Część pierwsza. Rynkowy system finansowy

Transkrypt

1 Od autorów Wprowadzenie. System finansowy we współczesnej gospodarce rynkowej (Zbigniew Polański) System finansowy a system ekonomiczny i system społeczny Funkcje systemu finansowego Struktura systemu finansowego Rynkowy system finansowy Publiczny system finansowy System finansowy: spojrzenie ogólne Pieniądz Istota i cechy współczesnego pieniądza Bank centralny jako instytucja publiczna System finansowy jako środowisko funkcjonowania podmiotów sfery realnej 63 Literatura 65 Część pierwsza. Rynkowy system finansowy 2. System bankowy (Bogusław Pietrzak) Istota systemu bankowego w gospodarce rynkowej Struktura i czynności systemu bankowego Kreowanie pieniądza przez system bankowy Zarządzanie aktywami i pasywami banku komercyjnego optymalizacja wyniku finansowego i minimalizacja ryzyka Bank centralny w gospodarce rynkowej System bankowy w Polsce Podstawowe kierunki ewolucji Stan polskiego systemu bankowego Perspektywy rozwoju 108 Literatura 113 Aneks. Kreowanie pieniądza w ujęciu mnożnikowym (Zbigniew Polański) 116 Literatura Polityka pieniężna (Zbigniew Polański) Bank centralny i polityka pieniężna Specyfika banku centralnego Cele i strategie polityki pieniężnej Instrumenty polityki pieniężnej Mechanizm transmisji impulsów monetarnych Polityka pieniężna w Polsce Przemiany uwarunkowań prawno-instytucjonalnych Polska jako otwarta gospodarka : rozwój systemu kursu walutowego Ewolucja polityki NBP Dylematy polityki pieniężnej w Polsce 161 Literatura 162 Aneks. Kreowanie pieniądza w ujęciu skonsolidowanego bilansu systemu bankowego (Zbigniew Polański) 164 Literatura Internacjonalizacja systemu finansowego (Edmund Pietrzak) Liberalizacja dewizowa jako główny mechanizm umiędzynarodowienia systemu finansowego Liberalizacja dewizowa a wymienialność walut. Standardy wymienialności Warunki i koncepcje wymienialności walut w praktyce międzynarodowej Wewnętrzna wymienialność złotego (styczeń 1990 r. czerwiec 1995 r.) Złoty jako waluta wymienialna według standardu MFW (czerwiec 1995 r. grudzień 1998 r.) Złoty jako waluta wymienialna według wymagań OECD (styczeń 1999 r. wrzesień 2002 r.) Złoty jako waluta wymienialna według wymagań Unii Europejskiej (od października 2002 r.) 193 Literatura Międzybankowy rynek pieniężny (Piotr Szpunar) Rynek lokat międzybankowych Organizacja rynku lokat międzybankowych Rozwój i aktywność rynku lokat międzybankowych Bank centralny na rynku pieniężnym Płynność sektora bankowego a instrumenty polityki pieniężnej Rynek bonów pieniężnych NBP 224 1

2 5.7. Rynek bonów skarbowych Perspektywy rozwoju międzybankowego rynku pieniężnego w Polsce 230 Literatura Pozostałe segmenty rynku pieniężnego (Marek Nowak) Pojęcie i ogólna charakterystyka pozabankowego rynku pieniężnego Rynek papierów komercyjnych Funkcjonowanie papierów komercyjnych w krajach rozwiniętych na przykładzie rynku amerykańskiego Obliczanie dyskonta, stopy dyskonta i stopy rentowności papierów komercyjnych Procedura emisji papierów komercyjnych Rynek pierwotny i rynek wtórny papierów komercyjnych Rating papierów komercyjnych Znaczenie rynku papierów komercyjnych dla sektora przedsiębiorstw i sektora bankowego Rozwój rynku papierów komercyjnych w ostatnich latach i jego perspektywy Rynek certyfikatów depozytowych Dwa segmenty rynku certyfikatów depozytowych Perspektywy rozwoju rynku certyfikatów depozytowych Rynek wierzytelności przedsiębiorstw Rozwój rynku wierzytelności przedsiębiorstw w latach dziewięćdziesiątych Obecny stan rynku wierzytelności przedsiębiorstw Perspektywy rozwoju rynku wierzytelności przedsiębiorstw 259 Literatura Rynek kapitałowy (Mirosław Dusza) Segment kapitałowy w gospodarce rynkowej Definicja i funkcje rynku kapitałowego Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego Przyczyny kryzysów giełdowych Struktura współczesnego rynku kapitałowego Przestępstwa. Specyficzny język rynku kapitałowego Rynek kapitałowy w Polsce Podstawy prawne Struktura instytucjonalna rynku Podstawowe instrumenty finansowe Historia najnowsza polskiego rynku akcji Uwarunkowania rozwoju rynku kapitałowego w Polsce 291 Literatura Rynek walutowy (Edmund Pietrzak, Paweł Kowalewski) Funkcje rynku walutowego Rynek walutowy na świecie Transakcje na rynku walutowym w Polsce Transakcje natychmiastowe Transakcje terminowe Transakcje zamienne (swap) Walutowe transakcje przyszłościowe (currency futures) Opcje walutowe Rozwój rynku walutowego w Polsce Pierwszy etap: początki rynku walutowego lata Drugi etap: grudzień 1991 r. maj 1995 r Trzeci etap: maj 1995 r. kwiecień 2000 r Czwarty etap: rynek walutowy po upłynnieniu kursu złotego w kwietniu 2000 r Specyfika oraz uczestnicy polskiego rynku walutowego Regulacje prawne rynku walutowego Euro a funkcjonowanie rynku walutowego w Polsce Perspektywy rozwoju rynku walutowego w Polsce 324 Literatura Rynek instrumentów pochodnych (Edmund Pietrzak) Rozwój handlu instrumentami pochodnymi w skali świata Definicja, rodzaje i zastosowanie instrumentów pochodnych Najważniejsze rynki instrumentów pochodnych na świecie 336 2

3 9.4. Rozwój rynku instrumentów pochodnych w Polsce Regulacje prawne handlu instrumentami pochodnymi w Polsce Perspektywy rozwoju rynku instrumentów pochodnych w Polsce 355 Literatura Rynek ubezpieczeniowy (Ewa Wierzbicka) Klasyfikacja ubezpieczeń Ryzyko w ubezpieczeniach Funkcje i rodzaje ubezpieczeń Powstanie rynku ubezpieczeń w Polsce Aspekty ilościowe wzrostu rynku ubezpieczeń Ukształtowanie struktury instytucjonalnej rynku Zmiany struktury portfela Gospodarka finansowa firm ubezpieczeniowych i fundusze ubezpieczeniowe Działalność lokacyjna zakładów ubezpieczeń Kapitał zagraniczny w sektorze ubezpieczeń w Polsce Sojusze bankowo-ubezpieczeniowe Polscy ubezpieczyciele wobec wspólnego rynku ubezpieczeniowego Podsumowanie 395 Literatura System płatniczy (Krzysztof Senderowicz) Podstawowe pojęcia Znaczenie systemu płatniczego Rola systemu płatniczego w gospodarce narodowej Zagrożenia związane z zakłóceniami w funkcjonowaniu systemu płatniczego Ewolucja systemu płatniczego w Polsce System płatniczy w dobie powstawania rynkowego systemu finansowego Współczesny system płatniczy Funkcjonowanie polskiego systemu RTGS (system SORBNET) Systemy Krajowej Izby Rozliczeniowej SA System SYBIR System ELIXIR Dostosowywanie polskiego systemu płatniczego do wymogów Unii Europejskiej 416 Literatura 422 Część druga. Publiczny system finansowy 12. Zasady funkcjonowania i zakres publicznego systemu finansowego (Barbara Woźniak) Zadania publiczne i środki ich realizacji Zadania państwa Zadania samorządu terytorialnego Specyfika publicznego systemu finansowego Dobra publiczne Środki publiczne Sektor finansów publicznych Podmioty i instytucje sektora finansów publicznych Instytucje poboru dochodów publicznych i aparat kontroli publicznej gospodarki finansowej Dochody i wydatki sektora finansów publicznych Podsumowanie 490 Literatura System budżetowy państwa (Joanna Marczakowska-Proczka) Budżet państwa Pojęcie i istota budżetu państwa Podstawy prawne gospodarki budżetowej Funkcje budżetu Zasady budżetowe Klasyfikacja budżetowa Planowanie budżetowe Etapy tworzenia budżetu Rodzaje dochodów i wydatków budżetowych Metody planowania budżetowego Realizacja budżetu państwa 523 3

4 Przepływy środków pieniężnych Obsługa rachunków budżetu państwa Dyscyplina budżetowa Plan budżetu a jego wykonanie Budżet a skarb państwa Miejsce i funkcje skarbu państwa w gospodarce rynkowej Skarb państwa w sektorze finansów publicznych Funkcje budżetu państwa w świetle członkostwa Polski w Unii Europejskiej 536 Literatura System finansowy jednostek samorządu terytorialnego (Czesława Rudzka-Lorentz) Podstawy gospodarki finansowej samorządu terytorialnego Udział samorządu terytorialnego w dochodach i wydatkach sektora finansów publicznych Podział zadań i kompetencji między administrację rządową i samorząd terytorialny Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego Dochody jednostek samorządu terytorialnego Źródła dochodów Powiązania budżetu państwa z budżetami jednostek samorządu terytorialnego Przychody i rozchody budżetów jednostek samorządu terytorialnego Budżet jednostek samorządu terytorialnego Kontrola gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego i nadzór nad nią Przewidywane zmiany w systemie finansowym samorządu terytorialnego 576 Literatura Fundusze celowe (Barbara Woźniak) Miejsce i rola funduszy celowych w publicznym systemie finansowym Dotacje budżetowe dla funduszy celowych Zadania funduszy celowych i źródła ich finansowania Fundusze ubezpieczenia społecznego Pozostałe fundusze celowe Kierunki zmian funkcjonowania funduszy celowych 614 Literatura Pomoc publiczna (Barbara Woźniak) Istota i zasady działania pomocy publicznej Notyfikacja i autoryzacja pomocy publicznej w Unii Europejskiej Podstawy prawne udzielania pomocy publicznej w Polsce Rodzaje pomocy publicznej Formy pomocy publicznej Struktura pomocy publicznej w Polsce i w Unii Europejskiej Zmiany systemu udzielania pomocy publicznej w Polsce 648 Literatura Polityka fiskalna (Barbara Kolanowska-Kowalska) Istota, zakres i funkcje polityki fiskalnej Stabilizacyjne działanie polityki fiskalnej Środki realizacji polityki fiskalnej Polityka podatkowa Polityka celna Pozostałe daniny publiczne Dylematy rozdysponowywania środków publicznych Deficyt budżetowy Zakończenie 702 Literatura Dług publiczny (Grzegorz Gołębiowski) Dług publiczny i jego rodzaje Pojęcie długu publicznego Systematyka długu publicznego Przyczyny powstawania i istota długu publicznego Alternatywne metody finansowania zadań publicznych Ciężar długu w kontekście dopuszczalnych granic zadłużenia Aspekty teoretyczne Dług publiczny i granice zadłużenia w wybranych krajach 716 4

5 Ustawowe granice zadłużenia Ewolucja zadłużenia publicznego w Polsce w okresie transformacji Wejście państwa na krajowy i międzynarodowy rynek finansowy Instrumenty zaciągania długu Poziom i struktura zadłużenia skarbu państwa Dług lokalny Strategie zarządzania długiem publicznym Restrukturyzacja długu publicznego Rządowe strategie zarządzania długiem publicznym w Polsce Kierunki zarządzania długiem publicznym w XXI w. 734 Literatura 736 Część trzecia. Finanse podmiotów sfery realnej 19. Gospodarstwa domowe (Grażyna Rytelewska) Ograniczenie budżetowe konsumpcji w gospodarce rynkowej Źródła finansowania konsumpcji gospodarstw domowych Tworzenie i rozdysponowywanie strumienia dochodów sektora gospodarstw domowych Podatki od osób fizycznych a zmiany w strukturze finansowania konsumpcji Kredyt konsumpcyjny Spożycie ogółem gospodarstw domowych Oszczędności jako źródło finansowania odłożonej konsumpcji Zarządzanie majątkiem gospodarstw domowych Majątek rzeczowy Aktywa finansowe Kierunki zmian w powiązaniach między gospodarstwami domowymi a systemem finansowym 769 Literatura Przedsiębiorstwa (Agnieszka Cenkier, Paweł Felis, Grzegorz Gołębiowski) Finanse przedsiębiorstwa Charakterystyka ogólna Cele finansów przedsiębiorstwa Ruch okrężny kapitału i wartości rzeczowych Źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa Kapitał własny Kapitał obcy Strategia podatkowa przedsiębiorstwa Reakcje podatników na obciążenia podatkowe Wpływ podatków na działalność przedsiębiorstwa Związki finansów przedsiębiorstw z pozostałymi elementami systemu finansowego Wybrane zagadnienia zarządzania finansami przedsiębiorstwa Decyzje inwestycyjne i finansowe Elementy analizy wskaźnikowej Zarządzanie kapitałem obrotowym 802 Literatura Zakończenie. Krajowy system finansowy wobec globalizacji i integracji z Unią Europejską (Jan K. Solarz) Przejawy globalizacji i próby wyjaśnienia niektórych jej aspektów Pojęcie i przejawy globalizacji Próby teoretycznego wyjaśnienia niektórych aspektów globalizacji Międzynarodowy system finansowy Pojęcie międzynarodowego systemu finansowego Elementy i więzi międzynarodowego systemu finansowego Transgraniczna konkurencja w międzynarodowym systemie finansowym Międzynarodowe standardy finansowe Perspektywy rozwoju międzynarodowego systemu finansowego Przesłanki wyjaśniające pogłębianie i rozszerzanie integracji europejskiej Raport P. Cecchiniego Koncepcje wyjaśniające rozszerzanie i pogłębianie integracji europejskiej Harmonizacja prawa krajowego z prawem Unii Europejskiej Wpływ globalizacji i integracji europejskiej na polski system finansowy Wpływ na rynkowy system finansowy 831 5