Ograniczanie rozproszonej emisji CO2 w prawodawstwie międzynarodowym, unijnym oraz polskim

Transkrypt

1 Ograniczanie rozproszonej emisji CO w prawodawstwie międzynarodowym, unijnym oraz polskim Dr hab. Zbigniew Bukowski, prof. UKW, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Kierownik Katedry Prawa Administracyjnego i Prawa Ochrony Środowiska

2 Prawo międzynarodowe ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (Dz.U. z 1996 r. Nr 53, poz. 38) sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 199 r., podpisana 5 czerwca 199 r. w trakcie Konferencji Środowisko i Rozwój w Rio de Janeiro Protokół z Kioto (Dz. U. z 005 r. Nr 03, poz. 1684)

3 Konwencja ramowa Celem konwencji jest ustabilizowanie koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiegłby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w system klimatyczny. Najważniejsze określone w konwencji zobowiązanie obliguje kraje rozwinięte oraz kraje będące w okresie przechodzenia do gospodarki rynkowej do stabilizacji emisji gazów cieplarnianych w roku 000 na poziomie roku 1990.

4 Rozproszona emisja Konwencja ma charakter ramowy i ogólny wobec czego szereg zawartych w niej regulacji może mieć zastosowanie do rozproszonej emisji dwutlenku węgla. Pojęcie "emisje" oznacza uwalnianie gazów cieplarnianych i (lub) ich substancji do atmosfery nad określonym obszarem, w danym okresie.

5 Przykładowe instytucje każda ze stron przyjmie narodowe strategie i podejmie odpowiednie środki, mające na celu łagodzenie zmian klimatu poprzez ograniczenie antropogenicznej emisji gazów cieplarnianych oraz ochronę i podnoszenie wydajności pochłaniaczy i zbiorników tych gazów

6 Protokół z Kioto przyjęty na trzeciej konferencji stron 11 grudniu 1997 r. w Kioto Polska podpisała protokół z Kioto 16 lipca 1998 r., a ratyfikowała 13 grudnia 00 r. wszedł w życie 16 lutego 005 roku

7 Cel aktu Celem jest redukcja zagregowanej antropogenicznej emisji tych gazów w latach średnio o 5% w stosunku do roku bazowego. Emisje te wyrażane są w równoważniku dwutlenku węgla. Dla pierwszych trzech wyżej wymienionych gazów jako rok bazowy przyjęto 1990, umożliwiając tak jak w konwencji przyjęcie krajom będącym w okresie przechodzenia do gospodarki rynkowej przyjęcie innego roku bazowego, natomiast w stosunku do kolejnych trzech określono jako bazowy rok 1995

8 Środki wdrożenia W art. wskazano, że każda strona wymieniona w załączniku I (a więc także Polska), realizując swoje zobowiązania do ilościowo określonego ograniczenia i redukcji emisji zgodnie z art. 3, w celu wspierania zrównoważonego rozwoju m.in. wdroży lub będzie rozwijać kierunki polityki i środki właściwe dla warunków krajowych

9 Mechanizmy wdrożeniowe Jedną z istotnych możliwości wdrażania projektów związanych z ograniczeniem rozproszonej emisji dwutlenku węgla daje art. 6 odnoszący się do mechanizmu Wspólnych Wdrożeń (ang. Joint Implementation -JI). Przewiduje on, że dla wypełnienia zobowiązań wynikających z art. 3 każda Strona wymieniona w załączniku I może przekazać innej takiej Stronie lub od niej nabyć jednostki redukcji emisji powstałe w wyniku realizacji projektów mających na celu redukcję antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych ze źródeł lub zwiększenie ich antropogenicznego pochłaniania we wszystkich sektorach gospodarki

10 CDM Drugim z mechanizmów, które dają szansę realizacji projektów w zakresie ograniczenia rozproszonej emisji dwutlenku węgla jest mechanizm czystego rozwoju (ang. Clean Development Mechanism CDM - art. 1 Protokołu). Jego celem jest wspieranie osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i przyczyniania się do wypełnienia podstawowego celu Konwencji przez Strony niewymienione w załączniku I oraz wspieranie wypełnienia przez Strony wymienione w załączniku I ich ilościowych zobowiązań do ograniczenia i redukcji emisji wynikających z postanowień art. 3.

11 Prawo unijne dyrektywa 003/87/WE z dnia 13 października 003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie dyrektywa Post-Kioto - dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 009/9/WE z dnia 3 kwietnia 009 r. zmieniająca dyrektywę 003/87/WE w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

12 Dyrektywa o handlu Celem dyrektywy jest ustanowienie systemu handlu przydziałami na emisję gazów cieplarnianych we Wspólnocie po to, aby promować redukcję emisji gazów cieplarnianych w najbardziej efektywny kosztowo i gospodarczo sposób (art.1).

13 Nowelizacja z 004 r. Dyrektywa 003/87/WE została znowelizowana dyrektywą 004/101/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 października 004 r. zmieniającą dyrektywę 003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych wewnątrz Wspólnoty, z uwzględnieniem mechanizmów projektowych Protokołu z Kioto Cel: wprowadzenia w życie dwóch mechanizmów przewidzianych w Protokole z Kioto - wspólnej realizacji projektów (Joint Implementation) oraz mechanizmu czystego rozwoju (Clean Development Mechanism).

14 Prawo krajowe ustawa z dnia 7 kwietnia 001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U.z 008 r. Nr 5, poz.150 z późn.zm.) ustawa z dnia 17 lipca 009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. Nr 130 poz ze zm.) ustawa z dnia 8 kwietnia 011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. Nr 1, poz. 695)

15 Zakres ustawy o systemie 1) zadania Krajowego ośrodka bilansowania i zarządzania emisjami; ) zasady funkcjonowania Krajowego systemu bilansowania i prognozowania emisji; 3) zasady zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji; 4) zasady funkcjonowania Krajowego rejestru jednostek Kioto; 5) zasady obrotu i zarządzania jednostkami Kioto; 6) zasady funkcjonowania Krajowego systemu zielonych inwestycji oraz Rachunku klimatycznego; 7) warunki i zasady realizacji projektów wspólnych wdrożeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 8) warunki i zasady realizacji poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: a) projektów wspólnych wdrożeń, projektów mechanizmu czystego rozwoju (art. 1 ust. 1).

16 Def. emisji W art. pkt 5 określono definicję emisji, zgodnie z którą przez emisję rozumie się wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio do powietrza gazy cieplarniane lub inne substancje w wyniku działalności człowieka. Definicja emisji w tej ustawie obejmuje także emisję rozproszoną, dając tym samym podstawędo zastosowania przewidzianych w niej instrumentów prawnych do ograniczania tej emisji.

17 Realizacja projektów realizacja programów i projektów związanych z ochroną środowiska, ograniczaniem emisji lub unikaniem emisji gazów cieplarnianych, pochłanianiem oraz sekwestracją dwutlenku węgla (CO ) może odbywać się w szczególności w ramach: 1) Krajowego systemu zielonych inwestycji; ) projektów wspólnych wdrożeń; 3) projektów mechanizmu czystego rozwoju.

18 Krajowy plan redukcji Krajowy ośrodek opracowuje projekt Krajowego planu redukcji emisji i przedkłada go ministrowi właściwemu do spraw środowiska. Plan ten potencjalnie także może stać się ważnym instrumentem w zakresie ograniczania rozproszonej emisji dwutlenku węgla

19 Finansowanie Krajowego systemu zielonych inwestycji, w ramach którego środki uzyskane ze zbycia w latach jednostek przyznanej emisji są przeznaczane na dofinansowanie realizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. innych działań zmierzających do ograniczania lub unikania krajowej emisji gazów cieplarnianych lub pochłaniania dwutlenku węgla (CO ) oraz adaptacji do zmian klimatu. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje programów i projektów przeznaczonych do realizacji

20 Projekty wspólnych wdrożeń Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje przedsięwzięć, które mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kierując się wymaganiami w zakresie ochrony klimatu oraz biorąc pod uwagę krajową sytuację w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz wynikające z tego tytułu potrzeby i kierunki działań. To kolejny akt wykonawczy, który może odgrywaćduże znaczenie z punktu widzenia ograniczenia rozproszonej emisji dwutlenku węgla.