Pierwsze wiadomości języka hiszpańskiego. [uno]

Transkrypt

1 Pierwsze wiadomości języka hiszpańskiego [uno] 1

2 1. Nos presentamos. Przedstawiamy się. [ 1 ] 1.1 Javier: Hola, qué tal? María: Hola. Bien, gracias. Cómo te llamas? Javier: Soy Javier, y tú? María: Me llamo Mar a, soy la nueva gerente de ventas. Javier: Mucho gusto, María! María: Encantada! Javier: Eres de Santander? María: No, soy de Toledo, pero vivo en Santander. Javier: Cześć. Jak się masz? María: Cześć. Dobrze, dziękuję. Jak masz na imię? Javier: Jestem Javier, a ty? María: Mam na imię Mar a, jestem nowym menedżerem sprzedaży. Javier: Bardzo mi miło, Mar a! María: Bardzo mi miło! Javier: Jesteś z Santander? María: Nie, jestem z Toledo, ale mieszkam w Santander. 2. Gramática. Gramatyka W języku hiszpańskim, aby się przedstawić używamy dwóch podstawowych czasowników: ser i llamarse. 1.2 SER być yo tú él/ella/usted nosotros/nosotras vosotros/vosotras ellos/ellas/ustedes yo tú él/ella/usted nosotros/nosotras vosotros/vosotras ellos/ellas/ustedes soy eres es somos sois son ja ty on/ona/pan(i) my wy oni/one/państwo Czasownik ser jest jednym z dwóch zupełnie nieregularnych czasowników w czasie teraźniejszym. Używany jest do mówienia o cechach, zawodzie, pochodzeniu Zaimki osobowe w języku hiszpańskim nie muszą występować w każdym zdaniu. Tak jak w języku polskim, używamy ich w celu podkreślenia podmiotu. Na przykład: Me llamo Pedro. Mam na imię Pedro. Yo me llamo Pedro (y tú, Marcos). Ja mam na imię Pedro (a ty, Marcos). Formy usted/ustedes są grzecznościowymi formami. Czasownik wtedy odmienia się w trzeciej osobie, jak w języku polskim czasownik po formach pan/pani i panowie/panie/państwo. W Ameryce Łacińskiej nie stosuje się formy vosotros. W jej miejscu stosowana jest forma ustedes, która przestaje być formą grzecznościową. Formy vosotros i nosotros istnieją w rodzaju żeńskim (nosotras/vosotras) kiedy podmiotem jest grupa złożona wyłącznie z osób płci żeńskiej. [dos] 2

3 Drugi czasownik, który się pojawia w czasie przedstawienia się to czasownik llamarse. Jest to czasownik zwrotny pierwszej koniugacji. W języku hiszpańskim istnieją trzy koniugacje (wzory odmiany), co oznacza, że czasowniki odmieniają się na trzy różne sposoby. Pierwsza koniugacja: bezokoliczniki (formy nieodmienione) zakończone na AR. Druga koniugacja: na ER. Trzecia odmiana: na IR. -AR AMAR kochać yo tú él/ella/usted nosotros/as vosotros/as ellos/ellas/ustedes amo amas ama amamos amáis aman Aby odmieniać czasowniki regularne wystarczy zastąpić końcówkę bezokolicznika odpowiednią końcówką dla danej osoby. Pierwsza koniugacja oferuje nam ogromny zasób czasowników, a biorąc pod uwagę, że czasownik jest najważniejszą częścią zdania, będziemy w stanie za pomocą tych słów wyrażać się na wiele tematów. Oto parę przykładów: hablar mówić escuchar słuchać mirar patrzeć practicar ćwiczyć/uprawiać buscar szukać esperar czekać completar uzupełniać relacionar powiązać trabajar pracować estudiar uczyć się/studiować llamar nazywać/wołać/dzwonić viajar podróżować/jeździć tomar brać cocinar gotować cantar śpiewać bailar tańczyć LLAMARSE Czasownik llamarse jest zwrotny. Polski odpowiednik to czasownik nazywać się. Kiedy czasownik jest nieodmieniony partykuła zwrotna se znajduje się za czasownikiem i jest do niego dołączona. W przeciwieństwie do swojego odpowiednika w języku polskim, partykuła se odmienia się razem z czasownikiem, wtedy przesuwa się przed czasownik i pisze się ją osobno. yo me llamo tú te llamas él/ella/usted se llama nosotros/as nos llamamos vosotros/as os llamáis ellos/ellas/ustedes se llaman Pytanie Cómo te llamas? może znaczyć Jak masz na imię? lub Jak się nazywasz? [tres] 3

4 3. Preguntas y respuestas. Pytania i odpowiedzi. Pytania i odpowiedzi to kluczowy sposób, aby rozwijać umiejętności komunikacyjne. Poniżej przedstawiamy parę pytań z odpowiedziami, które pomogą Ci rozwiązać zadania w części praktycznej tego rozdziału. 1.3 Preguntas / Pytania Cómo te llamas? / Jak masz na imię? De dónde eres? / Skąd jesteś? Dónde vives? / Gdzie mieszkasz? Qué haces? / Co robisz? Czym się zajmujesz? Cómo estás? Qué tal? / Jak się masz? Jak tam? Practicas deporte? / Uprawiasz sport? Qué música escuchas? / Jakiej muzyki słuchasz? Respuestas / Odpowiedzi Me llamo Piotr. / Mam na imię Piotr. Soy de Polonia / Jestem z Polski. Vivo en Varsovia. / Mieszkam w Warszawie. Soy economista/abogado/ingeniero. / Jestem... (Muy) bien, más o menos, (muy) mal, fatal / (Bardzo) dobrze, tak sobie, (bardzo) źle, fatalnie Sí, practico yoga, tenis. / Tak, uprawiam jogę, tenisa. Escucho rock/pop/música clásica. / Słucham rock, pop, muzyki poważnej. Czasownik vivir (mieszkać, żyć) jest czasownikiem trzeciej koniugacji. yo tú ella/ella/usted vivo vives vive Usa el diccionario para encontrar más nombres de profesiones. Użyj słownika, aby znaleźć więcej nazw zawodów. 4. Qué haces? Co robisz? [ 2 ] Luis: Y tú, qué haces, Ana? Ana: Trabajo en un banco, soy economista. Luis: Y en tu tiempo libre? Ana: Escucho música, miro películas, practico esquí. Luis: Estudias idiomas? Ana: Sí, estudio inglés. Y tú qué haces? Luis: Yo trabajo en un hospital, soy médico. En mi tiempo libre escucho la radio, bailo tango, toco la guitarra y paseo con mi perro. Ana: Qué bueno! Yo también viajo y cocino mucho, pero últimamente trabajo demasiado. Luis: Sí, yo también. En veinte minutos entro al trabajo. Ana: Entonces hablamos más tarde. Luis: Vale, hasta luego. Ana: Hasta pronto. 1.4 [cuatro] 4

5 Luis: A ty, co robisz, Ano? Ana: Pracuję w banku, jestem ekonomistą. Luis: A w wolnym czasie? Ana: Słucham muzyki, ogładam filmy, jeżdżę na nartach. Luis: Uczysz się języków? Ana: Tak, uczę się angielskiego. A ty, co robisz? Luis: Pracuję w szpitalu, jestem lekarzem. W swoim wolnym czasie słucham radia, tańczę tango, gram na gitarze i spaceruję ze swoim psem. Ana: Fajnie! Ja również podróżuję i dużo gotuję, ale ostatnio za dużo pracuję. Luis: Tak, ja też. Za dwadzieścia minut wchodzę do pracy. Ana: To porozmawiamy później. Luis: Dobra, do zobaczenia. Ana: Do zobaczenia. Contesta las preguntas con respuestas completas. Odpowiedz na pytania pełnymi zdaniami. 1. Dónde trabaja Ana? 2. Cuál es la profesión de Ana? 3. Qué hace Ana en su tiempo libre? 4. Qué idioma estudia Ana? 5. Dónde trabaja Luis? 6. Qué hace Luis en su tiempo libre? Najważniejszą częścią zdania jest czasownik. Znając odmianę czasowników pierwszej koniugacji i czasownika ser i za pomocą słownika można wiele powiedzieć. Nie ograniczaj się do szablonowych wypowiedzi, zawsze próbuj poznawać nowe czasowniki i uzupełniaj zdania korzystając ze słownika. Rozwijaj się na się na bieżąco! 5. El alfabeto. Alfabet. [ 3 ] Poniżej przedstawiane są litery alfabetu języka hiszpańskiego i zmiany, które zachodzą w wymowie liter w zależności od połączenia z innymi literami. Należy zaznaczyć, że nie jest to jedyna wymowa występująca w Hiszpanii, chociaż najpowszechniejsza. Analiza drobnych różnic z wymową języka polskiego należy do zakresu materiału na wyższym poziomie i w tym rozdziale zostanie pominięta. W nawiasie opisujemy przybliżoną wymowę według polskiego alfabetu. 1.5 [ 4 ] A (a) animal B (b) beber C (k) casa Przed samogłoską a. (k) cosa Przed samogłoską o. (k) culpa Przed samogłoską u. (k) crema Przed spółgłoską. (θ, angielskie TH w wyrazie thanks) cena Przed samogłoską e. (θ, angielskie TH w wyrazie thanks) ciudad Przed samogłoską i. (cz) chorizo W połączeniu z literą h. [cinco] 5

6 D (d) dedo E (e) elefante F (f) feliz G (g) gato Przed samogłoską a. (g) gota Przed samogłoską o. (g) gusto Przed samogłoską u. (g) glucosa Przed spółgłoską. (h) gente Przed samogłoską e. (h) gitano Przed samogłoską i. (ge) guerra Przed połączeniem liter ue jako g, ale litery u się nie wymawia. (gi) guitarra Przed połączeniem liter ui jako g, ale litery u się nie wymawia. (gui) pingüino Diereza (diéresis) nad literą u wskazuje, że wymawia się tę literę w połączeniu liter gui. (gue) vergüenza Diereza (diéresis) nad literą u wskazuje, że wymawia się tę literę w połączeniu liter gue. H (Ø) hola Nie wymawia się litery h w języku hiszpańskim. I (i) iglesia J (h) joven K (k) kilo, kiwi, kilómetro, koala Litera k występuję w wyrazach obcego pochodzenia. L (l) lugar LL (j) lluvia Połączenie dwóch l wymawia się jak litera j w języku polskim. M (m) madre N (n) nada Ñ (ń) niño Występuje tylko przed samogłoskami. O (o) oso P (p) pato Q (ke) queso Występuje tylko przed połączeniami ue i ui. (ki) quinto Występuje tylko przed połączeniami ue i ui. R (RR) rosa Na początku słowa litera r ma mocno wibrujące brzmienie. (RR) perro Połączenie dwóch r ma mocno wibrujące brzmienie. (RR) Enrique Po literach n i l, litera r ma mocno wibrujące brzmienie. (r) pero W innych przypadkach, wymawia się tak jak po polsku. S (s) salud T (t) toro U (u) usar V (b) vino W (ł) kiwi Występuje tylko w wyrazach obcego pochodzenia. X (ks) taxi (h) México W wyrazach jak México lub Mexiano występuje wymowa archaiczna litery x. Y (j) yo Z (θ, angielskie TH w wyrazie thanks) zapato [seis] 6

7 6. Nos comunicamos. Komunikujemy się Cómo se dice "dom" en español? De dónde es el escritor Julio Cortázar? 4 "Dom" se dice "casa". No sé. 2 "Abogado" significa "prawnik" Qué significa "abogado"? Mi número es el Puedes repetir? Sí, mi número es el Eto mu cnsao. Me haces un café, por favor? 6 No entiendo. Aquí tienes. De nada. Gracias. [siete] 7

8 Cómo se dice? Jak się mówi? Qué significa? Co to znaczy? No entiendo. Nie rozumiem. No sé. Nie wiem. Puedes repetir? Czy możesz powtórzyć? Por favor. Proszę. Aquí tienes. Proszę. (przy podaniu czegoś) Gracias. Dziękuję. De nada. Nie ma za co. ZESTAW 1 A. Completa las oraciones con la forma correcta del verbo entre paréntesis. Uzupełnij zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie. 1) María (trabajar) en una farmacia. 2) (hablar, yo) con mis amigos por teléfono. 3) Pablo y Germán (estudiar) inglés en una escuela de idiomas. 4) Vosotros siempre (escuchar) a la profesora. 5) (mirar, tú) el partido de fútbol en la televisión? 6) Los turistas (preguntar) la dirección del hotel. 7) (practicar, nosotros) español con nuestra amiga Carmen. 8) Ernesto (bailar) salsa en la discoteca todos los días. 9) Los estudiantes (buscar) palabras en el diccionario. 10) Javier y tú (cantar) muy bien. (practicar, vosotros) mucho? Ejercicios Ćwiczenia [ocho] 8

9 B. Completa con la forma correcta del verbo llamarse. Uzupełnij odpowiednią formą czasownika llamarse. 1) Yo Marcos. Y tú, cómo? 2) La mamá de Carlos Patricia. 3) Mis jefes Armando y José. 4) Mi amiga y yo Rosa y Ernesto. 5) Vosotros Mirta y Cristina? 6) Cómo la profesora de literatura? 7) El presidente de España Mariano. 8) Nuestros amigos Fernando y Silvia. 9) Cómo tu restaurante favorito? 10) El protagonista de la película Sebastián. C. Completa con la forma correcta del verbo ser. Uzupełnij odpowiednią formą czasownika ser. 1) Juan abogado, trabaja en un banco. 2) Yo vivo en España, pero polaco. 3) Penélope Cruz y Javier Bardem actores españoles. 4) De dónde vosotros? Nosotros de Argentina. 5) La capital de Perú Lima. 6) Tu amigo muy simpático. Cómo se llama? 7) Las patatas de Sudarmérica. 8) Estudiamos en la universidad. estudiantes de Economía. 9) (yo) economista. Analizo el mercado y escribo informes. 10) Marta y tú muy inteligentes y muy buenos alumnos. D. Contesta las preguntas. Odpowiedz na pytania. 1) Cómo te llamas? 2) De dónde eres? 3) Dónde vives? 4) Qué haces? 5) Cómo estás? 6) Escuchas música? 7) Miras la televisión? 8) Cómo se llaman tus padres? 9) Dónde trabajas? 10) Practicas deporte? [nueve] 9

10 [ 5 ] ZESTAW 2 E. Escucha la grabación y escribe las letras faltantes. Posłuchaj nagrania i wpisz brakujące litery. 1) SO 2) RRA 3) ENERAL 4) APATO 5) ANDO 6) ALUD 7) AMÓN 8) PE O 9) PE O 10) TA A A. Relaciona. Połącz. Yo Tú Él / ella / usted Nosotros / nosotras Vosotros / vosotras Ellos / ellas / ustedes somos brasileños. trabaja en una farmacia. cenan muy tarde. preguntas mucho. pronuncian muy bien. es actriz. son enfermeros. estudio español. desayunamos en el bar de la universidad. habláis poco en clase. B. Relaciona. Połącz. De dónde eres? Cómo te llamas? Dónde trabajas? Qué haces en tu tiempo libre? Dónde vives? Cómo estás? Eres de Polonia? Qué estudias? Encantado! Gracias. Bien, gracias. Mucho gusto. De Argentina. Sí, de Cracovia. En Madrid. De nada. Filosofía. En una farmacia. Fernando. Descanso. [diez] 10

11 C. Completa el texto con la forma correcta del verbo entre paréntesis. Uzupełnij tekst odpowiednią formą czasownika w nawiasie. (llamarse, yo) Carlos. Mi mujer (llamarse) Ana. (ser, nosotros) de Valencia. Yo (ser) mecánico, (reparar) coches, (trabajar) en mi taller. Ana (estudiar) en la universidad, (ser) estudiante de Sociología. En nuestro tiempo libre (descansar, nosotros) en nuestra casa o (pasear, nosotros) por la ciudad. Yo (bailar) salsa y Ana (tocar) el piano. Los sábados (comprar, nosotros) comida en el supermercado y (cocinar, nosotros) juntos. Ahora Ana (buscar) trabajo porque (necesitar, nosotros) dinero y yo la (ayudar) en la casa. (limpiar, yo), (cocinar, yo) y (planchar, yo). [once] 11