POSIEDZENIE RADY EUROPEJSKIEJ W NICEI

Transkrypt

1 Wnioski Prezydencji IV. UNIA EUROPEJSKA POSIEDZENIE RADY EUROPEJSKIEJ W NICEI 7 9 grudnia 2000 r. Wnioski Prezydencji 1. Rada Europejska zebra³a siê w Nicei w dniach 7, 8 i 9 grudnia 2000 r. Spotkanie rozpoczê³o siê od wymiany opinii z Nicole Fontaine, przewodnicz¹c¹ Parlamentu Europejskiego, na temat g³ównych tematów szczytu. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska Karta Praw Podstawowych I. KARTA PRAW PODSTAWOWYCH 2. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje wspólne og³oszenie przez Radê, Parlament Europejski i Komisjê Europejsk¹ Karty Praw Podstawowych, ³¹cz¹cej w sobie obywatelskie, polityczne, ekonomiczne, spo³eczne i socjalne prawa, które dot¹d by³y zawarte w ró norodnych Ÿród³ach: miêdzynarodowych, europejskich b¹dÿ krajowych. Rada Europejska pragnie mo liwie najszerszego upowszechnienia Karty wœród obywateli Unii. Stosownie do wniosków przyjêtych na posiedzeniu w Kolonii, kwestia mocy obowi¹zuj¹cej Karty zostanie rozwa ona póÿniej. Funkcjonowanie instytucji 3. Rada Europejska podkreœla znaczenie, jakie ma realizacja przyjêtych przez ni¹ na posiedzeniu w Helsinkach zaleceñ operacyjnych odnoœnie do funkcjonowania Rady UE oraz przyjmuje do wiadomoœci raport o nowej procedurze wspó³decydowania. Rada podtrzymuje wolê wspierania reformy administracyjnej Komisji. Z satysfakcj¹ przyjmuje do wiadomoœci przyjête przez Radê UE i Komisjê œrodki, których celem jest poprawa skutecznoœci zewnêtrznych dzia³añ Unii. Rozszerzenie II. ROZSZERZENIE 4. Rada Europejska ponownie potwierdza historyczn¹ wagê procesu rozszerzania Unii Europejskiej oraz polityczny priorytet, jaki wi¹ e ona z sukcesem tego procesu. Rada z zadowoleniem wita przyspieszenie negocjacji akcesyjnych z krajami kandyduj¹cymi, odnotowuj¹c w tej dziedzinie bardzo du y postêp, zw³aszcza w ci¹gu kilku ostatnich miesiêcy. 5. Rada Europejska jest przekonana, e nadszed³ czas, aby procesowi temu nadaæ nowe tempo. Popiera wnioski przyjête przez Radê ds. Ogólnych na posiedzeniu 4 grudnia 2000 r. w sprawie zaproponowanej przez Komisjê strategii. Z zadowoleniem stwierdza, e we wnioskach tych potwierdzono zasadê zró nicowania, opart¹ na osi¹gniêciach ka dego kraju, oraz umo liwiono poszczególnym krajom nadrobienie pewnych opóÿnieñ. Mapa drogowa (road map) [czyli zarys harmonogramu], zarysowana na nastêpne osiemnaœcie miesiêcy, u³atwi prowadzenie dalszych negocjacji z uwzglêdnieniem faktu, e kraje najlepiej przygotowane bêd¹ mog³y osi¹gaæ szybszy postêp. 6. W opinii Rady Europejskiej strategia ta, wraz z zakoñczeniem Miêdzyrz¹dowej Konferencji poœwiêconej reformie instytucjonalnej, umo liwi Unii, zgodnie 47

2 z celami okreœlonymi przez Radê na spotkaniu w Helsinkach, osi¹gniêcie pod koniec 2002 r. stanu gotowoœci do powitania tych nowych pañstw cz³onkowskich, które bêd¹ gotowe [do cz³onkostwa], w nadziei, e bêd¹ one mog³y uczestniczyæ w nastêpnych wyborach do Parlamentu Europejskiego. W czerwcu 2001 r. w Gõteborgu Rada Europejska oceni postêp w realizacji tej nowej strategii w celu opracowania niezbêdnych wytycznych dotycz¹cych pomyœlnego zakoñczenia procesu rozszerzenia. 7. Rada Europejska docenia podejmowane przez kraje kandyduj¹ce wysi³ki maj¹ce na celu stworzenie warunków do przyjêcia, wdra ania oraz praktycznego stosowania acquis. Rada zwraca siê z proœb¹ do tych krajów o kontynuowanie oraz przyspieszenie niezbêdnych reform przygotowuj¹cych je do akcesji, w szczególnoœci dotyczy to wzmocnienia ich zdolnoœci administracyjnych, tak aby mo liwie jak najszybciej mog³y one przyst¹piæ do Unii. Rada Europejska wzywa Komisjê do opracowania programu dla regionów przygranicznych, który pozwoli wzmocniæ ich ekonomiczn¹ konkurencyjnoœæ. 8. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci raport Rady UE o strategii pañstw kandyduj¹cych w dziedzinie polityki walutowej. Uznano, e jest to strategia kompatybilna z procesem akcesji do UE, umo liwiaj¹ca w przysz³oœci udzia³ w mechanizmie kursów walutowych i w konsekwencji przyjêcie euro. Rada z zadowoleniem przyjmuje fakt nawi¹zania z krajami kandyduj¹cymi dialogu gospodarczego i finansowego. 9. Rada Europejska odnotowuje z zadowoleniem postêp, jaki osi¹gniêto w realizacji przedakcesyjnej strategii w odniesieniu do Turcji i wyra a du ¹ satysfakcjê z porozumienia w sprawie ramowego rozporz¹dzenia oraz Partnerstwa dla Cz³onkostwa, co osi¹gniêto na posiedzeniu Rady 4 grudnia 2000 r. Podkreœla znaczenie tego dokumentu dla zacieœniania stosunków miêdzy Uni¹ a Turcj¹, zgodnie z kierunkiem nakreœlonym we wnioskach z posiedzenia Rady Europejskiej w Helsinkach. Rada zwraca siê z proœb¹ do Turcji o szybkie przedstawienie swego narodowego programu przyjmowania acquis, opartego na Partnerstwie dla Cz³onkostwa. 10. Obrady Konferencji Europejskiej na szczeblu szefów pañstw i rz¹dów 7 grudnia 2000 r. by³y okazj¹ do dog³êbnego przedyskutowania reformy instytucjonalnej oraz funkcjonowania Unii Europejskiej w d³u szej perspektywie. Rada Europejska uwa a Konferencjê Europejsk¹ za po yteczne ramy dialogu miêdzy pañstwami cz³onkowskimi UE a krajami ubiegaj¹cymi siê o cz³onkostwo w Unii. Proponuje, aby kraje objête procesem stabilizacyjnym i procesem stowarzyszeniowym, jak równie kraje EFTA, zosta³y zaproszone do udzia³u w obradach konferencji jako potencjalni cz³onkowie UE. Wspólna Europejska Polityka Bezpieczeñstwa i Obrony III. WSPÓLNA EUROPEJSKA POLITYKA BEZPIECZEÑ- STWA I OBRONY 11. Rada Europejska zatwierdza raport Prezydencji poœwiêcony europejskiej polityce bezpieczeñstwa i obrony, z za³¹cznikami. 12. Rada Europejska wzywa nastêpn¹ Prezydencjê, wraz z sekretarzem generalnym/wysokim przedstawicielem, do przyspieszenia prac na forum Rady ds. Ogólnych, zgodnie z zadaniami okreœlonymi w raporcie. Celem jest szybkie doprowadzenie do stanu operacyjnej gotowoœci Unii w tej dziedzinie. Decyzja w tej sprawie zostanie podjêta przez Radê Europejsk¹ mo liwie najwczeœniej w 2001 r., jednak nie póÿniej, ani eli w trakcie jej posiedzenia w Laeken. Przysz³a szwedzka Prezydencja jest proszona o przedstawienie Radzie na jej posiedzeniu w Gõteborgu raportu poœwiêconego wszystkim tym zagadnieniom. 48

3 Nowy impuls do ekonomicznego i spo³ecznego rozwoju Europy Europa spo³eczna IV. NOWY IMPULS DO EKONOMICZNEGO I SPO ECZ- NEGO ROZWOJU EUROPY A. Europa spo³eczna Europejska Agenda Spo³eczna 13. Rada Europejska zatwierdza Europejsk¹ Agendê Spo³eczn¹ (zob. Za³¹cznik), która zgodnie z wnioskami przyjêtymi przez Radê Europejsk¹ na posiedzeniu w Lizbonie oraz na podstawie informacji Komisji zawiera jasne priorytety dzia³añ na najbli sze piêæ lat, skupione wokó³ szeœciu strategicznych wytycznych we wszystkich obszarach polityki spo³ecznej. Agenda to istotny krok w kierunku wzmocnienia i unowoczeœnienia europejskiego modelu spo³ecznego, charakteryzuj¹cego siê œcis³ym zwi¹zkiem wyników gospodarczych i postêpu spo³ecznego. 14. Na podstawie raportu Komisji i Rady oraz systematycznie aktualizowanej listy osi¹gniêæ Rada Europejska, pocz¹wszy od spotkania w Sztokholmie w marcu 2001 r., bêdzie na ka dym swym wiosennym posiedzeniu oceniaæ sposób realizacji Agendy. Rada Europejska zaprasza zw³aszcza partnerów spo³ecznych do pe³nego udzia³u w realizacji i monitorowaniu Agendy, w szczególnoœci na corocznych spotkaniach, które bêd¹ siê odbywaæ przed wiosennymi spotkaniami Rady Europejskiej. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska Europejska strategia na rzecz zatrudnienia 15. Stopa wzrostu gospodarczego Unii Europejskiej jest obecnie najwy sza od dziesiêciu lat; w tym roku powinna ona osi¹gn¹æ 3,5%. Od 1997 r. ju przez trzeci rok z rzêdu maleje bezrobocie, a jego stopa w po³owie 2000 r. wynosi³a 8,7%, prognozy zaœ na 2001 r. zapowiadaj¹, e spadnie poni ej 8%. W tym samym czasie stopa zatrudnienia wzros³a z 60,7% do 62,1%. 16. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci propozycjê Komisji w sprawie wytycznych w dziedzinie zatrudnienia na rok 2001, która potwierdza trafnoœæ œrednioterminowego podejœcia, przyjêtego na posiedzeniu Rady Europejskiej w Luksemburgu. Wytyczne zawieraj¹ poprawki, zw³aszcza maj¹ce na wzglêdzie ustanowienie ambitniejszych, skwantyfikowanych celów, w tym aspektów jakoœciowych charakterystycznych dla niektórych krajów. Musz¹ one uwzglêdniaæ jakoœæ zatrudnienia, silniejszy rozwój przedsiêbiorczoœci oraz horyzontalny cel, jakim jest nauczanie ustawiczne. 17. Rada Europejska zatwierdza osi¹gniête przez Radê UE porozumienie w sprawie powy szych wytycznych, indywidualnych zaleceñ skierowanych do poszczególnych pañstw cz³onkowskich oraz w sprawie wspólnego raportu. Z zadowoleniem przyjmuje konstruktywny udzia³ Parlamentu Europejskiego i partnerów spo³ecznych, jak równie zintegrowane podejœcie, które bierze pod uwagê aspekty ekonomiczne i edukacyjne, zgodnie z którym by³y prowadzone prace w tej dziedzinie. Europejska strategia przeciwdzia³ania marginalizacji spo³ecznej oraz wszelkim formom dyskryminacji 18. Rada Europejska zatwierdza cele w zakresie zwalczania ubóstwa i marginalizacji spo³ecznej, przyjête przez Radê. Zwraca siê z proœb¹ do pañstw cz³onkowskich, aby opracowa³y w³asne priorytety dotycz¹ce tych celów i przedstawi³y je do czerwca 2001 r., a tak e narodowe plany dzia³añ na dwa lata oraz okreœli³y wskaÿniki i mechanizmy monitorowania, za pomoc¹ których bêdzie mo na mierzyæ osi¹gniêty postêp. 49

4 19. Rada Europejska podkreœla znaczenie przyjêtych niedawno dokumentów, których celem jest zwalczanie wszelkich form dyskryminacji, zgodnie z postanowieniami artyku³u 13 Traktatu. Unowoczeœnienie zabezpieczenia socjalnego 20. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci opracowany przez Grupê Robocz¹ Wysokiego Szczebla ds. Zabezpieczenia Socjalnego raport o postêpie w dziedzinie przysz³ej ewolucji systemu zabezpieczenia emerytalnego oraz przygotowany przez Komitet Polityki Gospodarczej raport w sprawie finansowych konsekwencji starzenia siê populacji. 21. Rada Europejska zatwierdza podejœcie Rady, zak³adaj¹ce dokonanie wszechstronnej oceny trwa³oœci i jakoœci systemów emerytalnych. Rada Europejska zaprasza pañstwa cz³onkowskie, we wspó³pracy z Komisj¹, do wymienienia doœwiadczeñ oraz przedstawienia swoich narodowych strategii w tej dziedzinie. Wyniki tej wstêpnej, ogólnej analizy trwa³oœci systemów emerytalnych w d³ugim terminie powinny byæ dostêpne przed posiedzeniem Rady Europejskiej w Sztokholmie. Zaanga owanie pracowników 22. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje porozumienie na temat socjalnych aspektów spó³ki europejskiej. Porozumienie to, które uwzglêdnia ró norodne rodzaje stosunków pracy funkcjonuj¹ce w pañstwach cz³onkowskich, pozostawia do uznania pañstw cz³onkowskich decyzjê, czy przetransponowaæ na grunt prawa krajowego przepisy referencyjne dotycz¹ce uczestnictwa [przedstawicieli pracowników w radach nadzorczych] w spó³kach europejskich powsta- ³ych w wyniku fuzji. Aby spó³ka europejska mog³a zostaæ zarejestrowana w pañstwie cz³onkowskim, które nie przetransponowa³o do swego ustawodawstwa tych e przepisów referencyjnych, nale y wpierw zawrzeæ stosowne porozumienie w sprawie rozwi¹zañ dotycz¹cych partycypacji pracowników, albo te musi zostaæ spe³niony warunek, e adne z wchodz¹cych do spó³ki przedsiêbiorstw nie podlega³o przepisom dotycz¹cym uczestnictwa pracowników przed zarejestrowaniem spó³ki europejskiej. Na tej podstawie Rada Europejska wzywa Radê do zakoñczenia do koñca bie ¹cego roku prac nad dokumentami umo liwiaj¹cymi przyjêcie statutu spó³ki europejskiej. 23. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci istotny postêp osi¹gniêty w negocjacjach nad projektem dyrektywy w sprawie informowania i konsultacji z pracownikami oraz wzywa Radê, aby dalej analizowa³a propozycje dotycz¹ce tego aktu. Europa innowacji i wiedzy B. Europa innowacji i wiedzy Mobilnoœæ studentów i nauczycieli 24. Rada Europejska zatwierdza uchwa³ê Rady UE w sprawie planu dzia³añ na rzecz mobilnoœci (zob. Za³¹cznik). Wzywa pañstwa cz³onkowskie, aby przyspieszy³y swe dzia³ania koordynacyjne w celu wdro enia 42 œrodków praktycznych, dotycz¹cych aspektów administracyjnych, ustawodawczych, finansowych i socjalnych, których zadaniem jest zdefiniowanie, zwiêkszenie oraz zdemokratyzowanie mobilnoœci w Europie, jak równie wsparcie w³aœciwych rodzajów finansowania. Postêp w tej dziedzinie bêdzie poddawany ocenie co dwa lata. Plan e-europa Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci okresowy raport Komisji i Rady UE z realizacji planu dzia³añ e-europa 2002, w którym opisano osi¹gniêty dotychczas postêp. W trakcie swego posiedzenia w Sztokholmie Rada Europejska 50

5 przeanalizuje wstêpny raport na temat wk³adu, jaki plan ten wniós³ w rozwój spo³eczeñstwa opartego na wiedzy, jak równie priorytety w zakresie jego dalszej realizacji. W tym samym kontekœcie zostanie równie przeanalizowana kwestia, w jakim stopniu plan ten przyczyni³ siê do unowoczeœnienia s³u by cywilnej w pañstwach cz³onkowskich, zw³aszcza w œwietle spotkania ministrów odpowiedzialnych za te s³u by, które odby³o siê w Strasbourgu. Badania i innowacje 26. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci postêp osi¹gniêty w budowie tzw. Europejskiego obszaru badañ i innowacji. Wyra a pragnienie, aby podjête inicjatywy przyczyni³y siê do poprawy przejrzystoœci wyników badañ oraz aby kariera naukowa nadal by³a atrakcyjn¹ drog¹ rozwoju zawodowego. Przyjmuje do wiadomoœci wnioski Rady UE w sprawie wspólnotowych instrumentów finansowych dla ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw oraz pierwszych wyników inicjatywy Europejskiego Banku Inwestycyjnego Innowacje MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska 27. Rada Europejska wzywa Komisjê do przedstawienia jej na posiedzeniu w Sztokholmie wstêpnego raportu w sprawie postêpu osi¹gniêtego w tworzeniu Europejskiego obszaru badañ i innowacji. 28. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci przedstawiony przez Komisjê raport w sprawie projektu GALILEO. W fazie walidacyjnej finansowanie projektu bêdzie oparte na œrodkach pochodz¹cych od Wspólnoty oraz Europejskiej Agencji Kosmicznej. W okresie realizacji projektu oraz w jego póÿniejszym zarz¹dzaniu konieczne bêdzie partnerstwo sektora publicznego i prywatnego. Rada Europejska potwierdza wnioski przyjête na posiedzeniu w Kolonii, a dotycz¹ce roli, jak¹ powinny odgrywaæ prywatne Ÿród³a finansowania. Rada Europejska wzywa Radê UE do pilnego opracowania na spotkaniu 20 grudnia 2000 r. rozwi¹zañ dotycz¹cych projektu GALILEO, co pozwoli zapewniæ, miêdzy innymi, zdrowy system zarz¹dzania finansowego oraz zrównowa ony udzia³ wszystkich pañstw cz³onkowskich. Koordynacja polityki gospodarczej C. Koordynacja polityki gospodarczej WskaŸniki strukturalne 29. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje przygotowany przez Komisjê i Radê UE wykaz wskaÿników strukturalnych, kompatybilnych dla poszczególnych pañstw cz³onkowskich. WskaŸniki te, ukazuj¹ce równie osi¹gniêty postêp, zostan¹ wykorzystane do sporz¹dzenia syntetycznego raportu; Rada wyselekcjonuje niewielk¹ ich liczbê przed posiedzeniem Rady Europejskiej w Sztokholmie. Uregulowanie rynków finansowych 30. Rada Europejska zgadza siê co do zasady ze wstêpnymi ustaleniami zawartymi w raporcie okresowym Komitetu, którego pracom przewodniczy³ [Alexander] Lamfalussy, w sprawie uregulowania europejskich rynków papierów wartoœciowych oraz w trzecim raporcie Komisji w sprawie planu dzia³añ w dziedzinie us³ug finansowych. Zwraca siê z proœb¹ do Rady UE i Komisji o przedstawienie jej na posiedzeniu w marcu 2001 r. w Sztokholmie stosownej informacji, opartej na ostatecznym raporcie Komisji. Euro 31. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje udoskonalenie trybu prac Eurogrupy oraz zwiêkszenie ich przejrzystoœci. Z zadowoleniem przyjmuje równie zamiar rozszerzenia zakresu spraw, g³ównie strukturalnych, poruszanych na tym forum, z nale ytym uwzglêdnieniem wniosków z posiedzenia Rady Euro- 51

6 pejskiej w Luksemburgu. Lepszy poziom prac, prowadz¹cy do œciœlejszej i skuteczniejszej koordynacji polityki gospodarczej, pomo e rozwin¹æ potencja³ strefy euro. 32. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci postêp osi¹gniêty w przygotowaniach do wprowadzenia monet i banknotów euro. Opracowywana przez Komisjê lista osi¹gniêæ, prezentowana regularnie na forum Eurogrupy, umo liwia graficzne przedstawienie postêpu w poszczególnych krajach. Rada Europejska pragnie przyspieszenia prac przygotowawczych i proponuje przyjêcie pewnych, wspólnych dat w rozpowszechnianiu informacji w tej dziedzinie w strefie euro w 2001 r.: tydzieñ obejmuj¹cy 9 maja jako czêœæ Dni Europy; prezentacja monet i banknotów euro we wrzeœniu; udostêpnienie monet euro osobom fizycznym w po³owie grudnia w tych pañstwach cz³onkowskich, które siê na to zdecyduj¹, oraz wprowadzenie monet i banknotów euro o pó³nocy 31 grudnia. W ci¹gu 2001 r. nale y jak najszybciej przyj¹æ skuteczny system ochrony euro przed fa³szerstwami. Przygotowania do wiosennego posiedzenia Rady Europejskiej Tzw. pakiet podatkowy 33. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osi¹gniête w zakresie tzw. pakietu podatkowego, zgodnie z harmonogramem oraz warunkami okreœlonymi na spotkaniu w Feira, w szczególnoœci je eli chodzi o zasadnicz¹ treœæ dyrektywy w sprawie opodatkowania oszczêdnoœci. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Komisji i Prezydencji o jak najszybsze podjêcie dyskusji ze Stanami Zjednoczonymi i innymi krajami trzecimi w celu przyjêcia równowa nych œrodków dotycz¹cych opodatkowania oszczêdnoœci. Zainteresowane pañstwa cz³onkowskie zobowi¹za³y siê przyj¹æ niezbêdne rozwi¹zania umo liwiaj¹ce wprowadzenie tych samych œrodków, jakie maj¹ zastosowanie w Unii Europejskiej, na wszystkich terytoriach zale nych b¹dÿ stowarzyszonych, o których mowa we wnioskach ze spotkania w Feira. Równolegle nale y kontynuowaæ dyskusjê na temat Kodeksu postêpowania (opodatkowanie biznesu) w celu równoczesnego przyjêcia Kodeksu oraz dyrektywy w sprawie opodatkowania oszczêdnoœci. Na szczycie w Gõteborgu Prezydencja i Komisja przedstawi¹ Radzie Europejskiej raport poœwiêcony wszystkim aspektom pakietu podatkowego. D. Przygotowania do wiosennego posiedzenia Rady Europejskiej 34. W dniach 23 i 24 marca 2001 r. w Sztokholmie odbêdzie siê pierwsze regularne posiedzenie wiosenne Rady Europejskiej, które bêdzie poœwiêcone przeanalizowaniu zagadnieñ ekonomicznych i spo³ecznych na podstawie zbiorczego raportu przygotowanego przez Komisjê oraz odpowiednich raportów Rady UE, miêdzy innymi w kontekœcie wyzwañ demograficznych, jakim Unia bêdzie musia³a stawiæ czo³o w przysz³oœci. Spotkanie stanie siê okazj¹ do dyskusji nad stanem realizacji ogólnej strategii uzgodnionej w Lizbonie. Pierwsze posiedzenie ma szczególne znaczenie dla rozwoju tego procesu w przysz³oœci, tote Rada Europejska wzywa wszystkie strony do aktywnych przygotowañ, uwzglêdniaj¹cych prace wstêpne, zainicjowane przez obecn¹ Prezydencjê. Europa obywateli V. EUROPA OBYWATELI Zdrowie i bezpieczeñstwo konsumentów A. Zdrowie i bezpieczeñstwo konsumentów 35. Rada Europejska potwierdza koniecznoœæ szybkiego i pe³nego wdro enia w ycie zasad przyjêtych w Traktacie Amsterdamskim, ustalaj¹cych wymóg wysokiego poziomu ochrony ludzkiego zdrowia podczas definiowania i realizacji wspólnotowych polityk i dzia³añ. W tym kontekœcie Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci uchwa³ê Rady w sprawie zasady ostro noœci. 52

7 BSE 36. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci propozycjê Komisji w sprawie rozporz¹dzenia, którego zadanie to z jednej strony okreœlenie ogólnych zasad oraz podstawowych wymogów prawa ywnoœciowego, a z drugiej utworzenie Europejskiej Agencji ds. ywnoœci. Polityka w dziedzinie bezpieczeñstwa ywnoœci musi dotyczyæ ca³ego tzw. ³añcucha ywnoœciowego i musi byæ realizowana zarówno z myœl¹ o ludziach, jak i o zwierzêtach. Aby móc zapobiegaæ kryzysom, dzia³alnoœæ nowej Europejskiej Agencji ds. ywnoœci musi ³¹czyæ najwy szy poziom wiedzy naukowej, niezale noœæ i przejrzystoœæ. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Rady UE i Parlamentu o przyspieszenie prac, tak aby Europejska Agencja ds. ywnoœci mog³a funkcjonowaæ ju na pocz¹tku 2002 r. B. BSE 37. Rada Europejska przyjê³a do wiadomoœci uzgodnione przez Radê UE œrodki maj¹ce na celu zwalczenie BSE: wdro enie programów badawczych, zakaz stosowania miêsa i m¹czki jako karmy w hodowli zwierzêcej oraz wycofanie okreœlonych, stwarzaj¹cych zagro enie materia³ów, których lista w razie koniecznoœci mo e zostaæ rozszerzona. Wszystkie te œrodki musz¹ zostaæ szybko i dok³adnie wprowadzone w ycie, aby daæ konsumentom trwa³¹ gwarancjê, i konsumpcja wo³owiny jest bezpieczna. Zasadnicze znaczenie ma zintensyfikowanie wysi³ków w dziedzinie medycyny i weterynarii, które zapewni¹ mo liwoœci zapobiegania, diagnozowania i leczenia choroby BSE. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska 38. Rada Europejska przyjê³a do wiadomoœci fakt, e Komisja planuje przedstawiæ propozycje dotycz¹ce œrodków maj¹cych na celu poprawê sytuacji na rynku wo³owiny, zbadanie sytuacji hodowców byd³a oraz szczegó³owe przeanalizowanie poda y i popytu na roœliny oleiste i roœliny z du ¹ zawartoœci¹ bia³ka, zgodnie z prognoz¹ finansow¹. Bezpieczeñstwo morskie C. Bezpieczeñstwo morskie 39. Rada Europejska wzywa Parlament Europejski i Radê do mo liwie najszybszego przyjêcia przepisów dotycz¹cych pañstwowej kontroli portów oraz towarzystw klasyfikacyjnych, w szczególnoœci poprzez umo liwienie inspekcji statków tzw. najwiêkszego ryzyka, jak równie kontrolê przepisów dotycz¹cych przyspieszonego wycofywania jednokad³ubowych tankowców, w miarê mo liwoœci w drodze porozumienia na forum Miêdzynarodowej Organizacji Morskiej. 40. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci nowe propozycje Komisji maj¹ce na celu poprawê bezpieczeñstwa na morzu. Propozycje te dotycz¹ udoskonalenia europejskiego systemu raportowania i dostarczania informacji o ruchu morskim, utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeñstwa Morskiego oraz zlikwidowania luk w miêdzynarodowym systemie odpowiedzialnoœci i odszkodowañ. 41. Wszystkie te propozycje stanowi¹ zasadniczy wk³ad w unijn¹ strategiê bezpieczeñstwa morskiego, o której opracowanie prosi³a Rada Europejska. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do pañstw cz³onkowskich o niezw³oczne wprowadzenie w ycie œrodków zaakceptowanych przez piêtnaœcie pañstw cz³onkowskich, jeœli nie wymagaj¹ one miêdzynarodowych uregulowañ. Œrodowisko naturalne D. Œrodowisko naturalne Zmiany klimatyczne 42. Rada Europejska wyra a ubolewanie z powodu faktu, e nie uda³o siê osi¹gn¹æ w³aœciwego porozumienia na konferencji w Hadze. Usilnie podkreœla, aby wszystkie strony, zgodnie z Za³¹cznikiem B do Protoko³u, podjê³y niezw³ocznie kroki niezbêdne do wype³nienia ich zobowi¹zañ; potwierdza te gotowoœæ Unii 53

8 Us³ugi powszechne Bezpieczeñstwo Unii w zakresie dostaw okreœlonych produktów Strefa wolnoœci, bezpieczeñstwa i sprawiedliwoœci do zdecydowanych dzia³añ zmierzaj¹cych do ratyfikacji Protoko³u z Kyoto, tak aby móg³ on wejœæ w ycie najpóÿniej w 2002 r. W negocjacjach osi¹gniêto postêp we wszystkich dziedzinach, w szczególnoœci w odniesieniu do krajów rozwijaj¹cych siê. Postêp ten nale y zdyskontowaæ w przysz³ych rozmowach z udzia³em wszystkich stron, ³¹cznie z krajami rozwijaj¹cymi siê. Rada Europejska popiera propozycjê przeprowadzenia do koñca roku w Oslo nieformalnych rozmów. Szósta Konferencja Stron musi niezw³ocznie podj¹æ dalsze prace. Rada Europejska zwraca siê z apelem do wszystkich stron, aby do³o y³y wszelkich niezbêdnych starañ w celu jak najszybszego dojœcia do porozumienia. Œrodowisko naturalne a trwa³y rozwój 43. Rada Europejska z zainteresowaniem odnios³a siê do raportów Rady UE w sprawie uwzglêdnienia w polityce gospodarczej aspektów ekologicznych. Przyjmuje do wiadomoœci zalecenia sprzyjaj¹ce instrumentom bazuj¹cym na bodÿcach, zw³aszcza w zakresie opodatkowania. Raporty te stanowi¹ wa ny wk³ad w opracowanie europejskiej strategii trwa³ego rozwoju, która zostanie przeanalizowana przez Radê Europejsk¹ w Gõteborgu. 44. Rada Europejska wykaza³a zainteresowanie dla prac prowadzonych w dziedzinie miêdzynarodowego zarz¹dzania œrodowiskiem naturalnym oraz dla mo liwych rozwi¹zañ maj¹cych na celu usuniêcie jej obecnych s³abych punktów zarówno w krótko-, jak i d³ugoterminowej perspektywie, ³¹cznie z ewentualnym powo³aniem do ycia œwiatowej organizacji ds. œrodowiska naturalnego. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Rady o kontynuowanie dyskusji w tej sprawie oraz o przedstawienie szczegó³owych propozycji na szczycie w Gõteborgu w czerwcu 2001 r., wraz z propozycjami przygotowywanymi na Rio+10. E. Us³ugi powszechne 45. Rada Europejska przyjê³a do wiadomoœci informacjê Komisji na temat us³ug powszechnych i zatwierdza deklaracjê Rady UE w tej sprawie (zob. Za³¹cznik). Zwraca siê z proœb¹ do Rady i Komisji o kontynuowanie dyskusji w ramach tych wytycznych, a tak e postanowieñ artyku³u 16 Traktatu. Rada Europejska odnotowuje wolê Komisji, aby przeanalizowaæ, w œcis³ej wspó³pracy z pañstwami cz³onkowskimi, sposoby zapewnienia wiêkszej przewidywalnoœci oraz pewnoœci prawnej przy stosowaniu regu³ konkurencji odnosz¹cych siê do us³ug powszechnych. W grudniu 2001 r. Rada UE i Komisja przedstawi¹ Radzie Europejskiej raport w sprawie realizacji tych wytycznych. F. Bezpieczeñstwo Unii w zakresie dostaw okreœlonych produktów 46. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Komisji o przeprowadzenie, wspólnie z Generalnym Sekretariatem Rady, szczegó³owej analizy bezpieczeñstwa dostaw w Unii oraz o zidentyfikowanie mo liwoœci rozwoju wspó³pracy w tej dziedzinie. G. Strefa wolnoœci, bezpieczeñstwa i sprawiedliwoœci Zwalczanie procederu prania brudnych pieniêdzy 47. Unia Europejska powinna w pe³ni uczestniczyæ w miêdzynarodowej walce z praniem brudnych pieniêdzy. Osi¹gniêto porozumienie co do zasadniczych uregulowañ, takich jak dyrektywa w sprawie prania brudnych pieniêdzy. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Komisji i Rady UE o jak najszybsze wdro enie wytycznych przyjêtych przez ministrów finansów, sprawiedliwoœci i spraw wewnêtrznych 17 paÿdziernika 2000 r., w szczególnoœci tych, które dotycz¹ przyjêcia od czerwca 2000 r. œrodków odwetowych wobec terytoriów nie wspó³pracuj¹cych, okreœlonych przez GAFI [Grupê Specjaln¹ ds. przeciwdzia³ania praniu brudnych pieniêdzy]. 54

9 Wspó³praca s¹dowa i policyjna 48. Rada UE jest proszona o niezw³oczne zastosowanie œrodków zalecanych w programach dotycz¹cych wzajemnego uznawania wyroków s¹dowych, tak aby mo na by³o ³atwiej notyfikowaæ decyzje s¹dów w Unii. 49. Rada Europejska przypomina o koniecznoœci wspierania wspó³pracy operacyjnej w³aœciwych w³adz pañstw cz³onkowskich podczas kontroli zewnêtrznych granic Unii, a w szczególnoœci jej granic morskich, zw³aszcza w celu ukrócenia nielegalnej imigracji. Z zainteresowaniem odnotowuje listy w tej sprawie otrzymane od premierów Hiszpanii i W³och. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ do Rady UE o podjêcie w tej kwestii odpowiednich inicjatyw, a jeœli istnieje taka potrzeba równie z udzia³em krajów kandyduj¹cych do cz³onkostwa w UE. Azyl i imigracja 50. Rada Europejska odnotowuje postêp we wszystkich aspektach polityki ustalonej na spotkaniu w Tampere: w zakresie partnerstwa z krajami pochodzenia, integracji obywateli krajów trzecich i kontroli przep³ywów migracyjnych. Rada Europejska zwraca siê z proœb¹ o jak najszybsze rozwi¹zanie pozosta³ych problemów w zwi¹zku z tekstem regulacji maj¹cych na celu zwalczanie handlu ludÿmi i nielegalnej imigracji, zgodnie z jasnym wnioskiem wysuniêtym na szczycie w Feira. Rada Europejska przyjmuje równie do wiadomoœci, e Komisja przedstawi³a dwie informacje w sprawie polityki imigracyjnej i wspólnej procedury azylowej oraz zwraca siê z proœb¹ do Rady UE o szybkie otwarcie dyskusji nad tymi zagadnieniami. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska Europa kultury H. Europa kultury Sprawy kulturalne i audiowizualne Najbardziej oddalone regiony 51. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje osi¹gniête przez Radê porozumienie w sprawie programu MEDIA PLUS, którego celem jest pomoc dla przemys³u audiowizualnego, jak równie uchwa³ê w sprawie systemów krajowej pomocy dla tego sektora. Sport 52. Rada Europejska odnotowuje przyjêt¹ przez Radê deklaracjê w sprawie specyfiki sportu. Rada Europejska z satysfakcj¹ przyjmuje wnioski Rady dotycz¹ce Œwiatowej Agencji Antydopingowej i wyra a zgodê na zintensyfikowanie europejskiej wspó³pracy w tej dziedzinie. Ponadto Rada Europejska przyjê³a do wiadomoœci Milenijn¹ Deklaracjê ONZ w sprawie wspierania pokoju i wzajemnego zrozumienia za poœrednictwem sportu i igrzysk olimpijskich. I. Najbardziej oddalone regiony 53. Rada Europejska przyjê³a do wiadomoœci zaktualizowany program prac Komisji, który pozwoli w pe³ni wdro yæ postanowienia Traktatu dotycz¹ce najbardziej oddalonych regionów, jak równie propozycje pomocy dla tych regionów i zwraca siê z proœb¹ do Rady UE o ich jak najszybsze przeanalizowanie. W trakcie swego posiedzenia w Gõteborgu w czerwcu 2001 r. Rada Europejska zbada wszystkie aspekty postêpu oraz sytuacjê w tej dziedzinie. 54. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci raport Komisji w sprawie POSEIMA oraz podjêtych œrodków, których celem jest rozwój gospodarki Azorów i Madery. Bior¹c pod uwagê ekonomiczne i spo³eczne znaczenie mleczarstwa dla najbardziej oddalonych regionów, Komisja zaproponowa³a wy³¹czenie, pod pewnymi warunkami, konsumpcji produktów mlecznych na Azorach z krajowej kalkulacji op³at dodatkowych na okres czterech lat, pocz¹wszy od lat 1999/

10 Regiony wyspiarskie J. Regiony wyspiarskie 55. Na podstawie do³¹czonej do Traktatu Amsterdamskiego Deklaracji nr 30 Rada Europejska potwierdza koniecznoœæ podjêcia w ramach dostêpnych œrodków bud etowych konkretnych kroków na rzecz regionów wyspiarskich, zgodnie z postanowieniami artyku³u 158 Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹, ze wzglêdu na strukturalne niedostatki, które hamuj¹ ich rozwój gospodarczy i spo³eczny. Stosunki zewnêtrzne Cypr VI. STOSUNKI ZEWNÊTRZNE A. Cypr Region basenu Morza Œródziemnego Rejon zachodnich Ba³kanów 56. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje i zdecydowanie popiera wysi³ki sekretarza generalnego ONZ na rzecz osi¹gniêcia ogólnego porozumienia w sprawie problemu cypryjskiego, zgodnie z rezolucjami Rady Bezpieczeñstwa ONZ, oraz pozytywnego zakoñczenia procesu rozpoczêtego w grudniu 1999 r. Rada Europejska wzywa zainteresowane strony, aby wnios³y swój wk³ad i poczyni³y wysi³ki w tym celu. B. Region basenu Morza Œródziemnego 57. Na czwartej Euroœródziemnomorskiej konferencji ministerialnej w Marsylii potwierdzono znaczenie procesu zainicjowanego w Barcelonie piêæ lat temu oraz przyjêto wa ne wytyczne na rzecz o ywienia partnerstwa. 58. Rada Europejska potwierdza zaanga owanie Unii w pog³êbianie tego partnerstwa we wszystkich dziedzinach. Na program MEDA, który zreformowano, wyci¹gaj¹c wnioski z pocz¹tkowych lat jego funkcjonowania, przeznaczono w latach ,35 mld euro, co odzwierciedla wagê, jak¹ Unia przywi¹zuje do tego partnerstwa. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje oœwiadczenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego o dodatkowej pomocy dla krajów tego regionu w wysokoœci miliarda euro. 59. Rada Europejska przyjmuje do wiadomoœci postêp osi¹gniêty w negocjacjach w sprawie przysz³ego porozumienia rybackiego z Królestwem Maroka i wyra a nadziejê, e stosowne rozwi¹zanie zostanie wypracowane do koñca roku. Je eli oka e siê to niemo liwe, Rada Europejska zwróci siê z proœb¹ do Komisji o przedstawienie, w ramach prognozy finansowej, propozycji programu dzia³añ w zakresie restrukturyzacji wspólnotowej floty ³owi¹cej na podstawie dotychczasowego porozumienia, jak równie o rozszerzenie obecnego systemu pomocy w zwi¹zku z bezczynnoœci¹ floty. C. Rejon zachodnich Ba³kanów 60. Podczas spotkania na szczycie w Zagrzebiu 24 listopada [2000 r.], na którym po raz pierwszy spotka³y siê pañstwa regionu po powrocie do demokratycznej formy rz¹dów, z satysfakcj¹ odnotowano historyczne zmiany w rejonie zachodnich Ba³kanów, które swój pocz¹tek mia³y w Chorwacji, a póÿniej mia³y miejsce w Federalnej Republice Jugos³awii. Unia Europejska przywi¹zuje najwy sz¹ wagê do rozwoju sytuacji w Europie Po³udniowo-Wschodniej i bêdzie nadal aktywnie wspieraæ wysi³ki podmiotów z zachodnich rejonów Ba³kanów w drodze do demokracji, rz¹dów prawa, pojednania i wspó³pracy, opartych na przestrzeganiu istniej¹cych granic oraz innych miêdzynarodowych zobowi¹zañ, co przyczyni siê do zbli enia ka dego z tych krajów do Unii. Unia Europejska podkreœla wk³ad, jaki wniós³ Pakt Stabilizacyjny, oraz pragnie zaakcentowaæ znaczenie innych inicjatyw maj¹cych na celu wspieranie wspó³pracy z krajami tego regionu. UE potwierdza, e proces stabilizacji i stowarzyszenia stanowi centralny element unijnej polityki wobec piêciu zainteresowanych pañstw, przy 56

11 Rozwój czym ka de z nich jest traktowane indywidualnie. Zgodnie z wnioskami przyjêtymi na szczytach w Kolonii i w Feira, krajom tym zaoferowano jasne perspektywy akcesji, nierozerwalnie po³¹czone z postêpem w rozwoju wspó³pracy regionalnej. Przeznaczone dla tych krajów œrodki w ramach programu CARDS wynios¹ w latach ,65 mld euro. Rada Europejska nadal popiera wysi³ki Wspólnoty Europejskiej i Komisji ds. Dunaju zmierzaj¹ce do przywrócenia eglugi na tej rzece. Jest to zasadniczy czynnik o ywienia gospodarki regionu i rozwoju wspó³pracy w tym obszarze. D. Rozwój 61. Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje deklaracjê Rady i Komisji w sprawie prowadzonej przez Wspólnotê polityki rozwoju. Rada z satysfakcj¹ wita równie przyjêcie uchwa³y dotycz¹cej zwalczania chorób zakaÿnych i ubóstwa. Uchwala ta okreœla ogólne podejœcie do takich plag, jak HIV/AIDS, gruÿlica i malaria, które nêkaj¹ kraje rozwijaj¹ce siê, a zw³aszcza podkreœla zasadnicze znaczenie dostêpu do lecznictwa. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska ZA CZNIKI Za³¹cznik I. Za³¹cznik II. Za³¹cznik III. Za³¹cznik IV. Za³¹cznik V. Za³¹cznik VI. Europejska Agenda Spo³eczna Oœwiadczenie w sprawie us³ug powszechnych Uchwa³a Rady UE w sprawie zasady ostro noœci Deklaracja w sprawie specyfiki sportu oraz jego spo³ecznej funkcji w Europie, które powinny zostaæ uwzglêdnione przy realizacji wspólnych polityk Uchwa³a Rady UE w sprawie planu dzia³añ na rzecz mobilnoœci Dokumenty przed³o one Radzie Europejskiej na posiedzeniu w Nicei Za³¹cznik I Europejska Agenda Spo³eczna ZA CZNIK I EUROPEJSKA AGENDA SPO ECZNA 1. Wytyczne przyjête przez Radê Europejsk¹ 1. Podczas spotkania w Lizbonie Rada Europejska wyznaczy³a strategiczny cel Unii Europejskiej, mianowicie: stworzenie najbardziej konkurencyjnej i najbardziej dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki na œwiecie, zdolnej do trwa³ego wzrostu gospodarczego, z wiêksz¹ liczb¹ i lepszymi miejscami pracy oraz wiêksz¹ spójnoœci¹ spo³eczn¹. 2. Wyznaczy³a ona równie cel, jakim jest osi¹gniêcie pe³nego zatrudnienia w Europie, w ramach spo³eczeñstw bardziej dostosowanych do indywidualnych wyborów mê czyzn i kobiet. Ostateczny cel, na podstawie dostêpnych statystyk, to zwiêkszenie stopy zatrudnienia (która obecnie wynosi oko³o 61%) do poziomu jak najbli szego 70% w okresie do 2010 r. oraz zwiêkszenie proporcji pracuj¹cych kobiet (obecnie przeciêtnie 51%) do ponad 60% do 2010 r. Szefowie pañstw i rz¹dów stwierdzili, e przeciêtny wzrost gospodarczy na poziomie oko³o 3% 57

12 powinien byæ realistycznym za³o eniem w kontekœcie nadchodz¹cych lat, jeœli œrodki, które przyjêto w Lizbonie, zostan¹ wprowadzone w ycie w korzystnych warunkach makroekonomicznych. 3. W tym kontekœcie Rada Europejska zwróci³a siê do Prezydencji francuskiej o zainicjowanie dzia³añ na podstawie informacji Komisji, maj¹c na celu osi¹gniêcie porozumienia w kwestii Europejskiej Agendy Spo³ecznej na grudniowym szczycie Rady Europejskiej w Nicei, z uwzglêdnieniem inicjatyw innych zainteresowanych partnerów. 4. Zgodnie z tymi wytycznymi 28 czerwca 2000 r. Komisja przedstawi³a swój wniosek w sprawie Europejskiej Agendy Spo³ecznej. Komisja okreœli³a ten dokument jako jeden z g³ównych elementów ekonomicznej i spo³ecznej agendy w ramach 5-letniego programu prac Komisji. Pañstwa cz³onkowskie jednog³oœnie podkreœli³y wysoki poziom wk³adu Komisji oraz uzna³y ten dokument za odpowiedni¹ podstawê wytycznych przyjêtych przez Radê Europejsk¹ w Lizbonie i Feira. Ponadto dokument ten precyzuje sposób, w jaki Komisja zamierza korzystaæ z prawa inicjatywy w dziedzinie polityki spo³ecznej. 5. Przyjêta na tej podstawie 26 paÿdziernika 2000 r. uchwa³a Parlamentu Europejskiego zawiera³a elementy pog³êbiaj¹ce i wzmacniaj¹ce ten proces. Szczególny nacisk po³o y³a ona na nastêpuj¹ce kwestie: znaczenie wspó³dzia³ania polityki gospodarczej, spo³ecznej i zatrudnienia, rolê ró nych narzêdzi, szczególnie zaœ otwartej metody koordynacji i tworzenia prawa, mobilizacjê wszystkich zainteresowanych stron. Uchwa³a wzmocni³a wymowê Agendy w kilku punktach oraz podkreœli³a potrzebê corocznego podsumowywania jej realizacji, na podstawie listy osi¹gniêæ opracowanej przez Komisjê. 6. Dyskusjê wzbogaci³y równie opinie Komitetu Spo³eczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów, natomiast wk³ad ze strony partnerów spo³ecznych i organizacji pozarz¹dowych umo liwi³ w³¹czenie stanowisk tych wa nych partnerów w sferze polityki spo³ecznej. Odpowiednie komitety i zespo³y robocze Rady lub Komisji, a w szczególnoœci Komitet ds. Zatrudnienia, Grupa Robocza Wy szego Szczebla ds. Zabezpieczenia Spo³ecznego oraz Komitet Doradczy ds. Równych Szans dla Kobiet i Mê czyzn, równie odegra³y wa n¹ rolê w tych pracach. 2. Modernizacja i usprawnienie europejskiego modelu spo³ecznego 7. W Lizbonie pañstwa cz³onkowskie przypomnia³y, e europejski model spo³eczny, z jego rozbudowanymi systemami opieki socjalnej, musi wspieraæ transformacjê w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Podkreœli³y one, e g³ównym bogactwem Europy s¹ ludzie i w³aœnie oni powinni byæ g³ównym punktem odniesienia unijnych polityk. Inwestowanie w ludzi i rozwijanie aktywnego i dynamicznego pañstwa dobrobytu bêd¹ spraw¹ zasadnicz¹ zarówno dla miejsca Europy w gospodarce opartej na wiedzy, jak i gwarancj¹, e pojawienie siê tej nowej formy gospodarki nie pog³êbi dotychczasowych spo³ecznych problemów zwi¹zanych z bezrobociem, spo³eczn¹ izolacj¹ i ubóstwem. 8. G³ówny punkt dokumentu Komisji to potrzeba zapewnienia pozytywnych i dynamicznych interakcji miêdzy polityk¹ gospodarcz¹, polityk¹ zatrudnienia i polityk¹ spo³eczn¹ oraz mobilizacja wszystkich stron w celu osi¹gniêcia strategicznego celu. 9. Z tej perspektywy nale y podkreœliæ podwójny cel polityki spo³ecznej: Agenda musi wzmocniæ rolê polityki spo³ecznej jako czynnika twórczego, a jednoczeœnie musi ona sprawiæ, aby wspomniana polityka by³a bardziej efektywna w realizowaniu okreœlonych celów dotycz¹cych ochrony jednostki, eliminowania nierównoœci oraz zapewnienia spo³ecznej spójnoœci. Parlament Europejski 58

13 i partnerzy spo³eczni podkreœlili szczególne znaczenie tego podwójnego celu. Wzrost gospodarczy i spo³eczna spójnoœæ wzajemnie siê wzmacniaj¹; jednoczeœnie zaœ spo³eczeñstwo na wy szym poziomie spójnoœci i o mniejszym stopniu spo- ³ecznej izolacji œwiadczy o wiêkszym sukcesie gospodarki. 10. Takie podejœcie zak³ada przede wszystkim wzrost poziomu uczestnictwa w rynku zatrudnienia, szczególnie tych grup, które s¹ s³abo reprezentowane i pozostaj¹ w niekorzystnej sytuacji. Wiêcej miejsc pracy i ich lepszy poziom to klucz do spo³ecznej integracji. Nale y promowaæ wiêksz¹ dostêpnoœæ rynków pracy oraz zró nicowanie form zatrudnienia, jako czynniki twórcze, trzeba te zachêcaæ do spo³ecznej integracji. Strategia wzajemnego wzmacniania siê polityki gospodarczej i spo³ecznej, zdefiniowana w Lizbonie, której podstaw¹ jest mobilizacja ca³ego potencja³u dostêpnych miejsc pracy, ma zatem decyduj¹ce znaczenie dla zapewnienia trwa³oœci systemów emerytalnych. 11. Aby dobrze przygotowaæ siê na przysz³oœæ, Unia musi siê opieraæ na swych dotychczasowych osi¹gniêciach. Musi wci¹ promowaæ swe w³asne wartoœci: solidarnoœæ i sprawiedliwoœæ, zagwarantowane w Karcie Praw Podstawowych. Europejski model socjalny, charakteryzuj¹cy siê w szczególnoœci obecnoœci¹ systemów, które oferuj¹ wysoki poziom opieki socjalnej, du ¹ wagê przywi¹zuj¹ do spo³ecznego dialogu i gwarantuj¹ us³ugi o charakterze powszechnym, obejmuj¹ce dzia³ania niezbêdne dla spo³ecznej spójnoœci, opiera siê obecnie, bez wzglêdu na ró norodnoœæ systemów socjalnych pañstw cz³onkowskich, na wspólnych wartoœciach. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska 12. Europejski model socjalny ukszta³towa³ siê w ci¹gu ostatnich czterdziestu lat poprzez prawo wspólnotowe, które w znacznym stopniu zosta³o wzmocnione przez Traktat z Maastricht i Traktat Amsterdamski. Prawo to obecnie reguluje istotne kwestie w wielu dziedzinach: wolny przep³yw si³y roboczej, równoœæ p³ci w pracy, bezpieczeñstwo i higiena pracy, warunki pracy i zatrudnienia oraz co jest niedawnym osi¹gniêciem zwalczanie wszelkich form dyskryminacji. Rozdzia³ Traktatu poœwiêcony sprawom socjalnym nada³ podstawowe znaczenie uzgodnieniom miêdzy partnerami spo³ecznymi w procesie tworzenia prawa. Nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej w Luksemburgu sta³o siê wa nym krokiem w kierunku mobilizacji Unii Europejskiej do dzia³añ w dziedzinie zatrudnienia. Traktat Amsterdamski, z europejsk¹ strategi¹ zatrudnienia, oraz spotkania Rady Europejskiej w Lizbonie i w Feira, które przyjê³y otwart¹ formu³ê koordynacji w kwestii spo³ecznej izolacji i formu³ê bardziej intensywnej wspó³pracy w dziedzinie opieki socjalnej, wprowadzi³y nowe i odpowiednie metody rozszerzania dzia³alnoœci wspólnotowej w tych dziedzinach. 13. Cel wyznaczony w Lizbonie zak³ada, e Unia Europejska dostrzega nowe wyzwania, które wymagaj¹ dzia³añ w ci¹gu nastêpnych piêciu lat. 3. Wspólne wyzwania Osi¹gniêcie pe³nego zatrudnienia i mobilizacja ca³ego potencja³u dostêpnych miejsc pracy 14. Tempo rozwoju Europy, wsparte trwaj¹cymi reformami strukturalnymi, powinno umo liwiæ osi¹gniêcie celu, jakim jest powrót do pe³nego zatrudnienia. Perspektywa ta zak³ada ambitn¹ politykê na rzecz wzrostu stopy zatrudnienia, zmniejszenia ró nic regionalnych, eliminacji nierównoœci i poprawy poziomu oferowanej pracy. 15. Nale y podnosiæ kwalifikacje i rozszerzaæ mo liwoœci edukacji i szkolenia ustawicznego, pozwalaj¹c partnerom spo³ecznym odgrywaæ istotn¹ rolê w tym wzglêdzie. Nale y rozwijaæ i kszta³towaæ zdolnoœci w celu poprawy mo liwoœci 59

14 Korzyœci wynikaj¹ce z postêpu technicznego Wykorzystanie gospodarczej i walutowej integracji Rozwi¹zanie problemu starzenia siê populacji adaptacyjnych, konkurencyjnoœci oraz zwalczania spo³ecznej izolacji. Konieczne s¹ zmiany w organizacji pracy, co pozwoli w pe³ni wykorzystaæ potencja³ technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Ze wzglêdu na zmieniaj¹c¹ siê gospodarkê elastycznoœæ i bezpieczeñstwo musz¹ byæ ze sob¹ powi¹zane. Korzyœci wynikaj¹ce z postêpu technicznego 16. Szybkie zmiany w technologii informacyjnej, komunikacji i naukach spo³ecznych wymagaj¹, aby ka de pañstwo cz³onkowskie, zgodnie z celem okreœlonym przez Radê Europejsk¹ w Lizbonie, mia³o wysoko rozwiniêt¹, innowacyjn¹, informacyjn¹ gospodarkê oraz spo³eczeñstwo bêd¹ce dzisiaj Ÿród³em wzrostu i rozwoju. 17. Zmiany technologiczne powinny równie wp³ywaæ na poprawê poziomu ycia ca³ego spo³eczeñstwa. Tote pojawienie siê nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych jest wyj¹tkow¹ szans¹, która musi byæ jak najlepiej wykorzystana, lecz przy za³o eniu, aby jednoczeœnie nie pog³êbiaæ ró nic miêdzy tymi, którzy posiadaj¹ dostêp do nowej wiedzy, a tymi, którzy s¹ go pozbawieni. Rozwijanie mobilnoœci 18. Integracja gospodarcza oraz powstawanie dwunarodowych lub wielonarodowych koncernów oznacza wzmo on¹ mobilnoœæ kobiet i mê czyzn w ca³ej Unii Europejskiej. Tendencjê t¹, wyraÿnie widoczn¹ ju wœród m³odych absolwentów i mened erów wy szego stopnia, nale y wspieraæ i umo liwiaæ jej rozwój, szczególnie dotyczy to nauczycieli, naukowców i sta ystów. Czynnik ten musi byæ w³aœciwie uwzglêdniony w kontekœcie narodowej edukacji i systemów szkolenia. Ponadto konieczna jest modernizacja oraz usprawnienie przepisów wspólnotowych z zakresu ochrony praw socjalnych pracowników, którzy korzystaj¹ z prawa do mobilnoœci. Wykorzystanie gospodarczej i walutowej integracji 19. Realizacja Unii Ekonomicznej i Monetarnej oraz istnienie du ego wspólnego rynku powoduj¹ wiêksz¹ przejrzystoœæ kosztów i cen. Proces integracji, odzwierciedlaj¹cy stale rosn¹c¹ konkurencyjnoœæ, spowoduje restrukturyzacjê aparatu produkcyjnego oraz zmiany strukturalne, które musz¹ byæ realizowane i oparte na wiêkszym wysi³ku na rzecz szkolenia pracowników i pomagania im w nabywaniu umiejêtnoœci i wiedzy. Pozytywny stosunek do tych zmian nale y rozwijaæ poprzez anga owanie przedsiêbiorców i pracowników. 20. Je eli w ramach Unii Ekonomicznej i Monetarnej wzrost ma mieæ trwa³y i nieinflacyjny charakter, to podwy ki p³ac w ka dym pañstwie cz³onkowskim musz¹ w szczególnoœci odzwierciedlaæ zwiêkszon¹ wydajnoœæ i musz¹ byæ zgodne z postanowieniami Traktatów w sprawie utrzymania stabilnych cen. Rozwi¹zanie problemu starzenia siê populacji 21. Ka de pañstwo cz³onkowskie staje wobec wyzwania, jakim jest starzenie siê populacji. Realizacja odpowiedniej polityki w stosunku do rodziny i dzieci to jedna kwestia, jednak równoczeœnie nale y znaleÿæ odpowiedzi na nowe pytania, czy w kontekœcie zwiêkszaj¹cej siê aktywnoœci zawodowej kobiet nale y umo liwiaæ i wspieraæ kontynuowanie pracy przez starszych pracowników, czy ze wzglêdu na stabilnoœæ systemów emerytalnych nale y podejmowaæ dzia³ania na rzecz tych, którzy s¹ od tych systemów zale ni. 22. Osi¹gniêcie wysokiego poziomu zatrudnienia i wzrost liczby pracuj¹cych kobiet, poprzez zmniejszenie ciê aru emerytur przypadaj¹cych na jedn¹ zatrudnion¹ osobê, wzmocni mo liwoœci rozwi¹zywania problemu starzenia siê popu- 60

15 Wzmocnienie spo³ecznej spójnoœci lacji. St¹d konieczne jest umo liwienie dostêpu do rynku pracy poprzez dzia³ania przeciwdzia³aj¹ce dyskryminacji oraz dostosowanie systemów opieki socjalnej do promowania zatrudnienia i wzmocnienia zwi¹zku miêdzy prac¹ zawodow¹ a yciem rodzinnym. Wzmocnienie spo³ecznej spójnoœci 23. Spo³eczna spójnoœæ, odrzucenie wszelkich form izolacji lub dyskryminacji oraz równoœæ p³ci to wa ne wartoœci europejskiego modelu socjalnego, a ich znaczenie zosta³o potwierdzone na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie. Zatrudnienie jest najlepsz¹ form¹ ochrony przed spo³eczn¹ izolacj¹. Wzrost gospodarczy powinien przynosiæ korzyœci ka demu, ale aby by³o to mo liwe, nale y kontynuowaæ dzia³ania wspomagaj¹ce aktywnoœæ, szczególnie na terenach stwarzaj¹cych problemy, oraz zaj¹æ siê z³o on¹, maj¹c¹ wiele aspektów spo³eczn¹ izolacj¹ i nierównoœci¹. Równolegle z polityk¹ przeciwdzia³aj¹c¹ bezrobociu fundamentaln¹ rolê odgrywa opieka socjalna, jednak nale y uznaæ te znaczenie innych czynników, takich jak mieszkalnictwo, edukacja, zdrowie, informacja i komunikacja, mobilnoœæ, bezpieczeñstwo i sprawiedliwoœæ, wypoczynek i kultura. Obywatele pañstw trzecich, mieszkaj¹cy legalnie na terytorium Unii, równie powinni zostaæ zintegrowani. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska Uczynienie z rozszerzenia sukcesu w dziedzinie socjalnej Podkreœlenie spo³ecznego wymiaru globalizacji Uczynienie z rozszerzenia sukcesu w dziedzinie socjalnej 24. Rozszerzenie stanowi dla Unii Europejskiej wyzwanie, szczególnie w dziedzinie socjalnej. Unia powinna aktywnie wspieraæ wysi³ki podjête ju przez pañstwa kandyduj¹ce w celu dostosowania i transformacji ich systemów ubezpieczeñ spo³ecznych oraz powinna wspieraæ proces konwergencji w tej dziedzinie. Pañstwa te nie tylko stoj¹ przed wyzwaniem, jakim jest dostosowanie i zmiana ich systemów, ale tak e zmagaj¹ siê z wiêkszoœci¹ problemów, jakie s¹ udzia³em obecnych pañstw cz³onkowskich Unii Europejskiej. St¹d perspektywa rozszerzenia musi byæ uwzglêdniana we wszystkich sektorach polityki spo³ecznej. Podkreœlenie spo³ecznego wymiaru globalizacji 25. Ze wzglêdu na nasilenie konkurencji globalizacja w dziedzinie handlu i przep³ywu kapita³ów zwiêksza zapotrzebowanie na konkurencyjnoœæ, co powoduje implikacje dla polityki spo³ecznej (np. wp³yw wysokoœci sk³adek na ubezpieczenie spo³eczne na koszty p³ac). Wielostronne negocjacje w kwestiach gospodarczych maj¹ coraz g³êbszy wymiar spo³eczny (na przyk³ad: dyskusja na temat podstawowych praw socjalnych czy problemów zwi¹zanych z opiek¹ zdrowotn¹). Istotne jest, aby Unia Europejska organizowa³a siê w sposób, który gwarantuje, i kwestie socjalne bêd¹ brane pod uwagê w negocjacjach na arenie miêdzynarodowej. 4. Przygotowanie do wdro enia 26. Aby wyjœæ naprzeciw tym nowym wyzwaniom, Agenda musi gwarantowaæ unowoczeœnienie i pog³êbienie europejskiego modelu socjalnego oraz musi zwróciæ szczególn¹ uwagê na promowanie jakoœci we wszystkich dziedzinach polityki spo³ecznej. Jakoœæ szkolenia, jakoœæ pracy, jakoœæ stosunków przemys³owych oraz ogólnie polityka spo³eczna to czynniki zasadnicze, je eli Unia Europejska ma osi¹gn¹æ wyznaczone przez siebie cele w dziedzinie konkurencji i pe³nego zatrudnienia. Wdro enie tego podejœcia oraz dzia³ania podejmowane na poziomie wspólnotowym musz¹ szczególnie zmierzaæ, zgodnie z zasad¹ subsydiarnoœci i nale ytym uwzglêdnieniem znaczenia dialogu spo³ecznego, w kierunku osi¹gniêcia wspólnych celów. 27. Wszystkie zaanga owane strony, instytucje Unii Europejskiej (Parlament Europejski, Rada UE, Komisja), pañstwa cz³onkowskie, w³adze regionalne i lokalne, 61

16 partnerzy spo³eczni, spo³eczeñstwo obywatelskie oraz przedsiêbiorcy maj¹ tutaj do odegrania istotn¹ rolê. 28. W procesie wdra ania zapisów Agendy Spo³ecznej musz¹ byæ u yte wszystkie, bez wyj¹tku, instrumenty wspólnotowe: otwarta metoda koordynacji, tworzenie prawa, dialog spo³eczny, fundusze strukturalne, programy pomocowe, polityka o charakterze zintegrowanym, analiza i badania. 29. Agenda uznaje potrzebê pe³nego uwzglêdnienia zasady subsydiarnoœci i ró nic miêdzy pañstwami cz³onkowskimi w zakresie tradycyjnych rozwi¹zañ i sytuacji w dziedzinie spo³ecznej oraz na rynku pracy. 30. Agenda musi iœæ z duchem czasu w celu uwzglêdnienia zmian gospodarczych i spo³ecznych. 31. Wzmocnienie i unowoczeœnienie europejskiego modelu socjalnego w celu przygotowania go do nowych wyzwañ oznacza uwzglêdnienie skutków interakcji miêdzy wzrostem gospodarczym, poziomem zatrudnienia oraz spo³eczn¹ spójnoœci¹ podczas okreœlania polityki Unii. Podstaw¹ jest za³o enie, e nale y zdefiniowaæ strategiczne opcje ka dej polityki. 32. Uwzglêdniaj¹c przysz³y kierunek wyznaczony przez Radê Europejsk¹ na posiedzeniach w Lizbonie i w Feira, a tak e na podstawie wniosku Komisji, Rada ds. Zatrudnienia i Polityki Spo³ecznej zaproponuje na szczycie Rady Europejskiej w Nicei wyra enie zgody na: Nastêpuj¹ce przysz³e kierunki polityki spo³ecznej: I. Wiêcej lepszych miejsc pracy II. Przewidywanie i wykorzystanie zmian w otoczeniu rynku pracy poprzez osi¹gniêcie nowej równowagi miêdzy elastycznoœci¹ a bezpieczeñstwem III. Zwalczanie ubóstwa oraz wszelkich form izolacji i dyskryminacji w celu promocji spo³ecznej integracji IV. Modernizacja opieki socjalnej V. Promowanie równoœci p³ci VI. Uwzglêdnienie w wiêkszym zakresie aspektów polityki spo³ecznej w kontekœcie rozszerzenia i zewnêtrznych stosunków Unii Europejskiej. Nastêpuj¹ce dzia³ania na rzecz realizacji tych kierunków: Komisja zosta³a zobowi¹zana do: przedstawienia odpowiednich propozycji oraz wykorzystania swych kompetencji w zakresie wdro enia i monitorowania stosowania prawa wspólnotowego, zgodnie z rol¹ wyznaczon¹ jej przez Traktat; zgodnie z wnioskami z posiedzenia Rady Europejskiej w Lizbonie dotycz¹cymi otwartej metody koordynacji, wspierania jej poprzez odpowiednie inicjatywy, ze szczególnym uwzglêdnieniem wypracowania stosownych wskaÿników, dzia³aj¹c wspólnie z Komitetem ds. Zatrudnienia i Komitetem ds. Opieki Socjalnej. Rada: zobowi¹zana jest w sk³adzie odpowiadaj¹cym za zatrudnienie i politykê spo³eczn¹, wraz z innymi sk³adami Rady, do wdro enia Agendy Spo³ecznej; zbada, w celu ich przyjêcia w czasie realizowania Agendy Spo³ecznej, odpowiednie propozycje przedk³adane przez Komisjê, przy udziale Parlamentu Europejskiego, zgodnie z postanowieniami Traktatu; 62

17 zgodnie z wnioskami z posiedzenia Rady Europejskiej w Lizbonie dotycz¹cymi otwartej metody koordynacji, okreœli i uaktualni kierunki oraz odpowiednie lub wspólne cele; okreœli, tam gdzie jest to konieczne, iloœciowe i jakoœciowe wskaÿniki i kryteria. Wyda zalecenia dla Komitetu ds. Zatrudnienia i Komitetu ds. Zabezpieczenia Spo³ecznego w celu wsparcia prac Rady, umo liwiaj¹c uczestnictwo partnerów spo³ecznych oraz w kwestii spo³ecznej izolacji organizacji pozarz¹dowych. Przyjmuje z zadowoleniem wyra one przez Parlament Europejski pragnienie jego pe³nego zaanga owania w tych dzia³aniach oraz nawi¹zania odpowiednich kontaktów. Partnerzy spo³eczni s¹ proszeni o: wykorzystanie wszystkich oferowanych przez Traktat mo liwoœci, na podstawie porozumieñ i wspólnych dzia³añ, oraz informowanie, przed ka dym wiosennym spotkaniem Rady Europejskiej, o podjêtych lub planowanych wspólnych dzia³aniach; przed³o enie w³aœciwego wstêpnego planu wspólnych dzia³añ na posiedzeniu Rady Europejskiej w Sztokholmie w marcu 2001 r. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska Pañstwa cz³onkowskie: zapewni¹ wdro enie postanowieñ przyjêtych przez Radê na poziomie narodowym; zgodnie z wnioskami z posiedzenia Rady Europejskiej w Lizbonie w sprawie otwartej metody koordynacji, prze³o ¹ te kierunki dzia³añ oraz specyficzne lub wspólne cele na narodowe, regionalne lub lokalne polityki, przyjmuj¹c szczegó³owe cele oraz stosuj¹c w³aœciwe œrodki, z uwzglêdnieniem narodowych, regionalnych i lokalnych ró nic. Monitorowanie i aktualizacja procedur: Komisja zobowi¹zana jest do: omówienia w swym corocznym raporcie dla Rady Europejskiej podjêtych przez siebie inicjatyw oraz zaprezentowania wk³adu wszystkich innych podmiotów w unowoczeœnienie i ulepszanie europejskiego modelu socjalnego, co pos³u y osi¹gniêciu strategicznego celu przyjêtego w Lizbonie; monitorowania (w tym zakresie) i kontrolowania wdra ania Agendy Spo³ecznej, zgodnie z instrukcjami Rady Europejskiej z Lizbony w kontekœcie zarówno wniosku Komisji z 28 czerwca 2000 r., jak i przedstawionych ni ej kierunków dzia³añ, a tak e do dokonania ich okresowego przegl¹du w 2003 r. W tym celu Komisja jest zobowi¹zania przedk³adaæ, w ramach przygotowañ do wiosennych posiedzeñ Rady Europejskiej, corocznej analizy postêpów we wdra aniu œrodków; Rada: Dzia³aj¹c w swym sk³adzie odpowiedzialnym za zatrudnienie i politykê spo³eczn¹: zbada raporty i analizê Komisji; wniesie swój wk³ad, we wspó³pracy z innymi w³aœciwymi instytucjami Rady, na wiosenne posiedzenie Rady Europejskiej, tak by osi¹gn¹æ strategiczny cel wyznaczony w Lizbonie. Wstêpna ocena Rady jest spodziewana na posiedzenie Rady Europejskiej w Sztokholmie. Wiêksza liczba i lepsze miejsca pracy I. WIÊKSZA LICZBA I LEPSZE MIEJSCA PRACY Podstaw¹ perspektywy osi¹gniêcia pe³nego zatrudnienia musz¹ byæ aktywne wysi³ki zmierzaj¹ce do zapewnienia dostêpu do rynku pracy jak najwiêkszej liczbie ludzi; w szczególnoœci oznacza to wzmocnienie polityki maj¹cej na celu 63

18 zapewnienie równoœci p³ci w pracy, godzenia pracy zawodowej z yciem rodzinnym, pomocy starszym pracownikom w utrzymaniu siê przy pracy, walki z d³ugotrwa³ym bezrobociem oraz (poprzez mobilizowanie wszystkich zaanga owanych stron, szczególnie tych zajmuj¹cych siê ekonomi¹ spo³eczn¹) zapewnienia najs³abszym grupom spo³ecznym szansy na integracjê. Opowiedzenie siê za spo³eczeñstwem opartym na wiedzy wymaga inwestowania w zasoby ludzkie, tak aby zachêciæ pracowników do nabywania nowych umiejêtnoœci i zaakceptowania zawodowej mobilnoœci. Jednoczeœnie wa ne jest, aby promowanie jakoœci zatrudnienia oraz opracowanie efektywnych strategii uczenia siê i szkolenia ustawicznego przynosi³y korzyœci jak najwiêkszej liczbie osób. a) Wzrost aktywnego zatrudnienia poprzez udoskonalenie polityki na rzecz godzenia ycia rodzinnego z prac¹ zawodow¹, zarówno w przypadku mê - czyzn, jak i kobiet, oraz poprzez zachêcenie okreœlonych kategorii ludzi do uzyskania dostêpu do miejsc pracy lub do pozostania na obecnych stanowiskach pracy (szczególnie d³ugookresowi bezrobotni, pracownicy niepe³nosprawni, starsi pracownicy, mniejszoœci narodowe); analiza porównawcza Komisji (przed rokiem 2002) na temat czynników strukturalnych mog¹cych przyczyniæ siê do zachêcenia do uczestniczenia w rynku pracy oraz odpowiednie dostosowania wytycznych w sferze zatrudnienia, w szczególnoœci je eli chodzi o ustalenie pewnych punktów odniesienia w dziedzinie opieki nad dzieæmi. b) Wzmocnienie i kontynuacja skoordynowanej strategii zatrudnienia pod auspicjami Komitetu ds. Zatrudnienia. Opracowanie przegl¹du i oceny wp³ywu strategii w 2002 r. w celu wp³yniêcia na dalsze prace nad rozwojem strategii. c) Wiêkszy nacisk, w tym kontekœcie, na osi¹gniêcie dobrej jakoœci pracy oraz jej znaczenie dla rozwoju jako atrakcyjnego czynnika oraz zachêty do pracy. Informacja, jaka zostanie opracowana przez Komisjê w 2001 r., bêdzie dotyczyæ kwestii wk³adu polityki zatrudnienia w osi¹gniêcie dobrej jakoœci pracy (ze szczególnym uwzglêdnieniem warunków pracy, bezpieczeñstwa i higieny pracy, wynagrodzenia, równoœci p³ci, równowagi miêdzy elastycznoœci¹ a bezpieczeñstwem zawodowym, stosunków spo³ecznych). Na tej podstawie Komitet ds. Zatrudnienia przed³o y pod koniec 2001 r. raport na temat tego, w jaki sposób okreœliæ wskaÿniki umo liwiaj¹ce monitorowanie tych czynników. d) Zwalczanie d³ugookresowego bezrobocia poprzez tworzenie aktywnych strategii prewencyjnych i reintegracyjnych, opartych na wczesnym rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb i zak³adaj¹cych poprawê atrakcyjnoœci zawodowej jednostki. e) Wspieranie, w tym kontekœcie, lokalnego i regionalnego wymiaru strategii zatrudnienia. Wymiar regionalny wymaga strategicznego podejœcia na wszystkich poziomach, w tym na poziomie europejskim, i mo e wymagaæ zró nicowanej i ukierunkowanej polityki dla ró nych regionów w celu realizacji celów przyjêtych w Lizbonie, w tym osi¹gniêcia wiêkszej spójnoœci regionalnej. f) Poprawa efektywnego dostêpu do edukacji i szkolenia ustawicznego, ze szczególnym uwzglêdnieniem nowych technologii, w celu zlikwidowania niedoboru umiejêtnoœci. Strategie w tym zakresie powinny koordynowaæ wspóln¹ odpowiedzialnoœæ w³adz publicznych, partnerów spo³ecznych i jednostek z odpowiednim wk³adem ze strony spo³eczeñstwa obywatelskiego. Partnerzy spo³eczni s¹ zobowi¹zani do wynegocjowania œrodków maj¹cych na celu poprawê dalszej edukacji i szkolenia, tak by zwiêkszyæ zdolnoœci przystosowawcze. Zobowi¹zani s¹ tak e, tak jak rz¹dy, do informowania Rady 64

19 ds. Zatrudnienia i Polityki Spo³ecznej do koñca 2001 r. o wszystkich postanowieniach przyjêtych na poziomie europejskim lub narodowym w kontekœcie narodowych planów dzia³ania w zakresie zatrudnienia. W 2002 r. odbêdzie siê na ten temat konferencja zainteresowanych stron. Ustanowiona zostanie te europejska nagroda dla podmiotów podejmuj¹cych pionierskie dzia³ania. g) Promowanie idei rozpoznawania i popularyzowania dobrych praktyk w dziedzinie zatrudnienia i spo³ecznego wymiaru spo³eczeñstwa informacyjnego, w bliskiej wspó³pracy z Grup¹ Robocz¹ Wy szego Szczebla, oraz rozwijanie aspektu ludzkich zasobów w ramach planu e-europa. h) Mobilnoœæ obywateli Europy stworzenie odpowiednich warunków poprzez stworzenie Europy opartej na wiedzy, a to dziêki eliminowaniu barier mobilnoœci nauczycieli, naukowców, studentów, instruktorów oraz ludzi uczestnicz¹cych w szkoleniach, szczególnie w kontekœcie planu dzia³añ na rzecz mobilnoœci oraz zaleceñ przyjêtych przez Radê; poprzez promowanie na poziomie europejskim uznawania kwalifikacji i umiejêtnoœci zdobytych w pañstwach cz³onkowskich, w duchu postanowieñ Traktatu; zachêcanie do swobodnego przep³ywu osób; zmiana do 2003 r. dyrektywy dotycz¹cej prawa sta³ego zamieszkania oraz zachêcenie do zmiany zasad dotycz¹cych swobodnego przep³ywu si³y roboczej; poprzez unowoczeœnienie zasad, w okresie realizacji Agendy Spo³ecznej, umo liwiaj¹cych migruj¹cym pracownikom zachowanie prawa do opieki socjalnej; poprzez udoskonalenie stosowania prawodawstwa w tym wzglêdzie, szczególnie zaœ wykorzystanie nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych; poprzez intensyfikacjê dzia³añ w celu ochrony dodatkowych praw emerytalnych przed koñcem 2002 r. dla pracowników przemieszczaj¹cych siê na terenie Unii Europejskiej. MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ URZ D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Unia Europejska i) Rozpoczêcie w okresie realizacji Agendy Spo³ecznej analizy zwi¹zków miêdzy falami migracyjnymi a polityk¹ zatrudnienia. j) Zwrócenie siê z proœb¹ do Komisji o kontynuacjê badañ, z nale ytym uwzglêdnieniem obowi¹zków w tej materii na³o onych na ni¹ przez Traktat, nad relacjami miêdzy polityk¹ spo³eczn¹ a polityk¹ konkurencji, utrzymuj¹c jednoczeœnie odpowiednie kontakty z pañstwami cz³onkowskimi i partnerami spo³ecznymi. Przewidywanie i wykorzystanie zmian w otoczeniu rynku pracy poprzez stworzenie nowej równowagi miêdzy elastycznoœci¹ a bezpieczeñstwem II. PRZEWIDYWANIE I WYKORZYSTANIE ZMIAN W OTOCZENIU RYNKU PRACY POPRZEZ STWORZENIE NOWEJ RÓWNO- WAGI MIÊDZY ELASTYCZNOŒCI A BEZPIECZEÑSTWEM Daleko id¹ce zmiany w gospodarce i na rynku pracy, bêd¹ce w szczególnoœci wynikiem pojawienia siê gospodarki opartej na wiedzy oraz globalizacji, nabieraj¹ przyspieszenia we wszystkich pañstwach cz³onkowskich. Zmiany te wymagaj¹ nowej wspólnej reakcji, która uwzglêdnia³aby oczekiwania pracowników. Spo³eczny dialog i konsultacje musz¹ stworzyæ odpowiednie warunki uczestnictwa pracowników w zmianach, poprzez poszukiwanie nowych rozwi¹zañ w przedsiêbiorstwach, bran ach przemys³u i krajach. Poszukiwania te powinny dotyczyæ nowych form wspólnej struktury, bardziej odpowiedniej dla nowych form zatrudnienia i musz¹ uwzglêdniaæ mobilnoœæ i indywidualne inwestowanie w coraz bardziej zró nicowane formy pracy, umo liwiaj¹ce przechodzenie z jednej sytuacji lub pracy do drugiej. Podjête œrodki towarzysz¹ce tym zmianom musz¹ zapewniaæ równowagê miêdzy ró nymi istniej¹cymi instrumentami 65

20 wspólnotowymi, ze szczególnym uwzglêdnieniem otwartej metody koordynacji, oraz pozostawiæ partnerom spo³ecznym istotne pole manewru, jeœli chodzi o podejmowanie inicjatyw. a) Umo liwienie pracownikom wiêkszego udzia³u w zarz¹dzaniu zmianami poprzez usprawnienie, do roku 2002, struktur wspólnotowych s³u ¹cych informowaniu, konsultowaniu oraz w³¹czaniu pracowników do procesu zarz¹dzania (dokonanie przegl¹du dyrektywy w sprawie Rady Pracowników Europejskich, kontynuowanie oceny dyrektyw w sprawie informowania i konsultacji oraz spo³ecznych aspektów europejskiego przedsiêbiorstwa). b) Opracowanie, w szczególnoœci na podstawie informacji Komisji dostarczonej w 2002 r., wspólnotowej strategii dotycz¹cej higieny i bezpieczeñstwa pracy; konsolidacja, adaptacja oraz tam, gdzie jest to konieczne, uproszczenie istniej¹cych standardów; reakcja na nowe ryzyka, jak np. stres zwi¹zany z prac¹, poprzez inicjatywy dotycz¹ce standardów i wymiany przyk³adów tzw. dobrej praktyki; promowanie stosowania prawa w ma³ych i œrednich przedsiêbiorstwach, pamiêtaj¹c zw³aszcza o ograniczeniach, z jakimi siê one spotykaj¹, poprzez realizacjê specjalnego programu; rozwiniêcie, pocz¹wszy od roku 2001, procedury wymiany doœwiadczeñ w zakresie dobrej praktyki i wspó³pracy miêdzy instytucjami odpowiedzialnymi za inspekcjê pracy, a to w celu bardziej efektywnego wype³niania wspólnych, niezbêdnych wymagañ. c) Uwzglêdnienie, w kontekœcie rosn¹cej wspó³zale noœci europejskich gospodarek, zmian zachodz¹cych w otoczeniu rynku pracy i w stosunkach zawodowych: w okresie realizacji Europejskiej Agendy Spo³ecznej organizowanie wymiany innowacyjnych doœwiadczeñ zwi¹zanych ze stosunkami pracy na poziomie wspólnotowym, ³¹cz¹cych ochronê pracownika z elastycznoœci¹ z punktu widzenia przedsiêbiorców, przy jednoczesnym anga owaniu partnerów spo³ecznych w sprawy dotycz¹ce wszystkich aspektów unowoczeœniania i poprawy stosunków pracy; w 2001 r., zgodnie z propozycjami partnerów spo³ecznych, utworzenie Europejskiego Centrum Monitorowania Zmian w ramach Fundacji Dubliñskiej; do 2003 r. zbadanie, w celu dokonania stosownych dostosowañ, dyrektywy na temat ochrony praw pracowniczych w razie bankructwa pracodawcy; przegl¹d, zgodnie z deklaracj¹ Komisji, obowi¹zuj¹cych dyrektyw dotycz¹cych gwarancji udzielanych pracownikom na wypadek masowych zwolnieñ, ochrony stosunku pracy w przypadku zmiany pracodawcy; w razie potrzeby dokonanie niezbêdnych adaptacji; zaproszenie partnerów spo³ecznych do: kontynuacji dialogu spo³ecznego w kwestii problemów dotycz¹cych organizacji pracy i nowych form zatrudnienia, zapocz¹tkowania debaty prowadz¹cej do negocjacji na temat wspólnej odpowiedzialnoœci miêdzy przedsiêbiorcami a pracownikami, jeœli chodzi o mo liwoœci zatrudnienia i dostosowania si³y roboczej, w szczególnoœci pod k¹tem mobilnoœci pracy, zbadania kwestii ochrony danych. d) Wspieranie inicjatyw zwi¹zanych ze spo³eczn¹ odpowiedzialnoœci¹ przedsiêbiorców oraz zarz¹dzaniem zmianami, poprzez stosowne dokumenty Komisji. 66