Polityka zatrudnienia / rynku pracy UE. Maciej Frączek

Transkrypt

1 Polityka zatrudnienia / rynku pracy UE Maciej Frączek

2 PLAN PREZENTACJI Co to jest Europejska Strategia Zatrudnienia? Otwarta metoda koordynacji Ewolucja ESZ Obecny kształt ESZ Wytyczne dotyczące zatrudnienia Różne wymiary ESZ

3 Europejska Strategia Zatrudnienia (ESZ) Europejska strategia zatrudnienia (poprzez otwartą metodę koordynacji ) umożliwia krajom UE wymianę informacji, prowadzenie dyskusji i koordynowanie polityki zatrudnienia. ESZ jest corocznym programem planowania, monitorowania, kontrolowania i dostosowania polityk prowadzonych przez kraje członkowskie w celu skoordynowania instrumentów stosowanych m.in. do ograniczania bezrobocia i tworzenia nowych miejsc pracy.

4 Otwarta metoda koordynacji Otwarta metoda koordynacji odbywa się na poziomie ponadnarodowym, z ograniczonym udziałem instytucji UE i jest praktycznie całkowicie w rękach państw członkowskich. Opiera się w głównej mierze na mechanizmach miękkiego prawa (soft law) takich jak wytyczne, wskazówki, porównywanie do określonych standardów bądź wzorców oraz dzielenie się doświadczeniami i własną praktyką, określanie wspólnych celów (m.in. w postaci wskaźników ekonomicznych i statystycznych). Oznacza to równocześnie, iż metoda ta nie przewiduje oficjalnych sankcji dla państw opóźniających się we wdrażaniu jej założeń. [Marcickiewicz, Otwarta ]

5 Otwarta metoda koordynacji modelowy przebieg 1. Decyzja polityczna, 2. Określenie wytycznych, wskaźników i sposobu oceny, 3. Plany działania, 4. Monitoring i ocena, 5. Korekta działań i wytycznych, propozycje legislacyjne, nowe instrumenty. [Marcickiewicz, Otwarta ]

6 Otwarta metoda koordynacji cechy charakterystyczne a) Komisja - inicjator, koordynator i organizator sieci eksperckich; b) Rada decyzje; c) Parlament informowany; d) Państwa członkowskie realizacja; e) Brak twardego prawa; f) Cykliczność; g) Cel - wzajemne uczenie się państw. [Marcickiewicz, Otwarta ]

7 Ewolucja ESZ 1 Początek ESZ Traktat Amsterdamski, Szczyt luksemburski (1997) ESZ oparta została na 4 filarach: Zatrudnialność - w ramach tego filaru wprowadzono doradztwo zawodowe, ustawiczne kształcenie bezrobotnych, organizowanie kursów podnoszących lub zmieniających ich kwalifikacje tak, aby mieli oni szansę powrotu na rynek pracy. Przedsiębiorczość - zainicjowano zmiany w zasadach zakładania działalności gospodarczej, aby dać obywatelom UE swobodę działania i zwiększyć szansę na powstawanie nowych miejsc pracy. Zdolność adaptacyjna pracowników i pracodawców - filar ten ma na celu propagowanie elastycznych form zatrudnienia, nowoczesnych form zarządzania organizacją, przeprowadzanie szkoleń pracowników w celu podniesienia ich zdolności adaptacyjnych do zmieniającej się sytuacji rynkowej. Równość szans - dążenie do aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych oraz zrównanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy. W obrębie tego filaru postulowano również konieczność przeprowadzania prób pogodzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym.

8 Ewolucja ESZ 2 Szczyt lizboński (2000) i szczyt sztokholmski (2001) Określone zostały następujące cele, które miały być zrealizowane do 2010 r.: poziom stopy zatrudnienia ogółem równy 70%, poziom stopy zatrudnienia kobiet równy 60%, poziom stopy zatrudnienia osób w wieku lata równy 50%.

9 Ewolucja ESZ nowe cele i wytyczne ESZ (Europejska strategia pełnego zatrudnienia i lepszej pracy dla wszystkich) Cele: pełne zatrudnienie, polepszenie jakości i wydajności pracy, wzmocnienie spójności i integracji społecznej.

10 Ewolucja ESZ nowe cele i wytyczne ESZ (Europejska strategia pełnego zatrudnienia i lepszej pracy dla wszystkich) Wytyczne: Aktywne i prewencyjne działanie na rzecz bezrobotnych i biernych zawodowo, Tworzenie miejsc pracy i przedsiębiorczość, Promocja adaptacyjności i mobilności na rynku pracy, Promocja rozwoju kapitału ludzkiego i kształcenia ustawicznego, Wzrost podaży pracy i promowanie aktywnego starzenia się, Polityka równości szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, Wspieranie integracji i zwalczanie dyskryminacji osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, Rozwijanie finansowych zachęt do podjęcia pracy, Ograniczenie szarej strefy zatrudnienia, Zmniejszenie regionalnych zróżnicowań w zatrudnieniu.

11 Ewolucja ESZ rewizja Strategii Lizbońskiej Przyjęto Zintegrowany Pakiet Wytycznych na rzecz wzrostu i zatrudnienia, który połączył Ogólne Wytyczne Polityki Gospodarczej z Wytycznymi Zatrudnienia. Wytyczne w zakresie zatrudnienia zostały ukierunkowane przede wszystkim na przyciąganie większej liczby osób do pracy oraz zwiększenie ich zdolności przystosowywania się do zmieniających warunków poprzez inwestycje w kapitał ludzki.

12 ESZ obecnie Pakiet dotyczący zatrudnienia 1 Zainicjowany w 2012 r. przez Komisję Europejską. Pakiet dotyczący zatrudnienia opiera się na Programie na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia w ramach strategii Europa Pakiet ma na celu: wspieranie tworzenia miejsc pracy ograniczenia opodatkowania pracy skutecznego wykorzystywania dotacji przeznaczonych na pomoc w zatrudnianiu wykorzystywania potencjału kluczowych sektorów, takich jak zielona gospodarka, technologie informacyjno-komunikacyjne, czy też sektor zdrowotny i sektor usług opiekuńczych.

13 ESZ obecnie pakiet dotyczący zatrudnienia 2 przywrócenie rynkom pracy dynamiki pomaganie pracownikom w udanej zmianie pracy lub powrocie do pracy mobilizacja wszystkich zainteresowanych podmiotów na rzecz realizacji wymaganych reform inwestowanie w umiejętności oparte na lepszym przewidywaniu i monitorowaniu zapotrzebowania wspieranie swobodnego przepływu pracowników. usprawnienie zarządzania strategiami w zakresie zatrudnienia ściślejsze ich monitorowanie wraz z krajami UE, by problemy socjalne i związane z zatrudnieniem nie były traktowane drugorzędnie w porównaniu z problemami gospodarczymi [Serwis]

14 ESZ obecnie koordynacja polityki zatrudnienia wytyczne dotyczące zatrudnienia: wspólne priorytety i cele polityki zatrudnienia. Są one proponowane przez Komisję, uzgadniane przez rządy krajowe, a następnie przyjmowane przez Radę UE, wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu: oparte na a) ocenie sytuacji w zakresie zatrudnienia w Europie; b) wdrażaniu wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia; c) analizie projektu krajowych programów reform przez Komitet Zatrudnienia. Stanowi ono element rocznej analizy wzrostu gospodarczego. Jest publikowane przez Komisję, a przyjmowane przez Radę UE, krajowe programy reform: przedkładane przez rządy krajowe i analizowane przez Komisję pod kątem zgodności ze strategią Europa 2020, zalecenia dla poszczególnych krajów: wydawane przez Komisję i oparte na ocenie krajowych programów reform. [Serwis]

15 Aktualne Wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia (obowiązujące od 2010) Płaszczyzna odniesienia: Strategia Europa 2020 Wytyczna 7: Zwiększenie uczestnictwa kobiet i mężczyzn w rynku pracy, ograniczanie bezrobocia strukturalnego i promowanie jakości zatrudnienia. Wytyczna 8: Rozwijanie zasobów wykwalifikowanej siły roboczej odpowiadającej potrzebom rynku pracy oraz promowanie uczenia się przez całe życie. Wytyczna 9: Poprawa jakości i wydajności systemów kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach oraz zwiększenie liczby osób podejmujących studia wyższe lub ich odpowiedniki. Wytyczna 10: Promowanie włączenia społecznego i zwalczanie ubóstwa. [Decyzja, 2010]

16 ESZ a strategia Europa 2020 Zgodnie ze strategią Europa 2020, ESZ ma na celu stworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy w całej UE. Strategia zatrudnienia wspiera działania, które pozwolą do roku 2020 osiągnąć następujące cele główne: * podwyższenie wskaźnika zatrudnienia w grupie wiekowej lata do 75 proc. * obniżenie odsetka osób zbyt wcześnie kończących naukę do poziomu poniżej 10 proc i podwyższenie odsetka osób w grupie wiekowej kończących uczelnie wyższe do co najmniej 40 proc. * zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o co najmniej 20 mln.

17 Inicjatywy przewodnie w ramach strategii Europa 2020 [Serwis] Podstawowe znaczenie dla realizacji celów strategii Europa 2020 mają działania wymienione w inicjatywie przewodniej Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia. Jej celem jest przyspieszenie procesu reformowania rynku pracy, tak by obywatele łatwiej mogli podwyższać swoje kwalifikacje i dostosowywać je do przyszłych potrzeb pracodawców, by powstały nowe miejsca pracy, a unijne przepisy w zakresie zatrudnienia zostały zaktualizowane i uproszczone. Istotne są także 2 inne inicjatywy: Mobilna młodzież (zwiększenie szans młodych ludzi na znalezienie pracy poprzez ułatwianie studentom i stażystom zdobywania doświadczenia za granicą), oraz Europejski program walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (ograniczanie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym).

18 Obecne cele strategiczne ESZ impuls do odnowy polityki flexicurity, polegający na zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron we wzmacnianie elementów tej polityki i ulepszanie mechanizmów służących do monitorowania krajowych rozwiązań z zakresu flexicurity, opracowywanie, we współpracy z krajami UE i partnerami społecznymi, nowej koncepcji jakości pracy, badanie wpływu polityki zatrudnienia, a w szczególności płac, opodatkowania i opłacalności pracy, na sytuację makroekonomiczną w poszczególnych krajach członkowskich oraz w całej UE, opracowywanie podstawowych zasad polityki wspierającej tworzenie miejsc pracy, badanie wpływu zmian klimatu na rynki pracy, zatrudnienie wśród młodzieży, praca na własny rachunek. [Serwis]

19 Wykorzystane źródła i polecane opracowania Wiśniewski Z., Zawadzki K., red. [2010], Aktywna polityka rynku pracy w Polsce w kontekście europejskim, WUP, UMK, Toruń. Komisja Europejska [2007], Dziesięć lat europejskiej strategii zatrudnienia (ESZ), Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równości Szans. Komisja Europejska [2010], Europa 2020 Strategia dla inteligentnego, zrównoważonego i integrującego wzrostu, COM (2010) Marcickiewicz P., Otwarta metoda koordynacji ( Serwis Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego ( Decyzja Rady z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich (2010/707/EU).