ELEKO FRANCISZEK RADOMYSKI

Transkrypt

1 FRANCISZEK RADOMYSKI Kobyłka ul. Nadarzyn 2a /fax (22) Tytuł opracowania: AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU ZESPOŁU SZKÓŁ w MĘTKOWIE GMINA BABICE Zamawiający: URZĄD GMINY BABICE BABICE ul. Krakowska 56 Termin zakończenia pracy: wrzesień 2012 roku Wykonawca: Barbara Kosowska ul. Nadarzyn 2a Kobyłka

2 1. Strona tytułowa audytu energetycznego budynku 1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1 Rodzaj budynku Budynek użyteczności publicznej 1.2 Rok budowy 1973/ Właściciel Urząd Gminy Babice Zespół Szkół w Mętkowie lub zarządca ul. Krakowska nr Adres kod miejscowość Babice (nazwa lub imię kod miejscowość Babice budynku powiat chrzanowski i nazwisko, adres) tel fax województwo małopolskie 2. Nazwa, adres i numer REGON firmy wykonującej audyt:... "ELEKO" Franciszek Radomyski Kobyłka, ul. Nadarzyn 2a; REGON Imię, nazwisko, adres posiadane kwalifikacje audytora koordynującego wykonanie audytu, podpis: mgr inż. Barbara Kosowska, Kobyłka, ul. Nadarzyn 2a; 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakresy prac, posiadane kwalifikacje Lp. Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego Posiadane kwalifikacje (w tym ew. uprawnienia) 1. Barbara Kosowska Opracowanie kompleksowe: - zapotrzebowanie na ciepło - warianty termomodernizacji - analiza ekonomiczna 5. Miejscowość Kobyłka data wykonania opracowania: wrzesień 2012 Kurs audytorów energetycznych FPE 6. Spis treści: 1. Strona tytułowa audytu energetycznego budynku Karta audytu energetycznego budynku Podstawa opracowania Cel i zakres opracowania Materiały wykorzystane w opracowaniu Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi Inwestora (Zleceniodawcy) Zadeklarowany maksymalny wkład własny Inwestora (Zleceniodawcy) Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku Ocena stanu technicznego budynku Ocena stanu technicznego i izolacyjności cieplnej budynku Ocena stanu technicznego i rozwiązań systemu ogrzewania Ocena stanu technicznego i rozwiązań instalacji c.w.u Ocena stanu technicznego i rozwiązań systemu wentylacji Usprawnienia i przedsięwzięcia termomodernizacyjne, wybrane na podstawie oceny stanu technicznego Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Wskazanie rodzajów usprawnień termomodernizacyjnych dotyczących zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło Usprawnienia mające na celu zmniejszenie strat przez przegrody zewnętrzne Wybrane i zoptymalizowane usprawnienia teromomodernizacyjne Zestawienie wariantów termomodernizacji budynku Metoda wyznaczania optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego Metoda wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Opis techniczny optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, przewidzianego do realizacji Podsumowanie ZAŁĄCZNIKI Z-1 Ceny jednostkowe ciepła Z-2 Współczynnik przenikania ciepła przed termomodernizacją Z-3 Współczynnik przenikania ciepła dla wariantu optymalnego Z-4 Współczynnik strat ciepła przez wentylację Z-5 Strumień objętości powietrza wentylacyjnego Z-6 Zyski ciepła bytowego Z-7 Projektowana strata ciepła Z-8 Zyski ciepła od nasłonecznienia dla stanu obecnego Z-9 Zyski ciepła od nasłonecznienia dla optymalnego wariantu Z-10 Roczne zapotrzebowanie na energię dla stanu obecnego wg. PN-EN-ISO ; Z-11 Roczne zapotrzebowanie na energię dla optymalnego wariantu wg PN-EN-ISO ; Z-12 Sprawności systemu grzewczego Z-13 Ciepła woda użytkowa Z-14 Efekt ekologiczny Z-15 Kserokopia rzutu budynku

3 2. Karta audytu energetycznego budynku 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja/technologia budynku Tradycyjna 2. Liczba kondygnacji 4 3. Kubatura części ogrzewanej [m 3 ] Powierzchnia ogrzewana budynku [m 2 ] Powierzchnia użytkowa części mieszkalnej [m 2 ] - 6. Pow. użytkowa lokali użytkowych oraz pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] Liczba mieszkań - 8. Liczba osób użytkujących budynek Sposób przygotowania ciepłej wody centralny 10. Rodzaj systemu ogrzewania budynku pompowy z rozdziałem dolnym 11. Współczynnik kształtu [1/m] 0, Inne dane charakteryzujące budynek - 2. Współczynniki przenikania ciepła [W/(m 2 K)] przed termomodernizacji po 1 Ściany zewnętrzne [SZ-1] 0,905 0,217 2 Dach Strop pod nieogrzewanym poddaszem 1,177 0,206 4 Strop piwnicy 1,600 1,600 5 Podłoga na gruncie Okna 3,520 1,600 7 Drzwi/bramy 5,610 2,600 8 Inne - Ściana zewnętrzna [SZ-2] 4,545 0, Sprawności składowe systemu ogrzewania 1. Sprawność wytwarzania 0,90 0,97 2. Sprawność przesyłania 0,90 0,95 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 0,86 0,93 4. Sprawność akumulacji 0,95 0,95 5. Przerwy na ogrzewanie w okresie tygodnia Przerwy na ogrzewanie w ciągu doby 1 1 3

4 4. Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji (naturalna, mechaniczna) naturalna naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza grawitacyjny grawitacyjny 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [m 3 /h] Liczba wymian [1/h] 1,10 1,00 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplna systemu grzewczego [kw] 121,32 73,19 2. Obliczeniowa moc cieplna na przygotowanie cwu [kw] 41,10 41, Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku bez uwzględniannia sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu [GJ/rok] 984,78 564,04 [GJ/rok] 1 488,11 692,80 5. Obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania cwu [GJ/rok] 341,97 341, Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie cwu (służące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych bilansu ciepła Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględniania sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw w ogrzewaniu [GJ/rok] - - [kwh/(m 2 rok)] 207,55 118,88 [kwh/(m 2 rok)] 313,63 146,01 [kwh/(m 3 rok)] 98,94 46,06 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu) 1. Opłata za 1 GJ na ogrzewanie (obliczone) [zł] 42,05 42,05 2. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na ogrzewanie na miesiąc [zł] 5 845, ,61 3. Opłata za 1 GJ na podgrzanie wody użytkowej [zł] 29,50 29,50 4. Opłata za 1 MW mocy zamówionej na podgrzanie cwu na miesiąc [zł] 5 845, ,61 5. Opłata za ogrzanie 1 m 2 pow. użytkowej [zł] 4,49 2,16 6. Opłata abonamentowa [zł] Inne [zł] Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana suma kredytu [zł] ,59 Zmniejszenie zapotrzebowania na energię [%] 43,46 Planowane koszty całkowite [zł] ,59 Premia termomodernizacyjna [zł] ,57 Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] ,94 4

5 3. Podstawa opracowania. 3.1 Cel i zakres opracowania. Celem opracowania jest wybór optymalnego wariantu termomodernizacji budynku ZESPOŁU SZKÓŁ w Mętkowie i sprawdzenie, czy spełnione są wymagania ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, konieczne do przyznania premii termomodernizacyjnej. Zadaniem audytu jest określenie opłacalności ocieplenia przegród budynku, wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, modernizacji instalacji grzewczej, wentylacyjnej i ciepłej wody użytkowej. 3.2 Materiały wykorzystane w opracowaniu. 1. Ustawa z dnia r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów - (Dz. U. Nr 223, poz. 1459), 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu opłacalności przedsięwzięcia termo modernizacyjnego (Dz. U. Nr 43, poz. 346) 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późniejszymi zmianami). 4. Polska Norma PN-EN-ISO 6946; 2008 Elementy budowlane i części budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metody obliczeń. 5. Polska Norma PN-EN-ISO ; 2009; Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia. 6. Polska Norma PN-EN-ISO 12831; 2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowanego obciążenia cieplnego. 7. Ministerstwo Infrastruktury - Typowe lata meteorologiczne i statystyczne dane klimatyczne dla obszaru Polski do obliczeń energetycznych budynków 5

6 8. Polska Norma PN-EN-ISO 14683; Mostki cieplne w budynkach Liniowy współczynnik przenikania ciepła Metody uproszczone i wartości orientacyjne 9. Normy związane 10. Instrukcja Instytutu Techniki Budowlanej Nr 334/2002 Bezspoinowy system ocieplenia ścian zewnętrznych budynków, Warszawa Pogorzelski J.A. Fizyka budowli część X Wartości obliczeniowe właściwości fizycznych Materiały budowlane nr 3/ Istniejąca dokumentacja techniczna budynku. 13. Wizje lokalne i wywiady z właścicielami i administratorem budynku. 14. Taryfa dla ciepła Górnośląskiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. w Zabrzu. 15. Program komputerowy AUDYT wersja Oferty dostawców materiałów i urządzeń. 17. KOSZTORYSOWE NORMY NAKŁADÓW RZECZOWYCH, CENY JEDNOSTKOWE ROBÓT BUDOWLANYCH ORAZ CENY CZYNNIKÓW PRODUKCJI DLA POTRZEB SPORZĄDZANIA KOSZTORYSU INWESTORSKIEGO - Dz U. Załącznik do n-ru 114 poz z dn. 20 grudnia 2000 r. 3.3 Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi Inwestora (Zleceniodawcy). 1. Maksymalne obniżenie kosztów ponoszonych na ogrzewanie budynku. 2. Maksymalne wykorzystanie kredytu bankowego i pomocy Państwa na warunkach określonych w Ustawie termomodernizacyjnej. 3. Inwestor nie przewiduje ocieplenia stropu piwnicy oraz modernizacji instalacji wentylacji i ciepłej wody użytkowej. 3.4 Zadeklarowany maksymalny wkład własny Inwestora (Zleceniodawcy). Kwota kredytu możliwego do zaciągnięcia przez Inwestora zł 6

7 4. Inwentaryzacja techniczno-budowlana budynku 4.1 Dane identyfikujące budynku Rodzaj budynku Budynek użyteczności publicznej Rok budowy 1973/1982 Adres budynku 4.2 Dane techniczne ogólne Konstrukcje, technologia (system) Liczba kondygnacji Rodzaj dachu Kubatura Powierzchnia użytkowa Zespół Szkół w Mętkowie Babice Właściciel podziemnych Tradycyjna Urząd Gminy Babice nadziemnych 1 3 części ogrzewanej Dach kryty eternitem część nieogrzewana części ogrzewanej część nieogrzewana Współczynnik kształtu 0,441 Wysokość kondygnacji nadziemnych Liczba mieszkań - Liczba osób użytkująca budynek Czas użytkowania budynku 4.3 Zestawienie danych dotyczących przegród budowlanych Przegroda podziemnych 3,3 2,8 czasowa stała dni tygodnia godziny 5 7 Położenie Pow. netto U [m 2 ] [W/m 2 K] Strop poddasza 370,00 1,177 Ściana zewnętrzna [SZ-1] 887,00 0,905 Ściana z luksferów [SZ-2] 43,00 4,545 Okna i drzwi balkonowe (stare) S 0,00 3,520 SW 0,00 3,520 W 12,77 3,520 NW 0,00 3,520 N 2,40 3,520 NE 0,00 3,520 E 12,77 3,520 SE 0,00 3,520 7

8 Okna nowe S 4,48 1,600 SW 0,00 1,600 W 51,06 1,600 NW 0,00 1,600 N 10,98 1,600 NE 0,00 1,600 E 68,08 1,600 SE 0,00 1,600 Drzwi wejściowe S 2,80 5,610 SW 0,00 5,610 W 1,80 5,610 NW 0,00 5,610 N 1,80 5,610 NE 0,00 5,610 E 1,80 5,610 SE 0,00 5,610 Strop nad piwnicą 370,00 1, Charakterystyka energetyczna budynku Moc cieplna zamówiona na ogrzewanie kw 121,32 Moc cieplna zamówiona na przygotowanie cwu kw 41,10 Roczne zapotrzebowanie ciepła na ogrzewanie GJ/rok 1 488,11 Roczne zapotrzebowanie ciepła na przygotowanie cwu GJ/rok 341,97 Zmierzone zużycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki sezonu standardowego i na przygotowanie cwu GJ/rok - Wskaźnik E według Polskiej Normy kwh/(m 3 rok) 207, Opłaty jednostkowe Energia cieplna - opłata stała za moc zamówioną zł/(mw*m-c) - Energia cieplna - opłata stała za przesył zł/(mw*m-c) - Energia cieplna - opłata zmienna zł/gj - Energia cieplna - abonament zł/m-c - Energia cieplna - CO (obliczone) zł/(m 2 *m-c) 4,49 Energia cieplna - CWU (obliczone) zł/osobę/mies. 6,46 Energia cieplna - CWU (obliczone) zł/(m 2 *m-c) 0,98 Energia cieplna - technologia zł/gj - Gaz - opłata zmienna zł/m3 1,3021 Gaz - opłata stała za przesył [zł/(m3/h) za h] 0,0745 Gaz - abonament (netto) zł/m-c 121,00 Energia elektryczna - za energię czynną (netto) zł/kwh - Energia elektryczna - składnik jakościowy (netto) zł/kwh - Energia elektryczna - opłata sieciowa (netto) zł/kwh - 8

9 Energia elektryczna - opłata przejściowa (netto) zł/(m-c) - Energia elektryczna - opłata stała za przesył (netto) zł/(m-c) - Energia elektryczna - opłata abonamentowa (netto) zł/(m-c) - Gaz płynny zł/mg - Olej opałowy zł/mg - Węgiel zł/mg - Koks zł/mg - Woda zł/m3 - Opłata za emisję zanieczyszczeń zł/rok Koszt energii Całkowity koszt energii na potrzeby CO zł/rok ,34 Jednostkowy koszt energii na potrzeby CO zł/gj 47,76 Całkowity koszt energii na potrzeby CWU zł/rok ,01 Jednostkowy koszt energii na potrzeby CWU zł/osobę/mies. 6, Charakterystyka systemu ogrzewania Rodzaj instalacji pompowy z rozdziałem dolnym Sprawność wytwarzania 0,90 Sprawność przesyłania 0,90 Sprawność regulacji i wykorzystania 0,86 Sprawność akumulacji 0, Charakterystyka instalacji ciepłej wody użytkowej Rodzaj instalacji Opomiarowanie centralny brak Izolacja pionów Charakterystyka wentylacji Rodzaj i typ wentylacji naturalna Obliczeniowy strumień powietrza wentylacyjnego Charakterystyka węzła cieplnego lub lokalnego źródła ciepła Typ wymienników (kotłów) Opomiarowanie kotłownia gazowa brak 9

10 5. Ocena stanu technicznego budynku 5.1 Ocena stanu technicznego i izolacyjności cieplnej budynku. W opracowaniu analizie poddano budynek Zespołu Szkół w Mętkowie. Budynek wzniesiono w technologii tradycyjnej. Ściany budynku murowane, wykonane z PGS (siporeks) i cegły silikatowej o grubości 40cm i 45 cm. Zastosowano stropy DZ3. Dach pokryty eternitem. Ogólny stan techniczny budynku pod względem konstrukcyjnym jest dobry. Stan przegród zewnętrznych jest również dobry. Zastrzeżenia budzi izolacyjność termiczna przegród zewnętrznych. Zgodnie z Rozporządzeniem Minimalna wartość oporu cieplnego przegrody zewnętrznej po termorenowacji powinna wynosić: - dla stropodachów i stropów pod nieogrzewanymi poddaszami - 4,50 m 2 K/W, - dla ścian zewnętrznych - 4,00 m 2 K/W, - dla stropów nad piwnicami nieogrzewanymi - 2,00 m 2 K/W. Opory cieplne przegród zewnętrznych analizowanego budynku wynoszą: - strop pod nieogrzewanym poddaszem - 0,849 m 2 K/W, - ściany zewnętrzne - 0,220; 1,105 m 2 K/W. są dużo niższe niż w Rozporządzeniu. Zgodnie z życzeniem Inwestora w opracowaniu nie będzie analizowane zagadnienie ocieplenia stropu nad nieogrzewaną piwnicą., ponieważ nie ma możliwości jego ocieplenia ze względu na wysokość piwnicy. W ramach prac termomodernizacyjnych w budynku wymieniono część stolarki okiennej. Zastosowana nowa stolarka spełnia obecne wymagania ochrony cieplnej budynków. Biorąc powyższe pod uwagę w dalszej części opracowania termomodernizacja tych przegród zostanie pominięta. Dla starej stolarki okiennej przyjęto współczynnik przenikania ciepła 3,2 W/(m 2 *K). Również drzwi wejściowe nie spełniają obecnych wymagań izolacyjnych. Stan techniczny tej stolarki jest zły dlatego w obliczeniach zastosowano współczynniki zwiększające równe 1,1. W celu oświetlenia klatki schodowej zastosowano ścianę z luksferów. Ponieważ izolacyjność cieplna tej przegrody jest bardzo zła w dalszej części opracowania zostanie przeanalizowana opłacalność jej zamurowania i ocieplenia oraz wstawienie okna. 5.2 Ocena stanu technicznego i rozwiązań systemu ogrzewania. Ciepło do budynku dostarczane jest z własnej kotłowni gazowej, znajdującej się w piwnicy budynku. W kotłowni zainstalowano kocioł gazowy o mocy 170 kw (rok produkcji- 1996). Zastosowano system pompowy, dwururowy z rozdziałem dolnym. Instalacja wewnętrzna wykonana jest z rur stalowych czarnych typ średni bez szwu wg PN-74/H o połączeniach 10

11 spawanych. W instalacji znajduje się zbiornik buforowy o pojemności 200 l (rok produkcji 1996). Stan techniczny instalacji jest zły. W budynku zamontowane są grzejniki żeliwne, członowe oraz grzejniki rurowe typu Faviera. Stan techniczny kotłowni, instalacji i izolacji instalacji jest zły, dlatego modernizacja instalacji będzie analizowana w dalszej części opracowania. 5.3 Ocena stanu technicznego i rozwiązań instalacji c.w.u. Ciepła woda użytkowa pozyskiwana jest z dwufunkcyjnego kotła gazowego. Instalacje są sprawne technicznie. Rozwiązanie to należy uznać za właściwe i zagadnienie to nie będzie analizowane w dalszej części opracowania. 5.4 Ocena stanu technicznego i rozwiązań systemu wentylacji. W budynku zastosowano wentylację grawitacyjną. Przyjęty strumień powietrza wentylacyjnego dla wentylacji grawitacyjnej jest zgodny z normą. Modernizacja wentylacji grawitacyjnej mająca na celu obniżenie zużycia ciepła na podgrzewanie świeżego powietrza może być rozwiązana jedynie poprzez zastosowanie wentylacji wymuszonej oraz: - poprzez zastosowanie recyrkulacji powietrza, - poprzez zainstalowanie rekuperatorów. W obu rozwiązaniach zachodzi konieczność zabudowania kanałów nawiewnych i wywiewnych, oraz pomieszczeń dla zainstalowania nagrzewnic i wentylatorów. Ponieważ Inwestor nie wyraża zgody na taką inwestycję (brak miejsca, konieczność wykonania znacznych prac budowlanomontażowych) przedsięwzięcie to nie będzie analizowane w dalszej części opracowania. 11

12 6. Usprawnienia i przedsięwzięcia termomodernizacyjne, wybrane na podstawie oceny stanu technicznego. Zmniejszenie zużycia energii cieplnej w rozpatrywanym obiekcie można osiągnąć wykonując następujące przedsięwzięcia: - ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem, - ocieplenie ścian zewnętrznych, - częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2], - wymianę starych okien, - wymianę drzwi, - termomodernizację instalacji centralnego ogrzewania. 7. Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Poniżej dokonano wstępnej optymalizacji usprawnień termomodernizacyjnych mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło rozpatrywanego budynku poprzez zmniejszenie strat przez przenikanie, wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. 7.1 Wskazanie rodzajów usprawnień termomodernizacyjnych dotyczących zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło Lp. Grupa usprawnień Rodzaje usprawnień Ocieplenie stropu poddasza 1 Ocieplenie ścian zewnętrznych. Usprawnienie dotyczące zmniejszenia strat Częściowe zamurowanie ścian przez przenikanie przez przegrody budowlane zewnętrznych [SZ-2]. oraz na ogrzanie powietrza wentylacyjnego Wymiana części okien. Wymiana drzwi. 2 Usprawnienia dotyczące zmniejszenia strat przez system centralnego ogrzewania Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania i źródła ciepła. 7.2 Usprawnienia mające na celu zmniejszenie strat przez przegrody zewnętrzne. Optymalne usprawnienia prowadzące do zmniejszenia strat ciepła przez ściany, stropy i stropodachy są to takie usprawnienia, dla których prosty czas zwrotu SPBT przyjmuje wartość minimalną. Dla wyznaczenia optymalnego usprawnienia przegrody skorzystano z zależności określonej wzorem: 12

13 gdzie: N u N u SPBT, [lata] (1) OrU n - planowane koszty robót związanych ze zmniejszeniem strat ciepła przez przenikanie dla całkowitej powierzchni wybranej przegrody, zł, O ru - roczna oszczędność kosztów energii wynikająca z zastosowania usprawnienia termomodernizacyjnego, przypadającego na poszczególne z n wykorzystywanych źródeł energii, zł/rok. Wartość rocznej oszczędności kosztów energii O ru dla n-tego źródła oblicza się wg wzoru: O ru = (x 0 *Q Ou *O 0z -x 1 *Q 1u *O 1z )+12*(y 0 *q 0u *O 0m -y 1 *q 1u *O 1m )+12*(Ab 0 -Ab 1 ), [zł/rok] (2) gdzie: x 0, x 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu ciepła przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, Q 0z, Q 1z - roczne zapotrzebowanie ciepła na pokrycie strat przez przenikanie przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, GJ/rok, O 0z, O 1z - opłata związana z dystrybucją i przesyłem energii wykorzystywanej do ogrzewania przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego dla n-tego źródła, odpowiadająca: dla ogrzewania zdalaczynnego - opłacie za ciepło i zmiennej opłacie za usługi przesyłowe, zł/gj, dla energii elektrycznej - sumie stawek za energię czynną, systemową opłatę przesyłową i zmienny składnik stawki sieciowej przeliczonej na zł/gj, dla gazu - stawce opłaty zmiennej na przesłane paliwo zł/m 3 przeliczonej na zł/gj, dla własnego źródła zasilanego dowolnym paliwem - stawce opłaty zmiennej określonej wg kalkulacji kosztów rodzajowych przeliczonej na zł/gj, y 0, y 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu na moc cieplną przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, q 0u, q 1u - zapotrzebowanie na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, MW, O 0m, O 1m - opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii wykorzystywanej do ogrzewania przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnegodla n-tego źródła, odpowiadająca: 13

14 dla ogrzewania zdalaczynnego - opłacie za zamówioną moc cieplną i opłacie stałej za usługi przesyłowe, zł/(mw*miesiąc), dla gazu - składnikowi stałemu wyznaczonemu na jednostkę mocy umownej w miesięcznym okresie rozliczeniowym przeliczonemu na zł/(mw*miesiąc), dla energii elektrycznej - składnikowi stałemu stawki sieciowej zł/(kw*miesiąc), przeliczonemu na zł/(mw*miesiąc), dla własnego źródła zasilanego dowolnym paliwem -składnikowi miesięcznych kosztów stałych, określonych zgodnie z kalkulacją kosztów rodzajowych, odniesionych do mocy źródła, zł/(mw*miesiąc), Ab 0, Ab 1 - miesięczna opłata abonamentowa przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, zł. Wartości rocznego zapotrzebowania ciepła na pokrycie strat przez przenikanie Q 0u, Q 1u, oblicza się ze wzoru: Q 0u, Q 1u = 8,64 * 10-5 * Sd * A/R, [GJ/rok] (3) gdzie: R - całkowity opór cieplny ocenianej przegrody zewnętrznej przed i po termomodernizacji, (m 2 *K)/W, przy czym minimalna wartość oporu cieplnego po termomodernizacji wynosi: - dla ścian zewnętrznych 4,0 (m 2 *K)/W, - dla stropodachów i stropów pod nieogrzewanym poddaszem lub przejazdem 4,5 (m 2 *K)/W, - dla stropów nad nieogrzewanymi piwnicami i zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi 2,0 (m 2 *K)/W, A - powierzchnia całkowita izolowanej przegrody przed i po termomodernizacji, m 2, Sd - liczba stopniodni, obliczona według wzoru (4), dzień*k/rok, Liczbę stopniodni Sd oblicza się ze wzoru: L g t wo t e (m) Ld(m) Sd, [dzień K/rok] (4) m 1 gdzie: t wo - obliczeniowa temperatura powietrza wewnętrznego, określona zgodnie z Polską 14

15 Normą dotyczącą temperatur ogrzewanych pomieszczeń w budynkach, C, t e (m) - średnia wieloletnia temperatura miesiąca m, określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczania sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych, o C, Ld(m) - liczba dni ogrzewania w miesiącu m, określa według Polskiej Normy powołanej powyżej, L g - liczba miesięcy ogrzewania w sezonie grzewczym, określona według Polskiej Normy powołanej powyżej. Wartości zapotrzebowania na moc cieplną na pokrycie strat przez przenikanie q 0u i q 1u przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego oblicza się ze wzoru: q 0u, q 1u = 10-6 * A * (t w0 - t z0 )/R, [MW] (5) gdzie: t w0 - jak we wzorze (4), t z0 - obliczeniowa temperatura powietrza zewnętrznego dla danej strefy klimatycznej, określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą temperatur obliczeniowych zewnętrznych, C, A - jak we wzorze (3), R - jak we wzorze (3). UWAGA: Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego przyjęto zgodnie z Ministerstwo Infrastruktury - Typowe lata meteorologiczne i statystyczne dane klimatyczne dla obszaru Polski do obliczeń energetycznych budynków - dla miasta Kraków: Miesiąc I II III IV V IX X XI XII T e (m) -1,3-2,6 3,2 8,3 13,4 13,8 9,3 1,9-0,8 Ld(m) Obliczeniowa temperatura zewnętrzna, T emin = - 20,0 C Optymalizację grubości ocieplenia przegród zestawiono w tabelach poniżej: 15

16 Usprawnienia dotyczące stropu nad najwyższą kondygnacją Rozpatruje się ocieplenie stropu nad najwyższą kondygnacją poprzez rozłożenie płyt styropianowych lub wełny mineralnej granulowanej o optymalnej grubości Pow. obliczeniowa = 370,00 [m 2 ] R 0 = 0,849 [(m 2 *K)/W] Pow. ocieplenia = 352,40 [m 2 ] Materiał: styropian U 0 = 1,177 [W/(m 2 *K)] 0,040 [W/(m*K)] Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny rynkowe sierpień 2012 r. Izolacja R R 1 U Q 1 q 1 Nu Kogrz SPBT [m] [(m 2 *K)/W] [(m 2 *K)/W] [W/(m 2 *K)] [GJ/a] MW [zł] [zł] [lata] 0,05 1,250 2,099 0,476 57,08 0, , ,05 6,585 0,06 1,500 2,349 0,426 51,01 0, , ,43 6,215 0,07 1,750 2,599 0,385 46,10 0, , ,69 5,965 0,08 2,000 2,849 0,351 42,05 0, , ,76 5,789 0,09 2,250 3,099 0,323 38,66 0, , ,38 5,663 0,10 2,500 3,349 0,299 35,78 0, , ,72 5,571 0,11 2,750 3,599 0,278 33,29 0, , ,20 5,505 0,12 3,000 3,849 0,260 31,13 0, , ,11 5,458 0,13 3,250 4,099 0,244 29,23 0, , ,93 5,425 0,14 3,500 4,349 0,230 27,55 0, , ,58 5,404 0,15 3,750 4,599 0,217 26,05 0, , ,54 5,392 0,16 4,000 4,849 0,206 24,71 0, , ,02 5,387 0,17 4,250 5,099 0,196 23,50 0, , ,95 5,389 0,18 4,500 5,349 0,187 22,40 0, , ,13 5,395 0,19 4,750 5,599 0,179 21,40 0, , ,18 5,406 0,20 5,000 5,849 0,171 20,49 0, , ,64 5,421 0,21 5,250 6,099 0,164 19,65 0, , ,94 5,439 0,22 5,500 6,349 0,157 18,87 0, , ,47 5,459 0,23 5,750 6,599 0,152 18,16 0, , ,53 5,482 0,24 6,000 6,849 0,146 17,49 0, , ,39 5,507 0,25 6,250 7,099 0,141 16,88 0, , ,30 5,533 Optymalna grubość warstwy ocieplenia dla rozpatrywanej przegrody, dla której prosty okres zwrotu poniesionych nakładów kapitałowych SPBT przyjmuje wartość najmniejszą, wynosi 16 cm. Zgodnie z Rozporządzeniem Wartość optymalnego oporu cieplnego przegrody zewnętrznej po termorenowacji nie może być mniejsza - dla stropów nad najwyższą kondygnacją niż 4,50 m2k/w". Wartość ta jest spełniona dla ocieplenia o grubości 16 cm i tą wartość przyjmuje się do dalszej analizy. W opracowaniu nie uwzględniono kosztów wymiany dachu oraz utylizacji eternitu, ponieważ nie jest to przedsięwzięcie termomodernizacyjne. 16

17 Usprawnienia dotyczące ścian zewnętrznych budynku Rozpatruje się ocieplenie ścian zewnętrznych [SZ-1] budynku wełną mineralną lub styropianem metodą bezspoinową. Pow. obliczeniowa = 887,00 [m 2 ] R 0 = 1,105 [(m 2 *K)/W] Pow. ocieplenia = 976,00 [m 2 ] Materiał: styropian U 0 = 0,905 [W/(m 2 *K)] 0,040 [W/(m*K)] Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny rynkowe sierpień 2012 r. Izolacja R R 1 U Q 1 q 1 Nu Kogrz SPBT [m] [(m 2 *K)/W] [(m 2 *K)/W] [W/(m 2 *K)] [GJ/a] MW [zł] [zł] [lata] 0,05 1,250 2,355 0, ,98 0, , ,63 29,290 0,06 1,500 2,605 0, ,28 0, , ,27 27,176 0,07 1,750 2,855 0, ,62 0, , ,95 25,729 0,08 2,000 3,105 0,322 92,52 0, , ,77 24,705 0,09 2,250 3,355 0,298 85,62 0, , ,37 23,971 0,10 2,500 3,605 0,277 79,69 0, , ,48 23,446 0,11 2,750 3,855 0,259 74,52 0, , ,53 23,078 0,12 3,000 4,105 0,244 69,98 0, , ,66 22,833 0,13 3,250 4,355 0,230 65,96 0, , ,38 22,688 0,14 3,500 4,605 0,217 62,38 0, , ,97 22,625 0,15 3,750 4,855 0,206 59,17 0, , ,86 22,632 0,16 4,000 5,105 0,196 56,27 0, , ,80 22,700 0,17 4,250 5,355 0,187 53,64 0, , ,02 22,821 0,18 4,500 5,605 0,178 51,25 0, , ,35 22,991 0,19 4,750 5,855 0,171 49,06 0, , ,32 23,204 0,20 5,000 6,105 0,164 47,05 0, , ,21 23,457 0,21 5,250 6,355 0,157 45,20 0, , ,07 23,748 0,22 5,500 6,605 0,151 43,49 0, , ,84 24,074 0,23 5,750 6,855 0,146 41,91 0, , ,27 24,433 0,24 6,000 7,105 0,141 40,43 0, , ,04 24,823 0,25 6,250 7,355 0,136 39,06 0, , ,73 25,243 Optymalna grubość warstwy ocieplenia dla rozpatrywanej przegrody, dla której prosty okres zwrotu poniesionych nakładów kapitałowych SPBT przyjmuje wartość najmniejszą, wynosi 14 cm. Zgodnie z Rozporządzeniem Wartość optymalnego oporu cieplnego przegrody zewnętrznej po termorenowacji nie może być mniejsza - dla ścian zewnętrznych niż 4,00 m 2 K/W". Wartość ta jest spełniona dla ocieplenia o grubości 14 cm i tą wartość przyjmuje się do dalszej analizy. 17

18 Usprawnienia dotyczące ścian zewnętrznych budynku Rozpatruje się częściowe zamurowanie ściany z luksferów [SZ-2] i ocieplenie wełną mineralną lub styropianem o optymalnej grubości metodą bezspoinową. Pow. obliczeniowa = 21,40 [m 2 ] R 0 = 1,105 [(m 2 *K)/W] Pow. ocieplenia = 21,40 [m 2 ] Materiał: styropian U 0 = 0,905 [W/(m 2 *K)] 0,040 [W/(m*K)] Cena Nu zawiera całkowity koszt wszystkich prac remontowych z podatkiem VAT, ceny rynkowe sierpień 2012 r. Izolacja R R 1 U Q 1 q 1 Nu Kogrz SPBT [m] [(m 2 *K)/W] [(m 2 *K)/W] [W/(m 2 *K)] [GJ/a] MW [zł] [zł] [lata] 0,05 1,250 2,311 0,433 3,00 0, , ,81 6,977 0,06 1,500 2,561 0,390 2,71 0, , ,66 6,902 0,07 1,750 2,811 0,356 2,47 0, , ,86 6,843 0,08 2,000 3,061 0,327 2,26 0, , ,08 6,798 0,09 2,250 3,311 0,302 2,09 0, , ,75 6,764 0,10 2,500 3,561 0,281 1,95 0, , ,20 6,738 0,11 2,750 3,811 0,262 1,82 0, , ,67 6,718 0,12 3,000 4,061 0,246 1,71 0, , ,35 6,705 0,13 3,250 4,311 0,232 1,61 0, , ,37 6,696 0,14 3,500 4,561 0,219 1,52 0, , ,84 6,692 0,15 3,750 4,811 0,208 1,44 0, , ,84 6,700 0,16 4,000 5,061 0,198 1,37 0, , ,45 6,703 0,17 4,250 5,311 0,188 1,30 0, , ,72 6,709 0,18 4,500 5,561 0,180 1,25 0, , ,69 6,718 0,19 4,750 5,811 0,172 1,19 0, , ,41 6,729 0,20 5,000 6,061 0,165 1,14 0, , ,91 6,744 0,21 5,250 6,311 0,158 1,10 0, , ,21 6,760 0,22 5,500 6,561 0,152 1,06 0, , ,33 6,779 0,23 5,750 6,811 0,147 1,02 0, , ,29 6,800 0,24 6,000 7,061 0,142 0,98 0, , ,12 6,823 0,25 6,250 7,311 0,137 0,95 0, , ,82 6,848 Optymalna grubość warstwy ocieplenia dla rozpatrywanej przegrody, dla której prosty okres zwrotu poniesionych nakładów kapitałowych SPBT przyjmuje wartość najmniejszą, wynosi 14 cm. Zgodnie z Rozporządzeniem Wartość optymalnego oporu cieplnego przegrody zewnętrznej po termorenowacji nie może być mniejsza - dla ścian zewnętrznych niż 4,00 m 2 K/W". Wartość ta jest spełniona dla ocieplenia o grubości 14 cm i tą wartość przyjmuje się do dalszej analizy. 18

19 Optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, polegający na wymianie okien lub drzwi oraz na poprawie systemu wentylacji jest to taki wariant, dla którego prosty czas zwrotu nakładów SPBT przyjmuje wartość minimalną, przy czym porównuje się warianty o tym samym zakresie usprawnień technicznych. Do wyznaczenia optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego korzysta się z zależności określonej wzorem: SPBT N N ) / ( O O ), [lata] (6) ( Ok W rok rw gdzie: N Ok N W O rok O rw planowane koszty robót związane z wymianą okien lub drzwi, zł, planowane koszty robót związane z modernizacją wentylacji, zł, roczna oszczędność kosztów energii wynikająca z wymiany okien lub drzwi, przypadająca na poszczególne z n wykorzystywanych źródeł energii, zł, roczna oszczędność kosztów energii wynikająca z modernizacji wentylacji, przypadająca na poszczególne z n wykorzystywanych źródeł energii, zł, Wartość łącznej rocznej oszczędności kosztów energii O rok + O rw dla n-tego źródła oblicza się z wzoru: O rok + O rw =(x 0 *Q O *O 0z -x 1 *Q 1 *O 1z )+12*(y 0 *q 0 *O 0m -y 1 *q 1 *O 1m )+12*(Ab 0 -Ab 1 ), [zł/rok] (7) gdzie: x 0, x 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu ciepła przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, Q 0, Q 1 - roczne zapotrzebowanie ciepła na pokrycie strat przez przenikanie oraz infiltrację przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, wówczas gdy okna i drzwi nie pełnią funkcji doprowadzenia powietrza, w przypadku gdy pełnią taką rolę (powietrze dostaje się do pomieszczeń przez nieszczelności okien, drzwi, nawiewniki okienne lub ścienne) jest to zapotrzebowanie na pokrycie strat przez przenikanie i ogrzanie powietrza wentylacyjnego, GJ/rok, O 0z, O 1z - suma opłat jak we wzorze (2), y 0, y 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu na moc cieplną przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, q 0, q 1 - zapotrzebowanie na moc cieplną odpowiednio na pokrycie strat przez przenikanie oraz infiltrację lub na pokrycie strat przez przenikanie i ogrzanie powietrza 19

20 wentylacyjnego, przed i po wykonaniu usprawnienia termomodernizacyjnego, MW, O 0m, O 1m - jak we wzorze (2), Ab 0, Ab 1 - miesięczna opłata abonamentowa jak we wzorze (2). Wartości rocznego zapotrzebowania ciepła w przypadku gdy doprowadzanie powietrza wentylacyjnego nie odbywa się przez nawiewniki ścienne, okna lub drzwi, oblicza się ze wzoru: Q 0, Q 1 = 8,64 * 10-5 * Sd * A Ok * U + Q inf, [GJ/rok] (8) gdzie: Sd - jak we wzorze (4), U - współczynnik przenikania ciepła okna lub drzwi przewidzianych do wymiany, przyjęty z dokumentacji technicznej lub Polskiej Normy i powiększony nie więcej niż 20% w zależności od oceny stanu technicznego okna lub drzwi, oraz po wymianie przyjęty na podstawie aprobaty technicznej, W/m 2 *K); przy czym, dla pomieszczeń ogrzewanych w których temperatura obliczeniowa jest większa niż 16 C, maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła po wymianie dla okien nie może być większa niż: - dla I, II, III strefy klimatycznej a) 1,9 W/(m 2 *K) - dla okien w ścianach, b) 1,8 W/(m 2 *K) - dla okien w dachu, - dla IV, V, strefy klimatycznej 1,7 W/(m 2 *K) dla wszystkich typów okien, A Ok - powierzchnia całkowita okien lub drzwi przed i po termomodernizacji, m 2, Q inf - roczne zapotrzebowanie ciepła na ogrzanie niepożądanego strumienia powietrza napływającego przez nieszczelności okien i drzwi, obliczane według wzoru (12), GJ/rok. Wartości rocznego zapotrzebowania ciepła w przypadku gdy doprowadzanie powietrza wentylacyjnego odbywa się przez nawiewniki ścienne, okna lub drzwi, oblicza się ze wzoru: Q 0, Q 1 = (8,64 * Sd * A Ok * U + 2,94 * c r * c w *V nom * Sd) * 10-5, [GJ/rok] (9) gdzie: Sd - jak we wzorze (4), 20

21 U - jak we wzorze (8), A Ok - jak we wzorze (8), V nom c r c w - strumień powietrza wentylacyjnego odniesiony do warunków projektowych dla wentylacji naturalnej, w przypadku braku danych przyjmuje się minimalny strumień powietrza wentylacyjnego obliczony wg zasad podanych w Polskiej Normie dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej, m 3 /h, - współczynnik korekcyjny wg tabeli nr 2 Rozporządzenia, - współczynnik korekcyjny wg tabeli nr 2 Rozporządzenia. Wartości zapotrzebowania na moc cieplną q 0, q 1 w przypadku gdy doprowadzanie powietrza wentylacyjnego nie odbywa się przez nawiewniki ścienne, okna lub drzwi, oblicza się ze wzoru: q 0, q 1 = 10-6 * A Ok * (t w0 - t z0 ) * U + 1,65 * 10-8 * a * l * (t w0 - t z0 ) 5/3, [MW] (10) gdzie: t w0 - jak we wzorze (4), t z0 - jak we wzorze (5), A Ok - jak we wzorze (8), U - jak we wzorze (8), a - współczynnik przepływu powietrza przez szczeliny okien lub drzwi przed i po termomodernizacji, określany w oparciu o tabelę 1 część 3 załącznika do Rozporządzenia, m 3 /(m*h*dapa 2/3 ), l - długość zewnętrznych szczelin przylgowych okien lub drzwi, przed i po termomodernizacji, m. Wartości zapotrzebowania na moc cieplną q 0, q 1 w przypadku gdy doprowadzanie powietrza wentylacyjnego odbywa się przez nawiewniki ścienne, okna lub drzwi, oblicza się ze wzoru: q 0, q 1 = 10-6 * A Ok * (t w0 - t z0 ) * U + 3,4 * 10-7 * V obl * (t w0 - t z0 ), [MW] (11) gdzie: t w0 - jak we wzorze (4), t z0 - jak we wzorze (5), A Ok - jak we wzorze (8), U - jak we wzorze (8), 21

22 V obl - strumień powietrza wentylacyjnego odniesiony do warunków obliczeniowych dla instalacji ogrzewczych, w przypadku braku danych przyjmuje się minimalny strumień powietrza wentylacyjnego obliczony wg zasad podanych w Polskiej Normie dotyczącej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej pomnożony przez współczynnik c m z tabeli 2 Rozporządzenia, m 3 /h. Wartości rocznego zapotrzebowania na ciepło na ogrzanie niepożądanego strumienia powietrza napływającego przez nieszczelności okien i drzwi Q 0inf, Q 1inf, oblicza się ze wzoru: L g 3 t ( ) 5 / wo te m Ld( ), 6 Q0 inf, Q1inf 1,43 10 a l m [GJ/rok] (12) gdzie: m 1 a - jak we wzorze (10), l - jak we wzorze (10), t w0, t e (m)- jak we wzorze (4), Ld(m) - jak we wzorze (4). Wyniki obliczeń dotyczących wyboru optymalnego typu okien (o powierzchni 27,8 m 2 ) zestawiono w tabeli poniżej: WARIANT U c r c w Q q N SPBT W/m 2 *K - - GJ MW zł/rok zł lata 0 3,5 1,1 1,0 117,14 0, ,8 1,0 1,0 93,90 0, , ,60 13,49 2 1,7 1,0 1,0 93,00 0, , ,30 13,25 3 1,6 1,0 1,0 92,10 0, , ,00 13,03 Na podstawie wyników obliczeń przedstawionych w powyższej tabeli, można stwierdzić, że najbardziej opłacalnym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym polegającym na wymianie części okien jest rozwiązanie trzecie. Polega ono na zastosowaniu okien o współczynniku U 1,6 W/m 2 K, wyposażonych w nawiewniki. Dlatego to rozwiązanie zostanie uwzględnione w dalszej analizie. 22

23 Wyniki obliczeń dotyczących wyboru optymalnego typu drzwi (o powierzchni 8,2 m 2 ) zestawiono w tabeli poniżej: WARIANT U c r c w Q q N SPBT W/m 2 *K - - GJ MW zł/rok zł lata 0 5,6 1,3 1,0 15,04 0, ,6 1,0 1,0 7,01 0, , ,00 26,28 2 2,4 1,0 1,0 6,48 0, , ,00 26,89 3 2,2 1,0 1,0 5,95 0, , ,00 27,43 Na podstawie wyników obliczeń przedstawionych w powyższej tabeli, można stwierdzić, że najbardziej opłacalnym przedsięwzięciem termomodernizacyjnym polegającym na wymianie istniejących drzwi jest rozwiązanie trzecie. Polega ono na zastosowaniu drzwi o współczynniku U 2,6 W/m 2 K. Dlatego to rozwiązanie zostanie uwzględnione w dalszej analizie. 7.3 Wybrane i zoptymalizowane usprawnienia teromomodernizacyjne. Lp. Rodzaj i zakres przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót Koszt Audytu 1 845,00 [zł] SPBT [lata] 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 5,39 3 Częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2] 8 711,67 6,69 4 Wymiana okien ,00 13,03 5 Ocieplenie ścian [SZ-1] ,40 22,62 6 Wymiana drzwi 9 020,00 26, Zestawienie wariantów termomodernizacji budynku. Poniżej w tabelach zestawiono przewidywane koszty modernizacji budynku dla poszczególnych wariantów. W kosztach uwzględniono wszystkie czynniki (robociznę, materiały, sprzęt itd.). Grubości warstw dociepleń przyjęto na podstawie powyższej analizy. Powierzchnie wymiany ciepła obliczono na podstawie projektu technicznego budynku. 23

24 Tabela 7a. Koszty modernizacji budynku wg wariantu I Lp. Opis wprowadzonej modernizacji Koszt [zł] SPBT Koszt Audytu 1 845,00 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 5,39 3 Częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2] 8 711,67 6,69 4 Wymiana okien ,00 13,03 5 Ocieplenie ścian [SZ-1] ,40 22,62 6 Wymiana drzwi 9 020,00 26,28 Ogółem ,59 Tabela 7b. Koszty modernizacji budynku wg wariantu II Lp. Opis wprowadzonej modernizacji Koszt [zł] SPBT Koszt Audytu 1 845,00 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 5,39 3 Częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2] 8 711,67 6,69 4 Wymiana okien ,00 13,03 5 Ocieplenie ścian [SZ-1] ,40 22,62 Ogółem ,59 Tabela 7c. Koszty modernizacji budynku wg wariantu III Lp. Opis wprowadzonej modernizacji Koszt [zł] SPBT Koszt Audytu 1 845,00 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 5,39 3 Częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2] 8 711,67 6,69 4 Wymiana okien ,00 13,03 Ogółem ,19 24

25 Tabela 7d. Koszty modernizacji budynku wg wariantu IV Lp. Opis wprowadzonej modernizacji Koszt [zł] SPBT Koszt Audytu 1 845,00 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 5,39 3 Częściowe zamurowanie i ocieplenie ściany [SZ-2] 8 711,67 6,69 Ogółem ,19 Tabela 7e. Koszty modernizacji budynku wg wariantu V Lp. Opis wprowadzonej modernizacji Koszt [zł] SPBT Koszt Audytu 1 845,00 2 Ocieplenie stropu poddasza ,52 6,69 Ogółem , Metoda wyznaczania optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego. Optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego dotyczącego poprawy sprawności cieplnej systemu grzewczego jest to wariant, dla którego prosty czas zwrotu SPBT przyjmuje wartość minimalną, przy czym porównuje się warianty o tym samym zakresie usprawnień. Do wyznaczenia optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego korzysta się z zależności określonej wzorem: gdzie: N CO O rco N CO SPBT, [lata] (17) OrCO n planowane koszty robót wynikające z zastosowania wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego dotyczącego poprawy sprawności systemu grzewczego, zł, roczna oszczędność kosztów energii wynikająca z zastosowania wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, przypadająca na poszczególne z n 25

26 wykorzystanych źródeł energii, zł/rok. Wartość rocznej oszczędności kosztów energii O rco dla n-tego źródła obliczono wg. wzoru: O rco = (x 0 * w t0 * w d0 * Q OCO * O 0z / 0 - x 1 * w t1 * w d1 * Q 0CO * O 1z / 1 ) * (y 0 * q 0m * O 0m - y 1 * q 1m * O 1m ) + 12 * (Ab 0 - Ab 1 ), [zł/rok] (18) gdzie: x 0, x 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu ciepła przed i po wykonaniu wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, Q 0CO 0, 1 w t0, w t1 - sezonowe zapotrzebowanie budynku na ciepło przed termomodernizacją, określone zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczania sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych z uwzględnieniem współczynników korekcyjnych wg tabeli 2 Rozporządzenia, GJ/rok, - całkowita sprawność systemu grzewczego przed i po modernizacji obliczona wg wzoru (19), - współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu w okresie tygodnia przyjęte na podstawie tabeli (4) Rozporządzenia, w d0, w d1 - współczynniki uwzględniające przerwy w ogrzewaniu w okresie doby przyjęte na podstawie tabeli (5) Rozporządzenia, O 0z, O 1z - jak we wzorze (2), y 0, y 1 - udział n-tego źródła w zapotrzebowaniu na moc cieplną przed i po wykonaniu modernizacji, q 0m, q 1m - zapotrzebowanie budynku na moc cieplną przed i po zastosowaniu wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego budynku, określone zgodnie z Polską Normą lub projektu technicznego instalacji ogrzewania, MW, Ab 0, Ab 1 - jak we wzorze (2). Całkowitą sprawność systemu grzewczego 0, 1, oblicza się z zależności: o, 1 = w p r e, (19) 26

27 gdzie: w p r e sprawność wytwarzania ciepła określona zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi kotłów grzewczych, wodnych, niskotemperaturowych, gazowych oraz kotłów grzewczych stalowych o mocy grzewczej do 50 kw lub przyjmowana zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego sporządzania świadectw lub z dokumentacji technicznej, sprawność przesyłania ciepła określana zgodnie z Polską Normą dotyczącą izolacji cieplnej rurociągów, armatury i urządzeń lub przyjmowana zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego sporządzania świadectw lub z dokumentacji technicznej, sprawność regulacji i wykorzystania systemu grzewczego przyjmowana zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego sporządzania świadectw lub z dokumentacji technicznej, sprawność akumulacji ciepła przyjmowana zgodnie z przepisami rozporządzenia dotyczącego sporządzania świadectw lub z dokumentacji technicznej, Jak wspomniano w części opisowej Audytu źródłem ciepła dla analizowanego budynku jest własna kotłownia gazowa zlokalizowana w piwnicy budynku. Stan techniczny tej kotłowni jest zły dlatego proponuje się jej modernizację, polegającą na montażu wysokosprawnego kotła gazowego o mocy 120 kw, wyposażonego w automatyczną regulację pogodową. Przewidziano również wymianę całej instalacji wraz z grzejnikami. Przy grzejnikach przewidziano zawory regulacyjne z głowicami termostatycznymi oraz automatyczne zawory podpionowe. Koszty przedsięwzięcia zestawiono w tabeli poniżej: Lp. Wyszczególnienie Jednostka Obmiar Cena Koszt 1 Modernizacja kotłowni Wymiana przewodów instalacji grzewczej Wymiana grzejników [szt.] , Prace demontażowe i montażowe Montaż zaworów termostatycznych [szt.] , Ogółem

28 Ocena proponowanego przedsięwzięcia: Stan po Lp. Omówienie Jednostka Stan istn. modern. 1 Obliczeniowa moc cieplna CO zał. 7 MW 0,0732 0, Roczne zapotrzebowanie na ciepło CO bez uwzględniania sprawności zał. 11 GJ/rok Ogólna sprawność CO wg. Zał. 12-0,662 0,814 4 Obniżenie nocne Obniżenie tygodniowe Roczne zapotrzebowanie na ciepło CO z uwzględnieniem sprawności i przerw w ogrzewaniu GJ/rok Roczna opłata zmienna zł/rok , ,83 8 Roczna opłata stała zł/rok 3 682, ,29 9 Roczny abonament zł/rok 1 452, ,00 10 Roczny koszt ogrzewania w sezonie standardowym zł/rok Oszczędność kosztów zł/rok ,22 12 Koszt modernizacji zł SPBT lat 11,49 8. Metoda wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego W celu wyznaczenia optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, o którym mowa w 6 pkt 4 rozporządzenia, dla poszczególnych wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, składających się z zestawu usprawnień termomodernizacyjnych dotyczących zmniejszenia strat ciepła przez przegrody budowlane, modernizacji systemu wentylacji i instalacji ciepłej wody użytkowej i uzupełnionych o optymalny wariant przedsięwzięcia poprawiającego sprawność całkowitą systemu grzewczego, oblicza się kolejno: a) planowane koszty całkowite N, w tym koszty opracowania audytu energetycznego i dokumentacji technicznej oraz koszty związane ze spełnieniem obowiązujących przepisów technicznobudowlanych, również w przypadku gdy działanie to nie przynosi oszczędności energii, b) kwotę rocznych oszczędności O r przewidzianą do uzyskania w wyniku realizacji przedsięwzięcia, 28

29 c) zmniejszenie (w %) zapotrzebowania na ciepło w stosunku do stanu wyjściowego przed termomodernizacją, z uwzględnieniem sprawności całkowitej, d) kwotę środków własnych i kwotę kredytu, e) obliczenie wysokości premii termomodernizacyjnej wg art. 5 ust. 1 i 2 ustawy Wyniki obliczeń zestawiono w tabeli poniżej: 29

30 wariant Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych CO CWU CO+CWU q CO Q CO η w Q CO* w/η Opłata CO q CWU Q CWU Opłata CWU Q CO+CWU KOSZT Oszczędności MW GJ/rok - - GJ/rok zł/rok MW GJ/rok zł/rok GJ/rok zł/rok GJ/rok % zł/rok 0 0, , ,34 0, , , ,36 I+A 0, , ,40 0, , , , , ,94 II+A 0, , ,31 0, , , , , ,04 III+A 0, , ,91 0, , , , , ,44 IV+A 0, , ,24 0, , , , , ,11 V+A 0, , ,26 0, , , , , ,08 A 0, , ,12 0, , , , , ,22 Lp. Wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Dokumentacja wyboru optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku Planowane koszty całkowite Roczna oszczędność kosztów energii Procentowa oszczędność zapotrzebowania na energię [zł] [zł/rok] [%] Planowana kwota środków własnych i kwota kredytu [zł] [%] [zł] [%] 20% kredytu Premia termomodernizacyjna 16% kosztów całkowitych 2 lata oszczędności [zł] [zł] [zł] I+A , ,94 43,46 2 II+A , ,04 42,93 3 III+A , ,44 29,90 4 IV+A , ,11 29,51 5 V+A , ,08 22,94 6 A + koszt Audytu , ,22 15,22 0,00 0, ,59 100,00 0,00 0, ,59 100,00 0,00 0, ,19 100,00 0,00 0, ,19 100,00 0,00 0, ,52 100,00 0,00 0, ,00 100, , , , , , , , , , , , , , , , , , ,45 30

31 9. Opis techniczny optymalnego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, przewidzianego do realizacji. Optymalnym wariantem jest wariant Nr 1 (I+A) i spełnia on wszystkie wymogi Ustawy. Pozostałe warianty mogą również być realizowane. Biorąc pod uwagę kompleksowość termomodernizacji oraz największą oszczędność energii proponuje się modernizację budynku według wariantu pierwszego. Według tego wariantu należy wykonać: 1. Ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem W budynku nad najwyższą ogrzewaną kondygnacją znajduje się nieogrzewane poddasze, dlatego ocieplenie stropu o powierzchni 352,40 m 2 proponuje się wykonać poprzez ułożenie na stropie płyt ze styropianu o współczynniku przewodzenia ciepła λ= 0,040 W/mK. Grubość warstwy styropianu powinna wynosić 0,16 m. Na tak wykonanym ociepleniu należy wykonać izolację z folii przeciwwilgociowej. Ponieważ jest to strych użytkowy na ociepleniu należy wykonać zbrojoną szlichtę cementową. Dach budynku pokryty jest eternitem. Należy zdemontować całość pokrycia dachu oraz przeprowadzić jego utylizację (zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami). Nowe pokrycie dachu należy wykonać blachą. Przed położeniem blachodachówki należy dokonać naprawy więźby dachowej (w niezbędnym zakresie) oraz wykonać deskowanie i położyć łaty i kontrłaty. W opracowaniu nie uwzględniono kosztów wymiany dachu oraz utylizacji eternitu, ponieważ nie jest to przedsięwzięcie termomodernizacyjne. 2. Wymianę okien drewnianych o powierzchni 27,8 m 2 na stolarkę jednoramową, z szybą zespoloną nisko-emisyjną wypełnioną argonem o współczynniku U 0 =1,6 W/m 2 K. Okna powinny być wyposażone w nawiewniki. Okna z tworzyw nie powinny mieć zbyt dużych wymiarów i powinny być tak przymocowane do konstrukcji nośnej, aby profile mogły się swobodnie wydłużać i kurczyć. W związku z tym, zależnie od koloru i wymiarów okien z PCW, powinny być pozostawione odstępy między ościeżnicą, a przyległymi ścianami podane w poniższej tabeli. Wymiary okien 1 m 1 2 m 2 3 m Kolor ram i ościeżnic biały 10 mm 10 mm 10 mm ciemny 10 mm 15 mm 20 mm Takie same odstępy trzeba wykonać pomiędzy kilku oknami zestawionymi w jednym ciągu. 31

32 Montując ościeżnice z tworzyw sztucznych do ścian należy zwrócić szczególną uwagę na ich zamocowanie i uszczelnienie styków. Do zamocowania powinny być stosowane kotwy lub dyble, osadzone w odstępach około 60 cm, a więc gęściej niż w wypadku ościeżnic drewnianych. Do przymocowania okien o małych rozmiarach stosuje się kotwy rozporowe, natomiast okna o dużych wymiarach mocuje się kotwami w postaci listew z blachy. Są to kotwy sprężyste, odkształcające się zgodnie z ruchami profili okiennych. Kotwy powinny być usytuowane około 25 cm od narożników okien, a dalej w odstępach co 60 cm. Szczeliny dylatacyjne należy zapełnić ściśliwym materiałem termoizolacyjnym, np. filcem z wełny mineralnej lub miękkimi uszczelkami ze spienionego tworzywa sztucznego. Uszczelki te powinny być ściśliwe i rozprężne, tak aby ich przekrój zmieniał się w wyniku skurczu i wydłużania ościeżnic, co zapewnia dobrą szczelność i nie powoduje naprężeń w oknach. Mogą to być na przykład uszczelki z miękkiej pianki poliuretanowej nasyconej asfaltem, o odpowiednio dobranych wymiarach i kształcie. Uszczelnianie styków ościeżnic ze ścianami przez wtryskiwanie pianki poliuretanowej w spoiny nie jest rozwiązaniem prawidłowym, ponieważ pianka ta jest zbyt sztywna i uniemożliwia wydłużanie ościeżnic. Jeśli okna mają małe wymiary nie powoduje to większych zagrożeń, ale w przypadku dużych okien, a zwłaszcza zestawów kilku okien, sztywna pianka poliuretanowa nie zapewnia szczelności oraz może być powodem pękania szyb wskutek naprężeń powodowanych wydłużaniem i kurczeniem się profili zwłaszcza jeśli są w ciemnych kolorach. Ograniczenie wymiarów okien i przestrzeganie powyższych zasad mocowania ich do konstrukcji budynku oraz uszczelniania spoin ma bardzo duże znaczenie praktyczne, gdyż tylko w ten sposób można zapobiegać deformacjom ościeżnic i ram, a w skrajnych przypadkach pękaniu szyb. 3. Ocieplenie ścian zewnętrznych budynku [SZ-1], o powierzchni 976 m 2 należy wykonać płytami z wełny mineralnej lub ze styropianu, o współczynniku przewodzenia ciepła λ= 0,040 W/mK, warstwą o grubości 14 cm tzw. metodą bezspoinową. W pierwszej kolejności należy całą powierzchnię ścian wraz z ościeżnicami okiennymi i drzwiowymi zmyć wodą z hydrantu. Przyklejanie płyt można rozpocząć dopiero po wyschnięciu zmytych powierzchni. 32

33 Przyklejanie płyt należy rozpocząć od dołu ściany budynku i posuwać się do góry. Najpierw należy wyznaczyć dolną linię ocieplenia. Następnie trzeba przymocować do ściany osłonę dolnej krawędzi płyt dociepleniowych wykonanej z perforowanej blachy aluminiowej. Szerokość profilu powinna wynosić 14 cm. Płyty ocieplenia można przyklejać tylko przy bezdeszczowej pogodzie, oraz gdy temperatura powietrza nie jest niższa niż 5 C. Do ich przyklejania należy stosować masy klejące przygotowane zgodnie z informacją podaną w świadectwach dopuszczających je do stosowania. Masę klejącą należy nakładać na obrzeżach płyt, pasami o szerokości 3 4 cm, a na pozostałej powierzchni plackami o średnicy około 8 cm. Pasma należy nakładać na obwodzie płyt w odległości około 3 cm od krawędzi tak, aby przy przyklejaniu nie wyciskała się poza krawędzie płyt. Na środkowej części płyty należy nałożyć około 10 placków (w zależności od wielkości płyty) tak aby placki pokrywały około 40% powierzchni płyty. Po nałożeniu masy klejącej, płytę należy bezzwłocznie przyłożyć do ściany w przewidzianym dla niej miejscu, dosunąć do płyt już przyklejonych i docisnąć przez uderzenie packą drewnianą aż do uzyskania równej płaszczyzny z sąsiednimi płytami, co sprawdza się przez przyłożenie łaty drewnianej. Jeżeli masa klejąca wyciśnie się poza obrys płyty, trzeba ją usunąć. Niedopuszczalne jest powtórne dociskanie przyklejonych płyt, ani ich poruszanie po upływie kilku minut. W przypadku niewłaściwego przyklejenia płyty należy ją oderwać, zebrać masę klejącą ze ściany, po czym nałożyć ponownie masę klejącą na płytę i docisnąć ją do powierzchni ściany. Płyty należy przyklejać w układzie poziomym dłuższych krawędzi, z zachowaniem mijankowego układu spoin. 33

34 Powierzchnia przyklejonych płyt powinna być równa, a szpary większe niż 2 mm zapełnione. W tym celu należy pociąć nożem paski o odpowiedniej szerokości i powciskać w szpary. Całą powierzchnię należy dokładnie wyrównać. Czynności te można wykonywać nie wcześniej niż po 3 dniach od czasu przyklejenia płyt. Po wyrównaniu powierzchni płyt można przystąpić do nakładania tkaniny szklanej (zbrojącej). Prace te można wykonywać jedynie przy bezdeszczowej pogodzie i temperaturze powietrza nie niższej niż 5 i nie wyższej niż 25 C. Jeżeli jest zapowiadany spadek temperatury poniżej 0 C w przeciągu 24 h, to nie należy przyklejać tkaniny zbrojącej, nawet jeżeli temperatura podczas pracy jest wyższa niż 5 C. Jeżeli prace zostaną przerwane z jakichś powodów (np. przerwanie robót z powodu zimy) na czas dłuższy niż dwa tygodnie, to przed rozpoczęciem przyklejania tkaniny konieczne jest sprawdzenie jakości ocieplenia. Do przyklejania tkaniny zbrojącej należy stosować zaprawy i masy klejące przygotowane zgodnie z instrukcją zawartą w świadectwie dopuszczenia do stosowania. Masę klejącą należy nanosić na powierzchnię płyt ciągłą warstwą o grubości około 3 mm, rozpoczynając od góry ściany pasami pionowymi o szerokości tkaniny zbrojącej. Po nałożeniu masy klejącej należy natychmiast przykleić tkaninę zbrojącą rozwijając stopniowo rolkę tkaniny w miarę przyklejania i wciskać ją w masę klejącą za pomocą packi stalowej lub drewnianej. Tkanina powinna być napięta i całkowicie wciśnięta w masę klejącą. Następnie na powierzchnię przyklejonej tkaniny należy nałożyć drugą warstwę masy klejącej 34

35 o grubości około 1mm w celu całkowitego przykrycia tkaniny. Przy nakładaniu tej warstwy należy całą powierzchnię dokładnie wyrównać i wygładzić. Grubość warstwy klejącej przy pojedynczej tkaninie powinna wynosić nie mniej niż 4 mm i nie więcej niż 6 mm. Niedopuszczalne jest przyklejanie tkaniny zbrojącej w ten sposób, że nakłada się ją na płyty nie pokryte masą klejącą, którą następnie nanosi się jednorazowo na tkaninę. Naklejona tkanina nie powinna wykazywać sfałdowań i powinna być równomiernie napięta. Sąsiednie pasy tkaniny powinny być przyklejone na zakład nie mniejszy niż 50 mm w poziomie i pionie. Szerokość tkaniny powinna być tak dobrana aby było możliwe oklejenie ościeży okiennych i drzwiowych na całej ich głębokości. Narożniki otworów okiennych i drzwiowych powinny być wzmocnione przez naklejenie bezpośrednio na styropianie kawałków tkaniny o wymiarach 25 x 35 cm. Tkanina przyklejona na jednej ścianie nie może być ucięta na krawędzi narożnika, lecz należy ją wywinąć na sąsiednią ścianę pasem o szerokości około 14 cm. W taki sam sposób należy wywinąć tkaninę na ościeża okienne i drzwiowe. W celu zwiększenia odporności warstwy ocieplającej na uszkodzenia mechaniczne, na wszystkich narożnikach pionowych na parterze oraz na narożnikach ościeży drzwi wejściowych i drzwi balkonowych należy przed przyklejeniem tkaniny wkleić perforowane kątowniki aluminiowe. W części dolnej ocieplanych ścian (do wysokości około 2 m od 35

36 poziomu terenu) należy zastosować dwie warstwy tkaniny zbrojącej. Łączna grubość warstwy masy klejącej z podwójną tkaniną powinna wynosić około 8mm. Po trzech dniach od naklejenia tkaniny szklanej na ociepleniu można przystąpić do wykonania wyprawy tynkarskiej. Prace te należy prowadzić w temperaturach nie niższych niż 5 C i nie wyższych niż 25 C, zwłaszcza jeśli elewacje są nasłonecznione. Niedopuszczalne jest wykonywanie wypraw elewacyjnych w czasie opadów atmosferycznych, silnego wiatru oraz jeżeli jest zapowiadany spadek temperatury poniżej 0 C w przeciągu 24h. Na elewacjach nasłonecznionych nie należy stosować wyprawy w ciemnych kolorach. Wyprawy elewacyjne nanosi się pacą i dokładnie zaciera w celu wyrównania, można również stosować ręczne pistolety natryskowe z własnym zbiornikiem i sprężarką powietrza. 4. Ściana [SZ-2] o powierzchni 21,40 m 2 stanowi oświetlenie klatki schodowej. Ponieważ nie spełnia ona obecnych wymagań cieplnych należy ją wyburzyć i zamurować bloczkami z betonu komórkowego pozostawiając otwór na okno. Tak wykonaną ścianę należy z obu stron otynkować tynkiem cementowo-wapiennym i ocieplić płytami z wełny mineralnej lub ze styropianu, o współczynniku przewodzenia ciepła λ= 0,040 W/mK, warstwą o grubości 14 cm metodą bezspoinową tzw. lekką mokrą analogicznie jak ściany [SZ-1]. 5. W ramach tego przedsięwzięcia proponuje się wymianę istniejących drzwi wejściowych o powierzchni 8,2 m 2 na nowe ocieplone o współczynniku przenikania ciepła U = 2,6 W/m 2 K. W trakcie realizacji tego przedsięwzięcia należy przestrzegać zaleceń wytwórcy drzwi. 6. Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania. Niezbędne prace budowlane. Demontaż grzejników (68szt.). Demontaż rurociągów instalacji. Demontaż urządzeń kotłowni. Projekt modernizacji instalacji. Montaż kotła o mocy 120 kw, naczynia wzbiorczego (1szt.), pomp obiegowych (2 szt.). Montaż instalacji kotłowni z próbami. Montaż rurociągów instalacji. Montaż grzejników (68 szt.). Montaż regulacyjnych zaworów podpionowych (18 szt.) Montaż zaworów regulacyjnych z głowicami termostatycznymi (68 szt.). 36

37 Izolacja rurociągów. Płukanie i regulacja instalacji CO. 10. Podsumowanie 10.1 Całkowity koszt robót szacuje się na ,59 zł Udział środków własnych Inwestora powinien wynosić 0,00% - 0,00 zł Kredyt bankowy 100,00% ,59 zł Przewidywana premia termomodernizacyjna ,57 zł Efektem modernizacji będzie roczna oszczędność kosztów eksploatacji ok ,94 zł Czas zwrotu nakładów SPBT 11,44 lat. mgr inż. Barbara Kosowska 37

38 ZAŁĄCZNIKI Z-1 Ceny jednostkowe ciepła. Założenia: - szkoła - opłaty przed i po modernizacji Opłaty za gaz wg. GSG Sp. z o.o. Moc zamówiona m 3 /h 20 Sprawność kotłowni - 1,00 Wartość opałowa gazu GJ/m 3 0,0361 Taryfa W-5 Ceny gazu - za paliwo gazowe [zł/m 3 ] 1, abonament [zł/m-c] 121,00 - za przesył -stała [zł/(m 3 /h) za h] 0, za przesył -zmienna [zł/m 3 ] 0,2170 Cena ciepła [zł/gj] 42,05 Opłata stała za gaz [zł/rok] ,40 Pozostałe koszty eksploatacyjne [zł/rok] ,00 Koszty stałe [zł/rok] ,40 Cena stała [zł/mw/m-c] 5 845,61 38

39 Z-2 Współczynnik przenikania ciepła przed termomodernizacją. Przegroda Wyszczególnienie d 1 d R U [cm] [m] W/mK m 2 K/W [W/m 2 K] Strop poddasza PCV 1,0 0,010 0,200 0,050 Suprema 5,0 0,050 0,140 0,357 Strop DZ3 20,0 0,200 0,230 Tynk cem.-wapienny 1,0 0,010 0,820 0,012 R 0,649 Rsi 0,100 Rse 0,100 R T 0,849 Ściana zewnętrzna [SZ-1] Mur z cegły silikatowej 20,0 0,200 0,800 0,250 Siporeks 20,0 0,200 0,300 0,667 Tynk cem.-wapienny 1,5 0,015 0,820 0,018 R 0,935 Rsi 0,130 Rse 0,040 R T 1,105 Ściana z luksferów [SZ-2] Mur z lukserów 5,0 0,050 0,050 R 0,050 Rsi 0,130 Rse 0,040 R T 0,220 Strop nad piwnicą PCV 0,5 0,005 0,200 0,025 Szlichta betonowa 3,0 0,030 1,000 0,030 Strop DZ3 20,0 0,200 0,230 R 0,285 Rsi 0,170 Rse 0,170 R T 0,625 Okna stare U 0 Wsp. U 1,177 0,905 4,545 1,600 [W/m 2 K] - [W/m 2 K] 3,200 1,1 3,520 Okna nowe 1,600 1,0 1,600 Drzwi wejściowe 5,100 1,1 5,610 39

40 Z-3 Współczynnik przenikania ciepła dla wariantu optymalnego. Przegroda Wyszczególnienie d 1 d R U [cm] [m] W/mK m 2 K/W [W/m 2 K] Strop poddasza PCV 1,0 0,010 0,200 0,050 Suprema 5,0 0,050 0,140 0,357 Strop DZ3 20,0 0,200 0,230 Tynk cem.-wapienny 1,0 0,010 0,820 0,012 Styropian 16,0 0,160 0,040 4,000 R 4,649 Rsi 0,100 Rse 0,100 R T 4,849 Ściana zewnętrzna [SZ-1] Mur z cegły silikatowej 20,0 0,200 0,800 0,250 Siporeks 20,0 0,200 0,300 0,667 Tynk cem.-wapienny 1,5 0,015 0,820 0,018 Styropian 14,0 0,140 0,040 3,500 R 4,435 Rsi 0,130 Rse 0,040 R T 4,605 Ściana z luksferów [SZ-2] Tynk cem.-wap. 2,0 0,02 0,820 0,024 Ściana z gazobetonu 32,0 0,32 0,380 0,842 Tynk cem.-wap. 2,0 0,02 0,820 0,024 Styropian 14,0 0,14 0,040 3,500 R 4,391 Rsi 0,130 Rse 0,040 RT 4,561 Strop nad piwnicą PCV 0,5 0,005 0,200 0,025 Szlichta betonowa 3,0 0,03 1,000 0,030 Strop DZ3 20,0 0,2 0,230 R 0,285 Rsi 0,170 Rse 0,170 R T 0,625 Okna i drzwi balkonowe (nowe) U 0 Wsp. U 0,206 0,217 0,219 1,600 [W/m 2 K] - [W/m 2 K] 1,6 1,000 1,600 Drzwi wejściowe metalowe 2,6 1,000 2,600 40

41 Z-4 Współczynnik strat ciepła przez wentylację. Wyszczególnienie Strumień powietrza wentylacyjnego Strumień powietrza na pomieszczenie Całkowity strumień powietrza [m 3 /h] [m 3 /h] Przyjęto 1 wymianę/godzinę 3 526, Współczynnik strat ciepła przez wentylację [W/K] Kubatura wentylowana [m 3 ] Krotność wymiany powietrza 1,00 Współczynniki korekcyjne c r 1,1 1,0 c w 1,0 1,0 c m 1,0 1,0 Z-5 Strumień objętości powietrza wentylacyjnego. Wsp. Kubatura Krotność Wsp. osł. Wsp. wys. Strumień - [m 3 ] [h -1 ] - - [m 3 /h] Infiltracja 0, ,0 0,03 1,0 211,6 Strumień higieniczny , ,0 Strumień wentylacyjny 1 763,0 Z-6 Zyski ciepła bytowego. Ilość Strumień ciepła Zysk ciepła [szt.] [W] [W] Od ludzi Od oświetlenia i urządzeń , Ogółem

42 Z-7 Projektowana strata ciepła. Projektowana strata ciepła obecnie Przegroda A U b u H t [m 2 ] [W/m 2 K] - [W/K] [ C] [kw] Strop poddasza 370,00 1,177 1, ,43 Ściana zewnętrzna [SZ-1] 887,00 0,905 1, ,11 Ściana z luksferów [SZ-2] 43,00 4,545 1, ,82 Okna stare 27,77 3,520 1,0 98 3,91 Okna nowe 134,60 1,600 1, ,61 Drzwi wejściowe 8,20 5,610 1,0 46 1,84 Strop nad piwnicą 370,00 1,600 1, ,68 l Mostki liniowe [m] [W/mK] 40 ościeża 57,34 0,190 1,0 11 0,44 nadproża 32,27 0,600 1,0 19 0,77 podokien 32,27 0,570 1,0 18 0,74 balkony 0,00 0,650 1,0 0 0,00 Ogółem ,34 V 1 ρ*c p H v Wentylacja [m 3/ h] [J/m 3 /K] [W/K] , ,98 OGÓŁEM 121,32 Projektowana strata ciepła dla wariantu optymalnego Przegroda A U b u H tr [m 2 ] [W/m 2 K] - [W/K] [ C] [kw] Strop poddasza 370,00 0,206 1,0 76 3,05 Ściana zewnętrzna [SZ-1] 887,00 0,217 1, ,70 Ściana [SZ-2] 21,40 0,219 1,0 5 0,19 Okna nowe 184,27 1,600 1, ,79 Drzwi wejściowe 8,20 2,600 1,0 21 0,85 Strop nad piwnicą 370,00 1,600 1, ,68 Mostki liniowe l [m] [W/mK] ościeża 57,34 0,190 1, ,44 nadproża 32,27 0,600 1,0 19 0,77 podokien 32,27 0,570 1,0 18 0,74 balkony 0,00 0,650 1,0 0 0,00 Ogółem ,22 V 1 ρ*c p H v Wentylacja [m 3/ h] [J/m 3 /K] [W/K] , ,98 OGÓŁEM 73,19 42

43 Z-8 Zyski ciepła od nasłonecznienia dla stanu obecnego. Pow. Pow.netto Wsp. przep. l II III IV V IX X XI XII ogółem [m 2 ] [m 2 ] - [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] Okna stare S 0,00 0,00 0, SW 0,00 0,00 0, W 12,77 8,94 0, NW 0,00 0,00 0, N 2,24 1,57 0, NE 0,00 0,00 0, E 12,77 8,94 0, SE 0,00 0,00 0, Razem 27,77 19, Okna nowe S 4,48 3,14 0, SW 0,00 0,00 0, W 51,06 35,74 0, NW 0,00 0,00 0, N 10,98 7,68 0, NE 0,00 0,00 0, E 68,08 47,66 0, SE 0,00 0,00 0, Razem 134,60 94, OGÓŁEM 162,37 113,

44 Z-9 Zyski ciepła od nasłonecznienia dla optymalnego wariantu. Pow. Pow.netto Wsp. przep. l II III IV V IX X XI XII ogółem [m 2 ] [m 2 ] - [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] [MJ] Okna stare S 0,00 0,00 0, SW 0,00 0,00 0, W 0,00 0,00 0, NW 0,00 0,00 0, N 0,00 0,00 0, NE 0,00 0,00 0, E 0,00 0,00 0, SE 0,00 0,00 0, Razem 0,00 0, Okna nowe S 4,48 3,14 0, SW 0,00 0,00 0, W 63,83 44,68 0, NW 0,00 0,00 0, N 13,22 9,25 0, NE 0,00 0,00 0, E 80,85 56,59 0, SE 0,00 0,00 0, Razem 162,37 113, OGÓŁEM 162,37 113,

45 Z-10 Roczne zapotrzebowanie na energię dla stanu obecnego wg. PN-EN-ISO ; 2009 Wyszczególnienie Jednostka l II III IV V IX X XI XII ogółem Średnia temp. miesiąca [ C] -1,3-2,6 3,2 8,3 13,4 13,8 9,3 1,9-0,8 Różnica temperatur [ C] 21,3 22,6 16,8 11,7 6,6 6,2 10,7 18,1 20,8 Liczba dni w miesiącu Liczba sekund w mies. [Msek.] 2,678 2,419 2,678 2,592 0,432 0,432 2,678 2,592 2,678 19,181 Straty H tr H ve Strop poddasza 435,63 [MJ] Ściana zewnętrzna [SZ-1] 802,74 [MJ] Ściana z luksferów [SZ-2] 195,45 [MJ] Okna stare 97,75 [MJ] Okna nowe 215,35 [MJ] Drzwi wejściowe 46,00 [MJ] Strop nad piwnicą 592,00 [MJ] Mostki liniowe 48,65 [MJ] Straty przez przegrody [MJ] Wentylacja 1 279,94 [MJ] Całkowite przenoszenie ciepła [MJ] Zyski słoneczne [MJ] Zyski wewnętrzne [MJ] Razem zyski [MJ] Stosunek zysków do przenoszenia 0,1222 0,1347 0,2084 0,3158 2,2708 1,6937 0,2792 0,1403 0,1154 0,2017 Typ budynku ciężki ( ) Powierzchnia ogrzewana [m 2 ] Pojemność cieplna [J/K] Stała czasowa [h] 26 Metoda obliczeniowa miesięczna Referencyjny parametr liczbowy a H,0 1 Stała czasowa odniesienia t H,0 [h] 15 Parametr numeryczny a H 2,71 Parametr numeryczny a H + 1 3,71 η 0,9970 0,9962 0,9887 0,9694 0,4123 0,5228 0,9771 0,9958 0,9974 Zyski ciepła [MJ] Zapotrzebowanie ciepła [MJ]

46 Z-11 Roczne zapotrzebowanie na energię dla optymalnego wariantu wg PN-EN-ISO ; 2009 Wyszczególnienie Jednostka l II III IV V IX X XI XII ogółem Średnia temp. miesiąca [ C] -1,3-2,6 3,2 8,3 13,4 13,8 9,3 1,9-0,8 Różnica temperatur [ C] 21,3 22,6 16,8 11,7 6,6 6,2 10,7 18,1 20,8 Liczba dni w miesiącu Liczba sekund w mies. [Msek.] 2,678 2,419 2,678 2,592 0,432 0,432 2,678 2,592 2,678 19,181 Przegroda Htr Hve Strop poddasza 76,30 [MJ] Ściana zewnętrzna [SZ-1] 192,62 [MJ] Ściana z luksferów [SZ-2] 4,69 [MJ] Okna nowe 294,82 [MJ] Drzwi nowe 21,32 [MJ] Mostki liniowe 48,65 [MJ] Strop nad piwnicą 592,00 [MJ] Straty przez przegrody [MJ] Wentylacja 1 163,58 [MJ] Całkowite przenoszenie ciepła [MJ] Zyski słoneczne [MJ] Zyski wewnętrzne [MJ] Razem zyski [MJ] Stosunek zysków do przenoszenia 0,1856 0,1918 0,3185 0,5495 4,8273 3,3476 0,4358 0,2110 0,1754 0,3303 Typ budynku ciężki ( ) Powierzchnia ogrzewana [m 2 ] Pojemność cieplna [J/K] Stała czasowa [h] 40 Metoda obliczeniowa miesięczna Referencyjny parametr liczbowy 1 a H,0 Stała czasowa odniesienia t H,0 [h] 15 Parametr numeryczny a H 3,65 Parametr numeryczny a H + 1 4,65 η 0,9983 0,9981 0,9895 0,9460 0,2066 0,2962 0,9722 0,9973 0,9986 Zyski ciepła [MJ] Zapotrzebowanie ciepła [MJ]

47 Z-12 Sprawności systemu grzewczego. Sprawność systemu grzewczego dla stanu obecnego 1 Rodzaj systemu zasilania kotłownia gazowa 2 Wytwarzanie ciepła η g 0,90 kocioł gazowy 3 Przesyłanie ciepła η d 0,90 4 Regulacja i wykorzystanie ciepła η e 0,86 przewody w złym stanie technicznym brak regulacji miejscowej 5 Akumulacja ciepła η s 0,95 zbiornik buforowy 6 Sprawność całkowita systemu η 0 0,662 7 Tygodniowe przerwy na ogrzewanie w t 1,0 praca ciągła 8 Dobowe przerwy na ogrzewanie w d 1,0 praca ciągła Sprawność systemu grzewczego dla optymalnego wariantu 1 Rodzaj systemu zasilania kotłownia gazowa 2 Wytwarzanie ciepła η g 0,97 3 Przesyłanie ciepła η d 0,95 4 Regulacja i wykorzystanie ciepła η e 0,93 wysokosprawny kocioł gazowy przewody poziome izolowane, przewody pionowe nieizolowane regulacja centralna i miejscowa P-2K 5 Akumulacja ciepła η s 0,95 zbiornik buforowy 6 Sprawność całkowita systemu η 0 0,814 7 Tygodniowe przerwy na ogrzewanie w t 1,0 praca ciągła 8 Dobowe przerwy na ogrzewanie w d 1,0 praca ciągła 47

48 Z-13 Ciepła woda użytkowa. Wyszczególnienie Jednostka obecnie Ciepło właściwe wody kj/kg*k 4,19 Gęstość wody kg/m Liczba użytkowników osób 200 Zużycie jednostkowe dm 3 /d 8 Temperatura ciepłej wody C 55 Temperatura wody zimnej C 10 Współczynnik korekcyjny temperatury - 1 Czas pracy instalacji cwu doba 328,5 Roczne zapotrzebowanie ciepła użytkowego kwh/rok ,3 Roczne zapotrzebowanie ciepła końcowego GJ/rok 99,1 Sprawność wytwarzania - 0,700 Sprawność przesyłu - 0,600 Sprawność akumulacji - 0,690 Sprawność sezonowa wykorzystania - 1,000 Sprawność całkowita - 0,290 Roczne zapotrzebowanie ciepła końcowego kwh/rok ,7 Roczne zapotrzebowanie ciepła końcowego GJ/rok 342,0 Średnie godzinowe zapotrzebowanie ciepła m 3 /h 0,089 Wsp. godzinowej nierównomierności rozbioru - 2,558 Zużycie ciepła na ogrzanie 1 m 3 wody GJ/m 3 0,651 Max. moc c.w.u. kw 41,1 Średnia moc c.w.u. kw 16,1 Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię kwh/(m 2 *rok) 72,1 48

49 Z-14 Efekt ekologiczny. Określenie efektu ekologicznego termomodernizacji budynku Zespołu Szkół w Mętkowie Wyszczególnienie 1 Dane ogólne Jednostka Kotłownia Kotłownia GZ-50 GZ-50 Efekt ekologiczny obecna docelowa [Mg/a] % Moc kotłowni [MW] do 1,4 do 1,4 - - Zapotrzebowanie ciepła [GJ/rok] 1 830, , Sprawność kotłowni [%] Paliwo Rodzaj GZ-50 GZ Zużycie roczne [m 3 ]; 0,051 0, Wartość opałowa [MJ/m 3 ]; 36, , Zawartość siarki całkowitej [mg/m 3 ]; Popiół w stanie roboczym [%] Zawartość cz. palnych w pyle [%] Sprawność cyklonów [%] Wskaźniki unosu na podstawie materiałów informacyjno-instruktażowych MOŚZNiL nr 1/96 Dwutlenek siarki [kg/10 6 m 3 ]; Dwutlenek azotu [kg/10 6 m 3 ]; Tlenek węgla [kg/10 6 m 3 ]; Dwutlenek węgla [kg/10 6 m 3 ]; Benzo/a/piren [kg/10 6 m 3 ]; Pył [kg/10 6 m 3 ]; Ładunek zanieczyszczeń Paliwo GZ-50 GZ-50 efekt % Dwutlenek siarki [Mg/rok] 0,004 0,002 0,002 43,46 Dwutlenek azotu [Mg/rok] 0,065 0,037 0,028 43,46 Tlenek węgla [Mg/rok] 0,018 0,010 0,008 43,46 Dwutlenek węgla [Mg/rok] 99,481 56,2 43,232 43,46 Benzo/a/piren [Mg/rok] Pył [Mg/rok] 0,001 0,000 0,000 43,46 5. Emisja zastępcza dwutlenku siarki Emisja Efekt ekologiczny Współczynnik SO2 [Mg/rok] [Mg/Mg] [Mg/rok] Dwutlenek azotu 0,028 1,00 0,03 Dwutlenek siarki 0,002 1,00 0,00 Tlenek węgla 0,008 0,02 0,00 Pył 0,000 0,50 0,00 Ogółem 0,03 49

50 Z-15 Kserokopia rzutu budynku. 50