UWAGI (dodatkowe) Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu ustawy o podatku od towarów i usług (wersja z 25 maja 2012 r.

Transkrypt

1 UWAGI (dodatkowe) Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu ustawy o podatku od towarów i usług (wersja z 25 maja 2012 r. ) W nawiązaniu do wcześniejszego stanowiska wyrażonego w piśmie z dnia 11 czerwca 2012 r. PIIT/1062/2012, Izba podtrzymuje swoje uwagi oraz chciałaby przedstawić propozycje zmian odpowiednich postanowień ustawy, które w jej ocenie pozwolą osiągnąć cel projektu ustawy, czyli dostosowanie polskich przepisów do dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006r. Poniższe propozycje i uzasadnienie skupiają się na sektorze usług telekomunikacyjnych. Niemniej problemy wynikające z zastosowania przepisów ustawy z 25 maja 2012 r. nie ograniczają się wyłącznie do tej branży. Nie ma przeciwwskazań do zastosowania tych rozwiązań do sprzedaży energii lub innych rodzajów dostaw towarów i świadczenia usług, które dotychczas podlegały zasadom szczególnym. Przed przedstawieniem naszych propozycji chcielibyśmy przekazać jeszcze uwagę o charakterze ogólnym. Przepisy określające tzw. szczególny obowiązek podatkowy oraz możliwość wystawiania faktur przed powstaniem obowiązku podatkowego obowiązywały praktycznie bez zmian od 1993 r. tj. prawie 20 lat. Wszelkie obowiązujące dziś umowy oparte są na zasadach prawnych i podatkowych ukształtowanych dotychczasowym stanem prawnym. Istnieje realna obawa, iż zaproponowane przepisy doprowadzą do zmian nie tylko na gruncie podatkowym, wymagającym ze strony sprzedawcy i nabywcy stosowania innych zasad rozliczania VAT i dostosowania swoich systemów informatycznych i procesów, lecz ponadto w praktyce wymuszą dużo dalej idące zmiany w sferze kontraktowej. Gdyby bowiem okazało się, iż przepisy podatkowe nie pozwalają na poprawne wystawianie faktur przed wykonaniem usługi, wówczas konieczna byłaby zmiana wszelkich umów przewidujących wystawienie faktury przed końcem okresu rozliczeniowego. Doszłoby wówczas do sytuacji, w której zmiana ustawy podatkowej wymuszałaby zmianę na gruncie cywilnoprawnym, Jednocześnie nie ma żadnych przeciwwskazań do jednoznacznego potwierdzenia możliwości fakturowania usług przed ich wykonaniem, oraz nabycia przez nabywcę prawa do odliczenia podatku naliczonego po powstaniu obowiązku podatkowego. Obecne przepisy Zgodnie z obecnymi przepisami Ustawy o podatku od towarów i usług (dalej VATU ), w przypadku usług telekomunikacyjnych, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług powstaje: w dniu upływu terminu płatności faktury (art. 19 ust. 13 pkt 1 lit b) w przypadku sprzedaży usług telekomunikacyjnych, z wyjątkiem przypadku uregulowanego w art. 19 ust. 18; w dniu sprzedaży kuponu/doładowania (art. 19 ust. 18 VATU) w przypadku sprzedaży usług telekomunikacyjnych w systemie przedpłaconym). Powyższe rozwiązania funkcjonują na gruncie podatku VAT począwszy od 1993 r., a operatorzy telekomunikacyjni mają systemy informatycznego przygotowane do wystawiania faktur i rozliczania zobowiązań podatkowych zgodnie z powyższymi zasadami. Zgodnie z art. 19a projektu nowelizacji VATU z dnia 25 maja 2012 r. obowiązek podatkowy miałby powstawać na zasadach ogólnych: Strona 1

2 co do zasady z upływem miesiąca, w którym wykonano usługę, zaś w przypadku usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych, usługę uznaje się za wykonaną z upływem okresu rozliczeniowego (ust. 1 i 3), jednak z zastrzeżeniem ust. 8, który stanowi, iż w przypadku otrzymania całości lub części zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym ją otrzymano. Propozycja zmian do projektu nowelizacji VATU z dnia 25 maja 2012 r. 1) Zasady ogólne Istnieje potrzeba uregulowania zasad opodatkowania usług telekomunikacyjnych w sposób ogólny, obejmujący znaczną ilość różnych przypadków i sytuacji. Należy mieć na względzie, iż rozliczeń z tytułu usług telekomunikacyjnych dokonuje wiele podmiotów, również spoza branży telekomunikacyjnej, a świadczenie usługi odbywa się często przy współdziałaniu kilku podmiotów i użyciu różnych systemów. Uwzględnić należy w szczególności następujące, typowe rozliczenia usług: usługi fakturowane przez operatorów telekomunikacyjnych odbiorcom indywidualnym, podmiotom gospodarczym i instytucjom na podstawie umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, usługi interconnect (międzyoperatorskie) usługi świadczone między operatorami, usługi świadczone w ramach roamingu międzynarodowego i wewnętrznego usługi polegające na świadczeniu usług na rzecz klientów innego operatora, usługi świadczone na rzecz i przez tzw. operatorów wirtualnych, odsprzedaż usług przez podmioty na rzecz ich klientów w związku z innym świadczeniem (np. najem pomieszczeń), umowy na świadczenie usług hurtowych, rozliczenia z tytułu usług świadczonych w systemie przedpłaconym. Zdaniem Izby, wszelkie te przypadki, prócz ostatniego mogą być w sposób prosty uregulowane przez powiązanie daty powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. Należy podkreślić, że w toku prawie 20 lat stosowania przepisów ustawy VATU wykształciły się powszechnie akceptowane modele rozliczeń z klientami, które w prosty sposób przekładają się na rozliczanie obowiązków podatkowych z tytułu VAT. Faktury VAT za usługi telekomunikacyjne w większości przypadków dokumentują pobieranie opłat o odmiennym charakterze. Na jednej fakturze pobierane są opłaty abonamentowe oraz opłaty za usługi zrealizowane w okresie rozliczeniowym. Faktura jest wystawiana po zakończeniu okresu rozliczeniowego, ale abonament wskazany na niej pobierany jest z góry, za kolejny okres rozliczeniowy. Na tej samej fakturze pobierane są z dołu opłaty za usługi licznikowe tj. opłaty za faktycznie wykonane usługi zgodnie z cennikiem operatora. W świetle propozycji zawartych w nowelizacji VATU wskazane powyżej dwa typy opłat za usługi telekomunikacyjne wymagałyby przypisania do różnych okresów rozliczeniowych. Skutkiem tego kwota podatku należnego, który na fakturze liczony jest od łącznej wartości usług, wymagałaby podziału - w celu przypisania podatku należnego od poszczególnych pozycji (poszczególnych usług) do właściwego okresu rozliczeniowego. Kwoty podatku należnego od poszczególnych usług przypisane do różnych okresów rozliczeniowych nie znajdą odzwierciedlenia w fakturze VAT. W celu prawidłowego sporządzenia deklaracji w podatku VAT konieczne będzie stworzenie dodatkowych dokumentów stanowiących podstawę do zaewidencjonowania podatku należnego w ewidencji VAT, co jest sprzeczne z mechanizmem rozliczania podatku VAT opartego na metodzie fakturowej. To samo będzie dotyczyć nabywców usług telekomunikacyjnych, którzy w celu odliczenia podatku naliczonego zobowiązani będą dzielić kwotę podatku Strona 2

3 naliczonego w celu przypisania do właściwego okresu rozliczeniowego. Również w przypadku nabywców usług telekomunikacyjnych kwoty podatku naliczonego uwzględnione w deklaracjach podatkowych nie będą odzwierciedlone na fakturze VAT. Z uwagi na zasady zaokrąglania kwot wykazywanych na fakturze, łączna kwota podatku należnego wyliczana od łącznej wartości usług netto będzie mogła różnić się od sumy kwot podatku należnego od poszczególnych usług wykazywanych na fakturze - przypisanych do poszczególnych okresów rozliczeniowych. Ten sam problem wystąpi u nabywców usług. Biorąc pod uwagę skalę działalności operatorów telekomunikacyjnych i liczbę ich klientów liczonych w milionach, wprowadzenie jednego terminu powstania obowiązku podatkowego dla wszystkich usług z jednej faktury, według poniższej propozycji jest jak najbardziej zasadne. 2) System przedpłacony Usługi świadczone w systemie przedpłaconych wymagają szczególnego uregulowania, ze względu na przyjęty system dystrybucji zasileń, w który zaangażowanych jest wiele podmiotów oraz różnorodne sposoby dystrybucji zasileń (tzw. papierowe zdrapki lub impulsy elektroniczne) przy niezmienności podmiotu zobowiązanego do wykonania usługi telekomunikacyjnej. Należy bowiem wskazać, że operator hurtowo sprzedaje zasilenia na rzecz dystrybutorów, którzy hurtowo zbywają je kolejnym dystrybutorom, aż w końcu zasilenie trafią do sprzedawcy detalicznego. Sprzedaż zasileń pomiędzy operatorem i dystrybutorami jest zawsze fakturowana, podczas gdy sprzedaż doładowań w handlu detalicznym najczęściej nie jest fakturowana. Proponuję się zatem przyjąć zasadę, iż obowiązek podatkowy powstaje w dniu wystawienia faktury (paragonu fiskalnego), nie później niż w dniu otrzymania zapłaty. Jednocześnie, należy w art. 106 VATU wprowadzić regulację umożliwiającą wprost wystawianie faktur przed powstaniem obowiązku podatkowego w przypadkach przewidzianych w obecnym art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy VATU. Istnieje, bowiem obawa, iż faktury wystawione przed powstaniem obowiązku podatkowego zostaną uznane za faktury, które nie mieszczą się w zakresie definicji podatku naliczonego (art. 86 ust. 2 ustawy VATU). Dlatego wnosimy o wprowadzenie zasad szczególnych powstawania obowiązku podatkowego w przypadkach obecnie uregulowanych w art. 19 ust. 13 pkt 1 (dostawy energii i gazu, usługi telekomunikacyjne) i odpowiednio zasad ich fakturowania. Propozycja brzmienia zmiany ustawy propozycja w tekście projektu z dnia 25 maja 2012r. czerwoną, pogrubioną czcionką. 17) po art. 19 dodaje się art. 19a w brzmieniu: Art. 19a. 1. Obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 6 12, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust Usługę uznaje się za wykonaną również w przypadku wykonania usługi częściowej, przez którą rozumie się określoną część podzielnej w sensie gospodarczym usługi, dla której to części określono zapłatę. 3. Usługę, dla której w związku z jej świadczeniem, ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Strona 3

4 4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do dostawy towarów, z wyjątkiem dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym ją otrzymano w odniesieniu do kwoty otrzymanej zapłaty Komentarz: proponujemy przesunąć ust. 8 (bez zmian treści), gdyż reguluje on zasady ogólne, w stosunku do których stosuje się wyłączenia zawarte w kolejnych ustępach. Taka kolejność wynika również z zapisów Dyrektywy VAT, która umieszcza ten zapis przed wyłączeniami od zasady ogólnej. 6. Obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym: 1) otrzymano całość lub część zapłaty z tytułu: a) dostawy towarów na podstawie umowy komisu dokonanej przez komitenta komisantowi, b) przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, c) dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18, d) świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, e) dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1; 2) wystawiono fakturę z tytułu: a) świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, b) dostawy książek drukowanych (PKWiU ex ) z wyłączeniem map i ulotek oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex i PKWiU ex ), c) czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex ) z wyłączeniem map i ulotek oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex i PKWiU ex ), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług. d) świadczenia usług telekomunikacyjnych, z zastrzeżeniem pkt 3) 3) wystawiono fakturę lub paragon z tytułu usług telekomunikacyjnych rozliczanych w systemie przedpłaconym, nie później niż z upływem miesiąca, w którym otrzymano całość lub część zapłaty. 7. W przypadkach, o których mowa w ust. 6 pkt 1, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do kwoty otrzymanej zapłaty. 8.W przypadkach, o których mowa w ust. 6 pkt 2, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z upływem miesiąca, w którym upłynęły terminy na wystawienie faktury, określone w art. 106i ust. 4 i6. 9. Obowiązek podatkowy w imporcie towarów powstaje z chwilą powstania długu celnego, z zastrzeżeniem ust. 10 i W przypadku objęcia towarów procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą. 11. W przypadku towarów objętych procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu lub przeznaczeniem celnym wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, od których pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą wymagalności tych opłat. 12. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, późniejsze niż wymienione w ust. 1, 5 oraz 7 11 terminy powstania obowiązku podatkowego, uwzględniając Strona 4

5 specyfikę wykonywania niektórych czynności, uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami oraz przepisy Unii Europejskiej.; Z uwagi na fakt, iż co do zasady faktury dokumentują usługi wykonane, dostosowania wymaga również art. 106i. Art. 106i. 1. Fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano zapłatę od nabywcy. 3. Jeżeli faktury, o których mowa w ust. 2, nie obejmują całej zapłaty, podatnik po dokonaniu dostawy towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę zgodnie z ust. 1, art. 106e, z tym że sumę wartości towarów lub usług pomniejsza się o wartość otrzymanych części zapłaty, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części zapłaty; taka faktura powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi. 4.Fakturę wystawia się nie później niż: 1) 30. dnia od dnia wykonania usług w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 6 pkt 2 lit. a 2) 60. dnia od dnia wydania towarów w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 6 pkt 2 lit. b, z zastrzeżeniem ust. 5, 3) 90. dnia od dnia wykonania czynności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 6 pkt 2 lit. c. 5. W przypadku świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 6 pkt 2 lit. d) i pkt 3 faktura może być wystawiona przed wykonaniem usługi. 6. W przypadku dostawy towarów, o których mowa w art. 19 ust. 5 pkt 2 lit. b, gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, fakturę wystawia się 120. dnia od pierwszego dnia wydania towarów. ( ) Zgodność z dyrektywą 2006/112/WE z 28 listopada 2006 roku. Ustawodawca europejski dostrzegł potrzebę szczególnego uregulowania usług telekomunikacyjnych. Świadczy to o fakcie, iż usługi te są wprost zdefiniowane w art. 24 ustawy: Artykuł "Świadczenie usług" oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów. 2. "Usługi telekomunikacyjne" oznaczają usługi dotyczące transmisji, emisji i odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych, w tym związane z nimi przeniesienie lub cesja praw do użytkowania środków dla zapewniania takiej transmisji, emisji i odbioru, wraz z zapewnieniem dostępu do ogólnoświatowych sieci informacyjnych. Przedstawiona propozycja jest zgodna z zapisem art. 66 pkt a) Dyrektywy cyt.: Artykuł 66 W drodze odstępstwa od art. 63, 64 i 65, państwa członkowskie mogą postanowić, że VAT staje się wymagalny dla określonych transakcji lub dla określonych kategorii podatników w jednym z następujących terminów: a) nie później niż z datą wystawienia faktury; Strona 5

6 b) nie później niż w momencie otrzymania zapłaty; c) jeżeli faktura nie została wystawiona lub została wystawiona z opóźnieniem, w określonym terminie nie później niż z upływem terminu wystawienia faktury ustalonego przez państwa członkowskie na mocy art. 222 akapit drugi lub, jeżeli państwo członkowskie nie ustaliło takiego terminu - w określonym terminie od daty zaistnienia zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego. Na koniec pragniemy także zwrócić uwagę, iż nawet w przypadku przyjęcia proponowanych zmian w zakresie uregulowania terminu powstania obowiązku podatkowego dla usług telekomunikacyjnych, zakres pozostałych zmian zawartych w projekcie Ministerstwa Finansów bezwzględnie wymaga wprowadzenia co najmniej kilkumiesięcznego vacatio legis. Implementacja nowego terminu obowiązku podatkowego dla pozostałych usług oraz nowych zasad odliczania podatku naliczonego wymaga gruntownej przebudowy systemów informatycznych oraz procesów księgowych. Wdrożenie tych zmian (kosztownych i pracochłonnych) wymaga pewności co do ostatecznego brzmienia nowych przepisów. Planowana data wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 2013 r. - biorąc pod uwagę czas trwania procesu legislacyjnego - stwarza realne zagrożenie dla terminowego przeprowadzenia niezbędnych zmian, zapewniających poprawność rozliczeń podatkowych. Zwracamy się z prośbą o możliwość spotkania resortu z Przedstawicielami PIIT celem omówienia i przedyskutowania powyższych złożonych propozycji. Strona 6