Gospodarowanie światowymi dobrami publicznymi. Tomasz Żylicz

Transkrypt

1 Gospodarowanie światowymi dobrami publicznymi Tomasz Żylicz

2 Plan wystąpienia Wprowadzenie mikroekonomiczne Równowaga w gospodarce z dobrem publicznym Światowy klimat jako dobro publiczne "Ucieczka węgla" Podsumowanie

3 Wprowadzenie mikroekonomiczne Dobro publiczne Zasada niekonkurencyjności (może być dowolnie wielu użytkowników) Zasada niewykluczalności (nikogo nie da się łatwo wykluczyć z grona użytkowników) Dobro prywatne Negacja obydwu zasad Tradycyjna teoria ekonomiczna

4 Równowaga w gospodarce z dobrem publicznym (1) Dobro publiczne może być wykorzystywane przez k użytkowników (1,,k) Warunki optymalności: Warunek Samuelsona: r MB r = MC i, dla każdego i=1,,k (sumowanie rozciąga się na r=1,,k Równowaga Nasha: MB i = MC i, dla każdego i=1,,k

5 Równowaga w gospodarce z dobrem publicznym (2) Mechanizm Chandera-Tulkensa: gdzie: T' i = -MC i x i + (MB i / r MB r )( r MC r x r ), T' i transfer dobra prywatnego z jednostki i (jeśli T' i <0, to znaczy, że jednostka otrzymuje to dobro od innych; jeśli T' i >0, to płaci na rzecz innych), x i przyrost podaży dobra publicznego zrealizowany przez jednostkę i

6 Równowaga w gospodarce z dobrem publicznym (3) Równowaga Lindahla jako uogólnienie równowagi Walrasa na przypadek gospodarki z dobrem publicznym Nierozwiązany problem rzetelnego deklarowania preferencji (MB i ) wobec dobra publicznego Podatek Grovesa-Clarke a jedyny znany ekonomistom mechanizm motywacyjny (nie stosowany w praktyce)

7 Światowy klimat jako dobro publiczne (1) Emisje dwutlenku węgla mieszają się w atmosferze i wpływają na jego ogólne stężenie Wzrost tego stężenia powoduje zmiany klimatyczne na całej Ziemi 1992 UNFCCC (Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatycznych) 1997 Protokół z Kioto (do UNFCCC): ograniczenia na emisję, ale tylko z Aneksu I

8 Światowy klimat jako dobro publiczne (2) Zawężenie ograniczeń Protokołu z Kioto do Aneksu I skutkuje niemożnością spełnienia warunków Samuelsona Współkorzyści (co-benefits) z ochrony klimatu są zbyt małe, aby uzasadnić wyjście poza równowagę Nasha Brak mechanizmu Chandera-Tulkensa

9 "Ucieczka węgla" (1) Definicja "ucieczki węgla" (Carbon Leakage, CL): CL( R) = = (f N (PKB N,P N,PKB A (R 0 + R))-f N (PKB N,P N,PKB A (R 0 ))) / R, gdzie R 0 jest wyjściową (bazową) redukcją emisji przyjętą w regionie A, R jest dodatkową redukcją emisji kontemplowaną w A, P N oznacza politykę wobec ograniczania emisji w regionie N, f N oznacza funkcję emisji w N, zaś PKB A zależy od redukcji emisji przyjętej w A.

10 "Ucieczka węgla" (2) Ucieczka węgla realizuje się trzema ważnymi kanałami: Światowe ceny surowców energetycznych Światowe ceny dóbr finalnych Ceny czynników produkcji

11 "Ucieczka węgla" (3) M.in. na skutek ucieczki węgla, światowa emisja dwutlenku węgla wzrosła z około 25 mld ton do około 35 mld ton w ciągu ostatnich dwóch dekad Protokół z Kioto wzmocnił ten trend (z około 1,2% rocznie do około 2,6% rocznie) Wdrożone (CDM, Clean Development Mechanism) albo kontemplowane (BTA, Border Tax Adjustment) instrumenty korygujące nie są w stanie zapobiec ucieczce węgla

12 Podsumowanie Światowy klimat jest par excellence dobrem publicznym Nie ma mechanizmów zapewnienia jego społecznie uzasadnionej podaży Udawanie, że za pomocą jednostronnych działań można tę podaż zapewnić jest nieskuteczne, a nawet szkodliwe Komisja Europejska jest głównym podmiotem przeszkadzającym w ochronie klimatu