POMORSKI BAROMETR ZAWODOWY DIAGNOZOWANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA KWALIFIKACJE I UMIEJĘTNOŚCI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO

Transkrypt

1

2 POMORSKI BAROMETR ZAWODOWY DIAGNOZOWANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA KWALIFIKACJE I UMIEJĘTNOŚCI NA RYNKU PRACY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Wyniki drugiego cyklu badań (edycja 2012) Branża BPO Gabriela Grotkowska Tomasz Gajderowicz

3 Struktura prezentacji 1. Czym jest branża BPO/SSC? 2. Branża BPO/SSC na Pomorzu 1. Charakterystyka branży 2. Zatrudnienie w BPO/SSC na Pomorzu 3. Profil kompetencyjny pracownika BPO/SSC 4. Przyszłość branży BPO na Pomorzu 3

4 Branże strategiczne Analiza średnio- i długookresowych ilościowych i jakościowych prognoz zmian sytuacji gospodarczej województwa pozwoliła wskazać następujące branże strategiczne dla pomorskiego rynku pracy w dłuższej perspektywie: branżę logistyczno-transportową, branżę energetyczną, branżę technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT), branżę BPO/SSC, branżę usług opiekuńczych, branże przemysłu przetwórczego, przede wszystkim z obszaru przemysłu stoczniowego i chemicznego, branżę turystyczną. 4

5 Podstawowe definicje BPO (Business Process Outsourcing) polega na zlecaniu zewnętrznemu dostawcy obsługi wybranych procesów biznesowych, tradycyjnie realizowanych za pomocą wewnętrznych zasobów. Rodzaje outsourcingu: ITO, SSC, KPO Z usług outsourcingowych korzystają przede wszystkim takie branże gospodarki jak finanse, bankowość, telekomunikacja, IT, FMCG, farmacja. Dużą część realizowanych w Polsce usług sektora BPO ma w istocie charakter tzw. offshore outsourcingu (przeniesienie wybranych procesów biznesowych poza granice kraju). Polska (a w szczególności województwo pomorskie), wydaje się być atrakcyjnym obszarem lokalizacji działalności związanej z usługami biznesowymi. 5

6 Ogólna charakterystyka branży BPO Według różnych danych, w Polsce w sektorze BPO zatrudnionych jest obecnie tysięcy osób, a wielkość rynku tylko w zakresie BPO/SSC szacowana jest na ponad 4 mld złotych Liczba centrów outsourcingu usług biznesowych w Polsce według typu i lokalizacji,

7 Co determinuje lokalizację centrów BPO? Dostępność i jakość wykwalifikowanych pracowników znających języki obce oraz posiadających umiejętności komunikacji, Dostępność komunikacyjna (położenie przy ważnych szlakach komunikacyjnych, funkcjonowanie w mieście portu lotniczego z szeroką siatką połączeń), Odpowiednia infrastruktura (np. dostępność powierzchni biurowej i ich cena), Koszty prowadzenia działalności w danym miejscu, Jakość obsługi inwestora w danym mieście, Wizerunek miasta (historie sukcesów firm z sektora w danym miejscu), Możliwość skorzystania z dostępnych zachęt inwestycyjnych, Jakość życia w poszczególnych miastach. 7

8 Branża BPO na Pomorzu Według Invest in Pomerania obecnie na Pomorzu działa 57 firm z obszaru outsourcingu usług biznesowych. Główne obszary działalności: działalność z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych (18 firm) działalność z zakresu outsourcingu procesów wiedzy (13 firm) działalność z zakresu finansów i księgowości (12 firm) Przeważająca większość podmiotów to firmy zagraniczne. Działalność sektora outsourcingu usług biznesowych wyraźnie skupiona jest w Gdańsku: tu zlokalizowanych jest aż 36 centrów. Drugim lokalnym centrum dla branży jest Gdynia (17 centrów). Przeciętnie firma z branży BPO działa na rynku od prawie 7 lat. 8

9 Liczba podmiotów prowadzących outsourcing usług biznesowych w województwie pomorskim według typu działalności i lokalizacji Gdańsk Gdynia Tczew 0 9

10 Przeciętny wiek (w latach) przedsiębiorstw działających w sektorze outsourcingu usług biznesowych według typu działalności i własności Typ działalności Własność Ogółem Krajowa Zagraniczna Nieustalona Zarządzanie flotą pojazdów 11, ,0 Centrum rozwojowe Obsługa klienta - 4,3-4,3 Usługi windykacyjne 18, ,0 Finanse i księgowość 1,0 2,0 0,0 1,3 Finanse i księgowość, IT ICT 11,4 4,0-7,1 ICT, Administracja Logistyka - 2,0-2,0 Centrum operacyjne - 3,0-3,0 Badania i wdrożenia 21,3 8,0-12,4 Nieustalony profil działalności - - 1,0 1,0 Ogółem 12,7 4,6 0,3 6,8 10

11 Zatrudnienie w branży BPO na Pomorzu Gdańsk Gdynia Tczew 11

12 Wielkość zatrudnienie w przedsiębiorstwach działających w sektorze outsourcingu usług biznesowych według typu działalności i własności Typ działalności Własność Ogółem Krajowa Zagraniczna Nieustalona Zarządzanie flotą pojazdów Centrum rozwojowe Obsługa klienta Usługi windykacyjne Finanse i księgowość Finanse i księgowość, IT ICT ICT, Administracja Logistyka Centrum operacyjne Badania i wdrożenia Ogółem

13 Najczęściej oferowane stawki wynagrodzenia na stanowiskach typowych dla BPO/ITO/SSC/KPO Język obcy Stanowisko Województwo Mazowieckie Dolnośląskie Śląskie Małopolskie Pomorskie Wielkopolskie Call centre agent Call centre agent (z jęz. obcym) Call centre representative Call centre manager Księgowy Programista Java Programista C Analityk systemowy Architekt/projektant aplikacji Angielski General Ledger Accountant, Junior General Ledger Accountant, Senior General Ledger Accountant, Team Leader Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Associate Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Senior associate Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Team Leader Transaction manager Reporting analyst Business analyst General Ledger Accountant, Junior General Ledger Accountant, Senior General Ledger Accountant, Team Leader Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Associate Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Senior associate Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Team Leader Transaction manager Reporting analyst Business analyst General Ledger Accountant, Junior General Ledger Accountant, Senior Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Associate 13 Accounts Payable/ Accounts Receivable/ Call centre, Senior associate Brak wymagań Angielski i inny język popularny Angielski i inny język rzadki

14 ZAWODY CHARAKTERYSTYCZNE DLA BRANŻY J I K w rankingach zawodów deficytowych i o największym zapotrzebowaniu 14

15 Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Kod grupy zawodów wg KZiS 2010 Nazwa grupy zawodów Miejsca w rankingu zapotrzebowania (Z) i deficytowości (D) Sekcja J - Informacja i komunikacja Kod grupy zawodów wg KZiS 2010 Nazwa grupy zawodów Miejsca w rankingu zapotrzebowa nia (Z) i deficytowości (D) Z D Z D 2514 Programiści aplikacji Programiści aplikacji Doradcy finansowi i inwestycyjni Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe 4110 Pracownicy obsługi biurowej Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 2519 Analitycy systemowi i specjaliści Elektrycy budowlani i do spraw rozwoju aplikacji pokrewni komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani 3312 Pracownicy do spraw kredytów, Specjaliści do spraw reklamy i pożyczek i pokrewni marketingu 2619 Specjaliści z dziedziny prawa Specjaliści do spraw rozwoju gdzie indziej niesklasyfikowani systemów informatycznych 2523 Specjaliści do spraw sieci Specjaliści do spraw sieci komputerowych komputerowych 2511 Analitycy systemowi Analitycy systemowi Kierownicy do spraw Elektromechanicy i finansowych elektromonterzy 1346 Kierownicy w instytucjach Technicy wsparcia finansowych i informatycznego i ubezpieczeniowych technicznego 4222 Pracownicy centrów obsługi Projektanci grafiki i telefonicznej (pracownicy call multimediów center) 2422 Specjaliści do spraw Administratorzy systemów administracji i rozwoju komputerowych 3313 Księgowi Ankieterzy Windykatorzy i pokrewni Monterzy linii elektrycznych Sekretarki (ogólne) Dziennikarze Analitycy finansowi Literaci i inni autorzy tekstów Kasjerzy bankowi i pokrewni Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 4312 Pracownicy do spraw statystyki,

16 ZAWODY CHARAKTERYSTYCZNE DLA BRANŻY BPO/SSC w języku ofert internetowych 16

17 Nazwa zawodu/ stanowiska pracy zgłaszana przez pracodawcę Kod grupy zawodów wg KZiS 2010 Nazwa grupy zawodów wg KZIS 2010 Operations Manager 1346 Kierownicy w instytucjach finansowych i ubezpieczeniowych Client Delivery Specialist 2421 Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji HR Customer Care Representative 2423 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi HR Customer Care Representative 2423 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Client Sales Representative (Finance Accounts) 2433 Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) Client Sales Representative PUBLIC ACCOUNTS 2433 Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) Online sales account manager 2433 Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) Engineering Manager 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych R&D Processes Engineer 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych SCM Engineer 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych Software Engineer - IRC Economics Content 2512 Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych Development IAG B&P analyst 2519 Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani Oracle Database Administrator 2521 Projektanci i administratorzy baz danych Network Management Specialist 2521 Projektanci i administratorzy baz danych Księgowy 3313 Księgowi Księgowy z językiem fińskim 3313 Księgowi MTS Sales Representative 3322 Przedstawiciele handlowi Przedstawiciel handlowy 3322 Przedstawiciele handlowi Asystent Recepcji 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 17

18 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO Grupy zawodów kluczowe dla branży BPO/SSC to: programiści aplikacji analitycy systemowi specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych projektanci aplikacji sieciowych i multimediów księgowi pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości doradcy finansowi i inwestycyjni pracownicy obsługi biurowej pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Według danych ABSL średni wiek pracowników w branży BPO/SSC to około 30 lat. Płeć nie jest czynnikiem decydującym o zatrudnieniu w sektorze. 18

19 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Wykształcenie) 90% pracowników firm sektora nowoczesnych usług biznesowych to osoby legitymujące się wyższym wykształceniem lub aktualnie studiujące. Wielu pracodawców nie precyzuje kierunku kształcenia. Jeśli jednak kierunek jest podawany, najbardziej pożądane są: informatyka, finanse, bankowość, księgowość. Pracodawcy niejednokrotnie świadomie zatrudniają studentów w wieku do 26 lat ze względu na możliwość obniżenia kosztów pracy (składek na ubezpieczenia społeczne). Zjawisko przekwalifikowania branży? 19

20 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Języki obce) Podstawowym wymaganiem stawianym pracownikom jest biegła znajomość języka angielskiego, przy czym pożądana jest także znajomość innego języka obcego. Szczególnie pożądana wydaje się znajomość języków skandynawskich. Pożądani są szczególnie kandydaci do pracy jednocześnie ze znajomością mniej popularnego języka i kwalifikacjami w zakresie księgowości czy finansów. 20

21 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Kwalifikacje zawodowe) Zawody związane z informatyką: wymagane wykształcenie informatyczne, a także znajomość poszczególnych języków programowania (najczęściej podawano: C++ oraz Java); znajomość programów SAP, AX. Pracodawcy w wywiadach wskazywali także na problem podstawowej znajomości pojęć ekonomiczno-finansowych. Zawody związane z księgowością: wymagane wykształcenie i doświadczenie, ukończenie kursu księgowości i biegłego posługiwania się programami służącymi do wykonywania zawodu (np. program Symfonia czy SAP); pożądane certyfikaty Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR) oraz Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) lub certyfikatu ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) oraz CIMA (Chartered Institute of Management Accountants); znajomość prawa podatkowego. Zawody związane z finansami: wymagane są umiejętności z pogranicza różnych obszarów (np. rachunkowości i analizy finansowej). 21

22 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Kompetencje kluczowe) Wśród kompetencji kluczowych najczęściej wymieniane są umiejętności komunikacji, pracy w grupie oraz umiejętności interpersonalne. Pracodawcy często zwracają uwagę na umiejętność funkcjonowania w środowisku międzynarodowym. Wielu pracodawców zaznacza, że najważniejsza jest umiejętność szybkiej nauki. System szkolenia nowych pracowników opiera się o wyuczenie określonych procedur. 22

23 Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Cechy osobowe) Najczęściej wskazywaną cechą osobową była pracowitość oraz zaangażowanie i chęć wkładu w usprawnianie działalności firmy. Najczęściej wymieniane pożądane cechy osobowe to: samodzielność, odpowiedzialność i otwartość na nowe doświadczenia. W dalszej kolejności: konieczność zaangażowania i umiejętność pracy w zespole (zawody informatyczne), samodzielność, wytrwałość i konsekwencja ( zawody związane z księgowością i finansami). Najmniej rozbudowane są wymagania dotyczące cech osobowych w elementarnej grupie zawodów Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani. 23

24 Przyszłość branży BPO na Pomorzu Cechy województwa pomorskiego sprzyjające rozwojowi BPO na Pomorzu: relatywnie duża dostępność kadr (Trójmiasto jest znaczącym ośrodkiem akademickim), relatywnie niska rotacja pracowników, dobra znajomość języków obcych, zwłaszcza mniej popularnych względnie niskie koszty działalności (w tym cena powierzchni biurowych), jakość połączeń komunikacyjnych, wysoka jakość życia, bogata oferta turystyczno-rekreacyjna, zachęcająca inwestorów do odwiedzania Pomorza. 24

25 PSDB Sp. z o.o. ul. Sienna Warszawa tel.: fax: psdb@psdb.com.pl 25