Ilona Wiencek promotor: Dr inż. Magdalena Mlek- Galewska

Transkrypt

1 Politechnika Wrocławska Wydział Architektury Gospodarka Przestrzenna rok akademicki 2012/2013 PRACA DYPLOMOWA Hierarchiczny układ ośrodków obsługi turystycznej w powiatach świdnickim i wałbrzyskim- analiza struktury i propozycje rozwiązań. Hierarchical system of the tourist service centers in the counties of świdnica and wałbrzych- analysis of structure and ideas of solutions. Ilona Wiencek promotor: Dr inż. Magdalena Mlek- Galewska Słowa kluczowe: model pośrednich możliwości powiat świdnicki i wałbrzyski ośrodki usługowe obsługa turystyczna Streszczenie W opracowaniu analizowano hierarchiczną strukturę ośrodków usługowych oraz ośrodków związanych z obsługą turystyki występujące w powiecie świdnickim i wałbrzyskim. Wyniki tych analiz konfrontowano z oceną atrakcyjności poszczególnych miejsc uzyskaną w analizach symulacyjnych modelem alokacyjnym pośrednich możliwości. Na tej podstawie zaproponowano rozwiązania w zakresie kształtowania rozwoju turystycznego powiatów, które uzupełniają istniejącą strukturę ośrodków obsługi wykorzystując obecne zasoby. Abstract This study analyzed hierarchical structure of the service centers and the tourist service centers in the counties of świdnica and wałbrzych. The results of analysis were confronted with rating of attractiveness which was received by simulation research with using intervening opportunities allocation model. On this basis, it was suggested the solutions for forming counties tourist development which complements existent structure of the tourist service centers by using present sources.

2 Spis treści 1. Wstęp Część analityczna Analizy statystyczne i ich odniesienie przestrzenne Źródła danych Stosowane metody analizy statystycznej Wyniki analiz statystycznych Ustalenie struktury hierarchicznej ośrodków usługowych Lokalizacja szkół podstawowych oraz gimnazjów według danych na rok Lokalizacja aptek i punktów aptecznych, według danych na rok Liczba podmiotów gospodarczych o charakterze usługowym zarejestrowanych w REGON w 2011 r., w stosunku do liczby mieszkańców Podsumowanie pierwszej części analiz statystycznych Ustalenie struktury hierarchicznej ośrodków usługowych związanych z turystyką Lokalizacja obiektów noclegowych w gminach według danych statystycznych z 2011r Lokalizacja obiektów noclegowych według danych z internetowego serwisu turystycznego w 2012r Ocena walorów turystycznych na podstawie przewodników turystycznych oraz biuletynów informacyjnych Podsumowanie drugiej części analiz statystycznych Wnioski z analiz statystycznych Analizy symulacyjne Stosowane metody analizy symulacyjnej Źródła danych Stosowane metody analizy i wizualizacji wyników symulacji Wyniki analiz symulacyjnych Selektywność złagodzona =0, Selektywność podstawowa= 0, Selektywność zaostrzona= 0, Wnioski z analiz symulacyjnych Część projektowa Wytyczne do projektu Wytyczne co do kształtowania hierarchii ośrodków obsługi turystycznej Wytyczne co do kształtowania kierunku rozwoju ośrodków obsługi turystycznej Opis koncepcji projektowej Opis projektu Ośrodki turystyki miejskiej Ośrodki turystyki sportowej Ośrodki turystyki aktywnej Ośrodki turstyki uzdrowiskowo - wypoczynkowej Strefa turystyki weekendowej i rodzinnej Spis Rysunków Spis tabel Źródła danych

3 1. Wstęp Celem niniejszego opracowania jest sprawdzenie na ile układ ośrodków obsługi turystycznej różni się od ogólnego układu ośrodków usługowych, a także wskazanie ewentualnych możliwości przekształcenia obsługi turystycznej w kontekście lokalizacji ośrodków usługowych. Badany obszar położony jest w południowo-zachodnim regionie Polski- w województwie dolnośląskim i obejmuje swym zasięgiem dwa powiaty: wałbrzyski oraz świdnicki reprezentowane przez miasta powiatowe, jakimi są Wałbrzych i Świdnica. Został on zaprezentowany na Rysunku nr 1. Rysunek 1 Położenie obszaru opracowania na tle sąsiadujących powiatów Pracę podzielono na trzy etapy, z których każdy realizuje kolejne części celu całego opracowania. Pierwszym etapem jest część statystyczna, która ma za zadanie ustalenie hierarchicznego układu ośrodków usługowych w powiecie świdnickim i wałbrzyskim. Układ ten istnieje od dawna, związany jest z osiedlaniem się ludności i przebiegiem tras komunikacyjnych, dlatego też podjęto próbę rozpoznania tego układu na podstawie wybranych cech. Pierwszą cechą opisującą hierarchię ośrodków usługowych jest rozmieszczenie usług podstawowych, leżących w gestii samorządów gminnych, do których dostęp powinna mieć większa część mieszkańców. Podstawą takiego systemu są szkoły podstawowe, które mają obowiązek skupić w swoich placówkach wszystkie dzieci mieszkające na danym terenie, 2

4 szkolnictwo na tym etapie jest bowiem obowiązkowe. Rozlokowanie takich obiektów wiąże się z łatwą do nich dostępnością, dlatego stanowi bardzo dobry przykład usług podstawowych. Drugą cechą determinującą hierarchiczny układ ośrodków usługowych jest rozmieszczenie szkół gimnazjalnych, do których dostęp może być nieco trudniejszy (dłuższy), jednak nadal ma wysokie znaczenie. Można je traktować jako usługi wyższego szczebla. Kolejną cechą, która stanowi o hierarchicznej sieci ośrodków usługowych, jest lokalizacja usług nastawionych na zysk, a więc o umiejscowieniu uzasadnionym w kontekście powiązań rynkowych. W celu ich zbadania dokonano analizy rozlokowania aptek i punktów aptecznych, których obecność świadczy o atrakcyjności rynkowej danego terenu. W wyznaczeniu hierarchii ośrodków usługowych posłużono się weryfikacją ilości oferowanych usług w danym miejscu, a poziom ośrodka zależy od tego, ile badanych usług gromadzi on na swoim obszarze. Drugim etapem jest część statystyczna, tym razem jednak ma ona na celu zobrazowanie hierarchii ośrodków usługowych związanych z turystyką. Jako wyznaczniki tej struktury przyjęto ofertę noclegową przygotowaną dla turystów w danym miejscu oraz ofertę atrakcji, jakie dany obszar może im zaproponować. Analizy te wykonano w oparciu o dane statystyczne pochodzące z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego oraz dane wyszukane w przewodnikach turystycznych i internetowych serwisach turystycznych. Trzecim etapem opracowania są analizy symulacyjne, które mają na celu zbadanie potencjalnych miejsc lokowania nowych ośrodków obsługi turystyki na podstawie zbadanych wcześniej walorów. Wynikiem tych symulacji jest wskazanie atrakcyjnych miejsc obsługi w sieci turystycznej. Na podstawie wniosków z przeprowadzonych analiz statystycznych i symulacyjnych ustalono wytyczne do projektu oraz koncepcję projektową. W wymienionych rozdziałach dokonano wyboru ośrodków, które powinny zostać ujęte w projekcie, a także wyznaczono ich specjalizację i hierarchię. Następnie, w ramach wyznaczonych ośrodków, zaproponowano poszczególne elementy projektowe i w ten sposób zmodyfikowano i uzupełniono, w oparciu o występujące zasoby, obecną strukturę hierarchiczną ośrodków obsługi turystycznej w powiatach świdnickim i wałbrzyskim. 2. Część analityczna 1.1. Analizy statystyczne i ich odniesienie przestrzenne Źródła danych Analizy statystyczne wykonano w oparciu o dane pozyskane z zasobów Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 1 oraz o dane teleadresowe, uzyskane z wybranych internetowych katalogów firm, których adresy internetowe podane zostały w spisie źródeł. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące źródeł pozyskanych danych zostały również przedstawione, wraz z poszczególnymi analizami, w dalszej części opracowania. Wszelkie podkłady rastrowe oraz dane wektorowe wykorzystane w niniejszej pracy zostały pozyskane z zasobów Katedry Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej Stosowane metody analizy statystycznej Część przeprowadzonych analiz statystycznych oparta jest na danych pozyskanych z zasobów Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego na poziomie NTS- 5 3

5 Spis Rysunków Rysunek 1 Położenie obszaru opracowania na tle sąsiadujących powiatów... 2 Rysunek 2 Lokalizacja szkół podstawowych i gimnazjów w 2012r Rysunek 3 Schemat hierarchii ośrodków usługowych pod względem usług edukacyjnych... 6 Rysunek 4 Lokalizacja aptek i punktów aptecznych w 2012r Rysunek 5 Schemat hierarchii ośrodków usługowych pod względem liczby aptek i punktów aptecznych... 8 Rysunek 6 Stosunek liczby podmiotów gospodarczych sektora usług zarejestrowanych w REGON do liczby mieszkańców, stan na 2011r... 9 Rysunek 7 Schemat hierarchii ośrodków usługowych na podstawie nagromadzenia podmiotów gospodarczych sektora usług względem liczby mieszkańców w 2011 r Rysunek 8 Zestawienie wyników poszczególnych analiz dla ustalenia hierarchii ośrodków usługowych Rysunek 9 Schemat hierarchii ośrodków usługowych wynikający z analiz statystycznych Rysunek 10 Rozlokowanie obiektów noclegowych w gminach według danych statystycznych z 2011r Rysunek 11 Schemat hierarchii ośrodków obsługi turystycznej pod względem ilości obiektów noclegowych wykazanych w analizie według źródła statystycznego Rysunek 12. Lokalizacja obiektów noclegowych według danych z internetowego serwisu turystycznego w 2012r Rysunek 13 Schemat hierarchii ośrodków obsługi turystycznej pod względem ilości obiektów noclegowych w 2012 r. wykazanych w analizie na podstawie danych z internetowego serwisu turystycznego Rysunek 14 Ocena punktowa nagromadzenia walorów turystycznych w poszczególnych miejscowościach Rysunek 15 Schemat hierarchii ośrodków obsługi turystycznej według oceny walorów turystycznych Rysunek 16 Zestawienie wyników poszczególnych analiz statystycznych dotyczących ośrodków obsługi turystycznej Rysunek 17 Schemat hierarchii ośrodków obsługi turystycznej, pod względem przeprowadzonych analiz statystycznych Rysunek 18 Zestawienie hierarchii wynikowych - wyników wyznaczonych hierarchii ośrodków usługowych oraz ośrodków obsługi turystyki Rysunek 19 Położenie obszaru opracowania w otoczeniu wybranych gmin sąsiadujących powiatów Rysunek 20 Drzewo wariantów Rysunek 21 Sieć powiązań użyta w modelowaniach - sieć drogowa istniejąca Rysunek 22 Lokalizacja rejonów obliczeniowych Rysunek 23 Rozkład mas źródłowych w rejonach przedstawiony za pomocą symbolu proporcjonalnego do powierzchni Rysunek 24 Rozkład mas celowych w rejonach przedstawiony za pomocą symbolu proporcjonalnego do powierzchni Rysunek 25 Wynik analizy symulacyjnej dla parametru selektywności równego 0, Rysunek 26 Schemat wynikowy modelowania dla parametru 0, Rysunek 27 Wynik analizy symulacyjnej dla parametru selektywności równego 0, Rysunek 28 Schemat wynikowy modelowania dla parametru 0, Rysunek 29 Wynik analizy symulacyjnej dla parametru selektywności równego 0, Rysunek 30 Schemat wynikowy modelowania dla parametru 0,

6 Rysunek 31 Zestawienie schematów wynikowych modelowań dla kolejnych parametrów selektywności Rysunek 32 "Modelowa" hierarchia ośrodków obsługi turystycznej Rysunek 33 Nałożenie hierarchii ośrodków obsługi turystycznej wynikającej z analiz na "modelową" hierarchię tychże ośrodków Rysunek 34 Zestawienie nałożenia hierarchii ośrodków obsługi turystycznej na hierarchię "modelową" tychże ośrodków z hierarchią ośrodków usługowych ogółem Rysunek 35 Miejsca, które należy uwzględnić przy tworzeniu projektu hierarchii ośrodków obsługi turystycznej Rysunek 36 Specjalizacje ośrodków obsługi turystycznej w ramach koncepcji projektowej. 56 Rysunek 37 Proponowane rozwiązania projektowe Spis tabel Tabela 1 Kategorie atrakcji turystycznych i przypisana im ocena punktowa Tabela 2 Lista stref odległości

7 Źródła danych. 1 Główny Urząd Statystyczny, Bank Danych Lokalnych. Dostęp online: (październik-listopad 2012r.) 2 Internetowa książka telefoniczna Ditel. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; 3 Wyszukiwarka i katalog firm oraz ofert według branż Panorama Firm. Dostęp online: w dniu r, około godz.15:00; 4 Baza ofert noclegowych Noclegi.pl. Dostęp online: w dniu r., około godz. 19:00; 5 Wojewódzki Wykaz Zabytków dla powiatu świdnickiego, Biuletyn Informacji publicznej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu. Dostęp online: w dniu r., około godz. 10:00; Wojewódzki Wykaz Zabytków dla powiatu wałbrzyskiego, Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu. Dostęp online: w dniu r., około godz. 10:00; 6 Oficjalny serwis internetowy gminy Świdnica. Dostęp online: www. gmina.swidnica.pl w dniu r., około godz. 11:00; Portal Miejski Świebodzice.pl. Dostęp online: www. swiebodzice.pl w dniu r., około godz. 11:00; Urząd Miejski Jaworzyna Śląska. Dostęp online: w dniu r., około godz. 11:00; Internetowy Serwis Miasta i Gminy Strzegom. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; Internetowy Serwis Urzędu Miejskiego w Żarowie. Dostęp online: w dniu r., ok godz. 12:00; Gminny Informator Internetowy Żarowa. Dostęp onilne: w dniu r., około godz. 12:00; Internetowy Serwis Gminy Dobromierz. Dostęp online: w dniu r., około godz. 13:00; Internetowy Serwis Gminy Marcinowice. Dostęp online: w dniu r., około godz. 13:00; Internetowy Serwis Miasta Świdnica. Dostęp online: w dniu r., około godz. 13:00; Internetowy Serwis Miasta Wałbrzych. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; Internetowy Serwis Miasta Boguszów- Gorce. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; Oficjalna Witryna Urzędu Miasta Jedlina Zdrój. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; Internetowy Serwis Gminy Szczawno Zdrój. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; Internetowy Serwis Gminy Głuszyca. Dostęp online: w dniu r., około godz. 13:00; 66

8 Internetowy Serwis Gminy Mieroszów. Dostęp online: w dniu r., około godz. 15:00; Internetowy Serwis Gminy Czarny Bór. Dostęp online: w dniu r., około godz. 15:00; Internetowy Serwis Gminy Stare Bogaczowice. Dostęp online: w dniu r., około godz. 15:00; Internetowy Serwis Gminy Walim. Dostęp online: w dniu r., około godz. 15:00; 7 Oficjalna Strona Starostwa Powiatowego w Świdnicy. Dostęp online: www. powiat.swidnica.pl w dniu r., około godz. 13:00; Internetowy Serwis Powiatu Wałbrzyskiego. Dostęp online: w dniu r., około godz. 12:00; 8 "Kanon krajoznawczy Polski" pod red. Włodzimierza Łęckiego, Wydawnictwo PTTK "KRAJ", Warszawa "Przewodnik Polityki Polska na urlop i weekend- Dolny Śląsk", Wydawnictwo PPWK S.A., Warszawa Broszura Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej "Podziemny Dolny Śląsk", tekst Katarzyna Piętkowska, Dostęp online: w dniu r., około godz. 21:00; 11 Broszura Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej "Dziedzictwo sakralne na Dolnym Śląsku", tekst Anatema. Dostęp online: w dniu r., około godz. 21:00; 12 Broszura Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej "Pałace i zamki Dolnego Śląska", tekst Anatema. Dostęp online: w dniu r., około godz. 21:00; 67