Zaproszenie do specjalizacji emisji 75 lat ruchu filatelistycznego w Polsce nr PSPZP 1) : ; nr Fi 2) KSZPZP 3) :

Transkrypt

1 Zaproszenie do specjalizacji emisji 75 lat ruchu filatelistycznego w Polsce nr PSPZP 1) : ; nr Fi 2) KSZPZP 3) : ) Podręcznik specjalizowany polskich znaczków pocztowych Emil Karzełek , opisując tą emisję podaje m.in. : Offset PWPW, druk formami sześciosektorowymi w arkuszach 4 x 3 pola w układzie pól szachownicy, po 6 sztuk kaŝdego rodzaju, ząbkowanie grzebieniowe 11½ : 11¼, oznaczenie sektora w prawym dolnym rogu arkusika. Do dziś nie jest znany układ sektorów w arkuszu drukowym (podkreślenie autora). 2) Katalog Fischer Tom I i 3) Katalog specjalizowany znaków pocztowych ziem polskich takŝe nie opisują rozmieszczenia arkusików w arkuszu drukowym. W periodykach filatelistycznych równieŝ niewiele na ten temat napisano jedynie kwartalnik Syrena w numerach 91 i 94 (1998 rok) zamieścił artykuły na temat tej emisji i tam teŝ po raz pierwszy zaprezentowany został arkusik z sektora 3 z przeperforowanymi obydwoma pionowymi marginesami! Sprawy niewyjaśnione zachęcają do zajęcia się nimi, więc po wielu latach poszukiwań i gromadzenia materiału, spróbuję nieco przybliŝyć wyjaśnienie tej kwestii. Szczególne znaczenie ma : pozyskanie arkusika (fot. 1) posiadającego oznaczenie sektora 2 na górnym marginesie i 3 na dolnym marginesie (efekt niewłaściwego cięcia), co udowadnia, Ŝe arkusze sprzedaŝne (ustawione tak, by tytuł emisji był na górnym marginesie) z sektorów 2 i 3 w arkuszu drukowym były nad sobą a nie obok siebie (!), fot. 1 stwierdzenie istnienia arkusików z całkowicie przeperforowanymi obydwoma bocznymi marginesami (fot. 2) : sektor 1 odkryty w 2007 roku, sektor 2 odnaleziony w 2004 roku, sektor 3 opisany w 1998 roku, co rzuciło nieco światła na sposób (a właściwie dwa sposoby) przeprowadzenia perforowania,

2 sektor 1 sektor 2 sektor 3 Ffot. 2 2 nie stwierdzenie istnienia arkusików z sektorów 4, 5 i 6 z całkowicie przeperforowanymi obydwoma marginesami pionowymi. Wszystkie przebadane arkusiki były perforowane poziomo od lewej do prawej grzebieniem perforującym przedstawionym na fot. 5, co potwierdza poniŝszy skan (fot. 3 strzałki wskazują miejsca pomiędzy kolejnymi uderzeniami grzebienia). fot. 3 Wymiary arkusików, którymi dysponowałem, wynosiły : - szerokość 142,5 147,5 mm; średnia 145 mm, kaŝdy margines pionowy 8 12 mm, - wysokość 157,0 159,0 mm; średnia 158 mm, obydwa marginesy poziome 39,5 mm, więc arkusz drukowy (w układzie przedstawionym na fot. 4) powinien mieć wymiar ok. 300 mm plus marginesy technologiczne x ok. 460 mm plus marginesy technologiczne.

3 3 x 39,5 39,5 3 x 39,5 39,5 3 x 39,5 4 x 31,5 4 x 31, ,5 6 fot. 4 3 montaŝ elektroniczny 1 2 UwaŜam, Ŝe w arkuszu drukowym dwa poziome wewnętrzne marginesy (z tytułem emisji) miały wysokość równą wysokości znaczka (39,5 mm) i nie były przycinane podczas podziału arkusza perforacyjnego na arkusze sprzedaŝne, natomiast pionowy wewnętrzny margines równy szerokości znaczka (31,5 mm) był przycinany podczas podziału arkusza perforacyjnego na arkusze sprzedaŝne. Obcinano takŝe zewnętrzne marginesy arkusza drukowego wraz ze znakami drukarskimi (krzyŝyki markacyjne, punktury). Analiza dostępnego materiału pozwala wysnuć hipotezę, Ŝe perforowanie przeprowadzono jednym grzebieniem (434,5 mm = trzy wysokości z fot. 5 przedzielone dwoma przerwami po 39,5 mm = 21 igieł) zawsze w tym samym kierunku lecz dwoma sposobami : 1. pięcioma uderzeniami kaŝdej części grzebienia przez pojedyncze sektory arkusz perforacyjny obejmował sektory 4, 5 i 6 lub 1, 2 i 3 (połowa arkusza drukowego), 2. dziesięcioma uderzeniami kaŝdej części grzebienia kolejno przez 2 sektory arkusz perforacyjny był równy arkuszowi drukowemu. Niezwykła rzadkość występowania arkuszy z całkowicie przeperforowanym lewym marginesem wskazuje, Ŝe zasadniczą część nakładu perforowano sposobem pierwszym. Pozostaje pytanie : dlaczego? Gdyby wielkość nakładu (ponad 83 tysiące 6-sektorowych arkuszy drukowych) wymusiła perforowanie jednocześnie na dwóch maszynach, wówczas ilość arkusików z sektorów 1, 2 i 3 z przeperforowanym i nieprzeperforowanym lewym marginesem byłaby podobna. Tak nie jest! Więc??? MoŜe komuś uda się rozwikłać tą zagadkę!? fot. 5 Usterki. MoŜliwość wykonania duŝych, dobrej jakości powiększeń, ułatwia wyłowienie, zeskanowanie i opisanie nawet najdrobniejszych odmienności, charakterystycznych dla konkretnego pola w danym sektorze. Mogą one posłuŝyć do umiejscowienia danego znaczka w arkuszu sprzedaŝnym a nawet drukowym. Ciekawostką jest, Ŝe Ŝadna z wcześniej lub teraz opisanych usterek nie występuje na wszystkich zbadanych arkusikach danego sektora, a tylko 5 moŝe pojawić się we wszystkich sektorach!

4 Przebadałem 176 arkuszy sprzedaŝnych oraz po 35 znaczków w parkach czyli po 1091 sztuk kaŝdego znaczka. PoniŜej przedstawiam zestawienie cech charakterystycznych (usterek) powtarzalnych, a na następnych stronach ich wygląd (podczas skanowania włączyłem funkcje wyostrz obraz i automatyczne tonowanie a przy montaŝu dodatkowo formatowałem obraz). nr kat. Fi sektor ilość zbadanych arkusików ilość arkusików z usterką 01 czarna linia krzywa nad literą K w POLSKA 1 9 5,11 0,82 02 czarna kreska między 6 i 0 w nominale do litery g w gr ,39 1,37 03 czarna kropka pod literą L w POLSKA ,23 1,65 04 czarna plama w literze S w POLSKA 1 6 3,41 0, , 4, 5, 7, 10, ,77 14,85 06 biała plamka (dziura w balonie) obok drugiej od lewej liny ,11 0,92 07 przerwana z lewej strony litera P w POLSKA 2 4 2,27 0,37 08 biała plamka (dziura w balonie) poniŝej górnej flagi 2 5 2,84 0,46 09 czarna plamka na prawym rękawku 3 6 3,41 0,64 10 czerwona kropka pomiędzy L i I w FILATELISTYCZNEGO ,43 8,89 11 czarna podłuŝna ukośna plamka pod literą r w gr ,39 1,19 12 Ŝółta plama ("słonko") nad dachem 4 4 2,27 0,37 13 czarna plama ("kamień") przed budynkiem ,11 5,13 14 czarna kropka za ramką z prawej strony ,86 3,94 15 przerwana ramka z prawej strony 5 4 2,27 0,37 16 uszkodzona z lewej strony cyfra 0 w nominale 5 3 1,70 0,27 17 czarna kropka przed literą O w POLSKA 5 3 1,70 0,27 18 czerwona kropka na prawo od czapeczki 6 4 2,27 0,37 19 pogrubienie dolnej części litery O w POLSKA 6 6 3,41 0, niebieska kropka nad literą A w FILATELISTYCZNEGO ,39 1, Lp opis % występowania z usterką arkusików 21 czarna kropka na lewym rękawku ,00 9,17 22 czarna plamka na przedramieniu lewej ręki ,52 1,37 23 czerwona kropka między czapką a literą N w ZNACZKA 9 3 1,70 0,37 24 czarna pionowa kreska pod literą I w MICHALUK 9 7 3,98 0,64 25 czarna kropka obok lewego łokcia 9 4 2,27 0,37 26 uszkodzony dolny szeryf litery K w POLSKA 9 3 1,70 0,27 27 plama ("soczewka") w prawym oku 9 6 3,41 0,55 28 uszkodzona litera L w POLSKA ,27 0,37 29 czarna kropka przy dolnej krawędzi litery L w POLSKA ,66 1,56 30 czerwona kropka obok lewego barku ,70 0,27 31 czarna plama na nadgarstku lewej ręki ,98 0,64 32 czarna "strzałka" poniŝej biało-czerwonej flagi ,25 1,01 33 uszkodzony górny szeryf litery K w POLSKA ,41 0,57 34 niebieska kropka na dolnym marginesie pod 12. polem - 7 3,98 0,64 35 czarna kropka na dolnym marginesie z lewej strony ,23 1,70 pole czarne kropki (najczęściej 5)* na białym polu flagi białoczerwonej marginesy znaczków * 5,11 0,85 ilość kropek oraz nasilenie barwy czarnej są zmienne, nawet w ramach tego samego numeru pola i sektora % występowania arkusików z usterką = ilość szuk arkusików z usterką : ilość zbadanych sztuk arkusików (176) x 100 % % występowania znaczków z usterką = ilość szuk danego znaczka z usterką : ilość zbadanych sztuk danego znaczka (1 091) x 100 %

5 Znaczek nr 1674 PSPZP 1), nr Fi 2) KSZPZP 3) z naniesionymi i oznaczonymi wszystkimi ww. usterkami (montaŝ elektroniczny) Na tym znaczku w kaŝdym sektorze mogą pojawić się tylko usterki oznaczone numerami 03, 10 i 21.

6 Znaczek nr 1675 PSPZP 1), nr 1706 Fi 2) KSZPZP 3) z naniesionymi i oznaczonymi wszystkimi ww. usterkami (montaŝ elektroniczny) Na tym znaczku w kaŝdym sektorze mogą pojawić się tylko usterki oznaczone numerami 13 i 14.

7

8 Potwierdzenia lub wykluczenia powtarzalności warte są następujące (i moŝe jeszcze inne) cechy charakterystyczne (usterki) zauwaŝone na zbadanych arkusikach i znaczkach : n r k a t. F i L p o p is p o l e se k to r zn ie k s zta łc o n a lite ra P w P O L S K A b ia ła p la m k a w e w ło s a c h p rzy le w ym u c h u b ia ła p la m k a n a p ra w e j s k ro n i k ro p k a o b o k c za p k i c ze rw o n a o w a ln a lin ia n a le w ym rę k a w k u u s zk o d zo n y d o ln y s ze ryf lite ry L w P O L S K A p rze rw a n a ra m k a n a d P w P O L S K A c ze rw o n a k ro p k a p o n iŝe j P w P O L S K A b ia łe p la m k i p o d d ło n ią i n a d g a rs tk ie m le w e j rę k i c za rn a u k oś n a k re s k a n a lite rze H w R U C H U b ia ła p la m k a p o d c za p e c zką p o w yŝe j p ra w e j s k ro n i c za rn a k ro p k a p o d lite rą g w g r u s zk o d zo n a lite ra L w P O L S K A b ia łe p la m k i w e w ło s a c h p rzy p ra w ym u c h u u s zk o d zo n a lite ra K w P O L S K A c za rn a [p la m a za O w P O L S K A b ia ła p la m k a p o d n a d g a rs tk ie m le w e j rę k i p rze c ię te c yfry 6 i 0 w n o m in a le u s zk o d zo n a lite ra L w P O L S K A p rze c ie ta lite ra g w g r u s zk o d zo n e 0 w n o m in a le Ŝó łta p la m a n a le w e j rę c e c za rn a k ro p k a n a p ra w ym m a rg zn a c zk a za ra m ką b ia ła p la m k a w e w ło s a c h p rzy le w ym u c h u p la m a p o d le wą d ło n ią m a rg in e s g ó rn y : c za rn a k ro p k a n a d U w R U C H U

9 ??? ??? NiezaleŜnie od powyŝszego istnieje wiele usterek niewartych (moim zdaniem) katalogowania a świadczących o mało starannym przeprowadzeniu procesu drukowania. Oto przykłady : Nie zawsze teŝ pasowanie form było wystarczająco dokładne mamy więc przesunięcia barw : Ta emisja sprzed ponad 30 lat, której wiele okazów (znaczków pojedynczych, znaczków w parkach i całych arkuszach sprzedaŝnych) znajduje się w posiadaniu kolekcjonerów, pozostaje nadal nie do końca rozpracowana. Zapraszam więc do dalszej specjalizacji! Będę wdzięczny za podzielenie się swoimi odkryciami ze mną i z czytelnikami. emil.k@2com.pl