CHARAKTERYSTYKA I FUNKCJONOWANIE GRUP KAPITA OWYCH POLSKIEGO SEKTORA ENERGETYCZNEGO

Transkrypt

1 Olimpia Grabiec Wysza Szkoa Humanitas w Sosnowcu CHARAKTERYSTYKA I FUNKCJONOWANIE GRUP KAPITAOWYCH POLSKIEGO SEKTORA ENERGETYCZNEGO CHARACTERISTICS AND PERFORMANCE OF EQUITY GROUPS POLISH ENERGY SECTOR STRESZCZENIE Utworzenie grupy kapitaowej jest form wzmocnienia wasnej pozycji rynkowej w sektorze i zwikszenia udziaów rynkowych. Jest to jedna z gównych przyczyn tworzenia grup kapitaowych w polskim sektorze energetycznym. W cigu ostatnich lat zaobserwowa mona coraz czstsze powstawanie grup kapitaowych w polskim sektorze energetycznym. Z uwagi na fakt, e mae przedsibiorstwa energetyczne nie s zdolne same finansowa swojego rozwoju, konieczna jest ciga konsolidacja polskiej energetyki. Gównym celem artykuu byo przeanalizowanie polskiego sektora energetycznego pod ktem powstawania w nim grup kapitaowych. SUMMARY Development of a capital group is a form of strengthening an own market position in the sector and increasing the market shares. It is one of the main reasons for capital groups development in Polish power industry. For the last few years it can be seen that capital groups in Polish power industry develop more and more often. Because of the fact that small energy enterprises are not able to finance their own development, a constant consolidation of Polish power industry is necessary. The main goal of this article is to analyze Polish energy sector in respect of development of capital groups in this sector. SOWA KLUCZOWE: sektor energetyczny, przeksztacenia polskiego sektora energetycznego, grupa kapitaowa, prawo energetyczne, elektroenergetyka KEY WORDS: energy sector, transformation of the Polish energy sector, capital group, energy law, power energineering WSTP Do koca lat osiemdziesitych gospodarowanie w energetyce przemieniao si z w peni planowanego koordynowania dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych (Ustawa o planowej gospodarce energetycznej 1947r.) poprzez kolejne modyfikacje, które oznaczay zwikszanie autonomii tych przedsibiorstw potwierdzonej Ustaw o gospodarce energetycznej z 1984 roku 1. Ostatnie lata w sektorze energetycznym to okres powanych zmian. Przeksztacenia w krajowej energetyce rozpoczy si na pocztku lat 90. i miay one dostosowa sektor do 1 A. Dobroczyska, L. Juchniewicz, B. Zaleski, Regulacja energetyki w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszaek, Warszawa Toru 2001, s

2 warunków panujcych na wiatowych rynkach. Jednake przeom transformacyjny lat dziewidziesitych w duym stopniu oznacza dla energetyki kontynuacj zapocztkowanego wczeniej trendu. Pod koniec lat osiemdziesitych doszo do zasadniczych zmian organizacyjnych. Zlikwidowano Ministerstwo Energetyki oraz okrgi energetyczne. Podmioty energetyczne, bdce do tej pory zakadami w przedsibiorstwie wielozakadowym, staj si samodzielnymi przedsibiorstwami pastwowymi podlegymi bezporednio Ministerstwu Przemysu i Handlu. W okresie transformacji polskiej gospodarki po roku 1989 polityka energetyczna pastwa bya realizowana na podstawie nastpujcych dokumentów: 1. Zaoenia polityki energetycznej Rzeczypospolitej Polskiej na lata z sierpnia 1990 roku; 2. Zaoenia polityki energetycznej Polski do 2010 roku, przyjte przez Rad Ministrów w padzierniku 1995 roku; 3. Zaoenia polityki energetycznej Polski do 2020 roku, Przyjte przez Rad Ministrów 22 lutego 2000 roku; 4. Ocena realizacji i korekta Zaoe polityki energetycznej Polski do 2020 roku wraz z zacznikami, przyjta przez Rad Ministrów 2 kwietnia 2002 roku. 2 Jednake dokumenty te zarówno róniy si w podejciu do wielu kluczowych spraw, jak te byy bardzo podobne przede wszystkim pod ktem podstawowych celów polityki energetycznej. Przemiany strukturalne w sektorze energetycznym poszy w kierunku tworzenia nowych, strategicznych jednostek koncentrujcych si na usugach dla odbiorców, masowej konsolidacji i wzrostu koncentracji. Przede wszystkim zwikszya si samodzielno zakadów energetycznych i wielu elektrociepowni poprzez przeksztacenie ich z przedsibiorstw pastwowych w jednoosobowe spóki Skarbu Pastwa. Aktualnie sektor energetyczny poddany jest regulacji na mocy Ustawy Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku z póniejszymi zmianami. W ostatnich latach to globalizacja bya i jest gówn przyczyn powodujc, e wikszo polskich przedsibiorstw energetycznych zmierza do utworzenia grup kapitaowych. Jeli spojrzymy na energetyk z punktu widzenia jednorodnoci charakteru dziaalnoci to wyoni si wyodrbniony sektor gospodarki. Polski sektor energetyczny skada si z kilku równorzdnych podsektorów. S nimi: podsektor elektroenergetyczny (w tym podsektorze powstaa nowa struktura organizacyjna z wyranym rozdzieleniem podsektorów wytwarzania, przesyu i dystrybucji), gazownictwo, podsektor surowcowo-paliwowy, dezagregowany na wydobycie wgla kamiennego i brunatnego oraz na paliwa pynne, energetyka odnawialna. Stanowi one zbiór przedsibiorstw energetycznych, które prowadz dziaalno gospodarcz w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyania oraz dystrybucji paliw lub energii i obrotu nimi. Poszczególne skadowe elementy energetyki róni si formami organizacyjno-funkcjonalnymi, stopniem monopolizacji, a take charakterem wasnoci 3. Takie ujcie energetyki zostao przedstawione na rysunku 1. 2 Polityka energetyczna Polski do 2025 roku. Dokument przyjty przez Rad Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 roku, s A. Dobroczyska (red.), Energetyka w Unii Europejskiej. Droga do konkurencji na rynkach energii elektrycznej i gazu, Biblioteka Regulatora, Warszawa 2003, s

3 Podsektory Podmioty/Procesy energetyczne Wytwarzanie energii Magazyno wanie Przesya nie Dystry bucja Wydobycie wgla,ropy Kopalnie,szyby Energia Paliwacieke Rafinerie Elektroenerge Elektrownie\przesyanie tyczny idystrybucjaenergii Ciepownictwo Ciepownie,elektrociepownie \przesyanieidystrybucja Gazownictwo Gazownie\przesyanie idystrybucjagazu Energia Odbiorcafinalny Konsumentkrajowy Eksport Gospodarstwa Sektor Sektor domowe przedsibiorstw komunalny Rys. 1. Sektor energetyczny i jego odbiorcy ródo: A. Dobroczyska, L. Juchniewicz, B. Zaleski, Regulacja energetyki w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszaek, Warszawa Toru 2001, s. 44 Podsektor elektroenergetyczny zajmuje si energi elektryczn. W elektroenergetyce wyrónia si segment wytwarzania, przesyowy i dystrybucyjno dostawczy. Segment wytwarzania tworz elektrownie i elektrociepownie, które zasilaj sie przesyow i rozdzielcz. Podsektor drugi tworz sieci linii energetycznych najwyszych napi wraz ze stacjami i podstacjami, z kolei trzeci segment to system sieci rozdzielczych wysokiego, redniego i niskiego napicia. Natomiast gazownictwo zajmuje si wydobyciem i importem gazu ziemnego oraz transportem, magazynowaniem i dostaw gazu do odbiorców przemysowych, gospodarki komunalnej i gospodarstw domowych. Z kolei ciepownictwo zajmuje si dostaw energii w postaci ciepej wody do celów ogrzewania i na potrzeby sanitarne. Ten rodzaj energii produkowany jest przez elektrociepownie, ciepownie osiedlowe oraz kotownie lokalne i dostarczany do odbiorców poprzez systemy sieci ciepowniczych. Mówic natomiast o energetyce odnawialnej, pamita naley, e siga ona 72

4 nie tylko do tradycyjnych paliw i noników energii, ale take wykorzystuje energi fal morskich i soca STAN OBECNY POLSKIEGO SEKTORA ENERGETYCZNEGO Prowadzone od pocztku lat dziewidziesitych prace zwizane z sektorem energetycznym zaowocoway uchwaleniem 10 kwietnia 1997 roku przez Sejm RP ustawy Prawo energetyczne 5, która obowizuje do dzisiaj (z póniejszymi zmianami). Ustawa ta stanowi najwyszy poziom obowizujcej regulacji tego sektora. Ustawa Prawo energetyczne reguluje dziaalno gospodarcz w zakresie noników energii, jednak z wyczeniem wgla kamiennego, który podlega regulacjom ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo geologiczne i górnicze 6. Zaraz po ustawie Prawo energetyczne znajduj si akty wykonawcze do ustawy wydawane przez Rad Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i Ministra Gospodarki. Istniej take regulacje indywidualne wykonywane przez Prezesa URE. Aktualnie gówn skadow sektora s elektrownie, które dzielone s na: elektrownie zawodowe (PW) - podsektor wytwarzania, elektrownie zawodowe niezalene, elektrownie przemysowe. Elektrownie zawodowe (PW) to obiekty (elektrownie i elektrociepownie), które sprzeda energii elektrycznej realizuj w przewaajcej czci z wykorzystaniem sieci elektroenergetycznych przedsibiorstw sieciowych (elektrownie zaliczane tradycyjnie do elektroenergetyki zawodowej). Elektrownie zawodowe niezalene obejmuj dwie grupy elektrowni: elektrociepownie, które zaliczane s do grupy wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej, a energi elektryczn dostarczaj w wikszoci jednemu odbiorcy finalnemu (elektrociepownie powstae w wyniku restrukturyzacji przedsibiorstw przemysowych i wydzielaniu ich jako odrbnych jednostek), mae elektrownie wodne oraz wykorzystujce inne róda odnawialne dziaajce poza strukturami przedsibiorstw sieciowych i wytwórczych sektora. Elektrownie przemysowe s czci zakadów przemysowych, a energia wytworzona jest zuywana gównie na potrzeby macierzystego zakadu przemysowego 7. Aktualnie polska elektroenergetyka skada si z czterech duych grup kapitaowych bdcych pod kontrol pastwa, kilku pojedynczych sprywatyzowanych elektrowni oraz dystrybutorów energii. W zwizku z realizacj rzdowego Programu dla elektroenergetyki, który zakada utworzenie czterech duych podmiotów gospodarczych zdolnych do konkurowania z innymi europejskimi przedsibiorstwami na wolnym rynku energii, powstay nastpujce podmioty: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. TAURON Polska Energia S.A. (wczeniej Energetyka Poudnie S.A.), ENEA S.A., ENERGA S.A. 4 A. Dobroczyska, L. Juchniewicz, B. Zaleski, Regulacja energetyki w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszaek, Warszawa Toru 2001, s DzU Nr 54, poz. 348, z póniejszymi zmianami. 6 DzU Nr 27, poz. 96, z póniejszymi zmianami. 7 H. Mikoajuk, M. Zatorska, Informacja statystyczna o energii elektrycznej, Biuletyn Miesiczny 2005, nr 9 (141), Agencja Rynku Energii S.A. 73

5 PGE to najwiksza firma energetyczna w Polsce i jedna z najwikszych w Europie rodkowo Wschodniej. Zajmuje si wydobyciem wgla brunatnego, wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepa w ródach konwencjonalnych, obrót hurtowy energi elektryczn, obrót detaliczny energi elektryczn i ciepem, dystrybucj energii elektrycznej oraz wytwarzaniem energii elektrycznej w ródach odnawialnych. PGE powstaa na bazie grupy BOT, Zespou Elektrowni Dolna Odra, aktywów pozostaych po wydzieleniu z PSE S.A., spóek dystrybucyjnych ZE, ód Teren, ZEORK, ZE Biaystok, ZE Warszawa-Teren, LUBZEL, ZKE oraz Rzeszowskiego Zakadu Energetycznego. W tabeli 1 przedstawiono struktur akcjonariatu PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Tabela 1. Struktura akcjonariatu PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Akcjonariusz Liczba akcji i gosów Udzia w kapitale zakadowym Skarb Pastwa ,00% Pozostali ,00% cznie ,00% ródo: [dostp: ] Udzia w krajowym rynku wytwarzania energii elektrycznej grupy kapitaowej PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. w 2009 roku wynosi 41%. Podstawowe dane uzyskane przez grup kapitaow przedstawiono w tabeli numer 2. Tabela 2. Gówne dane grupy kapitaowej PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Przychody Zysk netto 34 mld z 1,2 mld z Udzia w dystrybucji 29,00% Udzia w produkcji 41,00% Zatrudnienie ródo: [dostp: ] Tauron Polska Energia powstaa w wyniku poczenia PKE, dystrybutorów EnergiiPro i Enionu oraz Elektrowni Stalowa Wola, Elektrociepownii Tychy i Przedsibiorstwa Energetyki Cieplnej w Katowicach. Grup t tworzy ponad 90 powizanych kapitaowo podmiotów gospodarczych, w tym 17 podmiotów zalenych. Spók dominujc grupy jest TAURON Polska Energia S.A. Równie w grupie kapitaowej TAURON Polska Energia S.A. Skarb Pastwa jest wikszociowym akcjonariuszem. Struktur wacicielsk przedstawiono w tabeli 3. Tabela 3. Struktura akcjonariatu TAURON Polska Energia S.A. Akcjonariusz Liczba akcji Udzia w kapitale zakadowym i gosów (%) Skarb Pastwa ,60% Pozostali ,40% cznie ,00% ródo: Opracowanie wasne na podstawie [dostp: ] 74

6 Udzia w krajowym rynku wytwarzania energii elektrycznej grupy kapitaowej TAURON Polska Energia S.A. wynosi 17%. Podstawowe dane uzyskane przez grup kapitaow przedstawiono w tabeli 4. Tabela 4. Gówne dane grupy kapitaowej TAURON Polska Energia S.A. TAURON Polska Energia S.A. Przychody ok. 10 mld z Udzia w dystrybucji 26,00% Udzia w produkcji 17,00% Zatrudnienie ponad ródo: Opracowanie wasne na podstawie oraz [dostp: ] Grupa ENEA S.A. powstaa w wyniki poczenia ENEI i Elektrowni Kozienice. Podstawowa dziaalno grupy ENEA S.A. to wytwarzanie, dystrybucja i handel energi elektryczn. Najwikszym akcjonariuszem tej grupy jest Skarb Pastwa. Posiada on 60,43%, natomiast Vattenfall AB 18,67%. Udzia w krajowym rynku wytwarzania energii elektrycznej grupy kapitaowej ENEA S.A. wynosi 9%. Podstawowe dane uzyskane przez grup kapitaow przedstawiono w tabeli 5. Tabela 5. Gówne dane grupy kapitaowej ENEA S.A. ENEA S.A. Przychody Zysk netto 7,4 mld z 0,17 mld z Udzia w dystrybucji 16,00% Udzia w produkcji 9,00% Zatrudnienie ródo: [dostp: ] Grupa ENERGA powstaa w wyniku poczenia ENERGI z Elektrowni Ostroka. Grupa ta prowadzi dziaalno w zakresie wytwarzania, obrotu i dystrybucji energii elektrycznej. Proces prywatyzacji tej grupy kapitaowej jest w toku i ma zakoczy si na przeomie III i IV kwartau 2010 roku. Udzia w krajowym rynku wytwarzania energii elektrycznej grupy kapitaowej ENERGA S.A. wynosi 9%. Podstawowe dane uzyskane przez grup kapitaow przedstawiono w tabeli numer 6. Tabela 6. Gówne dane grupy kapitaowej ENEA S.A. ENERGA S.A. Przychody Zysk netto ok. 5,7 mld z ok. 0,21 mld z Udzia w dystrybucji 15,00% Udzia w produkcji 2,00% Zatrudnienie 8600 ródo: [dostp: ] 75

7 2. KIERUNKI I TENDENCJE ROZWOJU SEKTORA ENERGETYCZNEGO Dnia 4 stycznia 2005 roku Rada Ministrów przyja dokument rzdowy. Polityka energetyczna Polski do 2025 roku. W dokumencie tym zostay wyznaczone dugoterminowe kierunki dziaa do 2025 roku, pakiet zada wykonawczych do 2008 roku oraz odpowiedzialni za realizacj tych zada. Zawarte tutaj zamierzenia wymagaj jednake narzdzi prawnych, instytucjonalnych i rodków finansowych. Szacuje si, e posiadane zasoby wgla kamiennego i brunatnego, a take koszt pozyskania z nich energii elektrycznej i cieplnej wskazuj, e do 2025 roku zasoby te bd nadal dostarcza podstawowego paliwa do wytwarzania energii. Dlatego te dokument ten wskazuje kierunki dziaa, które maj doprowadzi do wypenienia przyjtych zobowiza w obszarze ochrony rodowiska i zapewnienia bezpieczestwa energetycznego, a s to przede wszystkim: zapewnienie bezpieczestwa i efektywnoci dostaw wgla kamiennego dla polskiej oraz wspólnotowej gospodarki w tym celu planuje si kontynuacj restrukturyzacji przedsibiorstw sektora górnictwa wgla kamiennego nakierowana na popraw ich efektywnoci, rentownoci i pynnoci finansowej, oraz opracowanie wspólnej strategii paliwowo ekologiczno energetycznej dla wypenienia wymaga ochrony rodowiska. utrzymanie udziau gazu ziemnego pochodzenia krajowego w wolumenie gazu zuywanego w Polsce, zapewnienie pokrycia wzrastajcego zapotrzebowania na energi elektryczn w tym celu planuje si wypracowanie rozwiza systemowych, które wspierayby budow nowych mocy wytwórczych energii elektrycznej, a take dostosowanie systemu akcyzy dla energii elektrycznej do rozwiza Unii Europejskiej z uwzgldnieniem sytuacji finansowej pastwa. Tutaj take planuje si przeprowadzenie spoecznych konsultacji programu budowy energetyki jdrowej, utrzymanie znacznego udziau krajowej produkcji paliw ciekych w rynku oraz poprawa jakoci paliw ciekych, co powinno si uzyska w wyniku tworzenia regulacji prawnych zapewniajcych wysokie standardy jakociowe paliw ciekych i gazu LPG. umacnianie lokalnego charakteru zaopatrzenia w ciepo w wyniku wypracowania mechanizmów wsparcia rozwoju lokalnych systemów ciepowniczych preferencjami dla kogeneracji 39. Jednym z kluczowych elementów zrównowaonej polityki energetycznej jest zwikszenie efektywnoci energetycznej, co powoduje, e prowadzone s prace nad zmniejszeniem energochonnoci wyrobów w trakcie ich projektowania, wytwarzania, uytkowania i utylizacji. Prowadzone s równie prace nad zwikszeniem sprawnoci wytwarzania energii, zmniejszeniem energochonnoci procesów przemysowych oraz nad zmniejszeniem strat energii w przesyle i dystrybucji. Konieczne równie jest wdroenie systemów zarzdzania popytem na energi w celu zwikszenia efektywnoci jej wykorzystania. Naley stwierdzi, e przy obecnym poziomie wydobycia wgla, wynoszcym ok. 100 mln ton rocznie (z czego w kraju zuywa si ok. 80 mln ton), dostpne zasoby wgla w czynnych i obecnie budowanych kopalniach kiedy si wyczerpi. Zaoy mona, e nowe technologie, które mog si pojawi, umoliwiyby wykorzystanie obecnie niedostpnych zó krajowego wgla, jednake nie sposób na to liczy. Polskie zasoby paliw przedstawiono w tabeli

8 Tabela 7. Polskie zasoby paliw Paliwo Zasoby przemysowe Zasoby bilansowe Wgiel kamienny mln ton mln ton (do 80 lat) Wgiel brunatny mln ton mln ton (do 30 lat) Ropa naftowa 17,6 mln ton (15 lat) Gaz ziemny 109 mld m sze. (do 20 lat) ródo: J. Kurp, PKE S.A., Przyszo energetyki na wglu kamiennym Biorc pod uwag powysze dane, stwierdzi mona, e istnieje moliwo wyczerpania w cigu nadchodzcych dziesicioleci dostpnych zasobów krajowego wgla przy utrzymaniu obecnego poziomu wydobycia, co oznacza, e bdzie mona atwiej podj decyzje polityczne pozwalajce na zaplanowanie rozwoju sektora energetycznego w kierunku bardziej niezalenym od wgla i/lub wykorzystujcym wgiel w sposób bardziej efektywny. Jednoczenie pojawi si konieczno rozwoju innych zasobów energii, wród których odnawialne róda energii s obecnie niemal niewykorzystane 9. Dlatego stwierdzi mona, e bardzo wan kwesti w rozwoju pastwa jest racjonalne wykorzystanie odnawialnych róde energii. Jak wczeniej wspomniano, celem strategicznym Polski jest osignicie 7,5% udziau energii ze róde odnawialnych w bilansie energii pierwotnej. To spowodowao, e do 2025 roku planuje si stosowanie mechanizmów wsparcia rozwoju wykorzystania energii z tych róde. Jako konieczne wskazuje si tutaj stworzenie warunków do bezpiecznego inwestowania w odnawialne róda energii, a take wykorzystywanie biomasy do produkcji energii elektrycznej i ciepa oraz wzrost wykorzystania energetyki wiatrowej 10. Polityka energetyczna Polski do 2025 roku przewiduje, e w horyzoncie do 2025 roku to wanie wgiel kamienny oraz brunatny bd dostarcza podstawowego paliwa do wytwarzania energii. Naley tutaj zwróci uwag na to, e wikszo obecnie dziaajcych elektrowni i elektrociepowni, w cigu nadchodzcych lat bdzie musiaa zosta cakowicie odtworzona. Stwierdzi wic mona, e nadchodzi okazja przyjcia najlepszych dostpnych technologii i zajcia przez Polsk czoowego miejsca w zakresie efektywnoci energetycznej dziki nowoczesnemu i czystemu sektorowi energetycznemu. Biorc pod uwag, e w 2030 roku bdzie moliwe pokrycie zapotrzebowania na energi ze róde odnawialnych w 10 15%, zastanowi si naley, jak zaspokoi pozostae 85 90% zapotrzebowania na energi. W Polsce wród innych surowców energetycznych pierwszy wybór pada na wgiel. Jednak jak wczeniej byo powiedziane, wyczerpanie zasobów wgla zmusi Polsk do szukania 9 L. Jestin, Wkad w opracowanie nowej polskiej dugoterminowej polityki energetycznej, Energetyka, padziernik 2004, s Polityka energetyczna Polski do 2025 roku. Dokument przyjty przez Rad Ministrów 4 stycznia 2005 roku, Warszawa, s

9 alternatywnych paliw, takich jak wgiel z importu, importowany gaz, energia nuklearna bd importowana energia elektryczna 11. PODSUMOWANIE Zauway mona, e w cigu ostatnich lat nastpuje coraz czstsze powstawanie grup kapitaowych w polskim sektorze energetycznym. Z uwagi na fakt, e mae przedsibiorstwa energetyczne nie s zdolne same finansowa swojego rozwoju, konieczna jest ciga konsolidacja polskiej energetyki. Przeksztacenia w krajowej energetyce rozpoczy si na pocztku lat 90. Miay one dostosowa bran do warunków panujcych na wiatowych rynkach. Konsolidacja polskiej energetyki nadal jest konieczna przede wszystkim z uwagi na fakt narastajcej konkurencji po przystpieniu Polski do Unii Europejskiej. Aby byo to moliwe, konieczne jest zwikszenie konkurencyjnoci polskich przedsibiorstw sektora energetycznego, a bez konsolidacji niemoliwe jest osignicie efektu skali i synergii, a z drugiej strony pomimo podjtych dziaa kondycja polskiego sektora moe nadal by zbyt saba, aby sprosta wyzwaniom. Aktualnie w Polsce istnieje tendencja do czenia si przedsibiorstw elektroenergetycznych, gazowych, wodnych, odpadów nieuytkowych, telekomunikacyjnych, telewizyjnych w celu wiadczenia zintegrowanych zestawów produktów i usug dla odbiorców finalnych 12. Wraz z utworzeniem grup kapitaowych w sektorze energetycznym mona oczekiwa osignicia szeregu korzyci, a mianowicie s to m.in.: wykorzystanie efektu ekonomii skali i synergii wynikajcych z powiza, skuteczne konkurowanie z zagranicznymi spókami na krajowym rynku energii, rozwój mocy wytwórczych, zwikszenie wielkoci kapitaów, którymi dysponuje grupa, dostp do taszych róde finansowania, ograniczenie ryzyka funkcjonowania w warunkach zliberalizowanego rynku energii, efektywne wchodzenie na rynki zagraniczne, moliwo wspópracy i nawizywania aliansów strategicznych z duymi grupami energetycznymi funkcjonujcymi na rynku Unii Europejskiej na zasadach partnerskich. LITERATURA 1. Dobroczyska A. (red.), Energetyka w Unii Europejskiej. Droga do konkurencji na rynkach energii elektrycznej i gazu, Biblioteka Regulatora, Warszawa Dobroczyska A., Juchniewicz L., Zaleski B., Regulacja energetyki w Polsce, Wydawnictwo Adam Marszaek, Warszawa Toru Jestin L., Wkad w opracowanie nowej polskiej dugoterminowej polityki energetycznej, Energetyka, padziernik Krawiec F., Krawiec S., Zarzdzanie marketingiem w firmie energetycznej, Difin, Warszawa Mikoajuk H., Zatorska M., Informacja statystyczna o energii elektrycznej, Biuletyn Miesiczny (141) 2005, nr 9, Agencja Rynku Energii S.A. 6. Polityka energetyczna Polski do 2025 roku. Dokument przyjty przez Rad Ministrów 4 stycznia 2005 roku, Warszawa Dz U Nr 27, poz. 96, z póniejszymi zmianami. 8. DzU Nr 54, poz. 348, z póniejszymi zmianam L. Jestin, Wkad w opracowanie nowej polskiej dugoterminowej polityki energetycznej, Energetyka, padziernik 2004, s F. Krawiec, S. Krawiec, Zarzdzanie marketingiem w firmie energetycznej, Difin, Warszawa 2001, s

10 SPIS TABEL Tabela 1. Struktura akcjonariatu PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Tabela 2. Gówne dane grupy kapitaowej PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Tabela 3. Struktura akcjonariatu TAURON Polska Energia S.A. Tabela 4. Gówne dane grupy kapitaowej TAURON Polska Energia S.A. Tabela 5. Gówne dane grupy kapitaowej ENEA S.A. Tabela 6. Gówne dane grupy kapitaowej ENEA S.A. Tabela 7. Polskie zasoby paliw SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Sektor energetyczny i jego odbiorcy 79