w firmie Samochód prawidłowe zasady rozliczania BIBLIOTEKA

Transkrypt

1 BIBLIOTEKA Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania Kiedy w całości odliczyć podatek od zakupu samochodu Przy których samochodach odliczamy VAT od paliwa Jak korzystnie amortyzować samochód Jak rozliczyć sprzedaż samochodu Czy trzeba rejestrować umowy leasingu w urzędzie skarbowym

2

3 BIBLIOTEKA Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania Kiedy w całości odliczyć podatek od zakupu samochodu Przy których samochodach odliczamy VAT od paliwa Jak korzystnie amortyzować samochód Jak rozliczyć sprzedaż samochodu Czy trzeba rejestrować umowy leasingu w urzędzie skarbowym

4 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, Autorzy: Ewa Sokołowska-Strug, Małgorzata Breda, Andrzej Garbula Redaktor merytoryczny: Grzegorz Ziółkowski Redaktor prowadzący: Renata Krasowska-Kłos Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk DTP: Paweł Żurawski Biuro Obsługi Klienta: Warszawa, ul. Batalionu Platerówek 3, tel , , , Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2014, kwiecień 2014 r. ISBN

5 Spis treści Wstęp...5 Rozdział 1. Podatek od towarów i usług...7 Rozdział 2. Dostawa samochodu na terytorium kraju Rozdział 3. Usługi świadczone na terytorium kraju...15 Rozdział 4. Międzynarodowe transakcje dotyczące samochodów...19 Nowy środek transportu...19 Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) WNT nowego środka transportu...22 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT)...25 WDT pojazdu niebędącego nowym środkiem transportu...28 WDT nowego środka transportu...29 Wynajem samochodów w relacjach międzynarodowych Rozdział 5. Moment powstania obowiązku podatkowego...33 Rozdział 6. Podstawa opodatkowania System VAT-marża...40 Rozdział 7. Stawka VAT Zwolnienia dla dostawy samochodów...47 Rozdział 8. Zwolnienie dla sprzedaży do zł...57 Rozdział 9. Faktury...61 Rozdział 10. Kasy rejestrujące Rozdział 11. Odliczanie podatku naliczonego Powstanie prawa do odliczenia...69 Odliczanie VAT od samochodów stan prawny obowiązujący od 1 stycznia 2014 r WNT Import samochodu...72 Najem, leasing samochodu Pełne odliczenie przy nabyciu samochodu Pełne odliczenie najem, leasing samochodu...85 Odliczenie VAT od samochodów stan prawny od 1 kwietnia 2014 r Ograniczone odliczenie podatku naliczonego...85 Pełne odliczenie podatku naliczonego...87 Najem, leasing samochodu

6 Korekta podatku naliczonego...91 Paliwo stan prawny od 1 stycznia 2014 r Wydatki eksploatacyjne stan prawny od 1 stycznia 2014 r Nabycie paliwa i wydatki eksploatacyjne stan prawny od 1 kwietnia 2014 r Rozdział 12. Podatki dochodowe Wpływ zmiany w VAT na podatek dochodowy Samochód jako środek trwały Amortyzacja (metoda, stawki) Metoda liniowa amortyzacji Indywidualne stawki amortyzacji Amortyzacja degresywna Jednorazowa amortyzacja Ograniczenia w amortyzacji samochodów osobowych Limit w ubezpieczeniu samochodów osobowych Sprzedaż samochodu w okresie amortyzacji Samochód niebędący środkiem trwałym Używanie samochodu prywatnego do celów działalności gospodarczej Koszty objęte ewidencją przebiegu pojazdu Utrata lub likwidacja samochodu, remonty powypadkowe Samochód jako towar Sprzedaż jednego samochodu a działalność gospodarcza Użyczony samochód Leasing Leasing operacyjny Leasing finansowy Leasing uznawany za najem Wykup samochodu po upływie okresu umowy Cesja umowy leasingu Leasing czy kredyt co lepsze Samochód służbowy jako narzędzie pracy pracownika Ustalenia wartości świadczenia

7 Wstęp Niejednokrotnie podejmowane przez ustawodawcę działania w zakresie przepisów prawa podatkowego skupiają się wokół wyraźnego rozgraniczenia wydatków o charakterze osobistym od wydatków firmowych. Tego rodzaju działania dotyczą m.in. wydatków związanych z używaniem przez przedsiębiorców samochodów. Są one widoczne w regulacjach w zakresie podatku dochodowego. Równoległe zmiany w tym zakresie są również realizowane na gruncie podatku od towarów i usług. Najnowsze rozwiązania w tym zakresie weszły w życie 1 kwietnia 2014 r. Zgodnie z nimi przy samochodach osobowych odliczymy tylko 50 procent podatku naliczonego. Ustawodawca zakłada bowiem, że potenacjalnie będą one używane dla celów prywatnych, a nie tylko dla celów działalności gospodarczej. Przy czym przy zakupie paliwa do samochodów osobowych obowiązuje zakaz odliczania VAT do 30 czerwca 2015 r., jeżeli będą one używane do działalności mieszanej tj. prywatnej i gospodarczej. Szczegółowych zmian w tym zakresie jest więcej. Omawiamy je w celu zoptymalizowania rozliczeń podatkowych oraz uniknięcia kosztownych błędów. 5

8

9 Rozdział 1. Podatek od towarów i usług Pisząc o samochodach w kontekście VAT, w pierwszej kolejności należy zdefiniować pojęcia pojazdu samochodowego oraz samochodu osobowego. Ustawa VAT do 31 marca 2014 r. nie zawiera legalnej definicji wskazanych terminów. Tym samym należy odwołać się do przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. I tak zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazdem samochodowym jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego. Natomiast samochód osobowy to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu (art. 2 pkt 40 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Od 1 kwietnia 2014 r. do ustawy VAT wprowadzono definicję pojazdu samochodowego. Zgodnie z nią przez pojazdy samochodowe rozumie się pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym (art. 2 pkt 34 ustawy VAT). Wprowadzenie tej definicji spowoduje, że ograniczeniem w odliczaniu VAT zostaną objęte wydatki związane z pojazdami silnikowymi, których konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. W konsekwencji ograniczenie będzie dotyczyć wydatków związanych z quadami, motocyklami, samochodami osobowymi i pozostałymi pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Ograniczenie w odliczeniu VAT nie będzie natomiast dotyczyć motorowerów i ciągników rolniczych oraz innych pojazdów niemieszczących się w definicji pojazdów samochodowych na gruncie przepisów o ruchu drogowym. Na gruncie ustawy VAT kluczowe znaczenie ma pojęcie towaru. Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Towarami są więc rzeczy. Ustawa VAT nie definiuje jednak tego terminu. Pojęcie to zostało wyjaśnione w kodeksie cywilnym. W myśl art. 45 kodeksu cywilnego rzeczami są przedmioty materialne. Do tej kategorii niewątpliwie należą pojazdy samochodowe, w tym samochody osobowe. W konsekwencji uznania samochodów za rzeczy należy stwierdzić, że są one towarami w rozumieniu ustawy VAT. Opodatkowaniu VAT podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. 7

10 Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania Natomiast podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, VAT musi mieścić się w katalogu czynności opodatkowanych VAT, a dodatkowo powinna być wykonana przez podatnika, czyli osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Jeżeli zatem samochód będzie przedmiotem: odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, odpłatnej usługi świadczonej na terytorium kraju, eksportu towarów, importu towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju (dalej WNT), wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (dalej WDT), to czynności te, o ile będą wykonane przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, będą opodatkowane VAT. PRZYKŁAD Jan Nowak prowadzi sklep spożywczy, jest czynnym podatnikiem VAT. W kwietniu 2014 r. sprzedał swój prywatny samochód, niebędący środkiem trwałym. Czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ przy sprzedaży samochodu pan Nowak nie działa jako podatnik VAT. INTERPRETACJA n Sprzedaż samochodu wycofanego ze spółki osobowej Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, do której wniósł wkład niepieniężny w postaci samochodu osobowego. Samochód ten został w spółce zaliczony do środków trwałych i był amortyzowany. Obecnie Wnioskodawca zamierza zmniejszyć swój wkład w spółce jawnej poprzez wycofanie wkładu niepieniężnego w postaci samochodu osobowego. Wycofanie tego wkładu nie jest związane ani z likwidacją spółki jawnej, ani z wystąpieniem wspólnika ze spółki. Po wycofaniu samochodu ze spółki Wnioskodawca zamierza używać go na potrzeby prywatne, a następnie sprzedać. Spółka jawna prowadzi działalność gospodarczą i w związku z tym jest podatnikiem VAT. Natomiast Wnioskodawca indywidualnie, poza spółką, działalności 8

11 Rozdział 1. Podatek od towarów i usług gospodarczej w rozumieniu VAT nie wykonuje i nie jest podatnikiem tego podatku. Samochód będący przedmiotem wkładu do spółki jawnej został zakupiony przez Wnioskodawcę, a nie przez spółkę, w związku z czym VAT naliczony przy zakupie samochodu nie był odliczany. ( ) Należy zauważyć, że samochód osobowy spełnia definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, jednak w analizowanej sprawie, w przypadku sprzedaży przedmiotowego samochodu, Wnioskodawcy nie można uznać za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy. Okoliczności sprawy nie wskazują bowiem na to, aby dokonując sprzedaży pojazdu działał w charakterze handlowca. Z wniosku nie wynika, aby w chwili zakupu samochodu zamiarem Wnioskodawcy była jego późniejsza sprzedaż. Nie był on przez Wnioskodawcę osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej wykorzystywany do działalności gospodarczej i stanowi (po wycofaniu ze spółki jawnej) jego majątek osobisty. Wnioskodawca w przypadku sprzedaży pojazdu korzysta z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, a zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Reasumując, w sytuacji gdy przedmiotowy pojazd nie był wykorzystywany przez Wnioskodawcę w działalności gospodarczej, stanowi jego majątek prywatny i transakcja ma charakter incydentalny, stwierdzić należy, że sprzedaż tego samochodu osobowego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lipca 2012 r., nr IPPP3/ /12-4/KT. 9

12

13 Rozdział 2. Dostawa samochodu na terytorium kraju Pierwszą ze wskazanych czynności opodatkowanych VAT jest odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a więc np. sprzedaż samochodu. PRZYKŁAD Auto Sp. z o.o. zajmuje się sprzedażą samochodów na terenie kraju. Sprzedaż ta podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ mieści się w katalogu art. 5 ust. 1 ustawy VAT, a ponadto dokonywana jest przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży samochodów, czyli przez podatnika. PRZYKŁAD Jan Nowak prowadzi sklep spożywczy, jest czynnym podatnikiem VAT. W kwietniu 2014 r. sprzedał samochód ciężarowy będący środkiem trwałym. Samochód służył do czynności opodatkowanych VAT, przy jego nabyciu podatnik odliczył 100% VAT. Dostawa ta podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ przy sprzedaży tego samochodu pan Nowak działa jako podatnik VAT. Przez dostawę towarów w myśl ustawy VAT rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, wszelkie inne darowizny jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. 11

14 Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania PRZYKŁAD Jan Nowak prowadzi sklep spożywczy, jest czynnym podatnikiem VAT. W kwietniu 2014 r. przekazał samochód ciężarowy będący środkiem trwałym na własne potrzeby prywatne. Samochód został wycofany z ewidencji środków trwałych. Samochód służył do czynności opodatkowanych VAT, przy jego nabyciu podatnik odliczył 100% VAT. W tych okolicznościach czynność przekazania na własne potrzeby podlega opodatkowaniu VAT. PRZYKŁAD Radosław Majewski prowadzi praktykę lekarską, jest zwolnionym podatnikiem VAT. W kwietniu 2014 r. przekazał samochód osobowy będący środkiem trwałym na własne potrzeby prywatne. Samochód został wycofany z ewidencji środków trwałych. Samochód służył do czynności zwolnionych, przy jego nabyciu podatnik nie miał prawa do odliczenia VAT. W tych okolicznościach czynność przekazania na własne potrzeby nie podlega opodatkowaniu VAT. Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy VAT obowiązku rozliczenia podatku należnego nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika. Przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób; których przekazania nie ujęto w ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł (art. 7 ust. 4 ustawy VAT). 12 Przez próbkę rozumie się identyfikowany jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie przez podatnika: ma na celu promocję tego towaru oraz nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru. Rzecz jasna przepisy dotyczące prezentów o małej wartości nie znajdą zastosowania w przypadku nieodpłatnej dostawy samochodów. A co z przepisami dotyczącymi próbek?

15 Rozdział 2. Dostawa samochodu na terytorium kraju PRZYKŁAD Dealer samochodowy stara się o duże zamówienie flotowe. Przekazał potencjalnemu klientowi nieodpłatnie jeden egzemplarz samochodu, który ma być przedmiotem zamówienia. W tych okolicznościach wydanie tego samochodu powinno być potraktowane jako nieodpłatne przekazanie próbki towaru, które nie podlega opodatkowaniu VAT. 13

16

17 Rozdział 3. Usługi świadczone na terytorium kraju Samochód może być także przedmiotem świadczonej usługi na terenie kraju. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Świadczeniem usług związanych z samochodami będzie np. wynajem samochodów. PRZYKŁAD Lajkonik Sp. z o.o. wynajmuje samochody turystom zwiedzającym Kraków. Czynność ta, jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez podatnika, jest opodatkowana VAT. Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT). Od 1 kwietnia 2014 r. przepis powyższy nie ma zastosowania w przypadku użycia pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu: nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów lub nabycia, importu lub wytworzenia części składowych do tych pojazdów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 8 ust. 5 ustawy VAT). Dla celów wykładni tych przepisów za nabycie towarów uznaje się również przyjęcie ich w używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, le- 15

18 Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania asingu lub innej umowy o podobnym charakterze. Powyższe zmiany wyłączają konieczność rozliczania VAT w przypadku wykorzystywania przez podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (np. na cele prywatne podatnika lub jego pracowników) pojazdów samochodowych objętych wprowadzanym od 1 kwietnia 2014 r. ograniczeniem w odliczaniu podatku naliczonego do 50%. W takiej sytuacji podatnik nie będzie miał obowiązku rozliczania VAT, jeżeli pojazd będzie wykorzystywany przez niego na cele inne niż działalność gospodarcza. Opodatkowanie użytku prywatnego zostanie wyłączone również w przypadku prywatnego użycia pojazdu, w stosunku do którego podatnik nie mógł dokonać odliczenia podatku naliczonego, jednakże przysługiwało mu ograniczone (50%) odliczenie podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia części składowych do tego pojazdu. Wyłączenie z opodatkowania w opisanych sytuacjach dotyczy również użytku na cele inne niż działalność gospodarcza pojazdów używanych na podstawie umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, w stosunku do których przysługiwało ograniczone odliczenie VAT. PRZYKŁAD Firma nabyła w kwietniu samochód, przy którym odliczyła 50% VAT naliczonego. Samochód ten udostępnia nieodpłatnie pracownikom dla celów osobistych. W takim przypadku firma nie musi naliczać podatku należnego z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług. 16 Opodatkowaniu zaś będzie podlegał nadal użytek prywatny pojazdu w następujących sytuacjach: podatnik posiadał pełne prawo do odliczenia VAT zarówno przy nabyciu pojazdu, jak i zakupionych do niego części składowych, podatnik posiadał pełne prawo do odliczenia VAT przy nabyciu pojazdu, natomiast przy nabyciu części składowych do tego pojazdu prawo to zostało ograniczone do 50%, podatnik nie posiadał prawa do odliczenia VAT przy nabyciu pojazdu, natomiast przy nabyciu części składowych do niego posiadał prawo do odliczenia pełnego. Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy VAT).

19 Rozdział 3. Usługi świadczone na terytorium kraju INTERPRETACJA n Wykorzystanie koparki do własnych celów nieopodatkowanych W momencie planowania transakcji zakupu koparko-ładowarka miała służyć głównie do realizacji zadań własnych Gminy, tj. do konserwacji rowów przy drogach gminnych oraz usuwania skutków powodzi i podtopień. Z uwagi na fakt, iż zgodnie z pierwotnymi założeniami koparko-ładowarka miała być wykorzystywana w celu czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, Gmina nie odliczyła podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup koparko-ładowarki. Tym niemniej w rzeczywistości, po dokonaniu zakupu, koparko-ładowarka służy zarówno czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT, jak również czynnościom opodatkowanym tym podatkiem. Biorąc pod uwagę fakt, iż sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, stwierdzić należy, iż wykorzystanie pojazdów użytkowych i sprzętu specjalistycznego do realizacji zadań własnych w zakresie utrzymania dróg będzie czynnością związaną z prowadzeniem działalności. Mając na uwadze powyższe okoliczności przedstawione we wniosku oraz obowiązujące przepisy podatkowe, należy stwierdzić, że wykorzystanie koparko- -ładowarki do realizacji zadań własnych w zakresie utrzymania dróg, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, będzie odbywało się do celów działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy nieodpłatne wykorzystanie odbywa się/będzie odbywało się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych) i ww. świadczenia nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Reasumując, z tytułu wykorzystania koparko-ładowarki w pewnym zakresie również do czynności spoza zakresu opodatkowania VAT, Gmina nie jest/nie będzie zobowiązana do naliczania podatku należnego. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 20 września 2013 r., nr IPTPP4/ /13-6/ALN. 17

20

21 Rozdział 4. Międzynarodowe transakcje dotyczące samochodów Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają także czynności dokonywane w obrocie międzynarodowym, do których należą eksport, import na terytorium kraju, WNT i WDT. Eksport i import to odpowiednio wywóz i przywóz towarów z terytorium państwa nienależącego do UE. Natomiast WNT to nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz (art. 9 ust. 1 ustawy VAT). Przez WDT rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (art. 13 ust. 1 ustawy VAT). PRZYKŁAD Mobile Sp. z o.o. sprzedaje samochody na rzecz kontrahentów z Tunezji. Spółka dokonuje więc podlegającego opodatkowaniu eksportu towarów. Spółka oferuje samochody także firmie z Niemiec. Sprzedaż samochodów na jej rzecz z wywozem towaru do Niemiec będzie stanowić podlegające opodatkowaniu WDT. Przy spełnieniu warunków dotyczących udokumentowania wywozu towaru poza terytorium Unii (eksport) i z kraju do innego państwa członkowskiego (WDT) do opodatkowania tych czynności stosuje się stawkę VAT 0%. Nowy środek transportu Dokonując WDT bądź WNT, których przedmiotem są samochody, należy zwrócić uwagę, czy nie stanowią one nowych środków transportu w myśl art. 2 pkt 10 lit. a ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem przez nowy środek transportu rozumie się pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kw, jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 km lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy. Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza. 19

22 Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania Jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta. Z powyższego wynika, że za nowy środek transportu zostanie uznany samochód o pojemności skokowej większej niż 48 ccm lub o mocy większej niż 7,2 kw (wystarczające będzie spełnienie jednego z tych warunków), który przejechał nie więcej niż 6000 km lub od momentu dopuszczenia go do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy (wystarczające będzie spełnienie jednego z warunków). Aby zrozumieć konsekwencje uznania danego pojazdu za nowy środek transportu, należy w pierwszej kolejności poczynić kilka uwag dotyczących WDT i WNT. Otóż, aby dane przemieszczenie towarów pomiędzy państwami członkowskimi mogło być uznane za WDT bądź WNT, stronami transakcji powinni być zasadniczo podatnicy (w Polsce podatku VAT, a w innych państwach członkowskich podatnicy podatku od wartości dodanej). Wyjątkiem od wskazanej reguły jest właśnie przypadek, kiedy przedmiotem transakcji jest nowy środek transportu. W takim przypadku nabywca rozliczyć musi WNT niezależnie od tego, czy jest podatnikiem VAT. Znaczenia nie ma tutaj również status podmiotu, od którego nowy środek transportu został nabyty. Powyższe wynika z art. 9 ust. 3 ustawy VAT. Tak więc osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i niemieszcząca się w definicji podatnika z art. 15 ustawy VAT, dokonująca wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu uznawana jest za podatnika, w związku z czym ciąży na niej obowiązek rozliczenia tej transakcji. PRZYKŁAD Jan Kowalski kupił fabrycznie nowy samochód osobowy w salonie w Czechach, po czym przywiózł ten pojazd do Polski. W związku z zakupem nowego środka transportu i jego przywozem do naszego kraju Jan Kowalski obowiązany jest rozpoznać i rozliczyć WNT. PRZYKŁAD Jan Kowalski kupił używany (5-letni; przebieg: km) samochód na terytorium Niemiec, po czym przyjechał tym pojazdem do Polski. Z racji tego, iż ww. samochód nie spełnia definicji nowego środka transportu, zaś Jan Kowalski nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest on obowiązany rozpoznać i rozliczyć WNT. 20

23 Rozdział 4. Międzynarodowe transakcje dotyczące samochodów INTERPRETACJA n Przywóz samochodu nabytego i używanego za granicą Zainteresowana jest obywatelką Polski, ze stałym adresem zameldowania na terytorium kraju. Od marca 2010 r. mieszka i pracuje w Słowacji, gdzie otrzymała kartę stałego pobytu. W sierpniu 2010 r. dokonała zakupu samochodu osobowego, który został zarejestrowany na Słowacji. Wnioskodawczyni jest zatrudniona na umowę o pracę i nie prowadzi działalności gospodarczej, zakupiony samochód wykorzystuje wyłącznie do celów prywatnych (osobistych). Poinformowała ona, iż VAT od nowego środka transportu (zawarty w cenie samochodu zakupionego w salonie samochodowym) został przez nią zapłacony na Słowacji w momencie zakupu samochodu. Wskazała również, że w momencie przywozu samochodu na teren Polski nie będzie on już nowym środkiem transportu w rozumieniu art. 2 ust. 10 ustawy. ( ) Mając na uwadze powołane przepisy oraz opis sprawy, stwierdzić należy, że nie zostaną w niej spełnione warunki, aby przywóz zakupionego na Słowacji samochodu osobowego uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów i opodatkować podatkiem VAT w kraju. Przemieszczeniu tego samochodu osobowego nie towarzyszy bowiem przeniesienie prawa do rozporządzania nim jak właściciel, a samochód ten nie służy czynnościom wykonywanym przez Wnioskodawczynię jako podatnika na terytorium kraju, lecz wyłącznie potrzebom prywatnym (osobistym). Nie można przyjąć również, że do przywozu tego samochodu do kraju dochodzi w wyniku dostawy dokonanej na terytorium Słowacji. Zainteresowana bowiem dokonała jego zakupu w sierpniu 2010 r. i jak wskazała przez wiele miesięcy używała go do celów osobistych. Ponadto Wnioskodawczyni poinformowała, iż w momencie przywozu do Polski nabyty przez nią na Słowacji samochód nie będzie spełniał definicji nowego środka transportu, o którym mowa w art. 2 pkt 10 ustawy. W świetle obowiązujących przepisów w przedmiotowej sprawie nie istnieje konieczność ponownej zapłaty podatku VAT w Polsce z tytułu przywozu zakupionego na Słowacji samochodu osobowego. Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 marca 2011 r., nr ILPP4/443-28/11-4/EWW. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) Jak już zostało wspomniane, przez WNT rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Przepis ten stosuje się pod warunkiem, że: 1) nabywcą towarów (z zastrzeżeniem art. 10) jest: a) podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika, b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a; 21

24 Samochód w firmie prawidłowe zasady rozliczania 2) dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a. Jak wynika z powyższego, aby daną transakcję można było zakwalifikować jako WNT, towar musi zostać przemieszczony na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo, z którego jest wysyłany. Ponadto stronami transakcji muszą być podatnicy VAT (warunek ten nie dotyczy nowych środków transportu). PRZYKŁAD Spółka X zajmująca się sprzedażą używanych samochodów nabyła w celu dalszej odsprzedaży w styczniu 2014 r. samochód marki Opel (niebędący nowym środkiem transportu) od spółki niemieckiej Hans GmbH. Nabycie przez Spółkę X samochodu od kontrahenta niemieckiego stanowi WNT. 22 Nie będziemy mieli do czynienia z WNT, jeżeli samochód został kupiony w Unii, ale w ramach procedury VAT-marża. Nabywca musi jednak posiadać dokumenty (przede wszystkim fakturę VAT-marża), z których wynika, że zakup samochodu nastąpił w tej procedurze. VAT od marży rozlicza wtedy sprzedawca (art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT). WNT nowego środka transportu W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowego środka transportu polski nabywca ma obowiązek wykazać i rozliczyć transakcję jako WNT, niezależnie od rodzaju podmiotu, od którego go nabył (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej czy też podatnik podatku od wartości dodanej). Należy zaznaczyć, że podatnikiem VAT z tytułu nabycia nowego środka transportu jest zarówno podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ustawy VAT, jak i podmioty, które w pozostałych przypadkach nie są podatnikami w przypadku WNT. Podmioty te to: osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej; rolnik ryczałtowy; podatnik, który wykonuje jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem i któremu nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług; podatnik korzystający ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy VAT; osoba prawna, która nie jest podatnikiem VAT. W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej (art. 20 ust. 9 ustawy VAT).