Wykłady z podstaw chemii

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykłady z podstaw chemii"

Transkrypt

1 Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA CHEMICZNA RÓWNOWAGA CHEMICZNA roztwory ELEKTROCHEMIA KINETYKA ATOM, CZĄTECZKA CHEMIA NIEORGANICZNA Razem liczba godzin Podręczniki L. Jones, P. Atkins, Chemia Ogólna. Cżasteczki, materia, reakcje, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2004 A.Bielański "Chemia ogólna i nieorganiczna" PWN

2 Chemia Nauka metoda naukowa o materii doświadczalna stosowana Metoda naukowa Klasyfikacja materii Atomy modele i dowody eksperymentalne własności masa atomowa

3 Uczony powinien porządkować. Naukę buduje się z faktów, tak jak dom z cegieł; lecz nagromadzenie faktów jeszcze nie jest nauką, podobnie jak sterta kamieni nie jest domem Poincaré 1900 r I Międzynarodowy kongres fizyków 1. Metoda naukowa 1. Obserwacje doświadczenia wstępne 2. jakościowe ilościowe 2. Hipotezy 3. możliwe wyjaśnienia obserwacji 3. Doświadczenia sprawdzające zbieranie nowych informacji w celu sprawdzenia hipotezy

4 Metoda naukowa Teoria i model (dlaczego się dzieje?) wyjaśnienie praw lub obserwacji, uporządkowany układ postulatów w sposób całościowy wyjaśniających obserwacje Prawo naturalne (co się dzieje?) prawidłowość występująca w naturze ta sama obserwacja stosująca się do różnych układów, podsumowanie obserwacji Metoda naukowa obserwacja hipoteza doświadczenie teoria/model prawo wnioski i przewidywania doświadczenie

5 Metoda naukowa Klasyfikacja materii Atomy modele i dowody eksperymentalne własności masa atomowa Klasyfikacja materii Stany skupienia: Stały (solid): rigid fixed volume and shape Ciecz (liquid( liquid): definite volume but assumes the shape of its container Gazowy (gaseous( gaseous): no fixed volume or shape assumes the shape of its container

6 Klasyfikacja materii materia mieszaniny homogeniczne metody fizyczne metody fizyczne substancje czyste heterogeniczne metody fizyczne pierwiastki metody chemiczne związki atomy jądra elektrony protony kwarki neutrony kwarki Klasyfikacja Materii Metody rozdziału mieszanin: Filtracja Destylacja Chromatografia

7 Klasyfikacja materii Związki: substancje o stałym składzie, które można rozdzielić na pierwiastki w przemianie chemicznej. Pierwiastki: substancje, których nie można rozłożyć w przemianie chemicznej Klasyfikacja materii Antoine Lavoisier ok r Prawo zachowania masy John Dalton 1808 r Teoria atomowa

8 Metoda naukowa Klasyfikacja materii Atomy modele i dowody eksperymentalne własności masa atomowa Atomy dowody eksperymentalne Doświadczenia Marii Skłodowskiej (1903, 1911 r. nagrody Nobla) Piotra Curie Henri Becquerela Promieniotwórczość naturalna Promieniowanie α, β i γ Pierwiastki promieniotwórcze

9 Atomy dowody eksperymentalne Doświadczenie Thomsona ( ) 1903) Applied pole electric elektr. field (+) () metalowa elektroda Metal electrode () bańka szklana próżnia Wnioski: atomy zawierają ujemnie naładowane cząstki naładowane cząstki mają zawsze stały stosunek ładunku do masy (+) metalowa Metal elektroda electrode

10 Atom model Model atomu wg Thomsona + +? Atomy dowody eksperymentalne Doświadczenie Rutheforda 1911 r Geigera Marsdena

11 Atomy dowody eksperymentalne Doświadczenie Rutheforda 1911 r. α folia Au Wnioski: materia nie jest ciągła wewnątrz atomów jądra o masie większej niż elektrony ekran Atom model Model atomu wg Rutheforda +

12 Atom model Model atomu wg Bohra 1913 r. + Atom model współczesny Teoria kwantów Zasada nieoznaczoności Heisenberga Dualizm korpuskularno falowy Równanie Schroedingera Funkcje falowe protony neutrony elektrony

13 Masa atomowa definicja 1 a.j.m.= 1/12 m 12 C Atom pomiar masy atomowej Spektrometr masowy

14 Pomiar masy atomowej/cząsteczkowej intensywność sygnału m/z Izotopy Wyniki pomiarów masy neonu Jak interpretować wyniki? 3 izotopy neonu intensywność proporcjonalna do ilości położenie proporcjonalne do masy detektor sygn. detektora masa

15 Masa atomowa Wyniki pomiarów masy neonu Nr izotopu 1 masa atomowa, a.j.m 20 rozpowszechnienie, % Masa atomowa Wyniki pomiarów masy neonu Średnia ważona p M + p2 M 100% M M + p = a.j.m = 20.2 a.j.m.

16 Masa atomowa przykład carbon = 98.89% 12 C 1.11% 13 C <0.01% 14 C atomic mass = amu Pierwiastki 02_29 Alkaline 1 earth metals 1A Noble gases Halogens 18 8A 1 H A 3A 4A 5A 6A 7A 2 He 3 Li 4 Be 5 B 6 C 7 N 8 O 9 F 10 Ne 11 Na 12 Mg Transition metals 13 Al 14 Si 15 P 16 S 17 Cl 18 Ar Alkali metals 19 K 37 Rb 20 Ca 38 Sr 21 Sc 39 Y 22 Ti 40 Zr 23 V 41 Nb 24 Cr 42 Mo 25 Mn 43 Tc 26 Fe 44 Ru 27 Co 45 Rh 28 Ni 46 Pd 29 Cu 47 Ag 30 Zn 48 Cd 31 Ga 49 In 32 Ge 50 Sn 33 As 51 Sb 34 Se 52 Te 35 Br 53 I 36 Kr 54 Xe 55 Cs 56 Ba 57 La* 72 Hf 73 Ta 74 W 75 Re 76 Os 77 Ir 78 Pt 79 Au 80 Hg 81 Tl 82 Pb 83 Bi 84 Po 85 At 86 Rn 87 Fr 88 Ra Ac Unq 105 Unp 106 Unh 107 Uns 108 Uno 109 Une 110 Uun 111 Uuu *Lanthanides 58 Ce 59 Pr 60 Nd 61 Pm 62 Sm 63 Eu 64 Gd 65 Tb 66 Dy 67 Ho 68 Er 69 Tm 70 Yb 71 Lu Actinides 90 Th 91 Pa 92 U 93 Np 94 Pu 95 Am 96 Cm 97 Bk 98 Cf 99 Es 100 Fm 101 Md 102 No 103 Lr

1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda. Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej

1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda. Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA 5 GAZY 3 TERMOCHEMIA 2 TERMODYNAMIKA 4 RÓWNOWAGA

Bardziej szczegółowo

Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda

Chemia. dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady Chemia Ogólna i Nieorganiczna Organizacja kursu WYKŁAD Seminarium Cwiczenia Zal. (ECTS

Bardziej szczegółowo

Chemia. Wykłady z podstaw chemii. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda

Chemia. Wykłady z podstaw chemii. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA

Bardziej szczegółowo

Chemia. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda

Chemia. Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Chemia Dr hab. Joanna Łojewska Zakład Chemii Nieorganicznej 1669 r Odkrycie fosforu przez Henninga Branda Wykłady z podstaw chemii Lista wykładów STECHIOMETRIA GAZY TERMOCHEMIA TERMODYNAMIKA RÓWNOWAGA

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej Przewidywania teorii kwantowej 1 Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii

Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii Wykład 9 Wprowadzenie do krystalochemii 1. Krystalografia a krystalochemia. 2. Prawa krystalochemii 3. Sieć krystaliczna i pozycje atomów 4. Bliskie i dalekie uporządkowanie. 5. Kryształ a cząsteczka.

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy Przewidywania teorii kwantowej Przewiywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - oumowanie Czątka w ule Atom wooru Równanie Schroeingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - oumowanie rozwiązanie Czątka w ule Atom wooru Ψn

Bardziej szczegółowo

Pierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11

Pierwiastek: Na - Sód Stan skupienia: stały Liczba atomowa: 11 ***Dane Pierwiastków Chemicznych*** - Układ Okresowy Pierwiastków 2.5.1.FREE Pierwiastek: H - Wodór Liczba atomowa: 1 Masa atomowa: 1.00794 Elektroujemność: 2.1 Gęstość: [g/cm sześcienny]: 0.0899 Temperatura

Bardziej szczegółowo

ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax

ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, Poznań tel ; fax Wydział Chemii Zakład Chemii Analitycznej Plazma kontra plazma: optyczna spektrometria emisyjna w badaniach środowiska Przemysław Niedzielski ul. Umultowska 89b, Collegium Chemicum, 61-614 Poznań tel.

Bardziej szczegółowo

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW

UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)

Opracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) PRZYKŁADOW SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) 1. nuklid A. Zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej. B. Nazwa elektrycznie obojętnej cząstki składowej

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by arcourt,

Bardziej szczegółowo

BUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne

BUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn n Pb Hg S Ag C Au Fe Cu ()* do XVII w. As (5 r.) P (669 r.) () XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo () Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba B Bi I

Bardziej szczegółowo

Wiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie

Wiązania. w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania w świetle teorii kwantów fenomenologicznie Wiązania Teoria kwantowa: zwiększenie gęstości prawdopodobieństwa znalezienia elektronów w przestrzeni pomiędzy atomami c a a c b b Liniowa kombinacja

Bardziej szczegółowo

XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3 XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 Poniżej zaprezentowano schemat reakcji, którym ulegają związki manganu. Wszystkie reakcje (poza prażeniem) zachodzą w środowisku

Bardziej szczegółowo

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.

Bardziej szczegółowo

CHEMIA WARTA POZNANIA

CHEMIA WARTA POZNANIA Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Wydział Chemii UAM Poznań 2011 Część I Atom jest najmniejszą częścią pierwiastka chemicznego, która zachowuje jego właściwości chemiczne

Bardziej szczegółowo

Poznań, Aktywność 57

Poznań, Aktywność 57 XXIII onkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap finałowy Zadanie 1 Zbudowano układ pomiarowy złożony z licznika Geigera i źródła promieniotwórczego. Przeprowadzono pomiar aktywności (wyrażonej

Bardziej szczegółowo

Struktura elektronowa

Struktura elektronowa Struktura elektronowa Struktura elektronowa atomów układ okresowy pierwiastków: 1) elektrony w atomie zajmują poziomy energetyczne od dołu, inaczej niż te gołębie (w Australii, ale tam i tak chodzi się

Bardziej szczegółowo

Teoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki?

Teoria VSEPR. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Teoria VSEPR Jak przewidywac strukturę cząsteczki? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie. Rozkład elektronów walencyjnych w cząsteczce (struktura Lewisa) stuktura

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1)

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1) Dziennik Ustaw z 2006 r. Nr 140 poz. 994 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1) (Dz. U. z dnia

Bardziej szczegółowo

Podstawy mechaniki kwantowej. Jak opisać świat w małej skali?

Podstawy mechaniki kwantowej. Jak opisać świat w małej skali? Podstawy mechaniki kwantowej Jak opisać świat w małej skali? 1 Promieniowanie elektromagnetyczne gamma X ultrafiolet podczerwień mikrofale radiowe widzialne Wavelength in meters 10-1 10-10 10-8 4 x 10-7

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko numer w dzienniku klasa

imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test po. części serii Chemia Nowej Ery CHEMIA I grupa imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test składa się z 8 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach. 5., 7.., 3. 7. wybierz poprawną odpowiedź

Bardziej szczegółowo

Źródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum

Źródła światła w AAS. Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane Jacek Sowiński MS Spektrum Źródła światła w AAS Seminarium Analityczne MS Spektrum Zakopane 2013 Jacek Sowiński MS Spektrum js@msspektrum.pl www.msspektrum.pl Lampy HCL Standardowa Super-Lampa 3V 10V specyf. Lampy HCL 1,5 cala

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT

ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Katowice, 17.07.2018 r. ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT Na usługę analizy składu pierwiastkowego finansowanego w ramach projektu Inkubator Innowacyjności+ dofinansowanym ze środków: Ministra Nauki i Szkolnictwa

Bardziej szczegółowo

Konwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium

Konwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują

Bardziej szczegółowo

XXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap finałowy. Poznań, Zadanie 1

XXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap finałowy. Poznań, Zadanie 1 XXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap finałowy Zadanie 1 Związek A to krystaliczne ciało stałe, dobrze rozpuszczalne w wodzie oraz wielu rozpuszczalnikach organicznych. Analiza

Bardziej szczegółowo

Podstawy mechaniki kwantowej

Podstawy mechaniki kwantowej Podstawy mechaniki kwantowej Jak opisać świat w małej skali? Czy świat jest realny? Promieniowanie elektromagnetyczne gamma X ultrafiolet podczerwień mikrofale radiowe widzialne Wavelength in meters 0-0

Bardziej szczegółowo

Związki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor?

Związki kompleksowe pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16

Bardziej szczegółowo

Związki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki

Związki kompleksowe. pigmenty i barwniki. co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? Pierwiastki pigmenty i barwniki co to są związki kompleksowe? jaka jest ich budowa? skąd się bierze kolor? 1 07_117 Układ okresowy Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11 Na 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr metale niemetale 2 13 14 15 16

Bardziej szczegółowo

Podstawy mechaniki kwantowej

Podstawy mechaniki kwantowej Podstawy mechaniki kwantowej Jak opisać świat w małej skali? Czy świat jest realny? 1 Promieniowanie elektromagnetyczne gamma X ultrafiolet podczerwień mikrofale radiowe widzialne Wavelength in meters

Bardziej szczegółowo

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość

Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka

Bardziej szczegółowo

Wymagania techniczne dla pracowni Zasady pracy ze źródłami promieniowania jonizującego

Wymagania techniczne dla pracowni Zasady pracy ze źródłami promieniowania jonizującego OCHRONA RADIOLOGICZNA Wymagania techniczne dla pracowni Zasady pracy ze źródłami promieniowania jonizującego Jakub Ośko Na podstawie materiałów Tomasza Pliszczyńskiego Wymagania techniczne i ochrony radiologicznej

Bardziej szczegółowo

Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych

Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych 1. Uzupełnij tabelkę wpisując odpowiednie dane: Nazwa atomu Liczba nukleonów protonów neutronów elektronów X -... 4 2 Y -... 88 138 Z -... 238 92 W -...

Bardziej szczegółowo

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α

Zadanie 3. (2 pkt) Uzupełnij zapis, podając liczbę masową i atomową produktu przemiany oraz jego symbol chemiczny. Th... + α Zadanie: 1 (2 pkt) Określ liczbę atomową pierwiastka powstającego w wyniku rozpadów promieniotwórczych izotopu radu 223 88Ra, w czasie których emitowane są 4 cząstki α i 2 cząstki β. Podaj symbol tego

Bardziej szczegółowo

Chemia I Semestr I (1 )

Chemia I Semestr I (1 ) 1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,

Bardziej szczegółowo

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji otwartej z chemii w klasie II gimnazjum.

Scenariusz lekcji otwartej z chemii w klasie II gimnazjum. Scenariusz lekcji otwartej z chemii w klasie II gimnazjum. Opracowała: Marzena Bień Termin realizacji: Czas realizacji: 45 minut. Temat: Chemia a budowa atomów. Cel ogólny: Usystematyzowanie wiadomości

Bardziej szczegółowo

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe

uczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe 1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował

Bardziej szczegółowo

Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków. Układ okresowy pierwiastków. 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków

Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków. Układ okresowy pierwiastków. 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków Układ okresowy pierwiastków Okresowość właściwości chemicznych pierwiastków 1. Konfiguracje elektronowe pierwiastków. Konfiguracje a układ okresowy 3. Budowa układu okresowego 4. Historyczny rozwój układu

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW

Bardziej szczegółowo

13. Izotopy. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą występować w postaci izotopów, to jest atomów o rożnych liczbach masowych, co w

13. Izotopy. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą występować w postaci izotopów, to jest atomów o rożnych liczbach masowych, co w 13. Izotopy. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mogą występować w postaci izotopów, to jest atomów o rożnych liczbach masowych, co w transfizyce przekłada się na ten sam pierwiastek o różnych liczbach

Bardziej szczegółowo

1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.

1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY. . JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A - POIOM PODSTAWOWY. Na początek - przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zawarte pod nim polecenia.. Dwie reakcje jądrowe zachodzące w górnych warstwach atmosfery: N + n C + p N +

Bardziej szczegółowo

XVIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1

XVIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1 XVIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 dczynnik Fehlinga stosowany jest do wykrywania niektórych cukrów. Składa się on z dwóch roztworów: A i B, przed wykonaniem

Bardziej szczegółowo

Piotr Kosztołowicz. Powtórka przed maturą. Chemia. Zadania. Zakres rozszerzony

Piotr Kosztołowicz. Powtórka przed maturą. Chemia. Zadania. Zakres rozszerzony Piotr Kosztołowicz Zakres rozszerzony Chemia Powtórka przed maturą Zadania 95 Spis treści Wstęp Rozdział 1. Budowa atomów Rozdział 2. Przemiany jądrowe Rozdział 3. Struktura elektronowa atomu Rozdział

Bardziej szczegółowo

Poziom nieco zaawansowany Wykład 2

Poziom nieco zaawansowany Wykład 2 W2Z Poziom nieco zaawansowany Wykład 2 Witold Bekas SGGW Promieniotwórczość Henri Becquerel - 1896, Paryż, Sorbona badania nad solami uranu, odkrycie promieniotwórczości Maria Skłodowska-Curie, Piotr Curie

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady

Bardziej szczegółowo

3. Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w następujących związkach? Który to pierwiastek? EO o masie cząsteczkowej 28 [u]

3. Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w następujących związkach? Który to pierwiastek? EO o masie cząsteczkowej 28 [u] 1. Masa cząsteczkowa tlenku dwuwartościowego metalu wynosi 56 [u]. Masa atomowa tlenu wynosi 16 [u]. Ustal jaki to metal i podaj jego nazwę. Napisz wzór sumaryczny tego tlenku. 2. Ile razy masa atomowa

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020

Wymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Wymagania edukacyjne na poszczególne śródroczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 209/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.

Bardziej szczegółowo

b) Pierwiastek E tworzy tlenek o wzorze EO 2 i wodorek typu EH 4, a elektrony w jego atomie rozmieszczone są na dwóch powłokach elektronowych

b) Pierwiastek E tworzy tlenek o wzorze EO 2 i wodorek typu EH 4, a elektrony w jego atomie rozmieszczone są na dwóch powłokach elektronowych 1. Ustal jakich trzech różnych pierwiastków dotyczą podane informacje. Zapisz ich symbole a) W przestrzeni wokółjądrowej dwuujemnego jonu tego pierwiastka znajduje się 18 e. b) Pierwiastek E tworzy tlenek

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy

Bardziej szczegółowo

Jądra dalekie od stabilności

Jądra dalekie od stabilności Jądra dalekie od stabilności 1. Model kroplowy jądra atomowego. Ścieżka stabilności b 3. Granice Świata nuklidów 4. Rozpady z emisją ciężkich cząstek naładowanych a) rozpad a b) rozpad protonowy c) rozpad

Bardziej szczegółowo

Elektronowa struktura atomu

Elektronowa struktura atomu Elektronowa struktura atomu Model atomu Bohra oparty na teorii klasycznych oddziaływań elektrostatycznych Elektrony mogą przebywać tylko w określonych stanach, zwanych stacjonarnymi, o określonej energii

Bardziej szczegółowo

I ,11-1, 1, C, , 1, C

I ,11-1, 1, C, , 1, C Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony

Bardziej szczegółowo

Energetyka w Środowisku Naturalnym

Energetyka w Środowisku Naturalnym Energetyka w Środowisku Naturalnym Energia w Środowisku -technika ograniczenia i koszty Wykład 12 17/24 stycznia 2017 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/

Bardziej szczegółowo

Co to są jądra superciężkie?

Co to są jądra superciężkie? Jądra superciężkie 1. Co to są jądra superciężkie? 2. Metody syntezy jąder superciężkich 3. Odkryte jądra superciężkie 4. Współczesne eksperymenty syntezy j.s. 5. Metody identyfikacji j.s. 6. Przewidywania

Bardziej szczegółowo

Metale przejściowe. Co to sąs. związki zki kompleksowe? Układ okresowy. Pm Sm 20_431

Metale przejściowe. Co to sąs. związki zki kompleksowe? Układ okresowy. Pm Sm 20_431 Metale przejściowe to sąs związki zki kompleksowe? 20_431 Metale przejściowe Układ okresowy Sc Ti V Cr Mn Fe i Cu Zn Y Zr b Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd La Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Ac Unq Unp Unh Uns Uno Une

Bardziej szczegółowo

Metale przejściowe. związki zki kompleksowe? Co to sąs. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Metale przejściowe. związki zki kompleksowe? Co to sąs. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Metale przejściowe Co to sąs związki zki kompleksowe? 1 1 1 H 3 Li 11 a 19 K 37 Rb 55 Cs 87 Fr 4 Be 12 Mg 20 Ca 38 Sr 56 Ba 88 Ra Układ okresowy 2 13 14 15 16 17 21 Sc 39 Y 57 La 89 Ac 22 Ti 40 Zr 72 Hf

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)

Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Okres połowiczego rozpadu pewnego radionuklidu wynosi 16 godzin. a) Określ, ile procent atomów tego izotopu rozpadnie

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r.

Podstawy fizyki subatomowej. 3 kwietnia 2019 r. Podstawy fizyki subatomowej Wykład 7 3 kwietnia 2019 r. Atomy, nuklidy, jądra atomowe Atomy obiekt zbudowany z jądra atomowego, w którym skupiona jest prawie cała masa i krążących wokół niego elektronów.

Bardziej szczegółowo

Chemia Ogólna wykład 1

Chemia Ogólna wykład 1 Chemia Ogólna wykład 1 Materia związki chemiczne cząsteczka http://scholaris.pl/ obojętne elektrycznie indywiduum chemiczne, złożone z więcej niż jednego atomu, które są ze sobą trwale połączone wiązaniami

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w kl.1. I. Substancje i ich przemiany

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w kl.1. I. Substancje i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w kl.1 I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego chemia

Bardziej szczegółowo

I. Substancje i ich przemiany

I. Substancje i ich przemiany NaCoBeZU z chemii dla klasy 1 I. Substancje i ich przemiany 1. Pracownia chemiczna podstawowe szkło i sprzęt laboratoryjny. Przepisy BHP i regulamin pracowni chemicznej zaliczam chemię do nauk przyrodniczych

Bardziej szczegółowo

Sabina Dołęgowska, Zdzisław M. Migaszewski Instytut Chemii, Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach

Sabina Dołęgowska, Zdzisław M. Migaszewski Instytut Chemii, Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Sabina Dołęgowska, Zdzisław M. Migaszewski Instytut Chemii, Uniwersytet Humanistyczno- Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Metoda wykorzystująca organizmy żywe (biowskaźniki, bioindykatory, biomarkery)

Bardziej szczegółowo

TEST SPRAWDZAJĄCY WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA PO I KLASIE GIMNAZJUM Z PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH

TEST SPRAWDZAJĄCY WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA PO I KLASIE GIMNAZJUM Z PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH KOD UCZNIA Cza pracy: 45 minut TEST SPRAWDZAJĄCY WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA PO I KLASIE GIMNAZJUM Z PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Intrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zetaw tetowy zawiera

Bardziej szczegółowo

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika

Fizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0

Bardziej szczegółowo

Egzamin końcowy Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe

Egzamin końcowy Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Technologia Chemiczna poziom I Sylabus modułu: Podstawy chemii 002 Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): - 1. Informacje ogólne koordynator

Bardziej szczegółowo

Wykłady z Chemii Ogólnej i Biochemii. Dr Sławomir Lis

Wykłady z Chemii Ogólnej i Biochemii. Dr Sławomir Lis Wykłady z Chemii Ogólnej i Biochemii Dr Sławomir Lis Chemia, jako nauka zajmuje się otrzymywaniem i wszechstronnym badaniem własności, struktury oraz reakcji chemicznych pierwiastków i ich połączeń. Chemia

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I I. Substancje i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. I Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni

Bardziej szczegółowo

Reakcje rozpadu jądra atomowego

Reakcje rozpadu jądra atomowego Reakcje rozpadu jądra atomowego O P R A C O W A N I E : P A W E Ł Z A B O R O W S K I K O N S U L T A C J A M E R Y T O R Y C Z N A : M A Ł G O R Z A T A L E C H Trwałość izotopów Czynnikiem decydującym

Bardziej szczegółowo

Grupa b. Zadania na ocen celujàcà

Grupa b. Zadania na ocen celujàcà Zadania na ocen celujàcà Grupa a Do reakcji syntezy siarczku glinu przygotowano g glinu i, g siarki. Czy substraty przereagowały w całoêci? JeÊli nie przereagowały, podaj nazw substratu, który nie przereagował

Bardziej szczegółowo

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.

Bardziej szczegółowo

Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa

Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Energetyka konwencjonalna odnawialna i jądrowa Wykład 8-27.XI.2018 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Wykład 8 Energia atomowa i jądrowa

Bardziej szczegółowo

Fizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu

Fizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia... 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1)

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia... 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1) ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia... 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego 1) Na podstawie art. 45 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (1 pkt) Jądro izotopu U zawiera A. 235 neutronów. B. 327 nukleonów. C. 143 neutrony. D. 92 nukleony

Zadanie 2. (1 pkt) Jądro izotopu U zawiera A. 235 neutronów. B. 327 nukleonów. C. 143 neutrony. D. 92 nukleony Zadanie 1. (1 pkt) W jednym z naturalnych szeregów promieniotwórczych występują m.in. trzy izotopy polonu, których okresy półtrwania podano w nawiasach: Po-218 (T 1/2 = 3,1minuty), Po-214 (T 1/2 = 0,0016

Bardziej szczegółowo

BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.

BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. 1. Którą mieszaninę można rozdzielić na składniki poprzez filtrację; A. Wodę z octem. B. Wodę z kredą. C. Piasek z cukrem D. Wodę

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu. Izotopy

Budowa atomu. Izotopy Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegó owych warunków bezpiecznej pracy ze êród ami promieniowania jonizujàcego 1)

ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegó owych warunków bezpiecznej pracy ze êród ami promieniowania jonizujàcego 1) 994 ROZPORZÑDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegó owych warunków bezpiecznej pracy ze mi promieniowania jonizujàcego 1) Na podstawie art. 45 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r.

Bardziej szczegółowo

Budowa atomu Poziom: podstawowy Zadanie 1. (1 pkt.)

Budowa atomu Poziom: podstawowy Zadanie 1. (1 pkt.) Budowa atomu Poziom: podstawowy Zadanie 1. (1 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Atomy pewnego pierwiastka w stanie podstawowym mają następującą konfigurację elektronów walencyjnych: 2s 2 2p 3 (

Bardziej szczegółowo

r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1

r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 r. akad. 2012/2013 Wykład IX-X Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka jądrowa Zakład Biofizyki 1 Budowa jądra atomowego każde jądro atomowe składa się z dwóch rodzajów nukleonów: protonów

Bardziej szczegółowo

doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)

doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) 1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny

Wymagania programowe na poszczególne oceny Przedmiot: chemia Klasa: Ia, Ib Nauczyciel: Agata SROKA Wymagania programowe na poszczególne oceny I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady

Bardziej szczegółowo

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7

Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje

Bardziej szczegółowo

Świat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia

Świat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia Świat chemii cz. 1, rok szkolny 2016/17 Opis założonych osiągnięć ucznia Osiągnięcia podstawowe Rodzaje i przemiany materii wymienia powtarzające się elementy podręcznika i wskazuje rolę, jaką odgrywają;

Bardziej szczegółowo

PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ. A) równa B) mniejsza C) większa D) nie mniejsza (sumie) od sumy mas protonów i neutronów wchodzących w jego skład.

PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ. A) równa B) mniejsza C) większa D) nie mniejsza (sumie) od sumy mas protonów i neutronów wchodzących w jego skład. 1. Promień atomu jest większy od promienia jądra atomu PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ A) 5 razy. B) 100 razy. C) 10 5 razy. D) terminy promień atomu i promień jądra są synonimami. 2. Jeśliby, zachowując skalę, powiększyć

Bardziej szczegółowo

BUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne

BUDOWA ATOMU. Pierwiastki chemiczne BUDOWA ATOMU Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (125 r.) P (1669 r.) (2) XVIII w. N Cl Cr Co Y Mn Mo (14) Ni Pt Te O U H W XIX w. (m.in.) Na Ca Al Si F Cs Ba

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny - klasa I a, I b, I c, I d. I. Substancje i ich przemiany. Ocena dopuszczająca [1]

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny - klasa I a, I b, I c, I d. I. Substancje i ich przemiany. Ocena dopuszczająca [1] Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny - klasa I a, I b, I c, I d. I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy siódmej

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy siódmej Lucyna Krupa Rok szkolny 2017/2018 WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy siódmej Wyróżnia się wymagania na: ocenę dopuszczającą ocenę dostateczną (obejmują wymagania na ocenę dopuszczającą) ocenę dobrą

Bardziej szczegółowo

Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski

Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski Reakcje jądrowe dr inż. Romuald Kędzierski Wybuch bomby Ivy Mike (fot. National Nuclear Security Administration/Nevada Site Office, domena publiczna) Przemiany jądrowe 1. Spontaniczne (niewymuszone) związane

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: I. Substancje i ich przemiany

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: I. Substancje i ich przemiany Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] zalicza chemię do nauk przyrodniczych wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką stosuje

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie pierwszej. I. Substancje i ich przemiany

Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie pierwszej. I. Substancje i ich przemiany Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie pierwszej I. Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1] zalicza chemię do nauk przyrodniczych stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni

Bardziej szczegółowo

CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.

CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Substancje i ich przemiany WYMAGANIA PODSTAWOWE stosuje zasady bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

Poznań, Oblicz, jakie ilości powyższych składników i ile wody musi zmieszać technolog, aby uzyskać 10 m 3 koncentratu.

Poznań, Oblicz, jakie ilości powyższych składników i ile wody musi zmieszać technolog, aby uzyskać 10 m 3 koncentratu. XVII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zad. 1 Pewna firma produkuje koncentrat pożywki do uprawy roślin. Wytwarzany produkt zawiera 46 g wapnia, 17 g fosforu, 212 g potasu,

Bardziej szczegółowo