Stanowisko organu nadzoru wobec problematyki ubezpieczeń grupowych

Transkrypt

1 Stanowisko organu nadzoru wobec problematyki ubezpieczeń grupowych Paweł Sawicki Dyrektor Departamentu Licencji Ubezpieczeniowych i Emerytalnych UKNF

2 Ubezpieczenia grupowe skala zjawiska Udział w rynku (składka przypisana brutto): ubezpieczenia na życie: 56,6% pozostałe ubezpieczenia osobowe: 50,06% (dane za I-II kw r.) Ubezpieczenia grupowe a bancassurance wiele kluczowych zastrzeżeń w obszarze bancassurance pozostaje wspólne ubezpieczeniom grupowym oferowanym poza bankowym kanałem dystrybucji ubezpieczeń 1

3 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Ubezpieczenia grupowe a pośrednictwo ubezpieczeniowe oferowanie, dystrybucja ubezpieczeń w modelu grupowym Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. (art. 2 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym) 2

4 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Wynagrodzenie dla ubezpieczającego konflikt interesów faktyczne łączenie funkcji ubezpieczającego (strony umowy ubezpieczenia) i pośrednika ubezpieczeniowego wynagrodzenie prowizyjne, udział w zysku technicznym - pokusa nadużyć: maksymalizacja wolumenu sprzedaży ograniczanie szkodowości ubezpieczenia powiązania kapitałowe pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczającym Misselling jako konsekwencja konfliktu interesów 3

5 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Brak możliwości bezpośredniego dochodzenia roszczeń art Kodeksu cywilnego Ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony uzgodniły inaczej; jednakże uzgodnienie takie nie może zostać dokonane, jeżeli wypadek już zaszedł. zjawisko wyłączania powyższego uprawnienia, bez zastrzeżenia obowiązku cesji w przypadku rezygnacji przez ubezpieczającego z dochodzenia świadczenia lub kwestionowania jego wysokości 4

6 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Utrudniony dostęp do treści umowy art Kodeksu cywilnego Ubezpieczony może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego. wpływ pozostałych postanowień umowy ubezpieczenia na sytuację prawną ubezpieczonego 5

7 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Ograniczanie swobody wyboru zakładu ubezpieczeń faktyczne warunkowanie udzielenia kredytu od przystąpienia klienta w charakterze ubezpieczonego do umowy ubezpieczenia zawartej przez bank determinacja w uzyskaniu kredytu nie skłania do poszukiwania alternatywnej, niekiedy bardziej dopasowanej do potrzeb i tańszej ochrony 6

8 Kluczowe obszary zastrzeżeń organu nadzoru Problem tzw. pustych grup ryzyka oferowanie pustych ubezpieczeń jako przejaw missellingu puste grupy ryzyka, towarzyszące innym grupom ryzyka obejmowanego ochroną ubezpieczeniową Więź pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczonym czy zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej wymaga uprzedniej więzi prawnej pomiędzy ubezpieczającym i ubezpieczonym? umowa o objęcie ochroną ubezpieczeniową? 7

9 Ubezpieczenia grupowe a zadania organu nadzoru art. 2 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku, przez realizację celów określonych, w szczególności w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych ( ). art. 3 ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych Celem nadzoru jest ochrona interesów osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia (...). 8

10 Działania organu nadzoru Identyfikacja problemów w obszarze bancassurance Pisemne wystąpienia do podmiotów nadzorowanych z dnia 21 lutego 2012 r. dot. dystrybucji ubezpieczeń przez banki z dnia 26 września 2012 r. dot. świadczenia usług o charakterze inwestycyjnym na rzecz podmiotów nieprofesjonalnych z dnia 7 marca 2013 r. dot. ujmowania w przychodach banków wynagrodzenia z tytułu ubezpieczeń Projekt rekomendacji Postulaty legislacyjne krytyczne stanowisko Ministra Sprawiedliwości 9

11 O potrzebie regulacji Samoregulacja jako odpowiedź na zastrzeżenia podnoszone przez klientów oraz problemy zidentyfikowane przez organ nadzoru i inne instytucje (Rzecznik Ubezpieczonych, UOKiK) Charakter działań nadzorczych podstawową formą aktywności organów administracji publicznej i wymiaru sprawiedliwości są działania o charakterze indywidualnym działania ogólne, adresowane do całego rynku, mają co do zasady charakter formalnie niewiążący, informacyjny Pewność po stronie uczestników rynku 10

12 Dziękuję za uwagę Paweł Sawicki Dyrektor Departamentu Licencji Ubezpieczeniowych i Emerytalnych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Pl. Powstańców W-wy Warszawa tel dlu@knf.gov.pl 11