METODA PROJEKTU W EDUKACJI ELEMENTARNEJ. Opracowała Iwona Łotysz doradca CEN

Transkrypt

1 METODA PROJEKTU W EDUKACJI ELEMENTARNEJ Opracowała Iwona Łotysz doradca CEN

2 Projekt to pogłębione badanie zagadnienia (problemu) o dużej wartości poznawczej. Jego zasadniczą cechą jest aktywność badawcza osób biorących w nim udział. Metoda projektu charakteryzuje się tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie je ocenia. Helman J.H., Katz L.G (2003), Mali badacze- metoda projektu. Wyd. CODN, Warszawa; 26 września

3 W metodzie projektu proces uczenia się odbywa się poprzez działanie. Działalność praktyczną wiąże się z aktywnością poznawczą, w której dominuje odkrywanie. 26 września

4 Nauczyciel odgrywa tu rolę wspierającą wyzwala inicjatywę podsuwa pomysły i rozwiązania dyskretnie prowadzi. 26 września

5 Uczeń - badacz: myśli poszukuje stawia pytania eksperymentuje działa dokonuje wyborów ocenia wykonane zadanie. 26 września

6 Punktem wyjścia dla projektu powinna być sytuacja problemowa, wzbudzająca zainteresowanie dzieci Realizacja projektu przebiega w trzech etapach. 26 września

7 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu pojawia się on w wyniku zainteresowań dzieci lub wynika z inicjatywy nauczyciela 26 września

8 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu nauczyciel przygotowuje własny plan działania w formie siatki wstępnej, dokonując jednocześnie oceny, czy temat jest zgodny z programem nauczania i możliwy do realizacji 26 września

9 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu Projektując sytuacje edukacyjne, nauczyciel powinien zastanowić się: co zaproponować uczniowi jako przedmiot odkrycia, co będzie stanowić punkt wyjścia w zajęciach, jakie zadania będą mogły być podejmowane po wykonaniu siatki tematycznej w formie mapy myśli oraz wysłuchaniu wypowiedzi i propozycji dzieci, jakie będą niezbędne warunki materialne do wykonania zadania, co wymaga wyeksponowania, co chce dzieciom uświadomić. 26 września

10 I etap - rozpoczęcie projektu Dokumentowanie realizowanych w ramach projektu zadań może mieć charakter tabelaryczny Tabela. Planowanie pracy metodą projektów Nazwa projektu Odniesienie do treści programowych Szczegółowe cele Czynności podejmowane przez dzieci w związku z podejmowany m tematem Formy organizacyjne (praca indywidualna zespołowa, grupowa Potrzebne materiały/ sprzęt Uzyskane wyniki Ewaluacja projektu/ refleksje nauczyciela i innych osób Bilewicz- Kuźnia B., Parczewska T. (2010), Entliczek pentliczek. Metoda projektów w edukacji małego dziecka. Propozycje metodyczne do programu wychowania przedszkolnego Ku dziecku. Wyd. Nowa Era, Warszawa; 26 września

11 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu - odniesienie do treści programowych Edukacja polonistyczna 1c) uczestniczy w rozmowie na tematy związane z życiem rodzinnym, także inspirowane literaturą; Edukacja społeczna: 1) potrafi odróżnić, co jest dobre, a co złe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi; wie, że warto być odważnym, mądrym i pomagać potrzebującym; wie, że nie należy kłamać lub zatajać prawdy; 2) współpracuje z innymi w zabawie, w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w domu; 3) wie, co wynika z przynależności do rodziny, jakie są relacje między najbliższymi, wywiązuje się z powinności wobec nich; 4) ma rozeznanie, że pieniądze otrzymuje się za pracę; dostosowuje swe oczekiwania do realiów ekonomicznych rodziny; 26 września

12 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu - odniesienie do treści programowych Treści kształcenia pojęcia: rodzina, członkowie rodziny, rodzice (mama, tata, mąż, żona), dzieci (córka, syn, siostra, brat), dziadek, pradziadek, babcia, prababcia, wnuczka, prawnuczka, wnuczek, prawnuczek, ciocia, wujek, kuzyn, rodzina wielopokoleniowa, drzewo genealogiczne, kontakty i więzi emocjonalne w rodzinie, wzajemne relacje, używanie zwrotów grzecznościowych, umiejętność słuchania i rozmowy, nazywanie i wyrażanie uczuć, zachowania prospołeczne, wzajemna pomoc, współpraca, współodpowiedzialność, sposoby rozwiązywania konfliktów, szacunek do bliższych i dalszych członków rodziny, pomoc w przypadku choroby i niepełnosprawności, przestrzeganie reguł i zasad w rodzinie, podział obowiązków, problemy w rodzinie (konflikty, rozpad rodziny, rozwód, rozłąka, emigracja), praca zawodowa rodziców. 26 września

13 I etap - rozpoczęcie projektu Wybór tematu - odniesienie do treści programowych Cele projektu przewidywane osiągnięcia dziecka: wyjaśnia pojęcia: mama, tata, mąż, żona, córka, syn, siostra, brat, dziadek, pradziadek, babcia, prababcia, wnuczka, prawnuczka, wnuczek, prawnuczek, ciocia, wujek, kuzyn, rodzina wielopokoleniowa, drzewo genealogiczne, zna relacje między najbliższymi, zna różne role członków rodziny i docenia je, uświadamia sobie, że każdy w rodzinie ma obowiązki i powinien się z nich wywiązywać, wypowiada się na temat różnych zawodów i zawodów swoich najbliższych, wypowiada się na tematy mu bliskie (zainteresowań członów rodziny, sposobu spędzania wolnego czasu, świąt), rozpoznaje i nazywa swoje uczucia i uczucia najbliższych, stosuje zwroty grzecznościowe, wie, że nie należy dążyć do zaspokajania swoich pragnień kosztem innych osób w rodzinie. 26 września

14 I etap - rozpoczęcie projektu Prowadzimy zajęcia wprowadzające, których celem jest budowanie wspólnych doświadczeń swobodna rozmowa o rodzinie słuchanie wierszy i opowiadań o rodzinie oglądanie zdjęć i albumów rodzinnych rozwiązywanie zagadek 26 września

15 I etap - rozpoczęcie projektu Siatka tematyczna dotycząca aktualnego zasobu wiedzy dzieci o rodzinie Nauczyciel wraz z dziećmi przygotowuje siatkę tematyczną dotyczącą aktualnego zasobu ich wiedzy oraz listę pytań do projektu (dzieci wysuwają propozycje, nauczyciel zapisuje ich pomysły, pytania, kieruje aktywnością dzieci). Jest to rodzaj graficznego przedstawienia powiązań między propozycjami i pytaniami dzieci. Występuje tu planowanie: jakie środki są potrzebne do znalezienia odpowiedzi na problemy badawcze, jakich ekspertów można zaprosić do współpracy, czy i jak włączyć rodziców do współpracy z grupą, w jaki sposób dzieci zaprezentują to czego się nauczyły. 26 września

16 I etap - rozpoczęcie projektu Formułowanie listy pytań Na tym etapie nauczyciel stawia pytania związane z pogłębieniem ich postawy badawczej i umiejętności dostrzegania problemu: Czego chcielibyście dowiedzieć się na temat? O co chcielibyście zapytać...? Co was interesuje? Co was ciekawi w związku? 26 września

17 I etap - rozpoczęcie projektu Siatka tematyczna dotycząca aktualnego zasobu wiedzy dzieci o rodzinie Rodzina to mama, tata, brat i siostra, babcia i dziadek Mama i tata ustalają co mi wolno robić W rodzinie każdy ma swoje obowiązki, RODZINA dzieci pomagają rodzicom W rodzinie ważna jest miłość, zgoda, pomoc, wycieczki, pieniądze, humor Rodzina mieszka w domku, w mieszkaniu, na wsi, w mieście W rodzinie obchodzimy urodziny, imieniny, święta W rodzinie dzieci bawią się, grają na komputerze, oglądają filmy, spotykają się z innymi dziećmi 26 września

18 I etap - rozpoczęcie projektu Formułowanie listy pytań Kto należy do rodziny? Dlaczego rodzina jest ważna? Jak w rodzinie obchodzimy urodziny? Co mogę robić w rodzinie? Jak spędzamy wolny czas w rodzinie? Kto ustala reguły w rodzinie? Czy każdy ma rodzinę? Co to znaczy drzewo genealogiczne? Co się dzieje w rodzinie, gdy ktoś zachoruje? Co to znaczy rodzina wielopokoleniowa? 26 września

19 II etap - aktywność badawcza Opracowanie planu aktywności badawczej W drugim etapie następuje próba odnalezienia odpowiedzi na pytania oraz formułowanie nowych pytań, bardziej szczegółowych. Następuje uporządkowanie wcześniej informacji. Nauczyciel opracowuje plan aktywności badawczej, który obejmie: analizę możliwości współpracy z rodzicami, ekspertami analizę miejsc, w których mogłaby odbyć się zajęcia terenowe analizę pomocy dydaktycznych, sprzętu możliwych do wykorzystania w projekcie 26 września

20 II etap - aktywność badawcza Aktywność badawcza uczniów Dzieci na tym etapie projektu wykorzystują swoją wiedzę i doskonalą różnorodne umiejętności np: zadawania pytań, obserwowania innych osób przy pracy sporządzania szkiców, rysunków oraz notatek z obserwacji, fotografowania, nagrywania rozmów, dźwięków, gromadzenia materiałów, rekwizytów, obsługiwania sprzętu. 26 września

21 II etap - aktywność badawcza Wizyta eksperta Mamy, taty, babci, dziadka, innego członka rodziny. Przygotowanie zajęć terenowych Następuje przydział zadań - każde dziecko ma do wykonania określone zadanie, np.: zadać pytanie i zapamiętać odpowiedź, nagrać rozmowę, wykonać szkic lub rysunek, sfotografować miejsce obserwacji. 26 września

22 II etap - aktywność badawcza Zajęcia terenowe Wizyta w rodzinie wielopokoleniowej. zapoznanie się ze strukturą rodziny, poznanie i wzbogacanie pojęć: rodzice (mama, tata, mąż, żona), dzieci (córka, syn, siostra, brat), dziadek, pradziadek, babcia, prababcia, wnuczka, prawnuczka, wnuczek, prawnuczek, ciocia, wujek, kuzyn, rodzina wielopokoleniowa, drzewo genealogiczne. poznanie zajęć członków rodziny, oglądanie zdjęć, albumów, filmów rodzinnych, poznanie historii i tradycji rodzinnych, spędzanie wolnego czasu w rodzinie, zabawy dawniej i dziś. 26 września

23 II etap - aktywność badawcza Omówienie zajęć terenowych Każde dziecko zdaje relacje z wykonanego zadania oraz prezentuje zebrany materiał. Nauczyciel eksponuje zebrany materiał w widocznym miejscu (Kącik projektu). Wszyscy dzielą się swoimi spostrzeżeniami i odczuciami. 26 września

24 II etap - aktywność badawcza Zastosowanie doświadczeń i wiedzy w praktyce wykonanie pracy plastycznej na temat np: Portret mojej rodziny w ramce, Mój szczęśliwy dom, Dom to miejsce bliskie sercu, Rodzinne drzewo życzeń, zabawy tematyczne z użyciem zgromadzonych rekwizytów związanych z gospodarstwem domowym np.: Zabawa w dom, Przyjmowanie gości zabawy pantomimiczne np.: Co robi mama?, Jaki to zawód?, Kim chciałbym zostać? zabawy konstrukcyjne np.: Budowanie domu gra memory np.: Kto, gdzie pracuje? 26 września

25 II etap - aktywność badawcza Wprowadzenie źródeł do dalszych badań Nauczyciel może wprowadzić dodatkowy materiał lub inne rekwizyty, pomoce nie pochodzące z wyprawy terenowej, które mogą stanowić inspirację do dalszych działań lub poszukiwań. Powrót do siatki tematycznej lub przygotowanie nowej siatki Sprawdzenie, czego dzieci się nauczyły, czy uzyskały odpowiedzi na pytania, czy pojawiły się nowe problemy do zbadania. 26 września

26 III etap - zakończenie projektu Ewaluacja projektu W ostatnim etapie istotną role odgrywa rozmowa podsumowująca oraz przygotowanie wydarzenia kulminacyjnego. Dzieci muszą ustalić, jaki nowo nabytymi informacjami chcą się podzielić z innymi, w jaki sposób to zrobią. Nauczyciel pomaga dzieciom dokonać analizy wykonanego projektu i ocenić stopień jego realizacji. 26 września

27 III etap - zakończenie projektu Sposoby prezentacji Dzieci: organizują ekspozycję, wystawę prac, pokaz dla rodziców, przygotowują albumy z realizacji projektu przygotowują zabawy dramowe - przyjmowanie i odgrywanie określonych ról w rodzinie np.: Urodziny mamy, Przyjazd babci i dziadka, Z wizytą u cioci przedstawiają w zabawie pantomimicznej Co podobało mi się najbardziej? najciekawsze ich zdaniem zabawy i zajęcia podczas projektu. 26 września

28 III etap - zakończenie projektu Ewaluacja projektu Nauczyciel: dokonuje obserwacji i oceny nabytych wiadomości i umiejętności przez dzieci, wytwory aktywności dzieci gromadzi w Kąciku projektów. 26 września

29 - podsumowanie Projekt to metoda, w której nauczyciel: pogłębia to, co dziecko wcześniej zdobyło, rozpoznaje i uwzględnia potencjał umysłowy dziecka, jego potrzeby, oczekiwania i zainteresowania, rozbudza motywację poznawania, odwołuje się do postaw, przekonań, przekazuje techniki uczenia się, umożliwia badanie, doświadczanie, działanie, zapewnia bliskość życia w edukacji. 26 września

30 - podsumowanie Projekt to metoda w której uczeń: staje się samodzielny, staje się współodpowiedzialny, rozwiązuje problemy, opanowuje procedury uczenia się, współdziała i współpracuje z innymi, rozwija swoją fantazję, kreatywność, ma możliwość wyboru, dokonuje samooceny. 26 września

31 Bibliografia: Bilewicz- Kuźnia B., Parczewska T. (2010), Entliczek pentliczek. Metoda projektów w edukacji małego dziecka. Propozycje metodyczne do programu wychowania przedszkolnego Ku dziecku. Wyd. Nowa Era, Warszawa; Helman J.H., Katz L.G (2003), Mali badacze- metoda projektu. Wyd. CODN, Warszawa; Szymański M.S. (2000), O metodzie projektów. Wyd. akademickie Żak, Warszawa; Gołęniak B.D. (2002), Uczenie metodą projektu, WSiP, Warszawa; 26 września