Minister Finansów odmawia urzędom gmin prawa do odliczeń VAT. Wpisany przez Elżbieta Rogala

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Minister Finansów odmawia urzędom gmin prawa do odliczeń VAT. Wpisany przez Elżbieta Rogala"

Magda Krupa
7 lat temu
Przeglądów:

1 Mimo iż urzędy gmin są zarejestrowanymi podatnikami VAT i otrzymują faktury zakupu związane ze sprzedażą opodatkowaną, Minister Finansów odmawia im tego prawa. Powodem jest uznanie urzędu gminy za podmiot nieuprawniony do otrzymywania faktur VAT. Mimo iż urzędy gmin są zarejestrowanymi podatnikami VAT i otrzymują faktury zakupu związane ze sprzedażą opodatkowaną, Minister Finansów odmawia im prawa do odliczeń. Powodem jest uznanie urzędu gminy za podmiot nieuprawniony do otrzymywania faktur VAT. Moim zdaniem Minister Finansów niesłusznie pozbawia urzędy gmin prawa do odliczeń, o czym poniżej. Przykładem na odmowę Urzędowi Miejskiemu (czynnemu podatnikowi VAT) prawa do odliczeń jest wydana w imieniu Ministra Finansów interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 października 2009 r. o sygnaturze ITPP2/ /09/AD. Jej skróconą treść przedstawiam poniżej. Urząd Miejski pytał Czy w związku z zawarciem umowy dzierżawy torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą, Urzędowi Miejskiemu (podatnikowi podatku od towarów i usług) będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach VAT dokumentujących 1 / 6

2 poniesione nakłady inwestycyjne oraz nakłady z tytułu ich bieżącego utrzymania? Zdaniem Urzędu Miejskiego, jako podatnikowi podatku od towarów i usług, będzie mu przysługiwało prawo do pełnego odliczenia tego podatku zawartego w fakturach VAT dokumentujących poniesione nakłady inwestycyjne oraz inne wydatki związane bezpośrednio z utrzymaniem torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą. Wynika to stąd, iż służą one sprzedaży opodatkowanej, tj. odpłatnej dzierżawie torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą. Jednakże - w opinii Ministra Finansów - ocenę prawną Urzędu Miejskiego, w świetle obowiązującego stanu prawnego, należało uznać za nieprawidłową. Uzasadniając swoje stanowisko Minister Finansów stwierdził, co następuje. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku 2 / 6

3 naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). Stosownie do postanowień ust. 6 powołanego wyżej artykułu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W oparciu o art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. 3 / 6

4 Gmina może też prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, wyłącznie w przypadkach i formie określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 1-3 cyt. ustawy). Zaznaczyć należy, że przypisana gminie - jako jednostce samorządu terytorialnego - samodzielność działania ma znaczenie z uwagi na cytowaną wyżej definicję podatnika podatku od towarów i usług. Wynika z niej bowiem, iż tylko podmiot samodzielnie prowadzący działalność gospodarczą może być z tytułu tej działalności uznany za podatnika. Z regulacji art. 11a ust. 1 pkt 1 i 2 ww. ustawy o samorządzie gminnym wynika, że organami gminy są rada gminy i wójt (burmistrz, prezydent miasta). Przepis ust. 1 pkt 3 powołanego artykułu stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezydenta miasta. Zgodnie z art. 33 ust. 1 tej ustawy, organem wykonawczym gminy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), który wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy (urzędu miejskiego) określa regulamin organizacyjny nadany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze zarządzenia - art. 33 ust. 2 ustawy. Z powyższego wynika, że urząd miejski jest jednostką pomocniczą służącą do wykonywania zadań gminy oraz do jej obsługi techniczno-organizacyjnej. Urząd, działając w imieniu gminy, realizuje jej zadania własne. Natomiast zdolność prawną i zdolność do dokonywania czynności prawnych ma włącznie gmina. Ustawa o samorządzie gminnym nie przyznaje urzędowi gminy (urzędowi miasta) statusu jednostki organizacyjnej gminy, ale wyłącznie status aparatu pomocniczego organu gminy (wójta, burmistrza, prezydenta miasta). Tym samym urząd realizując zadania gminy może działać wyłącznie z zachowaniem swego statusu, jako jednostki pomocniczej organu wykonawczego. 4 / 6

5 Stąd też traktowanie urzędu, jako podatnika podatku od towarów i usług, nie znajduje żadnego uzasadnienia, bowiem brak jest aktów prawnych, które stanowiłyby o jego samodzielności, a nawet takich, które dokładnie określałyby jego pozycję względem osób trzecich. Przez urząd należy rozumieć rodzaj wewnętrznej jednostki organizacyjnej gminy. Każde działanie podejmowane przez urząd w rzeczywistości nie będzie jego działaniem, lecz - w świetle ustawy o podatku od towarów i usług - działaniem samej gminy. Zatem na podstawie przepisów regulujących ustrój gminy oraz przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, to gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług, jako jednostka samorządu terytorialnego, ze względu na przyznaną jej ustawowo osobowość prawną. Natomiast urząd miejski, realizując zadania spoczywające na samorządowej osobie prawnej, a skutkujące obowiązkiem podatkowym w podatku od towarów i usług, występuje wyłącznie jako aparat pomocniczy, działający w imieniu i na rzecz ww. osoby prawnej. Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Gmina Miasto, będąca właścicielem torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą, zawarła (za pośrednictwem Urzędu Miejskiego) umowę dotyczącą świadczenia usług przewozowych komunikacji miejskiej na liniach tramwajowych z M". W celu umożliwienia realizacji tej umowy zawarto umowę użyczenia torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą. Gmina planuje dokonać modernizacji infrastruktury torowisk, w związku z czym obecnie ubiega się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Jednocześnie planowane jest rozwiązanie dotychczasowej umowy użyczenia i zawarcie umowy dzierżawy torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą. Faktury dokumentujące zakupy związane z realizacją ww. modernizacji wystawiane będą na Urząd Miejski. 5 / 6

6 Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz zdarzenie przedstawione we wniosku należy stwierdzić, że Wnioskodawcy, jako nieuprawnionemu do otrzymywania faktur VAT, nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach VAT dokumentujących poniesione nakłady inwestycyjne oraz inne wydatki związane z utrzymaniem torowisk tramwajowych wraz z infrastrukturą. Uprawnionym do odliczenia podatku naliczonego z tytułu ww. wydatków będzie Gmina Miasto, w sytuacji jednak gdy zarejestruje się jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Stanowisko Autorki Przepisy regulują wyłącznie kwestię, które podmioty są uprawione do wystawiania faktur VAT. Podmioty te wymienia rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zasad wystawiania faktur VAT. Są nimi tylko ci podatnicy VAT, którzy zostali zarejestrowani w urzędzie skarbowym jako czynni podatnicy VAT. Jednakże przepisy w ogóle nie zajmują się problemem podmiotów uprawnionych do otrzymywania faktur VAT. Wiadomo jedynie, że podmiot uprawniony do odliczeń VAT, to podmiot zarejestrowany jako czynny podatnik VAT (tak wynika z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT). Biorąc zatem pod uwagę, iż urząd skarbowy zarejestrował już Urząd Miejski jako czynnego podatnika VAT, to w konsekwencji powinien mu przyznać prawo do odliczeń. Jeśliby bowiem konsekwentnie podchodzić do przymiotu jego braku samodzielności" podmiotowej, jak uczynił to w ww. interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, to fakt rejestracji Urzędu Miejskiego jako czynnego podatnika VAT należałoby uznać za rażąco naruszający prawo, a tym samym nieważny. A przecież nic takiego nie miało miejsca. 6 / 6

Podobne dokumenty

Temat Podatek od towarów i usług --> Zakres opodatkowania --> Dostawa towarów i świadczenie usług --> Świadczenie usług

Rodzaj dokumentu interpretacja indywidualna Sygnatura IBPP2/443-1378/11/ICz Data 2012.04.23 Autor Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach Temat Podatek od towarów i usług --> Zakres opodatkowania --> Dostawa