T E B. B energia wiązania elektronu w atomie. Fotony
|
|
- Bogna Rudnicka
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Fotony Gdy wiązka fotonów (promieniowanie X i γ) przechodzi przez ośrodek, zasadnicze znaczenie mają trzy procesy : 1) zjawisko fotoelektryczne 2) rozpraszanie Comptona 3) kreacja pary e + e Szczegółowa analiza tych zjawisk wymaga zastosowania elektrodynamiki kwantowej. Tutaj omówimy tylko najważniejsze ich cechy. Zjawisko fotoelektryczne W zjawisku fotoelektrycznym foton promieniowania γ lub X jest pochłaniany przez atom i cała jego energia jest przekazywana jednemu z elektronów, który jest wyrzucany z atomu. Zjawisko to nie może zajść na swobodnym elektronie, gdyż nie da się spełnić jednocześnie zasad zachowania energii i pędu (ćwiczenia). Jeśli foton miał energię E γ, to energia kinetyczna wyrzuconego elektronu: T E B e = γ e e B energia wiązania elektronu w atomie Tydzień 4 97
2 W zjawisku fotoelektrycznym elektrony mogą być wyrzucane z różnych powłok atomowych, o ile tylko foton ma dostateczną energię. Na wykresie przekroju czynnego w funkcji energii fotonu widoczne są charakterystyczne krawędzie związane z przekraczaniem energii wiązania kolejnych powłok atomowych. Energia wiązania elektronu na powłoce K w ołowiu wynosi 88 kev Zjawisko fotoelektryczne dominuje przy małych energiach fotonów (< 1 MeV). Przekrój czynny maleje z energią fotonów: σ ph E γ 3 i bardzo silnie zależy od liczby atomowej (Z) absorbenta: σ ph Z 4 5 Przekrój czynny na zjawisko fotoelektryczne w ołowiu (Z=82) Tydzień 4 98
3 Rozpraszanie Comptona Foton może rozproszyć się na swobodnym elektronie (o którym będziemy zakładać, że spoczywa przed zderzeniem). Rozproszony foton ma mniejszą energię i porusza się w nowym kierunku. Różnica między początkową a końcową energią fotonu przekazana jest elektronowi. Elementarny rachunek oparty na zasadzie zachowania energii i pędu prowadzi do: E γ E γ = 1 + γ 1 cosθ ( ) γ = E γ m c e 2 gdzie (niefortunne oznaczenie!) energia kinetyczna rozproszonego elektronu: T = E E = E e γ γ γ γ ( 1 cosθ ) ( θ ) 1+ γ 1 cos Maksymalna energia jaką może uzyskać elektron: max 2γ Te = E γ 1+ 2γ Tydzień 4 99
4 Różniczkowy przekrój czynny na rozpraszanie Comptona był jedną z pierwszych wielkości obliczonych na gruncie elektrodynamiki kwantowej. Zrobili to Klein i Nishina: 2 ( 1 cosθ ) ( θ ) 2 2 dσc r 1 2 γ e = 1 cos 2 + θ + dω γ ( 1 cosθ ) 1+ γ 1 cos r e klasyczny promień elektronu Uwaga! na rysunku α, to nasze γ, 2 czyli E mc γ Tydzień 4 100
5 Całkowity przekrój czynny na rozpraszanie Comptona dostajemy całkując formułę Kleina Nishiny po całym kącie bryłowym: ( γ ) ( γ ) 2 1+ γ ln γ σc = 2π re ln 2 ( 1 2γ ) γ + 1 2γ γ + + 2γ ( 1+ 2γ ) Jeśli ośrodek składa się z atomów o liczbie Z, to σ ( Z ) c = Z σ c 2 Rozpraszanie Comptona w ołowiu Tydzień 4 101
6 Kreacja pary elektron-pozyton Jeśli energia fotonu jest większa niż dwie masy spoczynkowe elektronu (1.022 MeV), to w polu masywnej cząstki (jądro, elektron) może zajść proces transformacji fotonu w parę elektron-pozyton. Bilans energii: 2 Eγ = 2m e c + T + T + Przekrój czynny na produkcję pary w przybliżeniu: σ pair 4Z αre ln( 2γ ) 9 54 dla γ = E γ m c e 2 1 Produkcja par e + e w ołowiu Tydzień 4 102
7 Względny wkład trzech procesów zależy od energii fotonu i od liczby atomowej ośrodka (Z). Dla małych energii fotonu dominuje zjawisko fotoelektryczne, dla dużych kreacja par. Rozpraszanie Comptona ma znaczenie dla energii pośrednich. Rejony dominacji trzech procesów oddziaływania fotonów z materią Tydzień 4 103
8 Przykładowe całkowite przekroje na oddziaływanie fotonów w zależności od ich energii dla węgla i ołowiu Tydzień 4 104
9 W wyniku zjawiska fotoelektrycznego i kreacji pary foton znika. W rozpraszaniu Comptona energia fotonu zmniejsza się i zmienia się kierunek ruchu. Dobrym przybliżeniem dla opisu przechodzenia fotonów przez materię jest więc model wszystko albo nic Intensywnośc wiązki fotonów zmniejsza się wykładniczo z głębokością w ośrodku µ ρ x µ ρ x ( ) = 0e = 0 N x N N e całkowity współczynnik absorpcji: µ = nσ = n( σ ph + Zσ c + σ pair ) Średnia droga swobodna fotonu (długość pochłaniania): λ = 1 µ [cm] lub, jeśli grubość materiału wyrażamy w ρx, λ = ρ µ ρ 2 [g/cm ] N n = ρ M A A Tydzień 4 105
10 Długość pochłaniania fotonów w różnych materiałach Tydzień 4 106
11 Elektrony Elektrony (i pozytony), podobnie jak ciężkie cząstki naładowane tracą energię wskutek zderzeń z elektronami ośrodka. Dochodzą tu jednak ważne różnice, wynikające z małej masy elektronu: a) tor elektronu będzie silnie odchylany w wyniku zderzeń i w rezultacie jego trajektoria może znacznie odbiegać od linii prostej (może przypominać błądzenie przypadkowe), b) gwałtownemu odchylaniu w polu jąder (ale też elektronów atomowych) towarzyszy emisja promieniowania elektromagnetycznego (bremsstrahlung). Stratę energii elektronów na jednostkę długości toru (stopping power) przedstawia się jako sumę wyrazów opisujących straty w wyniku zderzeń i radiacji: de de de = + dx dx dx c r Dla małych energii dominuje pierwszy wyraz (wzbudzenia i jonizacja elektronów ośrodka), dla dużych energii przeważają straty radiacyjne. Wprowadza się pojęcie energii krytycznej, przy której oba mechanizmy dają podobny wkład: E kr 800 MeV Z Z liczba atomowa ośrodka (energia krytyczna) Tydzień 4 107
12 Stratę energii elektronów w wyniku zderzeń opisuje się formułą podobną do wzoru Bethego-Blocha. Pewne modyfikacje wynikają z tego, że przybliżenie toru prostoliniowego przestaje być uzasadnione, oraz z tego, że elektrony są nierozróżnialne. zderzenia Rysunek przedstawia obliczony stopping power elektronów dla ich energii poniżej 10 MeV. W tym zakresie dominują straty w wyniku zderzeń (jonizacja). radiacja Minimum jonizacji występuje dla T 1 MeV βγ = 2.78 porównaj z W03/91,93 Tydzień 4 108
13 Poprzez całkowanie strat energii można w zasadzie obliczyć długość toru. Nie odpowiada ona jednak zasięgowi, gdyż tor nie jest linią prostą. Bardziej praktyczne okazuje się podejście empiryczne. Wyniki pomiarów dla monoenergetycznych wiązek elektronów i dla różnych absorbentów są dostępne w tablicach, a także sparametryzowane w postaci formuł empirycznych. Okazuje się, że krzywe zasięgu elektronów w różnych absorbentach są podobne, jeśli zasięg mierzymy w ρx [g/cm 2 ] Tydzień 4 109
14 Zasięg elektronów w materiale jest też trudniej zdefiniować niż dla ciężkich czastek naładowanych. Wprowadza się pojęcie zasięgu ekstrapolowanego, patrz rysunek poniżej Zanik intensywności cząstek α, elektronów i fotonów γ w absorbencie Energia α i e maleje, a fotonów nie! Oddziaływanie elektronów z materią ma cechy pośrednie między modelem wiele małych interakcji (ciężkie cząstki naładowane) a modelem wszystko albo nic (fotony). Tydzień 4 110
15 Porównanie zasięgów Badamy przejście cząstek o energii 1 MeV przez aluminium (Al, Z=13) Cząstki α zasięg = 3.2 µm Protony, p zasięg = 14.4 µm Elektrony e zasięg = 2.1 mm = 2100 µm Fotony γ współczynnik absorpcji = cm 2 /g = /cm długość pochłaniania (transmisja = e -1 ) = 6 cm = µm Tydzień 4 111
16 Dla energii elektronu dużo większych od energii krytycznej, dominują straty radiacyjne. W granicy dużych energii: de dx r E X 0 e x X 0 E = E 0 X długość radiacyjna 0 Długość radiacyjną można oszacować przy pomocy formuły: ( + 1)( ln Z ) Tydzień X 0 Z Z A g/cm A, Z liczba masowa i atomowa absorbenta 2
17 Kaskada elektromagnetyczna Średnia droga swobodna na kreację pary e + e przez foton o dużej energii: X p 9 = X 7 0 Elektron o wielkiej energii, średnio po przebyciu długości radiacyjnej X 0 emituje foton. Foton z kolei, średnio po przebyciu drogi X p, kreuje parę e + e. Procesy te powtarzają się powodując lawinowy rozwój kaskady elektromagnetycznej. W każdym kroku maleje energia elektronów i fotonów i kaskada ustaje gdy energia elektronów osiąga energię krytyczną. Tydzień 4 symulacja kaskady e-m w CMS 113
18 Detektory Najbardziej powszechne metody detekcji cząstek wykorzystują jonizację ośrodka wywołaną przez te cząstki. Trzy zasadnicze typy detektorów, najczęściej używane w fizyce subatomowej, to: detektory gazowe scyntylatory detektory półprzewodnikowe Również detekcja neutronów opiera się na rejestrowaniu jonizacji wywołanej przez cząstki wtórne wybijane przez neutrony lub powstające w reakcji z neutronami. Jonizacja ośrodka była też podstawą metod historycznych (komory mgłowe i pęcherzykowe). Stosuje się też metody detekcji oparte na innych zjawiskach, jak: promieniowanie Czerenkowa reakcje fotochemiczne (emulsje, błony fotograficzne) zmiana temperatury (bolometry) Przydatna literatura: W.R. Leo, Techniques for Nuclear and Particle Physics Experiments, Springer, 1987 G.F. Knoll, Radiation Detection and Measurement, John Wiley & Sons, 2010 Tydzień 4 114
19 Detektory gazowe Rozważamy cylindryczną komorę wypełnioną gazem z centralnym cienkim drutem pełniącym rolę anody. W zależności od napięcia na anodzie występują trzy charakterystyczne reżimy pracy, wykorzystywane w detektorach gazowych: komora jonizacyjna liczba jonów proporcjonalna do zdeponowanej energii ale nie zależy od napięcia licznik proporcjonalny liczba jonów proporcjonalna do energii, wzmocnienie gazowe rośnie z napięciem licznik Geigera wielkość sygnału nie zależy ani od energii zdeponowanej ani od napięcia Tydzień 4 115
20 Komora jonizacyjna Cząstka naładowana przechodząc przez komorę jonizuje atomy gazu. Wyzwolone ładunki (elektrony, jony) dryfują w polu elektrycznym do elektrody (anody, katody), gdzie są zbierane. Liczba par jonów jest proporcjonalna do energii zdeponowanej (straconej) przez cząstkę w gazie. Ładunek zebrany na elektrodzie (najczęściej na anodzie) jest więc miarą straconej energii i nie zależy od przyłożonego napięcia. Energia potrzebna do wytworzenia jednej pary elektron-jon zależy od gazu i mieści się w przedziale od 22 ev (Xe) do 41 ev (He). Impuls elektryczny jest bardzo słaby i wymaga wzmocnienia elektronicznego. W najbardziej popularnej konstrukcji elektrody są równoległymi płytami, a pole elektryczne między nimi jest jednorodne. Tydzień 4 116
21 Przykład : Multisampling Ionizaton Chamber (MUSIC) do identyfikacji ładunku (liczby atomowej) ciężkich jonów poprzez pomiar ich strat energii w gazie. E in = 500 MeV/u S Cl Ar E E in = 750 MeV/u Te I Xe Tydzień 4 117
22 Licznik proporcjonalny Gdy natężenie pola elektrycznego przekroczy pewną krytyczną wartość, dryfujące elektrony z pierwotnej jonizacji nabywają dostatecznie dużej energii by wywołać jonizację wtórną. Wyzwala się wtedy wyładowanie lawinowe. Liczba wytworzonych jonów jest jednak ciągle proporcjonalna do liczby jonów pierwotnych, czyli do energii zdeponowanej przez cząstkę w gazie. To wzmocnienie gazowe zwiększa się z napięciem i może osiągać Tydzień 4 118
23 W cylindrycznej komorze odpowiednio wysokie pole występuje w pobliżu drucika anody. Idea wzmocnienia gazowego wokół cienkiego drutu anody jest podstawą działania wielodrutowego licznika proporcjonalnego (ang. Multiwire Proportional Chamber MWPC) W komorze drutowej sygnał z każdego drutu jest odczytywany oddzielnie. Dwie komory, w których druty są wzajemnie prostopadłe pozwalają na rejestrację dwóch współrzędnych toru cząstki oraz czasu jej przejścia. Tydzień 4 119
24 Pierwszy detektor typu MWPC skonstruował Charpak w 1968 roku w CERN. Elektroniczna rejestracja torów cząstek była ważnym przełomem w fizyce cząstek, pozwalając na znacznie szybsze zbieranie, selekcję i analizę danych niż pozwalały na to komory pęcherzykowe. Georges Charpak ( ) Nagroda Nobla z fizyki, 1992 Tydzień 4 120
25 Licznik Geigera-Müllera W reżimie Geigera wyładowania lawinowe obejmują całą komorę, wzdłuż całej długości anody. W ich wyzwalaniu biorą udział fotony emitowane przez wzbudzone molekuły gazu. Ładunek na elektrodach ulega wysyceniu, przestaje zależeć od ładunku pierwotnego, który zapoczątkował reakcję. W mieszance gazowej konieczny jest składnik gaszący wyładowania (CH 4, CO 2, alkohol). Licznik Geigera nie mierzy energii zdeponowanej przez cząstki, ale nadaje się do zliczania cząstek. Tydzień 4 121
26 Komora projekcji czasowej (Time Projecton Chamber TPC) Detektory typu MWPC mierzą położenie na płaszczyźnie. Pełną rejestrację toru cząstki w 3 wymiarach można uzyskać mierząc dodatkowo czas dryfu elektronów w stałym polu elektrycznym. Elektrony z pierwotnej jonizacji dryfują w polu E ze stałą prędkością w kierunku anody. Czas dryfu pozwala wyznaczyć odległość od anody. Detektor STAR przy Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC) w Brookhaven National Lab E Dryfujące elektrony, po wzmocnieniu gazowym, są rejestrowane w sposób ciągły na płaszczyźnie anody. obraz zderzenia jąder złota przy energii 200 GeV/u Tydzień 4 122
Oddziaływanie cząstek z materią
Oddziaływanie cząstek z materią Trzy główne typy mechanizmów reprezentowane przez Ciężkie cząstki naładowane (cięższe od elektronów) Elektrony Kwanty gamma Ciężkie cząstki naładowane (miony, p, cząstki
Bardziej szczegółowoElementy Fizyki Jądrowej. Wykład 7 Detekcja cząstek
Elementy Fizyki Jądrowej Wykład 7 Detekcja cząstek Detekcja cząstek rejestracja identyfikacja kinematyka Zjawiska towarzyszące przechodzeniu cząstek przez materię jonizacja scyntylacje zjawiska w półprzewodnikach
Bardziej szczegółowoDetekcja promieniowania elektromagnetycznego czastek naładowanych i neutronów
Detekcja promieniowania elektromagnetycznego czastek naładowanych i neutronów Marcin Palacz Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów UW Marcin Palacz Warsztaty ŚLCJ, 21 kwietnia 2009 slide 1 / 30 Rodzaje
Bardziej szczegółowoJ6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ
J6 - Pomiar absorpcji promieniowania γ Celem ćwiczenia jest pomiar współczynnika osłabienia promieniowania γ w różnych absorbentach przy użyciu detektora scyntylacyjnego. Materiał, który należy opanować
Bardziej szczegółowoMarek Kowalski
Jak zbudować eksperyment ALICE? (A Large Ion Collider Experiment) Jeszcze raz diagram fazowy Interesuje nas ten obszar Trzeba rozpędzić dwa ciężkie jądra (Pb) i zderzyć je ze sobą Zderzenie powinno być
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja cząstek
Określenie masy i ładunku cząstek Pomiar prędkości przy znanym pędzie e/ µ/ π/ K/ p czas przelotu (TOF) straty na jonizację de/dx Promieniowanie Czerenkowa (C) Promieniowanie przejścia (TR) Różnice w charakterze
Bardziej szczegółowoOsłabienie promieniowania gamma
Osłabienie promieniowania gamma Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie osłabienia wiązki promieniowania gamma przy przechodzeniu przez materię oraz wyznaczenie współczynnika osłabienia dla różnych
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Sposoby oddziaływania promieniowania Straty jonizacyjne Stopping power Krzywa Bragga cienkie absorbery energy straggling Przykłady oddziaływania
Bardziej szczegółowoWszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Detekcja cząstek
Wszechświat Cząstek Elementarnych dla Humanistów Aleksander Filip Żarnecki Wykład ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego 24 października 2017 A.F.Żarnecki WCE Wykład 4 24 października
Bardziej szczegółowoBadanie absorpcji promieniowania γ
Badanie absorpcji promieniowania γ 29.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu badana jest zależność natężenia wiązki osłabienie wiązki promieniowania γ po przejściu przez warstwę materiału absorbującego w funkcji
Bardziej szczegółowoI.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona. Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona
r. akad. 004/005 I.4 Promieniowanie rentgenowskie. Efekt Comptona Otrzymywanie promieniowania X Pochłanianie X przez materię Efekt Comptona Jan Królikowski Fizyka IVBC 1 r. akad. 004/005 0.01 nm=0.1 A
Bardziej szczegółowoWyznaczanie energii promieniowania γ pochodzącego ze. źródła Co metodą absorpcji
Wyznaczanie energii promieniowania γ pochodzącego ze 6 źródła Co metodą absorpcji I. Zagadnienia 1. Procesy fizyczne prowadzące do emisji kwantów γ. 2. Prawo absorpcji. Oddziaływanie promieniowania γ z
Bardziej szczegółowoPomiar energii wiązania deuteronu. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu
J1 Pomiar energii wiązania deuteronu Celem ćwiczenia jest wyznaczenie energii wiązania deuteronu Przygotowanie: 1) Model deuteronu. Własności deuteronu jako źródło informacji o siłach jądrowych [4] ) Oddziaływanie
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych
Wykład 2: prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 2: Detekcja Czastek 27 lutego 2008 p.1/36 Wprowadzenie Istota obserwacji w świecie czastek
Bardziej szczegółowoPracownia Jądrowa. dr Urszula Majewska. Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ.
Ćwiczenie nr 1 Spektrometria scyntylacyjna promieniowania γ. 3. Oddziaływanie promieniowania γ z materią: Z elektronami: zjawisko fotoelektryczne, rozpraszanie Rayleigha, zjawisko Comptona, rozpraszanie
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek
Wszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek Wykład Ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki U.W. prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych, Instytut Fizyki Doświadczalnej A.F.Żarnecki
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5 : Badanie licznika proporcjonalnego neutronów termicznych
Ćwiczenie nr 5 : Badanie licznika proporcjonalnego neutronów termicznych Oskar Gawlik, Jacek Grela 16 lutego 29 1 Teoria 1.1 Licznik proporcjonalny Jest to jeden z liczników gazowych jonizacyjnych, występujący
Bardziej szczegółowogamma - Pochłanianie promieniowania γ przez materiały
PJLab_gamma.doc Promieniowanie jonizujące - ćwiczenia 1 gamma - Pochłanianie promieniowania γ przez materiały 1. Cel ćwiczenia Podczas ćwiczenia mierzy się natężenie promieniowania γ po przejściu przez
Bardziej szczegółowoTomasz Szumlak WFiIS AGH 11/04/2018, Kraków
Oddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią Tomasz Szumlak WFiIS AGH 11/04/2018, Kraków 2 Pomiary jonizacji Nasze piękne równania opisujące straty jonizacyjne mogą zostać użyte do wyznaczenia średniej
Bardziej szczegółowoDoświadczenie nr 6 Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji elektronów komptonowskich.
Doświadczenie nr 6 Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji elektronów komptonowskich.. 1. 3. 4. 1. Pojemnik z licznikami cylindrycznymi pracującymi w koincydencji oraz z uchwytem na warstwy
Bardziej szczegółowoTheory Polish (Poland)
Q3-1 Wielki Zderzacz Hadronów (10 points) Przeczytaj Ogólne instrukcje znajdujące się w osobnej kopercie zanim zaczniesz rozwiązywać to zadanie. W tym zadaniu będą rozpatrywane zagadnienia fizyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoBadanie schematu rozpadu jodu 128 I
J8 Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 I Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią [1,3] a) efekt fotoelektryczny b) efekt Comptona
Bardziej szczegółowoJ8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I
J8 - Badanie schematu rozpadu jodu 128 I Celem doświadczenie jest wytworzenie izotopu 128 I poprzez aktywację w źródle neutronów próbki zawierającej 127 I, a następnie badanie schematu rozpadu tego nuklidu
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. X 1 + X 2 Y 1 + Y b 1 + b 2
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoIM-8 Zaawansowane materiały i nanotechnologia - Pracownia Badań Materiałów I 1. Badanie absorpcji promieniowania gamma w materiałach
IM-8 Zaawansowane materiały i nanotechnologia - Pracownia Badań Materiałów I 1 IM-8 Badanie absorpcji promieniowania gamma w materiałach I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar współczynników absorpcji
Bardziej szczegółowoBadanie schematu rozpadu jodu 128 J
J8A Badanie schematu rozpadu jodu 128 J Celem doświadczenie jest wyznaczenie schematu rozpadu jodu 128 J Wiadomości ogólne 1. Oddziaływanie kwantów γ z materią (1,3) a/ efekt fotoelektryczny b/ efekt Comptona
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe. dr Marcin Lipowczan
Promieniowanie jonizujące i metody radioizotopowe dr Marcin Lipowczan Budowa atomu 897 Thomson, 0 0 m, kula dodatnio naładowana ładunki ujemne 9 Rutherford, rozpraszanie cząstek alfa na folię metalową,
Bardziej szczegółowoOdkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r.
Odkrycie jądra atomowego - doświadczenie Rutherforda 1909 r. 1 Budowa jądra atomowego Liczba atomowa =Z+N Liczba masowa Liczba neutronów Izotopy Jądra o jednakowej liczbie protonów, różniące się liczbą
Bardziej szczegółowoSeminarium. -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne. Konrad Tudyka
Seminarium -rozpad α -oddziaływanie promienowania z materią -liczniki scyntylacyjne Konrad Tudyka 1 W 1908r. Rutheford zatopił niewielka ilość 86 Rn w szklanym naczyniu o ciękich sciankach (przenikliwych
Bardziej szczegółowoJ7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej
J7 - Badanie zawartości manganu w stali metodą analizy aktywacyjnej Celem doświadczenie jest wyznaczenie zawartości manganu w stalowym przedmiocie. Przedmiot ten, razem z próbką zawierającą czysty mangan,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3. POMIAR ZASIĘGU CZĄSTEK α W POWIETRZU Rozpad α
39 40 Ćwiczenie 3 POMIAR ZASIĘGU CZĄSTEK α W POWIETRZU W ćwiczeniu dokonuje się pomiaru zasięgu w powietrzu cząstek α emitowanych przez źródło promieniotwórcze. Pomiary wykonuje się za pomocą komory jonizacyjnej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 4. Wyznaczanie energii cząstek alfa metodą emulsji jądrowych.
Ćwiczenie nr 4 Wyznaczanie energii cząstek alfa metodą emulsji jądrowych. Student winien wykazać się znajomością następujących zagadnień: 1. Promieniotwórczość α. 2. Energia prędkość i zasięg cząstek α.
Bardziej szczegółowoIII. EFEKT COMPTONA (1923)
III. EFEKT COMPTONA (1923) Zjawisko zmiany długości fali promieniowania roentgenowskiego rozpraszanego na swobodnych elektronach. Zjawisko to stoi u podstaw mechaniki kwantowej. III.1. EFEKT COMPTONA Rys.III.1.
Bardziej szczegółowoEfekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach
Efekt Comptona. Efektem Comptona nazywamy zmianę długości fali elektromagnetycznej w wyniku rozpraszania jej na swobodnych elektronach Efekt Comptona. p f Θ foton elektron p f p e 0 p e Zderzenia fotonów
Bardziej szczegółowoTomasz Szumlak WFiIS AGH 03/03/2017, Kraków
Oddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią Tomasz Szumlak WFiIS AGH 03/03/2017, Kraków Labs Prowadzący Tomasz Szumlak, D11, p. 111 Konsultacje Do uzgodnienia??? szumlak@agh.edu.pl Opis przedmiotu
Bardziej szczegółowoPodstawowe własności jąder atomowych
Podstawowe własności jąder atomowych 1. Ilość protonów i neutronów Z, N 2. Masa jądra M j = M p + M n - B 2 2 Q ( M c ) ( M c ) 3. Energia rozpadu p 0 k 0 Rozpad zachodzi jeżeli Q > 0, ta nadwyżka energii
Bardziej szczegółowoReakcje jądrowe. kanał wyjściowy
Reakcje jądrowe X 1 + X 2 Y 1 + Y 2 +...+ b 1 + b 2 kanał wejściowy kanał wyjściowy Reakcje wywołane przez nukleony - mechanizm reakcji Wielkości mierzone Reakcje wywołane przez ciężkie jony a) niskie
Bardziej szczegółowoWszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 2
Wszechświat cząstek elementarnych dla przyrodników WYKŁAD 2 Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW Jak badamy cząstki elementarne? 2010/11(z) Ewolucja Wszech'swiata czas,energia,temperatura Detekcja cząstek
Bardziej szczegółowoOBRAZOWANIE ORAZ BADANIE ROZMIARÓW I POŁOŻENIA OBIEKTÓW NAŚWIETLONYCH PROMIENIOWANIEM X
X4 OBRAZOWANIE ORAZ BADANIE ROZMIARÓW I POŁOŻENIA OBIEKTÓW NAŚWIETLONYCH PROMIENIOWANIEM X 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest jakościowe poznanie podstawowych zjawisk fizycznych wykorzystywanych w obrazowaniu
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika rozpraszania zwrotnego. promieniowania β.
Wyznaczanie współczynnika rozpraszania otnego. Zagadnienia promieniowania β. 1. Promieniotwórczość β.. Oddziaływanie cząstek β z materią (w tym rozproszenie otne w wyniku zderzeń sprężystych). 3. Znajomość
Bardziej szczegółowoCel. Pomiar wierzchołków oddziaływań. Badanie topologii przypadków. Pomiar pędów (ładunku) Pomoc w identyfikacji cząstek (e, µ, γ)
Pomiar torów w cząstek Cel Pomiar wierzchołków oddziaływań pomiar czasów życia preselekcja oddziaływań wybranej klasy Badanie topologii przypadków krotności rozkłady kątowe Jety Pomiar pędów (ładunku)
Bardziej szczegółowodoświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e)
1 doświadczenie Rutheforda Jądro atomowe składa się z nuklonów: neutronów (obojętnych elektrycznie) i protonów (posiadających ładunek dodatni +e) Ilość protonów w jądrze określa liczba atomowa Z Ilość
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X
Ćwiczenie nr 2 : Badanie licznika proporcjonalnego fotonów X Oskar Gawlik, Jacek Grela 16 lutego 2009 1 Podstawy teoretyczne 1.1 Liczniki proporcjonalne Wydajność detekcji promieniowania elektromagnetycznego
Bardziej szczegółowoDozymetria promieniowania jonizującego
Dozymetria dział fizyki technicznej obejmujący metody pomiaru i obliczania dawek (dóz) promieniowania jonizującego, a także metody pomiaru aktywności promieniotwórczej preparatów. Obecnie termin dawka
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania jonizującego z materią
Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Plan Promieniowanie ( particle radiation ) Źródła (szybkich) elektronów Ciężkie cząstki naładowane Promieniowanie elektromagnetyczne (fotony) Neutrony
Bardziej szczegółowoFizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński
Fizyka promieniowania jonizującego Zygmunt Szefliński 1 Wykład 6 Promieniowanie. Produkcja i oddziaływanie. Potencjały jonizacyjne 3 Podpowłoki Tab. Oznaczenia literowe podpowłok l 0 1 3 4 5 Oznaczenie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 2. Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji
Ćwiczenie nr (wersja_05) Pomiar energii gamma metodą absorpcji Student winien wykazać się znajomością następujących zagadnień:. Promieniowanie gamma i jego własności.. Absorpcja gamma. 3. Oddziaływanie
Bardziej szczegółowo(2) Zastosowanie fluorescencji rentgenowskiej wzbudzanej źródłami promieniotwórczymi do pomiarów grubości powłok
(2) Zastosowanie fluorescencji rentgenowskiej wzbudzanej źródłami promieniotwórczymi do Wydział Fizyki, 2009 r. Spis Treści 1. Zjawisko fluorescencji rentgenowskiej (XRF)... 2 2. Detekcja promieniowania
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych
Wykład IV Metody doświadczalne fizyki cząstek elementarnych II Detektory cząstek elementarnych Cząstki naładowane elektrycznie, powodujące wzbudzenie lub jonizację atomów i cząsteczek, podlegają bezpośredniej
Bardziej szczegółowoJ17 - Badanie zjawiska Dopplera dla promieniowania gamma
J17 - Badanie zjawiska Dopplera dla promieniowania gamma Celem doświadczenia jest obserwacja i analiza zjawiska Dopplera dla promieniowania γ emitowanego ze stanu wzbudzonego 12 C. Promieniowanie to powstaje
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek
Wszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek Wykład Ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki U.W. prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych, Instytut Fizyki Doświadczalnej A.F.Żarnecki
Bardziej szczegółowoPromieniowanie X. Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X
Promieniowanie X Jak powstaje promieniowanie rentgenowskie Budowa lampy rentgenowskiej Widmo ciągłe i charakterystyczne promieniowania X Lampa rentgenowska Lampa rentgenowska Promieniowanie rentgenowskie
Bardziej szczegółowoDetektory cząstek. Procesy użyteczne do rejestracji cząstek Techniki detekcyjne Detektory Eksperymenty. D. Kiełczewska, wykład 3
Detektory cząstek Procesy użyteczne do rejestracji cząstek Techniki detekcyjne Detektory Eksperymenty Przechodzenie cząstek naładowanych przez materię Cząstka naładowana: traci energię przez zderzenia
Bardziej szczegółowoMetody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice
Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Akademia Górniczo-Hutnicza Wykład 6 M. Przybycień (WFiIS AGH) Metody Lagrange a i Hamiltona... Wykład
Bardziej szczegółowoTechniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej
Techniki Jądrowe w Diagnostyce i Terapii Medycznej Wykład 2-5 marca 2019 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Rozpad Przemiana Widmo
Bardziej szczegółowoAbsorpcja promieni rentgenowskich 2 godz.
Uniwersytet Śląski - Instytut Chemii Zakład Krystalografii ul. Bankowa 14, pok. 133, 40-006 Katowice tel. (032)3591627, e-mail: joanna_palion@poczta.fm opracowanie: mgr Joanna Palion-Gazda Laboratorium
Bardziej szczegółowoDetektory cząstek. Procesy użyteczne do rejestracji cząstek Techniki detekcyjne Detektory Przykłady użycia różnych technik detekcyjnych.
Detektory cząstek Procesy użyteczne do rejestracji cząstek Techniki detekcyjne Detektory Przykłady użycia różnych technik detekcyjnych Eksperymenty D. Kiełczewska, wykład 3 1 Przechodzenie cząstek naładowanych
Bardziej szczegółowoFizyka kwantowa. promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne. efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy. kwantyzacja światła
W- (Jaroszewicz) 19 slajdów Na podstawie prezentacji prof. J. Rutkowskiego Fizyka kwantowa promieniowanie termiczne zjawisko fotoelektryczne kwantyzacja światła efekt Comptona dualizm korpuskularno-falowy
Bardziej szczegółowoRepeta z wykładu nr 8. Detekcja światła. Przypomnienie. Efekt fotoelektryczny
Repeta z wykładu nr 8 Detekcja światła Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: mackowski@fizyka.umk.pl Biuro: 365, telefon: 611-3250 przegląd detektorów
Bardziej szczegółowoOddziaływanie promieniowania X z materią. Podstawowe mechanizmy
Oddziaływanie promieniowania X z materią Podstawowe mechanizmy Promieniowanie od oscylującego elektronu Rozpraszanie Thomsona Dyspersja podejście klasyczne Fala padająca Wymuszony, tłumiony oscylator harmoniczny
Bardziej szczegółowo2008/2009. Seweryn Kowalski IVp IF pok.424
2008/2009 seweryn.kowalski@us.edu.pl Seweryn Kowalski IVp IF pok.424 Plan wykładu Wstęp, podstawowe jednostki fizyki jądrowej, Własności jądra atomowego, Metody wyznaczania własności jądra atomowego, Wyznaczanie
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład IV Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Fizyka MU, semestr 2 Uniwersytet Rzeszowski, 26 kwietnia 2017 Wykład IV Oddziaływanie promieniowania jonizującego
Bardziej szczegółowoOddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią
Oddziaływanie Promieniowania Jonizującego z Materią Plan Ogólne własności detektora Czułość Rozdzielczość energetyczna Funkcja odpowiedzi Wydajność i czas martwy Tomasz Szumlak AGH-UST Wydział Fizyki i
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA LICZNIKA GEIGERA-MÜLLERA I BADANIE STATYSTYCZNEGO CHARAKTERU ROZPADU PROMIENIOTWÓRCZEGO
Politechnika Warszawska Wydział Fizyki Laboratorium Fizyki II p. Piotr Kurek Do użytku wewnętrznego Ćwiczenie nr 1 CHARAKTERYSTYKA LICZNIKA GEIGERA-MÜLLERA I BADANIE STATYSTYCZNEGO CHARAKTERU ROZPADU PROMIENIOTWÓRCZEGO
Bardziej szczegółowoBadanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów.
Badanie Gigantycznego Rezonansu Dipolowego wzbudzanego w zderzeniach ciężkich jonów. prof. dr hab. Marta Kicińska-Habior Wydział Fizyki UW Zakład Fizyki Jądra Atomowego e-mail: Marta.Kicinska-Habior@fuw.edu.pl
Bardziej szczegółowoPromieniowanie jonizujące
Promieniowanie jonizujące Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią Uniwersytet Rzeszowski, 6 grudnia 2017 Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Promieniowanie jonizujące
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Fizyczne podstawy uszkodzeń radiacyjnych cz. 1.
Materiały Reaktorowe Fizyczne podstawy uszkodzeń radiacyjnych cz. 1. Uszkodzenie radiacyjne Uszkodzenie radiacyjne przekaz energii od cząstki inicjującej do materiału oraz rozkład jonów w ciele stałym
Bardziej szczegółowoOCHRONA RADIOLOGICZNA 2. Osłony. Jakub Ośko
OCHRONA RADIOLOGICZNA 2 Osłony Jakub Ośko Osłabianie promieniowania elektromagnetycznego 2 Pochłanianie i rozpraszanie promieniowania elektromagmetycznego droga, jaką przebywają fotony w danym materiale
Bardziej szczegółowoLICZNIKI PROPORCJONALNE
LICZNIKI PROPORCJONALNE 1. Zasada działania liczników proporcjonalnych Liczniki proporcjonalne należą do grupy liczników, które wypełnione są mieszaninami gazowymi. Detekcja promieniowania za pomocą liczników
Bardziej szczegółowoV.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania
V.6.6 Pęd i energia przy prędkościach bliskich c. Zastosowania 1. Ogólne wyrażenia na aberrację światła. Rozpad cząstki o masie M na dwie cząstki o masach m 1 i m 3. Rozpraszanie fotonów z lasera GaAs
Bardziej szczegółowo3. Propagacja promieniowania jonizującego w ośrodku materialnym
3. Propagacja promieniowania jonizującego w ośrodku materialnym Promieniowanie jonizujące: przenikliwe i niewidoczne, groźne i dobroczynne - może go zatrzymać kartka papieru, a może przenikać bunkry i
Bardziej szczegółowoAutorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski
Rodzaje rozpadów jądrowych Autorzy: Zbigniew Kąkol, Piotr Morawski Rozpady jądrowe zachodzą zawsze (prędzej czy później) jeśli jądro o pewnej liczbie nukleonów znajdzie się w stanie energetycznym, nie
Bardziej szczegółowoDOZYMETRIA I BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIA X NA MEDIA BIOLOGICZNE
X3 DOZYMETRIA I BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIA X NA MEDIA BIOLOGICZNE Tematyka ćwiczenia Promieniowanie X wykazuje właściwości jonizujące. W związku z tym powietrze naświetlane promieniowaniem X jest elektrycznie
Bardziej szczegółowoFizyka współczesna. Jądro atomowe podstawy Odkrycie jądra atomowego: 1911, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu
Odkrycie jądra atomowego: 9, Rutherford Rozpraszanie cząstek alfa na cienkich warstwach metalu Tor ruchu rozproszonych cząstek (fakt, że część cząstek rozprasza się pod bardzo dużym kątem) wskazuje na
Bardziej szczegółowoSłowniczek pojęć fizyki jądrowej
Słowniczek pojęć fizyki jądrowej atom - najmniejsza ilość pierwiastka jaka może istnieć. Atomy składają się z małego, gęstego jądra, zbudowanego z protonów i neutronów (nazywanych inaczej nukleonami),
Bardziej szczegółowoSPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ
SPRAWDŹ SWOJĄ WIEDZĘ Podobne pytania możesz otrzymać na egzaminie certyfikacyjnym Uwaga: Jeśli masz wątpliwości czy wybrałeś poprawną odpowiedź, spytaj przez forum dyskusyjne Pytania zaczerpnięto ze zbiorów
Bardziej szczegółowoĆwiczenie LP2. Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009
Ćwiczenie LP2 Jacek Grela, Łukasz Marciniak 25 października 2009 1 Wstęp teoretyczny 1.1 Energetyczna zdolność rozdzielcza Energetyczna zdolność rozdzielcza to wielkość opisująca dokładność detekcji energii
Bardziej szczegółowopromieniowania Oddziaływanie Detekcja neutronów - stosowane reakcje (Powtórka)
Wykład na Studiach Podyplomowych "Energetyka jądrowa we współczesnej elektroenergetyce", Kraków, 4 maj DETEKCJA NEUTRONÓW JERZY JANCZYSZYN Oddziaływanie promieniowania (Powtórka) Cząstki naładowane oddziałują
Bardziej szczegółowoWyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co. Tomasz Winiarski
Wyznaczanie bezwzględnej aktywności źródła 60 Co metoda koincydencyjna. Tomasz Winiarski 24 kwietnia 2001 WSTEP TEORETYCZNY Rozpad promieniotwórczy i czas połowicznego zaniku. Rozpad promieniotwórczy polega
Bardziej szczegółowoMetody analizy pierwiastków z zastosowaniem wtórnego promieniowania rentgenowskiego. XRF, SRIXE, PIXE, SEM (EPMA)
Metody analizy pierwiastków z zastosowaniem wtórnego promieniowania rentgenowskiego. XRF, SRIXE, PIXE, SEM (EPMA) Promieniowaniem X nazywa się promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od około
Bardziej szczegółowoJak działają detektory. Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych
Jak działają detektory Julia Hoffman# Southern Methodist University# Instytut Problemów Jądrowych LHC# Wiązka to pociąg ok. 2800 paczek protonowych Każda paczka składa się. z ok. 100 mln protonów 160km/h
Bardziej szczegółowoDynamika relatywistyczna
Dynamika relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład XVIII: Energia relatywistyczna Transformacja Lorenza energii i pędu Masa niezmiennicza Energia relatywistyczna Dla ruchu ciała pod wpływem stałej siły otrzymaliśmy:
Bardziej szczegółowoCząstki elementarne i ich oddziaływania III
Cząstki elementarne i ich oddziaływania III 1. Przekrój czynny. 2. Strumień cząstek. 3. Prawdopodobieństwo procesu. 4. Szybkość reakcji. 5. Złota Reguła Fermiego 1 Oddziaływania w eksperymencie Oddziaływania
Bardziej szczegółowoZderzenia. Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda
Zderzenia Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda Układ środka masy Układ izolowany Izolowany układ wielu ciał: m p m 4 CM m VCM p 4 3
Bardziej szczegółowoVI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego
VI.5 Zderzenia i rozpraszanie. Przekrój czynny. Wzór Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Jan Królikowski Fizyka IBC 1 Przekrój czynny Jan Królikowski Fizyka IBC Zderzenia Oddziaływania dwóch (lub więcej)
Bardziej szczegółowoFizyka 3. Konsultacje: p. 329, Mechatronika
Fizyka 3 Konsultacje: p. 329, Mechatronika marzan@mech.pw.edu.pl Zaliczenie: 2 sprawdziany (10 pkt każdy) lub egzamin (2 części po 10 punktów) 10.1 12 3.0 12.1 14 3.5 14.1 16 4.0 16.1 18 4.5 18.1 20 5.0
Bardziej szczegółowoFoton, kwant światła. w klasycznym opisie świata, światło jest falą sinusoidalną o częstości n równej: c gdzie: c prędkość światła, długość fali św.
Foton, kwant światła Wielkość fizyczna jest skwantowana jeśli istnieje w pewnych minimalnych (elementarnych) porcjach lub ich całkowitych wielokrotnościach w klasycznym opisie świata, światło jest falą
Bardziej szczegółowoŚwiatło fala, czy strumień cząstek?
1 Światło fala, czy strumień cząstek? Teoria falowa wyjaśnia: Odbicie Załamanie Interferencję Dyfrakcję Polaryzację Efekt fotoelektryczny Efekt Comptona Teoria korpuskularna wyjaśnia: Odbicie Załamanie
Bardziej szczegółowoMetody i Techniki Jądrowe
Politechnika Warszawska Wydział Fizyki Praca zaliczeniowa z przedmiotu: Metody i Techniki Jądrowe Detektory gazowe promieniowania jonizującego i ich zastosowania w badaniach naukowych, dozymetrii i przemyśle
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5. Pomiar górnej granicy widma energetycznego Promieniowania beta metodą absorpcji.
Ćwiczenie nr 5 Pomiar górnej granicy widma energetycznego Promieniowania beta metodą absorpcji. 1. 2. 3. 1. Ołowiany domek pomiarowy z licznikiem kielichowym G-M oraz wielopoziomowymi wspornikami. 2. Zasilacz
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ II. PRZECHODZENIE CZĄSTEK NAŁADOWANYCH PRZEZ MATERIĘ
ROZDZIAŁ II. PRZECHODZENIE CZĄSTEK NAŁADOWANYCH PRZEZ MATERIĘ. Zasięg Cząstki alfa, protony czy elektrony na swojej drodze w materii napotykają jądra i elektrony i zderzają się z nimi. W wyniku zderzeń
Bardziej szczegółowoJ14. Pomiar zasięgu, rozrzutu zasięgu i zdolności hamującej cząstek alfa w powietrzu PRZYGOTOWANIE
J14 Pomiar zasięgu, rozrzutu zasięgu i zdolności hamującej cząstek alfa w powietrzu PRZYGOTOWANIE 1. Oddziaływanie ciężkich cząstek naładowanych z materią [1, 2] a) straty energii na jonizację (wzór Bethego-Blocha,
Bardziej szczegółowoA - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów
Włodzimierz Wolczyński 40 FIZYKA JĄDROWA A - liczba nukleonów w jądrze (protonów i neutronów razem) Z liczba protonów A-Z liczba neutronów O nazwie pierwiastka decyduje liczba porządkowa Z, a więc ilość
Bardziej szczegółowoW2. Struktura jądra atomowego
W2. Struktura jądra atomowego Doświadczenie Rutherforda - badanie odchylania wiązki cząstek alfa w cienkiej folii metalicznej Hans Geiger, Ernest Marsden, Ernest Rutherford ( 1911r.) detektor pierwiastek
Bardziej szczegółowoFIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych
FIZYKA III MEL Fizyka jądrowa i cząstek elementarnych Wykład 1 własności jąder atomowych Odkrycie jądra atomowego Rutherford (1911) Ernest Rutherford (1871-1937) R 10 fm 1908 Skala przestrzenna jądro
Bardziej szczegółowoWszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek
Wszechświat czastek elementarnych Detekcja czastek Wykład Ogólnouniwersytecki Wydział Fizyki U.W. prof. A.F.Żarnecki Zakład Czastek i Oddziaływań Fundamentalnych, Instytut Fizyki Doświadczalnej A.F.Żarnecki
Bardziej szczegółowoPomiar zasięgu promieniowania α w powietrzu
Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Świerk ĆWICZENIE 5 L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Pomiar zasięgu promieniowania
Bardziej szczegółowocz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 14: Pole magnetyczne cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Wektor indukcji pola magnetycznego, siła Lorentza v F L Jeżeli na dodatni ładunek
Bardziej szczegółowoC5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH
C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest: zbadanie pochłaniania promieniowania β w różnych materiałach i wyznaczenie zasięgu promieniowania
Bardziej szczegółowoPomiar maksymalnej energii promieniowania β
Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Świerk ĆWICZENIE 7 L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Pomiar maksymalnej
Bardziej szczegółowo