Metoda projektu na zajęciach artystycznych w przedszkolu i szkole podstawowej

Transkrypt

1 Metoda projektu na zajęciach artystycznych w przedszkolu i szkole podstawowej Sylwia Kurcab Jadwiga Mielczarek kurcab@womczest.edu.pl j.mielczarek@womczest.edu.pl

2 Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa ogłoszone przez Ministra Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2013/ Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego 2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych 3. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów 4. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych 2

3 Dlaczego projekt edukacyjny? ARGUMENTY ZA Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów /wynik badania PISA MEN 2006/.,,Zaciekawienie i nauczanie zadawania pytań jest najprostszą drogą rozwoju{ } takie sposoby postępowania i rozumowania budują trwały fundament wiedzy. RODN"WOM" w Częstochowie

4 8 kluczowych kompetencji Porozumiewanie się w języku ojczystym Porozumiewanie się w językach obcych Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne Kompetencje informatyczne Umiejętność uczenia się Kompetencje społeczne i obywatelskie Inicjatywa i przedsiębiorczość Świadomość i ekspresja kulturalna Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej (ministrowie edukacji) grudzień 2006 RODN"WOM" w Częstochowie

5 Wdrażanie - nauczyciele Przygotowanie nauczycieli Po co? Wspieranie uczniów w zdobywaniu/nabywaniu kluczowych kompetencji Nabywanie kluczowych kompetencji przez nauczycieli Zmiana roli Nauczyciel w centrum uczeń w centrum Posiadacz wiedzy organizator procesu uczenia się Wykładowca doradca Innowator

6 Zmiana roli nauczyciela PROJEKT = ZESPÓŁ UCZNIÓW + NAUCZYCIEL Kluczem do sukces jest przekonanie uczniów, żeby przejęli odpowiedzialność za wykonywanie zadań określonych w projekcie. RODN"WOM" w Częstochowie

7 Współczesność polska Definicja M.S.Szymańskiego: Metoda projektów jest metodą kształcenia sprowadzającą się do tego, że zespół osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia oraz ocenia jego wykonanie( ) Wyznaczniki metody projektów Progresywistyczna rola nauczyciela Podmiotowość uczącego się Całościowość Odejście od tradycyjnego oceniania RODN"WOM" w Częstochowie

8 Etapy realizacji projektu : wybranie tematu projektu, określenie celów projektu i zaplanowanie etapów jego realizacji, wykonanie zaplanowanych działań, publiczne przedstawienie rezultatów projektu., RODN"WOM" w Częstochowie

9 Co powinna zawierać instrukcja projektu? 1. Temat projektu i jego cele kto ustala temat nauczyciel czy uczniowie? 2. Zadania, jakie mają wykonać uczniowie czy jesteś pewna/pewien, że uczniowie wiedzą, jak ma wyglądać finalny produkt? 3. Sposób pracy indywidualnie czy w grupie? 4. Źródła, które uczniowie powinni wykorzystać czy uczniom potrzebna jest pomoc w doborze źródeł? 5. Termin prezentacji oraz ewentualnie terminy poprzedzających ją konsultacji z nauczycielem RODN"WOM" w Częstochowie

10 Problem najlepiej sformułować w postaci pytania. (Jak? W jaki sposób? Co możemy zrobić, żeby itp.) Problem powinien być bliski uczniom, jak najbardziej realny, życiowy. To zwiększa jego zaangażowanie i motywację do pracy. Jak sformułować problem, czyli temat? Tematy projektów edukacyjnych realizowanych na zajęciach artystycznych Jak zorganizować artystyczna promenadę dla uczniów naszej szkoły? Sztuka w moim regionie. Jak wykonać instrument muzyczny? Moja ulubiona muzyka. Słynne utwory muzyki filmowej. Muzyka etniczna z czterech stron świata Ilustracje plastyczne do muzyki poważnej. Biografia słynnego artysty. To trzeba zobaczyć- magiczne miejsca w moim mieście. Plener malarski- czy warto tworzyć w plenerze. RODN"WOM" w Częstochowie

11 Fazy realizacji projektu 1. Przygotowanie projektu: wybór zagadnienia do realizacji, przypomnienie zasad wykonywania projektów oraz zasad pracy w zespole, zmotywowanie uczniów do działania, dobór grup do realizacji projektów, przygotowanie instrukcji do projektu, podpisanie kontraktu. 2. Realizacja projektu: zapewnienie uczniom samodzielności w podejmowaniu działań, harmonogram realizacji poszczególnych zadań projektu, dokonywanie systematycznej obserwacji i oceniania postępów uczniów, odpowiedzialność uczniów za efekt pracy zespołu, określenie sposobu ewaluacji projektu. RODN"WOM" w Częstochowie

12 3. Prezentacja projektu : wystawa prac (albumy, foldery, rysunki, mapy poznawcze, diagramy, wykresy, notatki ), wizualizacja lub dokumentacja graficzno-fotograficzna, inscenizacja, prezentacja modelu, gra, broszura, książeczka, ulotka, gazetka, mapa, plan, plakat, lub inne niezbędne instrukcje i scenariusze, prezentacja multimedialna. Fazy realizacji projektu RODN"WOM" w Częstochowie 4. Ocena projektu: analiza dokonań, karta oceny projektu, karta oceny prezentacji projektu, sprawozdanie z realizacji projektu.

13 Jak jest dokumentowana praca uczniów? teczki projektu, internetowy blog, zdjęcia, nagrania, filmy, rysunki, omówienie przeprowadzonych rozmów i konsultacji, zbieranie przez uczniów przedmiotów i materiałów związanych z projektem, zbieranie notatek. RODN"WOM" w Częstochowie

14 Dlaczego warto stosować metodę projektów? UCZY: działania i samodzielności, współodpowiedzialności, funkcjonowania w grupie, gromadzenia, selekcjonowania, interpretowania danych, podejmowania decyzji, wystąpień publicznych, oceny pracy swojej i innych. RODN"WOM" w Częstochowie

15 Mocne i słabe strony projektu uczy stosowania zdobytej wiedzy w praktyce uczy planowania i organizacji pracy uczy posługiwania się nowymi źródłami informacji uczy samodzielności ma charakter interdyscyplinarny nauczyciel przyjmuje rolę przewodnika zbyt skomplikowane tematy zniechęcają różne tempo pracy zespołów długi czas realizacji kłopoty z dostępem do materiałów źródłowych zbieranie informacji zajmuje dużo czasu dobór uczniów do zespołu charakteryzuje się wysoką nieprzewidywalnością efektów

16 Projekt: Moja rodzina Cele projektu przewidywane osiągnięcia dziecka: wyjaśnia pojęcia: mama, tata, mąż, żona, córka, syn, siostra, brat, dziadek, pradziadek, babcia, prababcia, wnuczka, prawnuczka, wnuczek, prawnuczek, ciocia, wujek, kuzyn, rodzina wielopokoleniowa, drzewo genealogiczne, 16

17 zna relacje między najbliższymi, zna różne role członków rodziny i docenia je, uświadamia sobie, że każdy w rodzinie ma obowiązki i powinien się z nich wywiązywać, wypowiada się na temat różnych zawodów i zawodów swoich najbliższych, 17

18 wypowiada się na tematy mu bliskie (zainteresowań członów rodziny, sposobu spędzania wolnego czasu, świąt), rozpoznaje i nazywa swoje uczucia i uczucia najbliższych, stosuje zwroty grzecznościowe, wie, że nie należy dążyć do zaspokajania swoich pragnień kosztem innych osób w rodzinie 18

19 19

20 Prowadzimy zajęcia wprowadzające, których celem jest budowanie wspólnych doświadczeń swobodna rozmowa o rodzinie słuchanie wierszy i opowiadań o rodzinie oglądanie zdjęć, albumów rodzinnych rozwiązywanie zagadek 20

21 Siatka tematyczna dotycząca aktualnego zasobu wiedzy dzieci o rodzinie Nauczyciel wraz z dziećmi przygotowuje siatkę tematyczną dotyczącą aktualnego zasobu ich wiedzy oraz listę pytań do projektu (dzieci wysuwają propozycje, nauczyciel zapisuje ich pomysły, pytania, kieruje aktywnością dzieci). Jest to rodzaj graficznego przedstawienia powiązań między propozycjami i pytaniami dzieci 21

22 Występuje tu planowanie: jakie środki są potrzebne do znalezienia odpowiedzi na problemy badawcze, jakich ekspertów można zaprosić do współpracy, czy i jak włączyć rodziców do współpracy z grupą, w jaki sposób dzieci zaprezentują to czego się nauczyły 22

23 Formułowanie listy pytań Na tym etapie nauczyciel stawia pytania związane z pogłębieniem ich postawy badawczej i umiejętności dostrzegania problemu: Czego chcielibyście dowiedzieć się na temat? O co chcielibyście zapytać...? Co was interesuje? Co was ciekawi w związku z.? 23

24 Formułowanie listy pytań Kto należy do rodziny? Dlaczego rodzina jest ważna? Jak w rodzinie obchodzimy urodziny? Co mogę robić w rodzinie? Jak spędzamy wolny czas w rodzinie? Kto ustala reguły w rodzinie? Czy każdy ma rodzinę? Co to znaczy drzewo genealogiczne? Co się dzieje w rodzinie, gdy ktoś zachoruje? Co to znaczy rodzina wielopokoleniowa? 24

25 Opracowanie planu aktywności badawczej Metoda projektu II etap - aktywność badawcza W drugim etapie następuje próba odnalezienia odpowiedzi na pytania oraz formułowanie nowych pytań, bardziej szczegółowych. Następuje uporządkowanie wcześniej zdobytych informacji. 25

26 Nauczyciel opracowuje plan aktywności badawczej, który obejmie: analizę możliwości współpracy z rodzicami, ekspertami analizę miejsc, w których mogłaby odbyć się zajęcia terenowe analizę pomocy dydaktycznych, sprzętu możliwych do wykorzystania w projekcie 26

27 Aktywność badawcza dzieci/uczniów Dzieci na tym etapie projektu wykorzystują swoją wiedzę i doskonalą różnorodne umiejętności np: zadawania pytań, obserwowania innych osób przy pracy, sporządzania szkiców, rysunków oraz notatek z obserwacji, fotografowania, nagrywania rozmów, dźwięków, gromadzenia materiałów, rekwizytów, obsługiwania sprzętu 27

28 Projekt: Moja rodzina Wizyta eksperta Mamy, taty, babci, dziadka, innego członka rodziny. 28

29 Projekt: Moja rodzina Przygotowanie zajęć terenowych Następuje przydział zadań - każde dziecko ma do wykonania określone zadanie, np.: zadać pytanie i zapamiętać odpowiedź, nagrać rozmowę, wykonać szkic lub rysunek, sfotografować miejsce obserwacji 29

30 Projekt: Moja rodzina Zajęcia terenowe Wizyta w rodzinie wielopokoleniowej. zapoznanie się ze strukturą rodziny, poznanie i wzbogacanie pojęć: rodzice (mama, tata, mąż, żona), dzieci (córka, syn, siostra, brat), dziadek, pradziadek, babcia, prababcia, wnuczka, prawnuczka, wnuczek, prawnuczek, ciocia, wujek, kuzyn, rodzina wielopokoleniowa, drzewo genealogiczne. poznanie zajęć członków rodziny, oglądanie zdjęć, albumów, filmów rodzinnych, poznanie historii i tradycji rodzinnych, spędzanie wolnego czasu w rodzinie, zabawy dawniej i dziś. 30

31 Omówienie zajęć terenowych Każde dziecko zdaje relacje z wykonanego zadania oraz prezentuje zebrany materiał. Nauczyciel eksponuje zebrany materiał w widocznym miejscu (Kącik projektu). Wszyscy dzielą się swoimi spostrzeżeniami i odczuciami 31

32 Zastosowanie doświadczeń i wiedzy w praktyce wykonanie pracy plastycznej na temat np: Portret mojej rodziny w ramce, Mój szczęśliwy dom, Dom to miejsce bliskie sercu, Rodzinne drzewo życzeń, 32

33 zabawy tematyczne z użyciem zgromadzonych rekwizytów związanych z gospodarstwem domowym np.: Zabawa w dom, Przyjmowanie gości zabawy pantomimiczne np.: Co robi mama?, Jaki to zawód?, Kim chciałbym zostać? zabawy konstrukcyjne np.: Budowanie domu gra memory np.: Kto, gdzie pracuje 33

34 Wprowadzenie źródeł do dalszych badań Nauczyciel może wprowadzić dodatkowy materiał lub inne rekwizyty, pomoce nie pochodzące z wyprawy terenowej, które mogą stanowić inspirację do dalszych działań lub poszukiwań 34

35 Powrót do siatki tematycznej lub przygotowanie nowej siatki Sprawdzenie, czego dzieci się nauczyły, czy uzyskały odpowiedzi na pytania, czy pojawiły się nowe problemy do zbadania. 35

36 Ewaluacja projektu W ostatnim etapie istotną role odgrywa rozmowa podsumowująca oraz przygotowanie wydarzenia kulminacyjnego. Dzieci muszą ustalić, jaki nowo nabytymi informacjami chcą się podzielić z innymi, w jaki sposób to zrobią. Nauczyciel pomaga dzieciom dokonać analizy wykonanego projektu i ocenić stopień jego realizacji 36

37 Sposoby prezentacji Dzieci: organizują ekspozycję, wystawę prac, pokaz dla rodziców, przygotowują albumy z realizacji projektu przygotowują zabawy dramowe - przyjmowanie i odgrywanie określonych ról w rodzinie np.: Urodziny mamy, Przyjazd babci i dziadka, Z wizytą u cioci przedstawiają w zabawie pantomimicznej Co podobało mi się najbardziej? najciekawsze ich zdaniem zabawy i zajęcia podczas projektu 37

38 Nauczyciel: dokonuje obserwacji i oceny nabytych wiadomości i umiejętności przez dzieci, wytwory aktywności dzieci gromadzi w Kąciku projektów 38

39 Projekt to metoda, w której nauczyciel: pogłębia to, co dziecko wcześniej zdobyło, Metoda projektu - podsumowanie rozpoznaje i uwzględnia potencjał umysłowy dziecka, jego potrzeby, oczekiwania i zainteresowania, rozbudza motywację poznawania, odwołuje się do postaw, przekonań, przekazuje techniki uczenia się, umożliwia badanie, doświadczanie, działanie, zapewnia bliskość życia w edukacji 39

40 Projekt to metoda w której uczeń/dziecko: staje się samodzielny, staje się współodpowiedzialny, rozwiązuje problemy, doskonali uczenie się, współdziała i współpracuje z innymi, rozwija swoją fantazję, kreatywność, ma możliwość wyboru, dokonuje samooceny 40

41 Zestawienie bibliograficzne Projekt edukacyjny Szymański M. S.: O metodzie projektów. Z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia. Warszawa Wydawnictwo Akademickie Żak 2000 Szymański M.S: Rozprawa o metodzie (projektów). W: Pedagogika nauczycielskim. Red. Krzysztof Kruszewski. Warszawa WSiP 2002 Uczenie metodą projektów. WSiP 2002 w pokoju Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B.: Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Kielce Zakład Wydawniczy SFS 2000 Królikowski J.: Projekt edukacyjny. Warszawa Wydawnictwa CODN 2001 Nowacki T.: O metodzie projektów. Warszawa Wydawnictwa CODN 1999 Bilewicz- Kuźnia B., Parczewska T. (2010), Entliczek pentliczek. Metoda projektów w edukacji małego dziecka. Propozycje metodyczne do programu wychowania przedszkolnego Ku dziecku. Wyd. Nowa Era, Warszawa; Helman J.H., Katz L.G (2003), Mali badacze- metoda projektu. Wyd. CODN, Warszawa; Szymański M.S. (2000), O metodzie projektów. Wyd. akademickie Żak, Warszawa; Gołęniak B.D. (2002), Uczenie metodą projektu, WSiP, Warszawa; RODN"WOM" w Częstochowie

42 Najnowsze informacje z oferty RODN WOM zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach przykładów dobrych praktyk.

43 ZAPRASZAMY Nowelizacja rozporządzenia dotyczącego podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz I etapu edukacyjnego - Wideokonferencja r. godz Metody i formy pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym r. godz Odpłatność: 5 zł/os. 43

44 Dziękuję za uwagę Sylwia Kurcab Jadwiga Mielczarek 44