ROLA PRZYCZYN ENDOKRYNNYCH W ETIOPATOGENEZIE PORONIENIENIA SAMOISTNEGO PO IVF-ET.
|
|
- Kornelia Wójcik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROLA PRZYCZYN ENDOKRYNNYCH W ETIOPATOGENEZIE PORONIENIENIA SAMOISTNEGO PO IVF-ET. Tomasz Paszkowski, Wojciech Wrona, Piotr Szkodziak III Katedra i Klinika Ginekologii Akademii Medycznej im. Prof. F. Skubiszewskiego w Lublinie Poronienia samoistne dotyczą od 12% do 22%, wszystkich potwierdzonych klinicznie ciąż [1]. Straty ciąż występujące pomiędzy implantacją, a okresem manifestacji klinicznej są znacznie częstsze. Boklage szacuje, iż od 50% do 75% wszystkich ciąż kończy się poronieniem, natomiast wyniki publikowane przez Charda wskazują na to, że 60% ciąż kończy się tzw. poronieniem biochemicznym [2, 3]. Ponad 80% poronień samoistnych zdarza się przed 12 tygodniem trwania ciąży [1]. Spośród najczęstszych przyczyn poronień samoistnych w populacji ogólnej podawane są aberracje chromosomalne (40% - 60%). W 13% przyczyną strat wczesnych ciąży są anatomiczne wady narządu rodnego u kobiety (macica jednorożna, macica dwurożna, macica podwójna, przegroda w jamie macicy) oraz choroby zniekształcające jamę macicy (mięśniaki macicy) [1]. Inne przyczyny poronień obejmują niewydolność ciałka żółtego, niewyrównaną cukrzycę, niedoczynność lub nadczynność gruczołu tarczowego [1,4]. Występowanie niedomogi lutealnej jako przyczyny poronień w całej populacji jest oceniane na 3,5 20 %. Przyczyna ta w grupie pacjentek z poronieniami nawykowymi występuje znacznie częściej ( %) i stanowi jeden z podstawowych czynników etiopatologicznych strat ciąż [4]. Także niewydolność cieśniowo-szyjkowa, infekcje oraz wpływ czynników środowiskowych odgrywają ważną rolę w etiopatogenezie poronień samoistnych w populacji ogólnej. Udowodniono, iż palenie tytoniu znamiennie zwiększa ryzyko wystąpienia poronienia samoistnego. Odbywa się to poprzez zmniejszenie wydzielania progesteronu,
2 niekorzystne działanie toksyn zawartych w dymie tytoniowym oraz indukowanie stresu oksydacyjnego [1]. Utrata pierwszej ciąży we wczesnym okresie jej rozwoju nie ma istotnego wpływu na dalsze losy prokreacyjne pacjentek. Wśród niekorzystnych skutków poronienia sporadycznego wymienia się natomiast konsekwencje pozasomatyczne: żal występujący u 40% pacjentek bezpośrednio po stracie ciąży, depresję (12% - 50%) utrzymującą się od 6 do 12 miesięcy po stracie ciąży oraz zespoły lękowe [1]. Zupełnie inny wymiar posiada strata wczesnej ciąży u pacjentek, u których zajście w ciążę wiązało się z zastosowaniem technik medycznie wspomaganego rozrodu a szczególnie zapłodnienia pozaustrojowego (IVF-ET). Dotyczy to kobiet, u których czas oczekiwania na zajście w ciążę bywa na ogół dłuższy niż w populacji kobiet płodnych. Problem poronienia samoistnego po IVF-ET należy rozpatrywać w następujących aspektach: aspekcie klinicznym, traktując utratę wczesnej ciąży jako niepowodzenie terapii zapłodnienia pozaustrojowego. aspekcie psychologicznym, jako dramat dla partnerów większy aniżeli brak ciąży [5]. aspekcie finansowym, ze względu na koszty dodatkowych procedur związanych z utratą ciąży. W dostępnej literaturze przedmiotu częstość występowania poronień samoistnych po procedurach zapłodnienia pozaustrojowego waha się pomiędzy 18,1% a 40%. Pierwsze doniesienia na ten temat pojawiły się w 1995 roku w publikacji Ezra i Schenkera, w której wykazano, iż częstość ta wynosi 30% [6]. W 1997 roku Kiefer i wsp. zaobserwowali poronienia po IVF-ET w 40% [7]. Najnowsze publikacje na ten temat powstały w latach : Tummers i współpracownicy (2003) stwierdzili 21,7% poronień po IVF-ET, Bahceci i Ulug (2004) 27,8%; Ioannidis i wsp. (2005) 18,1%; Linsten i wsp. (2005) 19% [8, 9,
3 10, 11]. Po uwidocznieniu akcji serca płodu w badaniu USG ryzyko poronienia po IVF-ET spada o połowę [8]. Wśród czynników ryzyka poronień po procedurach zapłodnienia pozaustrojowego należy wymienić późny wiek zajścia w ciążę, powikłania indukcji mnogiego jajeczkowania, ciężką patologię nasienia oraz epizod poronienia w wywiadzie. Palenie tytoniu zwiększa ryzyko straty ciąży o 25% - 50% [7, 12]. Na fakt zwiększonej częstości występowania poronienia samoistnego po zapłodnieniu pozaustrojowym wpływa między innymi to, że wiek niepłodnych pacjentek poddawanych IVF-ET jest średnio o ok. 4 lata wyższy anizeli wiek zajścia w pierwszą ciążę w populacji płodnej. Powyżej roku życia odsetek ciąż po IVF- ET zakończonych poronieniem samoistnym wzrasta z dużą dynamiką. Zjawisko starzenia się oocytów ma wpływ na wystąpienie wczesnych błędów rozrodu za pośrednictwem następującej sekwencji zjawisk: zakłócenie cross-talk między oocytem a komórkami ziarnistymi utrata precyzji centrosomu w wytwarzaniu wrzeciona podziałowego przeniesienie chromosomów poza płytkę metafazalną zaburzenia szkieletu cytoplazmatycznego komórki jajowej błąd dysrupcji chromosomów podczas I podziału mejotycznego aneuploidia Wyżej wymienionym procesom towarzyszy następujące tło endokrynne charakteryzujące kobietę w zaawansowanym wieku rozrodczym: spadek wytwarzania bioaktywnych dimerów inhibiny (inhibina A w fazie lutealnej; inhibina B w fazie folikularnej) wzrost wydzielania E 2 i spadek wydzielania FSH we wczesnej fazie folikularnej skrócenie fazy folikularnej przedwczesny wzrost stężenia P i postępująca niewydolność lutealna
4 wcześniejszy pik LH spadek liczby i jakości oocytów (nieprawidłowe dojrzewanie jądrowe i cytoplazmatyczne komórki jajowej) spadek proliferacji i wzmożenie apoptozy komórek ziarnistych rozregulowanie dwukierunkowej komunikacji między komórkami ziarnistymi a komórką jajową. Jeden z najbardziej fascynujących fenomenów biologii rozrodu człowieka polega na tym, że dojrzewający w pęcherzyku jajnikowym oocyt nie ma bezpośredniego dostępu do łożyska naczyniowego. Ostatnią unaczynioną warstwą ściany pęcherzyka przedowulacyjnego jest teca interna. Tym samym naturalna odżywkę dojrzałego oocyta stanowi płyn pęcherzykowy. Ostatnie lata przyniosły interesujące doniesienia na temat roli niehormonalnych składników płynu pęcherzykowego w regulacji płodności kobiety w okresie przejściowym. W procesie porozumiewania się oocyta z komórkami ziarnistymi istotną rolę odgrywają takie między innymi cytokiny jak insulinowe czynniki wzrostu 1 i 2, epidermalny czynnik wzrostu, czynnik wzrostu guza alfa i beta, czynnik wzrostu fibroblastów, interleukina-1, czynnik martwicy guza alfa czy wreszcie naczyniowy endotelialny czynnik wzrostu (VEGF). VEGF jest angiogenną cytokiną produkowaną przez komórki ziarniste. Poziom VEGF w płynie pęcherzykowym wzrasta u kobiet w perimenopauzie, co ma odzwierciedlać zmiany niedokrwienne w obrębie ściany pęcherzyka Graafa. W przebiegu prawidłowego cyklu miesiączkowego w wieku rozrodczym, po szczycie LH dochodzi do gwałtownego przemodelowania mikrokrążenia w obrębie teca interna zapewniającego odpowiednie dotlenienie środowiska węwnątrzpęcherzykowego zawierającego wzgórek jajonośny z oocytem przedowulacyjnym. Jeżeli mechanizm ten zawodzi, oocyt w warunkach niedotlenienia jest bardziej narażony na aberracje chromosomalne, co tłumaczy relatywnie
5 częste występowanie u kobiet w zaawansowanym wieku rozrodczym takich niepowodzeń rozrodu jak poronienie samoistne [13]. Do ważnych przyczyn strat ciąż powstałych z udziałem procedur medycznie wspomaganego rozrodu należy sam czynnik etiologiczny niepłodności. W publikacji Kiefera i wsp. częstość poronień samoistnych w grupie par z oligoastenozoospermią jest o 240 % wyższa aniżeli w grupie par z normospermią [7]. Inną potencjalną przyczyną poronień w tej grupie pacjentek jest wpływ samych procedur wykorzystywanych w ramach technik medycznie wspomaganego rozrodu. Do tej grupy należy zaliczyć ICSI, sposób hodowli zarodków i embriotransfer. Orvieto i współpracownicy porównali częstość poronień w zależności od zastosowanego typu procedury. W grupie par, u których zastosowano ICSI odsetek poronień klinicznych wyniósł 11%, natomiast przy IVF był ponad dwukrotnie większy (24%). Wspomniani badacze zwrócili także uwagę, iż średnia wieku matek była 2 lata mniejsza w grupie, której stosowano ICSI [14]. W ocenie Causio i współpracowników różnica w częstości występowania aberracji chromosomalnych stwierdzonych w płodów po ICSI i tzw. zapłodnieniu w szkle była statystycznie nieznamienna i wyniosła dla ICSI 48%, a dla IVF 43% [15]. Istnieje hipoteza sugerująca jatrogenny wpływ embriotransferu i związanej z nim możliwości wystąpienia subklinicznej infekcji związanej z uruchomieniem mediatorów w postaci cytokin i chemokin, co z kolei ma indukować zjawisko apoptozy w obrębie trofoblastu. W rezultacie tej sekwencji zjawisk może dojść do poronienia [16]. Częstość strat ciąż po IVF-ET znacznie spada przy transferze dwóch zarodków. Tummers i współpracownicy ocenili, iż w przypadku transferu pojedynczych embrionów częstość poronień całkowitych wyniosła 21,1%, natomiast w przypadku transferu dwóch zarodków była 4-krotnie niższa i wyniosła 5,1% [8].
6 Powikłaniem IVF-ET jest także występowanie ciąży mnogiej oraz hyperstymulacja jajników. W przypadku wystąpienia zespołu hyperstymulacji jajników ryzyko wystąpienia poronienia samoistnego wzrasta o 60%. Przyjmuje się, iż możliwymi przyczynami takiego stanu mogą być: hemokoncentracja i uszkodzenie śródbłonka, upośledzenie rektywności naczyniowej, zwiększone ryzyko trombofilii, wysoki poziom estrogenemii, nieprawidłowe poziomy cytokin, dysregulacja układu renina-angiotensyna oraz działanie poronne prostaglandyn. Istotna rolę w przypadkach poronień samoistnych po IVF-ET odgrywają czynniki genetyczne. Najczęstsze aberracje chromosomalne w poronieniach po IVF-ET to monosomia X oraz trisomie 22, 21, 13 i 4 (ok. ½ wszystkich poronień). Znamiennie częściej niż po niż po poczęciach naturalnych występuje trisomia 4, zaś rzadziej trisomia 16. Natomiast wiek pacjentki, etiologia niepłodności, protokół COH, CISI nie wpływają na częstość aberracji chromosomalnych w produktach koncepcji poronionych po IVF-ET. Zastosowanie wsparcia lutealnego we wczesnych ciążach po zapłodnieniu pozaustrojowym jest problemem budzącym wiele kontrowersji a literatura przedmiotu zawiera w tym zakresie często rozbieżne konkluzje. Większość autorów rekomenduje zastosowanie progestagenów we wczesnej ciąży po IVF-ET, Speroff i wsp. proponuje wczesne rozpoczęcie ich podawania (3 doba po punkcji jajników) i zaleca prowadzenie terapii do tygodnia ciąży [17]. Z kolei Pritts i Atwood w swojej metaanalizie wykonanej w roku 2002 nie stwierdzili skuteczności progesteronu w redukcji ryzyka poronienia samoistnego po IVF-ET [18]. Odpowiedź na pytanie czy wsparcie lutealne we wczesnej ciąży po zapłodnieniu pozaustrojowym jest konieczne, nie jest na obecnym etapie wiedzy możliwa, ponieważ w opublikowanych dotychczas badaniach na ten temat brak analiz, gdzie poronienie stanowiło podstawowy end-point. Ponadto liczebność tych badań budzi poważne zastrzeżenia,
7 a także brak wiarygodnych porównań schematów suplementacji, dawek, dróg podawania gestagenów w zapobieganiu tym poronieniom [19, 20]. W związku z powyższym do czasu opublikowania rozstrzygających tę kwestię wniosków opartych o twarde dowody medyczne, praktycy tak jak dotychczas skazani są na działania bardziej intuicyjne niż racjonalne. Kolejnym czynnikiem poronień samoistnych po IVF są przyczyny immunologiczne. Cheng i Cao w 2005 roku wykazali, że w przypadkach strat ciąż po IVF obserwuje się w porównaniu z poronieniami po poczęciu naturalnym przesunięcie w kierunku toru Th-1 odpowiedzi immunologicznej na allograft ciążowy [21]. Immunomodulacyjne działanie progesteronu polega na bezpośrednim lub pośrednim hamowaniu odpowiedzi komórkowej typu Th-1. Hamowanie bezpośrenie obejmuje: indukcję syntezy PIBF (progesterone-induced blocking factor) we krwi krążącej i na poziomie trofoblastu, down-regulation cytokin antyciążowych, blokowanie aktywności i proliferacji cytotoksycznych komórek T i komórek naturalnych zabójców. Hamowanie pośrednie obejmuje: indukcję syntezy białka PP14, które hamuje aktywność komórek T i NK oraz obniżenie reaktywności mitogennej limfocytów. W ostatnich kilkunastu miesiącach pojawiły się bardzo zachęcające doniesienia dotyczące roli progesteronu i jego bliskich pochodnych w immunomodulacji zjawisk prociążowych. Kalinka i wsp. oraz Raghupathy i wsp. stwierdzili, że progesteron hamuje produkcję cytokin w torze Th1 oraz wpływa na upregulację cytokin toru Th2 przyczyniając się do korzystnych kierunków zmian immunologicznych w organizmie ciężarnej, promujących przyjęcie allograftu ciążowego. Kluczową rolę w tym mechanizmie odgrywa stymulowanie u pacjentek z poronieniem zagrażającym syntezy przez progesteron PIBF ( indukowanego przez progesteron czynnika blokującego), który ma działanie przeciwporonne [22, 23].
8 Kolejną przyczyną, która może być powodem poronień samoistnych po zastosowanych technikach medycznie wspomaganego rozrodu jest jatrogenna niedomoga lutealna. De Jong i wsp. wskazali, że u podłoża patomechanizmu niedomogi lutealnej znajduje się farmakologiczna hypofyzektomia, szczególnie przy zastosowaniu długiego protokołu GnRHa oraz aspiracja dużej części puli komórek ziarnistych [24]. Niedomoga lutealna, a więc nieoptymalny poziom prociążowo działającego progesteronu powoduje wzrost ryzyka poronienia z powodu braku lub osłabienia następujących mechanizmów działania tego hormonu: ułatwienie zagnieżdżenia, działanie placentotropowe działanie relaksujące na myometrium poprzez zwiększenie liczby receptorów betaadrenergicznych oraz zmniejszenie wrażliwości myometrium na działanie oxytocyny działanie kurczące na okolicę ujścia wewnętrznego szyjki macicy zmniejszanie syntezy prostaglandyn poprawa ukrwienia i rozpulchnienia macicy działanie immunosupresyjne i immunomodulacyjne. Istotnym czynnikiem sprawczym strat wczesnych ciąż po procedurach zapłodnienia pozaustrojowego są przyczyny pozasomatyczne. Oceniono, iż poziom stresu u obojga partnerów w czasie leczenia niepłodności jest istotnie podwyższony. Także poziom stresu u kobiet, które zaszły w ciążę po IVF-ET jest wyższy, szczególnie w pierwszym trymestrze, w porównaniu z ciężarnymi po poczęciu naturalnym [5, 12, 25, 26]. W podsumowaniu nasuwa się pytanie, czy można zmniejszyć ryzyko wystąpienia poronień samoistnych u kobiet poddawanych zabiegom zapłodnienia pozaustrojowego. Najbardziej obiecujące są w tym kontekście następujące kierunki działań: przełożenie bardzo zachęcających wyników badania wpływu niektórych progestagenów na prociążowy tor aktywności cytokin
9 przeprowadzanie genetycznego skriningu przedimplantacyjnego zarodków całkowita eliminacja czynników ryzyka zależnych od pacjentki (np. palenie) doskonalenie technik hodowli pozaustrojowej zarodków.
10 Piśmiennictwo. 1. Baszak E, Paszkowski T, Woźniak S et al. Poronienie samoistne. W: Patologia wczesnej ciąży. Red. Paszkowski T. IZT, Lublin Boklage CE. Survival probability of human conceptions from fertilization to term. Int J Fertil 1990; 40: Chard T. Frequency of implantation and early pregnancy losses in natural cycles. Baillieres Clin Obstet Gynecol 1991; 5: Czajkowski K. Progesteron i gestageny w ciąży. W: Patologia wczesnej ciąży. Red. Paszkowski T. IZT, Lublin Eugster A, Vingerhoets AJ. Psychological aspects if in vitro fertilization: a review. Soc Sci Med 1999; 48: Ezra Y, Schenker JG. Abortion rate in assisted reproduction-true increase? Early Pregnancy 1995; 1: Kiefer D, Check JH, Katstoff D. Evidence that oligoasthenozoospermia may be an etiologic factor for spontaneous abortion after in vitro fertilization-embrio transfer. Fertil Steril 1997; 68: Tummers Ph, De Sutter P, Dhont M. Risk of spontaneous abortion in singleton and twin pregnancies after IVF/ICSI. Human Reprod 2003; 8: Bahceci M, Ulug U. Does underlying infertility etiology impact on the first trimester miscarriage rate following ICSI? A preliminary report from 1244 singleton gestations. Hum Reprod 2005; 20: Ioannidis G, Sacks G, Reddy N et al. Day 14 maternal serum progesterone levels predict pregnancy outcome in IVF/ICSI treatment cycles: a prospective study. Hum Reprod 2005; 20:
11 11. Lintsen AM, Pasker de Jong PC, de Boer EJ et al. Effects of subfertility cause, smoking and body weight on the success rate of IVF. Hum Reprod 2005; 20: Hjelmstedt A, Widstrom AM, Wramsby H et al. Personality factors and emotional responses to pregnancy among IVF couples in early pregnancy: a comparative study. Acta Obstet Gynecol Scand 2003; 82: Paszkowski T. Premenopauza - okres przejścia menopauzalnego. W: Diagnostyka i terapia wieku menopauzalnego. Red. Pertyński T. Urban & Partner, Wrocław Orvieto R, Ben-Rafael Z, Ashkenazi J et al. Outcome of pregnancies derived from assisted reproductive technologies: IVF versus ICSI. J Assist Reprod Genet 2000; 17: Causio F, Fischetto R, Sarcina E et al. Chromosome analysis of spontaneous abortions after in vitro fertilization (IVF) and intracytoplasmic sperm injection (ICSI). Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2002; 105: Romero R, Espinoza J, Mazor M. Can endometrial infection/inflammation explain implantation failure, spontaneous abortion and preterm birth after in vitro fertilization? Fertil Steril 2004; 82: Speroff L, Glass RH, Kase NG. Clinical gynecologic endocrinology and infertility. Lippincott Williams & Wilkins, Pritts EA, Atwood AK. Luteal phase support in infertility treatment: a meta-analysis of the randomized trials. Hum Reprod 2002; 17: Artini PG, Volpe A, Angioni S et al. A comparative, randomized study of three different progesterone support of the luteal phase following IVF/ET program. J Endocrinol Invest 1995; 18: Ron ER, Nachum H, Golan A et al. Binovular human ovarian follicles associated with in vitro fertilization: incidence and outcome. Fertil Steril 1990; 54:
12 21. Cheng LH, Cao YX. Study of correlation of transforming growth factor beta1 and its receptors with spontaneous abortion after in vitro fertilization and embryo transfer. Zhonghua Fu Chan Ke Za Zhi 2005; 40: Kalinka J, Szekeres-Bartho J. The impact of dydrogesterone supplementation on hormonal profile and progesterone-induced blocking factor concentrations in women with threatened abortion. AJRI 2005; 53: Raughupathy R, Al Mutawa E, Makhseed M et al. Modulation of cytokine production by dydrogesterone in lymphocytes from women with recurrent miscarriage. BJOG 2005; 112: de Jong D, Macklon NS, Fauser BC. A pilot study involving minimal ovarian stimulation for in vitro fertilization: extending the "follicle-stimulating hormone window" combined with the gonadotropin-releasing hormone antagonist cetrorelix. Fertil Steril 2000; 73: Csemiczky G, Landgren BM, Collins A. The influence of stress and state anexity on the outcome of IVF-treatment: psychological and endocrinological assessment of Swedish women entering IVF-treatment. Acta Obstet Gynecol Scand 2000; 79: Smeenk JM, Verhaak CM, Vingerhoets AJ et al. Stress and outcome success in IVF: the role of self-reports and endocrine variables. Hum Reprod 2005; 20:
The role of endocrine factors in the pathogenesis of spontaneous abortion after IVF-ET
/ REVIEWS Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 56; Numer/Number 6/2005 ISSN 0423-104X The role of endocrine factors in the pathogenesis of spontaneous abortion after IVF-ET
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny
PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LEKARZE
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych
In vitro jak osiągnąć sukces. Waldemar Kuczyński Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
In vitro jak osiągnąć sukces Waldemar Kuczyński Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Główne problemy do rozwiązania dla skutecznego programu IVF Uwarunkowania biologiczne głównym ograniczeniem skuteczności
Tyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Leszek Pawelczyk Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Nagroda Nobla w dziedzinie Fizjologii i Medcyny 2010 Człowiek należy do gatunku
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych
PROGRAM SZKOLENIA USTAWICZNEGO LEKARZE
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych
1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22. Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?
SPIS TREŚCI Wstęp 10 1 Proces zapłodnienia 15 Kobiecy cykl miesiączkowy 15 Spermatogeneza 20 Zapłodnienie 22 Zagnieżdżenie 23 Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę 23 Kiedy należy zwrócić się o pomoc do lekarza?
Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych
Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Co to jest ciąża ektopowa? Ciąża ektopowa- lokalizacja Ciąża ektopowa - lokalizacja Najczęstsza lokalizacja bańka jajowodu
ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE)
ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA PRACOWNIKÓW MEDYCZNYCH I ADMINISTRACYJNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE) Lp. TEMAT. Hodowla zarodków in vitro. Ocena potencjału rozwojowego zarodków. Parametry predykcji pełnego rozwoju
Kwestie moralne dotyczące. ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej
Kwestie moralne dotyczące ce rezultatów w badań w zakresie medycyny współczesnej Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary DIGNITAS PERSONAE (Godność Osoby) Dotycząca ca niektórych problemów w bioetycznych (12
LEKI STOSOWANE W STYMULACJI ZAPŁODNIENIA POZAUTROJOWEGO TRUDNOŚCI W OCENIE HTA
LEKI STOSOWANE W STYMULACJI ZAPŁODNIENIA POZAUTROJOWEGO Dr n. med. Wojciech Matusewicz Prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych Warszawa, 26.06.2013 1 ROBERT EDWARDS 1926-2013 PIONIER ZAPŁODNIENIA IN
ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI
ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI Rafał Kurzawa rafal.kurzawa@gmail.com Pomorski Uniwersytet Medyczny Sekcja Płodności i Niepłodności PTG Ośrodek Studiów nad Płodnością Człowieka IVF ma 35 lat
Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).
Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla lekarzy pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek rozrodczych i zarodków. Program
(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP00/02466 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199569 (21) Numer zgłoszenia: 351327 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 21.03.2000 (86) Data i numer zgłoszenia
Konferencja prasowa 29 października 2012
Konferencja prasowa 29 października 2012 Konferencja prasowa 29 października 2012 NAGRODA NOBLA ROBERT GEOFFREY EDWARDS 2010 Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii Twórca metody invitro, Laureat
Jeśli myślisz. o posiadaniu dziecka po przebytej chorobie nowotworowej, chcemy przekazać Ci potrzebne informacje, które pomogą spełnić to marzenie.
Wstęp Dzięki postępowi medycyny coraz większej liczbie pacjentów udaje się pokonać choroby onkologiczne. W grupie tych pacjentów są również osoby młode, w wieku rozrodczym, które pragną mieć dzieci po
Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan
Epidemiologia niepłodności 11 Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Czynniki zawodowe i styl życia a płodność 19 Wojciech Hanke Czynniki chemiczne 19 Czynniki fizyczne 21 Czynniki psychologiczne 21 Nikotynizm
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych wwwaotmgovpl Rekomendacja nr 52/2014 z dnia 24 lutego 2014 r Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Gonapeptyl
Doustna antykoncepcja hormonalna u kobiet w wieku
Tomasz Paszkowski Doustna antykoncepcja hormonalna u kobiet w wieku przedmenopauzalnym. Ciąża w okresie premenopauzalnym wiąże się ze szczególnym nasileniem problemów zarówno medycznych (większe ryzyko
Bezpłodność. n Obwiniano kobiety n Tylko modlitwa n Mężczyźni nie rozumiano ich roli
IVF itd Bezpłodność n Obwiniano kobiety n Tylko modlitwa n Mężczyźni nie rozumiano ich roli Definicja n Niemożność zajścia w ciążę przez rok n 10-15% populacji n 15-20 % z tej grupy nie wiadomo dlaczego
Wizyta kwalifikująca do procedury. Wizyta lekarska w trakcie monitoringu cyklu (jedna wizyta) Estradiol (jedno badanie) Progesteron (jedno badanie)
InviMed Wrocław In vitro Pakiet IVF ICSI 7.991 PLN Wizyta kwalifikująca do procedury Estradiol (jedno badanie) Progesteron (jedno badanie) Punkcja jajników (ze znieczuleniem i wywiadem anestezjologicznym)
PORONIENIA CIĄŻA OBUMARŁA ZESPÓŁ ANTYFOSFOLIPIDOWY KOAGULOPATIE. Katarzyna Luterek Natalia Mazanowska
PORONIENIA CIĄŻA OBUMARŁA ZESPÓŁ ANTYFOSFOLIPIDOWY KOAGULOPATIE Katarzyna Luterek Natalia Mazanowska Definicja Zakończenie ciąży (samoistne lub sztuczne) do 22 tygodnia jej trwania 22 Hbd + 1 dzień= poród
"Leczenie niepłodności metodami zapłodnienia pozaustrojowego na lata 2006-2008"
Projekt z dnia 14.10.2005 r. MINISTERSTWO ZDROWIA Program Polityki Zdrowotnej "Leczenie niepłodności metodami zapłodnienia pozaustrojowego na lata 2006-2008" Warszawa, październik 2005 I. STRESZCZENIE
2. Jednostka organizacyjna realizująca program Realizatorami Programu będą podmioty lecznicze wybrane do jego realizacji w trybie konkursu ofert.
ZAŁĄCZNIK DO UCHWAŁY NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia... 2012 r. Gminny Program Leczenia Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013-2016 dla mieszkańców miasta Szczecina 1. Streszczenie
Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.
Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.pl ZGODA NA WYKONA ZABIEGU WSPOMAGANEGO ROZRODU ( dołączyć do ZGODA NA
Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych).
Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla lekarzy pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek rozrodczych i zarodków. Program
Zap³odnienie pozaustrojowe IVF ICSI/ET u kobiet po 40. roku ycia
Zap³odnienie pozaustrojowe IVF ICSI/ET u kobiet po 40. roku ycia In vitro fertilization ICSI/ET in women over 40 Robert Milewski 1, Anna Justyna Milewska 1, Jan Domitrz 2, Sławomir Wołczyński 2 1Zakład
M I N I S T E R Z D R O W I A. Program Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013-2016
20 marca 2013 r. M I N I S T E R Z D R O W I A Program Leczenie Niepłodności Metodą Zapłodnienia Pozaustrojowego na lata 2013-2016 Podstawa prawna: Program ustanowiony na podstawie art. 48 ustawy z dnia
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 21/2014 z dnia 24 lutego 2014 r. o projekcie programu Leczenie niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 55/2014 z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie oceny leku Gonapeptyl Daily, EAN: 5909990707553, we wskazaniu dysensytyzacja
PŁODU JAKO PRZYCZYNA UTRATY CIĄŻY - l e k. K a r o l i n y M a t u s z e w s k i e j
60-535 Poznań ul. Polna 33 Polska Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Perinatologii i Ginekologii Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych Chair of Perinatology and Gynecology,
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Pregnyl, 5000 j.m., proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 fiolka zawiera
ZGODA NA WYKONANIE ZABIEGU WSPOMAGANEGO ROZRODU Z OOCYTÓW DAWCY (KOMÓREK JAJOWYCH) Nr..
Centrum Leczenia Niepłodności Grupa Medyczna PARENS Klinika Zdrówko s.c. Iwona Adamczak, Rafał Adamczak Al. Adama Mickiewicza 23, 86-032 Niemcz tel.52 375-25-07 www. klinika-zdrowko.pl ZGODA NA WYKONA
Wpływ stanu czynnościowego jajników na wyniki kliniczne leczenia niepłodności
Borgis Wpływ stanu czynnościowego jajników na wyniki kliniczne leczenia niepłodności *Cezary Grygoruk, Grzegorz Mrugacz, Mirosław Grusza, Karol Ratomski, Beata Stasiewicz-Jarocka, Piotr Pietrewicz Centrum
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 24/2012 z dnia 23 kwietnia 2012 r. w zakresie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych /zmiany poziomu lub
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania
Lp. TEMAT SZKOLENIA Czas trwania 1. Polskie i europejskie przepisy prawne dotyczące medycznie wspomaganej prokreacji oraz gromadzenia, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji komórek rozrodczych
Kwalifikowanie pacjentek do leczenia
ROZDZIAŁ 1 Kwalifikowanie pacjentek do leczenia JANA SKRZYPCZAK, LECHOSŁAW PUTOWSKI Niepłodność jest definiowana jako brak ciąży po jednym roku regularnego niezabezpieczonego współżycia płciowego [8].
Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak
INSTYTUT IMMUNOLOGII I TERAPII DOŚWIADCZALNEJ IM. LUDWIKA HIRSZFELDA WE WROCŁAWIU POLSKA AKADEMIA NAUK mgr Milena Iwaszko Rola polimorfizmu receptorów z rodziny CD94/NKG2 oraz cząsteczki HLA-E w patogenezie
Zgoda na leczenie IN VITRO Z WŁASNĄ KOMÓRKĄ JAJOWĄ. Pełny program zapłodnienia in vitro z zastosowaniem komórki jajowej pacjentki PAKIET 1A PLN
Zgoda na leczenie IN VITRO Z WŁASNĄ KOMÓRKĄ JAJOWĄ komórki jajowej pacjentki PAKIET 1A 7 650 PLN 1 350 PLN 4 300 PLN 2 000 PLN kontrolą USG, spermiogram, preparatykę nasienia do IVF, preparatykę oocytów,
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2015 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia ośrodka medyczn
Szczegółowy program szkolenia ustawicznego dla pielęgniarek i położnych pracujących w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, których czynności mają bezpośredni wpływ na jakość komórek rozrodczych i
IVF Jak uniknąć powikłań Inowacje w leczeniu niepłodności ocena dostępności w Polsce
IVF Jak uniknąć powikłań Inowacje w leczeniu niepłodności ocena dostępności w Polsce Barbara Grzechocińska I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM Powikłania IVF In vitro jak uniknąć powikłań
Wytyczne WHO a rozrodczość mężczyzn
prof. dr hab. med. Krzysztof Kula Kier. Katedry Andrologii i Endokrynologii Płodności i Centrum Kształcenia Klin. Europejskiej Akademii Andrologii Wytyczne WHO a rozrodczość mężczyzn KONTEKST Wytyczne
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące stosowania progesteronu w ginekologii i położnictwie Recommendations of the Polish Gynecological Society concerning application of progesterone
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych
Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek
Jak ustalić datę poczęcia?
Jak ustalić datę poczęcia? Ciąża rozpoczyna się w chwili zapłodnienia komórki jajowej. Czy jest możliwe dokładne wyznaczenie dnia w którym do tego doszło? Istnieją kalkulatory, które obliczają prawdopodobną
Tyreologia opis przypadku 6
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata
Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 Program wsparcia prokreacji dla mieszkańców Chojnic na lata 2017-2020 CZĘŚCI SKŁADOWE PROGRAMU I. MEDYCZNA A. LECZENIE NIEPŁODNOŚCI
Niepłodność męska a nowe techniki selekcji plemników do zabiegu wspomaganego
Niepłodność męska a nowe techniki selekcji plemników do zabiegu wspomaganego rozrodu Prawidłowe wartości parametrów oceny nasienia, nie decydują ostatecznie o rzeczywistej płodności danego mężczyzny. Wyjątkami
Zapytaj swojego lekarza.
Proste, bezpieczne badanie krwi, zapewniające wysoką czułość diagnostyczną Nieinwazyjne badanie oceniające ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomalnych, takich jak zespół Downa; opcjonalnie umożliwia również
Układ rozrodczy samicy
Układ rozrodczy samicy ESPZiWP układ rozrodczy samicy jajniki, jajowody, macica, pochwa, srom 1 Jajniki Jajniki pełnią funkcje wewnątrzwydzielniczą (hormonalną) i rozrodczą, które są ze sobą ściśle powiązane.
Biblioteka ginekologa praktyka
Biblioteka ginekologa praktyka pod redakcją prof. dr. hab. n. med. Mirosława Wielgosia Postępowanie z niepłodną parą 4 Postępowanie z niepłodną parą Gdańsk 2010 Redaktor prowadzący: Agnieszka Frankiewicz
NIEPOWODZENIA ROZRODU
NIEPOWODZENIA ROZRODU Dr n. med. Joanna Walczak- Sztulpa Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu NIEPOWODZENIA ROZRODU Niepłodność małżeńska Niepowodzenia
Comparison of two doses of recombinant hcg for oocyte maturation in obese women (BMI 30) undergoing assisted reproductive techniques
Ginekol Pol. 2013, 84, 603-608 P R A C E O R Y G I N A L N E Comparison of two doses of recombinant hcg for oocyte maturation in obese women (BMI 30) undergoing assisted reproductive techniques Porównanie
ANKIETA DLA PACJENTKI. Imię:. Nazwisko:... Data urodzenia:
Data:... ANKIETA DLA PACJENTKI Imię:. Nazwisko:.... Data urodzenia: Szanowna Pani, serdecznie prosimy o poświęcenie 15 minut na wypełnienie poniższego dokumentu. Zawiera on pytania, które bardzo pomogą
PROGRAM SZKOLENIA USTAWICZNEGO OSÓB ZATRUDNIONYCH
PROGRAM SZKOLENIA USTAWICZNEGO OSÓB ZATRUDNIONYCH o którym mowa w art. 60 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 roku o leczeniu niepłodności w zakresie pobierania, przetwarzania, przechowywania, testowania i dystrybucji
Molekuły Miłości. Borys Palka Katarzyna Pyzik. www.agh.edu.pl
Molekuły Miłości Borys Palka Katarzyna Pyzik www.agh.edu.pl Zakochanie Przyczyną Hormonalnych Zmian Grupa zakochanych, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet ) Grupa kontrolna, 24 osoby (12 mężczyzn, 12 kobiet)
ENDOKRYNOLOGIA I MEDYCYNA ROZRODU
program SYMPOZJUM ENDOKRYNOLOGIA I MEDYCYNA ROZRODU DLA GINEKOLOGA PRAKTYKA Termin 27 28 kwietnia 2012 r. Miejsce Dźwirzyno Hotel Senator (www.hotelsenator.pl) ul. Wyzwolenia 35 Organizatorzy Sekcja Płodności
INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) OOCYTÓW DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI
Pola do uzupełnienia INFORMACJA DLA PACJENTA ORAZ FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA KRIOKONSERWACJĘ (ZAMROŻENIE) OOCYTÓW DO PROCEDUR MEDYCZNIE WSPOMAGANEJ PROKREACJI Imię PACJENTKA(DAWCZYNI) Nazwisko Data urodzenia
InviMed Wrocław. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Wrocław In vitro Pakiet IVF ICSI 7.400 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury
Leczenie niepłodności
Leczenie niepłodności Leczenie niepłodności Powinno być prowadzone po przeprowadzeniu podstawowych badań diagnostycznych Niepłodność może być trudna/niemożliwa do wyleczenia Mniej niż 50% par będzie miało
ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA EMBRIOLOGÓW I PRACOWNIKÓW PRACOWNI SEMINOLOGICZNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE)
Lp. ZAJĘCIA TEORETYCZNE DLA EMBRIOLOGÓW I PRACOWNIKÓW PRACOWNI SEMINOLOGICZNYCH (SZKOLENIA USTAWICZNE) TEMAT. Rozwój układu rozrodczego. Fizjologia procesów rozrodczych. Spermatogeneza, oogeneza, folikulogeneza.
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe. Progesteronum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Luteina, 50 mg, tabletki dopochwowe Progesteronum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ. Temat: FIZJOLOGIA PŁODNOŚCI
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYCHOWANIADO ŻYCIAW RODZINIE DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Treści: fizjologia układu płciowego człowieka, fazy cyklu miesiączkowego kobiety, owulacja, fazy płodności i niepłodności
IL-4, IL-10, IL-17) oraz czynników transkrypcyjnych (T-bet, GATA3, E4BP4, RORγt, FoxP3) wyodrębniono subpopulacje: inkt1 (T-bet + IFN-γ + ), inkt2
Streszczenie Mimo dotychczasowych postępów współczesnej terapii, przewlekła białaczka limfocytowa (PBL) nadal pozostaje chorobą nieuleczalną. Kluczem do znalezienia skutecznych rozwiązań terapeutycznych
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Spodziewany efekt kliniczny wpływu wit. K na kość
Rola witaminy K2 w prewencji utraty masy kostnej i ryzyka złamań i w zaburzeniach mikroarchitektury Ewa Sewerynek, Michał Stuss Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego Uniwersytetu Medycznego
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO Strona 1 z 10 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO MENOPUR, 75 IU FSH + 75 IU LH, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
IVF. Aberdeen Fertility Centre. Przewodnik Pacjenta po Leczeniu oraz Badaniach Naukowych In Vitro (IVF) Postępowanie w Przypadku Bezpłodności
Aberdeen Fertility Centre Przewodnik Pacjenta po Leczeniu oraz Badaniach Naukowych In Vitro (IVF) Postępowanie w Przypadku Bezpłodności Skierowanie Ocena Diagnoza Leczenie Czynnik Męski Czynnik Jajowodowy
Spis treści Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego Rozdział II. Rodzice a dziecko poczęte
Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 15 Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego... 23 1. Uwagi wstępne... 23 2. Sytuacja dziecka poczętego w polskim prawie... 32 3. Status prawny dziecka poczętego de lege
Ochrona radiologiczna kobiet w ciąży
Ochrona radiologiczna kobiet w ciąży Mirosław Lewocki Zachodniopomorskie Centrum Onkologii Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie
POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY
POSTĘPOWANIE W JASKRZE U KOBIET W CIĄŻY dr n. med. Mira Gacek SAMODZIELNY PUBLICZNY KLINICZNY SZPITAL OKULISTYCZNY KATEDRA I KLINIKA OKULISTYKI II WYDZIAŁU LEKARSKIEGO WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Podłoża do rozwoju zarodków w technikach wspomaganego rozrodu
Podłoża do rozwoju zarodków w technikach wspomaganego rozrodu Potoczna nazwa technik wspomaganego rozrodu in vitro pochodzi od łacińskiego określenia w szkle i oznacza procesy biologiczne przeprowadzane
Ciąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ciąża ektopowa I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Definicja: ciąża ektopowa - to ciąża rozwijająca się poza jamą macicy. W ostatnim okresie stwierdza się
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 163/2016 z dnia 6 września 2016 r. o projekcie programu polityki
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 189/2015 z dnia 26 października 2015 r. o projekcie programu polityki
Częstość występowania wad macicy i ich wpływ na płodność
Częstość występowania wad macicy i ich wpływ na płodność Prevalence of uterine malformations and their impact on fertility Gruszka Monika 1, Wilczyński Jan 2, Nowakowska Dorota 2 1 Studenckie Koło Naukowe
InviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Poznań In vitro Pakiet IVF ICSI 6.700 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury
InviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Poznań In vitro Pakiet IVF ICSI 6.700 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Procedury
Niepłodność spowodowana endometriozą i techniki wspomaganego rozrodu (ART)
Autor: Ros Wood Tłum. DRS INSEMINACJA (IUI) Inseminacja (IUI) jest zabiegiem, który można zastosować w celu ułatwienia kobiecie zajścia w ciążę. Zabieg ten polega na podaniu nasienia partnera lub dawcy
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO MENOPUR; 1200 j.m. FSH + 1200 j.m. LH, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)
USG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 października 2015 r. Poz. 1740 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 października 2015 r. w sprawie szkoleń w zakresie pobierania, przetwarzania,
ANTYKONCEPCJA DORAŹNA OCTAN ULIPRYSTALU Stanisław Radowicki Konsultant Krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii Warszawa 24 lutego 2015 r. Fizjologia cyklu miesiączkowego Okno płodności Cykl miesiączkowy
InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)
InviMed Poznań. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Poznań In vitro Pakiet IVF ICSI 6.700 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem) Zapłodnienie
Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie miejsca progesteronu we współczesnej ginekologii i położnictwie.
Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie miejsca progesteronu we współczesnej ginekologii i położnictwie. Stanowisko zostało przygotowane przez Zespół Ekspertów, który
RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO
RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO LP Tematyka zajęć (z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych) Forma zajęć Czas Lekarze i położne Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności.
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wybranych patologii wczesnej ciąży oraz postępowania w ciąży po zapłodnieniu in vitro.
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie wybranych patologii wczesnej ciąży oraz postępowania w ciąży po zapłodnieniu in vitro. Do przygotowania rekomendacji Zarząd Główny Polskiego
PRZYCZYNY W większości przypadków nie wiadomo dlaczego kobiecie z endometriozą jest trudniej zajść w ciążę.
przez Ros Wood tłum. Basia Kossakowska Ogólnie rzecz biorąc, kobietom z endometriozą trudniej zajść w ciążę od innych kobiet. Jednak, niewiele badań zostało przeprowadzonych na ten temat, więc nie można
InviMed Katowice. In vitro. II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu)
InviMed Katowice In vitro Pakiet IVF ICSI 6.500 PLN II wizyta (wizyta kwalifikująca do procedury) Kontrola stymulacji (wizyty lekarskie w trakcie monitoringu cyklu) Punkcja jajników (ze znieczuleniem)
Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży
GRZEGORZ JAKIEL Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Peri- viable birth Poród na granicy przeżywalności AGENDA
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
In vitro gdzie i jak? Sławomir Wołczyński Klinika Rozrodczości i Endokrynologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
In vitro gdzie i jak? Sławomir Wołczyński Klinika Rozrodczości i Endokrynologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Gdzie? Leczenie niepłodności metodami rozrodu wspomaganego medycznie powinno