ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA

Transkrypt

1 Rozdział 8 ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA SPIS TREŚCI: 1. Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej 3. Cele polityki przestrzennej w odniesieniu do rolniczej przestrzeni produkcyjnej 4. Waloryzacja i ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej

2 Zasoby rolniczej przestrzeni produkcyjnej ocena stanu istniejącego Ogólna powierzchnia miasta i gminy wg materiałów Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii w Warszawie wynosi 4575,0 ha. Strukturę użytkową ziemi w mieście i gminie przedstawia poniższa tabela: Miasto Gmina Razem miasto i gmina Pow. ogółem w ha W tym: Użytki rolne Grunty zabudowane i zurbani- Lasy i zadrzewienia wodami Grunty pod zowane Pozostałe ha % ha % ha % ha % ha % 1921,0 1064,0 55,4 253,0 13,2 253,0 13,2 212,0 11,0 139,0 7,2 2654,0 1745,0 65,7 429,0 16,2 175,0 6,6 217,0 8,2 88,0 3,3 4575,0 2809,0 61,4 682,0 14,9 428,0 9,3 429,0 9,4 227,0 5,0 % - procentowy udział w powierzchni ogółem Udział użytków rolnych, będący jednym z głównych wskaźników natężenia produkcji rolnej, wynosi ok. 61% i jest zbliżony do wskaźnika krajowego (ok. 60%). Drugą grupą użytków pod względem zajmowanej powierzchni są lasy wraz z terenami zadrzewionymi i zakrzewionymi. Udział ten wynoszący ok. 15% jest bardzo niski, prawie dwukrotnie niższy od średniego wskaźnika lesistości dla całego kraju wynoszącego ok. 28%. W strukturze użytkowania ziemi na obszarze miasta i gminy charakterystyczne są jeszcze dwie wielkości: - duży udział gruntów pod wodami wynoszący ponad 9% ogólnej powierzchni miasta i gminy. Jest to związane z istnieniem na omawianym obszarze dużych stawów, w których prowadzona jest hodowla ryb oraz innych zbiorników wodnych związanych z kopalnią węgla kamiennego, - duży udział terenów zabudowanych wynoszący średnio 9% ogólnej powierzchni. Wielkość ta jest oczywiście zdecydowanie większa w samym mieście (13,2%). Struktura użytków rolnych z rozbiciem na miasto i pozostałą część gminy przedstawiona została w poniższej tabeli: Miast Gmina Razem miasto i gmina Powierzchnia użytków rolnych ogółem W tym: Grunty orne Sady Łąki trwałe Pastwiska trwałe ha % ha % ha % ha % 1064,0 605,0 56,9 49,0 4,6 305,0 28,7 105,0 9,8 1745,0 1193,0 68,4 47,0 2,7 318,0 18,2 187,0 10,7 2809,0 1798,0 64,0 96,0 3,4 623,0 22,2 292,0 10,4 % - procentowy udział w powierzchni użytków rolnych

3 W mieście i gminie grunty orne stanowią 64% powierzchni gruntów rolnych. We wsiach gminy udział ten jest większy i wynosi średnio około 70%. Wskaźnik ten jest niższy zdecydowanie od wskaźnika dla całej Polski, który wynosi ok. 76%. Trwałe użytki zielone zajmują w gminie ponad 32% powierzchni użytków rolnych, co świadczy, że na obszarze tym istnieją dobre naturalne warunki dla hodowli zwierząt trawożernych. Sady zajmują niewiele powierzchni i są to głównie sady przydomowe. Analiza wartości bonitacyjnej gleb w gminie prowadzi do wniosku, że ich wartość jest średnia. W gminie i mieście przeważają grunty o glebach klas IV (ok. 50% powierzchni), gleby klas III zajmują ok. 25% powierzchni gruntów rolnych. Najlepsze gleby występujące na obszarze miasta i gminy to gleby klas II, ale stanowią jedynie ok. 1% powierzchni użytków. Pozostałą powierzchnię stanowią grunty o glebach głównie klasy V i częściowo klasy VI. Na ogólną powierzchnię 2809,0 ha użytków rolnych w mieście i gminie aż 2326,0 ha użytków jest we władaniu indywidualnym. Stanowi to ponad 82% wszystkich gruntów rolnych w gminie. Pozostałe grunty w gminie są we władaniu głównie państwowym i komunalnym. Analizując powyższe zagadnienia rolnictwa w gminie można ogólnie stwierdzić, że rolnicza przestrzeń produkcyjna w gminie ma wartość co najwyżej średnią. 2. Zagrożenia dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej Głównymi zagrożeniami prowadzącymi do degradacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej w gminie są: - rozwój zainwestowania nierolniczego, - skażenie środowiska przyrodniczego. Rozwój zainwestowania nierolniczego W gminie, gdzie główną funkcją gospodarczą obszaru jest przemysł wydobywczy a funkcjami pochodnymi drobna wytwórczość z usługami i mieszkalnictwo, dalszy rozwój tych funkcji będzie głównym zagrożeniem dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Analiza wniosków do Studium wykazała, że dla zaspokojenia potrzeb terenowych dla rozwoju tych funkcji trzeba przeznaczyć około 160 ha użytków rolnych, co stanowi prawie 6% powierzchni tych użytków w gminie.

4 Skażenie środowiska przyrodniczego Skażenie środowiska przez przemysł funkcjonujący na obszarze gminy oraz przemysł spoza gminy, głównie z obszarów przemysłowych Śląska prowadzi do degradacji gruntów rolnych. Określenie rejonu i stopnia skażenia oraz rzeczywistej degradacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej wymaga specjalistycznego opracowania w tym zakresie. 3. Cele polityki przestrzennej w odniesieniu do rolniczej przestrzeni produkcyjnej Głównymi celami polityki przestrzennej w odniesieniu do rolniczej przestrzeni produkcyjnej są: - ochrona najwartościowszych w skali gminy zasobów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, - przeciwdziałanie degradacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej, - przeciwdziałanie dalszemu rozproszeniu zainwestowania nierolniczego i rozdrobnieniu w związku z tym gruntów rolnych. 4. Waloryzacja i ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej Analiza rolniczej przestrzeni produkcyjnej dotyczyła: - klas gleb i kompleksów rolnych przeprowadzono na mapach glebowo-rolniczych w skali 1 : 5000, - hydrografii i spadków terenów przeprowadzone na mapach sytuacyjno-wysokoś-ciowych w skali 1 : 10000, - istniejącego zainwestowania przemysłowego i mieszkalno-usługowego przeprowadzono na podstawie wizji terenowej i zdjęć lotniczych. W wyniku przeprowadzonej analizy zwaloryzowano całą rolniczą przestrzeń produkcyjną i sklasyfikowano w niej 3 podstawowe obszary: - obszary gruntów o wysokim stopniu ochrony, - obszary gruntów o złagodzonej ochronie, - obszary gruntów przeznaczonych pod rozwój zainwestowania nierolniczego. Obszary gruntów o wysokim stopniu ochrony Obszary te na planszy nr 1 Polityka przestrzenna zostały przedstawione jako obszary typu R. Są to najkorzystniejsze grunty dla produkcji rolniczej. Obszary te podlegają ochronie, w ich obrębie utrzymuje się jedynie istniejące zainwestowanie nierolnicze.

5 Obszary te obejmują najlepsze gleby, głównie klas III oraz częściowo klas IV, stanowią duże zwarte kompleksy rolne, na których możliwa jest pełna mechanizacja prac polowych. Na całym obszarze opracowania zajmują powierzchnię ok. 430,0 ha. Obszary gruntów o złagodzonej ochronie Obszary te na planszy nr 1 Polityka przestrzenna przedstawione zostały jako dwa typy obszarów: obszar typu B3 i obszar typu Z2. Z punktu widzenia gospodarki rolnej oba te obszary stanowią przestrzeń o podobnej wartości rolniczej obejmującą głównie grunty o glebach klas IV, częściowo klas V i III, w obrębie której istnieją rozproszone zainwestowanie nierolnicze. Obszary typu B3 obejmują grunty rolne i istniejącą zabudowę głównie mieszkaniową o rozluźnionej strukturze przestrzennej, która może być rozwijana jedynie zgodnie z kryteriami określonymi w legendzie na planszy nr 1. W obszarach tych dopuszcza się lokalizację wszystkich urządzeń i obiektów związanych z obsługą gospodarki rolnej i rybackiej. Obszary gruntów o złagodzonej ochronie typu Z2 obejmują użytki rolne o glebach klas IV i V, będące trwałymi użytkami zielonymi z istniejącymi zadrzewieniami i zakrzewieniami. W obszarach tych dopuszcza się jedynie obiekty związane z gospodarką rolną, infrastrukturą techniczną, rekreacją i sportem oraz eksploatację kopalin. Obszary gruntów przeznaczone pod rozwój zainwestowania nierolniczego Obszary te na planszy nr 1 - Polityka przestrzenna przedstawione zostały jako obszary typu B1 i B2. Wszystkie te obszary obejmują grunty rolne, które mogą być przeznaczone pod rozwój mieszkalnictwa i głównych funkcji gospodarczych obszaru. Rozwój tych funkcji może odbywać się na zasadach określonych w legendzie do planszy nr 1. Przeznaczenia gruntów rolnych w obszarach B1 i B2, a także w B3 na cele nierolnicze, w związku z planowanym rozwojem zainwestowania, dokonuje się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

6