Podręcznik obsługi i konserwacji

Transkrypt

1 2018 Mercury Marine Podręcznik obsługi i konserwacji Verado V8, SeaPro V8 8M pol

2 pol

3 Witamy Wybrali Państwo jeden z najlepszych dostępnych morskich zespołów napędowych. Zawierają one szereg rozwiązań projektowych zapewniających łatwość obsługi i trwałość. Odpowiednia troska i konserwacja pozwolą cieszyć się produktem przez wiele sezonów żeglarskich. W celu zapewnienia maksymalnych osiągów i bezproblemowego użytkowania prosimy o dokładne zapoznanie się z niniejszą instrukcją. Podręcznik obsługi i konserwacji zawiera szczegółowe instrukcje dotyczące eksploatacji i konserwacji produktu. Zalecamy, aby niniejsza instrukcja była dostępna przez cały czas i służyła jako pomoc w czasie przebywania na wodzie. Dziękujemy za zakup jednego z naszych produktów. Mamy nadzieję, że pływanie będzie dla Państwa przyjemnością! Mercury Marine, Fond du Lac, Wisconsin, U.S.A. Imię i nazwisko / funkcja: John Pfeifer, Prezes, Mercury Marine Prosimy o uważne przeczytanie niniejszej instrukcji WAŻNE: Jeśli jakikolwiek fragment niniejszej instrukcji jest niezrozumiały, prosimy skontaktować się z dealerem. Dealer może także dokonać prezentacji właściwych procedur uruchamiania i obsługi. Informacja W niniejszej publikacji i na napędzie użyto oznaczeń niebezpieczeństwa, ostrzeżeń, przestróg i uwag, obok! których znajduje się międzynarodowy symbol zagrożenia ; informacje te ostrzegają osobę dokonującą montażu/użytkownika o czynnościach lub działaniach, które mogą być niebezpieczne, jeśli zostaną wykonane nieprawidłowo lub nieuważnie. Należy zwrócić na nie szczególną uwagę. Same ostrzeżenia nie eliminują jeszcze zagrożenia, przed którym przestrzegają. Bezwzględne stosowanie się do tych szczególnych instrukcji podczas pracy i zachowywanie zdrowego rozsądku to główne środki zapobiegania wypadkom.! OSTRZEŻENIE Oznacza sytuację niebezpieczną, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować śmierć lub poważne obrażenia.! PRZESTROGA Oznacza sytuację niebezpieczną, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować niewielkie lub umiarkowane obrażenia. UWAGA Oznacza sytuację, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować uszkodzenie silnika lub poważne uszkodzenia głównych podzespołów. WAŻNE: Oznacza informacje o znaczeniu krytycznym dla pomyślnego zakończenia zadania. UWAGA: Oznacza informacje, które pomogą zrozumieć dany krok lub czynność. pol i

4 WAŻNE: Sterujący (kierujący) odpowiada za właściwą i bezpieczną obsługę łodzi oraz wyposażenia, a także za bezpieczeństwo pasażerów i innych osób znajdujących się na pokładzie. Zdecydowanie zalecamy, aby przed rozpoczęciem używania łodzi przeczytać niniejszą instrukcję obsługi i konserwacji i dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi zespołu napędowego oraz związanego z nim wyposażenia. Ustawa Proposition 65" obowiązująca w Kalifornii OSTRZEŻENIE: Niniejszy produkt może wiązać się z narażeniem na substancje chemiczne, w tym spaliny z silnika benzynowego, które w stanie Kalifornia uznaje się za powodujące raka i wady wrodzone lub mające inny szkodliwy wpływ na rozrodczość. Więcej informacji na stronie Numery seryjne są kluczami producenta, które zawierają informacje o szczegółach konstrukcyjnych jednostki napędowej Mercury Marine. Kontaktując się z firmą Mercury Marine w kwestiach dotyczących serwisu, zawsze należy podać numer modelu i numery seryjne. Opisy i dane techniczne zamieszczone w niniejszej instrukcji były aktualne na dzień zatwierdzenia jej do druku. Firma Mercury Marine, która kieruje się polityką stałego udoskonalania produktów, zastrzega sobie prawo do wycofywania modeli produktów w dowolnym momencie, do zmiany danych technicznych lub konstrukcji bez uprzedniego powiadomienia, zaś zmiany takie nie wiążą się z podejmowaniem przez nią dodatkowych zobowiązań. Informacja o gwarancji Zakupiony produkt jest objęty warunkami gwarancji ograniczonej Mercury Marine, której warunki przedstawiono w osobnej części niniejszej instrukcji (Gwarancja). Warunki gwarancji określają, jakie usterki są objęte gwarancją, jakie nie są nią objęte, a także definiują czas obowiązywania gwarancji oraz sposoby uzyskiwania świadczeń z tytułu gwarancji, jak również ważne wykluczenia i ograniczenia odpowiedzialności za szkodyi inne informacje pokrewne. Należy zapoznać się z tymi ważnymi informacjami. Produkty firmy Mercury Marine zostały skonstruowane i wyprodukowane według standardów wysokiej jakości i zasad obowiązujących w branży oraz według przepisów dotyczących emisji zanieczyszczeń. Każdy silnik Mercury Marine przed wysyłką do dystrybutora został sprawdzony i uruchomiony w fabryce, aby uzyskać pewność co do jego sprawności. Dodatkowo pewne produkty firmy Mercury Marine są testowane i sprawdzane w kontrolowanym środowisku, przez okres do 10 godzin pracy, w celu zweryfikowania i sporządzenia zapisu zgodności z obowiązującymi normami i przepisami. Wszystkie produkty firmy Mercury Marine sprzedawane jako nowe, objęte są odpowiednią gwarancją ograniczoną, niezależnie od tego, czy silnik uczestniczył w jednym z programów prób opisanych powyżej, czy też nie. Informacje na temat praw autorskich i znaków towarowych MERCURY MARINE. Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie całości lub części jest zabronione bez uprzedniej zgody. Alpha", Axius", Bravo One", Bravo Two", Bravo Three", Circle M" z logo Waves", GO BOLDLY", Kplanes", Mariner", MerCathode", MerCruiser", Mercury", Mercury" z logo Waves", Mercury Marine", Mercury Precision Parts", Mercury Propellers", Mercury Racing", MotorGuide", OptiMax", Pro XS", Quicksilver", SeaCore", Skyhook", SmartCraft", Sport-Jet", Verado", VesselView", Zero Effort", Zeus", #1 On the Water" oraz We're Driven to Win" są zastrzeżonymi znakami towarowymi należącymi do Brunswick Corporation. Mercury Product Protection" jest zarejestrowanym znakiem usługowym należącym do Brunswick Corporation. Dane identyfikacyjne Prosimy o zanotowanie następujących informacji: ii pol

5 Silnik zaburtowy Model silnika i moc w KM Numer seryjny silnika Przełożenie Numer śruby napędowej Skok Średnica Numer identyfikacyjny jednostki pływającej (WIN) lub numer identyfikacyjny kadłuba (HIN) Data zakupu Producent łodzi Model pontonu Długość Numer świadectwa emisji spalin (tylko Europa) pol iii

6 pol iv

7 Informacje ogólne Obowiązki motorowodniaka... 1 Przed uruchomieniem silnika... 1 Moc maksymalna łodzi... 1 Obsługa łodzi przy wysokiej prędkości i wykorzystaniu pełnych osiągów... 2 Wybór śruby napędowej... 2 Modele silników zaburtowych ze zdalnym sterowaniem... 4 Wyłącznik ściągacza linowego... 4 Ochrona ludzi znajdujących się w wodzie... 6 Komunikat o bezpieczeństwie pasażerów łodzie pontonowe i łodzie pokładowe... 7 Skoki przez fale i kilwater... 8 Zderzenia z obiektami pod wodą... 8 Emisja spalin Wybór akcesoriów do silnika zaburtowego Zalecenia dotyczące bezpiecznego pływania łodzią Zapisanie numeru seryjnego Specyfikacja modele V Części silnika Oznaczenie skrzyni przekładniowej Transport Przewożenie łodzi/silnika zaburtowego na przyczepie Paliwo i olej Wymagania dotyczące paliwa Dodatki do oleju Wymaganie dotyczące przewodu paliwowego o niskim stopniu przesiąkania Zawór dozujący paliwo Zalecenia dotyczące oleju silnikowego modele Verado Zalecenia dotyczące oleju silnikowego modele SeaPro Sprawdzanie i uzupełnianie oleju silnikowego Funkcje i elementy sterujące Adaptacyjne sterowanie prędkością Zaawansowane sterowanie poziomem hałasu Elementy sterujące do montażu na panelu i ich obsługa Cechy i eksploatacja modułu sterowania Slim Binnacle Cechy i eksploatacja konsoli sterowania Dual Handle Kontrola w trybie Shadow z funkcjami i obsługą modułu CAN Trackpad Hot Foot Urządzenia sterujące Zero Effort System ostrzegawczy Układ wspomagania trymu i przechyłu pol v

8 Eksploatacja Ważna codzienna kontrola przed każdym użyciem Lista kontrolna przed uruchomieniem Eksploatacja w temperaturach ujemnych Eksploatacja w wodzie słonej lub zanieczyszczonej Eksploatacja w akwenach wysokogórskich Wpływ wysokości i pogody na osiągi Ustawianie kąta trymu podczas pracy na biegu jałowym Procedura docierania silnika Procedura wstępnego napełniania modułu zasilania paliwem (FSM) Uruchomienie silnika Zmiana biegów Zatrzymywanie silnika Konserwacja Zalecenia dotyczące czyszczenia i pielęgnacji Przepisy agencji EPA dotyczące emisji zanieczyszczeń Harmonogram przeglądów i konserwacji Tabliczki harmonogramu konserwacji Płukanie układu chłodzenia Zdejmowanie i montaż górnej pokrywy Przegląd akumulatora Przewody akumulatora i wiązka przewodów zasilania Układ paliwowy Anody kontroli korozji Wymiana śruby napędowej śruba napędowa o średnicy 31,75 mm (1 1/4 cala) Przegląd i wymiana świec zapłonowych Bezpieczniki Układ elektryczny układu cyfrowej regulacji przepustnicy i zmiany biegów (DTS) Pasek napędowy alternatora Sprawdzanie poziomu oleju hydraulicznego wspomagania trymowania Sprawdzanie poziomu płynu hydraulicznego w układzie wspomagania steru Wymiana oleju silnikowego i filtra Sprawdzanie poziom oleju Kontrola filtra siatkowego wody wylotowej Środek smarujący do skrzyni przekładniowej Przechowywanie Przygotowanie do przechowywania Ochrona zewnętrznych elementów silnika Ochrona wewnętrznych elementów silnika Skrzynia biegów Ustawianie silnika zaburtowego w pozycji do przechowywania Przechowywanie akumulatora vi pol

9 Diagnostyka i rozwiązywanie problemów Rozrusznik elektryczny nie obraca wału silnika Nie można uruchomić silnika Silnik uruchamia się ale nie można włączyć biegu Silnik pracuje nierówno Spadek mocy Akumulator rozładowuje się samoistnie Pomoc serwisowa Pomoc serwisowa Zamawianie literatury Dziennik konserwacji Książka konserwacji pol vii

10 pol viii

11 Obowiązki motorowodniaka Użytkownik (kierujący) odpowiada za właściwą i bezpieczną obsługę łodzi oraz za bezpieczeństwo pasażerów i innych osób. Zaleca się, by każdy użytkownik dokładnie przeczytał i przyswoił sobie całą niniejszą instrukcję obsługi zanim zacznie obsługiwać silnik zewnętrzny. Przynajmniej jeszcze jedna osoba na pokładzie musi znać podstawy uruchamiania i obsługi silnika i łodzi na wypadek, gdy kierujący nie będzie w stanie poprowadzić łodzi. Przed uruchomieniem silnika Należy uważnie przeczytać tę instrukcję Należy nauczyć się jak właściwie obsługiwać silnik. W przypadku pytań należy skontaktować się z dealerem. Stosowanie się do zasad bezpieczeństwa i instrukcji obsługi, a także postępowanie zgodnie ze zdrowym rozsądkiem zmniejszy ryzyko obrażeń ciała i uszkodzenia produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na specjalne instrukcje bezpieczeństwa znajdujące się w niniejszym dokumencie oraz etykiety bezpieczeństwa umieszczone na silniku zaburtowym.! NIEBEZPIECZEŃSTWO Oznacza sytuację niebezpieczną, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować śmierć lub poważne obrażenia.! OSTRZEŻENIE Oznacza sytuację niebezpieczną, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować śmierć lub poważne obrażenia.! PRZESTROGA Oznacza sytuację niebezpieczną, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować niewielkie lub umiarkowane obrażenia. UWAGA Oznacza sytuację, która jeśli nie zostanie zażegnana może spowodować uszkodzenie silnika lub inne poważne uszkodzenia. Moc maksymalna łodzi INFORMACJE OGÓLNE! OSTRZEŻENIE Przekroczenie maksymalnych wartości mocy dla łodzi może prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci. Zastosowanie silnika o zbyt dużej mocy może wpłynąć na sterowność łodzi i jej zachowanie na powierzchni lub doprowadzić do uszkodzenia pawęży. Nie instalować silnika przekraczającego maksymalne wartości mocy dla łodzi. pol 1

12 INFORMACJE OGÓLNE Nie wolno przekraczać mocy maksymalnej ani nadmiernie przeładowywać łodzi. Na większości łodzi zgodnie z wymogami umieszczona jest tabliczka z informacją o maksymalnej dopuszczalnej mocy i ładunku, określonym przez producenta na podstawie wskazówek władz federalnych. W razie wątpliwości należy skontaktować się z dealerem lub producentem łodzi. U.S. COAST GUARD CAP ACITY MAXIMUM HORSEPOWER XXX MAXIMUM PERSON CAPACITY (POUNDS) MAXIMUM WEIGHT CAPACITY XXX XXX Obsługa łodzi przy wysokiej prędkości i wykorzystaniu pełnych osiągów Jeżeli silnik zaburtowy ma być używany do pływania z dużymi prędkościami przy wykorzystaniu pełnych osiągów, przy których obsługa nie jest dobrze opanowana, nigdy nie należy rozwijać pełnej prędkości przed odbyciem rejsu demonstracyjno-instruktażowego ze sprzedawcą lub osobą mającą doświadczenie w prowadzeniu łodzi z takim silnikiem. Aby uzyskać więcej informacji, należy sięgnąć po egzemplarz Eksploatacja łodzi o wysokich parametrach dostępnej u dealera, dystrybutora lub w firmie Mercury Marine. Wybór śruby napędowej Śruba silnika zaburtowego to jeden z najważniejszych elementów układu napędowego. Zły wybór śruby napędowej może znacząco negatywnie wpływać na zachowanie łodzi i może prowadzić do uszkodzenia silnika zaburtowego. Podczas wyboru śruby można skorzystać z pełnego asortymentu śrub z aluminium i stali nierdzewnej oferowanego przez Mercury Marine specjalnie zaprojektowanych dla tego silnika zaburtowego Aby zapoznać się z pełną ofertą produktów i wyszukać śrubę najlepiej dopasowaną do sposobu użytkowania, proszę wejść na stronę lub skontaktować się z najbliższym dealerem Mercury. WYBÓR POPRAWNEJ ŚRUBY W wyborze odpowiedniej śruby napędowej ważne jest zastosowanie dokładnego obrotomierza mierzącego prędkość obrotową silnika. Należy dobrać śrubę napędową do zastosowania w łodzi pozwalającą silnikowi pracować w podanym zakresie najwyższych obrotów. Podczas korzystania z łodzi z szybkością "cała naprzód" (całkowite otwarcie przepustnicy) w normalnych warunkach obciążenia, prędkość obrotowa silnika powinna mieścić się w górnej połowie zalecanego maksymalnego zakresu obrotów silnika. Zob. Dane techniczne. Jeśli obroty silnika przekraczają ten zakres, należy wybrać śrubę napędową o większym skoku skrzydeł w celu zmniejszenia prędkości obrotowej silnika. Jeśli obroty silnika znajdują się poniżej zalecanego zakresu, należy wybrać śrubę napędową o mniejszym skoku skrzydeł w celu zwiększenia prędkości obrotowej silnika. WAŻNE: Aby zapewnić odpowiednie dopasowanie, firma Mercury Marine zaleca stosowanie śrub napędowych i osprzętu do montażu marki Mercury lub Quicksilver. 2 pol

13 INFORMACJE OGÓLNE Śruby napędowe określa się przy pomocy następujących parametrów: średnica, skok skrzydeł, liczba skrzydeł oraz materiał. Średnica i skok są wytłoczone (wytopione) z boku lub na końcu piasty śruby napędowej. Pierwsza liczba oznacza średnicę śruby, a druga liczba oznacza jej skok. Na przykład, 14x19 oznacza śrubę napędową o średnicy 14 cali i skoku 19 cali. a b a - b - Średnica Skok - ruch podczas jednego obrotu. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat śrub napędowych, pozwalające wybrać poprawną śrubę dla odpowiedniego zastosowania łodzi. Średnica - Średnica to odległość w poprzek wyobrażonego koła kreślonego przez śrubę podczas jej obrotów. Poprawną średnica dla każdej śruby określa konstrukcja napędu zaburtowego. Jednakże, jeśli dla tej samej wartości skoku dostępne jest więcej średnic niż jedna, należy używać śrub o większej średnicy dla ciężkich zastosowań, a śrub o mniejszej średnicy do lżejszych zastosowań. Skok - Skok to teoretyczna odległość w calach, o jaką śruba przemieszcza się do przodu podczas jednego obrotu. Skok można przyrównać do biegów w samochodzie. Im niższy bieg, tym szybciej samochód przyspiesza, ale osiągnie niższą prędkość maksymalną. Podobnie, śruba o mniejszym skoku szybciej przyspieszy, ale jej prędkość maksymalna będzie ograniczona. Im większy skok śruby, tym szybciej zwykle będzie mogła płynąć łódź, chociaż zwykle zmniejsza to przyspieszenie. Określanie odpowiedniego skoku - Najpierw należy sprawdzić prędkość obrotową silnika po pełnym otwarciu przepustnicy w warunkach normalnego obciążenia. Jeśli prędkość obrotowa przy całkowicie otwartej przepustnicy mieście się w zalecanym zakresie, należy wybrać zamienną lub nową śrubę o takim samym skoku, jak aktualnie zamontowana. Zwiększenie skoku o 1 cal powoduje zmniejszenie prędkości obrotowej przy pełnym otwarciu przepustnicy o 150 do 200 obr./min. Zmniejszenie skoku o 1 cal powoduje zwiększenie prędkości obrotowej przy pełnym otwarciu przepustnicy o 150 do 200 obr./min. Zmiana z trójskrzydłowej śruby na śrubę czteroskrzydłową zwykle zmniejsza prędkość obrotową przy pełnym otwarciu przepustnicy o 50 do 100 obr./min. WAŻNE: Unikać uszkodzenia silnika. Nigdy nie należy używać śruby napędowej pozwalającej silnikowi na przekraczanie zalecanego zakresu prędkości obrotowej przy pełnym otwarciu przepustnicy w warunkach normalnego obciążenia. pol 3

14 MATERIAŁ, Z JAKIEGO WYKONANO ŚRUBĘ NAPĘDOWĄ Większość śrub napędowych wytwarzanych przez firmę Mercury Marine wykonana jest z aluminium lub stali nierdzewnej. Aluminium jest odpowiednie do zastosowań ogólnych, a śruby aluminiowe stanową standardowe wyposażenie wielu nowych łodzi. Stal nierdzewna jest ponad pięciokrotnie trwalsza od aluminium i zwykle zapewnia zwiększenie przyspieszenia i prędkości maksymalnej dzięki lepszej sprawności projektowej. Ponadto dostępny jest szerszy wybór rozmiarów i stylów śrub ze stali nierdzewnej, co pozwala na osiągnięcie maksymalnych osiągów przez łódź. ŚRUBY TRÓJSKRZYDŁOWE KONTRA ŚRUBY CZTEROSKRZYDŁOWE Choć obie wersje są dostępne w wielu rozmiarach i mogą być wykonane z aluminium i ze stali nierdzewnej, śruby trójskrzydłowe i czteroskrzydłowe mają różną charakterystykę pracy. Ogólnie rzecz biorąc, śruby trójskrzydłowe oferują dobre ogólne osiągi i wyższą prędkość maksymalną w porównaniu z śrubami czteroskrzydłowymi. Jednakże, śruby czteroskrzydłowe zwykle szybciej przechodzą w ślizg i są sprawniejsze przy prędkościach podróżnych. Modele silników zaburtowych ze zdalnym sterowaniem Silnik zaburtowy musi być wyposażony w pilota firmy Mercury do sterowania cyfrowym układem regulacji przepustnicy i zmiany biegów. Układ zdalnego sterowania wyposażono w zabezpieczenie przed rozruchem na biegu. Wyłącznik ściągacza linowego INFORMACJE OGÓLNE Celem wyłącznika ściągacza linowego jest wyłączenie silnika po oddaleniu się sterującego ze swojego miejsca na zbyt dużą odległość (np. w razie przypadkowego wyrzucenia z siedzenia), uniemożliwiającą naciśnięcie wyłącznika. Silniki zaburtowe z rumplem i niektóre łodzie ze zdalnym sterowaniem są wyposażone w wyłącznik ściągacza linowego. Wyłącznik ściągacza linowego można zainstalować jako element wyposażenia zwykle na desce rozdzielczej lub z boku w pobliżu miejsca sterującego. Etykietka w pobliżu wyłącznika ściągacza linowego jest wzrokowym przypomnieniem dla operatora, aby przymocować ściągacz linowy do osobistego sprzętu unoszącego na wodzie (PFD) lub nadgarstka. 4 pol

15 INFORMACJE OGÓLNE Linka ściągacza ma zazwyczaj cm (4 5 stóp) długości po rozciągnięciu, z jedną końcówką umożliwiającą umieszczenie w wyłączniku, a drugą końcówką zaopatrzoną w zatrzask do przymocowania do sprzętu PFD lub nadgarstka. Ściągacz linowy jest zwijany, aby maksymalnie skrócić jego długość w stanie spoczynku, w celu zminimalizowania prawdopodobieństwa splątania ze znajdującymi się w pobliżu przedmiotami. Możliwość rozciągania minimalizuje prawdopodobieństwo przypadkowego uruchomienia, gdyby sterujący chciał poruszać się w pobliżu swojego miejsca. Aby uzyskać krótszy ściągacz linowy, należy go owinąć wokół nadgarstka lub nogi albo zawiązać na nim węzeł. ATTACH LANYARD b RUN OFF a c a - b - c - Zatrzask linki ściągacza linowego Etykieta ściągacza linowego Wyłącznik ściągacza linowego Przed przejściem do informacji zawartych w dalszej części instrukcji należy zapoznać się z następującymi informacjami dotyczącymi bezpieczeństwa. Ważne informacje dotyczące bezpieczeństwa: Celem wyłącznika ściągacza linowego jest wyłączenie silnika po oddaleniu się sterującego od swego miejsca na zbyt dużą odległość, uniemożliwiającą naciśnięcie wyłącznika. Może się to zdarzyć, jeśli sterujący wypadnie za burtę lub pozostając na pokładzie, oddali się od stanowiska sterowania na większą odległość. Wypadnięcie za burtę i przypadkowe wyrzucenie z łodzi jest bardziej prawdopodobne w niektórych typach łodzi, np. w przypadku niskoburtowych pontonów, łodzi do połowów, łodzi wyczynowych, łodzi do połowów obsługiwanych rumplem ręcznym. Wypadnięcie i wyrzucenie z łodzi może też być skutkiem nieumiejętnej obsługi, np. siedzenie na oparciu siedzenia albo górnej krawędzi nadburcia lub stanie w łódce przy prędkości ślizgowej, siedzenie na podwyższonych pokładach łodzi połowowych, rozwijanie prędkości ślizgowej na płytkiej wodzie lub tam, gdzie pod wodą znajduje się wiele przeszkód, zwolnienie uchwytu na kole sterowniczym lub uchwycie rumpla, gdy ten ciągnie w jedną stronę, picie alkoholu lub zażywanie narkotyków, lub wykonywanie brawurowych manewrów przy dużych prędkościach. Uruchomienie wyłącznika ściągacza linowego spowoduje niezwłoczne zatrzymanie silnika, ale łódź siłą bezwładności przepłynie jeszcze pewną odległość, zależnie od prędkości i ostrości zakrętu w momencie wyłączenia silnika. Łódź nie wykona jednak pełnego koła. Łódź płynąca siłą bezwładności może spowodować równie poważne obrażenia każdego znajdującego się na jej kursie, jak łódź z włączonym silnikiem. Zdecydowanie zalecane jest poinstruowanie pasażerów łodzi o właściwych procedurach uruchamiania i obsługi silnika na wypadek, gdyby musieli przejąć obsługę silnika w sytuacji awaryjnej (np. gdy sterujący zostanie przypadkowo wyrzucony z łodzi).! OSTRZEŻENIE Jeśli sterujący wypadnie z łodzi, natychmiastowe wyłączenie silnika znacznie zmniejszy ryzyko obrażeń lub śmierci w razie potrącenia przez łódź. Należy zawsze dobrze przyczepić obydwa końce wyłącznika ściągacza linowego. pol 5

16 ! OSTRZEŻENIE Siła hamowania wywołana przez przypadkowe lub niezamierzone uruchomienie wyłącznika może spowodować poważne obrażenia lub śmierć. Sterujący łodzią nigdy nie powinien opuszczać stanowiska sterującego bez uprzedniego odłączenia wyłącznika ściągacza linowego. Możliwe jest również przypadkowe lub niezamierzone uruchomienie wyłącznika podczas normalnej pracy silnika. Może to wywołać następujące potencjalnie niebezpieczne zdarzenia (jedno, kilka lub wszystkie z nich): Pasażerowie mogą zostać wyrzuceni do przodu z powodu nagłego przerwania ruchu łodzi do przodu - jest to szczególnie niebezpieczne dla siedzących na przedzie łodzi, gdyż mogą zostać wyrzuceni przez dziób łodzi i uderzeni skrzynią biegów lub śrubą napędową. Utrata mocy i kontroli nad kierunkiem płynięcia na wzburzonym morzu, na wodzie z silnymi prądami lub przy silnym wietrze. Utrata kontroli przy dokowaniu. UTRZYMYWANIE WYŁĄCZNIKA ŚCIĄGACZA LINOWEGO ORAZ LINKI ŚCIĄGACZA W PRAWIDŁOWYM STANIE Przed każdym użyciem sprawdzić czy wyłącznik ściągacza linowego funkcjonuje prawidłowo. Uruchomić silnik, a następnie wyłączyć ciągnąc za linkę ściągacza. Jeśli nie nastąpi wyłączenie silnika, oddać wyłącznik do naprawy przed rozpoczęciem użytkowania łodzi. Przed każdym użyciem skontrolować wzrokowo linkę ściągacza, czy jest w dobrym stanie i czy nie ma na niej pęknięć, przecięć lub przetarć. Skontrolować, czy zatrzaski na końcach linki są w dobrym stanie. Wymienić uszkodzone lub zużyte linki ściągacza. Ochrona ludzi znajdujących się w wodzie PRZY ZWYKŁEJ PRĘDKOŚCI INFORMACJE OGÓLNE Osobie stojącej lub unoszącej się na wodzie bardzo trudno jest szybko uciec przed łodzią płynącą wprost na nią, nawet jeśli łódź porusza się z małą prędkością Płynąc przez obszar wodny, gdzie mogą znajdować się ludzie, należy zawsze zwolnić i zachować szczególną ostrożność. Zawsze, gdy łódź się porusza (dryfuje), a bieg silnika zewnętrznego jest jałowy, woda oddziaływuje na śrubę napędową, powodując jej obracanie się. W takiej sytuacji obroty śruby napędowej mogą spowodować poważne obrażenia. W NIERUCHOMEJ ŁODZI! OSTRZEŻENIE Obracająca się śruba napędowa, poruszająca się łódź lub jakiekolwiek twarde urządzenie przymocowane do łodzi może spowodować poważne obrażenia lub śmierć osób znajdujących się w wodzie. Jeśli ktokolwiek znajduje się w wodzie blisko łodzi, zawsze należy niezwłocznie wyłączyć silnik. 6 pol

17 INFORMACJE OGÓLNE Przed zezwoleniem ludziom na pływanie lub przebywanie w wodzie w pobliżu łodzi, należy przełączyć silnik zewnętrzny na bieg jałowy i wyłączyć go. Komunikat o bezpieczeństwie pasażerów - łodzie pontonowe i łodzie pokładowe Zawsze, gdy łódź jest w ruchu, należy obserwować, gdzie znajdują się pasażerowie. Nie wolno pozwalać na to, aby pasażerowie stali lub używali siedzeń innych niż przeznaczone do płynięcia przy prędkości większej niż na biegu jałowym. Nagłe wyhamowanie łodzi, np. w wyniku zanurzenia w dużą falę lub kilwater lub gwałtownego ujęcia gazu, a także nagła zmiana kierunku łodzi może doprowadzić do wyrzucenia pasażerów przez przód łodzi. Człowiek, który wypadł przez przód łodzi między dwa pływaki może zostać potrącony przez silnik zaburtowy. ŁODZIE Z OTWARTYM PRZODEM POKŁADU Nie wolno przebywać na pokładzie na zewnątrz barierki, gdy łódź jest w ruchu. Wszyscy pasażerowie powinni się znajdować za przednią barierką lub osłoną. Osoby na pokładzie przednim mogą być łatwo wyrzucone za burtę; zwisające nogi osób siedzących na przedzie łodzi mogą być wciągnięte do wody przez falę ! OSTRZEŻENIE Siedzenie lub stanie w miejscu nie przeznaczonym dla pasażerów przy prędkościach większych niż prędkość minimalna może prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci. Nie należy zbliżać się do przedniej krawędzi pokładu lub podniesionych platform i pozostać na siedzeniu, gdy łódź jest w ruchu. ŁODZIE Z MONTOWANYMI Z PRZODU, PODWYŻSZONYMI SIEDZISKAMI WĘDKARSKIMI Nie należy korzystać z podwyższonych siedzisk do łowienia, gdy łódź porusza się z prędkością większą niż na biegu jałowym lub prędkości typowej dla połowów. Przy większych prędkościach należy siedzieć tylko na siedzeniach przeznaczonych do podróżowania. pol 7

18 INFORMACJE OGÓLNE Każde nagłe i nieoczekiwane zredukowanie prędkości łodzi może spowodować wypadnięcie pasażera siedzącego na podwyższeniu Skoki przez fale i kilwater Pływanie łodziami rekreacyjnymi przez fale i kilwater jest naturalną czynnością w sporcie motorowodnym. Ale gdy dzieje się to przy dużej prędkości tak, że kadłub łodzi częściowo lub całkowicie wynurza się z wody, pojawia się pewne niebezpieczeństwo, zwłaszcza w momencie zanurzenia łodzi w wodzie Głównym zagrożeniem jest zmiana kierunku łodzi w trakcie skoku". Wtedy przy opadnięciu na powierzchnię wody łódź może gwałtownie skręcić i obrać nowy kierunek. Taka gwałtowna zmiana kierunku może spowodować wypadnięcie pasażerów z siedzeń lub z łodzi.! OSTRZEŻENIE Skakanie przez fale lub kilwater może spowodować poważne obrażenia lub śmierć na skutek wyrzucenia z łodzi. Jeśli jest to możliwe, należy unikać skoków przez fale i kilwater. Skok łodzi przez falę lub kilwater może pociągnąć za sobą inne, rzadziej spotykane zagrożenie. Jeżeli podczas skoku dziób łodzi przechyli się wystarczająco do dołu, spadając może zanurzyć się na chwilę pod wodą. Spowoduje to niemal natychmiastowe zatrzymanie łodzi, a w rezultacie wyrzucenie pasażerów do przodu. Łódź może też gwałtownie zmienić kierunek. Zderzenia z obiektami pod wodą Twój silnik zaburtowy wyposażony jest w hydrauliczny układ trymowania i odchylania silnika który posiada również funkcję amortyzowania wstrząsów. Funkcjonalność ta pomaga silnikowi zaburtowemu lepiej znieść uszkodzenia w przypadku zderzenia z obiektem podwodnym przy niskich do średnich prędkościach. Przy wyższych prędkościach siła uderzenia może przekroczyć zdolność systemu do wchłaniania energii uderzenia i spowodować poważne uszkodzenie produktu. Jeśli jednostka jedzie na biegu wstecznym nie istnieje ochrona przed uderzeniem. Należy zachowywać najwyższą ostrożność podczas pływania łodzią na biegu wstecznym aby uniknąć uderzenia w obiekty podwodne. 8 pol

19 INFORMACJE OGÓLNE Kierując łodzią na płytkich wodach lub tam, gdzie istnieje podejrzenie, że pod wodą występują przeszkody, które mogłyby uderzyć w silnik zaburtowy lub spód łodzi, należy zredukować prędkość i płynąć ostrożnie. Najlepszym sposobem na zminimalizowanie obrażeń u ludzi lub uszkodzeń łodzi na skutek uderzenia w unoszące się na wodzie obiekty lub przeszkody znajdujące się pod wodą jest kontrolowanie prędkości łodzi. W takich sytuacjach prędkość łodzi należy zredukować do minimalnej prędkości ślizgowej wynoszącej zazwyczaj od 24 do 40 km/h (15 do 25 mil/h) ! OSTRZEŻENIE Uniknij poważnych obrażeń lub śmierci spowodowanych tym że część lub cały silnik zaburtowy wpadnie do łodzi po uderzeniu w obiekt podwodny lub pływający. Kiedy korzystamy z silnika w wodach gdzie obiekty mogą znajdować się na powierzchni lub zaraz pod powierzchnią wody, zmniejsz swoją prędkość i zwracaj baczna uwagę na otoczenie. Przykłady obiektów które mogą spowodować zniszczenie silnika to rury odpływowe, wsporniki mostków, tamy skrzydłowe, drzewa, pieńki oraz skały. Uderzenie obiektu podwodnego lub unoszącego się na powierzchni wody może spowodować niemożliwe do przewidzenia sytuacje niebezpieczne. Niektóre z tych sytuacji mogą mieć następujące skutki: Część silnika zaburtowego lub cały silnik może się oderwać i wbić w łódź. Łódź może gwałtownie skręcić. Taka gwałtowna zmiana kierunku może spowodować wypadnięcie pasażerów z siedzeń lub z łodzi. Prędkość łódki może się gwałtownie zmniejszyć. Spowoduje ono wyrzucenie pasażerów do przodu lub nawet za burtę. Uszkodzeniu w wyniku uderzenia może ulec silnik zaburtowy lub sama łódź. Gdy łódź uderzy w obiekt podwodny, należy jak najszybciej wyłączyć silnik i sprawdzić, czy jego elementy nie zostały uszkodzone lub nie obluzowały się. Jeżeli doszło do uszkodzenia lub istnieje podejrzenie uszkodzenia silnika zaburtowego, należy go dostarczyć do autoryzowanego dealera celem dokonania dokładnego przeglądu i niezbędnych napraw. Należy również dokonać przeglądu łodzi i sprawdzić, czy nie ma pęknięć kadłuba lub poprzecznic, i czy nigdzie nie przecieka woda. Jeśli zauważymy że zaczyna cieknąć woda po uderzeniu, natychmiast uruchom pompę zęzową. Używanie uszkodzonego silnika zaburtowego może spowodować dalsze uszkodzenia innych jego części lub może utrudnić sterowanie łodzią. Jeżeli konieczne jest kontynuowanie pływania, należy znacznie zmniejszyć prędkość.! OSTRZEŻENIE Eksploatacja silnika lub łodzi uszkodzonej na skutek zderzenia grozi zniszczeniem łodzi, poważnymi obrażeniami lub śmiercią. Jeżeli łódź doświadczy jakiegokolwiek uderzenia, autoryzowany dystrybutor Mercury Marine powinien zbadać i naprawić łódź lub zespół napędowy. pol 9

20 Emisja spalin INFORMACJE OGÓLNE UWAGA! GROŹBA ZATRUCIEM TLENKIEM WĘGLA Tlenek węgla (CO) jest śmiertelnie niebezpiecznym gazem obecnym w spalinach wydzielanych przez wszystkie silniki wewnętrznego spalania, łącznie z silnikami napędowymi łodzi oraz generatorami zasilającymi różne akcesoria znajdujące się na łodzi. CO jest gazem bezwonnym, bezbarwnym i bez smaku, lecz jeśli wyczuwalny jest zapach lub smak spalin silnika, oznacza to, że wdychany jest również CO. Do wczesnych objawów zatrucia tlenkiem węgla, które są bardzo podobne do objawów choroby morskiej i nietrzeźwości, należą ból głowy, zawroty głowy, senność i nudności.! OSTRZEŻENIE Wdychanie spalin może spowodować zatrucie tlenkiem węgla, a w rezultacie utratę przytomności, uszkodzenie mózgu lub śmierć. Należy unikać narażenia na działanie tlenku węgla. W czasie pracy silnika nie należy przebywać w pobliżu elementów układu wydechowego. W trakcie żeglugi lub postoju należy zapewnić dobrą wentylację łodzi. NIE PRZEBYWAĆ W POBLIŻU ELEMENTÓW UKŁADU WYDECHOWEGO co co co co co co co co co co co co co co co co co co co co Gazy spalinowe silnika zawierają szkodliwy tlenek węgla. Unikać obszarów ze skoncentrowanymi gazami spalinowymi silnika. W czasie pracy silników osoby pływające powinny znajdować się z dala od łodzi i nie siedzieć, leżeć lub stać na platformach do pływania lub drabinkach łodzi. W czasie żeglugi nie należy pozwalać pasażerom przebywać bezpośrednio za łodzią (na holowanych platformach, uprawiając surfing tekowy/body surfing). Takie niebezpieczne praktyki są związane nie tylko z narażeniem osób na duże stężenie spalin silnika, lecz również stwarzają zagrożenie obrażeniami od śruby napędowej łodzi. WŁAŚCIWA WENTYLACJA W celu pozbycia się spalin należy wentylować część łodzi przeznaczoną dla pasażerów, otwierać kurtyny boczne lub przednie luki. Przykład pożądanego przepływu powietrza przez łódź: 10 pol

21 INFORMACJE OGÓLNE SŁABA WENTYLACJA Podczas żeglowania z wiatrem i/lub w pewnych warunkach wietrznych do stale osłoniętych lub osłoniętych brezentem kabin lub kokpitów przy niewystarczającej wentylacji może dostawać się tlenek węgla. Dlatego w łodzi należy zamontować jeden lub więcej detektorów tlenku węgla. Choć są to rzadkie przypadki, w bezwietrzne dni osoby pływające w pobliżu lub przebywające na otwartym pokładzie stojącej łodzi z włączonym silnikiem mogą zostać narażone na kontakt z tlenkiem węgla w niebezpiecznym stężeniu. 1. Przykłady słabej wentylacji, gdy łódź stoi: a b a - b - Pracujący silnik łodzi przycumowanej w zamkniętej przestrzeni Cumowanie w pobliżu innej łodzi z pracującym silnikiem 2. Przykłady słabej wentylacji w czasie żeglugi: a b a - b - Pływanie przy zbyt dużym kącie przegłębienia dziobu łodzi. Pływanie łodzią z zamkniętymi lukami przednimi (efekt kombi). Wybór akcesoriów do silnika zaburtowego Specjalnie dla potrzeb tego silnika zewnętrznego zaprojektowano i przetestowano oryginalne akcesoria Mercury Precision lub Quicksilver Accessories. Akcesoria te można nabyć u dealerów Mercury Marine. WAŻNE: Przed montażem akcesoriów należy się skonsultować z dealerem. Nieprawidłowe stosowaniu akcesoriów lub wykorzystanie niezatwierdzonych akcesoriów może spowodować uszkodzenie produktu. Niektóre akcesoria nieprodukowane lub niesprzedawane przez Mercury Marine nie są przeznaczone do bezpiecznego zastosowania w Twoim zespole napędowym, i mogą spowodować unieważnienie gwarancji. Uzyskaj i przeczytaj instrukcję montażu i eksploatacji każdego wybranego elementu dodatkowego. Zalecenia dotyczące bezpiecznego pływania łodzią Aby bezpiecznie korzystać z dróg wodnych, należy zapoznać się z wszystkimi miejscowymi, krajowymi i innymi właściwymi przepisami i ograniczeniami dotyczącymi żeglugi, a także wziąć pod uwagę następujące wskazówki. Należy znać przepisy prawa wodnego i je przestrzegać. pol 11

22 Zalecane jest, aby wszyscy sterujący łodzią ukończyli szkolenie BHP z zakresu pływania łodzią. W Stanach Zjednoczonych kursy prowadzone są przez: Służbę Pomocniczą Straży Wybrzeża USA, Power Squadron, Czerwony Krzyż i urząd nadzorujący żeglugę w danym stanie lub regionie. Aby uzyskać dodatkowe informacje w Stanach Zjednoczonych, prosimy zadzwonić do Boat U.S. Foundation BOAT (2628). Należy wykonywać kontrole w zakresie bezpieczeństwa i przeprowadzać wymaganą konserwację. Systematycznie wykonywać czynności określone harmonogramem i wykonywać wszelkie naprawy w sposób prawidłowy. Przeprowadzać kontrolę pokładowego sprzętu bezpieczeństwa. Oto kilka sugestii odnośnie typów wyposażenia bezpieczeństwa, które należy zabrać w rejs: Atestowane gaśnice Urządzenia sygnalizacyjne: latarka, rakiety lub flary, flaga i gwizdek lub sygnalizator dźwiękowy Narzędzia konieczne dla drobnych napraw Kotwica oraz dodatkowa lina kotwiczna Ręczna pompa zęzowa oraz dodatkowe korki spustowe. Woda do picia Radio Wiosło łopatkowe lub zwykłe Zapasowa śruba napędowa, piasty oporowe i odpowiedni klucz Zestaw pierwszej pomocy oraz instrukcje Pojemniki wodoodporne Zapasowe wyposażenie sterowania, baterie, żarówki i bezpieczniki Kompas i mapa lub mapa morska regionu Osobisty sprzęt unoszący na wodzie (1 zestaw na każdą osobę znajdującą się na łodzi) Obserwować oznaki zmiany pogody i unikać pływania przy złej pogodzie i niespokojnym morzu. Należy powiadomić kogoś o kierunku wyprawy i szacowanym czasie powrotu. Wsiadanie pasażerów. Silnik łodzi należy zatrzymać, gdy wsiadają lub wysiadają z niej pasażerowie lub gdy znajdują się oni w tylnej części (w pobliżu rufy) łodzi. Przełączenie silnika na bieg jałowy nie jest wystarczające. Należy stosować kamizelki i koła ratunkowe. Federalne prawo wymaga, aby była to zatwierdzona przez Straż Ochrony Wybrzeża USA kamizelka ratunkowa (osobisty sprzęt unoszący na wodzie), właściwe dopasowana i łatwo dostępna dla każdej osoby na pokładzie, łącznie z poduszką lub kołem ratunkowym. Zalecamy, aby każda osoba w trakcie przebywania na łodzi przez cały czas nosiła kamizelkę ratunkową. Należy przeszkolić inną osobę w zakresie sterowania łodzią. Co najmniej jedną osobę spośród pasażerów należy przeszkolić w zakresie podstaw uruchamiania i obsługi silnika oraz sterowania łodzią, na wypadek gdyby sterujący utracił zdolność kierowania łodzią lub wypadł za burtę. Nie przeciążać łodzi. INFORMACJE OGÓLNE 12 pol

23 Dla większości łodzi wyznaczono i podano w ateście maksymalne obciążenie (ładowność)(informacje zawiera znajdująca się na łodzi plakietka z danymi dotyczącymi ładowności). Zapoznać się z ograniczeniami dotyczącymi obsługi i ładowności łodzi. Dowiedzieć się, czy łódź będzie unosić się na wodzie, jeśli jest pełna wody. Jeżeli masz wątpliwości, skontaktuj się z autoryzowanym dealerem Mercury Marine lub producentem łodzi. Sprawdzić, czy wszyscy pasażerowie są prawidłowo rozmieszczeni. Nie należy pozwalać na siadanie lub stawanie na żadnej z części łodzi, która nie jest do tego przeznaczona. Obejmuje to tylne powierzchnie siedzeń, górne krawędzi nadburcia, dziób, pomosty, podniesione siedzenia do łowienia ryb i wszelkie obrotowe siedzenia do łowienia ryb. Pasażerom nie wolno siedzieć ani podróżować w żadnym miejscu, w którym nagłe nieoczekiwanie przyspieszenie, nagłe zatrzymanie, nieoczekiwana utrata panowania nad łodzią lub nagły ruch łodzi mógłby spowodować wyrzucenie kogoś za burtę lub do łodzi. Przed wyruszeniem sprawdzić, czy wszyscy pasażerowie zajęli swoje miejsca. Nigdy nie obsługiwać łodzi pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Jest to prawnie zabronione. Alkohol, leki lub narkotyki obniżają zdolność właściwej oceny sytuacji i szybkiego reagowania. Zapoznać się z obszarem akwenu wodnego i unikać miejsc niebezpiecznych. Należy zachować ostrożność. Sterujący łodzią odpowiada prawnie za prowadzenie stałej obserwacji wzrokowej i nasłuchu. Sterujący musi mieć niezakłóconą niczym widoczność, szczególnie w kierunku do przodu. Pasażerowie, ładunek lub siedzenia do połowów nie mogą zasłaniać sterującemu pola widzenia, gdy łódź płynie z prędkością wyższą, niż na wolnych obrotach lub prędkością ślizgową. Obserwować innych, wodę i kilwater. Nigdy nie prowadzić łodzi bezpośrednio za narciarzem wodnym. Łódź poruszająca się z prędkością 40 km/h (25 mil na godzinę) wyprzedzi narciarza wodnego, który upadł do wody 61 m (200 stóp) przed łodzią w czasie 5 sekund. Należy uważać na osoby przewrócone na nartach wodnych. Gdy łodzi używa się do holowania narciarza wodnego lub podobnego sportu, w sytuacji gdy narciarz przewróci się, wracając po niego należy tak ustawić łódź, by narciarz znajdował się po stronie sterującego łodzią. Sterujący powinien cały czas obserwować osobę w wodzie; nie wolno podpływać tyłem do osób na nartach wodnych ani żadnych innych osób znajdujących się w wodzie. Należy zgłaszać wszelkie wypadki. INFORMACJE OGÓLNE Jeżeli łódź uczestniczyła w wypadku, sterujący jest prawnie zobowiązany do złożenia raportu z wypadku w odpowiedniej jednostce nadzorującej żeglugę. Wypadek z udziałem łodzi należy zgłosić, jeżeli 1) są ofiary śmiertelne lub mogą być ofiary śmiertelne, 2) obrażenia osób wymagają pomocy medycznej wykraczającej poza pierwszą pomoc, 3) uszkodzone zostały łodzie lub inne obiekty, a wartość szkód przekracza 500 dolarów lub 4) nastąpiło całkowite zniszczenie łodzi. O pomoc należy zwrócić się do pracowników miejscowego posterunku. pol 13

24 Zapisanie numeru seryjnego INFORMACJE OGÓLNE Ważne jest, aby zapisać i zachować numer seryjny. Numer seryjny znajduje się na silniku zaburtowym (patrz ilustracja). a - Oznaczenie modelu a XXXXXXXXX XXXXXXXX XXXX b b - c - Numer seryjny Znak certyfikacji na Europę (tam, gdzie ma zastosowanie) c pol

25 Specyfikacja modele V8 MODELE VERADO V8 Cecha Moc w KM Kilowaty Zakres obr./min przy całkowicie otwartej przepustnicy Obroty biegu jałowego* 600 Ładowanie wyrównawcze na biegu jałowym** Limit obr./min. funkcji kontroli trollingu Liczba cylindrów 8 Pojemność skokowa Średnica cylindra Skok Świeca zapłonowa Odstęp świecy zapłonowej Rozmiar nakrętki sześciokątnej świecy zapłonowej Rodzaj skrzyni przekładniowej Stopień przełożenia przekładni zębatej Pojemność skrzyni przekładniowej Zalecana benzyna Zalecany olej Prawostronna Lewostronna Ilość oleju w silniku z wymianą filtru oleju Wymagany rodzaj akumulatora Typ akumulatora*** USA (SAE) Międzynarodowy (EN) *Silnik pracujący ze zwykłą temperaturą. INFORMACJE OGÓLNE 4,6 l 4,576 cm3 (279,2 cid) 92 mm (3,62 cala) 86 mm (3,38 in) NGK LKAR7C-9 0,9 mm (0,035 cala) 14 mm 137 mm (5,4 in) 1,75:1 1,85:1 720 ml (24,4 fl oz) 680 ml (23,0 fl oz) Patrz Paliwo i olej Patrz Paliwo i olej 6,6 l (7,0 US qt) Akumulator 12 V AGM (Absorbed Glass Mat) Minimum 800 A prądu rozruchu na morzu (MCA) z minimalną pojemnością rezerwową 135 RC25 Minimum 975 A prądu rozruchu na zimno (CCA) z minimalną pojemnością wynoszącą 65 Ah **Ładowanie wyrównawcze na biegu jałowym może automatycznie zwiększyć prędkość pracy silnika do 725 obr./min. w celu uzupełnienia niskiego stanu naładowania akumulatora. Zwiększone obroty na biegu jałowym pozwolą szybciej naładować akumulator. Uruchomienie funkcji kontroli trollingu (opcjonalny) spowoduje pominięcie funkcji ładowania wyrównawczego na biegu jałowym. ***Producenci akumulatorów mogą określać wartości znamionowe akumulatorów i testować je zgodnie z odmiennymi normami. MCA, CCA, Ah oraz pojemność rezerwowa (RC reserve capacity) to jednostki uznawane przez Mercury Marine. Producenci stosujący normy odmienne od powyższych, np. odpowiedniki MCA, nie spełniają wymogów Mercury Marine dotyczących akumulatorów. pol 15

26 INFORMACJE OGÓLNE MODELE SEAPRO V8 Cecha 300 SeaPro Moc w KM 300 Kilowaty 221 Zakres obr./min przy całkowicie otwartej przepustnicy Obroty biegu jałowego* 600 Ładowanie wyrównawcze na biegu jałowym** Limit obr./min. funkcji kontroli trollingu Liczba cylindrów 8 Pojemność skokowa Średnica cylindra Skok Świeca zapłonowa Odstęp świecy zapłonowej Rozmiar nakrętki sześciokątnej świecy zapłonowej Rodzaj skrzyni przekładniowej Sea Pro Stopień przełożenia przekładni zębatej Ilość oleju w skrzyni biegów Zalecana benzyna Zalecany olej Prawostronna Lewostronna Ilość oleju w silniku z wymianą filtru oleju Wymagany rodzaj akumulatora Typ akumulatora*** USA (SAE) Międzynarodowy (EN) *Silnik pracujący ze zwykłą temperaturą. 4,6 l 4,576 cm3 (279,2 cid) 92 mm (3,62 cala) 86 mm (3,38 in) NGK LKAR7C-9 0,9 mm (0,035 cala) 14 mm 137 mm (5,4 in) 1,75:1 980 ml (33,1 fl oz) Patrz Paliwo i olej Patrz Paliwo i olej 6,6 l (7,0 US qt) Akumulator 12 V AGM (Absorbed Glass Mat) Minimum 800 A prądu rozruchu na morzu (MCA) z minimalną pojemnością rezerwową 135 RC25 Minimum 975 A prądu rozruchu na zimno (CCA) z minimalną pojemnością wynoszącą 65 Ah **Ładowanie wyrównawcze na biegu jałowym może automatycznie zwiększyć prędkość pracy silnika do 725 obr./min. w celu uzupełnienia niskiego stanu naładowania akumulatora. Zwiększone obroty na biegu jałowym pozwolą szybciej naładować akumulator. Uruchomienie funkcji kontroli trollingu (opcjonalny) spowoduje pominięcie funkcji ładowania wyrównawczego na biegu jałowym. ***Producenci akumulatorów mogą określać wartości znamionowe akumulatorów i testować je zgodnie z odmiennymi normami. MCA, CCA, Ah oraz pojemność rezerwowa (RC reserve capacity) to jednostki uznawane przez Mercury Marine. Producenci stosujący normy odmienne od powyższych, np. odpowiedniki MCA, nie spełniają wymogów Mercury Marine dotyczących akumulatorów. 16 pol

27 INFORMACJE OGÓLNE Części silnika a b c e d f g h i j a - b - c - d - e - f - g - h - i - j - Drzwiczki serwisowe Pokrywa górna Otwór do płukania silnika Pomocniczy przełącznik odchylania Wylot spalin Otwór wskaźnika pompy wodnej Odpływ oleju z silnika Ręczne odblokowanie przechyłu Otwory wlotowe wody chłodzącej Pomocnicze otwory wlotowe wody chłodzącej Oznaczenie skrzyni przekładniowej Średnica lub typ Cechy identyfikujące Ilustracja L L 137 mm (5,4 in) Wlot wody osiem na stronę, cztery obudowy przekładni z nisko umieszczonym wlotem wody pol

28 INFORMACJE OGÓLNE Średnica lub typ Cechy identyfikujące Skrzynia przekładniowa obracająca się w lewą stronę oznaczenie LL" wytłoczone na końcu wału śruby napędowej Ilustracja 18 pol

29 TRANSPORT Przewożenie łodzi/silnika zaburtowego na przyczepie Podczas transportowania łodzi na przyczepie silnik zaburtowy powinien być umieszczony i podparty w jeden z następujących sposobów: 1. Jeśli przyczepa łodzi zapewnia wystarczający odstęp od podłoża, silnik zaburtowy można przechylić do dołu do pionowego położenia roboczego bez konieczności stosowania dodatkowego podparcia Jeśli potrzeba większego odstępu od podłoża, silnik zaburtowy należy odchylić do góry i podeprzeć za pomocą wspornika blokady przechyłu (pozycja do transportu na przyczepie), oprócz zastosowania wspornika pawęży. Zob. Funkcje i elementy sterujące Układ wspomagania trymu i przechyłu pol 19

30 TRANSPORT 3. W celu zapewnienia maksymalnego odstępu od podłoża silnik zaburtowy można maksymalnie przechylić i podeprzeć za pomocą wspornika blokady przechyłu silnika lub dodatkowego wspornika pawęży W przypadku jazdy po przejazdach kolejowych, drogach dojazdowych i podskakiwania przyczepy na nierównościach konieczny jest większy prześwit pod przyczepą. W celu uzyskania szczegółowych zaleceń należy zwrócić się do lokalnego dealera. WAŻNE: Nie należy liczyć na to, że system wspomagania trymowania/odchylania zapewni właściwy prześwit pod przyczepą. System wspomagania trymowania/odchylania nie jest przeznaczony do podtrzymywania silnika podczas przewożenia go na przyczepie. 20 pol

31 Wymagania dotyczące paliwa WAŻNE: Zastosowanie niewłaściwej benzyny może spowodować uszkodzenie silnika. Uszkodzenie silnika spowodowane zastosowaniem niewłaściwej benzyny traktowane jest jako niewłaściwe użycie silnika i nie będzie objęte ograniczoną gwarancją. LICZBA OKTANOWA PALIWA Silniki zaburtowe Mercury działają poprawnie przy zastosowaniu głównych marek benzyn bezołowiowych spełniających poniższe wymagania: USA i Kanada - Minimalna liczba oktanowa 87 (R+M)/2 w przypadku większości modeli. W przypadku większości modeli dopuszczalne jest również stosowanie benzyny Premium 91 (R+M)/2. Nie stosować benzyny z ołowiem. Poza USA i Kanadą - Minimalna liczba oktanowa 91 RON w przypadku większości modeli. W przypadku wszystkich modeli dopuszczalne jest również stosowanie benzyny Premium 95 RON. Nie stosować benzyny z ołowiem. ZASTOSOWANIE BENZYNY O ZMIENIONEJ FORMULE (NATLENIANEJ) (TYLKO USA) Stosowanie benzyny o zmienionej formule jest wymagane w niektórych regionach Stanów Zjednoczonych i jest dopuszczalne w przypadku silników Mercury Marine. Jedynym oksygenatem obecnie używanym w USA jest alkohol (etanol, metanol lub butanol). BENZYNA ZAWIERAJĄCA ALKOHOL Mieszaniny paliwa z butanolem Bu16 Mieszaniny paliwa z butanolem w stężeniu do 16,1% (Bu16), spełniające opublikowane wymagania silników Mercury Marine dotyczące paliwa, są dopuszczalnym substytutem benzyny bezołowiowej. Aby uzyskać dokładne zalecenia na temat części układu paliwowego (zbiorników paliwa, przewodów i łączników), należy skontaktować się z producentem łodzi. Mieszaniny paliwa z metanolem i etanolem WAŻNE: Elementy układu paliwowego w silnikach Mercury Marine są odporne na działanie alkoholu (metanolu lub etanolu) w stężeniu do 10% w benzynie. Układ paliwowy używanej łodzi może nie być odporny na takie stężenie alkoholu. Aby uzyskać dokładne zalecenia na temat części układu paliwowego (zbiorników paliwa, przewodów i łączników), należy skontaktować się z producentem łodzi. Należy mieć świadomość tego, że benzyna zawierająca metanol lub etanol może spowodować nasilenie się poniższych zjawisk: Korozja części metalowych Zużycie części gumowych i z tworzywa sztucznego Przenikanie paliwa przez przewody gumowe PALIWO I OLEJ Prawdopodobieństwa rozdzielenia się faz (rozdzielenia się wody i alkoholu z benzyny znajdującej się w zbiorniku paliwa)! OSTRZEŻENIE Wyciek paliwa stwarza zagrożenie pożarem lub wybuchem, co może być przyczyną poważnych obrażeń lub śmierci. Systematycznie należy sprawdzać, czy podzespoły układu paliwowego są szczelne, czy nie są zmiękczone, stwardniałe, spęczniałe lub nie wykazują śladów korozji, szczególnie po okresie przechowywania. Każdy objaw wycieku lub uszkodzenia wymaga wymiany części przed dalszą eksploatacją silnika. WAŻNE: Podczas stosowania benzyny, która zawiera lub może zawierać metanol lub etanol, należy koniecznie zwiększyć częstotliwość kontroli pod kątem wycieków i zjawisk nietypowych. pol 21

32 PALIWO I OLEJ WAŻNE: W przypadku eksploatowania silnika Mercury Marine z benzyną zawierającą metanol lub etanol należy unikać przechowywania benzyny w zbiorniku paliwa przez dłuższy czas. Pojazdy zwykle zużywają paliwo z domieszkami, zanim takie paliwo zdąży zaabsorbować na tyle dużo wilgoci, aby spowodować problemy; łodzie natomiast często pozostają nieużywane wystarczająco długo, aby fazy paliwa zdążyły się rozdzielić. W czasie magazynowania może dochodzić do korozji wewnętrznej, jeśli alkohol zmyje ochronny film olejowy z wewnętrznych części. Dodatki do oleju Aby zminimalizować zjawisko gromadzenia się osadów w silniku, podczas tankowania w trakcie sezonu należy dodać dodatku do paliwa Quickleen Engine and Fuel System Cleaner firmy Mercury lub Quicksilver. Dodatek należy stosować zgodnie z instrukcjami podanymi na pojemniku. Wymaganie dotyczące przewodu paliwowego o niskim stopniu przesiąkania Wymagane dla silników zaburtowych na sprzedaż, sprzedanych lub oferowanych w sprzedaży na terenie USA. Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wymaga, aby każdy silnik zaburtowy wyprodukowany po 1 stycznia 2009 r. był wyposażony w główny przewód paliwowy o niskim stopniu przesiąkania, łączący zbiornik paliwa z silnikiem zaburtowym. Przewód o niskim stopniu przesiąkania USCG typ B1-15 lub typ A1-15, zgodnie z definicją nieprzekraczający 15/gm²/24 godz. z paliwem CE 10 przy temp. 23, zgodnie z SAE J 1527 przewód paliwowy do zastosowania w łodziach. Zawór dozujący paliwo Niektóre układy paliwowe łodzi zawierają zawór dozujący paliwo między zbiornikiem paliwa a silnikiem, a niektóre nie. Silnik może pracować z zaworem dozującym paliwo lub bez. Zawór dozujący paliwo jest wyposażony w ręczne zwolnienie. Ręczne zwolnienie może zostać użyte (wepchnięte), by otworzyć (ominąć) zawór w przypadku zablokowania paliwa w zaworze. a b a - b - c - Zawór dozujący paliwo zamontowany w przewodzie paliwa pomiędzy zbiornikiem paliwa a pompką paliwa Ręczne zwolnienie Otwory wentylacyjne/odprowadzające wodę c Zalecenia dotyczące oleju silnikowego modele Verado Do stosowania ogólnego w każdej temperaturze zalecany jest olej silnikowy Mercury lub Quicksilver NMMA FC-W lub NMMA FC-W zgodny z katalizatorami do silników czterosuwowych SAE 10W-30. Opcjonalnie można zastosować olej mineralny do silników czterosuwowych łodzi Mercury lub Quicksilver SAE 25W-40 lub mieszankę syntetyczną olejów do silników łodzi SAE 25-W40. Jeśli zalecane atestowane przez NMMA FC-W oleje Mercury lub Quicksilver nie są dostępne, należy stosować atestowany przez NMMA FC-W olej do silników zaburtowych czterosuwowych o podobnej lepkości, pochodzący od jednego z wiodących producentów. 22 pol

33 PALIWO I OLEJ WAŻNE: Stosowanie olejów niezawierających detergentów, mieszanek o różnej lepkości (innych niż atestowany przez NMMA FC-W olej Mercury lub Quicksilver lub atestowany przez NMMA FC-W olej pochodzący od jednego z wiodących producentów), olejów syntetycznych, olejów o niskiej jakości oraz olejów zawierających dodatki stałe nie jest zalecane. Engine Oil F 6.6 L (7.0 U.S. qt) C 10W Zalecenia dotyczące oleju silnikowego modele SeaPro Do ogólnego zastosowania we wszystkich temperaturach zalecane są oleje silnikowe Mercury lub Quicksilver z certyfikatem NMMA FC-W lub certyfikatem NMMA FC-W catalyst compatible (do stosowania w silnikach z katalizatorem) mineralny o klasie lepkości SAE 25W-40 do czterosuwowych silników morskich lub półsyntetyczny o klasie lepkości SAE 25W-40 do czterosuwowych silników morskich. Opcjonalnie można zastosować olej silnikowy Mercury lub Quicksilver lub olej o klasie lepkości SAE 10W-30 do czterosuwowych silników morskich, jeżeli temperatura wynosi 0 C (32 F) lub mniej. Jeżeli zalecane certyfikowane oleje NMMA FC-W Mercury lub Quicksilver nie są dostępne, można zastosować certyfikowany olej NMMA FC-W do silników zaburtowych czterosuwowych o podobnej lepkości innego znanego producenta silników zaburtowych. WAŻNE: Zastosowanie olejów bez detergentów, olejów uniwersalnych (innych niż oleje Mercury lub Quicksilver z certyfikatem NMMA FC-W lub oleje innego znanego producenta z certyfikatem NMMA FC-W), olejów w pełni syntetycznych, olejów niskiej jakości lub olejów zawierających dodatki w postaci ciał stałych nie jest zalecane. Engine Oil 10W F C 25W L (7.0 U.S. qt) pol 23

34 PALIWO I OLEJ Sprawdzanie i uzupełnianie oleju silnikowego WAŻNE: Sprawdź, czy olej nie jest zanieczyszczony. Olej zawierający wodę będzie miał mleczne zabarwienie; olej zawierający paliwo będzie miał mocny zapach paliwa. W przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia oleju oddaj silnik do sprawdzenia w salonie sprzedawcy. WAŻNE: Unikaj przepełnienia. Przechyl silnik zaburtowy do góry poza oś pionową na ok. jedną minutę, aby umożliwić spłynięcie resztek oleju do miski olejowej. Silnik zaburtowy musi znajdować się w położeniu pionowym (nie przechylonym) podczas sprawdzania poziomu oleju silnikowego. Aby pomiar był dokładny, zawsze sprawdzaj poziom oleju, gdy silnik jest zimny lub gdy silnik nie pracuje od co najmniej godziny. 1. Przed uruchomieniem zimnego silnika, przechyl silnik do góry poza oś pionową, aby resztki oleju spłynęły z powrotem do miski olejowej. Przytrzymaj silnik zaburtowy w położeniu odchylonym przez ok. jedną minutę. 2. Odchylić silnik zaburtowy do pionowej pozycji roboczej. 3. Naciśnij z lewej strony drzwiczek serwisowych, aby je odblokować i otworzyć Naciśnij w tym miejscu, aby odblokować UWAGA: Na spodzie drzwiczek serwisowych znajduje się tabliczka z danymi podstawowymi określająca wszystkie typy oleju, które można stosować w poszczególnych produktach. Tabliczka z danymi podstawowymi pol

35 PALIWO I OLEJ 4. Wyjmij prętowy wskaźnik poziomu i sprawdź miejsce, gdzie znajduje się pięć kropel. a - b - c - Drzwiczki serwisowe Korek wlewu oleju Prętowy wskaźnik poziomu a b c Kropla lub zakratowanie wskazujące olej najdalej od końca odzwierciedlają poziom oleju. Przykład odczytu poziomu oleju UWAGA: Ustalenie poziomu nowego oleju może być trudne, dlatego zakratowanie pomiędzy kroplami stanowi część zespołu prętowego wskaźnika poziomu. Jeśli przy sprawdzaniu poziomu oleju znajduje się on na którejkolwiek z pięciu kropli informujących o poziomie oleju lub czterech kratek, poziom oleju znajduje się w bezpiecznym zakresie roboczym. Jeśli poziom oleju sięga zaledwie najniższej kropli informującej o poziomie oleju, użytkownik może dolać 1,8 l (2 US qt) oleju, a poziom oleju pozostanie w bezpiecznym zakresie roboczym. Gdy olej ściemnieje po godzinach użytkowania produktu, łatwiejsze stanie się określanie poziomu oleju na prętowym wskaźniku poziomu. pol 25

36 PALIWO I OLEJ WAŻNE: Wyjmowanie i wkładanie prętowego wskaźnika poziomu będzie skutkować osadzaniem się oleju wyżej na rurce prętowego wskaźnika oleju, co potencjalnie może prowadzić do błędnego odczytu poziomu oleju. a b c a - b - c - Bezpieczny zakres roboczy Ogólny obszar po wymianie oleju Dodaj 1,8 l (2 US qt) oleju 6. Jeśli na żadnej z kropli nie znajduje się olej, zdejmij korek wlewu oleju i dodaj 1,8 l (2 US qt) wskazanego oleju do silnika zaburtowego. 7. Odczekaj kilka minut, aż olej spłynie do miski olejowej i ponownie włóż prętowy wskaźnik oleju. 8. Wyjmij prętowy wskaźnik oleju i sprawdź, czy poziom oleju znajduje się w bezpiecznym zakresie roboczym. 9. Włóż prętowy wskaźnik oleju i dokręć ręką korek wlewu oleju. 10. Zamknij drzwiczki serwisowe i zablokuj je, dociskając ich lewą stronę. 26 pol

37 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Adaptacyjne sterowanie prędkością Ten zespół silnikowy wykorzystuje adaptacyjne sterowanie prędkością, które automatycznie reguluje obciążenie silnika (przepustnicę) w celu utrzymania prędkości obrotowej silnika (obr./min.). Na przykład: gdy użytkownik łodzi wykona nagły skręt, który skutkować będzie zwiększonym obciążeniem silnika i utratą obrotów, moduł sterowania napędem (PCM) otworzy przepustnicę, aby utrzymać obroty przez cały czas trwania manewru bez konieczności przesuwania przez użytkownika dźwigni przepustnicy sterowania zdalnego. Kolejny przykład: podczas powolnego przemieszczania się lub wykorzystania łodzi w dyscyplinach sportu, w których łodzie wykorzystywane są do holowania, prędkość obrotowa silnika pozostanie stała niezależnie od zmian obciążenia wynikających z fal, położenia trymu, skręcania lub zmian obciążenia związanych z uprawianiem dyscyplin sportu, w których łodzie wykorzystywane są do holowania.. Adaptacyjne sterowanie prędkością pozostaje aktywne od obrotów jałowych po maks. obroty znamionowe, jednak może utrzymać prędkość obrotową silnika jedynie, gdy przepustnica nie jest zupełnie otwarta. Zaawansowane sterowanie poziomem hałasu Zaawansowane sterowanie poziomem hałasu (ASC) jest wyjątkową funkcją, która dotyczy silników V8 o mocy 250 i 300 KM. UWAGA: Funkcja ta nie jest dostępna w modelach SeaPro. Funkcja ASC pozwala użytkownikowi łodzi wybrać jeden z dwóch trybów pracy: stealth lub sport. Tryb pracy można wybrać za pomocą dodatkowego przełącznika na desce rozdzielczej, za pomocą VesselView lub miernika SmartCraft; off = tryb stealth, on = tryb sport. Gdy załączony jest tryb stealth, poziom hałasu silnika jest niski (typowy łagodny dźwięk napędu Verado FourStroke). Gdy załączony jest tryb sport, poziom hałasu silnika jest wyższy (wyraźne wskazanie mocy silnika). UWAGA: Tryb stealth lub sport nie ma wpływu na moc silnika lub charakterystykę jego pracy. Po uruchomieniu silnika ASC będzie w trybie, który był używany w chwili, gdy silnik został wyłączony. Elementy sterujące do montażu na panelu i ich obsługa 1. Poruszanie manetką umożliwia sterowanie zmianą biegów i przepustnicą. Należy popchnąć manetkę do przodu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej, aby ruszyć do przodu. Dalsze przesuwanie manetki do przodu powoduje zwiększanie prędkości. Przesunięcie manetki do tyłu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej powoduje ruszenie do tyłu. Dalej pchać do tyłu, aby zwiększyć prędkość. N F R 3413 pol 27

38 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 2. Blokada zmiany biegów aby włączyć bieg, należy nacisnąć blokadę zmiany biegów. Blokada zmiany biegów musi być naciśnięta podczas przestawiania manetki z pozycji jałowej Przełącznik trymowania (jeśli należy do wyposażenia) naciśnięcie przełącznika trymowania zapewnia przechylenie silnika w górę lub w dół Przycisk przepustnicy umożliwia osobie sterującej łodzią zwiększenie prędkości obrotowej silnika na czas rozgrzewania bez potrzeby załączania biegu. Aby aktywować przepustnicę, należy ustawić manetkę w pozycji neutralnej. Nacisnąć przycisk przepustnicy, przesuwając manetkę w pozycję ustaloną naprzód. Sygnał dźwiękowy oznacza, że została aktywowana przepustnica. Zwiększać stopień otwarcia przepustnicy, aby zwiększyć obroty silnika. Aby wyłączyć bieg, ustawić manetkę z powrotem w położeniu neutralnym. Obroty są ograniczone, co zapobiega uszkodzeniu silnika pol

39 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 5. Przycisk włączania/wyłączania umożliwia sterującemu łodzią włączenie/wyłączenie silnika bez użycia kluczyka. Aby możliwe było uruchomienie silnika, włącznik zapłonu musi znajdować się w pozycji włączonej ( ON") Wyłącznik ściągacza linowego wyłącza zapłon zawsze, kiedy operator (jeśli ma podłączony ściągacz) oddali się od swego miejsca na tyle, że wyłącznik uruchomi się. a - Wyłącznik ściągacza linowego a Wkręt regulacji oporu manetki za pomocą tego wkrętu można zwiększać lub zmniejszać opór manetki (osłona musi być zdjęta). Zabezpieczy to przed niepożądanym przemieszczaniem się manetki w burzliwej wodzie. Wkręt należy dokręcić (zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara), aby zwiększyć opór, lub odkręcić (przeciwnie do kierunku ruchu wskazówek zegara), aby go zmniejszyć. Wyregulować aż do uzyskania żądanego oporu. 8. Wkręt regulacji oporu pozycji ustalonej ten wkręt umożliwia zwiększanie lub zmniejszanie siły potrzebnej do poruszenia manetki z pozycji ustalonej (osłona musi być zdjęta). Obrócenie wkrętu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara zwiększy opór. Wyregulować aż do uzyskania żądanego oporu. a - Wkręt regulacji oporu pozycji ustalonej a - + b - Wkręt regulacji oporu manetki b 5171 pol 29

40 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Cechy i eksploatacja modułu sterowania Slim Binnacle KONSOLA Z JEDNĄ MANETKĄ DTS SLIM BINNACLE FUNKCJE I OBSŁUGA 1. Poruszanie manetką umożliwia sterowanie zmianą biegów i przepustnicą. Aby ruszyć do przodu, należy popchnąć manetkę do przodu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej. Dalsze przesuwanie manetki do przodu powoduje zwiększanie prędkości. Przesunięcie manetki do tyłu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej powoduje ruszenie do tyłu. Dalsze ciągnięcie do tyłu powoduje zwiększanie prędkości. 2. Przełącznik trymowania (jeśli jest na wyposażeniu) W przypadku użycia przełącznika wspomagania trymowania na manetce elektronicznego układu zdalnego sterowania (ERC), moduł poleceń układu DTS wykryje zamknięcie obiegu trymowania w górę lub w dół. Moduł poleceń układu DTS generuje sygnał i przesyła go do modułu PCM. Moduł PCM zamyka obwód uziemienia podłączony do przekaźnika trymowania w górę lub w dół. b a - b - c - d - Do przodu Pozycja neutralna Do tyłu Przełącznik trymowania a d c Wkręt regulacji oporu pozycji ustalonej służy do zwiększania lub zmniejszania siły wymaganej do poruszenia manetki z pozycji ustalonej. Obrócenie wkrętu zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara zwiększy opór. Wyregulować aż do uzyskania żądanego oporu. 30 pol

41 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 4. Wkręt regulacji oporu manetki służy do zwiększania lub zmniejszania oporu manetki. Umożliwia to zabezpieczenie przed niepożądanym przemieszczaniem się manetki w burzliwej wodzie. Wkręt należy dokręcić (zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara), aby zwiększyć opór, lub odkręcić (przeciwnie do kierunku ruchu wskazówek zegara), aby go zmniejszyć. Wyregulować aż do uzyskania żądanego oporu. a - Zatyczki (2) b - Regulacja oporu pozycji ustalonej c - Regulacja oporu manetki a b c UWAGA: Opór manetki i pozycji ustalonej może wymagać okresowej regulacji za pomocą wkrętów regulacyjnych. Funkcje cyfrowej przepustnicy i zmiany biegów (DTS) Układ DTS udostępnia kilka różnych trybów operacyjnych dla manetek elektronicznego układu zdalnego sterowania (ERC). STOP/ START b h N g f DOCK TRANSFER THROTTLE - ONLY c d e ERC montowane w konsoli na podstawie pol 31

42 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Pozycja Element sterowania Funkcja a b Trymownie (dźwignia) Przycisk Stop/Start" Służy do podnoszenia i opuszczania silnika w celu uzyskania najlepszej wydajności lub podczas pływania po płytkich wodach, transportu na przyczepie itp. Pozwala sternikowi uruchomić lub zatrzymać silnik bez użycia stacyjki. Aby przełącznik uruchamiania/zatrzymywania zadziałał, kluczyk w stacyjce musi być ustawiony w pozycji pracy. c Przycisk Transfer" Umożliwia przeniesienie sterowania łodzią na inny ster. d e +" f " g h Przycisk Throttleonly" Przycisk Dock" Dioda biegu neutralnego PRZENIESIENIE STERU Umożliwia osobie sterującej łodzią zwiększenie prędkości obrotowej silnika na czas rozgrzewania bez potrzeby wrzucania biegu. Zwiększa wartość ustawień jasności manipulatora CAD, wyświetlacza VesselView oraz wskaźników SmartCraft. Zmniejsza wartość ustawień jasności manipulatora CAD, wyświetlacza VesselView oraz wskaźników SmartCraft. Zmniejsza wydajność przepustnicy sterowanej dźwignią do około 50% normalnego otwarcia. Zapala się, gdy wybrano bieg jałowy. W trybie przepustnicy kontrolki pulsują. Niektóre łodzie umożliwiają sterowanie z więcej niż jednego miejsca. Miejsca takie zwane są zwykle sterami lub stacjami. Przeniesienie steru oznacza zmianę miejsca sterowania z jednego steru (stacji) na inny.! OSTRZEŻENIE Utrata kontroli nad łodzią grozi kalectwem lub śmiercią. Osoba sterująca łodzią nie może nigdy opuszczać aktywnej stacji podczas pracy silnika na biegu. Przeniesienie steru można przeprowadzać tylko, jeśli przy obu stacjach znajdują się osoby sterujące. Przeniesienie steru przez jedną osobę jest dopuszczalne wyłącznie na biegu jałowym. Funkcja przeniesienia steru umożliwia sterującemu łodzią wybór steru, który odpowiada za sterowanie łodzią. Aby możliwe było rozpoczęcie przeniesienia steru, manetki ERC na sterze aktywnym oraz na sterze, który ma zostać aktywowany, muszą zostać ustawione w pozycji neutralnej. UWAGA: Jeśli manetki ERC nie znajdują się w pozycji neutralnej, rozlegnie się sygnał dźwiękowy, a próba przeniesienia steru nie powiedzie się. Należy ustawić manetki w pozycji neutralnej, a następnie spróbować ponownie. Jeśli po rozpoczęciu procedury przeniesienia steru nastąpi próba aktywacji innych funkcji sterowniczych lub nawigacyjnych, na ekranie VesselView pojawić się mogą kody usterek. Aby usunąć kody usterek, konieczne może być ponowne przekręcenie kluczyka w stacyjce, a następnie ponowienie procedury przeniesienia steru. Aby uniknąć wystąpienia kodów usterek, należy się upewnić, że wszelkie inne czynności sterownicze lub nawigacyjne wykonywane są dopiero po zakończeniu procedury przeniesienia steru. UWAGA Manetki ERC muszą się znajdować w pozycji neutralnej, aby przeniesienie steru było możliwe. W pozycji neutralnej łódź może dryfować i zderzyć się z pobliskimi obiektami, co grozi uszkodzeniem. Podczas przenoszenia steru należy więc zachować należytą ostrożność. Aby uniknąć uszkodzenia łodzi, należy zachować szczególną ostrożność podczas prób przenoszenia steru gdy łódź znajduje się w pobliżu przystani, doków, innych obiektów stałych lub innych łodzi. 32 pol

43 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE POLECENIE PRZENIESIENIA STERU UWAGA: Każdy ruch manetek ERC po naciśnięciu przycisku TRANSFER" powoduje przerwanie procedury przeniesienia steru. Rozbrzmiewa wtedy pojedynczy sygnał dźwiękowy oraz gaśnie przycisk TRANSFER, co oznacza przerwanie procedury. Aby wydać polecenie przeniesienia sterowania łodzią z jednego steru na inny, należy: 1. Na sterze, którego aktywacja jest pożądana i którego manetki ERC znajdują się w pozycji neutralnej, nacisnąć raz przycisk TRANSFER". Po naciśnięciu przycisku TRANSFER" włączy się dioda przycisku przeniesienia i wygenerowany zostanie pojedynczy sygnał dźwiękowy potwierdzający nadchodzące przeniesienie. DOCK TRANSFER THROTTLE - ONLY Przycisk TRANSFER (Przeniesienie) UWAGA: Jeśli manetki ERC sterów nie znajdują się w pozycji neutralnej, rozbłysną kontrolki pozycji neutralnej. Należy przesunąć wszystkie manetki ERC do pozycji neutralnej, co powinno spowodować zaprzestanie błyskania kontroli biegu neutralnego. 2. Gdy zapalona jest zarówno dioda przycisku TRANSFER", jak i dioda pozycji neutralnej, należy po raz drugi nacisnąć przycisk TRANSFER", aby ukończyć procedurę przeniesienia steru. 3. Po zakończeniu przeniesienia steru wygenerowany zostanie kolejny sygnał dźwiękowy, a dioda funkcji przeniesienia zgaśnie. UWAGA: Jeśli przeniesienie steru nie zostało zakończone w przeciągu 10 sekund, żądanie zostanie automatycznie anulowane. Zostanie wówczas wyemitowany podwójny sygnał dźwiękowy, a funkcja sterowania pozostanie przy aktualnie aktywnym sterze. Ponowne naciśnięcie przycisku TRANSFER" spowoduje ponowne rozpoczęcie przeniesienia steru. 4. Ster, na którym wydano polecenie przeniesienia, jest teraz aktywny i odpowiada za sterowanie łodzią. FUNKCJA WYŁĄCZNOŚCI PRZEPUSTNICY Funkcja wyłączności przepustnicy umożliwia osobie sterującej łodzią zwiększenie prędkości obrotowej silnika na czas rozgrzewania bez potrzeby załączania biegu. Aby włączyć tryb wyłączności przepustnicy, należy DOCK TRANSFER THROTTLE - ONLY Przycisk wyłączności przepustnicy 1. Ustawić dźwignię ERC w położeniu neutralnym. pol 33

44 2. Nacisnąć przycisk THROTTLE ONLY". Zaświeci się kontrolka na przycisku, natomiast kontrolki biegu neutralnego będą migać. 3. Przesunąć jedną z manetek ERC do pozycji biegu. Przy każdym włączeniu lub wyłączeniu biegu w trybie przepustnicy za pomocą dźwigni zostanie wyemitowany sygnał ostrzegawczy, jednakże silniki będą nadal pracować na biegu neutralnym. 4. Prędkość obrotowa silników może zostać zwiększona. UWAGA: Naciśnięcie przycisku THROTTLE ONLY", gdy dźwignia ERC nie znajduje się w położeniu neutralnym, spowoduje zgaszenie kontrolki na przycisku, natomiast tryb przepustnicy pozostanie aktywny. Aby wyłączyć tryb przepustnicy, należy ustawić dźwignię ERC w położeniu neutralnym. Aby włączyć tryb wyłączności przepustnicy: 1. Ustawić dźwignię ERC w położeniu neutralnym. Tryb wyłączności przepustnicy nie zostanie wyłączony, jeśli dźwignia ERC nie znajduje się w położeniu neutralnym. 2. Nacisnąć przycisk THROTTLE ONLY". Kontrolka na przycisku zgaśnie. 3. Kontrolka trybu neutralnego przestanie błyskać i pozostanie włączona. DOKOWANIE FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Praca w trybie Dock pozwala ograniczyć wydajność przepustnicy do około 50% normalnego otwarcia, co umożliwia dokładniejsze sterowanie mocą silnika przy manewrowaniu na ograniczonej przestrzeni. Jeśli manewrowanie łodzią wymaga większej mocy w sytuacjach, gdy warunki środowiskowe wiążą się z koniecznością zastosowania większego pędu, należy wyłączyć tryb Dock, aby przywrócić pełną sterowność przepustnicy za pomocą elementu sterującego silnika. DOCK TRANSFER THROTTLE - ONLY Przycisk DOCK 34 pol

45 Cechy i eksploatacja konsoli sterowania Dual-Handle DWUMANETKOWY SYSTEM ELEKTRONICZNEGO ZDALNEGO STEROWANIA (ERC) OBSŁUGA I REGULACJA Obsługa FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Manetka elektronicznego zdalnego sterowania ERC służy do kontroli zmiany biegów i przepustnicy. Należy popchnąć manetkę do przodu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej, aby ruszyć do przodu. Dalsze przesuwanie manetki do przodu powoduje zwiększanie prędkości. Przesunięcie manetki z położenia przedniego do neutralnego powoduje zmniejszenie prędkości i zatrzymanie się łodzi. Przesunięcie manetki do tyłu z położenia neutralnego do pierwszej pozycji ustalonej powoduje ruszenie do tyłu. Dalsze przesuwanie manetki do tyłu powoduje zwiększenie prędkości poruszania się wstecz. b c a a - b - c - Do przodu Pozycja neutralna Do tyłu Siłę wymaganą do poruszania manetkami i przesuwania ich przez pozycje ustalone można wyregulować, aby uniknąć przypadkowego poruszenia manetek. Regulacja UWAGA: Opór manetki i pozycji ustalonej może wymagać okresowej regulacji za pomocą wkrętów regulacji. Aby wyregulować opór pozycji ustalonych manetek należy: 1. Wymontować pokrywę boczną przekładni wymagającej wyregulowania. 2. Przekręcić wkręt regulacji zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby zwiększyć opór, a przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, aby zmniejszyć opór. 3. Wyregulować do uzyskania żądanego oporu. Aby wyregulować opór manetek należy: 1. Wymontować pokrywę boczną przekładni wymagającej wyregulowania. 2. Przekręcić wkręt regulacji zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby zwiększyć opór, a przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, aby zmniejszyć opór. pol 35

46 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 3. Wyregulować do uzyskania żądanego oporu. a - b - Wkręt regulacji oporu pozycji ustalonej Wkręt regulacji oporu manetki a b pol

47 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE FUNKCJE CYFROWEJ PRZEPUSTNICY I ZMIANY BIEGÓW (DTS) Układ DTS udostępnia kilka różnych trybów operacyjnych dla manetek elektronicznego układu zdalnego sterowania (ERC). Wszystkie wymienione funkcje mogą działać jednocześnie. a b i h g e c d f Dwa silniki ERC Pozycja Element sterowania Funkcja a b c d e + f g Trymownie (dźwignia) Kontrolki NEUTRAL" TRANSFER (Przeniesienie) DOCK (Dokowanie) THROTTLE ONLY (Tryb przepustnicy) h 1 LEVEL (Dźwignia 1) Służy do podnoszenia i opuszczania silników w celu uzyskania najlepszej wydajności lub podczas pływania po płytkich wodach, transportu na przyczepie itp. Zapalają się, gdy napęd znajduje się w pozycji neutralnej. W trybie przepustnicy kontrolki pulsują. Umożliwia przeniesienie sterowania łodzią na inny ster. Zob. Przeniesienie steru. W trybie sterowania dźwignią zmniejszana jest wydajność przepustnicy do około 50% normalnego otwarcia. Zwiększa wartość ustawień jasności manipulatora CAD, wyświetlacza VesselView oraz wskaźników SmartCraft. Umożliwia osobie sterującej łodzią zwiększenie prędkości obrotowej silnika na czas rozgrzewania bez potrzeby wrzucania biegu. Zmniejsza wartość ustawień jasności manipulatora CAD, wyświetlacza VesselView oraz wskaźników SmartCraft. Tryb jednej manetki umożliwia sterowanie przepustnicą i zmianą biegów obu silników za pomocą manetki po stronie lewej burty. i SYNC (Synchronizacja) Wyłącza funkcję automatycznej synchronizacji. Zob. Sync. UWAGA: Nie wszystkie funkcje muszą być aktywne. pol 37

48 Dokowanie FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Praca w trybie Dock pozwala ograniczyć wydajność przepustnicy do około 50% normalnego otwarcia, co umożliwia dokładniejsze sterowanie mocą silnika przy manewrowaniu na ograniczonej przestrzeni Przycisk DOCK Throttle Only (Tryb przepustnicy) UWAGA: Z trybu przepustnicy należy korzystać, jeśli kapitan nie stoi za sterem. Ustawienie manetek ERC w trybie przepustnicy pozwoli uniknąć przypadkowego włączenia biegu. Silniki będą pracować zgodnie z położeniem koła sterowego, ponadto w trybie przepustnicy można zwiększać obroty silników, jednakże silniki będą nadal pracować na biegu neutralnym Aby włączyć tryb przepustnicy, należy: Przycisk THROTTLE ONLY 1. Przesunąć obie manetki ERC do pozycji neutralnej. 2. Nacisnąć przycisk THROTTLE ONLY". Zaświeci się kontrolka na przycisku, natomiast kontrolki biegu neutralnego będą migać. 3. Przesunąć jedną z manetek ERC do pozycji biegu. Przy każdym włączeniu lub wyłączeniu biegu w trybie przepustnicy za pomocą dźwigni zostanie wyemitowany sygnał ostrzegawczy, jednakże silniki będą nadal pracować na biegu neutralnym. 4. Prędkość obrotowa silników może zostać zwiększona. UWAGA: Naciśnięcie przycisku THROTTLE ONLY, gdy manetki układu ERC nie znajdują się w położeniu neutralnym, spowoduje zgaszenie kontrolki na przycisku, natomiast tryb przepustnicy pozostanie aktywny. Aby wyłączyć tryb przepustnicy, manetki układu ERC należy ustawić w położeniu neutralnym. Aby wyłączyć tryb przepustnicy, należy: 1. Przesunąć obie manetki układu ERC do położenia neutralnego. Tryb przepustnicy nie zostanie wyłączony, jeśli manetki nie są w położeniu neutralnym. 38 pol

49 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 2. Nacisnąć przycisk THROTTLE ONLY". Kontrolka na przycisku zgaśnie. 3. Kontrolka trybu neutralnego przestanie błyskać i pozostanie włączona. 1 Lever (Dźwignia 1) Ta funkcja służy do sterowania oboma silnikami jedną dźwignią w układach z dwoma silnikami. Funkcja ta ułatwia obsługę silników podczas żeglugi w trudnych warunkach, pozwalając skupić uwagę na jednej dźwigni sterującej oboma silnikami jednocześnie. Tryb ten jest inny niż funkcja systemowa zwana Sync Aby włączyć tryb jednodźwigniowy, należy: Przycisk 1 LEVER 1. Przesunąć obie manetki ERC do pozycji neutralnej. 2. Nacisnąć przycisk 1 LEVER". Zapali się kontrolka na przycisku. 3. Przesunąć manetkę ERC od strony sterburty do pozycji biegu. 4. Poruszenie manetką spowoduje zsynchronizowanie obrotów silnika i biegu. Aby wyłączyć tryb jednej dźwigni, należy: 1. Przesunąć obie manetki ERC do pozycji neutralnej. 2. Nacisnąć przycisk 1 LEVER". Kontrolka na przycisku zgaśnie. Sync Funkcja Sync umożliwia automatyczną synchronizację pracy silnika. O ile nie zostanie wyłączona, jest przez cały czas aktywna. Funkcja Sync monitoruje pozycję obu manetek układu ERC. Jeśli obie manetki będą oddalone od siebie o nie więcej niż 10%, obroty silnika na bakburcie zostaną zsynchronizowane z obrotami silnika na sterburcie. System SmartCraft automatycznie wyłącza funkcję Sync po przekroczeniu 95% zakresu otwarcia przepustnicy, aby każdy z silników mógł osiągnąć maksymalną prędkość obrotową. Funkcja Sync zostanie włączona dopiero po osiągnięciu minimalnej prędkości obrotowej silników. pol 39

50 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Kontrolka na przycisku SYNC" świeci, jeśli oba silniki są włączone. Żółta kontrolka jest zapalana podczas pracy na biegu jałowym oraz przy 95% otwarciu przepustnicy, a także gdy silniki nie są zsynchronizowane. Ikona zmienia kolor na czerwony po zsynchronizowaniu silników Przycisk SYNC W przypadku różnicy prędkości obrotowych silników przekraczającej 10% na ekranie VesselView zostanie wyświetlona pomarańczowa ikona pod wskaźnikiem obrotów. Po zsynchronizowaniu obrotów jej kolor zmieni się na czerwony. Aby wyłączyć tryb synchronizacji, należy: 1. Przesunąć obie manetki ERC do którejkolwiek pozycji ustalonej. 2. Nacisnąć przycisk SYNC". Kontrolka na przycisku zgaśnie. Aby włączyć funkcję synchronizacji obrotów, należy nacisnąć przycisk SYNC". Przycisk Transfer (łodzie wyposażone w dwa stery) Przycisk TRANSFER" umożliwia sterującemu przeniesienie sterowania łodzią ze steru aktywnego na ster nieaktywny w przypadku łodzi wyposażonych w układ dwusterowy. Zob. Przeniesienie steru Przycisk TRANSFER (Przeniesienie) PRZENIESIENIE STERU Niektóre łodzie umożliwiają sterowanie z więcej niż jednego miejsca. Miejsca takie zwane są zwykle sterami lub stacjami. Przeniesienie steru oznacza zmianę miejsca sterowania z jednego steru (stacji) na inny. 40 pol

51 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE! OSTRZEŻENIE Utrata kontroli nad łodzią grozi kalectwem lub śmiercią. Osoba sterująca łodzią nie może nigdy opuszczać aktywnej stacji podczas pracy silnika na biegu. Przeniesienie steru można przeprowadzać tylko, jeśli przy obu stacjach znajdują się osoby sterujące. Przeniesienie steru przez jedną osobę jest dopuszczalne wyłącznie na biegu jałowym. Funkcja przeniesienia steru umożliwia sterującemu łodzią wybór steru, który odpowiada za sterowanie łodzią. Aby możliwe było rozpoczęcie przeniesienia steru, manetki ERC na sterze aktywnym oraz na sterze, który ma zostać aktywowany, muszą zostać ustawione w pozycji neutralnej. UWAGA: Jeśli manetki ERC nie znajdują się w pozycji neutralnej, rozlegnie się sygnał dźwiękowy, a próba przeniesienia steru nie powiedzie się. Należy ustawić manetki w pozycji neutralnej, a następnie spróbować ponownie. Jeśli po rozpoczęciu procedury przeniesienia steru nastąpi próba aktywacji innych funkcji sterowniczych lub nawigacyjnych, na ekranie VesselView pojawić się mogą kody usterek. Aby usunąć kody usterek, konieczne może być ponowne przekręcenie kluczyka w stacyjce, a następnie ponowienie procedury przeniesienia steru. Aby uniknąć wystąpienia kodów usterek, należy się upewnić, że wszelkie inne czynności sterownicze lub nawigacyjne wykonywane są dopiero po zakończeniu procedury przeniesienia steru. UWAGA Manetki ERC muszą się znajdować w pozycji neutralnej, aby przeniesienie steru było możliwe. W pozycji neutralnej łódź może dryfować i zderzyć się z pobliskimi obiektami, co grozi uszkodzeniem. Podczas przenoszenia steru należy więc zachować należytą ostrożność. Aby uniknąć uszkodzenia łodzi, należy zachować szczególną ostrożność podczas prób przenoszenia steru gdy łódź znajduje się w pobliżu przystani, doków, innych obiektów stałych lub innych łodzi. POLECENIE PRZENIESIENIA STERU UWAGA: Każdy ruch manetek ERC po naciśnięciu przycisku TRANSFER powoduje przerwanie procedury przeniesienia steru. Rozbrzmiewa wtedy pojedynczy sygnał dźwiękowy oraz gaśnie przycisk TANSFER, co oznacza przerwanie procedury. Aby wydać polecenie przeniesienia sterowania łodzią z jednego steru na inny, należy: 1. Na sterze, którego aktywacja jest pożądana i którego manetki ERC znajdują się w pozycji neutralnej, nacisnąć raz przycisk TRANSFER. Po naciśnięciu przycisku TRANSFER włączy się dioda przycisku przeniesienia i wygenerowany zostanie pojedynczy sygnał dźwiękowy potwierdzający nadchodzące przeniesienie Przycisk TRANSFER (Przeniesienie) UWAGA: Jeśli manetki ERC sterów nie znajdują się w pozycji neutralnej, rozbłysną diody pozycji neutralnej. Należy przesunąć wszystkie manetki ERC do pozycji neutralnej, co powinno spowodować zaprzestanie błyskania kontroli biegu neutralnego. pol 41

52 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 2. Gdy zapalona jest zarówno dioda przycisku TRANSFER", jak i dioda pozycji neutralnej, należy po raz drugi nacisnąć przycisk TRANSFER", aby ukończyć procedurę przeniesienia steru. 3. Po zakończeniu przeniesienia steru wygenerowany zostanie kolejny sygnał dźwiękowy, a dioda funkcji przeniesienia zgaśnie. UWAGA: Jeżeli przeniesienie steru nie zostanie ukończone w ciągu dziesięciu sekund, działanie zostanie automatycznie przerwane i wygenerowany zostanie podwójny sygnał dźwiękowy. Sterowanie będzie się nadal odbywać przy pomocy dotychczas aktywnego steru. Ponowne naciśnięcie przycisku TRANSFER" spowoduje ponowne rozpoczęcie przeniesienia steru. 4. Ster, na którym wydano polecenie przeniesienia, jest teraz aktywny i odpowiada za sterowanie łodzią. Kontrola w trybie Shadow z funkcjami i obsługą modułu CAN Trackpad STEROWANIE PRZEPUSTNICĄ I ZMIANĄ BIEGÓW KONFIGURACJI Z TRZEMA SILNIKAMI Ruch manetek w trybie zdalnego sterowania umożliwia operatorowi łodzi na regulację prędkości silnika przez przepustnicę i zmianę położenia dźwignia zmiany biegów wszystkich trzech silników. Funkcja przepustnicy i zmiany biegów zależy od tego, jakie silniki pracują. Należy zapoznać się z poniższą tabelą. Silnik po stronie lewej burty Podczas pracy silnika Podczas pracy silnika Wyłączona Podczas pracy silnika Podczas pracy silnika Wyłączona Silnik centralny Podczas pracy silnika Podczas pracy silnika Podczas pracy silnika Wyłączona Wyłączona Wyłączona Silnik po stronie sterburty Podczas pracy silnika Wyłączona Podczas pracy silnika Podczas pracy silnika Wyłączona Podczas pracy silnika Funkcja manetki Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie lewej burty = sterowanie za pomocą manetki po stronie lewej burty Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie sterburty = sterowanie za pomocą manetki po stronie sterburty Przepustnica silnika centralnego = średnia silników po lewej stronie i po stronie sterburty Zmiana biegów silnika centralnego = neutralny dopóki oba silniki nie będą na tym samym biegu Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie lewej burty i sterburty = sterowanie za pomocą manetki po stronie lewej burty Przepustnica i zmiana biegów silnika centralnego = sterowanie za pomocą manetki po stronie sterburty Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie lewej burty = sterowanie za pomocą manetki po stronie lewej burty Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie sterburty = sterowanie za pomocą manetki po stronie sterburty Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie lewej burty = sterowanie za pomocą manetki po stronie lewej burty Przepustnica i zmiana biegów silnika po stronie sterburty = sterowanie za pomocą manetki po stronie sterburty 42 pol

53 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Silnik po stronie lewej burty Wył. (włączony zapłon) Silnik centralny Podczas pracy silnika Silnik po stronie sterburty Wył. (włączony zapłon) Funkcja manetki Przepustnica i zmiana biegów silnika centralnego = neutralny/jałowy, dopóki obie manetki nie będą na tym samym biegu Wyłączenie jednego z silników zewnętrznych w czasie pływania spowoduje, że dla silnika środkowego wymuszony zostanie bieg neutralny/jałowy. Praca silnika centralnego może zostać wznowiona przez przesunięcie manetki pracującego silnika zewnętrznego z powrotem do położenia neutralnego i załączenie. Obroty i bieg silnika centralnego będą sterowane przez pracujący silnik zewnętrzny. Wyłączenie silnika centralnego w czasie pływania nie ma wpływu na działanie silników zewnętrznych. Jeżeli w czasie pływania dojdzie do usterki, która powoduje, że jeden z silników zewnętrznych pracuje na wymuszonym biegu neutralnym/jałowym, silnik centralny również zacznie pracować w trybie wymuszonego biegu neutralnego/jałowego. Praca silnika centralnego może zostać wznowiona przez przesunięcie manetki pracującego silnika zewnętrznego z powrotem do położenia neutralnego i załączenie. Hot Foot WYMOGI OBSŁUGI PEDAŁU HOT FOOT Obroty silnika od jałowych do pełnego otwarcia przepustnicy (WOT) steruje się albo pedałem albo dźwignią sterowania zamontowaną na panelu. Obsługa przepustnicy pedałem wymaga konfiguracji systemu DTS z przełącznikiem, który może włączać lub wyłączać sterowanie pedałem HOT FOOT. Pozwoli to operatorowi łodzi na wybór obsługi przepustnicy poprzez zespół zdalnego sterowania lub zespół sterowania pedałem HOT FOOT. pol 43

54 OBSŁUGA PEDAŁEM DTS HOT FOOT DTS Hot Foot FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Obsługa DTS HOT FOOT jest wyjątkowa i jest zwykle stosowana w łodziach, które mogą osiągać znaczne prędkości. Stosowanie pedału HOT FOOT pozwala operatorowi trzymać obie ręce na kole sterowym przy każdej prędkości, co zapewnia mu lepsze panowanie nad łodzią. b a c d 3786 a - Promień pedału 241 mm (9,5") b - Maksymalny skok pedału 30 c - Wymagany dodatkowe odstęp na but d - Pokład łodzi Sterowanie rękami i pedałem włącznikiem przepustnicy ręcznej 1. Obroty silnika od jałowych do pełnego otwarcia przepustnicy (WOT) steruje się albo pedałem albo dźwignią sterowania zamontowaną na panelu. 2. Domyślne ustawienie po uruchomieniu silnika: a. Sterowanie przepustnicą pedałem. b. Kontrolka dźwigni przepustnicy jest wyłączona. 3. Aby przekazać sterowanie przepustnicą na dźwignię zdalnego sterowania na panelu: a. Przestawić dźwignię sterowania przepustnicą w położenie neutralne lub w położenie ustalone naprzód/wstecz. b. Wcisnąć włącznik dźwigni przepustnicy. c. Pojawi się jeden sygnał dźwiękowy. d. Kontrolka dźwigni przepustnicy jest włączona. e. Sterowanie przepustnicą na dźwigni zdalnego sterowania na panelu. UWAGA: Jeśli przekazanie nie powiedzie się, wyemitowany zostanie podwójny sygnał dźwiękowy. 4. Aby przekazać sterowanie przepustnicą z powrotem na pedał: a. Przestawić dźwignię sterowania przepustnicą w położenie neutralne lub w położenie ustalone naprzód/wstecz. 44 pol

55 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE b. Wcisnąć włącznik dźwigni przepustnicy. c. Pojawi się jeden sygnał dźwiękowy. d. Kontrolka dźwigni przepustnicy jest wyłączona. e. Sterowanie przepustnicą pedałem. UWAGA: Jeśli przekazanie nie powiedzie się, wyemitowany zostanie podwójny sygnał dźwiękowy. a b c a - b - Pozycja ustalona naprzód Pozycja ustalona neutralna c - Pozycja ustalona wstecz d - Przycisk przepustnicy e - Kontrolka dźwigni przepustnicy f - Włącznik dźwigni przepustnicy. d g - h - Pozycja cała wstecz" Pozycja cała naprzód" e f h g pol 45

56 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Urządzenia sterujące Zero Effort" Urządzenia sterujące "Zero Effort" pozwalają operatorowi zmieniać biegi i sterować przepustnicą oddzielnymi dźwigniami sterującymi. Urządzenia sterujące "Zero Effort" są dostępne do zastosowań z jednym i wieloma silnikami, wliczając obsługę w trybie śledzenia System ostrzegawczy DŹWIĘKOWE SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE Po umieszczeniu kluczyka w pozycji ON" (włączony) sygnał dźwiękowy włączy się na chwilę, informując sterującego o prawidłowym działaniu sygnalizatora dźwiękowego. Istnieją dwa typy sygnalizatorów dźwiękowych, ostrzegających operatora o problemie z systemem obsługi silnika. 1. Ciągły, sześciosekundowy sygnał dźwiękowy: Wskazuje stan krytyczny silnika. W zależności od stanu może włączyć się system zabezpieczenia silnika i - ograniczając moc - zabezpieczyć silnik. Należy niezwłocznie wrócić do portu i skontaktować się z dealerem wykonującym czynności serwisowe. 2. Przerywany krótki sygnał dźwiękowy, trwający sześć sekund: Wskazuje stan niekrytyczny silnika. Stan ten nie wymaga natychmiastowej interwencji. Można nadal używać łodzi, jednak w zależności od natury problemu, moc silnika może być ograniczona przez system zabezpieczenia silnika. Zob. System zabezpieczenia silnika. Należy skontaktować się z dealerem wykonującym czynności serwisowe w najbliższym możliwym terminie. Ważne jest, aby pamiętać, że w obu powyższych przypadkach wygenerowany zostanie tylko jeden sygnał ostrzegawczy. Jeśli silnik zostanie wyłączony za pomocą kluczyka i ponownie uruchomiony, ponownie wygenerowany zostanie pojedynczy sygnał ostrzegawczy, o ile usterka nie została usunięta. Rysunki ilustrujące poszczególne funkcje silnika i dodatkowe dane dotyczące silnika można znaleźć w punkcie: Informacje o produkcie SmartCraft w dalszej części. Niektóre mniejsze problemy sygnalizowane przez system przerywanymi sześciosekundowymi sygnałami dźwiękowymi mogą zostać rozwiązane przez sternika. Sternik może usunąć następujące usterki: Woda w filtrze paliwa zamocowanym w silniku. Zob. Konserwacja niskociśnieniowy filtr paliwa. Problem z układem chłodzenia (ciśnienie wody lub temperatura silnika). Zatrzymaj silnik i sprawdź, czy otwory wlotowe wody w dolnym module nie są zatkane; niski poziom oleju silnikowego. Zob. Paliwo i olej Sprawdzanie i uzupełnianie oleju silnikowego. 46 pol

57 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE SYSTEM ZABEZPIECZENIA SILNIKA System zabezpieczenia silnika monitoruje czujniki najważniejszych czynności silnika, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów w pracy silnika. System zabezpieczenia silnika działa zawsze wtedy, gdy pracuje silnik, dlatego nigdy nie trzeba się martwić, czy silnik jest chroniony. System zareaguje na problem w pracy silnika, wydając sygnał dźwiękowy przez sześć sekund i/lub zmniejszając moc silnika, co zapewnia jego ochronę. Jeżeli system zabezpieczenia silnika jest aktywny, należy zredukować obroty silnika. Problem należy zidentyfikować i usunąć. Przed wprowadzeniem silnika na wysokie obroty konieczne jest zresetowanie systemu. Resetowanie systemu wykonuje się, przesuwając dźwignię przepustnicy z powrotem w pozycję biegu jałowego. Jeśli system zabezpieczenia silnika stwierdzi, że zresetowanie nie usunęło problemu, pozostanie aktywny, ograniczając zakres mocy silnika. System zezwoli na osiągnięcie normalnej prędkości obrotowej silnika dopiero po wykryciu i usunięciu problemu. OGRANICZENIE NADMIERNYCH OBROTÓW Limit nadobrotów ustawiono powyżej obrotów zakresu użytkowego. Jeśli silnik jest użytkowany z prędkością obrotową przekraczającą lub równą limitowi nadobrotów, moduł PCM nie pozwoli silnikowi utrzymać mocy żądanej przez użytkownika. Zob. Informacje ogólne dane techniczne, aby ustalić limit obrotów silnika. Po przekroczeniu limitu nadobrotów, system ochrony silnika odetnie paliwo do jednego bloku cylindrów. Jeśli użytkownik nie zmniejszy prędkości obrotowej silnika, system ochrony silnika odetnie dopływ paliwa do wszystkich cylindrów, aż prędkość obrotowa silnika spadnie poniżej limitu. Nie jest emitowany żaden dźwiękowy sygnał ostrzegawczy, gdy system ochrony silnika włącza ograniczenie nadobrotów. INFORMACJE O PRODUKCIE SMARTCRAFT Dla tego silnika zaburtowego można dokupić pakiet przyrządów Mercury SmartCraft. Pakiet przyrządów pokazuje m.in. obroty silnika, temperaturę chłodziwa, ciśnienie oleju, ciśnienie wody, napięcie akumulatora, zużycie paliwa i czas pracy silnika. Pakiet przyrządów SmartCraft może być również wykorzystany do diagnostyki zabezpieczenia silnika. Pakiet przyrządów pokaże krytyczne wartości danych informujących o wadliwej pracy silnika oraz potencjalnych problemach. NADMIERNA TEMPERATURA GAZÓW SPALINOWYCH Gdy system ochrony silnika wykryje wysoką temperaturę gazów spalinowych (kod usterki ), zabrzmi klakson, a obroty silnika zostaną ograniczone. Liczniki SmartCraft mogące wyświetlać tekst ostrzegą użytkownika, wyświetlając krótki tekst, długi tekst oraz czynność, którą użytkownik powinien wykonać. To ostrzeżenie systemu Guardian oraz ograniczenie mocy silnika można skorygować, sprawdzając, czy wlot wody w obudowie przekładni oraz filtr siatkowy wody wylotowej nie są zatkane. Zob. Konserwacja Kontrola filtra siatkowego wody wylotowej. Krótki tekst Długi tekst Działanie Tekst wyświetlany SmartCraft Błąd krytyczny przegrzanie Kolektor wydechowy silnika się przegrzewa Wyłącz silnik i sprawdź, czy filtr siatkowy wody wylotowej nie jest zatkany. Jeśli stan się utrzymuje, niezwłocznie powrócić do portu. Dokonać serwisu silnika przed następnym użyciem. 1. Wyłączyć silnik. 2. Sprawdź, czy wlot wody w obudowie przekładni nie jest zatkany. 3. Sprawdź, czy filtr siatkowy wody wylotowej nie jest zatkany. Zob. Konserwacja Kontrola filtra siatkowego wody wylotowej. 4. Jeśli brak zatoru, a sytuacja utrzymuje się, należy niezwłocznie wrócić do portu. pol 47

58 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE Układ wspomagania trymu i przechyłu WSPOMAGANIE TRYMOWANIA I ODCHYLANIA SILNIKA Silnik zaburtowy wyposażony jest w układ sterowania trymowaniem/przechylaniem (układ wspomagania trymu i przechyłu). Dzięki temu operator może z łatwością ustawiać silnik za pomocą przełącznika trymowania. Przesunięcie silnika w kierunku pawęży łodzi jest określane jako trymowanie do środka lub na dół. Odsunięcie silnika od pawęży łodzi jest określane jako trymowanie do góry. Określenie trymowanie" ogólnie dotyczy regulacji ustawienia silnika zaburtowego w pierwszych 20 zakresu ruchu. Jest to zakres używany do sterowania łodzią na płaszczyźnie. Określenie przechylenie" lub odchylenie" ogólnie dotyczy ustawiania silnika w większej odległości od wody. Silnik zaburtowy można odchylić do góry poza zakres trymu do pracy w płytkich wodach lub przy ładowaniu łodzi na przyczepę. Po wyłączeniu silnika i przy włączonym przełączniku zapłonu można go całkowicie wyjąć (odchylić) z wody. Poniżej 2000 obr./min. silnik można trymować lub przechylać w dowolnym zakresie. Zaleca się ostrożność podczas użytkowania silnika poza zakresem trymu. Upewnij się, że punkty poboru wody są zanurzone. Gdy silnik jest w zakresie trymowania oraz pracuje powyżej 2000 obr./min., można trymować jedynie do maksymalnej wartości zakresu trymowania. Jeśli silnik pracuje poniżej 2000 obr./min. oraz jest w położeniu pozwalającym na transport przyczepą, posunięcie przepustnicy w przód pozwoli osiągnąć maksymalną prędkość obrotową wynoszącą 4250 obr./min. Użytkowanie silnika w tym zakresie (powyżej zwykłych 2000 obr./min.) powinno mieć miejsce wyłącznie w celu załadunku łodzi na przyczepę i jej wyładowania z niej. Podczas normalnego użytkowania łodzi nie należy pracować w tym zakresie. UWAGA: Przy przekroczeniu 4250 obr./min. moduł PCM silnika załączy system ochrony silnika. a b c a - b - c - Przełącznik trymowania Zakres odchylania Zakres trymowania TRYMOWANIE W UKŁADZIE ZE WSPOMAGANIEM W przypadku większości łodzi regulacja trymu pośrodku zakresu daje zadowalające rezultaty. Aby jednak w pełni wykorzystać zalety funkcji trymowania, w niektórych okolicznościach można wyregulować trym, ustawiając silnik w skrajnej pozycji. Wraz z korzystnym wzrostem osiągów pociąga to jednak za sobą zwiększoną odpowiedzialność ciążącą na sterniku, dlatego należy pamiętać o ewentualnych zagrożeniach. Należy uważnie przeanalizować podane poniżej informacje: 48 pol

59 1. Trymowanie do wewnątrz lub na dół może spowodować: Opuszczenie dziobu. Szybszy ślizg łodzi, zwłaszcza jeżeli znajduje się na niej ciężki ładunek lub przy dużym obciążeniu rufy. Ogólną poprawę zachowania łodzi na wzburzonej wodzie. W niektórych łodziach może nawet spowodować obniżenie dziobu do punktu, przy którym pruje on fale przy ślizgu po powierzchni wody. Przy próbie wykonania skrętu lub napotkaniu dużej fali może to spowodować nieoczekiwany zwrot w prawo lub lewo (zwany sterowaniem dziobowym lub przesterowaniem).! OSTRZEŻENIE Pływanie łodzią z dużą prędkością przy zbyt nisko wytrymowanym silniku zaburtowym może powodować zbyt intensywne sterowania dziobowe i utratę przez sterującego kontroli nad łodzią. Założyć sworzeń blokady trymu w położeniu, które zapobiegnie nadmiernemu wytrymowaniu silnika w dół i pozwoli na sterowanie łodzią w bezpieczny sposób. 2. Trymowanie na zewnątrz lub w górę może spowodować: Uniesienie dziobu wysoko ponad lustro wody. Generalnie zwiększenie prędkości maksymalnej. Zwiększenie prześwitu nad zanurzonymi obiektami lub płytkim dnem. Może to nawet spowodować galopowanie (skakanie po powierzchni wody) lub zasysanie powietrza między łopatki śruby napędowej. Przegrzewanie się silnika w przypadku wynurzenia otworów wlotowych ponad lustro wody. ODCHYLANIE SILNIKA W POZYCJĘ PEŁNEGO ODCHYLENIA W GÓRĘ Odchylanie za pomocą urządzenia sterowego UWAGA: Przełącznik trymowania/odchylania pozostanie aktywny przez 15 minut od wyłączenia zapłonu. 1. Jeżeli zapłon został wyłączony ponad 15 minut wcześniej, ponownie go włączyć (ON). 2. Nacisnąć przycisk trymowania/odchylania w górę. Silnik będzie odchylał się w górę, dopóki przycisk nie zostanie zwolniony lub silnik nie osiągnie położenia krańcowego. Odchylanie przy silniku Pomocniczy przycisk odchylania zamontowany na pokrywie służy do odchylania silnika, gdy kluczyk zapłonu znajduje się w pozycji OFF". Podpórka odchylania FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 1. Obrócić podpórkę odchylania w dół. 2. Opuścić silnik zaburtowy, dopóki wspornik podporowy odchylania nie oprze się o podwyższenie. pol 49

60 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE 3. Odłączyć wspornik podporowy odchylania, podnosząc silnik zaburtowy do góry i obracając podpórkę. Opuścić silnik. b a - b - Podpórka odchylania Wspornik podporowy odchylania a RĘCZNE ODCHYLANIE Jeśli nie jest możliwe odchylenie silnika za pomocą przycisku wspomagania trymowania/odchylania, można odchylić silnik ręcznie UWAGA: Zakręcenie zaworu odchylania ręcznego przed przystąpieniem do uruchamiania silnika jest konieczne, aby zapobiec podniesieniu się silnika podczas pracy na biegu wstecznym. Przekręcić zawór odchylania ręcznego o trzy obroty w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Umożliwia to ręczne odchylenie silnika zaburtowego. Odchylić silnik w żądaną pozycję i zakręcić zawór odchylania ręcznego. 50 pol

61 FUNKCJE I ELEMENTY STERUJĄCE POMOCNICZY PRZYCISK ODCHYLANIA Pomocniczy przełącznik odchylania służy do odchylania silnika w górę lub w dół za pośrednictwem układu trymowania ze wspomaganiem EKSPLOATACJA W WODZIE PŁYTKIEJ Podczas pływania na płytkiej wodzie, aby uniknąć uderzania łodzią o dno, silnik zaburtowy można odchylić pod kątem większym niż maksymalny kąt trymowania. 1. Obroty należy obniżyć poniżej 2000 obr./min. 2. Odchylić silnik w kierunku ku górze. Upewnić się, że wszystkie otwory wlotowe wody są przez cały czas zanurzone. Poniżej 2000 obr./min. silnik można trymować lub przechylać w dowolnym zakresie. Zaleca się ostrożność podczas użytkowania silnika poza zakresem przechylenia. Upewnij się, że punkty poboru wody są zanurzone. Jeśli silnik pracuje poniżej 2000 obr./min. oraz jest w położeniu pozwalającym na transport przyczepą, posunięcie przepustnicy w przód pozwoli osiągnąć maksymalną prędkość obrotową wynoszącą 4250 obr./min. Użytkowanie silnika w tym zakresie (powyżej zwykłych 2000 obr./min.) powinno mieć miejsce wyłącznie w celu załadunku łodzi na przyczepę i jej wyładowania z niej. Podczas normalnego użytkowania łodzi nie należy pracować w tym zakresie. UWAGA: Przy przekroczeniu 4250 obr./min. moduł PCM silnika załączy system ochrony silnika. pol 51

62 EKSPLOATACJA Ważna codzienna kontrola przed każdym użyciem W każdym silniku zaburtowym zamontowanym na łodzi należy sprawdzać osprzęt mocujący w celu dopilnowania, że osprzęt się nie poluzował. Oznaczenie na obejmie pawęży przypomina właścicielowi o sprawdzaniu elementów mocujących silnik zaburtowy do pawęży przed każdym użyciem. Oznaczenie na obejmie pawęży Lista kontrolna przed uruchomieniem Operator musi być zaznajomiony z procedurami bezpiecznej nawigacji, sterowania i obsługi łodzi. Dla każdej osoby na łodzi należy przygotować łatwodostępny, atestowany sprzęt unoszący na powierzchni wody w odpowiednim rozmiarze (zgodnie z przepisami). Na łodzi musi znajdować się koło ratunkowe lub boja przystosowana do rzucania osobie znajdującej się w wodzie. Należy znać maksymalną ładowność łodzi. Informacje zawiera plakietka z danymi o ładowności. Sprawdzić układ zasilania paliwem. Pasażerowie i ładunek na łodzi powinni być rozlokowani tak, aby ich ciężar był rozłożony równomiernie, a każdy pasażer zajmował odpowiednie miejsce. Należy powiadomić kogoś o kierunku wyprawy i szacowanym czasie powrotu. Sterowanie łodzią pod wpływem alkoholu lub środków odurzających stanowi naruszenie prawa. Należy zaznajomić się z terenem wodnym i lądowym, obecnością pływów, prądów, mielizn, skał i innych niebezpieczeństw. Wykonać czynności znajdujące się na liście kontrolnej Konserwacja Harmonogram przeglądów i konserwacji. Eksploatacja w temperaturach ujemnych Jeśli występuje prawdopodobieństwo tworzenia się na wodzie lodu, silnik zaburtowy należy wyjąć z wody i całkowicie usunąć z niego wodę. Lód tworzący się w dowolnym miejscu wewnątrz obudowy wału napędowego silnika zaburtowego pomiędzy pompą wodną a głowicą zablokuje dopływ wody chłodzącej do silnika, co może potencjalnie skutkować awarią. 52 pol

63 EKSPLOATACJA Jeśli łodzi nie można wyciągnąć z wody w okresie, w którym występują temperatury ujemne, silnik zaburtowy należy odchylić do góry, tak aby krawędź spływu płytki przeciwwentylacyjnej nieznacznie wystawała nad powierzchnię wody zob. poniższa ilustracja. Przy tym kącie odchylenia pompa wodna silnika oraz kanały, którymi przepływa woda chłodząca, są najlepiej chronione przed zamarznięciem Eksploatacja w wodzie słonej lub zanieczyszczonej Wypłukać wodą słodką wewnętrzny obieg wody w silniku zewnętrznym po każdym użyciu łodzi w wodzie słonej lub zanieczyszczonej. Zapobiegnie to gromadzeniu się osadu wskutek zatkania wewnętrznych obiegów wody. Zob. Konserwacja Płukanie systemu chłodzenia. Jeżeli łódź jest zacumowana, zawsze należy odchylić silnik tak, aby skrzynka biegów znajdowała się powyżej lustra wody. Po każdym użyciu przemyć słodką wodą silnik z zewnątrz i opłukać otwór wylotowy układu wydechowego śruby napędowej oraz skrzynkę biegów. Raz na miesiąc spryskać wszystkie zewnętrzne powierzchnie metalowe antykorozyjnym środkiem ochronnym Mercury Precision lub Quicksilver Corrosion Guard. Nie należy stosować tych środków na anody kontroli korozji, ponieważ zmniejszyłoby to skuteczność działania anod. Eksploatacja w akwenach wysokogórskich Silnik charakteryzuje się automatyczną kompensacją mocy w przypadku zmian wysokości. Zróżnicowana podziałka śruby napędowej może pomóc w ograniczeniu spadku wydajności spowodowanego obniżoną zawartością tlenu w powietrzu. Należy skontaktować się z dealerem. Wpływ wysokości i pogody na osiągi Poniższe warunki powodują obniżenie osiągów silnika i nie mogą być skompensowane przez paliwo lub elektroniczne systemy sterowania: Wysokość nad poziomem morza Wysoka temperatura Niskie ciśnienie atmosferyczne Zwiększenie wilgotności. Powyższe warunki zmniejszają gęstość powietrza w silniku, co z kolei obniża: Ciśnienie doładowania w silnikach z doładowaniem Moc i moment obrotowy w całym zakresie obrotów Maksymalne obroty silnika pol 53

64 EKSPLOATACJA Sprężanie rozruchu PRZYKŁAD: Silnik pracujący na wysokości 2400 m n.p.m będzie miał wydajność o 30% niższą, a strata mocy silnika podczas gorącego i wilgotnego dnia może wynieść nawet 14%. Te straty dotyczą silników z normalnym wlotem powietrza i z turbodoładowaniem. Kompensacja warunków straty mocy: Zastosować śrubę napędową o mniejszym skoku. Zmień stopień przełożenia przekładni zębatej (jeśli możliwe). Część wydajności łodzi może zostać poprawiona poprzez zmianę na śrubę napędową z mniejszym skokiem, ale wydajność silnika nadal pozostaje niższa. W niektórych sytuacjach korzystniejsza może być redukcja przełożeń. Aby zoptymalizować wydajność silnika podeprzeć go i pozwolić mu na pracę w pobliżu lub po osiągnięciu górnego limitu maksymalnych obrotów silnika, z całkowicie otwartą przepustnicą i normalnym obciążeniem łodzi. Inne zalety zmiany śruby napędowej lub przełożeń: Zmniejszenie możliwości detonacji Zwiększenie całkowitej niezawodności i trwałości silnika Ustawianie kąta trymu podczas pracy na biegu jałowym W niektórych łodziach otwór wydechowy silnika zaburtowego może zostać zanurzony w przypadku ustawienia trymu całkowicie do wewnątrz podczas pracy na biegu jałowym. Może to spowodować ograniczenie swobodnego uwalniania spalin, nierówną pracę na biegu jałowym, nadmierne dymienie i zanieczyszczenie świec zapłonowych. W takiej sytuacji należy ustawiać trym silnika w górę, aż do wynurzenia otworu wydechowego z wody. a - Zanurzony otwór wydechowy (nieprawidłowo) Otwór wydechowy nad lustrem wody (prawidłowo) a b b Procedura docierania silnika WAŻNE: Niezastosowanie się do procedur docierania może spowodować zmniejszenie wydajności pracy silnika oraz prowadzić do uszkodzeń silnika. Zawsze należy wypełniać procedury docierania silnika. 1. W ciągu dwóch pierwszych godzin pracy silnika powinien on pracować przy różnych ustawieniach przepustnicy bez przekraczania 4500 obr./min. oraz przez około jedną minutę w ciągu każdych dziesięciu minut pracy przy pełnym otwarciu przepustnicy. 2. W czasie kolejnych ośmiu godzin pracy silnika należy unikać ciągłej pracy silnika przy całkowitym otwarciu przepustnicy każdorazowo przez więcej niż pięć minut. 54 pol

65 Procedura wstępnego napełniania modułu zasilania paliwem (FSM) Moduł zasilania paliwem (FSM) nie jest odpowietrzany do powietrza otoczenia. Powietrze uwięzione w FSM, przewodach paliwowych i szynie paliwowej zostanie nieznacznie sprężone po pierwszym włączeniu stacyjki przy suchym lub opróżnionym układzie paliwowym. Dodatkowe włączenia stacyjki w takich warunkach nie spowodują dalszego sprężenia powietrza w celu zakończenia odpowietrzania FSM. Zbyt duża liczba włączeń stacyjki może w końcu uszkodzić pompy paliwowe. Objętość powietrza uwięzioną w FSM należy usunąć, aby wstępnie napełnić układ paliwowy. Można to zrobić, podłączając narzędzie do złącza zaworu Schradera szyny paliwowej w celu szybkiego opróżnienia układu do zatwierdzonego zbiornika lub poprzez obracanie silnikiem. WSTĘPNE NAPEŁNIANIE FSM Z UŻYCIEM NARZĘDZIA DO ODPOWIETRZANIA Zastosowanie narzędzia odpowietrzającego do zalewania FSM to metoda preferowana, jednak nie zawsze jest praktyczna. Celem jest odpowietrzenie układu paliwowego za pomocą narzędzia odpowietrzającego podłączonego do złącza testowego zaworu typu Schrader szyny paliwowej. Podczas przekręcania kluczyka otwarcie zaworu zrzutowego umożliwi odpowietrzenie modułu FSM i szyny paliwowej. Metodę tę należy stosować w jednostkach, w których układ paliwowy prowadzący do silnika zaburtowego jest ograniczony; zawór antyskażeniowy zatrzymuje względnie dużą ilość paliwa ze względu długi przewód paliwowy lub zamocowanie filtra do separacji wody od paliwa w jednostce. Jeśli zamontowano pompkę zastrzykową, można jej użyć podczas zalewania, aby skrócić czas konieczny do uruchomienia silnika. 1. Sprawdzić, czy silnik jest ustawiony równo pionowo. 2. Sprawdzić, czy przewód paliwowy łodzi jest podłączony do złącza dopływu paliwa napędu zaburtowego. 3. Podłączyć miernik ciśnienia paliwa do zaworu Schradera szyny paliwowej. 4. Przymocować wąż spustowy miernika ciśnienia paliwa do odpowiedniego zbiornika na paliwo w celu gromadzenia nadmiaru paliwa. 5. Otwórz zawór odpowietrzania miernika ciśnienia paliwa i przekręć kluczyk zapłonu w położenie ON. Pompy paliwa uruchomią się na ok. pięć sekund. 6. Ustaw kluczyk zapłonu w pozycji OFF, a następnie wróć nim do położenia ON. Pompy paliwa uruchomią się na ok. pięć sekund. Kontynuuj cykle przekręcania kluczyka zapłonu, aż odpowietrzane paliwo będzie niemal pozbawione pęcherzyków powietrza. UWAGA: Jeśli układ paliwowy silnika zaburtowego nie zaleje się w ciągu 15 cykli przekręcania kluczyka, sprawdź czy nie występują wycieki z przewodu paliwowego silnika. W razie konieczności przeprowadź odpowiednie naprawy. Jeśli nie znajdziesz wycieków, układ zasilania paliwem silnika zaburtowego może być niewydajny. Skoryguj ten stan i spróbuj ponownie. 7. Odłączyć miernik ciśnienia paliwa. EKSPLOATACJA 8. Obróć kluczyk w stacyjce, ustawiając go w położeniu ON. Gdy pompy paliwa przestaną działać, uruchom silnik. Silnik może nie uruchomić się przy pierwszej próbie. Silnik będzie pracował nierówno na biegu jałowym maks. dwie minuty, podczas gdy resztki powietrza będą wypychane z układu paliwowego. WSTĘPNE NAPEŁNIANIA FSM (STAN PO WYCZERPANIU PALIWA) Zastosowanie narzędzia odpowietrzającego do zalewania FSM to metoda preferowana, jednak nie zawsze jest praktyczna. Gdy układ paliwowy jednostki jest pozbawiony paliwa, może zostać zalany bez użycia narzędzia odpowietrzającego. Celem jest odpowietrzenie układu paliwowego poprzez wtryskiwacze paliwa podczas obracania silnika, co pozwoli wprowadzić paliwo w jednostkę paliwową. Metodę tę można stosować w jednostkach, gdzie układ wlotu paliwa do silnika zaburtowego jest bardziej wydajny i przechowuje stosunkowo niewielką ilość paliwa; krótki przewód paliwowy, brak filtra do separacji wody od paliwa lub filtr do separacji wody od paliwa jest już zalany. Jeśli zamontowano pompkę zastrzykową, można jej użyć podczas zalewania, aby skrócić czas konieczny do uruchomienia silnika. UWAGA: W większości przypadków procedurę zalewania można wykonać poprzez odpowietrzenie szyny paliwowej. 1. Sprawdzić, czy silnik jest ustawiony równo pionowo. pol 55

66 EKSPLOATACJA 2. Sprawdzić, czy przewód paliwowy łodzi jest podłączony do złącza dopływu paliwa napędu zaburtowego. 3. Obróć kluczyk w stacyjce, ustawiając go w położeniu ON. Pompy paliwa uruchomią się na ok. pięć sekund. 4. Ustaw kluczyk zapłonu w położeniu START, a następnie zwolnij go. Moduł ECM steruje uruchamianiem rozrusznika. Rozrusznik może kontynuować obracanie przez maks. osiem sekund. UWAGA: Przy zalewaniu opróżnionego układu paliwowego pozostałe paliwo może spowodować skok obrotów i zgaśnięcie silnika, co skróci obracanie silnika. 5. Kontynuuj przekręcanie kluczyka zapłonu w położenia ON i START, dopóki silnik wciąż pracuje. WAŻNE: Pozwól rozrusznikowi ostygnąć przez 20 do 30 s pomiędzy pełnymi kolejnymi ośmiosekundowymi próbami uruchomienia. Ogranicz liczbę prób do maksymalnie 10 pełnych ośmiosekundowych prób uruchomienia. 6. Po uruchomieniu silnik może pracować nierówno na biegu jałowym przez maksymalnie dwie minuty w czasie usuwania resztek powietrza z układu paliwowego. 7. Jeśli układ paliwowy nie napełni się wstępnie po wykonaniu maksymalnie 10 ośmiosekundowych czynności obracania silnika, zastosować poprzednią procedurę. Wstępne napełnianie FSM z użyciem narzędzia do odpowietrzania w celu wstępnego napełnienia układu paliwowego. Uruchomienie silnika Przed uruchomieniem zapoznaj się z listą czynności kontrolnych przed uruchomieniem, specjalnymi instrukcjami użytkowania, procedurą docierania silnika, informacjami na temat zmiany biegów zawartymi w niniejszej części oraz funkcjami i zasadami działania sterowania zdalnego w części Funkcje i elementy sterujące. UWAGA Bez dostatecznego chłodzenia wodnego, silnik, pompa wody lub inne podzespoły mogą się przegrzać i ulec uszkodzeniu. Podczas pracy należy doprowadzić za pośrednictwem wlotów wody odpowiednią ilość wody. 1. Sprawdź poziom oleju silnikowego. Patrz rozdział Paliwa i oleje Sprawdzanie poziomu i uzupełnianie oleju silnikowego". a - b - c - Drzwiczki serwisowe Korek wlewu oleju Prętowy wskaźnik poziomu a b c pol

67 EKSPLOATACJA 2. Sprawdź, czy wlot wody chłodzącej jest zanurzony Odkręć śrubę odpowietrznika zbiornika paliwa w przypadku modeli z ręcznym odpowietrzaniem zbiorników paliwa. a b a - b - c - Korek paliwa Śruba odpowietrzenia Zamek c Ustaw wyłącznik bezpieczeństwa ściągacza linowego w pozycji RUN. Zobacz sekcję Informacje ogólne wyłącznik bezpieczeństwa ściągacza linowego pol 57

68 START EKSPLOATACJA 5. Ustaw silnik na biegu neutralnym (N). b c a a - b - c - Przedni Neutralny Bieg wsteczny UWAGA: W przypadku pierwszego rozruchu nowego silnika lub silnika, w którym skończyło się paliwo, zob. Procedura napełniania modułu zasilania paliwem. 6. Uruchamianie za pomocą kluczyka zapłonu ustawić kluczyk zapłonu w położeniu START", a następnie go zwolnić. Elektroniczny układ rozrusznika automatycznie dokonuje rozruchu. Jeśli silnik nie uruchomi się, rozrusznik zostanie zatrzymany. Ustawić kluczyk zapłonu ponownie w położeniu START" i ponowić próbę uruchomienia silnika. OFF ACC ON START OFF ACC ON Po uruchomieniu silnika sprawdź, czy z otworu wskaźnika pompy wodnej wypływa równomiernie strumień wody. WAŻNE: Jeśli z otworu wskaźnika pompy wodnej nie wypływa woda, wyłącz silnik i sprawdź, czy wlot wody chłodzącej nie jest zablokowany. Jeśli nie, może to wskazywać na awarię lub zablokowanie pompy wodnej w układzie chłodzenia. Czynniki te spowodują przegrzanie silnika. Dokonaj przeglądu silnika u sprzedawcy. Uruchamianie przegrzanego silnika prowadzi do uszkodzenia silnika. 58 pol

69 Zmiana biegów EKSPLOATACJA WAŻNE: Postępować zgodnie z poniższymi wskazówkami: Biegi w silniku zaburtowym wolno zmieniać tylko wtedy, gdy silnik pracuje na obrotach jałowych. Przełączanie układu napędowego przy obrotach wyższych niż obroty biegu jałowego silnika może spowodować wewnętrzne uszkodzenia skrzyni biegów. Nie wolno przełączać silnika na bieg wsteczny jeśli suw łodzi do przodu ma prędkość większą niż prędkość nie powodująca powstania kilwateru. Zmiana biegów na wsteczny przy wyższych prędkościach łodzi może spowodować gaśnięcie silnika, a w niektórych sytuacjach może to spowodować zassanie wody do cylindrów, co spowoduje poważne uszkodzenie silnika. Silnik zaburtowy posiada trzy pozycje biegów: w przód (F), bieg jałowy (N) i w tył (R). Przy zmianie biegów zawsze należy zatrzymać dźwignię w pozycji jałowej i pozwolić na powrót silnika do obrotów jałowych. Biegi należy zmieniać zawsze zdecydowanym ruchem. Po zmianie biegu, przesunąć do przodu dźwignię zdalnego sterowania, aby zwiększyć prędkość. PILOT DTS DO MONTAŻU NA PANELU WAŻNE: Biegi wolno zmieniać tylko wtedy, gdy silnik pracuje na obrotach jałowych. Silnik zaburtowy posiada trzy położenia dźwigni zmiany biegów podczas eksploatacji: do przodu (F), pozycja neutralna (N) i do tyłu (R). F N R 3427 Podczas zmiany biegów zawsze zatrzymuj się w pozycji neutralnej i zaczekaj aż prędkość silnika spadnie do obrotów jałowych. Pilot do montażu na panelu wymaga naciśnięcia blokady zmiany biegów podczas przesuwania manetki do pozycji innej niż neutralna pol 59

70 EKSPLOATACJA Za pomocą dźwigni sterowania ponownie zwiększyć obroty silnika. PILOT DTS DO MONTAŻU W KONSOLI WAŻNE: Nigdy nie załączaj biegu silnika zaburtowego, o ile silnik nie pracuje na biegu jałowym. Silnik zaburtowy posiada trzy położenia dźwigni zmiany biegów podczas eksploatacji: do przodu, pozycja neutralna i do tyłu. b c a a - b - c - Przedni Neutralny Bieg wsteczny Przy zmianie biegów zawsze należy zatrzymać dźwignię w pozycji jałowej i pozwolić na powrót silnika do obrotów jałowych. Za pomocą dźwigni sterowania ponownie zwiększyć obroty silnika. ZMIANA BIEGÓW ZERO EFFORT 1. Sprawdzić, czy dźwignia przepustnicy jest w pozycji jałowej. 2. Przestawić dźwignię zmiany biegów naprzód lub wstecz. 60 pol

71 START EKSPLOATACJA 3. Przestawić dźwignię przepustnicy naprzód, aby zwiększyć moc. a b c a - Dźwignie zmiany biegów ustawione w pozycji neutralnej b - Przełącznik trymowania c - Dźwignie przepustnicy w pozycji jałowej Zatrzymywanie silnika WAŻNE: Obrócenie kluczyka w pozycję START", gdy silnik pracuje, spowoduje jego zatrzymanie, układ DTS pozostanie jednak aktywny. Umożliwi to użycie układu wspomagania trymowania/odchylania za pośrednictwem pilota. Zmniejszyć prędkość silnika i zmienić bieg na jałowy. Przekręcić kluczyk zapłonu do pozycji OFF". OFF ACC ON START OFF ACC ON 3482 pol 61

72 Zalecenia dotyczące czyszczenia i pielęgnacji KONSERWACJA SILNIKA ZEWNĘTRZNEGO W celu utrzymania silnika zaburtowego w jak najlepszym stanie, należy okresowo go sprawdzać i wykonywać czynności konserwacyjne opisane w Harmonogram przeglądów i konserwacji. Zaleca się przeprowadzanie odpowiedniej konserwacji w celu zapewnienia bezpieczeństwa sobie i pasażerom oraz utrzymania niezawodności działania. Czynności konserwacyjne należy odnotowywać w Dzienniku konserwacji na końcu niniejszej książki. Należy zachować wszelkie pokwitowania zlecenia wykonania konserwacji oraz rachunki. Dobór części zamiennych do silnika zewnętrznego Zaleca się używanie oryginalnych części zamiennych Mercury Precision lub Quicksilver oraz oryginalnych smarów. NIE STOSOWAĆ ŻRĄCYCH CHEMICZNYCH ŚRODKÓW CZYSZCZĄCYCH WAŻNE: Nie stosować żrących chemicznych środków czyszczących na tkaninie komór powietrznych. Niektóre środki czyszczące zawierają silnie żrące elementy aktywne takie jak środki do czyszczenia kadłuba z kwasem solnym. Te środki czyszczące mogą osłabiać strukturę niektórych podzespołów z którymi wejdą w kontakt włączając w to bardzo ważne mocowania kolumny kierowniczej. Uszkodzenie mocowań kolumny kierowniczej może nie być oczywiste podczas oględzin a zniszczenie to może doprowadzić do katastrofalnej w skutkach katastrofy. Niektóre ze żrących środków chemicznych mogą powodować lub przyspieszać korozję. Należy bardzo uważać kiedy stosujemy chemiczne środki czyszczące w strefie silnika i stosuj się do zaleceń znajdujących się na opakowaniu produktu czyszczącego. CZYSZCZENIE WSKAŹNIKÓW KONSERWACJA WAŻNE: Nigdy nie stosować wody pod wysokim ciśnieniem jako środka czyszczącego przyrządy pomiarowe. Zaleca się regularne czyszczenie przyrządów mierniczych w celu zapobiegania gromadzeniu się soli i innych osadów ze środowiska zewnętrznego. Podczas czyszczenia suchą lub lekko zwilżoną ściereczką skrystalizowana sól może powodować zarysowania paneli przyrządów mierniczych. Dlatego należy upewnić się, że ściereczka jest nawilżona w stopniu wystarczającym do rozpuszczenia i usunięcia nagromadzonej soli. Podczas czyszczenia szkła ekranu nie dociskać go zbyt mocno. Jeżeli zabrudzeń nie można usunąć ściereczką, do czyszczenia ekranu należy użyć roztworu ciepłej wody i alkoholu izopropylowego w proporcjach 50/50. Nie używać Nie używaj acetonu, benzyny lakowej, rozpuszczalników terpentynowych lub środków czyszczących opartych na amoniaku. Stosowanie silnych rozpuszczalników lub detergentów może spowodować uszkodzenie powłoki przeciwodblaskowej, elementów z tworzyw sztucznych na przyrządach pomiarowych. Jeżeli urządzenie nie będzie używane przez pewien czas, zalecane jest zamontowanie osłony przeciwsłonecznej, aby zapobiec uszkodzeniom opraw z tworzywa sztucznego i gumowych przycisków przez promieniowanie słoneczne. CZYSZCZENIE KONTROLEK ZDALNEGO STEROWANIA WAŻNE: Nigdy nie stosować wody pod wysokim ciśnieniem jako środka czyszczącego kontrolki zdalnego sterowania. Zaleca się regularne czyszczenie powierzchni ekranu wyświetlacza w celu zapobiegania gromadzeniu się soli i innych osadów środowiskowych. Dlatego należy upewnić się, że ściereczka jest nawilżona w stopniu wystarczającym do rozpuszczenia i usunięcia nagromadzonej soli. Jeżeli zabrudzeń nie można usunąć ściereczką, do czyszczenia ekranu należy użyć roztworu ciepłej wody i alkoholu izopropylowego w proporcjach 50/50. Nie używać Nie używaj acetonu, benzyny lakowej, rozpuszczalników terpentynowych lub środków czyszczących opartych na amoniaku. Stosowanie silnych rozpuszczalników lub detergentów może spowodować uszkodzenie powłoki, elementów z tworzyw sztucznych lub gumowych przycisków na przyrzadach kontroli zdalnej. 62 pol

73 CZYSZCZENIE GÓRNEJ I DOLNEJ POKRYWY WAŻNE: Wycieranie na sucho (ścieranie powierzchni plastikowej, gdy jest ona sucha) spowoduje jej zarysowanie. Należy zawsze zwilżyć powierzchnię przed czyszczeniem. Nie należy używać detergentów zawierających kwas solny. Należy przestrzegać procedur czyszczenia i woskowania. Procedura czyszczenia i woskowania KONSERWACJA 1. Przed przystąpieniem do mycia spłukać pokrywy, usuwając zanieczyszczenia i kurz, które mogą porysować powierzchnię. 2. Zmyć pokrywy czystą wodą z dodatkiem łagodnego, nieścierającego mydła. Do mycia użyć czystej miękkiej ściereczki. 3. Osuszyć dokładnie miękką, czystą ściereczką. 4. Nawoskować powierzchnię za pomocą nieścierającego środka do polerowania samochodów (przeznaczonego do stosowania na czyste powierzchnie). Zdjąć nałożony wosk ręcznie za pomocą czystej, miękkiej ściereczki. 5. Do usuwania drobnych rys należy używać środka do wykańczania pokryw firmy Mercury Marine ( K 1). CZYSZCZENIE BLOKU SILNIKA Z GŁOWICĄ (EKSPLOATACJA W SŁONEJ WODZIE) WAŻNE: Jeżeli silnik zaburtowy eksploatowany jest w słonej wodzie, należy zdjąć górną pokrywę. Sprawdzić, czy na bloku silnika z głowicą i jego podzespołach nie nagromadziła się sól. Spłukać nagromadzoną sól z bloku silnika z głowicą i jego podzespołów świeżą wodą. Nie pryskać na filtr/wlot powietrza oraz alternator. Po spłukaniu pozostawić blok silnika z głowicą i jego podzespoły do wyschnięcia. Nanieść antykorozyjny środek ochronny Quicksilver lub Mercury Precision Lubricants Corrosion Guard na zewnętrzne części metalowe bloku silnika z głowicą i jego podzespołów. Nie dopuścić do zetknięcia antykorozyjnego środka ochronnego z paskiem napędowym alternatora, z kołami pasowymi paska ani z elementami mocującymi silnika zaburtowego. W przypadku naniesienia na pasek napędowy alternatora środka smarującego lub antykorozyjnego środka ochronnego pasek może zacząć się ślizgać lub zostać uszkodzony. Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części 120 Corrosion Guard ochrona antykorozyjna Zewnętrzne powierzchnie metalowe bloku silnika z głowicą i jego podzespołów. Przepisy agencji EPA dotyczące emisji zanieczyszczeń Q55 Wszystkie nowe silniki zaburtowe produkowane przez firmę Mercury Marine w Stanach Zjednoczonych uzyskały atest Agencji Ochrony Środowiska (Environmental Protection Agency, EPA) poświadczający ich zgodność z przepisami dotyczącymi emisji zanieczyszczeń przez nowe silniki zaburtowe. Ważność tego atestu jest uzależniona od wprowadzenia pewnych korekt w normach zakładowych. Dlatego konieczne jest ścisłe przestrzeganie procedur zakładowych podczas obsługi serwisowej i napraw, zaś gdy tylko jest to wykonalne w praktyce, należy dążyć do przywrócenia oryginalnej konstrukcji silnika. Konserwacje, wymiany i naprawy urządzeń i systemów kontrolujących emisję zanieczyszczeń mogą być wykonywane przez dowolny zakład naprawy silników do łodzi z zapłonem iskrowym lub osobę fizyczną. pol 63

74 KONSERWACJA ETYKIETA CERTYFIKACJI EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Etykieta certyfikacji emisji zanieczyszczeń, pokazująca poziomy emisji zanieczyszczeń oraz specyfikacje silnika związane bezpośrednio z emisją zanieczyszczeń, jest umieszczana na silniku z dniem jego produkcji. a b c d e SPARK PLUG: GAP: EMISSION CONTROL INFORMATION THIS ENGINE CONFORMS TO CALIFORNIA AND U.S. EPA EMISSION REGULATIONS FOR SPARK IGNITION MARINE ENGINES REFER TO OWNERS MANUAL FOR REQUIRED MAINTENANCE, SPECIFICATIONS, AND ADJUSTMENTS IDLE SPEED (in gear): hp kw L LOW PERM/HIGH PERM: FAMILY: HC+NOx:FEL: CO FEL: g/kwh g/kwh f g h i j a - b - c - d - e - f - g - h - i - j - Prędkość na biegu jałowym Moc silnika wyrażona w koniach mechanicznych Objętość skokowa cylindra Moc silnika - kilowaty Data produkcji Nazwa rodziny silników wg klasyfikacji amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska Ustalony limit emisji zanieczyszczeń dla rodziny silników Ustalony limit emisji zanieczyszczeń dla rodziny silników Zalecana świeca zapłonowa i otwór świecy Procent przesiąkania przewodu paliwowego OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELA Właściciel/użytkownik ma obowiązek przeprowadzania rutynowych konserwacji silnika w celu utrzymania poziomów emisji zanieczyszczeń silnika odpowiadających zalecanym normom. Właściciel/użytkownik nie może modyfikować silnika w jakikolwiek sposób, który zmieniałby moc silnika lub spowodowałby, że poziomy emisji zanieczyszczeń przekroczyłyby ustalone wcześniej fabrycznie wartości. Harmonogram przeglądów i konserwacji PRZED KAŻDYM URUCHOMIENIEM Sprawdź poziom oleju. Zob. Sprawdzanie poziomu oleju. Sprawdzić, czy wyłącznik ściągacza linowego zatrzymuje pracę silnika. Sprawdź, czy silnik jest mocno przymocowany do pawęży łodzi. W przypadku poluzowania się silnika zaburtowego lub uchwytów mocujących dokręć uchwyty mocujące silnika odpowiednim momentem obrotowym. Poszukując oznak luzów, zwróć uwagę na wytarcie materiału lub lakieru wspornika pawęży silnika zaburtowego spowodowane tarciem elementów mocujących silnika o wsporniki pawęży silnika. Zwróć uwagę również na oznaki tarcia pomiędzy wspornikami pawęży silnika zaburtowego a pawężą (płytki do podnoszenia/uchwyty dystansowe). Opis Nakrętki zabezpieczające i śruby do montażu silników zaburtowych pawęż standardowa Nakrętki zabezpieczające i śruby do montażu silników zaburtowych metalowe płytki do podnoszenia i uchwyty dystansowe Nm funty-cale (lbin) funty-stopy (lb-ft) 75 55, pol

75 KONSERWACJA Ocenić wzrokowo, czy w układzie paliwowym nie ma uszkodzeń lub przecieków. Sprawdzić łączące i luźne elementy układu sterowego. Sprawdzić, czy łopatki śruby napędowej nie są uszkodzone. Sprawdzić złącza układu wspomagania steru i węży pod kątem wycieków lub uszkodzenia. Sprawdzić poziom oleju pompy wspomagania steru, jeśli jest w wyposażeniu. PO KAŻDYM UŻYTKOWANIU Przepłukać układ chłodzenia silnika zaburtowego po użyciu łodzi w wodzie słonej lub zanieczyszczonej. Zob. Płukanie układu chłodzenia. Jeśli łodzi używano w słonej wodzie, wypłukać całą sól i opłukać wodą słodką króciec wydechowy przy śrubie napędowej i skrzyni biegów. W przypadku eksploatacji w słonej wodzie należy sprawdzić, czy na bloku silnika z głowicą i jego podzespołach nie nagromadziła się sól. Zob. Czyszczenie bloku silnika z głowicą (eksploatacja w słonej wodzie). CO 100 GODZIN UŻYTKOWANIA LUB RAZ DO ROKU, W ZALEŻNOŚCI OD TEGO, CO NASTĄPI WCZEŚNIEJ Skontroluj filtr siatkowy wody wylotowej. Zob. Kontrola filtra siatkowego wody wylotowej. Wymień olej silnikowy i filtr oleju. Olej należy wymieniać częściej, jeżeli silnik eksploatowany jest w niekorzystnych warunkach, takich jak długotrwałe trollowanie. Zob. Wymiana oleju silnikowego i filtra. Sprawdź zamontowany w silniku niskociśnieniowy filtr paliwa z separacją wody pod kątem obecności wody lub zanieczyszczeń. W razie konieczności wymień filtr. Patrz rozdział pt. Układ paliwowy". Sprawdź montowany w łodzi filtr paliwa z separacją wody pod kątem obecności wody lub zanieczyszczeń. Spuść wodę lub w razie konieczności wymień filtr. Wyjąć sworzeń śruby napędowej i nasmaruj wał napędowy. Zob. Wymiana śruby napędowej. Sprawdzić wzrokowo, czy na termostacie nie ma korozji lub czy sprężyny nie są popękane. Sprawdzić, czy termostat zamyka się całkowicie w temperaturze pokojowej obowiązek dealera. Sprawdź uchwyty mocujące silnik zaburtowy do pawęży łodzi. Dokręć uchwyty wymaganym momentem obrotowym serwis u sprzedawcy. Opis Nakrętki zabezpieczające i śruby do montażu silników zaburtowych pawęż standardowa Nakrętki zabezpieczające i śruby do montażu silników zaburtowych metalowe płytki do podnoszenia i uchwyty dystansowe Nm funty-cale (lbin) funty-stopy (lb-ft) 75 55, Sprawdzić anody kontroli korozji. Przeglądy należy wykonywać częściej, jeśli łódź jest użytkowana w wodzie słonej. Zob. Anody kontroli korozji. Należy opróżnić skrzynię biegów z oleju i napełnić nowym. Zob. Smarowanie skrzyni biegów. Sprawdzić akumulator. Zob. Przegląd akumulatora. Stosowanie w wodzie słonej: Wyjąć i obejrzeć świece zapłonowe w poszukiwaniu korozji i wymienić świece w razie potrzeby. Nałożyć składnik chroniący przed zacieraniem na gwinty świecy zapłonowej przed instalacją. Zob. Przegląd i wymiana świec zapłonowych. Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części 81 Składnik chroniący przed zacieraniem Gwinty świec zapłonowych Sprawdzić dokręcenie śrub, nakrętek i innych elementów mocujących obowiązek dealera. Dodać preparatu Quickleen do zbiornika paliwa. pol 65

76 KONSERWACJA Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części Środek Quickleen do czyszczenia silnika i układu paliwowego Zbiornik paliwa Sprawdzić uszczelnienia pokryw, upewniając się, czy nie są naruszone lub uszkodzone. Sprawdzić, czy tłumik dolotowy (jeśli jest w wyposażeniu) znajduje się na miejscu. 8M Sprawdzić, czy tłumik otworu wylotowego (jeśli jest w wyposażeniu) znajduje się na miejscu. Sprawdzić zespół wlotu powietrza pod kątem poluzowanych obejm przewodów i osłon gumowych (jeśli są w wyposażeniu). CO 300 GODZIN UŻYTKOWANIA LUB CO TRZY LATA Sprawdzić poziom oleju hydraulicznego układu trymowania. Patrz Sprawdzanie poziomu oleju hydraulicznego wspomagania trymowania. Wymienić wirnik pompy wodnej obowiązek dealera. 1. Nanieść smar na wypusty górnego wału napędowego obowiązek dealera. Sprawdzić okablowanie i złącza obowiązek dealera. Wymień pasek napędowy alternatora. Zob. Pasek napędowy alternatora serwis u sprzedawcy. Wymienić świece zapłonowe. PRZED OKRESAMI PRZECHOWYWANIA Zob. Przechowywanie. Tabliczki harmonogramu konserwacji IKONY TABLICZKI HARMONOGRAMU KONSERWACJI Tabliczka harmonogramu konserwacji znajduje się na silniku, aby przypominać właścicielowi lub użytkownikowi, kiedy ważne elementy zespołu napędowego wymagają konserwacji. Poniższa tabela przedstawia ikony i ogólne opisy czynności w ramach harmonogramu konserwacji. Ikona Definicja Ikona Definicja Wymienić Sprawdzić Olej silnikowy z filtrem Olej w skrzyni biegów Świece zapłonowe Termostat Niskociśnieniowy filtr paliwa Anody 1. Wymieniać wirnik pompy wodnej częściej, jeśli występuje przegrzanie lub obserwuje się zredukowane ciśnienie wody. 66 pol

77 KONSERWACJA Ikona Definicja Ikona Definicja Pasek napędowy akcesoriów Wirnik pompy wodnej TABLICZKA HARMONOGRAMU KONSERWACJI MODELI VERADO V pol 67

78 KONSERWACJA TABLICZKA HARMONOGRAMU KONSERWACJI MODELI SEAPRO V Płukanie układu chłodzenia Po każdym użyciu łodzi w wodzie słonej, zanieczyszczonej lub mulistej należy przepłukać wewnętrzne kanały silnika zaburtowego wodą słodką. Pomoże to zapobiec zatykaniu się wewnętrznych kanałów wodnych wskutek gromadzenia się osadu. UWAGA: Silnik zaburtowy można odchylić lub umieścić w pozycji pionowej na czas płukania. 1. Przy wyłączonym silniku umieścić silnik zaburtowy w pozycji roboczej (pionowej) lub w pozycji odchylonej. 2. Wymontować złączkę do przepłukiwania z dolnej osłony. 68 pol

79 KONSERWACJA 3. Zdejmij pokrywę złącza do płukania i wkręć wąż doprowadzający wodę w złącze do płukania Otworzyć kurek wody (do 1/2 maksymalnego przepływu) i pozwolić na przepłukanie układu chłodzącego wodą (około 15 minut). 5. Po zakończeniu przepłukiwania zamknąć dopływ wody i odłączyć wąż wodny. 6. Założyć osłonę na złączkę do przepłukiwania. Z powrotem zamontować złączkę do przepłukiwania w dolnej osłonie. Zdejmowanie i montaż górnej pokrywy UWAGA: Zaleca się zdjęcie i założenie osłony, gdy stoi się wewnątrz łodzi. DEMONTAŻ 1. Przechyl silnik zaburtowy do góry, aby górna część osłony była skierowana w Twoją stronę. 2. Naciśnij z lewej strony drzwiczek serwisowych, aby je odblokować i otworzyć Naciśnij w tym miejscu, aby odblokować pol 69

80 KONSERWACJA 3. Naciśnij czerwony przycisk blokady i unieś dźwignię. a a - b - c - Drzwiczki serwisowe Czerwony przycisk blokady Uchwyt b c Pchnij uchwyt w kierunku rufy, aby zablokować go w położeniu podnoszenia osłony. Uchwyt zablokowany w położeniu podnoszenia 5. Mocno trzymając uchwyt, ostrożnie zdejmij osłonę z silnika. MONTAŻ 1. Mocno trzymając uchwyt, ostrożnie opuść górną osłonę na silnik Upewnij się, że osłona jest prawidłowo ustawiona, sprawdzając linie wyrównawcze osłony po jej lewej i prawej stronie. W przypadku odchyleń z jednej strony będzie większa przerwa niż z drugiej. UWAGA: Może być konieczne lekkie uniesienie strony osłony z większą przerwą w celu prawidłowego ustawienia linii wyrównawczych. 3. Delikatnie wciśnij osłonę. 70 pol

81 KONSERWACJA 4. Naciśnij czerwony przycisk blokady i pociągnij za uchwyt. Pchaj dalej uchwyt w dół do położenia zablokowanego. 5. Zamknij drzwiczki serwisowe. Przegląd akumulatora Akumulator należy sprawdzać okresowo w celu zapewnienia odpowiedniej zdolności rozruchowej silnika. WAŻNE: Należy zapoznać się z instrukcjami dotyczącymi bezpieczeństwa i konserwacji, które są dostarczane razem z akumulatorem. 1. Silnik należy wyłączyć przed wykonaniem jakichkolwiek operacji na akumulatorze. 2. Zabezpieczyć akumulator przed poruszeniem. 3. Końcówki kabli akumulatora powinny być czyste, ściśle przylegające i odpowiednio zainstalowane. Dodatni do dodatniego, a ujemny do ujemnego. 4. Akumulator powinien być wyposażony w osłon nieprzewodzącą prądu, która pozwoli uniknąć przypadkowego zwarcia zacisków akumulatora. Przewody akumulatora i wiązka przewodów zasilania Złącza przewodów akumulatora należy często sprawdzać pod kątem występowania korozji lub luzu elementów mocujących. Prawidłowa konserwacja tego złącza elektrycznego zapewni bezproblemową pracę silnika i działanie akcesoriów. Przewody rozruchowe silnika oraz kable wiązki przewodów zasilania należy przymocować do akumulatora rozruchowego silnika za pomocą nakrętek. Nie dopuszcza się użycia nakrętek motylkowych. Wiązkę przewodów zasilania należy przymocować do jednego z przewodów akumulatora za pomocą opaski kablowej lub innego typu zapięcia. b e a c d f a - b - c - d - e - f - Złącze danych 14-stykowe Złącze wiązki przewodów zasilania przy silniku Wiązka przewodów zasilania Akumulator Ujemny przewód akumulatora silnika Dodatni przewód akumulatora silnika W przypadku przerwania bezpiecznika wiązki przewodów zasilania, spróbuj zlokalizować i usunąć przyczynę przeciążenia. Jeśli przyczyna nie zostanie wykryta, bezpiecznik może się ponownie przerwać. Wyjmij bezpiecznik wiązki przewodów i spójrz na srebrną taśmę wewnątrz bezpiecznika. Jeśli taśma jest zerwana, wymień bezpiecznik na inny o tej samej wartości amperów (5 A) i typie. pol 71

82 KONSERWACJA WAŻNE: Bezpiecznik ATC ma element bezpiecznikowy zamknięty lub zapieczętowany w plastikowej obudowie. Tego typu bezpiecznik należy stosować w zastosowaniach morskich. Zastosowania morskie oznaczają narażenie na pracę w środowiskach, w których mogą się gromadzić wybuchowe opary. Bezpieczniki typu ATO posiadają odkryte elementy i nigdy nie należy ich stosować w zastosowaniach morskich. a b c d e a - b - c - d - e - Nakrętki Wiązka przewodów zasilania Opaska zaciskowa Dobry bezpiecznik Zerwany bezpiecznik POŁĄCZENIA PRZEWODÓW AKUMULATORA WAŻNE: Układ elektryczny silnika jest uziemiony ujemnie ( ). Podczas podłączania akumulatora należy zamocować przewody do klem za pomocą nakrętek sześciokątnych. Dokręcić nakrętki sześciokątne określonym momentem dokręcania. Opis Nm funt x cal funt x stopa Nakrętki sześciokątne akumulatora 13,5 120 KOLEJNOŚĆ PODŁĄCZANIA Podłączaj przewody akumulatora w następującej kolejności: 1. Wszystkie zworki pomiędzy równoległymi, wieloelementowymi zestawami akumulatorów 2. Z akumulatorów do dodatniego (+) przewodu silnikowego 3. Z akumulatorów do dodatniej (+) wiązki przewodów 4. Z akumulatorów do ujemnego ( ) przewodu silnikowego 5. Z akumulatorów do ujemnej ( ) wiązki przewodów 6. Z akumulatorów lub głównej szyny uziemienia ( ) do ujemnego ( ) lewego głównego przekaźnika zasilania rumpla 72 pol

83 KONSERWACJA Układ paliwowy! OSTRZEŻENIE Paliwo jest palne i wybuchowe. Upewnić się, że zapłon jest wyłączony, a ściągacz linowy ustawiony tak, aby nie można było uruchomić silnika. Podczas serwisowania w otoczeniu silnika nie palić, nie dopuszczać do powstawania iskier i unikać otwartego ognia. W obszarze roboczym powinna być dobra wentylacja; unikać wdychania oparów przez dłuższy czas. Przed podjęciem próby uruchomienia silnika zawsze sprawdzać, czy nie ma wycieków i niezwłocznie wycierać rozlane paliwo. WAŻNE: Paliwo należy zbierać i przechowywać w atestowanym zbiorniku. Natychmiast wytrzyj rozlane paliwo. Materiał użyty do zebrania rozlanego paliwa wyrzucać do odpowiedniego zbiornika. Przed wykonaniem naprawy lub przeglądu jakiejkolwiek części układu paliwowego: 1. Wyłączyć silnik i odłączyć akumulator. 2. Serwisowanie układu paliwowego należy przeprowadzać w pomieszczeniach o dobrej wentylacji. 3. Po skończonej pracy należy sprawdzić, czy nie ma oznak wycieku paliwa. PRZEGLĄD PRZEWODU PALIWOWEGO Należy sprawdzić wzrokowo, czy przewód paliwowy nie jest popękany, wybrzuszony, nie przecieka, nie jest sparciały lub w inny sposób uszkodzony. W przypadku stwierdzenia opisanych powyżej uszkodzeń należy wymienić przewód paliwowy. NISKOCIŚNIENIOWY FILTR PALIWA Niskociśnieniowy filtr paliwa można serwisować w ramach konserwacji ogólnej, gdy uruchomi się alarm wody w paliwie.! OSTRZEŻENIE Paliwo jest palne i wybuchowe. Upewnić się, że zapłon jest wyłączony, a ściągacz linowy ustawiony tak, aby nie można było uruchomić silnika. Podczas serwisowania w otoczeniu silnika nie palić, nie dopuszczać do powstawania iskier i unikać otwartego ognia. W obszarze roboczym powinna być dobra wentylacja; unikać wdychania oparów przez dłuższy czas. Przed podjęciem próby uruchomienia silnika zawsze sprawdzać, czy nie ma wycieków i niezwłocznie wycierać rozlane paliwo. Demontaż WAŻNE: Użyj zatwierdzonego zbiornika do zebrania i przechowywania paliwa. Natychmiast usuwaj wycieki paliwa. Materiały użyte do usunięcia wycieków paliwa należy wyrzucić do zatwierdzonego pojemnika. 1. Upewnij się, że przełącznik kluczyka zapłonu znajduje się w położeniu OFF oraz że zrywka jest ustawiona, tak że silnik nie mógłby się uruchomić. 2. Zdjąć górną pokrywę. 3. Znajdź filtr paliwa po lewej rufowej stronie silnika obok dolnej świecy zapłonowej. 4. Nacisnąć zaczepy zwalniające przewodu paliwowego i odłączyć przewody od filtra paliwa. 5. Odłącz wiązkę czujnika wody w paliwie. pol 73

84 KONSERWACJA UWAGA: Jeśli występuje filtr do separacji wody od paliwa przymocowany do łodzi z zainstalowanym czujnikiem wody w paliwie, wiązka czujnika będzie podłączona do filtra przymocowanego do łodzi. a b a - b - Klapki zwalniające przewód paliwowy Wiązka czujnika wody w paliwie 6. Obróć filtr w prawo o ok. 1/4 obrotu, a następnie wysuń filtr Filtr obrócony o 1/4 obrotu 7. Wylej zawartość filtra paliwa do zatwierdzonego pojemnika i usuń zgodnie z lokalnymi przepisami. 8. Wytrzyj wszelkie wycieki paliwa. 74 pol

85 Montaż KONSERWACJA 1. Nanieś niewielką ilość smaru 2-4-C z PTFE na pierścień filtra paliwa Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części C z PTFE Pierścień filtra paliwa Q 1 2. Zamontuj filtr paliwa i obróć go w lewo o 1/4 obrotu, aby go zamocować. 3. Podłącz wiązkę czujnika wody w paliwie. UWAGA: Jeśli występuje filtr do separacji wody od paliwa przymocowany do łodzi z zainstalowanym czujnikiem wody w paliwie, wiązka czujnika będzie podłączona do filtra przymocowanego do łodzi. 4. Pewnie podłączyć przewody paliwowe do filtra paliwa, korzystając z połączeń przewodów z blokadą. 5. Obróć kluczyk do położenia RUN i sprawdź, czy nie występują wycieki paliwa. Usuń ewentualne wycieki paliwa. Anody kontroli korozji Silnik zaburtowy posiada anody antykorozyjne w różnych miejscach. Anody umożliwiają ochronę powierzchni metalowych silnika zaburtowego przed korozją elektrochemiczną kosztem własnego metalu, poddawanego powolnej erozji. Każdą anodę należy poddawać okresowym przeglądom, zwłaszcza w słonej wodzie, która przyspiesza korozję. Aby silnik był stale chroniony przed korozją, należy zawsze wymieniać anodę zanim całkowicie skoroduje. Nie wolno malować ani nakładać warstwy ochronnej na anodę, ponieważ zmniejszy to skuteczność działania anody. pol 75

86 KONSERWACJA Dwie anody znajdują się na uchwycie przymocowanym do zespołu uchwytu pawęży. Trzy anody zamontowano w zespole trymu; jedną na spodzie podstawy i po jednej na spodzie każdego siłownika układu wspomagania trymu. Kolejna anoda znajduje się na spodzie obudowy przekładni powyżej śruby napędowej Wymiana śruby napędowej śruba napędowa o średnicy 31,75 mm (1-1/4 cala)! OSTRZEŻENIE Obracające się śruby napędowe mogą być przyczyną poważnych obrażeń lub śmierci. Nigdy nie uruchamiać łodzi z zamontowaną śrubą napędową na sucho", ponad lustrem wody. Przed montażem lub zdjęciem śruby napędowej należy ustawić zespół napędowy w położeniu neutralnym i aktywować przełącznik ściągacza linowego, aby uniknąć uruchomienia silnika. Umieścić drewniany klocek pomiędzy łopatką tylnej śruby napędowej a płytą antywentylacyjną. 1. Należy włączyć bieg jałowy. 2. Umieścić drewniany klocek pomiędzy skrzynią biegów a śrubą napędową, aby ją unieruchomić i zdjąć jej nakrętkę Ściągnąć śrubę napędową z wału. Jeśli śruba napędowa zakleszczyła się na wale i nie można jej zdjąć, należy zlecić zdjęcie śruby autoryzowanemu dealerowi. 4. By ułatwić demontaż śruby napędowej w przyszłości, równomiernie pokryj wpusty na wale śruby napędowej jednym z poniższych produktów Mercury/Quicksilver: 76 pol

87 KONSERWACJA Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części Extreme Grease Wpusty wału śrubowego 8M C z PTFE Wpusty wału śrubowego Q 1 UWAGA: Śruby napędowe montowane na wale śrubowym o średnicy 31,75 mm (1-1/4 cala) wymagają zastosowania zestawu montażowego piasty o wysokiej wytrzymałości. 5. Piasta śruby napędowej wysokiej wytrzymałości Na wale śrubowym zamontuj piastę śruby, śrubę napędową, podkładkę, sprężynę talerzową, podkładkę, a następnie nakrętkę śruby napędowej. a b c d e f a - b - c - Nakrętka śruby Podkładka Sprężyna talerzowa d - Podkładka e - Śruba f - Piasta śruby Umieść drewniany klocek między przekładnią a śrubą napędową. Dokręć nakrętkę śruby z zastosowaniem odpowiedniego momentu Opis Nm funty-cale funty-stopy Nakrętka śruby 75 55,3 Przegląd i wymiana świec zapłonowych 1. Zdejmij osłonę górną. Zob. Zdejmowanie i zakładanie górnej osłony silnika. pol 77

88 KONSERWACJA 2. Chwyć fajkę świecy zapłonowej i ruchem obrotowym zdejmij fajkę ze świec. Fajka świecy zapłonowej Wyjmij świecę zapłonową za pomocą klucza nasadowego o długości 14 mm. UWAGA: Wymień świecę zapłonową, jeśli elektroda jest zużyta, izolator jest nierówny, popękany, zerwany lub wybrzuszony lub jeśli nie widać metalu szlachetnego na elektrodzie świecy zapłonowej. WAŻNE: Barwa świecy może niedokładnie odzwierciedlać jej stan. Aby prawidłowo ocenić wadliwą świecę, sprawdź stan metalu szlachetnego na elektrodzie świecy. Jeśli nie widać metalu szlachetnego, wymień świecę. a 9381 a - Metal szlachetny 78 pol

89 KONSERWACJA 4. Sprawdź przerwę na świecy zapłonowej. Zob. Informacje ogólne dane techniczne a. We wszystkich świecach zapłonowych przed montażem należy skontrolować przerwę i ją wyregulować w razie konieczności. b. Zmierz przerwę za pomocą szczelinomierza lub miernika pinowego. Do kontroli lub regulacji przerwy nigdy nie używaj narzędzia kontrolnego typu klinowego. c. Jeżeli konieczna jest regulacja, nie podważaj ani nie wywieraj żadnej siły na elektrodę centralną. Jest to wyjątkowo istotne w przypadku wszelkich rodzajów świec zapłonowych o powierzchni ścieralnej, na przykład platynowej lub irydowej, stosowanych na elektrodzie uziomowej lub centralnej. d. Jeżeli konieczne jest poszerzenie przerwy, użyj narzędzia, które jedynie ciągnie za elektrodę uziomową, nie dotykając elektrody centralnej, porcelany, czy powierzchni ścieralnej elektrody uziomowej. e. Jeżeli konieczne jest zmniejszenie przerwy, delikatnie postukaj elektrodą uziomową o twardą powierzchnię. 5. Użycie w warunkach wody słonej Nałóż cienką warstwę środka zapobiegającego spiekaniu tylko na gwinty świec zapłonowych. Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części 81 Środek zapobiegający spiekaniu Gwinty świec zapłonowych Przed montażem świec zapłonowych, usuń wszelkie zabrudzenia z gniazda świecy. Zamontuj świece ręcznie aż do oporu, a następnie dokręć o dodatkowe 1/4 obrotu lub dokręć z zastosowaniem wymaganego momentu obrotowego. Opis Nm funty-cale (lbin) funty-stopy (lb-ft) Świeca zapłonowa Włóż fajkę świecy zapłonowej w pokrywę zaworu. Fajka sama się wyrówna względem świecy zapłonowej. pol 79

90 KONSERWACJA 8. Popchnij koniec fajki świecy zapłonowej, aby mieć pewność, że fajka jest całkowicie załączona i osadzona na świecy zapłonowej. 9. Ponownie założyć pokrywę górną. Bezpieczniki Popchnij fajkę świecy zapłonowej WAŻNE: Bezpiecznik ATC posiada topik zabudowany lub szczelnie zamknięty w plastikowej obudowie. Ten typ bezpiecznika musi być stosowany do zastosowań morskich. W morskich zastosowaniach sprzęt jest narażony na działanie środowiska, które może potencjalnie powodować gromadzenie wybuchowych oparów. Bezpieczniki ATO posiadają odsłonięte topiki i nigdy nie wolno ich używać w zastosowaniach morskich. Obwody okablowania elektrycznego silnika zaburtowego chronione są przed przeciążeniem za pomocą bezpieczników. W przypadku przerwania bezpiecznika spróbuj zlokalizować i usunąć przyczynę przeciążenia. Jeśli przyczyna nie zostanie wykryta, bezpiecznik może się ponownie przerwać. 1. Znajdź uchwyt bezpiecznika po lewej stronie silnika, a następnie zdejmij jego pokrywę Wyjmij prawdopodobnie przerwany bezpiecznik i spójrz na srebrną taśmę wewnątrz bezpiecznika. Jeżeli taśma jest zerwana, wymień bezpiecznik. 80 pol

91 KONSERWACJA WAŻNE: Wymień bezpiecznik na nowy o tej samej charakterystyce amperów. c b a d e f g SPARE FUSES i h j k a - Cewki zapłonowe 20 A b - Czujnik tlenu - 10 A c - Pompa paliwa - 20 A d - Diagnostyka - 2 A e - Wtryskiwacze paliwa - 20 A f - Zaawansowany sterownik sterowania poziomem hałasu - 5 A g - Napęd - 20 A h - Moc TVM -15 A Tylko produkty DTS i - Zapasowe bezpieczniki (3) j - Dobry bezpiecznik k - Zerwany bezpiecznik Układ elektryczny układu cyfrowej regulacji przepustnicy i zmiany biegów (DTS)! OSTRZEŻENIE Rozcinanie lub manipulowanie uszkodzi izolację kabli, w wyniku czego do instalacji elektrycznej dostanie się woda. Dostanie się wody może doprowadzić do awarii instalacji elektrycznej i utraty kontroli nad przepustnicą i zmianą biegów. Aby uniknąć ryzyka odniesienia poważnych obrażeń lub śmierci w wyniku utraty kontroli nad łodzią nie należy splatać przewodów ani przerywać izolacji systemu DTS. Sprawdzić, czy wiązki nie zostały poprowadzone w pobliżu ostrych krawędzi, gorących powierzchni i ruchomych części. Sprawdzić, czy wszystkie nieużywane złącza i gniazda elektryczne zabezpieczone są osłoną. Sprawdzić, czy wiązki są zamocowane wzdłuż drogi prowadzenia. pol 81

92 Pasek napędowy alternatora Pasek napędowy alternatora znajduje się pod osłoną koła zamachowego komora indukcyjna powietrza dolotowego. Kontrolę paska napędowego alternatora musi przeprowadzać autoryzowany sprzedawca Mercury w zalecanych odstępach konserwacyjnych. Zob. Harmonogram przeglądów i zabiegów konserwacyjnych. Sprawdzanie poziomu oleju hydraulicznego wspomagania trymowania 1. Odchylić silnik zaburtowy w pozycję pełnego odchylenia w górę. 2. Obrócić wspornik odchylania w dół. KONSERWACJA 3. Opuścić silnik zaburtowy, dopóki wspornik podporowy odchylania nie oprze się o podwyższenie. 4. Zdjąć korek wlewu oleju układu wspomagania trymowania. Zdjęcie korka wlewu wymaga tylko 1/4 obrotu. a b a - b - Podpórka odchylania Korek wlewu oleju układu wspomagania trymowania c - Wspornik podporowy odchylania c d - Podwyższenie d Poziom oleju powinien wynosić około 25 mm (1 cal) od górnej krawędzi szyjki do napełniania. Dodać oleju Quicksilver lub Mercury Precision do układów kierowania i trymowania. Jeśli ten olej nie jest dostępny, należy zastosować olej do przekładni hydrokinetycznych (ATF). Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części 114 Olej do układu wspomagania trymowania i steru Układ trymowania ze wspomaganiem Q1 6. Założyć korek wlewu oleju układu wspomagania trymowania. Dokręcić korek wlewu (1/4 obrotu). Nakładka zostanie zatrzaśnięta na miejscu. Nie przekręcać poza ten punkt. Sprawdzanie poziomu płynu hydraulicznego w układzie wspomagania steru! OSTRZEŻENIE Brud lub zanieczyszczenia w hydraulicznym układzie sterowania mogą powodować uszkodzenia komponentów wewnętrznych układu sterowania. Uszkodzone komponenty mogą prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci w wyniku utraty kontroli nad łodzią. Nie zezwalać na przedostawanie się brudu lub zanieczyszczeń do steru, przewodów lub siłownika tego układu sterowania i wykonywać wszelkie kontrole, serwisowanie lub montaż układu hydraulicznego w czystym miejscu pracy. 82 pol

93 KONSERWACJA Zdjąć pokrywę układu wspomagania steru i korek wlewu, aby sprawdzić wzrokowo poziom oleju. Poziom oleju powinien być nieznacznie poniżej dna otworu do napełniania. W razie potrzeby dodawać jedynie syntetycznego płynu do układu wspomagania sterowania SAE 0W a - b - c - Pokrywa układu wspomagania steru Korek wlewu Poziom napełnienia/maksymalny Nr ref. tubki Opis Miejsce stosowania Nr części 138 Syntetyczny płyn SAE 0W-30 do układu wspomagania steru Układ wspomagania sterowania K01 Wymiana oleju silnikowego i filtra MAKSYMALNA ILOŚĆ OLEJU SILNIKOWEGO Maksymalna ilość oleju silnikowego wynosi około 6,6 l (7,0 US qt). WAŻNE: Odchylić silnik zaburtowy na zewnątrz/w górę poza położenia pionowe i pozostawić w tej pozycji na około jedną minutę, aby olej spłynął z powrotem do miski olejowej. PROCEDURA WYMIANY OLEJU NA LĄDZIE 1. Odchylić silnik zaburtowy na zewnątrz/w górę poza położenia pionowe i pozostawić w tej pozycji na około jedną minutę, aby olej spłynął z powrotem do miski olejowej. 2. Odchylić silnik zaburtowy do pozycji pionowej. 3. Użyć nasadki 16 mm (5/8 cala) i poluzować zawór spustowy oleju, aby możliwe było jego odkręcenie ręką. Uważać, aby nie otworzyć zaworu za mocno, by olej nie wyciekł. 4. Przymocuj wąż spustowy o średnicy wewnętrznej 12 mm (7/16 in.) do zaworu spustowego oleju. Umieść drugi koniec węża w odpowiednim pojemniku. Pojemnik powinien być wystarczający, aby odebrać ponad 9,8 l (10 US qt) płynu. 5. Poluzuj zawór spustowy oleju o 2-1/2 obrotu, aby olej spłynął. Nie przekraczaj 2-1/2 obrotu. pol 83

94 KONSERWACJA WAŻNE: Nie luzuj zaworu spustowego oleju o więcej niż 2-1/2 obrotu. Uszczelka olejowa może ulec uszkodzeniu przy obrocie dalej niż o 2-1/2 obrotu. a c b a - b - c - Zawór spustowy oleju Wąż spustowy Poluzuj maksymalnie o 2-1/2 obrotu 6. Po spuszczeniu oleju, należy ręcznie dokręcić zawór (w lewo) i odłączyć wąż. 7. Dokręć zawór spustowy oleju z zastosowaniem podanego momentu. Wyczyść wszelkie wycieki oleju w miejscu wymiany oleju. Opis Nm funty-cale (lbin) funty-stopy (lb-ft) Zawór spustowy oleju ,7 WAŻNE: Przekręcenie zaworu spustowego oleju może uszkodzić miskę olejową. 8. Dolej odpowiednią ilość oleju silnikowego. PROCEDURA WYMIANY OLEJU NA WODZIE 1. Odchylić silnik zaburtowy na zewnątrz/w górę poza położenia pionowe i pozostawić w tej pozycji na około jedną minutę, aby olej spłynął z powrotem do miski olejowej. 2. Odchylić silnik zaburtowy do pozycji pionowej. 84 pol

95 KONSERWACJA 3. Naciśnij z lewej strony drzwiczek serwisowych, aby je odblokować i otworzyć Naciśnij w tym miejscu, aby odblokować 4. Wyjąć bagnet. 5. Zamontuj wąż odprowadzania oleju na pompie oleju skrzyni korbowej. Upewnij się, że wąż jest dobrze zamocowany. a - b - Pompa oleju silnikowego Wąż do odprowadzania oleju b a Pompa oleju silnikowego A1 Pomaga w usunięciu oleju silnikowego bez konieczności opróżniania skrzyni korbowej pol 85

96 KONSERWACJA Wąż odprowadzania wody oleju 8M Pomaga w usunięciu oleju silnikowego bez konieczności opróżniania skrzyni korbowej. Podłącz pompę oleju skrzyni korbowej Zamontuj zespół pompy oleju skrzyni korbowej na rurce prętowego wskaźnika poziomu. Upewnij się, że pompa jest pewnie zamocowana do rurki, lekko ją pociągając. a - b - Wąż do odprowadzania oleju Przycisk blokady a b 7. Umieść rurę odprowadzającą pompy oleju skrzyni korbowej w odpowiednim pojemniku. Pojemnik powinien być wystarczający, aby odebrać ponad 9,8 l (10 US qt) płynu. 8. Wyciągnij olej silnikowy za pomocą pompy. 9. Przed usunięciem pompy oleju z rurki prętowego wskaźnika poziomu pozwól całkowicie spłynąć olejowi z rury spustowej. 10. Naciśnij przycisk blokady węża spustowego oleju, aby zwolnić go z rurki prętowego wskaźnika poziomu. 11. Zamontuj prętowy wskaźnik poziomu. Upewnij się, że jest całkowicie wsunięty. 12. Dolej odpowiednią ilość oleju silnikowego. WYMIANA FILTRU OLEJU Zdejmij korek rynienki olejowej i zamocuj do złącza wąż odprowadzający o średnicy wewnętrznej 12 mm (7/16 in.). Umieść drugi koniec węża w odpowiednim pojemniku. 86 pol

97 KONSERWACJA 2. Wyjmij stary filtr, obracając go w lewo. a a - b - Filtr oleju Wąż odpływowy b Pozwól spłynąć olejowi z rynienki. 4. Wyczyść resztki oleju z rynienki olejowej i obszaru podstawy mocowania filtra. 5. Zdejmij wąż i załóż korek. 6. Nałóż warstwę czystego oleju na uszczelkę filtra. Nie używaj smaru. Dokręcaj nowy filtr aż do zetknięcia się uszczelki z podstawą, a następnie dokręć filtr dodatkowo o 3/4 do 1 obrotu. WLEWANIE OLEJU Odkręć korek wlewu oleju i dodaj około 6,6 l (7,0 US qt) zalecanego rodzaju oleju. Spowoduje to podniesienie poziomu oleju do zakresu roboczego. a a - b - Korek wlewu oleju Wskaźnik prętowy b UWAGA: Konieczne jest sprawdzenie poziomu oleju niezwłocznie po wymianie. Przed sprawdzeniem poziomu oleju silnik musi najpierw zostać włączony, następnie pozostawać wyłączony przez co najmniej godzinę. Zob. Sprawdzanie poziomu oleju. Sprawdzanie poziom oleju Po wymianie oleju silnikowego a przed sprawdzeniem poziomu oleju silnik musi najpierw zostać włączony na kilka minut, następnie pozostawać wyłączony przez co najmniej godzinę. WAŻNE: Aby pomiar poziomu oleju był dokładny, silnik musi pozostawać w pozycji pionowej przez kilkanaście minut przed wyjęciem prętowego wskaźnika oleju. pol 87

98 KONSERWACJA 1. Wyjmij prętowy wskaźnik poziomu i sprawdź miejsce, gdzie znajduje się pięć kropel. 2. Kropla lub zakratowanie wskazujące olej najdalej od końca odzwierciedlają poziom oleju Przykład odczytu poziomu oleju INFORMACJE NA TEMAT ODCZYTYWANIA POZIOMU OLEJU ZA POMOCĄ KROPEL NANIESIONYCH NA PRĘTOWYM WSKAŹNIKU POZIOMU Ustalenie poziomu nowego oleju może być trudne, dlatego zakratowanie pomiędzy kroplami stanowi część zespołu prętowego wskaźnika poziomu. Jeśli przy sprawdzaniu poziomu oleju znajduje się on na którejkolwiek z pięciu kropli informujących o poziomie oleju lub czterech kratek, poziom oleju znajduje się w bezpiecznym zakresie roboczym. Jeśli poziom oleju sięga zaledwie najniższej kropli informującej o poziomie oleju, użytkownik może dolać 1,8 l (2 US qt) oleju, a poziom oleju pozostanie w bezpiecznym zakresie roboczym. Gdy olej ściemnieje po godzinach użytkowania produktu, łatwiejsze stanie się określanie poziomu oleju na prętowym wskaźniku poziomu. WAŻNE: Wyjmowanie i wkładanie prętowego wskaźnika poziomu w celu sprawdzenia poziomu oleju będzie skutkować osadzaniem się oleju wyżej na rurce prętowego wskaźnika oleju, co potencjalnie może prowadzić do błędnego odczytu poziomu oleju. a b c a - b - c - Bezpieczny zakres roboczy Ogólny obszar po wymianie oleju Dodaj 1,8 l (2 US qt) oleju Kontrola filtra siatkowego wody wylotowej WAŻNE: Filtr siatkowy wody stanowi integralny element układu chłodzenia. Należy go kontrolować co 100 godzin eksploatacji lub raz na rok w zależności od tego, co nastąpi najpierw. 1. Zdejmij osłonę górną. Zob. Zdejmowanie i zakładanie górnej osłony silnika. 88 pol

99 KONSERWACJA 2. Zdejmij wąż z zespołu wlotu rozpraszacza wody wylotowej. Naciśnij blokadę węża, a następnie ściągnij wąż z zespołu. a - b - Zespół wlotu rozpraszacza wody wylotowej Blokada węża b a Zdejmij filtr siatkowy z zespołu filtra Filtr siatkowy 4. Sprawdź filtr siatkowy pod kątem występowania drobnych elementów, zapchania lub złogów mineralnych. Przepłucz filtr czystą wodą. Użyj szczotki nylonowej do usunięcia drobnych elementów, zapchania lub złogów mineralnych. Jeśli filtra nie da się oczyścić z drobnych elementów, zapchania, złogów mineralnych lub jeśli filtr jest uszkodzony, wymień filtr Załóż filtr siatkowy w zespole wlotu rozpraszacza wody wylotowej. 6. Załóż wąż na zespół. Upewnij się, że wąż jest dobrze osadzony, pociągając za niego. pol 89

100 Środek smarujący do skrzyni przekładniowej NAKŁADANIE SMARU NA SKRZYNKĘ BIEGÓW Podczas dodawania lub zmiany smaru w skrzynce biegów, należy sprawdzić wzrokowo, czy w smarze nie ma wody. Jeśli tak się stało, woda może znajdować się na dnie i wypłynie przed smarem lub jest z nim zmieszana, co spowoduje jego mleczny kolor. Jeśli nie stwierdzono obecności wody w skrzynce biegów, należy ją oddać do przeglądu u autoryzowanego dealera. Woda w smarze może spowodować przedwczesne uszkodzenie łożyska lub, w niskich temperaturach, może zamienić się w lód i uszkodzić skrzynkę biegów. Należy sprawdzić, czy w smarze w osuszonej skrzynce biegów są cząsteczki metalu. Niewielka liczba cząsteczek metalu oznacza normalne zużycie przekładni zębatej. Nadmierna liczba opiłków metalu lub większych cząsteczek (wiórów) może oznaczać nienormalne zużycie przekładni zębatej i dlatego powinna być sprawdzona przez autoryzowanego dealera. ZALECANE SMAROWANIE SKRZYNI PRZEKŁADNIOWEJ Mercury lub Quicksilver, wysokiej klasy smar do przekładni. ILOŚĆ OLEJU W SKRZYNI BIEGÓW KONSERWACJA UWAGA: Ilość środka smarującego do skrzyni przekładniowej jest wartością przybliżoną. 137 mm (5,44 in) SeaPro 137 mm (5,44 in.) Ilość oleju w skrzyni biegów Obrót w prawą stronę Obrót w lewą stronę Obrót w prawą stronę Obrót w lewą stronę 720 ml (24,4 fl oz) 680 ml (23,0 fl oz) 980 ml (33,1 fl oz) SPUSZCZANIE I NAPEŁNIANIE SKRZYNI PRZEKŁADNIOWEJ MM (5,4 IN.) Spuszczanie oleju ze skrzyni biegów 1. Silnik zaburtowy należy umieścić w roboczej pozycji pionowej. 2. Wymontować śrubę napędową. Patrz Wymiana śruby napędowej. 3. Umieścić miskę pod obudową skrzyni biegów w celu zebrania smaru. 90 pol

101 KONSERWACJA 4. Wyjąć korek poziomu oraz korek wlewowy/spustowy i zlać olej. Poczekać odpowiedni okres, aż olej spłynie ze skrzyni biegów. W zależności od temperatury otoczenia, całkowite opróżnienie skrzyni może potrwać do 30 minut. a - b - Korek poziomu oleju Korek wlewowy/spustowy a b Napełnianie skrzyni biegów 1. Po opróżnieniu skrzyni biegów napełnić ją przez otwór wlewowy/spustowy. 2. Dolać wyznaczonego oleju przekładniowego. WAŻNE: Wymienić podkładki uszczelniające, jeśli są uszkodzone. 3. Poczekać kilka minut, aż poziom oleju ustabilizuje się w skrzyni, przed zamontowaniem korka poziomu oleju. Założyć korek poziomu oleju. 4. Wyjąć rurę oleju i założyć korek wlewowy/spustowy. 5. Dokręcić korki zadanym momentem. Opis Nm lb-in. lb-ft Korki 11,3 100 Sprawdzanie poziomu oleju 1. Silnik zaburtowy należy umieścić w roboczej pozycji pionowej. Poczekać 30 minut na stabilizację oleju w skrzyni. 2. Usunąć korek poziomu oleju. Sprawdzić, czy podkładka uszczelniająca nie jest przyklejona do elementu nośnego. Poziom środka smarnego powinien sięgać do otworu lub środek smarny powinien powoli z niego wyciekać. WAŻNE: Wymienić podkładki uszczelniające, jeśli są uszkodzone. 3. Jeśli nie widać środka przez otwór do sprawdzania poziomu środka smarnego, usuń korek wlewowospustowy i dolewaj środka aż pojawi się w otworze do sprawdzania poziomu środka smarnego. 4. Zakończyć wlewanie oleju. 5. Wyjąć rurę doprowadzającą olej i założyć korek wlewowy/spustowy i podkładkę uszczelniającą. 6. Dokręcić korki zadanym momentem. Opis Nm lb-in. lb-ft Korki 11,3 100 pol 91

102 KONSERWACJA OPRÓŻNIANIE I NAPEŁNIANIE SKRZYNI PRZEKŁADNIOWEJ MODELI SEAPRO 1. Przechyl silnik, tak aby krawędź wiodąca płetwy dennej była równo w pozycji poziomej lub aby silnik dało się przechylić zupełnie do góry. 2. Umieścić miskę pod obudową skrzyni biegów w celu zebrania smaru. 3. Usuń korek poziomu środka smarującego i korek wlewowo-spustowy. Odczekaj, aż środek smarujący zostanie spuszczony ze skrzyni przekładniowej. W zależności od temperatury otoczenia całkowite spuszczenie środka smarującego może zająć do 30 minut. a - b - c - Korek poziomu środka smarującego Korek wlewowo-spustowy Krawędź wiodąca płetwy dennej jest równo a c b Napełnianie skrzyni biegów 1. Po opróżnieniu skrzyni przekładniowej, napełnij ją oznaczoną ilością środka smarującego do przekładni poprzez otwór wlewowo-spustowy. WAŻNE: Wymień uszczelki, jeżeli są uszkodzone. 2. Środek musi wypływać z otworu do sprawdzania poziomu środka smarnego bez pęcherzyków powietrza. 3. Poczekać kilka minut, aż poziom oleju ustabilizuje się w skrzyni, przed zamontowaniem korka poziomu oleju. Założyć korek poziomu oleju. 4. Wyjąć rurę oleju i założyć korek wlewowy/spustowy. 5. Dokręcić korki zadanym momentem. Opis Nm lb-in. lb-ft Korki 11,3 100 Sprawdzanie poziomu oleju 1. Przechyl silnik, tak aby krawędź wiodąca płetwy dennej była równo w pozycji poziomej. Odczekaj 30 minut, aby poziom smaru unormował się w obudowie przekładni. 2. Zdejmij korek poziomu środka smarującego. Nie zgub uszczelki. Poziom środka smarującego powinien sięgać otworu lub powoli z niego wypływać. WAŻNE: Wymień uszczelki, jeżeli są uszkodzone. 3. Jeśli nie widać środka przez otwór do sprawdzania poziomu środka smarnego, usuń korek wlewowospustowy i dolewaj środka aż pojawi się w otworze do sprawdzania poziomu środka smarnego. 4. Załóż korek poziomu środka smarującego. 5. Wyjąć rurę doprowadzającą olej i założyć korek wlewowy/spustowy i podkładkę uszczelniającą. 6. Dokręcić korki zadanym momentem. 92 pol