Sympozjum SHE 2017 Challenges in the studies of super-heavy nuclei and atoms
|
|
- Anatol Kołodziejczyk
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Sympozjum SHE 2017 Challenges in the studies of super-heavy nuclei and atoms Kazimierz Dolny
2 Organizacja UMCS, NCBJ, UW i ZIBJ-Dubna ZIBJ sponsorowało około 70 uczestników Statystyka - uczestników 120 referatów 88 (35 - sesje plenarne 53 - sesje równoległe) Referaty polskich uczestników sesje plenarne - 6 sesje równoległe - 7 chairmani - 4 sesje plenarne
3 Tematyka: Podsumowanie osiągnięć ostatnich lat w produkcji, badaniach własności spektroskopowych, chemicznych i atomowych pierwiastków super-ciężkich. Urządzenia badawcze i plany budowy nowych dedykowanych akceleratorów i bardziej wydajnych układów detekcyjnych. Teoretyczne metody opisu własności SHE.. Próby odpowiedzi na pytania: Jakie są najbardziej efektywne metody wytworzenia nowych nieznanych pierwiastków i nowych cięższych izotopów znanych pierwiastków? Gdzie są granice wyspy stabilności i tablicy nuklidów? Jakie są własności jąder i atomów super-ciężkich?
4 Proton number 2017 X+ 208 Pb, 209 Bi Fl Nh Og Ts Lv Mc 48 Ca+X Mt 277 rozpad spontaniczne rozszczepienie neutron number
5 A.V. Yeremin
6 Maksymalne eksperymentalne wartości przekrojów czynnych na produkcję SHE RIKEN Wniosek: ograniczenia eksperymentalne > 100 fb zwiększyć intensywność wiązki!
7 Czasy życia Y. Ts. Oganessian Wniosek: T 1/2 rośnie ze wzrostem liczby neutronów. T 1/2 maleje ze wzrostem liczby protonów
8 Badania własności chemicznych A.V. Yakushev
9 Teoria - W. Nazarewicz, P. Schwerdtfeger Uwzględnienie efektów relatywistycznych - ich wpływ na położenie orbit elektronowych i własności chemiczne SHE. W 2013 (grupa NZ) uwzględniając efekty relatywistyczne obliczono prawidłową temperaturę topnienia Hg. Czy Og jest gazem szlachetnym? T Top C C e - electron localization function ½ - jednorodny gaz Fermiego
10 Efekty relatywistyczne rosną jak Z 2 linie ciągłe rel. linie przerywane nonrel. A.V. Yakushev
11 Badania własności chemicznych atomów SHE (możliwe dzięki podwójnej separacji fizyka i chemia) Dubna, GSI, RIKEN Cn 112 metale Nh 113 lotne? Fl 114 P. Schwerdtfeger Sg Z=106 A.V. Yakushev
12
13 Badania własności jądrowych i atomowych M. Laatiaoui 48 Ca Pb
14 Pomiary mas on line GSI Spektroskopia SHE GSI, Dubna, Riken {koincydencje - (EC), ER- (EC) } Plany na przyszłość: Metody wytworzenia nowych nieznanych pierwiastków i nowych cięższych izotopów znanych pierwiastków superciężkich. Badania własności spektroskopowych. Badania własności atomowych Nowe urządzenia badawcze.
15 Jak produkować pierwiastki o Z > 118? Problemy eksperymentalne: Wiązka 48 Ca wymaga targetu o Z > 98. Możliwości: Z= Es, 254 Es T 1/2 = 472 d, d Z= Fm T 1/2 = d Alternatywy: cięższe pociski dużo mniejsze przekroje czynne Ekperymenty 2007/ Ni+ 238 U * 58 Fe+ 244 Pu GSI Dubna Ograniczenia przekrojów czynnych < 0.1 pb < 0.4 pb Eksperymenty 2010/ Ti Bk * 50 Ti Cf * 54 Cr Cm * Nowy mechanizm reakcji lub intensywniejsze wiązki?
16 W. Nazarewicz
17 3D TDHFB
18 Równania Langevin + statystyczny rozpad Reakcje wielonukleonowego transferu nie prowadzą do produkcji SHE. A.V. Karpov
19 Reakcja fuzja-wyparowanie. Zderzenie jądrojądro, które może doprowadzić do syntezy SHE. survive evaporation residue fusion CN capture CN fission fast fission FBD σ(synthesis) π 2 l σ l (cap)p l (fusion)pxn l 0 (survive) T. Cap, K. Siwek-Wilczyńska, J. Wilczyński, Phys. Rev. C83, (2011) K. Siwek-Wilczyńska,T.Cap, et al.. Phys. Rev. C (2012)
20 σ(synthesis) cap cap π ( E) ( E) R lmax 2 2 l 0 W. Świątecki, K. Siwek-Wilczyńska, J. Wilczyński Phys. Rev. C 71 (2005) , Acta Phys. Pol. B34(2003) 2049 Systematyka 3 parametrów B 0, w, R uzyskana poprzez dopasowanie formuły do 48 eksperymentalnie wyznaczonych około barierowych krzywych wzbudzenia na reakcje fuzji w zakresie 40 < Z CN < 98 (K. Siwek-Wilczyńska, J. Wilczyński Phys. Rev. C 69 (2004) ) 2 l 0 X (2l E B0 gdzie : X, 2w (2l 1)P(fusion)P(survive) l max obliczone z wartości przekroju czynnego na wychwyt (capture). pół-empiryczna formula 1) T (1 erf l l erf X X ) 2 l ( l max 1) 2 exp( X 2 ) E w 2 Gaussowska funkcja błędu Formuła wyprowadzona przy założeniu: Gaussowskiego kształtu rozkładu barier na reakcje fuzji Klasycznej formuły σ fus (E,B)=πR 2 (1-B/E)
21 P l (fusion) J. Błocki, W. J. Świątecki, Nuclear Deformation Energies, Report LBL (1982) R 2 d 2 d 1 R 1 CN r Równanie dyfuzji Smoluchowskiego dla potencjału parabolitycznego λ= (d 1 + d 2 )/(R 1 + R 2 ) - parametr charakteryzujący szyjkę ρ = r/(r 1 + R 2 ) odległość środków kul Δ = (R 1 - R 2 )/(R 1 + R 2 ) parametr asymetrii P l (fusion) = ½(1-erf H l /T) H l - bariera dla fuzji T - temperatura układu
22 P l (survive) model statystyczny Dane wejściowe - dla wszystkich jąder w kaskadzie deekscytacji masy w stanie podstawowym, bariery na rozszczepienie, poprawki powłokowe oraz deformacje jąder (w stanie podstawowym i siodle). W naszych obliczeniach używaliśmy danych wyznaczonych z użyciem warszawskiego modelu mikro-makro z uwzględniem kształtów nieosiowych. M. Kowal, P. Jachimowicz, A. Sobiczewski, Phys. Rev. C82 (2010) M. Kowal, P. Jachimowicz, J. Skalski, arxiv: σ(synthesis) P. Jachimowicz, M. Kowal, J. Skalski (to be published) lmax 2 π (2l l l l 0 s inj 1)P (fusion)p (survive) R 2 d 2 d 1 r R 1
23 Systematyka parametru s inj uzyskana z dopasowania do eksperymentalnych wartości przekrojów czynnych dla reakcji 48 Ca + X (fuzja-wyparowanie xn) K. Siwek-Wilczyńska et al. Phys. Rev. C86 (2012)
24 Systematyka s inj użyta do przewidywań przekrojów czynnych dla Z = 119 and 120 Największe przekroje czynne uzyskano: Ti Bk (~30 fb) 48 Ca Es (~20 fb) 51 V Cm (~10 fb) Ti Cf (~7 fb) 54 Cr Cm (~1 fb)
25 Nowe izotopy znanych pierwiastków produkowane w procesach xn fuzja-wyparowanie full circles Dubna open circles - GSI 294 Lv (~250 fb) K. Siwek-Wilczyńska et al. Phys. Rev. C86 (2012) Ts (~100 fb) 292 Ts (~200 fb)
26 Eksperyment z silnie radioaktywnym targetem - cztery izotopy kalifornium. Wytworzenie nowych izotopów Og i Lv w reakcjach gorącej fuzji (xn) f i isotopic content * T 1/2 "weighted" cross section ( A Og) 252 i 249 f i σ i (A) 249 Cf 250 Cf 251 Cf 252 Cf 50.29% % % 0.02 % 351 y 13.1 y 898 y 2.64 y * Jan. 2015, K. Rykaczewski, private communication
27 Produkcja nowych izotopów znanych SHE w procesach fuzja-wyparowanie z emisją cząstek naładowanych pxn and xn: 48 Ca + X ZA CN* Z-1 (A-1)-x ER + p +xn 48 Ca + X ZA CN* Z-2 (A-4)-x ER + +xn Y. Ts. Oganessian H. Hofmann G. Adamian K. Siwek-Wilczyńska V p = (Z CN 1) (MeV) V = 2.88 (Z CN -2)/[1.47(A CN -4) 1/ ] (MeV) W. Parker et al. PRC 44 (1991) 774 z systematycznych badań widm protonów i alf w procesach fuzja-wyparowanie w bardzo ciężkich układach.
28 Przewidywania dla reakcji pxn - Z = Solid lines Vc = (Z CN 1) (MeV) W. Parker et al.. PRC 44 (1991) 774 Dash lines Vc MeV (~15 MeV)
29 Nowe izotopy znanych pierwiastków od Cn do Lv produkowane w procesie xn Solid line Vc = 2.88(Z CN -2)/[1.47(A CN -4) 1/ ] Lv * Fl * + Dash line V c MeV New: 286 Cn (15 fb) 287 Cn (60 fb) 290 Fl (45 fb) 291 Fl (215 fb) 291 Mc (13 fb) 292 Mc (170 fb) 294 Lv (6.5 fb)
30 proton Og Ts Lv Mc Fl Nh xn cross section > 100 fb Mt 277 xn cross section > 10 fb pxn cross section > 1 fb neutron xn
31
32 Hideto En yo RIKEN
33 M. Lewitowicz
34
35 Hideto En yo
36 Element 117Ts tenessine
Co to są jądra superciężkie?
Jądra superciężkie 1. Co to są jądra superciężkie? 2. Metody syntezy jąder superciężkich 3. Odkryte jądra superciężkie 4. Współczesne eksperymenty syntezy j.s. 5. Metody identyfikacji j.s. 6. Przewidywania
Bardziej szczegółowodra superci kie 1. Co to s dra superci kie? 2. Metody syntezy j der superci kich 3. Odkryte j dra superci
Jądra superciężkie 1. Co to są jądra superciężkie? 2. Metody syntezy jąder superciężkich 3. Odkryte jądra superciężkie 4. Współczesne eksperymenty syntezy j.s. 5. Metody identyfikacji j.s. 6. Przewidywania
Bardziej szczegółowoFragmentacja pocisków
Wybrane zagadnienia spektroskopii jądrowej 2004 Fragmentacja pocisków Marek Pfützner 823 18 96 pfutzner@mimuw.edu.pl http://zsj.fuw.edu.pl/pfutzner Plan wykładu 1. Wiązki radioaktywne i główne metody ich
Bardziej szczegółowoEksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych
Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych 1. Co to są wiązki radioaktywne 2. Metody wytwarzania wiązek radioaktywnych 3. Ośrodki wytwarzające wiązki radioaktywne 4. Nowe zagadnienia możliwe do
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.
Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.
Bardziej szczegółowoEksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych
Eksperymenty z wykorzystaniem wiązek radioaktywnych 1. Co to są wiązki radioaktywne 2. Metody wytwarzania wiązek radioaktywnych 3. Ośrodki wytwarzające wiązki radioaktywne 4. Nowe zagadnienia możliwe do
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoO egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości
O egzotycznych nuklidach i ich promieniotwórczości Marek Pfützner Instytut Fizyki Doświadczalnej Uniwersytet Warszawski Tydzień Kultury w VIII LO im. Władysława IV, 13 XII 2005 Instytut Radowy w Paryżu
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoFizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu
Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoWiązki Radioaktywne. wytwarzanie nuklidów dalekich od stabilności. Jan Kurcewicz CERN, PH-SME. 5 września 2013 transparencje: Marek Pfützner
Wiązki Radioaktywne wytwarzanie nuklidów dalekich od stabilności Jan Kurcewicz CERN, PH-SME 5 września 2013 transparencje: Marek Pfützner Wstęp Nuklidy nietrwałe Przykład: reakcja fuzji Fuzja (synteza,
Bardziej szczegółowoWstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013
24-06-2007 Wstęp do fizyki jądrowej Tomasz Pawlak, 2013 część 1 własności jąder (w stanie podstawowym) składniki jąder przekrój czynny masy jąder rozmiary jąder Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937)
Bardziej szczegółowoNeutronowe przekroje czynne dla reaktorów IV generacji badania przy urządzeniu n_tof w CERN
Neutronowe przekroje czynne dla reaktorów IV generacji badania przy urządzeniu n_tof w CERN Józef Andrzejewski Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego Uniwersytet Łódzki Mądralin 2013 Współpraca
Bardziej szczegółowoPorównanie statystyk. ~1/(e x -1) ~e -x ~1/(e x +1) x=( - )/kt. - potencjał chemiczny
Porównanie statystyk ~1/(e x -1) ~e -x ~1/(e x +1) x=( - )/kt - potencjał chemiczny Rozkład Maxwella dla temperatur T1
Bardziej szczegółowoZadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α
Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego
Bardziej szczegółowoPromieniowanie kosmiczne składa się głównie z protonów, z niewielką. domieszką cięższych jąder. Przechodząc przez atmosferę cząstki
Odkrycie hiperjąder Hiperjądra to struktury jądrowe w skład których, poza protonami I neutronami, wchodzą hiperony. Odkrycie hiperjąder miało miejsce w 1952 roku, 60 lat temu, w Warszawie. Wówczas nie
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoJądra o wysokich energiach wzbudzenia
Jądra o wysokich energiach wzbudzenia 1. Utworzenie i rozpad jądra złożonego a) model statystyczny 2. Gigantyczny rezonans dipolowy (GDR) a) w jądrach w stanie podstawowym b) w jądrach w stanie wzbudzonym
Bardziej szczegółowoJądra dalekie od stabilności
Jądra dalekie od stabilności 1. Model kroplowy jądra atomowego. Ścieżka stabilności b 3. Granice Świata nuklidów 4. Rozpady z emisją ciężkich cząstek naładowanych a) rozpad a b) rozpad protonowy c) rozpad
Bardziej szczegółowoZderzenia ciężkich jonów przy pośrednich i wysokich energiach
Zderzenia ciężkich jonów przy pośrednich i wysokich energiach 1. Jakich nowych informacji możemy oczekiwać badając reakcje ciężkojonowe przy pośrednich i wysokich energiach 2. Zderzenia ciężkich jonów
Bardziej szczegółowoA - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów
Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość
Bardziej szczegółowoReakcje rozpadu jądra atomowego
Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym
Bardziej szczegółowoBUDOWA I EWOLUCJA GWIAZD. Jadwiga Daszyńska-Daszkiewicz
BUDOWA I EWOLUCJA GWIAZD Jadwiga Daszyńska-Daszkiewicz Semestr letni, 2018/2019 Porównanie statystyk ~1/(e x -1) ~e -x ~1/(e x +1) x=(ε-µ)/kt µ - potencjał chemiczny Rozkład Maxwella dla temperatur T1
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 1 własności jąder atomowych Odkrycie jądra atomowego Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937) R 10 fm 1908 Skala przestrzenna jądro
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 3 Ogólne własności jąder atomowych (masy ładunki, izotopy, izobary, izotony izomery). 2 Liczba atomowa i masowa Liczba nukleonów (protonów
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Reakcje jądrowe Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład III Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące 1 / 12 Energia wiązania
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. kanał wyjściowy
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoUKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII
Bardziej szczegółowoBUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne
BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn n Pb Hg S Ag C Au Fe Cu ()* do XVII w. As (5 r.) P (669 r.) () XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo () Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba B Bi I
Bardziej szczegółowoRozpady promieniotwórcze
Rozpady promieniotwórcze Przez rozpady promieniotwórcze rozumie się spontaniczne procesy, w których niestabilne jądra atomowe przekształcają się w inne jądra atomowe i emitują specyficzne promieniowanie
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 8 Rozszczepienie jąder i fizyka neutronów Rozszczepienie lata 30 XX w. poszukiwanie nowych nuklidów n + 238 92U 239 92U + reakcja przez jądro złożone 239 92 U 239 93Np +
Bardziej szczegółowoPracownia Jądrowa. dr Urszula Majewska. Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ.
Ćwiczenie nr 1 Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ. 3. Oddziaływanie promieniowania γ z materią: Z elektronami: zjawisko fotoelektryczne, rozpraszanie Rayleigha, zjawisko Comptona, rozpraszanie
Bardziej szczegółowoGranice świata nuklidów
Granice świata nuklidów Marek Pfützner e-mail: pfutzner@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~pfutzner/ Ogólnopolskie Seminarium Dydaktyki Fizyki, 9.04.2014 1 Plan Wiadomości wstępne, dla przypomnienia Obszar
Bardziej szczegółowoWłasności jąder w stanie podstawowym
Własności jąder w stanie podstawowym Najważniejsze liczby kwantowe charakteryzujące jądro: A liczba masowa = liczbie nukleonów (l. barionów) Z liczba atomowa = liczbie protonów (ładunek) N liczba neutronów
Bardziej szczegółowoChiralność w fizyce jądrowej. na przykładzie Cs
Chiralność w fizyce jądrowej 124 na przykładzie Cs Tomasz Marchlewski Uniwersytet Warszawski Seminarium Fizyki Jądra Atomowego 6 kwietnia 2017 1 Słowo chiralność Chiralne obiekty: Obiekty będące swoimi
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jądrowe w środowisku człowieka
Promieniowanie jądrowe w środowisku człowieka Prof. dr hab. ndrzej Płochocki (z wykorzystaniem elementów wykładu dr Piotra Jaracza) Cz. 1. Podstawowe własności jąder atomowych, jądra nietrwałe, elementy
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 9 Reakcje jądrowe Reakcje jądrowe Historyczne reakcje jądrowe 1919 E.Rutherford 4 He + 14 7N 17 8O + p (Q = -1.19 MeV) powietrze błyski na ekranie
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika rozpraszania zwrotnego. promieniowania β.
Wyznaczanie współczynnika rozpraszania otnego. Zagadnienia promieniowania β. 1. Promieniotwórczość β.. Oddziaływanie cząstek β z materią (w tym rozproszenie otne w wyniku zderzeń sprężystych). 3. Znajomość
Bardziej szczegółowoOCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA. Promieniotwórczość
OCHRONA RADIOLOGICZNA PACJENTA Promieniotwórczość PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ (radioaktywność) zjawisko samorzutnego rozpadu jąder atomowych niektórych izotopów, któremu towarzyszy wysyłanie promieniowania α, β,
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoProponowane tematy prac licencjackich dla studentów kierunku Energetyka i chemia jądrowa w roku akademickim 2015/16
Proponowane tematy prac licencjackich dla studentów kierunku Energetyka i chemia jądrowa w roku akademickim 2015/16 1. Badanie defektu wysokości impulsu w detektorach krzemowych zainstalowanych w układzie
Bardziej szczegółowoEnergetyka jądrowa. Energetyka jądrowa
Energetyka jądrowa Zasada zachowania energii i E=mc 2 Budowa jąder atomowych i ich energia wiązania Synteza: z gwiazd na Ziemię... Neutrony i rozszczepienie jąder atomowych Reaktory: klasyczne i akceleratorowe
Bardziej szczegółowoJądra dalekie od stabilności
Jądra dalekie od stabilności 1. Model kroplowy jądra atomowego. Ścieżka stabilności b 3. Granice Świata nuklidów 4. Rozpady z emisją ciężkich cząstek naładowanych a) rozpad a b) rozpad protonowy c) rozpad
Bardziej szczegółowoautor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA
autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 40 FIZYKA JĄDROWA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU UWAGA: Tekst poniżej,
Bardziej szczegółowodoświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoNEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA
ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI WYKŁAD 3 NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA - PODSTAWOWE INFORMACJE O REAKCJACH JĄDROWYCH - NEUTRONOWA ANALIZA AKTYWACYJNA REAKCJE JĄDROWE Rozpad promieniotwórczy: A B + y + ΔE
Bardziej szczegółowoW2. Struktura jądra atomowego
W2. Struktura jądra atomowego Doświadczenie Rutherforda - badanie odchylania wiązki cząstek alfa w cienkiej folii metalicznej Hans Geiger, Ernest Marsden, Ernest Rutherford ( 1911r.) detektor pierwiastek
Bardziej szczegółowoOddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoRozdział 8. Przykłady eksperymentów
Rozdział 8 Przykłady eksperymentów 217 Omówimy przykłady, które ilustrują różnorodność badań prowadzonych na separatorach fragmentów, ale także szczególne i wyjątkowe możliwości tej techniki. Nowe (ostatnie?)
Bardziej szczegółowoEnergetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa
Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 8-27.XI.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Wykład 8 Energia atomowa i jądrowa
Bardziej szczegółowoPierwsza eksperymentalna obserwacja procesu wzbudzenia jądra atomowego poprzez wychwyt elektronu do powłoki elektronowej atomu.
Pierwsza eksperymentalna obserwacja procesu wzbudzenia jądra atomowego poprzez wychwyt elektronu do powłoki elektronowej atomu Plan prezentacji Wprowadzenie Wcześniejsze próby obserwacji procesu NEEC Eksperyment
Bardziej szczegółowoReakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie
Reakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie 1. Warunki wystąpienia procesu rozszczepienia 2. Charakterystyka procesu rozszczepienia 3. Kontrolowana reakcja rozszczepienia 4. Zasada konstrukcji reaktora
Bardziej szczegółowoDwie lub więcej cząstek poza zamkniętą powłoką
Dwie lub więcej cząstek poza zamkniętą powłoką Rozważmy dwa (takie same) nukleony (lub dwie dziury) na orbitalu j poza zamkniętymi powłokami. Te dwie cząstki mogą sprzęgać się do momentu pędu J = j + j,
Bardziej szczegółowoPodstawy Fizyki Jądrowej
Podstawy Fizyki Jądrowej III rok Fizyki Kurs WFAIS.IF-D008.0 Składnik egzaminu licencjackiego (sesja letnia)! OPCJA (zalecana): Po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń możliwość zorganizowania ustnego egzaminu
Bardziej szczegółowoElektron i proton jako cząstki przyspieszane
Elektron i proton jako cząstki przyspieszane Streszczenie Obecnie znanych jest wiele metod przyśpieszania cząstek. Przyśpieszane są elektrony, protony, deuterony a nawet jony ciężkie. Wszystkie one znalazły
Bardziej szczegółowoWłaściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).
Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej
Bardziej szczegółowoDetekcja promieniowania elektromagnetycznego czastek naładowanych i neutronów
Detekcja promieniowania elektromagnetycznego czastek naładowanych i neutronów Marcin Palacz Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów UW Marcin Palacz Warsztaty ŚLCJ, 21 kwietnia 2009 slide 1 / 30 Rodzaje
Bardziej szczegółowoEnergetyka Jądrowa. Wykład 3 14 marca Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów
Energetyka Jądrowa Wykład 3 14 marca 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Henri Becquerel 1896 Promieniotwórczość 14.III.2017 EJ
Bardziej szczegółowoFluorescencyjna detekcja śladów cząstek jądrowych przy użyciu kryształów fluorku litu
Fluorescencyjna detekcja śladów cząstek jądrowych przy użyciu kryształów fluorku litu Paweł Bilski Zakład Fizyki Radiacyjnej i Dozymetrii (NZ63) IFJ PAN Fluorescenscent Nuclear Track Detectors (FNTD) pierwsza
Bardziej szczegółowo13. Izotopy. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą występować w postaci izotopów, to jest atomów o rożnych liczbach masowych, co w
13. Izotopy. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą występować w postaci izotopów, to jest atomów o rożnych liczbach masowych, co w transfizyce przekłada się na ten sam pierwiastek o różnych liczbach
Bardziej szczegółowokwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds Wykład VII: Schrodinger Klein Gordon, J. Gluza
kwantowanie: Wskazówka do wyprowadzenia (plus p. Gaussa) ds ds V Erwin Schrodinger Austriak 1926 (4 prace) Nobel (wraz z Dirakiem), 1933 Paradoks kota Banknot 1000 szylingowy Czym jest życie? (o teorii
Bardziej szczegółowoSeminarium. -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne. Konrad Tudyka
Seminarium -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne Konrad Tudyka 1 W 1908r. Rutheford zatopił niewielka ilość 86 Rn w szklanym naczyniu o ciękich sciankach (przenikliwych
Bardziej szczegółowoBUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne
BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (125 r.) P (1669 r.) (2) XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo (14) Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba
Bardziej szczegółowoObserwable polaryzacyjne w zderzeniach deuteronu z protonem
Obserwable polaryzacyjne w zderzeniach deuteronu z protonem Seminarium Fizyka Jądra Atomowego Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego Elżbieta Stephan Zakład Fizyki Jądrowej i Jej Zastosowań Instytut
Bardziej szczegółowoOdkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.
Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r. 1 Budowa jądra atomowego Liczba atomowa =Z+N Liczba masowa Liczba neutronów Izotopy Jądra o jednakowej liczbie protonów, różniące się liczbą
Bardziej szczegółowoJądra o dużych deformacjach. Jądra o wysokich spinach.
Jądra o dużych deformacjach. Jądra o wysokich spinach. 1. Kształty jąder atomowych 2. Powstawanie deformacji jądra 3. Model rotacyjny jądra 4. Jądra w stanach wzbudzonych o wysokich spinach 5. Stany superzdeformowane
Bardziej szczegółowoTemat 1 Badanie fluorescencji rentgenowskiej fragmentu meteorytu pułtuskiego opiekun: dr Chiara Mazzocchi,
Warszawa, 15.11.2013 Propozycje tematów prac licencjackich dla kierunku Energetyka i Chemia Jądrowa Zakład Spektroskopii Jądrowej, Wydział Fizyki UW Rok akademicki 2013/2014 Temat 1 Badanie fluorescencji
Bardziej szczegółowoPψ ψ ψ. r p r p. r r, θ π θ, ϕ π + ϕ. , 1 l m
Parzystość Operacja inwersji przestrzennej (parzystości) zmienia znak każdego prawdziwego (polarnego) wektora: P r r p P p ale znak pseudowektora (wektora osiowego) się nie zmienia, np: Jeśli funkcja falowa
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Model powłokowy Moment kwadrupolowy w jednocząstkowym modelu powłokowym: Dla pojedynczego protonu znajdującego się na orbicie j (m j
Bardziej szczegółowoProponowane tematy prac licencjackich dla studentów kierunku Energetyka i chemia jądrowa w roku akademickim 2016/17
Proponowane tematy prac licencjackich dla studentów kierunku Energetyka i chemia jądrowa w roku akademickim 2016/17 1. Badanie rozkładów emisji mezonów π+ i π ze zderzeń ciężkich jonów przy energii 1,65
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 3 Promieniotwórczość naturalna laboratorium Curie troje noblistów 1903 PC, MSC 1911 MSC 1935 FJ, IJC Przemiany jądrowe He X X 4 2 4 2 A Z A Z e _ 1 e X X A Z A Z e 1 e
Bardziej szczegółowoChemia. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda
Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowor. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1
r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów
Bardziej szczegółowoZjawisko Dopplera w fizyce jądrowej. 3.1 Wstęp. (opracowany na podstawie podręcznika Mayera-Kuckuka [8])
Zjawisko Dopplera w fizyce jądrowej 3.1 Wstęp (opracowany na podstawie podręcznika Mayera-Kuckuka [8]) W fizyce jądrowej, badanie stanów wzbudzonych i przejść między nimi stanowi klucz do zrozumienia skomplikowanej
Bardziej szczegółowoUkład okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Bardziej szczegółowoSpektroskopia jader neutrononadmiarowych od kuchni. Krzysztof Miernik
Spektroskopia jader neutrononadmiarowych od kuchni Krzysztof Miernik 1 Holifield Radioactive Ion Beam Facility HRIBF 2 Radioaktywne wiazki w HRIBF HRIBF 3 Pomiary spektroskopowe wokół 78 Ni HRIBF 4 Układ
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka
Bardziej szczegółowoRola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce. Gabriel Wlazłowski
Rola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce Gabriel Wlazłowski Podział fizyki historyczny Fizyka teoretyczna Fizyka eksperymentalna Podział fizyki historyczny Ogólne równania
Bardziej szczegółowoRozpad alfa. albo od stanów wzbudzonych (np. po rozpadzie beta) są to tzw. długozasięgowe cząstki alfa
Rozpad alfa Samorzutny rozpad jądra (Z,A) na cząstkę α i jądro (Z-2,A-4) tj. rozpad 2-ciałowy, stąd Widmo cząstek α jest dyskretne bo przejścia zachodzą między określonymi stanami jądra początkowego i
Bardziej szczegółowoKatedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 6. Wyznaczanie krzywej aktywacji
Katedra Fizyki Jądrowej i Bezpieczeństwa Radiacyjnego PRACOWNIA JĄDROWA ĆWICZENIE 6 Wyznaczanie krzywej aktywacji Łódź 2017 I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie kształtu krzywej zależności
Bardziej szczegółowoE 2 E = 2. Zjawisko Mössbauera. Spoczywające jądro doznaje przejścia e-m z emisją fotonu γ. Zastosujmy zasadę zachowania energii i pędu:
Zjawisko Mössbauera Spoczywające jądro doznaje przejścia e-m z emisją fotonu γ. Zastosujmy zasadę zachowania energii i pędu: E = E + E + T = p + p i f γ R 0 γ R E = E E γ T = E T Energia fotonu: jest więc
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne i ich oddziaływania III
Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Izotopy
Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie
Bardziej szczegółowoReakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie
Reakcje rozszczepienia jądra i ich wykorzystanie 1. Warunki wystąpienia procesu rozszczepienia 2. Charakterystyka procesu rozszczepienia 3. Kontrolowana reakcja rozszczepienia 4. Zasada konstrukcji reaktora
Bardziej szczegółowoSpis treści. Trwałość jądra atomowego. Okres połowicznego rozpadu
Spis treści 1 Trwałość jądra atomowego 2 Okres połowicznego rozpadu 3 Typy przemian jądrowych 4 Reguła przesunięć Fajansa-Soddy ego 5 Szeregi promieniotwórcze 6 Typy reakcji jądrowych 7 Przykłady prostych
Bardziej szczegółowoChemia. Wykłady z podstaw chemii. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda
Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoThe Fifth International Conference on Exotic Nuclei and Atomic Masses ENAM 08. Ryn /zamek/ J.ś., ENAM'08, W-wa 8.10.
The Fifth International Conference on Exotic Nuclei and Atomic Masses ENAM 08 Ryn /zamek/ 7 13.09.2008 J.ś., ENAM'08, W-wa 8.10.2008 1 M. Targowski UMK, Toruń FROM THE HISTORY OF RYN, PRUSSIA AND THE TEUTONIC
Bardziej szczegółowoFizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ
Fizyka jądrowa z Kosmosu wyniki z kosmicznego teleskopu γ INTEGRAL - International Gamma-Ray Astrophysical Laboratory prowadzi od 2002 roku pomiary promieniowania γ w Kosmosie INTEGRAL 180 tys km Źródła
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład II Promieniotwórczość Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 8 marca 2017 Wykład II Promieniotwórczość Promieniowanie jonizujące 1 / 22 Jądra pomieniotwórcze Nuklidy
Bardziej szczegółowoRozpad gamma. Przez konwersję wewnętrzną (emisję wirtualnego kwantu gamma, który przekazuje swą energię elektronom z powłoki atomowej)
Rozpad gamma Deekscytacja jądra atomowego (przejście ze stanu wzbudzonego o energii do niższego stanu o energii ) może zachodzić dzięki oddziaływaniu elektromagnetycznemu przez tzw. rozpad gamma Przejście
Bardziej szczegółowoZakład Spektroskopii Jądrowej IFD UW
Zakład Spektroskopii Jądrowej IFD UW Marek Pfützner pfutzner@mimuw.edu.pl Krzysztof Miernik Zenon Janas Agnieszka Korgul Jan Kurcewicz ul. Pasteura 7 tel.: (022) 823 18 96 http://zsjlin.igf.fuw.edu.pl/
Bardziej szczegółowo1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda. Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej
1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA 5 GAZY 3 TERMOCHEMIA 2 TERMODYNAMIKA 4 RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowoWyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski
Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co metoda koincydencyjna. Tomasz Winiarski 24 kwietnia 2001 WSTEP TEORETYCZNY Rozpad promieniotwórczy i czas połowicznego zaniku. Rozpad promieniotwórczy polega
Bardziej szczegółowoWykłady z podstaw chemii
Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA
Bardziej szczegółowo1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f)
1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0,0000000001 m b) 10-8 mm c) 10-10 m d) 10-12 km e) 10-15 m f) 2) Z jakich cząstek składają się dodatnio naładowane jądra atomów? (e
Bardziej szczegółowo3. Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w następujących związkach? Który to pierwiastek? EO o masie cząsteczkowej 28 [u]
1. Masa cząsteczkowa tlenku dwuwartościowego metalu wynosi 56 [u]. Masa atomowa tlenu wynosi 16 [u]. Ustal jaki to metal i podaj jego nazwę. Napisz wzór sumaryczny tego tlenku. 2. Ile razy masa atomowa
Bardziej szczegółowo