Marzena LAMPARSKA-WIELAND, Ryszard CHYBIORZ Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec
|
|
- Zuzanna Piekarska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WRSZTTY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie Marzena LMPRSK-WIELND, Ryszard CHYBIORZ Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec Mat. Symp. Warsztaty 2000 str Zmiany wybranych elementów krajobrazu Płaskowyżu Tarnowickiego w czasie ostatnich 200 lat Streszczenie Zmiany krajobrazu Płaskowyżu Tarnowickiego spowodowane działalnością górniczą postępowały od XIII wieku, obejmując bezpośrednim zasięgiem około 10% jego powierzchni. Bezpośrednio objęły następujące elementy krajobrazu: rzeźbę terenu, wody powierzchniowe i podziemne, szatę roślinną oraz sposoby użytkowania ziemi. Z badań, prowadzonych na podstawie archiwalnych map topograficznych i górniczych wynika, że największe znaczenie dla ukształtowania się współczesnego krajobrazu całego Płaskowyżu Tarnowickiego miał okres ostatnich 200 lat. 1. Zmiany rzeźby w czasie ostatnich 200 lat działalności górniczej rtykuł zawiera wyniki badań nad krajobrazem terenów pogórniczych i górniczych Płaskowyżu Tarnowickiego. Teren ten jest wydzielany przez geomorfologów i geografów jako odrębna jednostka na podstawie kryteriów morfologicznych i geologicznych (Karaś- Brzozowska 1963, Gilewska 1972). Eksploatacja rud metali i surowców skalnych trwała tu w przybliżeniu 800 lat. Rozwijała się i wygasała w zależności od koniunktury rynkowej i umiejętności technicznych ówczesnych górników. Każdy z takich cykli pozostawił w krajobrazie Płaskowyżu określone zmiany, które wywierały wpływ na dalszy rozwój. Od XVIII wieku zmieniające się pod wpływem górnictwa krajobrazy były przedstawiane w formie kartograficznej. Można było dzięki temu odtworzyć główne etapy ostatniego cyklu eksploatacji, który rozpoczął się na przełomie XVIII i XIX w., osiągnął największy zasięg przestrzenny na początku XIX wieku i zakończył się w latach 20-ych naszego stulecia. W tym czasie wyeksploatowano wszystkie opłacalne złoża rud metali i surowców ceramicznych. 1.1 Przeobrażenia rzeźby spowodowane górnictwem na przełomie XVIII i XIX w. Etapy antropogenicznych przeobrażeń powierzchni terenu z pierwszej połowy XIX wieku dokumentowane są przede wszystkim mapami górniczymi Renscha ( ) i Harnischa (I połowa XIX w.) a w nieco mniejszym zakresie topograficznymi mapami Preussische Ur- Messtischblätter (1826). Kształty pól górniczych były nieregularne i rozczłonkowane. Zwiększało się przez to oddziaływanie górnictwa na otaczające je tereny. Powierzchnie pól, gdzie eksploatowano galmany i limonit były większe niż pola galenowo-galmanowe. Przeważało górnictwo szybikowe z setkami niewielkich warpi 1, sąsiadujących ze sobą. Tereny górnictwa 91
2 M. LMPRSK-WIELND, R. CHYBIORZ - Zmiany wybranych elementów krajobrazu... głębinowego z dużą ilością szybów o znacznych głębokościach (do 50 m) koncentrowały się w centralnej części Płaskowyżu w obrębie pól eksploatacyjnych limonitu i galmanu (od osiedla św. Jana do Lazarówki). Mniejszy obszar tego górnictwa z rzadziej rozmieszczonymi szybami znajdował się nieco na północny zachód od centrum Tarnowskich Gór. W analizowanym okresie wydrążono 225 szybów głębinowych, związanych z eksploatacją galeny przez kopalnię Fryderyk (rys. 1.1). Na tych terenach zachodziła wielopoziomowa eksploatacja - z niższych sztolnia Gotthelf Wielka sztolnia Fryderyka Sowice Tarnowskie Góry Bobrowniki P³askowy Tarnowicki Szarlej \ Rys. 1.1 Przebieg sztolni odwadniających i rozmieszczenie szybów i świetlików kopalni "Fryderyk" na początku XIX w.: 1 - granica Płaskowyżu Tarnowickiego, 2 - sztolnie odwadniające, 3 - szyby i świetliki pokładów (30-45m głębokości) wydobywano galenę z domieszką srebra a z wyżej położonych złóż galmany i limonity Na początku XIX w. górnictwo odkrywkowe nie miało większego znaczenia za wyjątkiem jednej, dużej odkrywki iłów witriolowych na północnych zboczach wzgórza Piekielec. Powierzchnia zajmowana przez ten rodzaj górnictwa wynosiła około 17 ha. Kamieniołomy wapieni i dolomitów były małe, o powierzchniach rzędu ułamka hektara. Innymi elementami rzeźby, powstałymi dzięki górnictwu a zachowanymi jeszcze w początkach XIX wieku, są ciągi świetlików 2 gwarkowskich sztolni, które nadal w niewielkim stopniu odwadniają fragmenty pól górniczych. Wyróżniają się powierzchniowe ślady sztolni św. Jakuba, Gotthelf, Krakowskiej, Do Szarlejki, Ku Miasteczku, Szczęść Boże, a także św. Daniela. Wyznaczają je zespoły świetlików i zapadlisk, rozmieszczonych co 15-20, 92
3 WRSZTTY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie czasem 30 m. Istniały wówczas dobrze zachowane roznosy 3 tych sztolni. Głównymi sztolniami odwadniającymi kopalnię Fryderyk, a przy okazji pozostałe kopalnie, były sztolnie Fryderyk i Gotthelf. Linie ich przebiegu były wyznaczone na powierzchni terenu zespołami świetlików (rys. 1.1). Przy płuczce 4 zlokalizowanej w osadzie Segiet (obecnie dzielnica Tarnowskich Gór) zaczynała powstawać największa na tym terenie hałda (Lamparska-Wieland 1997a). Największe natężenie prac górniczych koncentrowało się na terenach wychodni dolomitów kruszconośnych oraz w obrębie wychodni złóż redeponowanych w trzeciorzędowych lejach krasowych, gdzie eksploatowano złoża żelaziaka brunatnego i galmanów. Jest to centralna i południowa część Płaskowyżu. Warpiowe pola górnicze otaczające centralne tereny leżące na południe od centrum Tarnowskich Gór odznaczały się nieco mniejszym natężeniem robót i co za tym idzie mniejszym przeobrażeniem rzeźby. Na wschodzie intensywność prac górniczych była niewielka, skala przeobrażenia powierzchni ziemi przez górnictwo o wiele mniejsza niż w centralnej i zachodniej części Płaskowyżu. Szybikowo-odkrywkowa eksploatacja limonitu rozpoczęła się tutaj w końcu XVIII wieku. Podsumowując, tereny górnicze stanowiły wtedy dość zwarty obszar w środkowej części Płaskowyżu. Rozmieszczenie i skala przeobrażeń powierzchni terenu tworzyły przestrzenny układ, którego centralną częścią są tereny o największym przeobrażeniu rzeźby, stosunków wysokościowych i hydrograficznych znajdujące się w okolicach od osiedla św. Jana po Segiet, Bobrowniki i Suchą Górę. Są to tereny równoczesnej, wielopoziomowej eksploatacji galmanów i limonitu, a głębiej galeny. Otaczają je tereny o mniejszym zakresie przeobrażenia przez roboty górnicze, bo tylko przez eksploatację szybikową. Jeszcze dalej na wschód są tereny rozproszonego górnictwa szybikowo-odkrywkowego limonitu. Najdalej na zewnątrz z terenów górnictwa szybikowego i głębinowego wychodzą linie świetlików sztolni odwadniających. 1.2 Przeobrażenia rzeźby spowodowane górnictwem na przełomie XIX i XX w. Informacje dotyczące zasięgu rodzajów eksploatacji tego okresu czasu pochodzą z map górniczych Spezial Karte der Oberschlesichen Bergreviere, (1911), Karte des Oberschlesischen Erzbergbaues ( ), map topograficznych Messtichsblätter z przełomu XIX i XX w. i materiałów ikonograficznych. Powierzchnia terenów o rzeźbie zmienionej przez górnictwo głębinowe i szybikowe zmniejszyła się w stosunku do poprzedniego okresu. Zasadnicze zmiany, które nastąpiły w tym czasie dotyczyły struktury górnictwa. W obrębie starych okręgów przejawiły się tereny intensywnej eksploatacji odkrywkowej. Równocześnie wzrósł przestrzenny zakres górnictwa głębinowego (rys. 1.2). W tym czasie na Płaskowyżu istniało 1495 czynnych szybów górniczych (Karte der Oberschlesichen Bergreviere 1911) (rys. 1.3). Nastąpiło rozdrobnienie dawnych, zwartych pól górniczych, rozczłonkowanie ich kształtów. Zmniejszyło się znaczenie ekstensywnej wybierki szybikowej, choć nadal zajmowała ona duże powierzchnie. Bardzo charakterystyczne było głębienie szybów w dnach odkrywek lub powstawanie kamieniołomów i odkrywek w jednym zagłębieniu eksploatacyjnym na dawnych terenach warpiowych. Powszechna była płytka eksploatacja szybikowa, a pod nią, na większej głębokości - głębinowa. Prowadziło to do bardzo poważnych zmian w rzeźbie powierzchni ziemi. Koncentracja szybów głębinowych na tym stosunkowo niedużym terenie w obrębie najstarszych okręgów wydobywczych spowodowała zmiany w stosunkach wysokościowych: kilkumetrowe osiadania i powstanie zapadlisk (Lamparska-Wieland 2000). 93
4 M. LMPRSK-WIELND, R. CHYBIORZ - Zmiany wybranych elementów krajobrazu Tarnowskie Góry Rys. 1.2 Przeobrażenia rzeźby spowodowane górnictwem na przełomie XIX i XX w.: 1 - granica Płaskowyżu Tarnowickiego, tereny o rzeźbie przeobrażonej przez górnictwo: 2 - szybikowo-głębinowe, 3 - odkrywkowo-skalne Powstały nowe szybikowo-głębinowe okręgi wydobywcze (rys. 1.2). W miejscach niewielkich kopalń szybikowo-odkrywkowych we wschodniej części Płaskowyżu powstał zespół kamieniołomów wapieni i odkrywek: glinek ogniotrwałych, boksytów i surowców chemicznych. To górnictwo odkrywkowo-skalne skupiło się w okolicach Nakła, Chachelskiej Góry, Szarleja, Piekar Rudnych (rys. 1.2). Jego łączna powierzchnia wynosiła 313 ha. Większość kamieniołomów i łomów usytuowana jest na kontakcie wychodni wapieni gogolińskich płytowych i marglistych i wapieni mszystych retu. Eksploatacja wapieni w rejonie nakielskim koncentrowała się w większym stopniu w partiach wierzchołkowych i przywierzchołkowych, na stokach wschodnich i północnych. Było to uwarunkowane generalnie zachodnim kierunkiem zapadania triasowych warstw skalnych. Rosnący stopień oddziaływania robót górniczych na krajobraz ilustruje następstwo form eksploatacji: 94
5 WRSZTTY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie początkową formą eksploatacji był dół lub ich zespół. Później w takim miejscu tworzono dużą odkrywkę, która często stawała się kamieniołomem, po wyeksploatowaniu dostępnych złóż redeponowanych w lejach krasowych, aż do wapieni. W dnach odkrywek powstawały setki szybików, którymi udostępniano głębiej położone złoża lub drenowano napływającą wodę. Ogólnie - sposób eksploatacji zmieniał się z centralnej części Płaskowyżu, w której dominowała eksploatacja szybikami i górnictwo głębinowe ku wschodowi, gdzie koncentrują się odkrywki i kamieniołomy. Terenami eksploatacji łączonej są pola bobrownickie, suchogórskie i góry Cipiorg Tarnowskie Góry Rys. 1.3 Przebieg sztolni odwadniających i rozmieszczenie szybów i świetlików na przełomie XIX i XX w.:1 - granica Płaskowyżu Tarnowickiego, 2 - sztolnie odwadniające, 3 - szyby i świetliki 1.3 Przeobrażenia rzeźby spowodowane górnictwem u schyłku XX wieku Obszary pogórnicze zostały wyznaczone na podstawie obserwacji terenowych, analizy treści map topograficznych z lat 1987, 1995 i dokumentacji udostępnionych przez Kopalnię Zabytkową, Kopalnię Orzeł Biały i Kopalnię Dolomitu w Suchej Górze. Wszystkie formy rzeźby są już pasywne, modelują je wyłącznie czynniki przyrodnicze. Wyjątkiem jest kamieniołom w Bobrownikach, niewielkie łomy i sporadycznie eksploatowany kamieniołom w Nakle. W rejonie Ptakowic eksploatowane są na lokalne potrzeby piaskownie i żwirownie. 95
6 M. LMPRSK-WIELND, R. CHYBIORZ - Zmiany wybranych elementów krajobrazu... Współcześnie tereny pogórnicze zmniejszają się i maleje ich oddziaływanie na pozostałe elementy krajobrazu. Negatywne wpływy górnictwa wynikają głównie z nieprawidłowej likwidacji szybów i tworzenia się niecek osiadań. W obrębie terenów, które przez 200 lat były intensywnie eksploatowane trwale zmieniono rzeźbę. - współczesne tereny te charakteryzuje specyficzna, falista rzeźba z nagromadzeniem form akumulacyjnych i wklęsłych, tworząca oryginalny, dysharmonijny krajobraz. Na terenach pogórniczych trwają prace zmierzające do ich zrównywania lub takiej adaptacji terenu, aby mogły zostać wykorzystane pod rozmaite formy zabudowy, upraw, jako parki i place sportowe (Molenda 1963, 1972; Lamparska- Wieland 1999). Źródła historyczne dowodzą, że hałdy i zapadliska w okolicach Tarnowskich Gór były zrównywane kilkukrotnie (bt 1784). Zjawisko to w związku z rozwojem przestrzennym miasta współcześnie się bardzo nasiliło. 2. Wnioski Górnictwo szybikowe, głębinowe i odkrywkowe w znacznym stopniu zmieniło powierzchnię terenu Płaskowyżu Tarnowickiego. Zasięg tych zmian zmieniał się w ciągu 200 lat w związku z wyeksploatowaniem starych złóż i rozpoczynaniem wybierki w nowych miejscach. Najstarsze tereny eksploatacyjne znajdują się w centralnej części Płaskowyżu. Wraz z upływem czasu eksploatacja przemieszczała się na wschód i północ - głównie drobne kamieniołomy i doły eksploatacyjne oraz na południe i wschód - wielkie odkrywki i kopalnie. Równocześnie na najstarsze tereny górnicze wkraczały inne formy zagospodarowania terenu. Współcześnie zanikają ślady górnictwa na całym Płaskowyżu, choć dzieje się to w różnym tempie i z różnym natężeniem. Najszybciej zacierane są powierzchniowe ślady górnictwa szybikowego i głębinowego sprzed 100 i więcej lat. Nieco wolniej ten proces zachodzi na obszarach górnictwa skalnego i odkrywkowego. W wyniku intensyfikacji górnictwa powierzchnia terenów o rzeźbie zmienionej przez eksploatację, która w połowie XVIII w. zajmowała kilkadziesiąt hektarów, na początku XIX stulecia wynosiła 698 ha, na przełomie XIX i XX w. wzrosła do 884 ha. W czasach zakończenia tej eksploatacji, czyli w latach 20 naszego wieku, tereny o rzeźbie zmienionej przez górnictwo zajmowały 1100 ha. Długość istnienia form rzeźby powstałych w wyniku górnictwa zależy od miejsca występowania - w obrębie terenów górniczych odznaczających się wysoką koncentracją tych form, powstałych w wyniku eksploatacji mogą przetrwać około 300 lat i dłużej (300 lat mają zachowane, najstarsze warpie w Segiecie i w okolicach osady Górniki). Wyróżniono miejsca, gdzie rzeźba została zmieniona tak dalece, że tylko na podstawie map z początku XIX wieku można było określić w przybliżeniu jej pierwotny stan (np. okolice na południowy zachód od centrum Tarnowskich Gór lub Szarleja). Na terenach użytkowanych rolniczo trwanie takich form określa się na podstawie analiz kartograficznych i obserwacji terenowych na około 150 lat (Lamparska-Wieland 1997b). Dalsze istnienie tych form jest oczywiście uwarunkowane działaniami prawno-administracyjnymi. Długość czasu trwania dużych form np. wyrobisk kamieniołomów zależeć będzie od dalszego sposobu użytkowania terenu i będzie konsekwencją decyzji planistycznych i administracyjnych. Oddziaływanie górnictwa na sieć rzeczną i rozmieszczenie terenów podmokłych jest pośrednie, poprzez wpływ na lokalne bazy erozyjne. Wskazano doliny cieków, które zostały osuszone w wyniku eksploatacji górniczej, co udokumentowano poprzez historyczną analizę 96
7 WRSZTTY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie kartograficzną (Situations Plan , Messtischblätter 1895, Mapa topograficzna 1987, 1995). Ich powstanie związane jest z obniżeniem lokalnych poziomów wodonośnych i melioracjami, doliny takie podlegają już innym procesom rzeźbotwórczym. Zachowały się również doliny, których spadki zostały wyrównane a same doliny pogłębione i umocnione drewnianym szalunkiem w czasach budowy sztolni odwadniających. Są to fragmenty doliny Dramy, doliny Stoły (w kilku miejscach) i Szarlejki. Zmiany nie są trwałe i nieodwracalne. Dowodzi tego ponowne pojawienie się w końcu XVIII terenów podmokłych w dolinach cieków, kiedy to nastąpiło zamulenie wyrobisk i poziom wody podniósł się do poziomu poprzedzającego eksploatację sztolniową. Na uwagę i ochronę zasługują tereny zajęte przez skupiska szybików, które mogą mieć połączenia ze zwierciadłem wód gruntowych poprzez systemem wyrobisk, spękań i szczelin. Jako zespoły antropogenicznych zbiorników wodnych w wyrobiskach szybowych przyczyniają się one do wzrostu tak pożądanej bioróżnorodności na terenach kształtowanych przez naturalne elementy krajobrazu. Równocześnie wiele z nich na terenach poddanych antropopresji mogą stanowią drogę migracji zanieczyszczeń do wód podziemnych (Dokumentacja z likwidacji , Lamparska-Wieland 2000). Zachowane do tej pory podmokłości z przepływem wody w dolinie Stoły oraz pogórnicze na terenie źródliskowym Szarlejki należy chronić, gdyż są w trakcie zanikania. Zachowane fragmenty mokrych łąk i rozlewisk na silnie zanieczyszczonych rzekach Płaskowyżu są potencjalnym elementem systemu hydrobotanicznych oczyszczalni ścieków. Tym samym rozlewiska i mokre łąki występujące na terenie Płaskowyżu Tarnowickiego mogłyby stać się cennym ogniwem samoregulacji i naturalizacji krajobrazu oraz znacznie przyczynić się do zwiększania jego różnorodności i rewitalizacji terenów przeobrażonych przez eksploatację. Opracowane mapy cyfrowe w skali 1: (układ 1965), przedstawiające przeobrażenia krajobrazu Płaskowyżu Tarnowickiego spowodowane działalnością górniczą zasilą bazę danych Systemu Informacji o Terenie (SIT) miasta Tarnowskie Góry, gdzie zostaną wykorzystane w planowaniu oraz ochronie zabudowy powierzchniowej i podziemnej, ochronie zasobów wód podziemnych, itp. Słownictwo z zakresu górnictwa rudnego: 1 - warpie: usypiska płonej skały (do 3 m wysokości), otaczające centralnie usytuowany szyb górniczy lub krater po zawalonym szybiku, 2 - świetliki: szyby pomocnicze, wentylacyjne i doświetlające wyrobiska górnicze, o kształcie owalnym lub prostokątnym (najczęściej do 1 m), 3 - roznos: powierzchniowa część sztolni odwadniającej, odprowadzająca wody z kopalń do cieków powierzchniowych, 4 - płuczka: urządzenie (zespół zbiorników z wodą) do przepłukiwania, wzbogacania rudy. Literatura [1] bt E. L. G., 1784: Memoriał w sprawie kopalnictwa rud ołowiu i srebra na Górnym Śląsku. (Red.) M. Majewski, Wyd. Śląsk, Katowice. [2] Dokumentacja z likwidacji studni szybowej w na terenie Zakładów Chemicznych w Tarnowskich Górach. 1997, (niepublikowana), rch. PBSZ, Bytom. [3] Kowalski i in., 1999: Ochrona środowiska na terenach górniczych. Przegląd Geologiczny nr 8, [4] Gilewska S., 1972: Wyżyny Śląsko Małopolskie. W: Geomorfologia Polski t.1. Polska Południowa - góry i wyżyny. (Red.) M. Klimaszewski. PWN, Warszawa, s
8 M. LMPRSK-WIELND, R. CHYBIORZ - Zmiany wybranych elementów krajobrazu... [5] Karaś-Brzozowska C., 1960: Charakterystyka geomorfologiczna Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. PN Komitet dla Spraw GOP. Biuletyn nr 37, Zabrze. [6] Lamparska-Wieland M., 1997a: Hałda dolomitowa w Tarnowskich Górach Bobrownikach jako potencjalny obiekt chroniony. Prace Naukowe UŚ nr 1623, Geographia Studia et Dissertationes t. 21, UŚ. Katowice, s [7] Lamparska-Wieland M., 1997b: Krajobrazy zabytkowe - Pasieki koło Żyglinka i okolice szybu Staszic. W: Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, nr 25, Katowice - Sosnowiec, s [8] Lamparska-Wieland M., 1999: Wybrane problemy ochrony i waloryzacji terenów pogórniczych na przykładzie Płaskowyżu Tarnowickiego.W: Górnośląsko-Ostrawski region przemysłowy: Wybrane problemy ochrony i kształtowania środowiska. Materiały Sympozjum Polsko-Czeskiego. (Red.) J. Pełka-Gościniak, M. Rzętała, Sosnowiec, s [9] Lamparska-Wieland M., 2000: Zmiany wybranych elementów krajobrazu terenów górniczych i pogórniczych Płaskowyżu Tarnowickiego od przełomu XVIII i XIX w. do czasów współczesnych. Maszynopis rozprawy doktorskiej. Katedra Geografii Fizycznej WNoZ, UŚ, Sosnowiec. [10] Molenda D., 1963: Górnictwo kruszcowe na terenie złóż śląsko krakowskich do połowy XVI w. Studia i materiały z historii kultury materialnej, T. XV Wrocław, Warszawa, Kraków. [11] Molenda D., 1972: Kopalnie rud ołowiu na terenie złóż śląsko krakowskich w XVI-XVIII wieku. Ossolineum, Wrocław. Spis materiałów kartograficznych: [1] Situations Plan Von dem Blei und Silber Berg Bau der Friedrichs Grube bey Tarnowitz in Zusam menhang mit dem Trockenberger..., 1: , Rensch, W..P. Katowice. [2] Preussische Ur-Messtischblätter 1: , Grad btheilung 50 /51, 36 /37, sekcje: Bande IV, Blatt 3, Bande IV, Blatt 4, Bande V, Blatt 3, Bande V, Blatt 4, Königlich Preussische Generalstab 1826, Berlin, Deutsche Staatsbibliothek, Berlin, (rękopis). [3] Messtischblätter 1:25 000, sekcje: 3257 Broslawitz, 3258 Tarnowitz, 3308 Zabrze, 3309 Beuthen, Königlich Preussische Landesaufnahme1893, Berlin, W..P. Katowice. [4] Karte des Oberschlesischen Erzbergbaues 1:10 000, O.B.B. Breslau, Red. Brück. rch. SMZT, Tarnowskie Góry. [5] Spezial Karte der Oberschlesichen Bergreviere 1:10 000, 1911, O.B.B. Berlin. W..P. Katowice. [6] Mapa topograficzna w skali 1: rkusze: , , , , , , , G.U.G. i K. Warszawa. [7] Mapa topograficzna w skali 1: C. O. D. G. i K rkusze: M D a-1; M D a-2; M D a-3; M D c-1; M D d-1; M D d-2; M D d-3; M D d-4. The alterations of choiced elements in Tarnowskie Góry Plateau during the latest 200 years The landscape alterations in Tarnowskie Góry Plateau caused by the mining activity had proceeded from XIV century. During 800 years the mining activity had taken over about 10% of the plateau area. Indirectly the alterations had taken over all the landscape elements mainly the territorial sculpture and the surface and underground waters. ccording to the archival topographic and mining maps the main meaning for the shape of the contemporary landscape in Tarnowskie Góry Plateau had the period of the latest 200 years. 98
Materiały 42. Sympozjum Speleologicznego
Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika Materiały 42. Sympozjum Speleologicznego Tarnowskie Góry, 24 26.10.2008 r. Organizatorzy: Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA GEOLOGICZNO-GÓRNICZA
EKSPERTYZA GEOLOGICZNO-GÓRNICZA PODŁOŻA GRUNTOWEGO PRZY UL. OPATOWICKIEJ W TARNOWSKICH GÓRACH AUTORZY OPRACOWANIA: Dr inż. Rafał JENDRUŚ specjalista górniczy Dr inż. Grzegorz STROZIK specjalista górniczy
Bardziej szczegółowoSztolnie odwadniające jako element krajobrazu kulturowego terenów pogórniczych Tarnowskich Gór i w okręgu olkusko-bolesławskim
Mat. Symp., str.367-373 Marzena LAMPARSKA-WIELAND Uniwersytet Śląski, Sosnowiec Sztolnie odwadniające jako element krajobrazu kulturowego terenów pogórniczych Tarnowskich Gór i w okręgu olkusko-bolesławskim
Bardziej szczegółowoOchrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego. Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego
Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Determinant rozwoju przemysłu wydobywczego Ochrona powierzchni Zagospodarowanie przestrzenne.
Bardziej szczegółowo7. ANALIZA DOKUMENTACJI ZLECENIODAWCY... 11
SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 1.1. Podstawa wykonania... 3 1.2. Charakterystyka planowanej inwestycji... 3 1.3. Wykaz wykorzystanych norm, materiałów archiwalnych i literatury... 3 2. ZAKRES WYKONANYCH PRAC...
Bardziej szczegółowoSTUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GORZYCE- II ZMIANA
Wójt Gminy Gorzyce STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY GORZYCE- II ZMIANA UZASADNIENIE ZAWIERAJĄCE OBJAŚNIENIA PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ ORAZ SYNTEZĘ USTALEŃ STUDIUM Załącznik
Bardziej szczegółowoPorównanie krajobrazu geologicznego oraz pogórniczego Łuku Mużakowa i Wzniesień Żarskich
Jacek Koźma Porównanie krajobrazu geologicznego oraz pogórniczego Łuku Mużakowa i Wzniesień Żarskich Wspólne cechy krajobrazu Łuku Mużakowa oraz wzniesień Żarskich szansą rozwoju regionu Żary, 04.06.2018
Bardziej szczegółowoWspółczesne antropogeniczne zmiany
VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Współczesne antropogeniczne zmiany rzeźby terenu na obszarze miasta torunia 1. Wprowadzenie Toruń liczy obecnie 206,1 tyś. mieszkańców. Jest zlokalizowany na
Bardziej szczegółowoANALIZA WYBRANYCH ELEMENTÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Z WYKORZYSTANIEM MAP CYFROWYCH I INTERPRETACJI ZDJĘĆ LOTNICZYCH
Polskie Towarzystwo Fotogrametrii i Teledetekcji oraz Katedra Fotogrametrii i Teledetekcji Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Archiwum Fotogrametrii,
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 0 2 0 0 0 0 0 1 Teren znajduje się na zalesionym stoku o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej wzgórza Raszówka. Grzbiet wzgórza ma w tym rejonie wysokość względną
Bardziej szczegółowoanaliza form geomorfologicznych; zagadnienia zagrożeń - osuwisk, powodzi i podtopień
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej [PUGP] Ćwiczenie 3 analiza form geomorfologicznych; zagadnienia zagrożeń - osuwisk, powodzi i podtopień zasoby środowiska Zasoby odnawialne Zasoby nieodnawialne
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-c/G/N/4 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:
Bardziej szczegółowoPiaskownia w Żeleźniku
OPIS GEOSTANOWISKA Filip Duszyński Informacje ogólne Nr obiektu 97 Nazwa obiektu (oficjalna, obiegowa lub nadana) Piaskownia w Żeleźniku Współrzędne geograficzne [WGS 84 hddd.dddd] Długość: 17.1753 E Szerokość:
Bardziej szczegółowoZagrożenia środowiskowe na terenach górniczych
Zagrożenia środowiskowe na terenach górniczych dr inż. Henryk KLETA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Analiza
Bardziej szczegółowoOCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW
OCENA WARUNKÓW GRUNTOWO WODNYCH DLA PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI W PRĄDNIKU KORZKIEWSKIM GMINA WIELKA WIEŚ POWIAT KRAKÓW OPRACOWAŁ: mgr Kazimierz Milanowski inż. Przemysław Milanowski Kraków grudzień 2010
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-a/G/N/6 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Śląskie Miasto Katowice
Bardziej szczegółowoKopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w T arnowskich Górach wpisane na Listę światowego dziedzictwa
Kopalnie ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w T arnowskich Górach wpisane na Listę światowego dziedzictwa Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO, w trakcie dorocznych
Bardziej szczegółowoINSTYTUT GEOGRAFII I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA IM. STANISŁAWA LESZCZYCKIEGO POLSKA AKADEMIA NAUK PRACE GEOGRAFICZNE NR 253
1 INSTYTUT GEOGRAFII I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA IM. STANISŁAWA LESZCZYCKIEGO POLSKA AKADEMIA NAUK PRACE GEOGRAFICZNE NR 253 2 GEOGRAPHICAL STUDIES No. 253 CULTURAL LANDSCAPES OF POLAND AND THEIR
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią usytuowanych terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych
Inwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią usytuowanych terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych Piotr Kujawski Próby identyfikacji obszarów zagrożenia Raport
Bardziej szczegółowoKarta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe
Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-62-C-c/G/N/5 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:
Bardziej szczegółowoWpływ likwidacji górnictwa na środowisko wodne na przykładzie regionu częstochowskiego i górnośląskiego
Państwowy Instytut Geologiczny Dr Lidia Razowska-Jaworek Wpływ likwidacji górnictwa na środowisko wodne na przykładzie regionu częstochowskiego i górnośląskiego Środowisko wodne - element środowiska naturalnego
Bardziej szczegółowoUDOSTĘPNIENIE STANOWISK ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ W REZERWACIE NA KARCZÓWCE W 2011 ROKU. Tymoteusz Wróblewski
UDOSTĘPNIENIE STANOWISK ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ W REZERWACIE NA KARCZÓWCE W 2011 ROKU Tymoteusz Wróblewski Kielce, sierpień 2011 Tymoteusz Wróblewski SPRAWOZDANIE Z NADZORU GEOLOGICZNEGO NAD PRACAMI WYKONANYMI
Bardziej szczegółowoROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
- 131 - Rozdział 8 ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA SPIS TREŚCI: 1. Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3. Cele polityki
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 2 2 0 0 0 0 0 1 Nachylenie, wysokość i ekspozycja zboczy/stoków. Ukształtowanie powierzchni zboczy/stoków. Działalność naturalnych procesów geologicznych (erozja rzeczna).
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 8 2 0 0 0 0 0 1 Wyznaczony teren to długa na około 200 metrów skarpa przykorytowa bezimiennego cieku uchodzącego do rzeki Olszówki. Skarpa miejscami 6 metrowej wysokości
Bardziej szczegółowoZagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie)
Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) dr inż. A.Kotyrba, dr inż. A.Frolik dr inż. Ł.Kortas, mgr S.Siwek Główny Instytut
Bardziej szczegółowoKrzywe hipsograficzne obszaru osiadań górniczych
VII Zjazd Geomorfologów Polskich kraków 2005 Krzywe hipsograficzne obszaru osiadań górniczych (na przykładzie okolic piekar śląskich) Z najnowszych badań z zastosowaniem satelitarnej interferometrii radarowej
Bardziej szczegółowoPIASKI POŁUDNIE JEDNOSTKA: 33
33. PIASKI POŁUDNIE JEDNOSTKA: 33 POWIERZCHNIA: NAZWA: 327.11 ha PIASKI POŁUDNIE KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ Istniejąca zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna do utrzymania i uzupełnienia, z
Bardziej szczegółowoInformacje dotyczace rozwiązań alternatywnych oraz w jaki sposób zostały uwzględnione wniosków z przeprowadzonej oceny
Podsumowanie, wynikające z art. 43 i 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku udziale społeczenstwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
Bardziej szczegółowoRozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53
Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53 Rozkład materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) przy 2 godzinach geografii w tygodniu w klasie drugiej gimnazjum. Nr lekcji
Bardziej szczegółowoZABEZPIECZENIE POTRZEB SUROWCOWYCH WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WARUNKIEM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU. KORZYŚCI DZIAŁALNOŚCI GÓRNICZEJ DLA ŚRODOWISKA
ZABEZPIECZENIE POTRZEB SUROWCOWYCH WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO WARUNKIEM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU. KORZYŚCI DZIAŁALNOŚCI GÓRNICZEJ DLA ŚRODOWISKA Marek NIEĆ Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi
Bardziej szczegółowoKoncepcja docelowego modelu kopalni Lubin z budową nowego szybu
193 CUPRUM Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud nr 4 (77) 2015, s. 193-198 Koncepcja docelowego modelu kopalni Lubin z budową nowego szybu Jerzy Grzesiński 1), Sławomir Hanzel 2), Marek Marzec 1),
Bardziej szczegółowoKARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO. 1. Metryka I lokalizacja M C-C/3. wersja 1/
KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO 1. Metryka I lokalizacja NUMER M-34-31-C-C/3 i EWIDENCYJNY wersja 1/1 i. Autor/rzy opracowania Ryszard Knapczyk, Joanna Lasak
Bardziej szczegółowo725 Rozpoznanie geologiczne i gospodarka złożeni Ten dział wiąże się ściśle z działalnością górniczą i stanowi przedmiot badań geologii górniczej (kopalnianej). Tradycyjnie obejmuje ona zagadnienia od
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ
- 69 - Rozdział 5 ZAGADNIENIA EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ SPIS TREŚCI 1. Kopaliny podstawowe 2. Kopaliny pospolite - 70-1. Kopaliny podstawowe Na obszarze gminy Brzeszcze prowadzona jest eksploatacja złoża
Bardziej szczegółowoPrzedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:
I.8. Droga nr 178 odc. DW 174- Czarnków. 8 Droga nr 178 odc. DW 174- Czarnków Lokalizacja przedsięwzięcia Powiat: czarnkowsko- trzcianecki Gmina: Czarnków (m. Czarnków) Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoProjekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony
Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony Fot. Krameko. Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, widok ze skały Okrążek. Szczegółowe cele ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 62.XXXIX.2017 RADY GMINY WIĄZOWNA. z dnia 24 kwietnia 2017 r.
UCHWAŁA NR 62.XXXIX.2017 RADY GMINY WIĄZOWNA w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pn. Malcanów Akacjowa Na podstawie art.18 ust 2 pkt 5 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoOPIS GEOSTANOWISKA Skałki na Garnczarku
OPIS GEOSTANOWISKA Skałki na Garnczarku (1-2 stron maszynopisu) Informacje ogólne (weryfikacja) Nr obiektu Nazwa obiektu (oficjalna, Garnczarek obiegowa lub nadana) Współrzędne geograficzne Długość: 17
Bardziej szczegółowoSTUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW
GMINA PRZECISZÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW Część I WPROWADZENIE T E K S T U J E D N O L I C O N Y Załącznik nr 1 do uchwały Nr... Rady Gminy Przeciszów
Bardziej szczegółowoĆwiczenia terenowe Wyżyny Polskie i Karpaty II rok geografii i geografii nauczycielskiej
Ćwiczenia terenowe Wyżyny Polskie i Karpaty II rok geografii i geografii nauczycielskiej Celem ćwiczeń terenowych jest: ukazanie zróżnicowania środowiska przyrodniczego wyżyn i gór południowej Polski,
Bardziej szczegółowoZMIANY DEMOGRAFICZNE ZACHODZĄCE W WARSZAWIE I JEJ STREFIE PODMIEJSKIEJ PO TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W 1989 ROKU
ZMIANY DEMOGRAFICZNE ZACHODZĄCE W WARSZAWIE I JEJ STREFIE PODMIEJSKIEJ PO TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W 1989 ROKU DR INŻ. ARCH. MAŁGORZATA DENIS, DR INŻ. ARCH. ANNA MAJEWSKA, MGR INŻ. AGNIESZKA KARDAŚ Politechnika
Bardziej szczegółowoKARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO
KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO OBIEKT - OSUWISKO 1. Metryka i lokalizacja NUMER EWIDENCYJNY Autor/rzy opracowania: Autor/rzy opracowania graficznego: M-34-31-C-C/1 wersja 1/1
Bardziej szczegółowoRozdział 28 - Inne galeny
Rozdział 28 - Inne galeny Okaz 1 - MCh/P/11403 - Galena druzowa - 2-6-2: Próbka z II horyzontu rudnego, Trzebionka, rejon szybiku 18. Galena druzowa narastająca na dnie dużej kawerny w dolomitach kruszconośnych.
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO - ARONIOWA W POZNAN
ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO ARONIOWA W POZNANIU DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot.1. Ulica Aroniowa Fot.2.
Bardziej szczegółowoKarta pracy nr 5. Materiały dodatkowe do scenariusza: Poznajemy różnorodność biologiczną Doliny Środkowej Wisły. Anna Janowska.
Akademia EduGIS Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) oraz geoinformacyjne (GIS) w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w gimnazjum i liceum oraz w edukacji środowiskowej Karta pracy nr 5 Materiały
Bardziej szczegółowoSŁUŻBA GEODEZYJNA I KARTOGRAFICZNA W OBLICZU NADCHODZĄCYCH ZMIAN
Zapobieganie powstawaniu zagrożeń powodziowych na terenach zalewowych powstałych w wyniku eksploatacji górniczej przy wykorzystaniu danych pochodzących ze skaningu laserowego Wojciech Jeszka Agata Szeliga
Bardziej szczegółowoProblemy wodnej rekultywacji wyrobisk kruszyw naturalnych
Problemy wodnej rekultywacji wyrobisk kruszyw naturalnych Krzysztof Polak, Marcin Chodak, Szymon Sypniowski Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Odkrywkowego Kraków, 05.04.2011 Kierunek
Bardziej szczegółowoElementy środowiska abiotycznego Rudniańskiego Parku Krajobrazowego. mgr inż. Piotr Dmytrowski
mgr inż. Piotr Dmytrowski Metodyka pracy zebranie i przegląd materiałów źródłowych inwentaryzacja terenowa opis elementów środowiska abiotycznego geomorfologia budowa geologiczna złoża surowców mineralnych
Bardziej szczegółowoRzeszów, dnia 14 kwietnia 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXX/242/2017 RADY GMINY SANOK. z dnia 24 marca 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Rzeszów, dnia 14 kwietnia 2017 r. Poz. 1520 UCHWAŁA NR XXX/242/2017 RADY GMINY SANOK z dnia 24 marca 2017 r. w sprawie uchwalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania
Bardziej szczegółowoBADANIA GRAWIMETRYCZNE
BADANIA GRAWIMETRYCZNE TERENÓW NARUSZONYCH EKSPLOATACJĄ GÓRNICZĄ ZBIGNIEW FAJKLEWICZ CEZARY OSTROWSKI 1 WIELICZKA w roku 1645 Fragment planu Wieliczki (ze sztychu W. Hondiusa z 1645 r.) z zaznaczonymi
Bardziej szczegółowoZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY DOKUMETACJA WARUNKÓW
ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY 75-361 Koszalin, ul. Dmowskiego 27 tel./ftu (0-94) 345-20-02 tel. kom. 602-301-597 NIP: 669-040-49-70 DOKUMETACJA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH dla projektu zakładu termicznej utylizacji
Bardziej szczegółowoXXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1
-1/1- XXXV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody II stopnia pisemne podejście 1 W zadaniach 1-3 należy wykorzystać mapę (s. 4) i przekrój geologiczny (s. 5). Zadanie 1. Uwaga: w miejscach pozostawionych po poleceniach
Bardziej szczegółowoUchwała nr XLIV/315/09 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 12 mają 2009r.
Uchwała nr XLIV/315/09 Rady Miejskiej w Nowogrodźcu z dnia 12 mają 2009r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego Wykroty I w gminie Nowogrodziec / Dz.
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE CIEKÓW POWIERZCHNIOWYCH W MONITOROWANIU JAKOŚCI EKSPLOATOWANYCH ZBIORNIKÓW WÓD PODZIEMNYCH
WYKORZYSTANIE CIEKÓW POWIERZCHNIOWYCH W MONITOROWANIU JAKOŚCI EKSPLOATOWANYCH ZBIORNIKÓW WÓD PODZIEMNYCH Przemysław Wachniew 1, Damian Zięba 1, Kazimierz Różański 1, Tomasz Michalczyk 2, Dominika Bar-Michalczyk
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 lipca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR VIII/44/2015 RADY GMINY SOKOŁÓW PODLASKI. z dnia 29 maja 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 lipca 2015 r. Poz. 6414 UCHWAŁA NR VIII/44/2015 RADY GMINY SOKOŁÓW PODLASKI z dnia 29 maja 2015 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie ostatnie - synteza ograniczeń i uwarunkowań zagospodarowania terenu
Ćwiczenie ostatnie - synteza ograniczeń i uwarunkowań zagospodarowania terenu Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania i użytkowania terenu oraz ograniczenia formalno- prawne przekładają się na wskazanie
Bardziej szczegółowoOchrona krajobrazu w planowaniu regionalnym. Mgr inż.arch. Iwona Skomiał Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie
Ochrona krajobrazu w planowaniu regionalnym Mgr inż.arch. Iwona Skomiał Podkarpackie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie Przestrzeń powierzchni ziemi widziana z pewnego punktu ( widok okolicy )
Bardziej szczegółowoBiałystok, dnia 26 czerwca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XII/93/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO. z dnia 22 czerwca 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO Białystok, dnia 26 czerwca 2015 r. Poz. 2121 UCHWAŁA NR XII/93/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 5A PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OSIEDLE ZODIAK W POZNANIU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OSIEDLE ZODIAK W POZNANIU ZAŁĄCZNIK NR 5A DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot.1. Zabudowa wielorodzinna
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XI/92/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE. z dnia 2 lipca 2015 r.
UCHWAŁA NR XI/92/2015 RADY MIEJSKIEJ W ŻAROWIE z dnia 2 lipca 2015 r. w sprawie: zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Żarów. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy
Bardziej szczegółowoKARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO: OBIEKT OSUWISKO. 1. Nr ewidencyjny Lokalizacja
KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO: OBIEKT OSUWISKO 1. Nr ewidencyjny 366.31 0 2 2. Lokalizacja 2.1 Miejscowość Tulibowo 2.2 Właściciel terenu Rejonowy Zarząd Gospodarki Wodnej 2.3
Bardziej szczegółowoKarta rejestracyjna osuwiska
Karta rejestracyjna osuwiska 1. Numer ewidencyjny 1/Ku 2. Lokalizacja osuwiska: 1. Miejscowość: 2. Gmina: Kuźnia Raciborska 5. Mapa topograficzna 1:10 000 (godło, nazwa) M3461Bd4 8. Kraina geograficzna:
Bardziej szczegółowoOPINIA GEOTECHNICZNA
Laboratorium drogowo - budowlane LABOS Sylwia Majer nr konta 95 1030 0019 0109 8530 0030 3478 ul. Perseusza 9 NIP 852 219 93 87 71-781 SZCZECIN tel. 505 142023, 501 467864 labos.laboratorium@gmail.com
Bardziej szczegółowoArtykuł stanowi początek
Łukasz Machniak, Akademia Górniczo-Hutnicza AGH w Krakowie Górnictwo odkrywkowe w liczbach cz. I. Złoża kopalin okruchowych W zapowiedzianym cyklu artykułów opisane zostaną dane dotyczące powierzchni złóż
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XXX/467/2000. Rady Miejskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim. z dnia 5 października 2000 r.
Święt.00.74.651 UCHWAŁA Nr XXX/467/2000 Rady Miejskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 5 października 2000 r. w sprawie zmiany Nr 7 - części miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego
Bardziej szczegółowoPytania (w formie opisowej i testu wielokrotnego wyboru) do zaliczeń i egzaminów
Prof. dr hab. inż. Jan Palarski Instytut Eksploatacji Złóż Pytania (w formie opisowej i testu wielokrotnego wyboru) do zaliczeń i egzaminów Przedmiot LIKWIDACJA KOPALŃ I WYROBISK GÓRNICZYCH 1. Wymień czynniki,
Bardziej szczegółowo-2r/1- ROZWIĄZANIA. Poniżej zamieszczono dwie przykładowe poprawne odpowiedzi (różniące się przyjętym przewyższeniem skali pionowej).
-2r/1- ROZWIĄZANIA Uwaga! Do wykonania zadań 8-14 wykorzystaj dołączoną do podejścia mapę topograficzno-turystyczną Roztocza, a do zadań 11-14 także mapę geologiczną Roztocza. Zadanie 8 Zmierz azymut z
Bardziej szczegółowoMateriał informacyjny na posiedzenie Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice w dniu 28 lipca 2014 r.
Katowice, dnia 11.07.2014r. Materiał informacyjny na posiedzenie Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice w dniu 28 lipca 2014 r. Tematyka materiału informacyjnego: Sprawozdania dotyczące informacji o działaniach
Bardziej szczegółowoIntegralną częścią planu jest rysunek nr 1 w skali 1:5000, który stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
Uchwała nr II/9/03 Rady Gminy Stary Dzierzgoń z dnia 28. marca 2003 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu działki nr 5/1 w obrębie Porzecze. Na podstawie art. 26 ustawy
Bardziej szczegółowoBiałystok, dnia 26 czerwca 2015 r. Poz UCHWAŁA NR XII/91/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO. z dnia 22 czerwca 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO Białystok, dnia 26 czerwca 2015 r. Poz. 2119 UCHWAŁA NR XII/91/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego
Bardziej szczegółowoSTUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW
GMINA PRZECISZÓW STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRZECISZÓW Część I WPROWADZENIE Załącznik nr 1 do uchwały Nr V/39/15 Rady Gminy Przeciszów z dnia 26 marca 2015 r.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr1 Wykaz negatywów ze zbiorów MGW przewidzianych do konserwacji
Załącznik nr1 Wykaz negatywów ze zbiorów MGW przewidzianych do konserwacji Lp Nr inwent. Eksponat Ilość Wymiary Stan zachowania Czas powstania 1. MGW/N/643 Negatyw szklany Stroje górnicze, data powstania:
Bardziej szczegółowoCharakterystyka zlewni
Charakterystyka zlewni Zlewnia, dorzecze, bifurkacja Występujące na powierzchni lądów wody powierzchniowe: źródła, cieki, zbiorniki wodne, bagna stanowią siec wodną. Siec ta tworzy system wodny, ujęty
Bardziej szczegółowoMonika Ciak-Ozimek. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie
Monika Ciak-Ozimek Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stan obecny i wdrażanie Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami Projekt ISOK jest realizowany w ramach
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XII/88/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO. z dnia 22 czerwca 2015 r.
UCHWAŁA NR XII/88/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierze Północnej Suwalszczyzny Na podstawie art. 18 pkt 1 i pkt 20 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XII/93/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO. z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Biebrzy
UCHWAŁA NR XII/93/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Biebrzy Na podstawie art. 18 pkt 1 i pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca
Bardziej szczegółowoWarszawa- środowisko przyrodnicze Jak środowisko przyrodnicze determinowało rozwój miasta? Agnieszka Chrząstowska-Wachtel
Warszawa- środowisko przyrodnicze Jak środowisko przyrodnicze determinowało rozwój miasta? Agnieszka Chrząstowska-Wachtel http://www.varsovia.pl/varsovia/ - Co już wiemy? Gdzie leży Warszawa? http://www.batorz.gmina.pl/img/zdjecia/_big/eu_location_pol.png&imgrefurl
Bardziej szczegółowoWPŁYW SPOSOBU ZWAŁOWANIA NA WIELKOŚĆ WYROBISKA KOŃCOWEGO NA PRZYKŁADZIE ODKRYWKI DRZEWCE W KWB KONIN
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 2 2009 Zbigniew Jagodziński* WPŁYW SPOSOBU ZWAŁOWANIA NA WIELKOŚĆ WYROBISKA KOŃCOWEGO NA PRZYKŁADZIE ODKRYWKI DRZEWCE W KWB KONIN 1. Wstęp Prawidłowe zaprojektowanie
Bardziej szczegółowoKARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO: OBIEKT OSUWISKO
KARTA DOKUMENTACYJNA NATURALNEGO ZAGROŻENIA GEOLOGICZNEGO: OBIEKT OSUWISKO 1. Nr ewidencyjny 2. Lokalizacja 4 2.1 Miejscowość 2.2 Właściciel terenu 2.3 Gmina 2.4 Powiat 2.5 Województwo 2.6 Oznaczenie mapy
Bardziej szczegółowow klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii
Propozycja rozkładu materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) do podręcznika Planeta Nowa 1 przy 1 godzinie geografii w tygodniu w klasie pierwszej gimnazjum. Nr lekcji
Bardziej szczegółowoEMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA
II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia 8 lutego 2017r. Katowice EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA Paweł WRONA Zenon RÓŻAŃSKI
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2) Kod przedmiotu: N I z-ezizo/25
Strona 1 z 8 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1) Nazwa przedmiotu: EKSPLOATACJA PODZIEMNA ZŁÓŻ 3) Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4) Poziom kształcenia: studia
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1 (dodatkowy) Podstawy
Bardziej szczegółowoPotencjał analityczny Mazowieckiego Systemu Informacji Przestrzennej Warszawa, 6 czerwca 2019 r.
1 POTENCJAŁ ANALITYCZNY MAZOWIECKIEGO SYSTEMU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Dyrektor Departamentu Cyfryzacji, Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA
DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA w związku z remontem drogi leśnej w leśnictwach Śliwnik oraz Leszno Górne Opracowanie: dr Agnieszka Gontaszewska upr. geol. V-1532, VII-1451 Świdnica, maj 2012 Dokumentacja geotechniczna...
Bardziej szczegółowoANALIZA. I. TEREN OBJĘTY ANALIZĄ Analizowany teren położony jest we wschodniej części gminy Wyszków. Powierzchnia terenu objętego planem to ok. 39 ha.
ANALIZA dotycząca zasadności przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Wyszków dla działek nr 998, 349, 348, 976 i 1000 położonych w miejscowości Skuszew oraz
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA
DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA Temat: MOJE BOISKO ORLIK 2012 Miejscowość: Małęczyn ul. Szkolna 64 Gmina: Gózd Województwo: mazowieckie Zleceniodawca: Urząd Gminy Gózd 26-634 Gózd, ul. Radomska 7 Dokumentator
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
Bardziej szczegółowoPrezentacja projektu: Logistyka Bytom. GC Investment, Katowice, 2014
Prezentacja projektu: Logistyka Bytom GC Investment, Katowice, 2014 1 Lokalizacja: Górny Śląsk Powierzchnia: 1 218 km 2 Liczba ludności: 1 978,6 tys. Najatrakcyjniejszy subregion w Polsce - wg. raportu
Bardziej szczegółowoROZWÓJ GÓRNICTWA RUD CYNKU I OŁOWIU W BYTOMSKO-TARNOGÓRSKIM REJONIE ZŁOŻOWYM OD KOŃCA XVIII WIEKU DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH
Alicja PRADELA Maksymilian SOLARSKI Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski Sosnowiec ROZWÓJ GÓRNICTWA RUD CYNKU I OŁOWIU W BYTOMSKO-TARNOGÓRSKIM REJONIE ZŁOŻOWYM OD KOŃCA XVIII WIEKU DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH
Bardziej szczegółowoRelacje człowiek środowisko przyrodnicze
138 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Relacje człowiek środowisko przyrodnicze Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Każdemu terminowi przyporządkuj odpowiadającą mu definicję. 1. Zasoby przyrody A. Zasoby mające
Bardziej szczegółowoProjekt aktualizacji Programu wodno - środowiskowego kraju programy działań
Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Projekt aktualizacji Programu wodno - środowiskowego kraju programy działań Rafał Kosieradzki specjalista
Bardziej szczegółowoRegionalne dokumentacje hydrogeologiczne
Regionalne dokumentacje hydrogeologiczne Prawo geologiczne i górnicze Art.42 Dokumentacja hydrogeologiczna 1. Dokumentację hydrogeologiczną sporządza się w celu: 1) ustalenia zasobów wód podziemnych; 2)
Bardziej szczegółowoSTUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PŁUśNICA
SPIS TREŚCI Wstęp.. 8 I UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE 9 1 UWARUNKOWANIA LOKALIZACYJNE GMINY. 9 1.1 Cechy położenia gminy 9 1.2 Regionalne uwarunkowania przyrodnicze 10 1.3 Historyczne przekształcenia na terenie
Bardziej szczegółowoPan Ryszard Brejza Prezydent Miasta Inowrocławia
Podsekretarz Stanu W MINISTERSTWIE ŚRODOWISKA G ł ówny Geolog Kraju Mariusz-Orion Jędrysek Pan Ryszard Brejza Prezydent Miasta Inowrocławia ul. F.D. Roosevelta 36 88-100 Inowrocław W związku z listem otwartym
Bardziej szczegółowoPotencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie)
Potencjał geoturystyczny otoczenia pewnej doliny kopalnej z okolic Olesna(woj.opolskie) Michał Michalak Uniwersytet Śląski Wydział Nauk o Ziemi 24.09.2017 Plan referatu 1 Ogólneinformacje 2 3 Podstawyprojektu
Bardziej szczegółowoWSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW NADZORU GÓRNICZEGO W PROCESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ REALIZACJI INWESTYCJI NA TERENACH GÓRNICZYCH I POGÓRNICZYCH
WYŻSZY URZĄD GÓRNICZY Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW NADZORU GÓRNICZEGO W PROCESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ REALIZACJI INWESTYCJI NA TERENACH GÓRNICZYCH
Bardziej szczegółowoINSTYTUT GEOGRAFII UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO im. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ w KRAKOWIE SEMINARIA MAGISTERSKIE GEOGRAFIA 2.
INSTYTUT GEOGRAFII UNIWERSYTETU PEDAGOGICZNEGO im. KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ w KRAKOWIE SEMINARIA MAGISTERSKIE GEOGRAFIA 2. STOPNIA 2016/2017 Dr hab. prof. UP Krzysztof Bąk Organizacja seminarium 2. semestr:
Bardziej szczegółowoOpinia Geotechniczna
Opinia Geotechniczna Dla obiektu: Centrum Szkoleniowo-Ratownicze we wsi Kociałkowa Górka Adres obiektu: Działka o nr ew. 39/5, obręb Kociałkowa Górka, gmina Pobiedziska, woj. Wielkopolskie Inwestor: Gmina
Bardziej szczegółowo