Ul. Kasprzaka 24 Ul. Legionów Polskich 107 Ul. 1 Maja 30

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ul. Kasprzaka 24 Ul. Legionów Polskich 107 Ul. 1 Maja 30"

Transkrypt

1

2 Ul. Ma ja kow skie go 33 SpółdzielniaMieszkaniowa Lokator w DąbrowieGórniczejistniejeod 52lat.ZasobySpółdzielniobecniewynosząponad mieszkańoraz kilkasetlokaliużytkowychi garaży. Spółdzielnia od kilku lat realizuje program termomodernizacji Uchwalony przez Zebranie Przedstawicieli SM Lokator podczas którego w latach ocieplono 34budynki.Programtenna lata zakładadocieplenie do 2017r. 120budynkówmieszkalnych.Aktualniew ramachtegoprogramuw latach wykonano,bądźsąw trakcierealizacjikolejne 24 budynki m.in. budynek w centrum miasta przy ul. Kościuszki 19 tzw. Superjednostka. Na dzieńdzisiejszyocieplonychzostało 96budynków.Podczaspracdociepleniowychwykonywanychjestrównieższeregpractowarzyszących mającychna celupoprawęwarunkówtechnicznychjaki estetycznych.wielez tychbudynków ocieplonychbyłopłytamiacekolowymii obecnie prace polegają na ich demontażu i wykonaniu dociepleniaw technologiilekko-mokrej. Wykonanietakdużegozakresupracmożliwejest poprzezfinansowanienakładówczęściowoześrodków pochodzących z funduszu remontowego a częściowoz kredytówz premiątermomodernizacyjnąz BankuGospodarstwaKrajowego,bądź pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiskai GospodarkiWodnej.Po spełnieniu warunkówzawartychw audycieistniejemożliwość uzyskania premii termomodernizacyjnej bądź częściowegoumorzeniapożyczki. Jakwyglądajązasobyspółdzielczena terenie DąbrowyGórniczejkażdybędącw naszymmieściemożeocenić. Ponieważnadaltrwająpracenad kolejnąnowelizacjąustawyo spółdzielniachmieszkaniowych trudno jest dziś powiedzieć, czy realizacja tego wieloletniegoplanubędziemożliwa. Ul. Topolowa 50 Ul. Kasprzaka 24 Ul. Legionów Polskich 107 Ul. 1 Maja 30

3 W nu Me rze: Naszymzdaniem... 3 DzIA ŁA nia rzą DU Kluczemdo sukcesujestwspółpraca. Rozmowaz MinistremInfrastruktury Ce za rym GrA BAr Czy KIeM... 4 NASZYM ZDANIEM eu ro PAr LA MenT Wspólnyrynekodpowiedziąna kryzys. Rozmowaz Posłankądo Parlamentu EuropejskiegoMAŁ GO rza TĄ HAnDz LIK... 7 SeJM Inwestycjedrogowe. Rozmowaz Wiceprzewodniczącym SejmowejKomisjiInfrastruktury JA nu SzeM PIe CHO CIń SKIM... 8 SeK TOr BU DOW nic TWA Potrzebawspółpracy. Rozmowaz PrzewodniczącymZwiązku Zawodowego Budowlani,Prezesem PolskiegoTowarzystwaMieszkaniowego zbi GnIe WeM JA now SKIM... 9 PrzeD SIĘ WzIĘ CIA re GIO nu I EuropejskiKongresMałychi Średnich Przedsiębiorstw 6-7październik PrezesRegionalnejIzbyGospodarczej w KatowicachTA DU esz DO no CIK III ŚląskieForumInwestycji,Budownictwa, Nieruchomości29wrzesień2011r SA MO rząd Te ry TO rial ny regionu Reminiscencjesejmikowe. WiceprzewodniczącySejmikuWojewództwa ŚląskiegoMI CHAŁ CzAr SKI Jasne,żeCzęstochowa! Rozmowaz PrezydentemCzęstochowy KrzySz TO FeM MA Ty JASz Czy KIeM In We STy CJe W re GIO nie DrogowaTrasaŚrednicowaw Zabrzu AU TO ry Te Ty BU DOW nic TWA I GO SPO DAr KI ŚLĄ SKIeJ Nowoczesnyprofesjonalizm. Rozmowaz Prezesem ChorzowskiejSpółdzielniMieszkaniowej Grze GO rzem GO WA rzew SKIM Stawiamyna rozwój. Rozmowaz PrezesemZarządu ELTRANS Sp.z o.o. MA riu SzeM SA ra TO WI CzeM FO rum BU DOW nic TWA ŚLĄ SKIe GO Trzylatawspółpracyi integracji WSPOMnIenIe ZygmuntLorenz ŚLĄ SKA IzBA BU DOW nic TWA EfektywnawspółpracaIzby ześląskimurzędemskarbowym Jubileusz XX-leciafirmyWadmar wsosnowcu TSMOskardw Tychach Warbud wartobudować Ryzykowykonawcówprzedsięwzięć inwestycyjnychdrpio Tr TWOreK BezPIeCzeńSTWO PrACy W BUDOWnICTWIe KonkurswiedzyoBHP-rozstrzygnięty eko LO GIA Unieszkodliwićazbest.JolantaMatiakowska Barieryi ograniczeniaw prowadzeniudziałalnościinwestycyjnej i budowlanej, stanowić będą wiodącą tematykę konferencji III Ślą skie Fo rum In we sty cji, Bu dow nic twa, Nie ru cho mo - ści w dniu 28 wrze śnia 2011 r. w Sali Sejmu Śląskiego UrzęduMarszałkowskiegow Katowicach.Zdaniemorganizatorów tejkonferencji,nieodzownei koniecznestajesięprzełamaniejuż kilkuletniejstagnacjii oczekiwaniana systemowei przełomowe zmiany prawne, regulujące proces inwestycyjno-budowlane. Obecnie,najważniejsząichwadąi obciążeniemjestprzewlekłość i nieprzewidywalnośćproceduradministracyjnych,wydłużających proces decyzyjny do rozpoczęcia inwestycji od 2 do 3 lat, aw przypadkulicznychodwołańi sporówkompetencyjnych nawetdo 5-ciu.W tejkategorii,bankświatowyklasyfikujenaszkraj na jednymz ostatnichmiejscna świecie.w kwietniubr.,trybunałkonstytucyjnyoddaliłprzyjętą 2latatemuprzezSejm nowelizację PrawaBudowlanego autorstwakomisji PrzyjaznePaństwo. Przypomnieć należy, że poprzedzoną także wielce krytycznymiocenamiwieluprofesjonalnychorganizacjipozarządowychbudownictwa,architekturyi urbanistyki.z koleirządwstrzymałdalszeprocedowanienowelizacjiustawyo planowaniui zagospodarowaniuprzestrzennym.powstaławięcobecniesprzyjająca sytuacja,bysporządzićaktualnąidentyfikacjębarierprawno-instytucjonalnychw sektorzebudownictwai na tejpodstawieprzystąpićdo metodycznegoopracowaniaod podstaw,gruntowniezreformowanego prawa inwestycyjnego. Kompleksowego i spójnego z koordynacjąwzajemnąrozwiązańprawnychprzynajmniejkilkuustaw,w pierwszejkolejnościprawabudowlanego oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego, także ochronyśrodowiska,energetyki,geodezjii kartografii.w korelacjiz finansowaniembudownictwai prawemzamówieńpublicznych. Byćmożezintegrowanychjako KodeksBudowlany.Opracowanietego,niewątpliwiezłożonegoprojektulegislacyjnegopowinnostanowićjednoz ważniejszychzadańparlamentui Rządunowejkadencji.CelemkonferencjiŚlą skie go Fo rum będziewięc wypracowanie,przezkrajowei regionalneorganizacjepozarządowebudownictwa,rekomendacjinowychrozwiązańprawnych do tegoprojektuustawowego.rekomendacjekonferencji,zostanątakżeprzedstawionew trakcieeu ro pej skie go Kon gre su Ma - łych i Śred nich Przed się biorstw w dniach 6-7 paź dzier ni ka br. w Ka to wi cach. Wzrostinwestycjii sprawnyprocesichrealizacji będziedecydowało utrzymaniuwysokiegowzrostugospodarczegokraju.z tymwłaśnieprzesłaniem,zapraszamydo udziałuw Konferencji połączonej z obchodami Ślą skie go Dnia Bu dow la - nych PrzewodniczącyRadyŚląskiej OkręgowejIzbyInżynierówBudownictwa WiceprezesŚIB Prezydent ŚląskiejIzbyBudownictwa WyDArzenIA Budownictwona III EuropejskimKongresie Gospodarczym Franciszek Buszka Tadeusz Wnuk ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011 3

4 DZIAŁANIA RZĄDU Kluczem do sukcesu jest współpraca Fot. Grzegorz Rogiński CIR Rozmowa z Cezarym GrabarCzykiem, Ministrem Infrastruktury Jak Pan oce nia in fra struk tu rę ko - le jo wą na te re nie wo je wódz twa ślą skie go w kon tek ście ła two ści prze miesz cza nia się we wnątrz aglo - me ra cji? Na Śląskumamydo czynieniaz infrastrukturąbardzorozbudowaną,alejej stan techniczny jest niezadowalający. Dotyczytozwłaszczapołączeńaglomeracyjnych,takichjakKatowice-Gliwice czybytom TarnowskieGóry.Problememjestrównieżsiećstacjii przystanków nie zawsze dobrze dostosowana do obecnychpotrzeb,tzn.brakobsługi dużychosiedlimieszkaniowych.drugi problem to słabe zintegrowanie stacji i przystankówkolejowychz innymiśrodkami transportu miejskiego. Dlatego na Śląskuszczególnąuwagęzwracamy na rewitalizację i modernizację infrastrukturykolejowej,m.in.licznychwęzłówprzesiadkowych. Wartojestrównieżpowiedzieć,jakdużona koleijestrobionew skalicałego kraju. W ciągu ostatnich trzech lat do użytkuoddano 1400 kmzmodernizowanych torów, obecnie modernizowanych jest natomiast ponad 1600 km. Od 2007 roku w sumie podpisaliśmy umowyna modernizacjęponad 2500 km torówna liniachkolejowych.modernizujemyteż 70dworcówkolejowychw całejpolsce. na po cząt ku kwiet nia w Pra dze pod pi sa ny zo stał List In ten cyj ny do - ty czą cy po łą cze nia Pol ski i Czech li - nia mi du żych pręd ko ści. Listintencyjnypotwierdzawspólne dążeniepolskii Czechdo połączenianaszych państw kolejami o najwyższym standardzie. List dotyczy wspólnych połączeńmiędzykatowicamia Ostrawą orazwrocławiemi Pragą.Ustalono,że wspólnagruparoboczabędzierekomendowałamożliwyprzebiegtychtras.połączeniazostanązgłoszonedo Transeuropejskiej SieciTransportowejTEN-T. Sieć TEN-T obejmuje te połączenia drogowe,kolejowe,morskie,lotniczeczy śródlądowew krajachue,któresłużą obywatelom całej Unii, zwiększając efektywnośćwspólnegorynku.pamiętamy,żeuniadążydo zapewnieniainteroperacyjnościnarodowychsiecitransportowychi do rozwojuintermodalności w transporcie. Ja kie są per spek ty wy po wią za nia trans por tu ko le jo we go z lot nic twem? Transportlotniczyi kolejowypowinnyw najszerszymożliwydladobrapasażerówzesobąwspółpracować,a nie konkurować.najlepsząformątejwspółpracyjestzapewnieniepołączeńkolejowychdo portówlotniczych.obecnie funkcjonujejużpołączeniedo krakowskichbalic,zaawansowanajestrównież budowa łącznicy do warszawskiego Okęcia.Na różnychetapachpracznajdujesiębudowapołączeńkolejowych do portówlotniczychw Gdańsku(zarówno z centrum Gdańska, jak i Gdyni Pomorską Koleją Metropolitalną). W Szczecinierealizowanyjestprojekt połączenialiniąkolejowąportulotniczegow Goleniowie.Zaawansowanyjest 4 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

5 DZIAŁANIA RZĄDU równieżprojektpołączeniakolejowego do lotniskaw Świdniku.Sątoinwestycjeprzeznaczonedo realizacjijeszcze w tejperspektywiefinansowejue,czyli do 2015r. Mówiąco lotniskachmuszęprzypomnieć,żew 8portachleżącychw sieciten-t,czyliw Warszawie,Gdańsku, Wrocławiu,Poznaniu,Katowicach,Krakowie,Rzeszowiei Szczecinie,realizowanesąinwestycjepolegającena rozbudowie infrastruktury, finansowane w ramachprogramuoperacyjnegoinfrastrukturai Środowisko.Ichwartość to 4 726mlnzł,z tegośrodkiprzeznaczone przez Unię Europejską wynoszą 1 274mlnzł.Praceteobejmująnp. rozbudowę terminali, dróg startowych i kołowania, czy budowę płyt postojowych,comazwiększyćprzepustowość portów. Ja kie są ce le i prio ry te ty eu ro pej - skiej po li ty ki trans por to wej w od - nie sie niu do in fra struk tu ry? KomisjaEuropejskazwracauwagę na zrównoważony rozwój transportu. Stądtakdużarolatransportukolejowegojakonajbardziejekologicznego.KE koncentrujesięna projektach 2-3-letnich,abyjaknajszybciejbyływidoczne efektytychdziałańprzynoszącekorzyścimieszkańcom.ważnejestrównież zapewnieniekomplementarnościinwestycji, czyli inwestowanie zarówno w modernizacjętorówna liniachkolejowych,dworców,terminalido ruchutowarowego,jaki w tabor.istotnejest,aby tegorodzajudziałaniabyłyuzupełnianeo inwestycje miękkie,tzn.zapewniające szybką informację dla pasażeróworazśrodkiinformatycznepozwalającesprawniesprzedawaćusługikolejowe.do 2015rokumająbyćtakże uruchomione 2 korytarze transportu towarowegoprzebiegająceprzezpolskę,nad czympodjętojużpracewspólnie z instytucjami zagranicznymi z państw,przezktóreprzebiegaćbędą korytarze. Dodatkowo,podstawowecelei priorytetypolitykitransportowejuniizostałyokreślonew tzw.białejksiędze,która ma charakter długookresowy i obejmujeokresdo 2050r.Polskapopierazarysowanew Księdzecele,które zakładają stworzenie do 2030 r. ogólnounijnejsieciten-t,a takżeredukcjęliczbywypadkówdrogowych. Pa nie Mi ni strze, jak Pan oce nia pro jek ty ko mu ni ka cyj ne re ali zo wa ne w ra mach przy go to wań do eu - ro 2012? Czy tzw. od blo ko wa nie sys - te mu praw ne go przy spie szy ło bu - do wę au to strad? Tak,zmianyw prawieśrodowiskowym, prawie zamówień publicznych oraz w tzn. specustawie drogowej, wprowadzonew 2008r.przezkoalicję PO PSL,byłyfundamentemprzyspieszeniabudowydrógw Polce.Pozwoliłynamna podpisanieumówna budowę 1900 kmnowychdróg.w budowie i przebudowie jest obecnie ponad 1400 kmdróg,w tym 730 kmautostrad. Prowadzimynajwiększyprogrambudowy dróg w Polsce, zarówno krajowych, jak i samorządowych. Tylko w 2010r.zmodernizowanolubwybudowanoponad 2,8tys.kmdróggminnych i powiatowychw całejpolsce.łącznie w latach wybudowano,wyremontowano lub przebudowano ponad 5,6tys.kmdróglokalnych. Pamiętajmy,żeEuro 2012jestkatalizatorem, dzięki któremu realizujemy strategicznedlakrajuinwestycje.będą onekorzystniewpływałyna naszągospodarkęjeszczeprzezwielelatpo zakończeniumistrzostw. Jak na chwi lę obec ną wy glą da sy - tu acja od cin ka A1 Stry ków Py rzo - wi ce oraz od cin ka A1 Świer kla - ny Go rzycz ki? Realizacja odcinka autostradya1 od Strykowado Pyrzowicbyłapierwotniezaplanowanaw systemiekoncesyjnym.niestety,zewzględuna kryzysfinansowy koncesjonariuszowi konsorcjum Autostrada Południe SA nieudałosięzapewnićfinansowaniainwestycji.w związkuz tymzdecydowaliśmy,żeodcinekstryków Tuszynzo- stanie wybudowany w systemie tradycyjnym,tj.inwestorembędziegeneralnadyrekcjadrógkrajowychi Autostrad.OdcinekTuszyn Pyrzowicenatomiast jest planowany do realizacji w systemiepartnerstwapubliczno-prywatnego. W przypadkuodcinkastryków Tuszyn, GDDKiA rozstrzygnęła przetarg na realizacjęw systemie Projektuji Buduj.Oddanieodcinkajestplanowane na przełom II i III kwartału 2013r.Jeśli chodzio odcinektuszyn Pyrzowice, to w lutym 2011 r. GDDKiA podpisała umowę na wykonanie dokumentacji projektowej.aktualnieprowadzonesą prace,któremająpozwolićna uruchomienie przetargu na wybór partnera prywatnego,któryzbudujei będzieeksploatowałtenodcinekautostrady zgodniez zapisamiprogramubudowydróg Krajowychna lata Autostrada A1 pomiędzy Sośnicą a Gorzyczkami będzie miała 48 km i zostałapodzielonana trzyodcinki.dwa z nich od Sośnicydo Bełkui od Bełku do Świerklan zostały już oddane do ruchu.trzeciz odcinków,pomiędzy Świerklanamio Gorzyczkami,o długości 18 km,jestw budowiei mabyćoddanydo użytkuw kwietniuprzyszłegoroku. W nowej umowie wprowadzono istotnedlastronypublicznejzapisy,m. in.włączenieokresuzimowegodo czasurealizacji,wprowadzeniegodzinpracyod 6do 22,rozszerzeniekatalogukar umownych,czyteżwprowadzeniecodziennychraportównadzoruprzekazywanychdo GDDKiA.Realizacjaodcinka przebiega prawidłowo, zgodnie z pozwoleniem na budowę i zapisami kontraktu. Po wsta je co raz wię cej dróg. Kto bę dzie pła cił za ich utrzy ma nie? Budując nowe drogi należy brać pod uwagęmożliwośćichpóźniejszego utrzymania. Nawet bogate kraje zachodniejeuropyborykająsięz problemem niewystarczających środków na utrzymaniesiecidróg.dlategopolskirządstarasięzbilansowaćwydatki przeznaczonez jednejstronyna utrzymanie i remonty istniejących dróg, a z drugiejna budowęnowychtras. Koniecznośćpobieraniaopłatza przejazdsamochodówciężarowychpo drogachzostałanałożonana wszystkiekrajeczłonkowskieunijnądyrektywą,która zakładapobieranieopłatod pojazdów ciężarowycho masiepowyżej 3,5t. W Polsce 1lipcana ponad 1500 km dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA zacznie obowiązywać ElektronicznySystemPoboruOpłat.Będzie ondotyczyłsamochodówpowyżej 3,5t. orazautobusów,niezależnieod ichdopuszczalnejmasy.decydująceznaczeniedlaobjęciapojazdówopłatąelektronicznąmiałamasacałkowita jestto uzasadnione zużyciem infrastruktury drogowej,ponieważkażdypojazdo łącznejdopuszczalnejmasiecałkowitejpowyżej 3,5tpowodujeznacznezużycie infrastrukturydrogowej.wysokośćopłaty elektronicznej jest określana właśnie na podstawie kosztów budowy i utrzymania infrastruktury drogowej. Systemelektronicznegopoboruopłatbędzie sprawiedliwszy niż dotychczas obowiązujący system winietowy, gdyż oparty jest na faktycznie przejechanychkilometrachi jegowdrożenieoznacza wprowadzenie w Polsce zasady użytkownik płaci oraz zanieczyszczającypłaci.kierowcysamochodów spełniającychnormyeuro V i wyższe będąpłacićmniej,zachęcitowięcprzewoźnikówdo wymianytaboruna bardziej ekologiczny. Part ner stwo Pu blicz no -Pry wat ne (PPP) ja ko mo del fi nan so wa nia in fra - struk tu ry spraw dzi ło się w in nych kra - jach. W Pol sce zróż ni co wa nie PPP jest zni ko me. Co na le ży zro bić, aby wy ko rzy stać tą for mę współ pra cy w in fra struk tu rze dro go wej? Wiemy,żePartnerstwoPubliczno- -Prywatnejestrównorzędnymz trady- ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011 5

6 DZIAŁANIA RZĄDU cyjnym instrumentem budowy infrastruktury.przy jegoużyciuważnejest przedewszystkimprecyzyjneokreślenie zadańi powinnościzarównostronyrządowej, jak i prywatnej. Ponad 30% z obecnie eksploatowanych autostrad w Polscezostałowybudowanychw formuleppp.w oparciuo PPPbudowane są kolejne odcinki o łącznej długości 168 km chodzituo dwaodcinkiautostrad:a1od NowychMarzówdo Torunia i A2 od Nowego Tomyśla do Świecka. Pamiętajmy,żeostatniesłowodotyczącetego,czydanainwestycjabędzie realizowana w formule PPP zależy od instytucjifinansowych,którezapewniająpieniądzena jejrealizację.ostatnikryzysfinansowyuniemożliwiłrealizacjędwóchdużychprojektóww ramach PPP odcinkaautostradya1stryków- -Pyrzowice i A2 Stryków-Konotopa. W związku z tym autostradę z Łodzi do Warszawy realizujemy w systemie tradycyjnymprzezgeneralnądyrekcją DrógKrajowychi Autostrad.Nadaljednakobserwujemyrosnącezainteresowanie instytucji finansowych nowymi przedsięwzięciami.obowiązującyprogram Budowy Dróg przewiduje możliwośćrealizacjiw formulepppodcinków A1Tuszyn-Pyrzowicei Warszawa-Kukurykina autostradziea2.obecnietrwająpracenad przygotowaniempierwszegoz wymienionychodcinków. W ja ki spo sób re sort in fra struk - tu ry pla nu je wy ko rzy stać Pol ską pre - zy den cję w Ue? 1 lipca Polska po raz pierwszy w historiiobejmieprzewodnictwow RadzieUniiEuropejskiej.Todlanaswielkie wyzwanie, ale także szansa na kształtowaniepolitykiue.ważnym obszaremaktywnościresortuinfrastruktury w zakresie polityki transportowej będą prace nad rewizją wytycznych w sprawie Transeuropejskich Sieci Transportowych (TEN-T). To one są gwarancjąpełnejintegracjii spójności Europy.Jesteśmyświadomitegofaktu, dlategocelempolskiejprezydencjibędzieumożliwieniestworzeniaspójnego i zintegrowanegosystemutransportowegow całejue.dostrzegamyrównieżpotrzebę wzmocnienia połączeń transportowychuez sieciamitransportowymi państwtrzecich,zwłaszczawschodnimi sąsiadamiue. Chcemyteżpracowaćna rzeczzwiększenia przepustowości portów lotniczychw Unii.Dynamiczniezmieniająca sięsytuacjasprawia,żekoniecznejest dostosowanieprzepisówdo aktualnych warunkówrynkowych,jakrównieżzapewnienie większej konkurencyjności usługzwiązanychz obsługąportówlotniczychue.zagadnieniamitymizajmie- mysięw ramachtzw.pakietulotniskowego. Szczególną uwagę Prezydencjazamierzapoświęcićrewizjidyrektywy ws. rynku obsługi naziemnej w portachlotniczychue. JakoPrezydencjaPolskaplanujezainicjowanie prac nad tzw. Pakietem w sprawiemorskiejagendysocjalnej. Obejmuje on takie zagadnienia, jak: konkurencyjnośćw żegludze,warunki pracy,kwalifikacjei szkoleniemarynarzy.prezydencjauznajemorskąagendęsocjalnąza ważnyelementunijnej politykimorskiej,zwłaszczaw jejwymiarzespołecznym. Będziemyrównieżkontynuowaćpracenad ProgramemPolitykiWidmaRadiowego. Poprawa koordynacji zarządzaniawidmemradiowymw obrębieue i na jej granicach zewnętrznych ma niezwykleistotnywpływna zmniejszenie barier rozwoju bezprzewodowych technologiitelekomunikacyjnych.problematyce tej zostanie poświęcona konferencjaministerialnana tematperspektywrozwojurynkułącznościelektronicznejw UE. Prezydencja polska przeprowadzi również debatę nad rozporządzeniem w sprawieroaminguw sieciachtelefoniikomórkowej.kierującsięinteresami konsumentów państw członkowskich UE,PrezydencjaumożliwiRadziezajęciestanowiskaw sprawieewentualnegoprzedłużeniafunkcjonowaniatejregulacji. Wspomnianezagadnieniabędątematemspotkań,któreodbędąsięw Polsce od lipca do grudnia tego roku. Wśród najważniejszychnależywymienićnieformalneposiedzenieministrówtransportupaństwuew Sopocie,konferencję ZieloneKorytarze działaniena rzecz multimodalnego,zrównoważonegosystemu transportowego w Szczecinie, konferencję Perspektywyrozwojurynkułącznościelektronicznejw UniiEuropejskiej w Warszawie,a takżespotkanieministrówtransportuna tematpartnerstwawschodniegow Krakowie. na ko niec py ta nie do ty czą ce in - fra struk tu ry ro we ro wej. Ma my szan - se na ścież ki ro we ro we? Czy mi ni - ster stwo wspie ra w tej kwe stii sa mo rzą dy? Ścieżkirowerowe,ichplanowanie i budowatozadaniasamorządów.pomimożeresortinfrastrukturyniemaoddzielnychśrodkówna tegotypuzadania, tozawszechętniewspieratedziałania, którepomagająwzmocnićpozycjęrowerzystówi poprawićichbezpieczeństwo w ruchudrogowym.ostatniadużazmianaw prawieo ruchudrogowym,wypracowywanaprzy aktywnymudzialeministerstwainfrastruktury,przyniosławiele ułatwieńrowerzystomi zbliżyłapolskie rozwiązaniaprawnedo rozwiązańzagwarantowanychdlarowerzystóww rozwiniętychpaństwacheuropyzachodniej. Mówię tutaj o kwestiach związanych z ustaleniempierwszeństwarowerzysty jadącegościeżkąrowerowąprzed pojazdemskręcającym,możliwościbezpiecznegowyprzedzaniawolnojadącychlub stojącychw korkupojazdówi szereguinnychułatwieńdlamiłośnikówdwóchkółek,jakchoćbymożliwościprzewożenia dzieciw przyczepkachrowerowych,co dotychczasniebyłodozwolone.generalnadyrekcjadrógkrajowychi Autostrad w miarę możliwości wszędzie tam,gdzieruchrowerowystanowiistotnączęśćruchulokalnego,starasięgo separować od ruchu samochodowego w trakcieremontówi modernizacji drógdojazdowychdo mniejszychmiejscowościbudowanesąścieżkirowerowe lub ciągi pieszo-rowerowe, które znacząco poprawiają bezpieczeństwo rowerzystówi pieszych. Dzię ku ję za roz mo wę. RozmawiałaKarolinaGalla Cezary GrabarCzyk (1960 ), prawnik, poseł na Sejm RP IV, V i VI kadencji. Członek Zarządu Krajowego Platformy Obywatelskiej RP. Przewodniczący Zarządu Regionu Łódzkiego Platformy Obywatelskiej RP. Obecnie jest posłem na Sejm VI kadencji. Od 16 listopada 2007 pełni funkcję Ministra Infrastruktury w rządzie Donalda Tuska. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji. Odbył aplikację adwokacką w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Łodzi. W latach był asystentem w katedrze prawa konstytucyjnego na Uniwersytecie Łódzkim. Pracował m.in. jako adwokat. W latach był pierwszym wicewojewodą łódzkim, a wcześniej zastępcą prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Pracował w łódzkim oddziale ZUS, Przedsiębiorstwie Gospodarki Mieszkaniowej Łódź-Bałuty oraz w Urzędzie Miasta Łodzi. Działał jako harcerz, w latach był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego, był m.in. zastępcą komendanta hufca ds. programowych. W 1980 roku był współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. W Sejmie V kadencji był członkiem Komisji Obrony Narodowej oraz przewodniczącym Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Był też członkiem sejmowych komisji nadzwyczajnych, a w komisji nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego. W latach 2004, 2005, 2006 i 2007 był wyróżniany przez tygodnik Polityka w rankingu najlepszy poseł IV i V kadencji. Żonaty, dwoje dzieci. 6 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

7 EUROPARLAMENT Wspól ny ry nek od po wie dzią na kry zys mał Go rza ta Handz lik, Po słan ka do Par la men tu Eu ro pej skie go Właśnierozpoczyna siępolskieprzewodnictwow RadzieUniiEuropejskiej. DlaPolskitoważnewydarzenie.Po raz pierwszybowiem,będziemypełnićrole unijnegogospodarza,kierującpracami jednejz trzechunijnychinstytucji.prezydencja daje realną szansę wpływu na agendę pracy unijnych instytucji i promocjęinicjatywważnychdlapolski. Odzwierciedlają to priorytety naszego przewodnictwa. Pierwszym i najważniejszym priorytetem są działania na rzeczwzmocnieniawzrostugospodarczego. To trafny wybór. Europa nadal zmagasięz konsekwencjamikryzysu: wolniejszym tempem wzrostu gospodarczego,problemamizadłużeniai długupublicznegoczywysokimbezrobociem.potrzebna jestnamstrategiawalki z tymiwyzwaniamii poszukiwanianowychźródełwzrostu. Polska proponuje m. in. kontynuację prac nad wzmocnieniem zarządzania gospodarczegoorazopracowaniemproinwestycyjnegobudżetuunijnego.wśród odpowiedziznajdujesiętakżerynekwewnętrzny, co szczególnie mnie cieszy, gdyż jako członek Komisji Rynku Wewnętrznegoi OchronyKonsumentaParlamentu Europejskiego jestem głęboko przekonana,iżwzmocnieniewspólnego rynkuwewnętrznegoprzyniesiekorzyści wszystkimkrajomuniieuropejskiej. Rynek wewnętrzny jest uważany za ogromneosiągniecieuniieuropejskiej. Jegopodstawąjestswobodnyprzepływ towarów,usług,osóbi kapitału.jednak wieleelementówtegorynkunieodpowiada dzisiaj na problemy obywateli czy przedsiębiorców. Oczekiwania Komisji RynkuWewnętrznegoi OchronyKonsumentacodo przyszłościwspólnegorynkueuropejskiegosązbieżnez założeniamipolskiejprezydencji. Plan polskiej prezydencji w ramach wspólnegorynkueuropejskiegoopierasię w dużejmierzena Akciena rzeczjednolitegorynku (SingleMarketAct),któryprezentuje wizję reform wspólnego rynku. Na czymgłówniezależypolskiejprezydencji?szczególnynaciskzostaniepołożonyna rozwójusługelektronicznych. Uważamtoza trafnywybór.corazwięcejkonsumentówkupujew sieci.według danych Komisji Europejskiej w 2010 r. 40%konsumentóww UniiEuropejskiej kupiłotowaryczyusługion-line.w porównaniuz rokiem 2006,kiedyodsetekten wynosił 26%,widaćjakbardzodynamicznyjesttosektor.Niemniejjednakwielu konsumentówniepodejmujedecyzjio zakupachw sieci,a zwłaszczao zakupach w innychkrajachczłonkowskich.także wieluprzedsiębiorcówniechcesprzedawaćswoichtowarówczyusługdo innych państwczłonkowskich.barierna rynku handluelektronicznegojestwielem.in. odmiennereżimyprawneczybrakwiedzy z zakresuochronykonsumentów.szacujesię,żeokoło 60%transakcjiniedochodzido skutkuz powodubarierprawnych. Polskaprezydencjachcepodjąćsięambitnegozadaniapracnad wspólnymreżimemprawnymdlatransakcjizawieranychon-line.systemtenfunkcjonowałby w całejuniieuropejskieji byłbyjednakowydlawszystkichkrajów,dająckonsumentom i przedsiębiorcom jasność, co do zasad, jakie będą stosowane przy transakcjachon-line. Takżekwestiepatentuznajdąsięw centrum europejskiej agendy za sprawą m.in. finiszu negocjacji nad patentem unijnym.ostatecznerozwiązaniazostanąwypracowaneprawdopodobnieprzez polskąprezydencję.jeślitakbędzie,to bezwątpieniabędzietojedenz największymsukcesównaszegoprzewodnictwa w Unii Europejskiej. Przedsiębiorstwa potrzebująskutecznejochronyprawnej swoichwynalazków.obecnysystemjest zbyt drogi. W porównaniu ze Stanami ZjednoczonymiczyJaponiąjestonprawie 10-krotnie droższy! Tracą na tym przedewszystkimprzedsiębiorstwao wysokimpotencjaleinnowacyjnym. Polska prezydencja będzie także wspieraćpracęnad poprawąsytuacjimałychi średnichprzedsiębiorstw.chcemy przedewszystkimwspieraćinicjatywykomisjieuropejskiejm.in.w zakresieułatwiania dostępu do rynków kapitałowych, a także wspierając MŚP na rynkachkrajówtrzecich.w czasiepolskiejprezydencjiprzygotujęw mojejkomisjiparlamentarnejraportnt.dyrektywyusługowej,któraniedziałajeszczetak jakbyśmytegochcieli,a którajestistotnymelementemupraszczaniaśrodowiskaregulacyjnegodlamśpi ułatwiania podejmowaniatransgranicznejdziałalnościusługowej. Przypieczętowanieminicjatywna rzecz wspólnego rynku będzie Forum Rynku Wewnętrznego,któregoinicjatorembył ParlamentEuropejski.Polsceprzypadnie organizacjapierwszejedycjiforum.będzietodoskonałaokazjado pogłębionej debatynt.wspólnegorynku,przybliżenia obywatelomi przedsiębiorcomzagadnień związanychzewspólnymrynkiemoraz zaprezentowaniepolskijakozwolennika i liderawspólnegorynku. ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011 7

8 SEJM Inwestycje drogowe Roz mo wa z Ja nu szem Pie CHo Ciń skim, Wi ce prze wod ni czą cym Sej mo wej Ko mi sji In fra struk tu ry Pol ska jest obec nie jed nym wiel kim pla cem bu do wy. Ja kie są szan se i ba rie - ry utrzy ma nia roz wo ju in fra struk tu ry dro - go wej? Taktoprawda,aleniejesttodalejtyle ilesobiezaplanowaliśmyjeszczew połowie pierwszejdekadybieżącegowieku.do tego mówimyo staniena drogachkrajowych,którestanowią 5%wszystkichdrógw Polsce i przenosząnietylkoponad 50%pracyprzewozowejaletakżekonsumująpołowęśrodkówpublicznych(budżetowe,samorządowe plusśrodkiunijne)wydawanychna budowę i utrzymaniedróg.w ostatnichlatachzrobiliśmydużypostępw usprawnieniuprocesów inwestycyjnych.od połowylat 2000dokonaliśmyczęstow formiespecustawogromnych zmianprawa,do tegodoszłowdrożenienowoczesnychrozwiązańw zakresieochrony środowiskai konsultacjispołecznych.z jednejstronymamywięcniekwestionowanypostęp skróciliśmyokresprzygotowaniainwestycjiśrednioz 4-7latdo okresu 2-4lata a czasbudowydo 2sezonówbudowlanych. Mi mo te go co raz czę ściej do cho dzą słu chy o top nie ją cych fun du szach na in - fra struk tu rę.. Zgadzasię.Ostatniodocierającąbardzoniepokojąceinformacjedo opiniispołecznejz administracjidrogowej,żekluczowejestzagrożeniekurczeniasięśrodków na budowęinfrastruktury.słyszymyna bieżącoo zdejmowaniuwykonawcówz placubudowy,konfliktachna liniiinwestor wykonawca, relacjach pomiędzy firmami w ramachkonsorcjów,potwierdzonaraportaminik-u i wynikamikontrolijakośćzrealizowanychzadań,konfliktachspołecznych wokółlokalizacjidróg,ciągnącesięw nieskończonośćoczekiwaniaśrodowiskekologicznych,zwiększanianakładówna zabezpieczenia.przypominam,żew 2009 rokudecyzjąrząduzewzględuna kryzys europejskizdjętoz wydatkówbudżetowych prawie 10mldzłotychnajtańszegoi najłatwiejszegodlarealizacjiinwestycjipieniądzabudżetowego,a w tomiejsceuruchomiono proces legislacyjny zmieniający funkcjonowaniekrajowegofunduszudrogowego(kfd).w efekcietejdecyzjidopierow ostatnimkwartalepojawiłysięśrodki na drogiz wyemitowanychobligacji.konsekwencjąbyłoopóźnieniepracprzygotowawczych, spowolnienie wykupu gruntów, zmniejszenie nakładów na odnowy i modernizacje. Kry zys eu ro pej ski przy spie szył uru - cho mie nie środ ków unij nych? Kryzyseuropejskii w konsekwencjipoważnenapięciatakżew budżeciepaństwa spowodowałyżeza zgodąkomisjieuropejskiejnastąpiłoprzyspieszeniewydatkowania środków unijnych na drogi krajowe (wzrostudziałówśrodkówunijnychz planowanychśrednio 50%kosztówkwalifikowanychdo maksymalnejwysokości 85%). Pozwoliłotoutrzymaćwysokądynamikęinwestycjiinfrastrukturalnychw 2009r.i 2010 r.,aletrzebamiećświadomość,żeuzyskiwanywtedywkładkrajowydo środkówunijnychpochodziłz emisjiobligacjii zaciągania kredytów. W konsekwencji KFD nie posiadajużtakichzdolnościw zaciąganiu na tencelkolejnychzobowiązańi nawet możliwościichobsługifinansowej. Jak za tem wy glą da ją pla ny zwią za - ne z in we sty cja mi dro go wy mi w nad cho - dzą cych la tach? Planowanewydatkina drogiw ramach korygowanychniestetyw dółprogramów Drogownictwa,niepodsiadająjużtakich zdolnościjakwcześniej.w 2011r.planujesięwydaćna inwestycjena drogachkrajowych 34mldzłotych,w kolejnymrokujuż tylko 24a w 2013na razieministerstwofinansówsygnalizujękwotę 7-8mldzłotych. W ostatniejinformacjiministerstwainfrastrukturyczytamyzaś,żew skorygowanymniestetyw dółprogramiedrogowym planujemy w latach tylko 600kilometrówautostradi drógekspresowych.cotooznaczagdybynieudało się znaleźć dodatkowych środków na budowęi modernizacjędróg: Po pierwszeto,żedo 2012rokuniezostaniezbudowanykręgosłupdrogowyna- szegosystemutransportowegoi nietylko na korytarzacheuropejskichdostosowanie drógdo nośności 115kiloniutonówna oś. Po drugiewieleobszarówkrajuniepoprawiznaczącodostępnościkomunikacyjnejco nietylkoutrudniżyciemiejscowejludności i funkcjonowanie przedsiębiorstw ale też znaczniepogorszyatrakcyjnośćtejprzestrzeni na nowe inwestycje. Na koniec oznacza spowolnienie inwestycyjne dla rynkuprojektowaniai wykonawstwa,które osiągnęłopo latachfinansowejposuchypoczątkulat 2000odpowiednipoziompotencjału.Proszęsięwięcniedziwićpolskiejdeterminacji w utrzymaniu na wysokim poziomiezasilaniabudżetowegoz Unijnej PerspektywyFinansowej środkóww programachspójności,aleteżi konfliktomz kolejnymiministramifinansówjuż w samymkraju,kiedyw ramachstabilizacjisytuacjibudżetowejpaństwakierownictworesortufinansównieakceptujeutrzymania wysokiego udziału wydatków budżetowychnietylkona inwestycjew szerokopojętejinfrastrukturzealetakżew powrociedo odnówi modernizacjina poziomie kilometrówdrógkrajowych rocznie. Mówimytuo procesachinwestycyjnych na drogachkrajowycha przecieżjeszcze trudniejszajestsytuacjana drogachsamorządowychna którychnawetw latachpowiększenia nakładów ze środków unijnychi samorządowychw dalszymciągu jakośćsiecisiępogarszaa ruchszczególniepojazdówciężkichrośniekilkaprocent rocznie.aleo tymnastępnymrazem. Dzię ku ję za roz mo wę. RozmawiałaKarolinaGalla Ja nusz Pie Cho Ciń ski (1960) Ukoń czył stu dia z za kre su han dlu we wnętrz ne go w Szko le Głów - nej Pla no wa nia i Sta ty sty ki. Na stęp nie był pra cow ni kiem w SGPiS/SGH w Ka te drze Hi sto rii Go - spo dar czej. Czło nek PSL od 1990 r. (we wła dzach wo je wódz kich i kra jo wych). Do koń ca 2002 ro ku był pre ze sem, a obec nie Człon kiem Za rzą du Wo je wódz twa Ma zo wiec kie go PSL i wi ce pre - ze sem NKW. Po seł na Sejm z okrę gu pod war szaw skie go I, II, IV i obec nie VI ka den cji. W la - tach zaj mo wał funk cję Prze wod ni czą ce go Sej mo wej Ko mi sji In fra struk tu ry. Od 2007 ro ku jest jej wi ce prze wod ni czą cym. Pa sjo nat grzy bo bra nia. W krę gu je go za in te re so wań znaj du ję się pił ka noż na (czło nek re pre zen - ta cji Sej mu RP, na past nik), eko lo gia, po li ty ka i hi sto ria. Ja nusz Pie cho ciń ski, jest au to rem licz nych pu bli ka cji z za kre su po li ty ki in we sty cyj nej, hi sto rii go - spo dar czej PRL, trans for ma cji ustro jo wej i go spo dar czej Eu ro py Środ ko wo -Wschod niej, po li ty ki trans por to wej, in we sty cji eko lo gicz nych, bu dow nic twa i te le ko mu ni ka cji, pro ble ma ty ki bu dże to - wej, in te gra cji eu ro pej skiej, roz le gła pu bli cy sty ka spo łecz no -go spo dar cza. Jest au to rem ra por tów spo łecz nych: Ra port o sta nie ryn ku ko le jo we go, Ra port o sy tu acji trans por tu dro go we go. 8 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

9 SEKTOR budownictwa Po trze ba współ pra cy Roz mo wa ze ZbI gnie WEM JA NOW SKIM, Prze wod ni czą cym Związ ku Za wo do we go bu dow la ni, Pre ze sem Pol skie go To wa rzy stwa Miesz ka nio we go zbli ża się tra dy cyj ne świę to lu dzi bran ży bu dow la nej i jak co ro ku wra - ca te mat współ dzia ła nia or ga ni za cji sek to ra bu dow la ne go. Coś się zmie ni - ło przez mi nio ny rok? Tak,na pewnow sprawie DniaBudowlanych. Ale dostrzegam wyraźnie większą wolę współpracy najważniejszychorganizacjinaszegosektoraw innych, kluczowych dla nas sprawach. DzieńBudowlanych jestpewnymsymbolemtakiegowspółdziałaniai bardzodobrze,żew końcudochodzimydo spełnieniapostulatujednego,wspólnegoświęta środowiskabudowlanego. Kie dy bran ża bu dow la na bę dzie wspól nie świę to wać? Absolutna większośćdużychorganizacjinaszegośrodowiskazdecydowała o organizacji wspólnych, centralnych uroczystości DniaBudowlanych w Warszawie 4październikabr.Listawspółorganizatorówjestwciążotwarta.Związek Zawodowy Budowlani jakokoordynator tychuroczystościmanadziejęna to,że będzienasjeszczewięcej.bardzosięcieszę,żew tymgroniespotykamysięrównieżześląskąizbąbudownictwa,organizacją z którą współpracujemy coraz prężniej. I bardzocenimytęwspółpracę, borolaśląskiejizbybudownictwajako środowiskaopiniotwórczegow tymsektorzejestznaczna,nietylkow wymiarze regionalnym. Dzień Budowlanych to specyficzna uroczystość. Każda z naszychorganizacjiprzygotowujejednocześnie własne spotkania. Ale to jedno wspólnew Warszawietopewnegorodzajumanifestacjawspólnotyinteresówi wyjątkowejwięziłączącejludzinaszejbranży.komitetowihonorowemuobchodów przewodniczyministerinfrastruktury,cezarygrabarczyk. zło śli wi mó wią, że Dzień Bu dow - la nych to je dy ny mo ment, kie dy bu - dow la ni mó wią tym sa mym ję zy kiem Nasześrodowiskojestbardzozróżnicowane.Tensektortocałykompleks branżi przemysłówwspółpracującychze sobą.tojednocześniewielkailośćfirm operującychna rynku,w większościmałychi średnich.tosetkitysięcyludzizatrudnionychw tychfirmachlubwykonujących pracę na własny rachunek. To przedsiębiorstwapolskie,oddziaływielkich sieciowych przedsiębiorstw międzynarodowychi corazliczniejszezagraniczne firmy realizujące kontrakty na naszym rynku. A trzeba pamiętać o tym,żejesttojedenz największych obecnierynkówinwestycyjnycheuropy. W szerokorozumianympolskimbudownictwiemamywielewspólnychinteresów, alemamyteżswojebranżowe,specyficzne potrzeby. Nie jest jednak tak, że w budownictwiespotykamysięi rozmawiamytylkoprzy okazji DniaBudowlanych.Tośrodowiskojestświadomepotrzebywspólnegodziałania,tymbardziej, że raczej nie jesteśmy rozpieszczani przezwładze. Czy ist nie je ja kaś trwa ła, wspól - na plat for ma dia lo gu w sek to rze? Tak.MamyZespółTrójstronnyds.Budownictwa i Gospodarki Komunalnej działający przy Ministrze Infrastruktury. Jeszczewiosnązeszłegorokuwydawało nam się, że to będzie bardzo dobra i wpływowaplatformaoddziaływaniaśrodowiska,skupiającawszystkichpartnerów społecznych.alepo odejściudo KancelariiPrezydentaministraOlgierdaDziekońskiegoprzezponad rokrządniepotrafił znaleźćosobyodpowiedzialnejw Polsce za budownictwo.na szczęścieod niedawna funkcjętęobjąłministerjanuszżbik i Zespółznówpodejmujedziałalność.Jakowspółprzewodniczącytegogremium mamnadzieję,żetobędziekontynuacja pracya niestartod zera.jestna toszansa ministerjanuszżbikbardzopoważniepotraktowałpracezespołu. W ze spo le re pre zen to wa ne są związ ki pra co daw ców i związ ki za wo - do we. A co z in ny mi or ga ni za cja mi bu - dow nic twa? W pracachzespołumogąuczestniczyćnietylkopartnerzyspołeczni.zapraszamydo współpracytakżeorganizacje samorządowe,w tymszczególnieizby. Mamw związkuz tymnadzieję,żegłos środowiskabudowlanegobędzie pełny iwwielukluczowychsprawachwreszcieskuteczny.tojestw naszymwspólnym interesie. Bo nie jesteśmy raczej rozpieszczaniprzezadministracjęrządową,którapodejmując(bądźczęstonie podejmując)wieledecyzjiistotnychdla naszegosektorawyraźniekorzystaładotychczas z rozdrobnienia a czasem wręczrozbiciareprezentacjiśrodowiska budowlanego. Jak kształ tu ją się te wspól ne in te - re sy? Przede wszystkim ustabilizowanie sytuacji prawnej budownictwa. To jest sektorszczególniewrażliwyna wahania koniunkturalne. I takzapewnebędziezawsze. Dziś mamy dobra koniunkturę inwestycyjną,alejużwkrótcemożemy miećkolejny dołek.ciąglezmieniane prawobudowlanei brakczytelnychregulacjidotyczącychzagospodarowania przestrzennegona pewnonamniepomaga.tomieścisięw ramachszeroko pojętejpolitykibudowlanej,którejnaszym zdaniempo prostuniemaaniw sferze kształtowaniaprawa,aniw sferzepreferencjii priorytetówfinansowych.tosamodotyczypolitykimieszkaniowej.nie znamorganizacjinaszegosektora,która twierdziłaby, że rządowe założenia rozwojumieszkalnictwasądobrąpodstawądo dyskusji,czychoćbyjakimkolwiek zalążkiemprogramu.a mieszkalnictwo toogromnypotencjalnyrynekinwestycyjnyi jednocześnieogromnyproblem społeczny.jestz całapewnościąjeszczejedenobszar,w którymśrodowisko budowlane,praktyczniejakocałość,żądagłębokichzmian.tozamówieniapubliczne. Jedyne kryterium ceny od lat tworzy szeroką strefę patologii rynku, niszczy uczciwą konkurencję i same ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011 9

10 SEKTOR budownictwa firmybudowlane.niezależnieod poglądóww zasadziewszyscyuważamy,że ten stan rzeczy należy zmienić. Cena w przetargach musi być kryterium podstawowym.niemożebyćjednakkryteriumjedynym,botoniszczyjakość,zasadykonkurencji,samefirmyi rynekpracyw budownictwie.obecnypatologiczny stan rzeczy wspiera wzrost czarnej i szarejstrefy.a administracjarządowa zapatrzona w niskieceny zdajesięnie dostrzegaćpowagisytuacji... Czy ta wspól no ta in te re sów prze - ło ży się na wspól ne dzia ła nia róż nych or ga ni za cji sek to ra bu dow la ne go i sku - tecz ny na cisk na zmia nę pra wa? Myślę, że stać nas na więcej niż wspólny DzieńBudowlanych.Sytuacja dojrzałado tegoa czasjestsprzyjający. Zbliżająsięwyboryi politycyróżnychugrupowaństająsięjakbybardziejwrażliwi na realne problemy różnych grup. My w budownictwieteżstanowimytakągrupęinteresu.byłobybłędem,gdybyśmytegoczasuniewykorzystali.bokluczowe decyzjepodejmująpolitycya nieurzędnicyzobligowanidotąddo stosowaniakryterium najniższej ceny przyzwyczajeni od latdo funkcjonowaniaw pewnymbałaganieprawnym.a namw budownictwie bardzotoprzeszkadza. Dzię ku ję za roz mo wę. zbi Gniew Ta de usz Ja now ski (1955), dzia łacz związ ko wy, po seł na Sejm I, II, III i IV ka den - cji. W 1979 r. ukoń czył stu dia na Wy dzia le Elek trycz nym Po li tech ni ki Rze szow skiej, spe cja li zu - jąc się w prze twa rza niu i użyt ko wa niu ener gii elek trycz nej. Dzia łał wów czas w So cja li stycz nym Związ ku Stu den tów Pol skich. Od 1979 r. pra co wał w Chełm skim Przed się bior stwie Bu dow la nym. W la tach 80. za jął się dzia łal no ścią związ ko wą. Uczest ni czył w ob ra dach Okrą głe go Sto łu współ - prze wod ni cząc ob ra dom pod ze spo łu do spraw po li ty ki miesz ka nio wej. Od 1991 r. nie prze rwa nie kie ru je Związ kiem Za wo do wym Bu dow la ni, or ga ni za cją zwią za ną z So ju szem Le wi cy De mo kra - tycz nej i zrze szo ną w OPZZ. Zbi gniew Ja now ski peł ni rów nież funk cję Pre ze sa Pol skie go To wa - rzy stwa Miesz ka nio we go. Z ra mie nia SLD od 1991 r. do 2005 r. Zbi gniew Ja now ski peł nił funk cję po sła na Sejm I, II, III i IV ka - den cji. W cza sie ostat niej z nich stał na cze le Ra dy Ochro ny Pra cy przy Sej mie RP. Laureat Nagrody Śląskiej Izby Budownictwa - Autorytet Budownictwa w Polsce. Sza now ni Pań stwo Z przyjemnościąinformujemy,żez dniem 15 lip ca 2011 r. zostałotwartyko lej ny KOn KUrS na GrÓD I Wy róż nień Ślą skiej Izby Bu dow nic twa ŚLĄ SKIe BU DO WA nie o nada nie I. ŚLĄ SKIeJ WIeL KIeJ na GrO Dy BU DOW nic TWA dlaprzedsiębiorstw,instytucjii samorządówza ichszczególneosiągnięcia, innowacyjnośći nowatorstwow prowadzonejdziałalnościw poszczególnychkategoriachkonkursu. II. AU TO ry TeT BU DOW nic TWA I GO SPO DAr KI ŚLĄ SKIeJ jakonagrodai Tytuł dlaosóbindywidualnychzajmującychstanowiskakierowniczew przedsiębiorstwie,instytucji,samorządzie za tworzeniewarunkówichefektywnejdziałalnościorazza wkładw rozwójwojewództwaśląskiego. Ka pi tu łę Kon kur su stanowiąreprezentującywojewodęśląskiegoi MarszałkaWojewództwaŚląskiego, RektorówPolitechnikiŚląskiejorazPolitechnikiCzęstochowskiej, samorządyzawodowei gospodarczebudownictwa,któreutworzyły Fo rum Bu dow nic twa Ślą skie go orazeksperciw poszczególnychkategoriachkonkursu. PublicznapromocjaLaureatów,poprzezwręczenietychNagródw postacistatuetki projektuzygmuntabrachmańskiegowrazz Dyplomem,odbędziesiępodczaskolejnej,uroczystej XIV GALI BUDOWnICTWA w dniu 19 li sto pa da 2011 r. w Te atrze roz ryw ki w Cho rzo wie, De kla ra cje zgło sze nio we, za miesz czo ne na stro nie in ter ne to wej pro si my o zło że nie do Biu ra Ślą skiej Izby Bu dow nic twa w ter mi nie do 30 sierp nia 2011 r. pod ad re sem: Ka to wi ce, ul. Byt kow ska 1B. W przypadkupytań,prosimyo osobistykontakt z Pa nią ewą Bie roń z -cą Dy rek to ra Biu ra Izby,tel.(32) , se kre ta riat@izba bud.pl Sza now ni Pań stwo, W imieniuwłasnymi PrezydiumIzby, proponujęi zapraszamo przystąpienie do KOn KUr SU ŚLĄ SKIe BU DO WA nie Z poważaniem TadeuszWnuk Pre zy dent Ślą skiej Izby Bu dow nic twa Prze wod ni czą cy Ka pi tu ły Kon kur su 10 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

11 PRZEDSIĘWZIĘCIA REgIONU I Eu ro pej ski Kon gres Ma łych i Śred nich Przed się biorstw 6 i 7 paź dzier ni ka 2011 ro ku w Ka to wi cach, od bę dzie się I Eu ro pej ski Kon - gres Ma łych i Śred nich Przed się biorstw (MPŚ) jed no z naj więk szych spo - tkań biz ne so wych ad re so wa nych do sek to ra MŚP w Eu ro pie Środ ko wo - -Wschod niej. W cią gu dwóch dni od bę dzie się 11 pa ne li dys ku syj nych, w któ rych udział weź mie 80 pre le gen tów z Pol ski i za gra ni cy. Re gio nal na Izba Go spo dar cza w Ka to wi cach, któ ra jest głów nym or ga ni za to rem Kon - gre su, spo dzie wa się bli sko 20 de le ga cji za gra nicz nych i po nad 2000 uczest - ni ków. Im pre zie to wa rzy szyć bę dą Tar gi usług i pro duk tów dla MŚP Biz nes Expo. Kon gres za in au gu ru je wy stą pie nie Pre zy den ta RP Bro ni sła wa Ko mo - row skie go. TA DE USZ DO NO CIK, Pre zes Re gio nal nej Izby go spo dar czej w Ka to wi cach I EuropejskiKongresMałychi Średnich Przedsiębiorstwmana celuzdiagnozowanieobecnegostanusektoramśpw Polsce orazwytyczenienowychkierunkówjegorozwoju.innowacje,klastryczynowetechnologie,ponadtowspółpracanaukiz biznesem i samorządem terytorialnym to obecnie jedne z najważniejszych wyzwań, jakie stojąprzed małymii średnimiprzedsiębiorstwami. Przedsięwzięcieadresowanejestprzede wszystkimdo przedstawicielisektoramśp, samorządówterytorialnychorazinstytucjinaukowo-badawczych.europejskicharakter Kongresu podkreślą zagraniczni goście m.in.z Hiszpanii,Francji,Niemiec,Wielkiej Brytanii,Węgier,Czech,Słowacji,Austrii, Chorwacji, Słowenii, Rosji, oraz sześciu państwpartnerstwawschodniego.zaprezentują oni doświadczenia europejskie w obszarze wspierania rozwoju MŚP w oparciuo sposobyzdobywaniawiedzy na tematdziałalnościgospodarczeji przedsiębiorczości,proceduryorazkosztyzwiązanez założeniemfirmya takżemożliwościreprezentowaniainteresówmśpwobec władzypublicznej.udziałw Kongresiejest bezpłatny. Sek tor MŚP to naj bar dziej licz na gru - pa firm w Pol sce a tym sa mym li czą cy się pra co daw ca, za trud nia ją cy po nad 60 proc. pra cow ni ków przed się biorstw i ge ne ru ją cy bli sko po ło wę pol skie go PKB mówita de - usz Do no cik,prezesregionalnejizbygospodarczejw Katowicach. Zna cze nie te - go sek to ra dla roz wo ju go spo dar ki jak i do - bro by tu spo łecz ne go jest klu czo we i za słu gu je na pod kre śle nie. To wła śnie ta idea le gła u pod staw or ga ni za cji pierw sze - go, eu ro pej skie go kon gre su de dy ko wa ne - go sek to ro wi MŚP podkreśla. GłównymitematamiKongresubędązagadnieniazwiązanez analiząobecnegostanumśpw Polscei w państwachuniieuropejskiej, z uwzględnieniem przede wszystkimbarieri zagrożeń,z jakimispotykająsięprzedsiębiorcy.sesjepanelowe traktowaćbędąrównieżna tematroliotoczeniabiznesui samorząduterytorialnego w tworzeniuwarunkówi instrumentówdla rozwojuorazwzmocnieniapotencjałutego sektora, internacjonalizacji polskich firm orazwspółpracynaukii biznesudlarozwojuinnowacyjnejgospodarki.niezabraknie równieżtakważnychtematówjak:rodzinnaprzedsiębiorczość,etykaw biznesieczy społecznaodpowiedzialnośćbiznesu. Spotkaniapaneloweorazdyskusjeodbywaćsiębędąw kilkulokalizacjachw stolicygórnegośląska:w katowickimcentrum Kulturyim.K.Bochenek,w budynkuśląskiegourzęduwojewódzkiegoorazw Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego,a takżew gmachubibliotekiśląskiej. OrganizatorzyKongresubędągromadzić wnioskiorazkonkluzjedotyczącepomysłów Dodatkoweinformacje: Agnieszka Kotela AsystentPrezesa, ZastępcaKierownikads.KomunikacjiSpołecznej RegionalnaIzbaGospodarczaw Katowicach tel ;kom akotela@rig.katowice.pl i rozwiązańdlapolskiegosektoramśp,które następnie zostaną opracowane przez ekspertówi przekazanew formierekomendacjiwładzomrzeczypospolitejpolskiej. JakzapowiadaTa de usz Do no cik,kongresbędziepróbąunifikacjipodejściaprawodawstwakrajóweuropejskich,w tymtakżepolski,wobecmałychi średnichfirm, czegoniktw tejczęściświatadotychczas nierobił. Kongresowi towarzyszyć będą Targi usługi produktówdlamśpbiznesexpo, w ramachktórychinstytucjebędąmogłyzaprezentowaćswojąofertęmałymi średnim firmom.organizatorzyzarezerwowalimiejscedlablisko 200wystawców,którychekspozycje będzie można odwiedzać przez dwadni. HonorowyPatronatnad Kongresemobjął Prezydent rp Bronisław Komorowski, którypotwierdziłswójudziałw inauguracji. Kongresodbywasiętakżepod Patronatem PolskiejPrezydencjiw RadzieUniiEuropejskiej. Radzie Programowej Kongresu przewodniczy Jerzy Buzek Przewodniczący Parlamentu europejskiego. Partnerami merytorycznymi są Polska AgencjaRozwojuPrzedsiębiorczości,KrajowaIzbaGospodarczaorazZwiązekRzemiosłaPolskiego.Współgospodarzamiwydarzenia Wojewoda Śląski, Marszałek WojewództwaŚląskiegoi PrezydentMiastaKatowice. Dagmara Gębczyk PRManager,PRIMEPublicRelations tel ; kom d.gebczyk@primepr.pl HONOROWYPATRONATPREZYDENTARZECZYPOSPOLITEJPOLSKIEJBrOnISŁAWA KOMOrOWSKIeGO ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)

12 PRZEDSIĘWZIĘCIA REgIONU III Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości 28 września 2011 roku odbędzie się III Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości połączone z obchodami Śląskiego dnia Budowlanych. Tradycyjnie już konferencja odbędzie się w Sali Sejmu Śląskiego, Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach. III ŚląskieForumInwestycji,Budownictwa,Nieruchomościtojednoz najważniejszychspotkańmerytorycznychsektoraszerokopojętejbranżybudowlanej w regionie,totakżenajważniejszewspólneprzedsięwzięcieforumbudownictwa Śląskiego.Wiodącymtematemubiegłorocznej konferencji były projekty nowychrozwiązańrealizacjiproblematyka budownictwamieszkaniowegoprzezsamorządy terytorialne, stan planowania i zagospodarowaniaprzestrzennegokrajowego,regionalnego,miejscowego.dokonanoocenypraktykistosowaniaustawy Prawozamówieńpublicznych przez zamawiającego, wykonawcę a także ekspertów. Tegoroczne III Ślą skie Fo rum In we sty - cji, Bu dow nic twa, nie ru cho mo ści obejmowaćbędzie Zwiększeniewykorzystania atrakcyjności inwestycyjnej regionu śląskiego poprzez ograniczanie barier i utrudnieńw prowadzeniudziałalnościinwestycyjnej,budowlaneji zarządzanianieruchomościami. Uroczystegootwarciakonferencjidokona prof. dr hab. h. c. An drzej S. Bar czak Rektor Śląskiej Wyższej SzkołyZarządzaniaim.Gen.J.Ziętka w Katowicach,którywprowadziuczestnikóww problematykę Znaczeniainwestycjii ichefektywnejrealizacjidlawzrostugospodarczegokraju. Tematem przewodnim Sesji I będą Barieryprocesówinwestycyjno-budowlanychna podstawiepraktykistosowania ustawy Prawobudowlane orazustawy o planowaniui zagospodarowaniuprzestrzennym. Wśród uczestników sesji będziemymogliwysłuchaćm.in.an drze - ja Do bruc kie go Prezesa Krajowej RadyPolskiejIzbyInżynierów,Wik to ra Piw kow skie go Przewodniczącego Rady Polskiego Związku Inżynierów i TechnikówBudownictwa,Ksa we re go Kras sow skie go PrezesaIzbyProjektowania Budowlanego, dr Grze gorza Obrady Konferencji w Sali Sejmu Śląskiego A. Bu czka WiceprezesaTowarzystwa UrbanistówPolskich. Sesja II wprowadziuczestnikówskomplikowane i nierzadko zawiłe struktury PraktykistosowaniaustawyPrawoZamówieńPublicznych.W tymblokutematycznymudziałwezmąm.in.prof. An - drzej Bo ro wicz z Katedry Inwestycji i Nieruchomościz UniwersytetuŁódzkiego, dr Ja cek Kacz mar czyk ekspert PZP,LEX-FinKraków,Ste fa nia Cza ja- Krę cioch EkspertPZP,DrogowaTrasaŚrednicowa S.A.,Katowice, dr Ja ro - sław ro kic ki Kierownik Biura ZamówieńPublicznychi OpiniiPrawnych z UrzęduMiastaDąbrowaGórnicza,An - na Pie cho ta -Szcze pań ska Arbiter UZP,Dyrektor Dan-Pol Sp.J.Tychy. Ostatnia sesja poświęcona będzie Oceniesystemukształceniakadrdlabudownictwana poziomieśrednimi wyższym.prelegenci,którzydokonająanalizy obecnej sytuacji szkolnictwa zawodowegotom.in.prof. dr hab. iż. Je - rzy Se kow ski DziekanWydziałuBudownictwaz PolitechnikiŚląskiej,prof. dr hab. iż. Ja ro sław raj czyk DziekanWydziałuBudownictwoz PolitechnikiCzęstochowskiej, Sta ni sław Fa ber Śląski KuratorOświaty,An na Hy la Dyrektor PanstwowychSzkółBudownictwaw Bytomiu. Organizatorem III Ślą skie go Fo rum In - we sty cji, Bu dow nic twa, nie ru cho mo - ści jestśląskaizbabudownictwa,śląska OkręgowaIzbaInżynierówBudownictwa. WspółorganizatoramikonferencjisąPolskaIzbaInżynierówBudownictwa,Polski ZwiązekInżynierówi TechnikówBudownictwa,IzbaProjektowaniaBudowlanego. HonorowyPatronatnad konferencjąobjąłministerinfrastruktury,wojewodaśląski,marszałekwojewództwaśląskiego, RektorPolitechnikiŚląskiej,RektoraPolitechnikiCzęstochowskiej. Wszel kich in for ma cji udzie la Biu ro Izby pod nr. te le fo nu (32) , e -ma il: se kre ta riat@iza bud.pl, e -ma il: izba bud@izba bud.pl. 12 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

13 SAMORZĄD TERYTORIALNY REgIONU Reminiscencje sejmikowe W poniedziałek r.obradował SejmikWojewództwaŚląskiegona ostatniejprzed przerwąwakacyjnąsesji.tematykapierwszegopunktuobradnawiązywałado letniejkanikułyi propozycjispędzania wolnego czasu, szczególnie z dziećmi, wśród egzotycznych i dzikich zwierząt. Przedstawionana wstępieprzezjolantę Kopiec,dyrektorZOOinteresującainformacja, poszerzona materiałem zdjęciowymo naszymogrodziezoologicznym, uświadomiłazebranymjakwieletrzeba zrobić, aby zwierzętom oprócz dobrej karmy,zapewnićpoprawęwarunkówzarównow klatkachjaki na wybiegu.podobniegościom,należyzagwarantowaćlepszeatrakcjew samymogrodzie,inaczej stalebędziesięzmniejszaćliczbaodwiedzających,takjaktozresztąobserwujesię od dłuższegoczasu.z perspektywyfunkcjonowaniaogroduprzezostatniepięćdziesiąt lat, niewiele się zmieniło, ale od rokuzaczynabyćinaczej.pomieszczeniadlazwierząt,budynkipomocnicze,alejkispacerowea nawetogrodzeniadlazwierząti całegoogroduwymagająconajmniej modernizacjia częśćz nichwręczwybudowaniaod nowa.tempopraci ichzakres, determinowanebędziepuląśrodkówfinansowych, jakie zapewni właściciel czyli samorządwojewództwana tencel.ogród finansuje swoją bieżącą działalność w 30% wpływamiz biletów.potrzeby szacujesięna kilkadziesiątmilionówzłotych.pókico,zmieniającbieżącybudżet województwa, sejmik przeznaczył dla ogrodu zoologicznego dodatkowe 600 tys.złotychna dokończeniemodernizacji pawilonuantylopy. Drugimtematemsesyjnymwartymodnotowania,byłapojawiającasięcojakiś czas,sprawareaktywowaniadziałalności ŚląskiegoInstytutuNaukowego,tymrazemjużniejakosamodzielnajednostka, awstrukturachbibliotekiśląskiej.zmianieuległdotychczasowystatutbiblioteki,gdzieposzerzonojejdziałalnośćo tematykęnaukowo-badawcząo regionie. Na początek,zabezpieczonośrodkiw wysokości 350tyś.złotych,na sfinansowanie czterech etatów. Długa i ciekawa michał Czarski, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego jesthistoriatejplacówki.instytutnaukowyw Katowicachpowołanyzostałprzez RomanaLutmanaw 1934roku,działał do wybuchuwojny,następnieprzetrwałkilkalatpo wojnie.w 1956rokuwznowił działalnośća rokpóźniejpowołanyzostał jakośląskiinstytutnaukowy.kolejnyraz przestałdziałaćw 1992roku.Tegotypu placówkapotrzebnajestregionowi,zgodniemówiliradni,podczassesji.jakdługoprzetrwatymrazem,jeśliw ogólepowstanie,zobaczymy W kuluarachkrążyłwśródradnychprojektapeludo PremieraDonaldaTuska, w którympostulowanokoniecznośćrenegocjowaniapakietuklimatycznego.wątpliwościa nawetsprzeciwcodo niektórych zapisówpakietubudzijegorestrykcyjny charakter w przypadku braku redukcji energii elektrycznej i cieplnej o 20% w stosunkudo poziomówprzewidywanych w 2020roku,poprzezzwiększenieefektywności energetycznej. Warto przypomniećzałożeniawynikającez pakietu.należy zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, głównie CO 2 o 20%, zwiększyćudziałenergiizeźródełodnawialnych do 20% (Polska -15%) oraz ograniczyć zużycie energii pierwotnej o 20%,czylipoprawićwspomnianąefektywnośćenergetyczną,wszystkodo 2020 roku. Za niewykonanie tego obowiązku trzebabędziesłonozapłacić,wnosząctzw. opłatyzastępcze,którewynosząok. 3% rocznej sprzedaży energii. Oczywistym jest,żeopłatytewpłynąna wyższącenę energii elektrycznej, co obniży konkurencyjnośćnaszejgospodarkii doprowadzido wzrostucenw Polsce,gdziegłównie korzystamy z węgla. W tej sytuacji spadekpoziomużycianaszychmieszkańców jest niemal pewny. Renegocjacje powinnydotyczyćna pewnowydłużenia okresuwdrożeniatychobowiązkóworaz byćmożezakresupostanowieńpakietu w sytuacji,gdziegospodarczypotentaci, USAi Chiny,wytwarzający 40%CO 2 nie muszą przestrzegać tych ograniczeń, a przecieżemisjawszystkichpaństwunijnychsięgazaledwie 14%.Choćnaturalniepopierami rozumiemkoniecznośćdbaniao środowiskonaturalnedlaprzyszłych pokoleńod zaraz,tojednocześnieuważam,żetylkodziałaniawspólne,w szerszejskaliniżtylkorozwiązaniaunijnemogązapewnićspełnieniecelówokreślonych w protokolez Kyoto,którezawartow Pakiecie Klimatyczno Energetycznym. Wracającdo sesji,kuzdziwieniuprawie wszystkich radnych, wspomniany apel o renegocjacjepakietu,mimoprzyjęciago wcześniej przez Zarząd Województwa niezostałzgłoszonydo programuczerwcowejsesji,niemógłwięcteżbyćrozpatrywanyi przyjętyprzezsejmik.trudnowytłumaczyći zrozumiećdlaczegotaksię stało,aleproblemjestdużejwagii wierzę, żerządkorzystającz przewodniczenia w Unii,podejmiedyskusjęi doprowadzi do zmniejszeniazagrożeńjakiedzisiajsię rysująw niekorzystnymscenariuszudla Polskiorazinnychpaństwuzależnionych nadalod węgla.takpostawionasprawa w niczymnieprzeszkadza,abyskuteczniedziałaćw kierunkuobniżeniado 2020 rokuo 20%energochłonnościnaszejgospodarkii gospodarstwdomowych.gdybyśmyteżzwiększylipowierzchnięlasów zagospodarowującnieużytki,ograniczonabyzostała,poprzezabsorbcjęgazów, emisjadwutlenkuwęglado atmosfery. A powracającdo tematykiurlopowej,życzęczytelnikom,członkomi sympatykom naszejizbybudownictwadobrejpogody, udanegowypoczynkuorazbezpiecznegopowrotuz wakacji. Mi Chał Czar ski (1949 r.) Eko no mi sta, pra cę za wo do wą roz po czął w Kom bi na cie Bu dow nic - twa Ogól ne go Za głę bie i Ślą skim Zjed no cze niu Bu dow nic twa Miej skie go. Dłu go let ni pra cow - nik ad mi ni stra cji pu blicz nej. By ły mi ni ster pra cy i po li ty ki so cjal nej w rzą dzie Mie czy sła wa Ra - kow skie go. Pre zy dent So snow ca ( ) Mar sza łek Wo je wódz twa Ślą skie go ( ) oraz Prze wod ni czą cy Sej mi ku Wo je wódz twa Ślą skie go ( ). Obec nie Wi ce prze wod ni - czą cy Sej mi ku Wo je wódz twa Ślą skie go. Jest Pre ze sem Ślą skie go Kla stra Wod ne go. ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)

14 SAMORZĄD TERYTORIALNY REgIONU Ja sne, że Czę sto cho wa! Roz mo wa z KRZYSZ TO fem MA TY JASZ CZY KIEM, Pre zy den tem Czę sto cho wy Ja sne, że Czę sto cho wa to no - we ha sło pro mu ją ce mia sto. Czy to pierw szy z kro ków po dej mu ją cych dzia ła nia pro mo cyj ne, któ re ma ją wy - kre ować no wy wi ze ru nek mia sta? Nowehasłotojedenz elementównaszejpromocji.niepierwszyi na pewnonie ostatni. Chcemy zmieniać wizerunek miasta nietylkona zewnątrz,aletakże wewnątrz wśródmieszkańców.przez ostatnielataczęstochowabyłapostrzeganagłówniejakomiastopielgrzymkowe. Tymczasemmieszkatu 230tys.ludzi,i tylkoniewielkiodsetekmana codzieńzwiązekz pątniczymcharakteremmiasta.dla reszty,a więczdecydowanejwiększości brakowało w Częstochowie czegoś, z czymchcielibysięidentyfikować.częstochowa z jednej strony pozostanie oczywiście miastem pielgrzymkowym, turystycznym,alechcemypokazać,żema też inny charakter przemysłowy, studencki.tuuczysięprawie 30tys.studentówna 8wyższychuczelniacho bardzo zróżnicowanych profilach kształcenia. Jest wiele zakładów przemysłowych, a mydążymydo tego,bybyłoichjeszcze więcej.częstochowatoośrodekgospodarczy, akademicki i kulturalny. O tym ostatnimświadczyjużnietylkofestiwal MuzykiSakralnejczyJasnogórskieDożynki,aledużoimprezdlaludzimłodych, jaknp.nockulturalna,reggaedayfestival,festiwalfrytkaoffczyrockfest. Promocja realizowana przez województwoprzedstawiaczęstochowęjako ważnyelementwiększejcałości województwa śląskiego. Daje to naszemu miastusporopotencjalnychkorzyści,bo identyfikuje je z obszarem uważanym za najatrakcyjniejszyinwestycyjniew kraju.ponadtozapewniadotarciez naszą ofertąm.in.do największychinwestorów i organizacji gospodarczych, zarówno w Polsce,jaki za granicą.naszprojekt Zainwestujw Częstochowie za kwotę 1,3 mlnzłprzewidujem.in.organizacjęforum Biznesowegow Częstochowie,wizytystudyjne w największych miastach Polski, udziałw najbardziejprestiżowychtargach inwestycyjnychna świeciei intensywną kampaniępromocyjnąw mediach. Pręż ny pro jekt. A co jest prio ry te - tem wzmoc nie nia obec nej po zy cji Czę - sto cho wy w re gio nie? Ja kie ma Pan pla ny, aby za pew nić miesz kań com mia sta pra ce, roz wój i per spek ty wy na przy szłość? Krótko inwestycje.inwestycjei nowemiejscapracy.priorytetemmojejprezydentury, który zyskał zdecydowane poparcie wyborców, są inwestycje wewnętrznei zewnętrzne,współpracaz lokalnymbiznesemi poprawajakościrynkupracy.pozyskaniedużychinwestorów jest ważnym punktem naszej strategii. Wielenaszychdziałańskupiasięna przygotowaniui efektywnymwypromowaniu terenówinwestycyjnychw mieście. Bardzodobrzeukładanamsięrównież współpracaz PAIiIZ(PolskaAgencjaInformacji i Inwestycji Zagranicznych). Obecnie w bazie terenów inwestycyjnychagencjina ok. 150ofertz woj.śląskiego,ponad 30pochodziz Częstochowy. Na podstawie sygnałów, które otrzymujemy z PAIiIZ przygotowujemy ofertypod konkretnychinwestorów. Jesteśmyotwarcina wszystkichinwestorów,aleoczywiściemarząnamsięinwestycjew branżachnajnowocześniejszych, sektorachzaawansowanychtechnologii, BPO,którezatrudniająwysokowykwalifikowanekadryz satysfakcjonującymwynagrodzeniem.częstochowamanajwyższy w województwie śląskim wskaźnik wykształceniamieszkańców,dlategomożemyzagwarantowaćkadrynawetdlanajbardziejwymagającychinwestorów. Zresztą inwestycji zagranicznych jest w Częstochowiesporo,i tow bardzoróżnychbranżach,m.in.w przemyślemotoryzacyjnym (TRW, Brembo, CF Gomma), szklarskim (Guardian, Stolzle), wytwórczym(technicznegazyciekłeair Products),elektromaszynowymi informatycznym (Process Electronic Sp. z o.o. orazitmpolska),metalurgicznym(isd Huta Częstochowa). Trwają rozmowy z biznesmenami,którzymoglibyw naszym mieście wybudować m.in. aquapark, a właściwiecałecentrumwypoczynkowo- -rekreacyjne;hotele.o szczegółachjeszczeza wcześniemówić. Dla cze go Czę sto cho wa jest atrak - cyj nym mia stem dla przed się bior ców? Jak wy glą da ją in we sty cje w sek to rze bu dow la nym? Częstochowajestpołożonana przecięciunajważniejszychszlakówkomunikacyjnycheuropy,w centrumprawie 10 milionowegorynkuzbytu,a jednocześnie w pasiejurykrakowsko-częstochowskiej. Maatrakcyjneterenyinwestycyjne,dobrze wykształconąkadrą,chłonnyrynekwewnętrzny(4milionyturystówi pielgrzymów), dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną. Ponadto miasto prowadzi politykęzdecydowanieproinwestycyjną, któragwarantujeprzychylnośćdlawszelkichinicjatywbiznesowych.w Urzędzie MiastadziałaCentrumObsługiInwestora, w którym kompleksowo pomagamy przedsiębiorcomm.in.w administracyjnych formalnościach; obsługujemy inwestorówz krajui zzagranicy. WedługagencjiYoung&Rubicamzajmujemy 4pozycjęwśródpolskichmiast pod względemsiłymarkii pierwsze,jakomiejscenajbardziejgodnezaufania. Częstochowajestdoskonalezlokalizowanymośrodkiemgospodarczym,którego dodatkowymatutem,a nie jakjeszcze nietakdawno podmiotem jestklasztorjasnogórski.klasztorzapewniamiastumiędzynarodowąrozpoznawalność, na JasnąGórękażdegorokuprzychodzi około 4 milionów potencjalnych konsumentów.sanktuariumgenerujerównież kilkatysięcymiejscpracyprzy obsłudze ruchu pielgrzymkowo-turystycznego. Chcę, mocniej niż poprzednicy zaakcentowaći realniezwiększyćpotencjałinwestycyjnymiasta. Komunikujemy tereny inwestycyjne, któregłównieznajdująsięna obrzeżach miasta.jakjużwspomniałem,promujemy 14 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

15 SAMORZĄD TERYTORIALNY REgIONU terenyinwestycyjnew naszymmateriałach reklamowych takżew ramachdofinansowanegoprzezunięprojektu Goodcityforgoodbusiness,na stronachinternetowych, międzynarodowych targach. Staramysięteżwyjśćnaprzeciwprzedsiębiorcom. I tak, od 20 lutego sprawy z zakresuewidencjidziałalnościgospodarczejdotyczącewpisu,jegozmianylub zakończeniadziałalnościzałatwianesą od ręki.dotychczasśredniokresoczekiwaniana wydaniedecyzjiwynosił 7dni. Byłtopierwszykrokw kierunkuwprowadzeniaod 1lipca 2011r.CentralnejEwidencjiDziałalnościGospodarczej.Kolejnymkrokiemdo poprawyi przyspieszenia inwestycjiw mieściejestobniżeniedotychczas obowiązującej opłaty o 20 procent za udostępnianienieruchomości GminyMiastaCzęstochowydlainwestoróww celubudowyurządzeńinfrastrukturytechnicznej.budowanowychi wymianastarychinstalacjii sieciprzesyłowych na nowe będzie tańsza, dzięki czemu otwieramydrogędlainwestycjiw rozwój gospodarkienergetyczneji budownictwa. Mia sto pla nu je pod pi sa nie po ro zu - mie nia o współ pra cy z nie miec ką fir - mą S.A.B. w spra wie bu do wy par ku re - kre acyj no -spor to we go na Li siń cu. Ja kie ko rzy ści przy nie sie to miesz kań - com i po dróż nym? Zgodniez zapisemlistuintencyjnego i przedstawionymprzezs.a.b.wstępnym projektem inwestycja w Parku Lisiniec obejmowałaby obszar prawie 42 ha (w tym 3 akweny wodne o łącznej powierzchniok. 10ha),a wartośćinwestycjiprzekraczałabykwotę 100mlneuro.Realizacja przedsięwzięcia oznaczałaby stworzenie na tym terenie ogromnego kompleksusportowo-rekreacyjnego.znalazłybysięw nimm.in.aquapark,oceanarium, wieża nurkowa z tematycznym zapleczemtreningowo-handlowym,kompleksyspai wellness,amfiteatrzesceną na wodzie,dwahotele(w tymjeden 4- gwiazdkowy),wyciągidlanartwodnych, haleorazurządzeniasportowei zabawowe,a takżezespółdomkówturystycznych, w tymtzw.nadrzewnychi nawodnych.byłbytozatemkompleks pod względemobszarui liczbyatrakcji niemającysobie równychw Polsce.Mającywszelkiedane, byprzyciągnąćdo Częstochowydużerzeszeturystów nietylkoz Polski.Tegotypuatrakcjamiałabyszansęzrealizować odwieczny cel:zatrzymaćna nocw Częstochowieznaczniewiększąliczbęturystówi pielgrzymówodwiedzającychcorocznieklasztorna JasnejGórze.Pomysł z wieżąnurkową,którejdo tejporyw Polscenigdziejeszczeniema,stwarzałbyteż nadzieje na uczynienie z Częstochowy ogólnopolskiego centrum nurkowego. A sportten(czytezhobby)jużmadużą, a zyskujecorazwiększąpopularność.podsumowując inwestycjaw ParkuLisiniec mogłabyspowodowaćjakościowązmianęruchuturystycznegow mieściei uczynićz Częstochowymiejsceprzystankowo- -noclegowe (a także docelowe) dla turystów,a nie,jakdotąd głównieprzelotowe. Dlamieszkańcówkomplekstegotypu stanowiłbyznakomitemiejscedo rekreacjiwodnej,któregoz pewnościąciągle brakuje.jednocześniecałemiastokorzystałobyna wspomnianejwyżejzmianie trendu i nasileniu ruchu turystycznego, gdyżkompleksgenerowałbynoweinwestycjew sektorzeturystyczno-rekreacyjnymoraz(liczonenawetw tysiącach)nowemiejscapracyprzy obsłudzeturystów i samegoparku. Bu do wa dwu po zio mo we go skrzy - żo wa nia al. Ja na Paw ła II z al. Woj ska Pol skie go (DK1) to naj więk sza in we - sty cja ko mu ni ka cyj na Czę sto cho wy ostat nich lat. Jak obec nie wy glą da ją pra ce przy bu do wie te go skrzy żo wa - nia? Jak kształ tu ją się po zo sta łe in we sty cje in fra struk tu ral ne w re - gio nie? PrzebudowategowęzłamaogromneznaczeniedlaCzęstochowy.Modernizacja udrożni skrzyżowanie, przez którekażdegodniaprzejeżdża 50tys. pojazdów.w ramachinwestycjiprzebudowany będzie ponad kilometr DK- -1 zmieniona zostanie konstrukcja nawierzchni;drogabędziemiałapo 3pasyruchuw każdąstronę,a przy zjazdach zostanie poszerzona o czwarty pas. Powstanąbezkolizyjnezjazdyw ul.drogowcóworazw AlejęJanaPawła II.Podobniezmodernizowanyzostanie 800- metrowy odcinek DK-46. Od strony centrumw AleiJanaPawła II powstanie jezdniaumożliwiającazawrócenieoraz dojazdod stronywarszawydo ul.drogowców.w drugiejczęści(bliżejdk-1) AlejaJanaPawła II zostaniewyniesionaponadpoziomterenualeiwojskapolskiegowiaduktem.następniezostanie rozdzielonana kolejnewiaduktyłączącesięz ul.drogowcówi AlejąWojska Polskiego. Przebudowanezostanąrównieżdrogi gminne ul.drogowcówi ul.srebrna. Zjazdz AleiJanaPawła II w ul.drogowcówzostałzaprojektowanyjakorondo, podobniejakpołączenieul.drogowców i ul.srebrnej. Inwestycja będzie dofinansowana ze środkówunijnych.po podpisaniuumowy o dofinansowanie zostanie rozpisany przetargna wyłonieniewykonawcyw trybie zaprojektuji zbuduj. W ramach inwestycji koncernu IKEA w dzielnicyrząsawamapowstaćkompleksobiektówusługowo-handlowo-składowych(100tys.metrówkwadratowych) a wrazz nimok. 800 mdrogiwzdłużdk-1 orazdwaronda. Miasto podjęło szereg działań, które mająusprawnićistniejącyukładkomunikacyjny.trwająpracebudowlaneprzy budowiewęzładrogowegodk-1z ul.makuszyńskiego,mającegona celupoprawę skomunikowaniapółnocnejczęścimiasta z DK-1(zadaniefinansowaneześrodków unijnych). Opracowany został także program przebudowyi rozbudowyulicywarszawskiej(drogakrajowanr 91)na odcinku od drogikrajowejnr 46do granicymiasta (długośćok. 5,5km).Z zakresuobjętegotymprogramemna dwaodcinkiopracowanojużdokumentacjebudowlane.są to:łącznicadk-91 DK-1,umożliwiającawyjazdw kierunkuwarszawyi projektowanego węzła autostradowego z ul. Warszawskiej(DK-91)orazblisko 900- metrowyfragmentdk-91od ulicyrząsawskiejdo ulicykorzeniowskiego,którypoprawinośnośćdrogikrajowejna tym odcinku. Jeżelichodzio innedużemiejskieinwestycje związana z komunikacją i transportemzbiorowymjestbudowanowejliniitramwajowejw dzielnicachbłeszno-wrzosowiak-raków. Trwa też m.in. przebudowacentralnegoplacubiegańskiego i Alei Najświętszej Maryi Panny orazbudowawielofunkcyjnejhalisportowejna 7tysięcyosób,wznoszonejobok stadionumiejskiegoarenaczęstochowa na Zawodziu. Dzię ku ję za roz mo wę. RozmawiałaKarolinaGalla krzysz tof Ma ty jasz czyk (1975), od grud nia 2010 r. Pre zy dent Mia sta Czę sto cho wy, by ły po - seł na Sejm RP. Ab sol went Po li tech ni ki Czę sto chow skiej, ma gi ster in ży nie rii bu dow nic twa oraz po dy plo mo wych stu diów na Wy dzia le Za rzą dza nia Po li tech ni ki Czę sto chow skiej Eko no mia i Za rzą dza nie Me na dżer skie oraz Za rzą dza nie In sty tu cja mi Sa mo rzą do wy mi. Od 2002 do 2007 ro ku za sia dał w czę sto chow skiej Ra dzie Mia sta, przez pra wie dwa la ta był jej wi ce prze wod ni - czą cym. Wcze śniej peł nił funk cję prze wod ni czą ce go Ra dy Dziel ni cy Ra ków. Z sa mo rzą dem zwią zał się tak że za wo do wo, pra cu jąc ja ko za stęp ca na czel ni ka w Sta ro stwie Po wia to wym. By ły prze wod ni czą cy Ra dy Miej skiej Fe de ra cji Mło dych So cjal de mo kra tów w Czę sto cho wie. Był człon kiem Klu bu Po sel skie go SLD, któ ry de le go wał go do sej mo wej ko mi sji śled czej ds. na - ci sków. Oprócz te go brał udział w pra cach ko mi sji In fra struk tu ry. Peł nił rów nież funk cję wi ce - prze wod ni czą ce go Ze spo łu Par la men tar ne go Wo je wódz twa Ślą skie go. Pry wat nie szczę śli wy mąż i oj ciec, pa sjo nat że glar stwa. Jest ko man do rem sek cji że glar skiej i wi ce pre ze sem Aka de - mic kie go Związ ku Spor to we go w Czę sto cho wie. Od wie lu lat or ga ni zu je obo zy że glar skie i star - tu je w re ga tach. ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)

16 INWESTYCJE W REgIONIE Drogowa Trasa Średnicowa w Zabrzu Drugi weekend czerwca dla kierowców rozpoczął się trochę szybciej. Szczególnie dla tych, którzy jechali Drogową Trasą Średnicowa z Katowic do centrum Zabrza, a to za sprawą nowo oddanego odcinka zabrzańskiej DTŚ-ki. 10 czerwca br., kierowcy mogli przejechać się nowym odcinkiem. Uroczyste otwarcie zabrzańskich odcinkówz1i Z2DrogowejTrasyŚrednicowej, odbyło się 10 czerwca br. o godz Jakopierwsiniespełna 5kilometrowy odcinek średnicówki przetestowalirowerzyści,a toza sprawąrodzinnych zawodów rowerowych, które przygotowaliurzędnicyz Zabrzadlaamatorówdwóchkółek,specjalniena otwarcie zabrzańskiegoodcinkadtś.równolegle dlagościodbyłsięrodzinnypiknikpod haląmosirw Zabrzu. Wśródlicznegogronazaproszonych gościznaleźlisięprzedstawicielewładz samorządowych:jacekbrzezinka Posełna SejmRP,JerzyPolaczek Poseł na SejmRP,AdamMatusiewicz MarszałekWojewództwaŚląskiego,BogusławŚmigielski PrzewodniczącySejmiku Województwa Śląskiego, Piotr Spyra Wicewojewoda Śląski, Igor Śmietański Dyrektor Wydziału InfrastrukturyŚląskiegoUrzęduWojewódzkiego.Gronoosóbreprezentującychśrodowiskonaukowe,branżowe,wśródnich TadeuszWnuk,PrezydentŚląskiejIzby Budownictwa. Uroczystegoprzecięciawstęgidokonali:JerzyPolaczek Posełna SejmRP,BogusławŚmigielski PrzewodniczącySej- mikuwojewództwaśląskiego,adamma- tusiewicz MarszałekWojewództwaŚlą- skiego,małgorzatamańka-szulik Prezydent Miasta Zabrze, Dariusz Blocher PrezesBudimex S.A. TrasaDlaruchusamochodowegoudostępnionazostałapo godz Pra wie 5 km Nowooddanydo użytkuzabrzańskiodcinekdtśmierzy,biegnieod granicyz RudąŚląską,wzdłużul.Wolnościna Zaborzu, w rejonieelektrociepłownizabrzeskręca na południowyzachód,łączysięz zabrzańskimidrogamiwęzłemna ul.degaulle a. Ścisłecentrummiastazostajecałkowicie ominięte.trzebaprzyznać,iżgładkai równa nawierzchnia zapewnia nieporównywalnykomforti wygodępodróży.kierowcy zyskalina czasieprawie 30min!Tylewy- Uro czy ste prze cię cie wstę gi stoją od le wej: Da riusz Blo cher Pre zes Bu di mex S.A., Adam Ma tu sie wicz Mar sza łek Wo je wódz twa Ślą skie go, Mał go rza ta Mań ka -Szu lik Pre zy dent Mia sta Za brze, Bo gu sław Śmi giel ski Prze wod ni czą cy Sej mi ku Wo je wódz twa Ślą skie go 16 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

17 INWESTYCJE W REgIONIE PLn z rezerwysubwencji ogólnejbudżetupaństwaorazbudżetu miastazabrze. GeneralnyWykonawca:BU DI MeX SA, War sza wa Biuro Projektów: Wo je wódz kie Biu ro Pro jek tów Sp. z o.o. w za brzu Zarządzający Projektem (Inwestor Zastępczy): Dro go wa Tra sa Śred ni co - wa S.A., Ka to wi ce Koordynator Projektu: Wo je wódz two Ślą skie. No wo od da ny od ci nek za brzań skiej DTŚ -ki nosiłopokonanieodcinkaprzezcentrum w godzinachszczytu! Zabrzańskiodcinekjestkrótki,aledość skomplikowanytechnicznie.zawierasiedem wiaduktówdrogowych,estakadęnad węzłemdegaulle a o długości,dwatuneledla pieszych,połączeniaz drogamii ulicamilokalnymiorazekranyakustyczneo łącznej długościok.orazwysokościod 2do. DTŚw Zabrzukończysięnaglena estakadzie nad ul. de Gaulle a. Kierowcy musząuzbroićsięw cierpliwość.mimo,iż wiaduktjestprawiegotowy,zostanieoddanydo użytkunajwcześniejw 2013r.Powód: DTŚ-ka musi być dostępna do granicy z Gliwicami.Obecnietrwająpracekońcowenad odcinkiemrudaśląska węzełde Gaulle`a,gdziebędziewyjazdz DTŚ-ki. Zabrzańska Średnicówka umożliwia zjazdw rejonieulicskargi,rymeraoraztrasyrokitnica-wirek.kierowcy,którzychcą dostaćsięna autostradęa4,zjechaćpowinnina degaulle a,kolejnojadącul.prof.winkleraw kierunkukończyci dalejul.paderewskiego. ra port Dro go wej Tra sy Śred ni co wej Opracował:Zespół DTŚ S.A. DrogowaTrasaŚrednicowao planowanejdługości,któramapołączyćkatowice z Gliwicamiobecnieprzebiegaprzezcztery miasta: Katowice, Chorzów, Świętochłowice i Rudę Śląską. Jest to trasy na dominującymw aglomeracjiśląskiejkierunkuruchudrogowegowschód-zachód. Po oddaniukontraktówz1,z2w Zabrzu o długości pozostaną do wybudowania kontraktyz3i Z4w ZabrzuorazG1i G2 w Gliwicacho łącznejdługości. CHA rak Te ry STy KA TeCH nicz na Prze KA zy WA ne GO DO eks PLO ATA CJI OD CIn KA z1, z2 W za BrzU Pa ra me try tech nicz ne Tra sy: klasagp 2/3(2jezdniepo 3pasyruchu z pasamiawaryjnymi) prędkośćprojektowa 70km/h kategoriaobciążeniaruchemkr5 szerokośćpasaruchu 3,50 m szerokośćjezdnigłównej 2,50+3x3,50+0,50opaska=13,50 m szerokość pasa dzielącego 2,00 m 4,00m szerokośćpoboczy 2,50m 3,50 m pochyleniepoprzecznejezdnina odcinkuprostymjednostronne 2,5% Na całejdługościtrasaprzebiegabezkolizyjniewzględeminnychelementówistniejącegoi projektowanegoukładukomunikacyjnego. Wybudowany odcinek DTŚ w Zabrzu obejmuje następujące obiekty inżynierskie: 7wiaduktówdrogowychw tym;estakadanad węzłemdegaulle a o długości 140 mb/dwarównoległewiadukty/i 1wiaduktnad toramikolejowymi, 2tuneledlapieszych, połączeniaz drogamii ulicamilokalnymi, ekranyakustyczneo łącznejdługościi 2 wysokości, przepustyi muryoporowe,odwodnienie i oświetlenie Trasy, przebudowa infrastrukturymiejskiejorazprzezbrojenie sieci kolizyjnego uzbrojenia terenu. W ramachpracprzygotowawczychwyburzono 80budynkówi wybudowano 382 mieszkaniana sąsiadującymz TrasąosiedluJodłowa. Załącznikdo Informacjizawieraszczegółowedanetechniczneoddawanegoodcinka. re ALI za TO rzy PrzeD SIĘ WzIĘ CIA RealizacjękontraktówZ1,Z2w Zabrzu rozpoczęto r.a zakończono r. Inwestycja została ukończona zgodnie z zawartą Umową.Łącznykosztrobótbudowlano-montażowychna przedmiotowych kontraktachwyniósł PLn net to [ PLn brut to], z czego: PLn sfinansowanoz kredytuebi In for ma cje na te mat zre ali zo wa nych od cin ków z1, z2 wraz z Wę złem ry me ra w cią gu Dro go wej Tra sy Śred ni co wej w za brzu ze sta wie nie za kre sów zre ali zo wa nych ro bót 1. Cześć dro go wa ze sta wie nie ilo ści ro bót dro go wych a.długośćkontraktu mb Wykopy m 3 Nasypy m 3 Warstwybitumiczne (w-waścieralna) m 2 Krawężniki mb Chodnikiz kostki betonowej 17500m 2 Humusowanie m 2 Kanalizacja odwodnieniowa mb Wpustyuliczne 480kpl. Obiek ty in ży nier skie: WiaduktZw-9nad rondemdegaulle a WiaduktZw-10nad ul. 3Maja WiaduktZwRnad ul.rymera WiaduktZw-11nad ul.nowarymera Wiadukt Zt-12 nad torami kolejowymi do ECZabrze PrzejściepodziemneZpJw ciąguul.jodłowej WiaduktZw-13w ciąguul.skargi PrzejściepodziemneZp-14w ciąguul. Lompy WiaduktZw-17w ciąguprojektowanejtrasurokitnica Wirek Ekranyakustyczneo wys. 2 5mo łącznejdługości2 423,0mb Muryoporowez elementówprefabrykowanycho wysokości 2,7 9,5mo łącznejdługości 1250 mb w tymzabudowano: Betonkonstrukcyjny m 3 Stalzbrojeniowa 3 100ton Prze bu do wa urzą dzeń ob cych, ko li du ją cych z bu do wa ną tra są DTŚ Sieciwodociągowe mb Siecigazowe mb Sieci C.O mb Kanalizacjasanitarna i deszczowa mb ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)

18 INWESTYCJE W REgIONIE Siecielektroenergetyczne Sieciteletechniczne Kanalizacja światłowodowa mb mb motw Prze bu do wa in fra struk tu ry tram wa jo wej Przebudowatorów tramwajowych 2000 mb Przebudowasiecitrakcyjnej 2100 mb Za brzań ska DTŚ, w kie run ku Ka to wic. Zjazd na Za bo rze. Kon struk cja na wierzch ni tra sy głów nej DTŚ i łącz nic: Warstwaścieralna z mieszankisma 4cm Warstwawiążącaz betonu asfaltowego0/16 9cm Podbudowazasadniczaz betonu asfaltowego0/20 14cm Podbudowapomocnicza z kruszywałamanego0/63 stabilizowanegomechanicznie 20cm Warstwaodsączająca 35 cm Warstwamrozoochronna 15cm Razem: 97cm na sa dze nia zie le ni: Drzewa ponad600szt. Krzewy ponad2 300szt. Pnącza ponad szt. Trawniki ponad 110tys.m 2 Uczest ni cy ro dzin ne go raj du ro we ro we go. ire ne usz masz Czyk Pre zes Dro go wej Tra sy Śred ni co wej S.A. DrO GO WA TrA SA ŚreD ni CO WA Spół ka Ak cyj na ul.mieszka I nr Katowice 22 tel.(0 32) ;(0 32) ; (0 32) ;(0 32) fax(0 32) sekretariat@dts-sa.pl Trasajestgotowa,miastoZabrzeuzyskałonowoczesnytraktkomunikacyjny. Abygolepiejwykorzystać,przed nami zadanie przygotowania pozostałego odcinkazabrzańskiegoi zrealizowanie całegogliwickiego. 31sierpniaubiegłegorokuuzyskaliśmy,według nowychskorelowanychz dyrektywamiunijnymiprzepisów,decyzjęśrodowiskowąwydanąprzezregionalnegodyrektoraochronyśrodowiska.po uzyskaniuzgodymarszałkai przeprowadzeniu procedurprzetargowychzawarliśmyumowyna projektowaniecałegokońcowegoodcinkadtś-ki.kontraktyz3,z4w ZabrzuprojektujefirmaWYGInternationalO/Katowice,kontraktyG1i G2w odrębnychpakietachprojektujefirmamostykatowice. Posiadamyjużdlakontraktówzabrzańskichi G1w Gliwicach projektybudowlane.dlatychkontraktówzostałyzłożonewnioski o dofinansowaniez RPOśrodkamiunijnymi,a takżeskładanesą wnioskio realizacjęinwestycjidrogowej.po uzyskaniuprojektów wykonawczychi dokumentacjiprzetargowejprzystąpimydo postępowaniaprzetargowegona wybórwykonawcy,coprzewidujemy,powinnonastąpićw IV kwartalejeszczew bieżącymroku. DlakontraktuG2,a więckońcowego,bardziejskomplikowanegotechnicznieodcinkaw Gliwicachprzewidujemyterminy opracowańi postępowaniao półrokudłuższe.biorącpod uwagęnietylkooptymistyczne,alei realistyczneaspektytegodziałaniaprzewidujemymożliwośćzakończeniarealizacjicałego przedsięwzięciado końca 2014roku.Optymizmwynikam.in. zestanuprzygotowaniaterenudo budowyi z bardzodobrej współpracyz PrezydentamiMiast. 18 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

19 AUTORYTETY budownictwa I gospodarki ŚLĄSKIEJ No wo cze sny pro fe sjo na lizm Roz mo wa z grze go RZEM gowarzewskim Pre ze sem Cho rzow skiej Spół dziel ni Miesz ka nio wej Cho rzow ska Spół dziel nia Miesz ka - nio wa (ChSM) to jed na z naj star szych in sty tu cji te go ty pu w kra ju, któ ra od po cząt ku funk cjo nu je nie prze rwa - nie. W czym tkwi suk ces? Bez wątpienia powodzenie i ponad 100-letniątradycjęChorzowskaSpółdzielnia Mieszkaniowa zawdzięcza ludziomw niejzrzeszonymprzezwszystkie lata. Warto zaznaczyć, że motywem działania założycieli naszej Spółdzielni ludziróżnychzawodówi statusumajątkowego było wzajemne działanie i wspieraniesięna rzecztaniegoi wygodnegozamieszkiwania.tozałożeniewskazuje,żeideapowstaniaspółdzielninarodziłasięz potrzebyludzi,którzywykazując sięinicjatywąi osobistymzaangażowaniempotrafilisięzorganizowaći współdziałaćw celurealizacjiważnegodlanich celu. Spółdzielnia w kolejnych latach miałaszczęściedo aktywnychludzirozumiejącychi potrafiącychw praktycewprowadzaćideespółdzielczei samorządności.todziękiludziomzaangażowanym w działalnośćspółdzielni,pomimozmieniającychsięzasadniczowarunkówspołecznychi politycznych,spółdzielniarozwijałasięoddającdo użytkunowebudynki i modernizując istniejące, mając duży wpływna obrazmiasta,a kolejnepokolenia chorzowian mogły zamieszkiwać w corazbardziejkomfortowychi nowoczesnychwarunkach.wysiłkiludzizwiązanychz nasząspółdzielniąbyłytakżedostrzegane i spotykały się z licznymi wyrazami uznania przez lata istnienia Spółdzielnitakżena arenielokalnej,jak i ogólnokrajowej.osiągnięciai sukcesy poprzednichlatmogątylkomobilizować do osiąganiawynikówna miarędotychczasowegodorobkuspółdzielnii jejtradycji. Spół dziel nia nie ustan nie się roz wi - ja. na ja kie kwe stie kła dzio ny jest szcze - gól ny na cisk? Obecniepriorytetemjestdlanasdalszeobniżaniekosztówponoszonychprzez naszychmieszkańców,zeszczególnym uwzględnieniem kosztów centralnego ogrzewania.sporouwagiprzywiązujemy do działań proekologicznych ważne miejscew tymzakresiezajmujerealizacja zmianysposobuogrzewaniaw budynkach należącychdo starszychzasobówi zamiana ogrzewaniapiecowegona ogrzewanie centralnezasilanez siecilubz lokalnych kotłownigazowych. Dążymytakżedo stałejpoprawyestetykinaszychosiedlipoprzezszczególną dbałośćo terenyzielonei placezabaw. nie wąt pli wym suk ce sem ChSM jest wdro że nie pro ce su ter mo mo der - ni za cji. Jak na chwi lę obec ną wy glą da - ją pra ce w tym ob sza rze? Programtermorenowacjibudynków zostałprzyjętyprzezzebranieprzedstawicieli w 2001 r. i obejmował okres od 2001r.do 2010r. W ramach tego programu dokonano ociepleniaścianzewnętrznych,wymianę okienw mieszkaniachi na klatkachscho- dowych,przebudowęścianklatekscho- dowych gdzie występowało nadmierne przeszklenie,ociepleniestropodachów, w ramachociepleniausuniętoz elewacji okładzinyzawierająceazbest. Efektem tych działań jest całkowite ocieplenie 344 budynków, ocieplono m² powierzchni ścian zewnętrznych,wymieniono m²pow. okien,usuniętookładzinyz płytacekolowych.koszttychrobótwrazz robotami towarzyszącymito 135mlnzł. Ile bu dyn ków miesz kal nych po kry - tych jest eter ni tem, bądź po sia da ele - men ty za wie ra ją ce azbest? Na chwilę obecną zdemontowano i zutylizowanoz 47budynkówmieszkalnychokoło 632,12Mgtj.około m 2 okładzinz płytacekolowych. Aktualniedo zdemontowaniai utylizacjipozostajetylkookoło 250m 2 okładzin z płytazbestowo-cementowych. Likwidacjaz budynkówokładzinacekolowych to całkowita likwidacja zagrożeń związanychz azbestem.rok 2011torok, w którymz budynkówmieszkalnychspółdzielnicałkowicieusuniętyzostanieacekol. Ja kie no we roz wią za nia tech no lo - gicz ne pro mu je ChSM i ja kie są pla ny w tym ob sza rze? Spółdzielniapromujei wdrażanowoczesne rozwiązania techniczne takie, któreobniżająkosztyutrzymaniazasobów a wiectakie,któreprzynosząokreślone korzyścilokatorom.od 2009r.dokonujemywymianywodomierzytradycyjnych ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)

20 AUTORYTETY budownictwa I gospodarki ŚLĄSKIEJ na wodomierzez odczytemradiowym.są towodomierzebardzoczułe,którewskażąkażdąniepożądanąingerencjęw ich funkcjonowanie,a takżesądużymułatwieniemdlalokatorówgdyżichodczyt odbywasiędrogąradiową. Celem obniżenia kosztów centralnego ogrzewaniai ciepłejwodyużytkowejna instalacjachmontujemypodpionowezaworyregulacyjne,któreograniczającyrkulację szczególniew godzinachnocnychutrzymująctemperaturęwodyw wielkościachzadanych.dlazabezpieczeniainstalacjiwody zimnejmontujemyzaworyantyskażeniowe, którezabezpieczająwodęprzezwtórnym zanieczyszczeniem.przygotowujemytakżeprogrampoprawyizolacyjnościściandocieplonychw latach 90-tych.Budynkiteposiadają warstwę docieplenia gr. 5-7 cm iwchwiliobecnejniespełniająobowiązującychnormcieplnych.mieszkańcytychbudynkówczująsiępokrzywdzenii domagająsięuzupełnieniaocieplenia.technologie takichdociepleńsąjużopracowanei posiadająkonieczneaprobatytechniczne.przeprowadzana jestteżmodernizacjaoświetlenia terenów zewnętrznych poprzez wymianę opraw na oprawy energooszczędnetypuled.efektemjestznaczneobniżeniekosztów.podobniedlaoświetlenia klatek schodowych stosujemy już lampy energooszczędne. Montujemy podgrzewy rynien, które w okresie zimowym zabezpieczają przed tworzeniem się sopli i nawisów śnieżnych. W dalszymciąguspółdzielniaprowadzi modernizację dźwigów osobowych dźwigistaregotypuwymieniamy na dźwigi nowoczesne i bezpieczne. W 2011 r. modernizacji poddajemy 9 szt.dźwigów.na ogólnąliczbę 170dźwigóww zasobachnaszejspółdzielnizmodernizowaliśmy 113szt. W ja ki spo sób spół dziel nia an ga - żu je się w ży cie lo kal ne spo łecz no ści? Z istotydziałalnościspółdzielniwynikatakżedziałalnośćspołeczna i oświatowo kulturalna świadczona na rzecz członkówi ichrodzin.tensegmentdziałalności Spółdzielni ma długą tradycję. Na chwilę obecną Chorzowska SpółdzielniaMieszkaniowamaudziałw życiu społecznościlokalnychw którejfunkcjonujena wielupłaszczyznach.głównym ośrodkiemw którymskupiadziałalność społeczno-kulturalna SpółdzielnijestKlub Pokolenie.Totutajorganizowanesąkoncerty,recitalei wystawy,a takżeróżnestałezajęciarekreacyjno-sportowe aerobic,callanetics,kursytańcaczyzajęcia sztukwalki.w Klubie Pokolenie organizowanesątakżeimprezyokolicznościowe jak choćby Dzień Dziecka, Dzień Babcii Dziadka,imprezymikołajoweitp. Najmłodsi mieszkańcy mają tu swoje kołazainteresowań,prowadząteatrzyk, organizowanyjestdlanichletnii zimowy wypoczynekw formiepółkolonii,a najstarsimieszkańcyzrzeszeniw klubieseniora, w którym regularnie się spotykają. Działalność dla lokalnej społeczności jednakżenieograniczasiętylkodo działalnościklubu Pokolenie,ChSMorganizujetakżecorocznefestynydlamieszkańców, dzieci i młodzież rywalizuje w spartakiadachi turniejachpiłkinożnej i tenisastołowego.spółdzielnianiezapomina o takżeo osobachstarszychi samotnych.poza wspomnianymklubemseniorasąorganizowanedlatychmieszkańców wycieczki,a takżeokolicznościowespotkaniana którychmogąspotkaćsię,porozmawiać,oderwaćsięod problemów codzienności.staramysiętakżewspierać osoby niepełnosprawne dla nich równieżorganizowanesącoroczniewycieczki, ponadto Spółdzielnia zawsze jestotwartana ichproblemyi starasię pomagaćw ichrozwiązywaniu.sądzimy, żetaszerokaofertaintegrowaniaspółdzielczej społeczności ma swoje stałe miejsce w życiu naszych osiedli, jak i miasta.wartowspomnieć,żechorzowskaspółdzielniamieszkaniowawydaje jest także miesięcznik Wiadomości Spółdzielcze, którego tradycja sięga lattrzydziestychubiegłegowieku,w którymobokinformacjiznajdująsiętakże zaproszeniai relacjez imprezspołeczno-kulturalnych.pozostajemiećnadzieję,żew świetleprojektowanychniekorzystnych niestety dla spółdzielczości zmianustawowychdziałalnośćspołeczno-kulturalna na rzecz mieszkańców będziemogłabyćkontynuowana i dotychczasowydorobekniezostaniezaprzepaszczony. na ko niec war to po ru szyć kwe stię se gre ga cji od pa dów. Jak na chwi lę obec ną wy glą da pro mo cja tych dzia - łań wraz z ochro ną śro do wi ska w ob - rę bie funk cjo no wa nia ChSM? Spółdzielniaposiadazawarteumowy na usuwanie odpadów komunalnych z dwiemafirmamitj.ptsalba Sp.z o.o. orazprywatnyzakładoczyszczaniamiasta Waldemar Strach. Do obowiązków w/w firmopróczusuwaniaodpadówkomunalnychzgodniez umowąnależytakże wywóz 4razyw miesiącuodpadówwielkogabarytowychorazsegregacjaodpadów poprzezumieszczeniew wyznaczonych miejscachkontenerówna szkłoorazbutelkiplastikowe. Spółdzielniaprowadzirównieżsegregacjęodpadówpoprzezinformowanielokatorów o bezpłatnej zbiórce odpadów niebezpiecznychprowadzonąprzezurząd MiastaChorzów. Zbieranesąwtedytakieodpadyjak:baterie,świetlówki,olejei smary,resztkifarb i lakierów, rozpuszczalniki, opakowania po substancjachniebezpiecznych,tj.środkiochronyroślin,zużytysprzętelektrycznyi elektronicznyorazchemikalia.ochrona środowiskanależyrównieżdo priorytetu działalnościnaszejspółdzielni.od szeregu lat likwidujemy ogrzewanie piecowe wprowadzając w to miejsce ogrzewanie centralnezasilanez siecilubz lokalnychkotłownigazowych.w 2010r.wprowadzono centralneogrzewaniedo budynkówprzy ul. Wolskiego 13-15,17-19a obecnietrwają pracew budynkachprzy ul.wolskiego 18-20i Wolskiego W Spółdzielniogółem zlikwidowano ogrzewanie piecowe w 23budynkach,coniewątpliwieprzyczyniłosiędo znacznejpoprawystanuśrodowiskaw Chorzowie. Dzię ku ję za roz mo wę. RozmawiałaKarolina Galla Grze gorz Go wa rzew ski jest ab sol wen tem Pań stwo wych Szkół Bu dow la nych w By to miu oraz Po li tech ni ki Ślą skiej w Gli wi cach. Ukoń czył tak że po dy plo mo we stu dia w za kre sie zarzą dzania i or - ga ni za cji na Uni wer sy te cie War szaw skim, stu dio wał tak że ję zyk nie miec ki w Go ethe In sti tut w Iser - lohn. Od 1968 r. Grze gorz Go wa rzew ski peł nił kie row ni cze funk cje w Cho rzow skiej Spół dziel ni Miesz - ka nio we, m.in. dyrek to ra Za kła du Re mon to wo-bu dow la nego, a na stęp nie od 1983 r. Za stęp cy Pre ze sa Za rzą du ds. Go spo dar ki Za so ba mi Miesz ka nio wy mi. W la tach zaj mo wał sta - no wi sko Dy rek to ra Za kła du Go spo dar ki Miesz ka nio wej w Pie ka rach Ślą skich. Grze gorz Go wa rzew - ski był za stęp cą Pre zy den ta Mia sta Pie ka ry Ślą skie, a w okre sach oraz r. peł nił funk cję Prze wod ni czą ce go Ra dy Mia sta w Pie ka rach Ślą skich. Od 2003 r. po now nie zwią - za ny za wo do wo z Cho rzow ską Spół dziel nią Miesz ka nio wa, po cząt ko wo na sta no wi sku Za stęp - cy Pre ze sa Za rzą du, Dy rek to ra ds. Tech nicz nych i Eks plo ata cji, a od 2004 r. pia stu je sta no wi sko Pre ze sa Cho rzow skiej Spół dziel ni Miesz ka nio wej. Lau re at cen nych wy róż nień m.in. od zna ka Za słu żo ne go Dzia ła cza Ru chu Spół dziel cze go, dwu krot - na Zło ta Od zna ka Ho no ro wa Za Za słu gi dla Wo je wódz twa Ślą skie go. Chorzowska Spółdzielnia Mieszkaniowa Chorzów ul. Kopalniana 4a Centrala: do 3 Sekretariat: Fax sekretariat@chsm.com.pl 20 ForumBudownictwaŚląskiego-2(36)2011

Rozwiązywanie umów o pracę

Rozwiązywanie umów o pracę Ryszard Sadlik Rozwiązywanie umów o pracę instruktaż, wzory, przykłady Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2012 Wstęp...7 Rozdział I Wy po wie dze nie umo wy o pra cę za war tej na

Bardziej szczegółowo

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU

PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU PRAWO SPÓŁDZIELCZE I MIESZKANIOWE... Część 6, rozdział 1, punkt 4.1, str. 1 6.1.4. PRAWO ODRĘBNEJ WŁASNOŚCI LOKALU 6.1.4.1. Usta no wie nie od ręb nej wła sno ści Z człon kiem spół dziel ni ubie ga ją

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy!

Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! Kluczpunktowaniaarkusza Kibicujmy! KLUCZODPOWIEDZIDOZADAŃZAMKNIĘTYCH zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Poprawna odpowiedź D B A D C D D C B C C B D B B C B

Bardziej szczegółowo

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE

POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 5. Pro mie nio wa nie elek tro ma gne tycz ne (PEM) nie jo ni - zu ją ce wy stę pu je w po sta ci na tu ral nej (źró dła mi są Zie - mia, Słoń ce, zja wi ska at mos fe rycz ne) oraz sztucz nej (zwią za

Bardziej szczegółowo

Rewolucja dziewczyn na informatyce

Rewolucja dziewczyn na informatyce Rewolucja dziewczyn na informatyce Wro ku aka de mic kim 2017/18 od no to wa no w Pol sce naj więk szy w hi sto rii przy rost licz by stu den tek kie run ków in for ma tycz nych o 1179 w ska li kra ju

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE WSTĘP...9 ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI...11 SPIS TRE ŚCI WSTĘP.....................................................9 ROZ DZIAŁ I ISTO TA I PRZED MIOT NA UKI O OR GA NI ZA CJI.......................11 1. TEO RIE OR GA NI ZA CJI A NA UKI O ZAR ZĄ

Bardziej szczegółowo

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key

W I L K A P R Z E W A G A P R Z E Z J A K O Ś Ć Master Key Master Key Zalety i korzyści Ochro na praw na klu cze sys te mo we pro du ko wa ne są wy łącz nie w fir mie WIL KA. Ponad to WIL KA chro ni je przed nie upraw nio ną pro duk cją, umiesz - cza jąc na nich

Bardziej szczegółowo

przekrój prostokàtny

przekrój prostokàtny Szcze gól ne miej sce w wen ty la cji me cha nicz nej znaj du je wen ty - la cja o prze kro ju pro sto kąt nym. Co raz czę ściej sto so wa na i co raz czę ściej po szu ki wa na przez wy ko naw ców. Naj

Bardziej szczegółowo

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE:

I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: 44 Scenariusz 10 I. TE MAT LEK CJI: W a dza usta wo daw cza, czy li kto two rzy pra wo II. ZA O E NIA ME TO DYCZ NE: Te ma ty ka lek cji do ty czy pod r cz ni ka Wie dza o spo e czeƒ stwie, cz Êç I. Pod

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do

Bardziej szczegółowo

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni?

Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? 2 Na jaką pomoc mogą liczyć pracownicy Stoczni? biuletyn informacyjny dotyczący ochrony praw pracowników USTA WA z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze

Bardziej szczegółowo

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów

Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Wojciech Świątek Nowe zasady prowadzenia ewidencji odpadów Praktyczne wskazówki dla specjalistów ds. ochrony środowiska Ochrona środowiska VERLAG DASHÖFER www.dashofer.pl Wydawnictwo VERLAG DASHOFER Sp.

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna # Modlitwa nad darami " # # K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. lub... Któ

Bardziej szczegółowo

FASADY FOTOWOLTAICZNE

FASADY FOTOWOLTAICZNE JANUSZ MARCHWIŃSKI FASADY FOTOWOLTAICZNE TECHNOLOGIA PV W ARCHITEKTURZE WARSZAWA 2012 SPIS TREŚCI WSTĘP...........................................................7 1. Przedmiot, uzasadnienie i cel pracy....................................7

Bardziej szczegółowo

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ

Liturgia eucharystyczna. Modlitwa nad darami œ Msza święta Liturgia eucharystyczna K. Pa - nie, nasz Bo - że, niech ta O - fia - ra, któ - rą skła - da - my...... Przez Chry - stu - sa, Pa - na na - sze - go. Modlitwa nad darami... Któ - ry ży - e

Bardziej szczegółowo

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon -

Świat współczesny. 1 wy mie nia głów ne kie run ki pol skiej. z sąsia da mi i pań stwa mi Unii Eu ro - wymienia zadania am ba sa d i kon - 1 Plan wy ni ko wy Pol ska we współ - cze snym świe cie NA TO od zim nej woj ny do współ - ist nie nia In te gra cja eu ro - pej ska Pol ska w sys te - mie po li tycz nym i go spo dar czym Świat współczesny

Bardziej szczegółowo

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa

Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Obcinanie gałęzi i ścinanie drzewa Zasady bezpieczeństwa WAŻNE Przed użyciem piły należy uważnie przeczytać instrukcję obsługi, dołączoną do urządzenia. 1. Pi łę na le ży moc no trzy mać obiema rę ka mi.

Bardziej szczegółowo

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA

o przetargach nieograniczonych na sprzedaż zespołów składników majątku Stoczni Gdynia SA w po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w STOCZ NI GDYNIA S.A., pro wa dzo nym na pod sta wie prze pi sów usta wy z dnia 19 grud nia 2008 r. o po stę po wa niu kom pen sa cyj nym w pod mio tach o szcze gól

Bardziej szczegółowo

Opakowania na materiały niebezpieczne

Opakowania na materiały niebezpieczne Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Opakowania na materiały 208 GGVS Opakowania na materiały 209 Opakowania na materiały Cer ty fi ko wa ne po jem ni ki Utz jest pro du cen tem sze ro kiej ga my opa ko

Bardziej szczegółowo

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji

Pra co wi te la ta. Zo bacz cie Pań stwo i oceń cie sa mi. Pro jek ty zre ali zo wa ne lub w trak cie re ali za cji czwartek, 14 sierpnia 2014 Z życia Gminy 3 Pra co wi te la ta W cią gu mi ja ją cej ka den cji (2010 2014) wój ta Zbi gnie wa Grzy ba i rad nych Gmi ny dzię ki wspar ciu środ ków ze wnętrz nych uda ło

Bardziej szczegółowo

w umowach dotyczących

w umowach dotyczących Niezbędne postanowienia w umowach dotyczących utworów audiowizualnych Produkcja utworu audiowizualnego wymaga nie tylko sporych nakładów finansowych i organizacyjnych, ale również współpracy wielu podmiotów

Bardziej szczegółowo

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a

2.1. Identyfikacja Interesariuszy. G4 25a 16 17 2.1. Identyfikacja Interesariuszy Gru py In te re sa riu szy zo sta y wy bra ne w opar ciu o ana li z dzia al - no Êci ope ra cyj nej Gru py Ban ku Mil len nium. W wy ni ku pro ce su ma - po wa nia

Bardziej szczegółowo

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą,

Na uczy ciel jest oso bą wspo ma ga ją cą, DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Ratujmy kasztanowce Metoda projektu Istota metody projektów polega na tym, że grupa osób uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia, a następnie

Bardziej szczegółowo

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE

War sza wa 2015 PUBLIKACJA DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIE Pu bli ka cja po wsta ła w ra mach pro jek tu re ali zo wa ne go z do fi nan so wa niem NFOŚiGW w ra mach pro gra mu prio ry te to we go Edu ka cja eko lo gicz na Lider projektu: Wyż sza Szko ła Eko lo

Bardziej szczegółowo

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny

Wy daw ca - GREMI MEDIA Sp. z o.o. z sie dzi bą w War sza wie przy ul. Pro sta 51, płat nik VAT za re je stro wa ny Ogól ne za sa dy za miesz cza nia ogło szeń wy mia ro wych i re klam w Par kie cie i je go do dat kach oraz wkład ko wa nia I. PO STA NO WIE NIA OGÓL NE 1 Ile kroć w ni niej szych za sa dach ogól nych

Bardziej szczegółowo

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku

Wpro wa dze nie dzie ci w tym wie ku DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI Europejski Dzień Wiosny Eu ro pej ski Dzień Wio sny w Szko le Pod sta wo wej nr 59 im. Ja na Ma tej ki w kla sach na ucza nia zin te gro wa ne go za ini cjo wa li na uczy cie

Bardziej szczegółowo

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE

STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Statut Zwi zku Kynologicznego w Polsce 2/ 1 STA TUT ZWI Z KU KY NO LO GICZ NE GOWPOL SCE Roz dzia³ I Po sta no wie nia og l ne 1 Sto wa rzy sze nie no si na zw Zwi zek Ky no lo gicz ny w Pol sceµ zwa ny

Bardziej szczegółowo

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia

1. Zdecydowane masowanie wzdłuż ramienia: 2. Zdecydowane uciskanie całego ramienia: od nad garst ka w kie run ku ra mie nia masazyk_layout 1 10/9/13 2:29 PM Page 1 Ćwi cze nie Spo sób wy ko na nia Ma su je te ra peu ta lub sa mo dziec ko ko lej no każ dą rę kę od od ra mie nia w kie run ku dło ni po stro nie ze wnętrz nej ra

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach

Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach BAR BA RA WOY NA ROW SKA, MA RIA SO KO OW SKA, MAG DA LE NA WOY NA ROW SKA -SO DAN Doskonalenie w zakresie edukacji zdrowotnej kurs dla nauczycieli wf w gimnazjach W nowej podstawie programowej kszta³cenia

Bardziej szczegółowo

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia

Gwarantowana Renta Kapitałowa. Ogólne warunki ubezpieczenia Gwarantowana Renta Kapitałowa Ogólne warunki ubezpieczenia OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA GWARANTOWANEJ RENTY KAPITAŁOWEJ GRK/R/4/2007 1. DE FI NI CJE Ile kroć w ni niej szych ogól nych wa run kach

Bardziej szczegółowo

Montaż okna połaciowego

Montaż okna połaciowego Montaż okna połaciowego L Okna do pod da szy do star czają na pod da sze pra wie 40% świa tła wię cej niż okna o tej sa mej po wierzch ni za mon to wa ne pio no wo. Wy bór okna za le ży od: po wierzch

Bardziej szczegółowo

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie

Opis tech nicz ny. Prze zna cze nie Nie jed no krot nie chęć po sia da nia ko min ka w dom ku let ni sko wym wy mu sza zna le zie nie ta kie go roz wią za nia, aby by ło spraw ne i bez piecz - ne, a jak to uczy nić je śli w samym dom ku

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM Wiedza o społeczeństwie Poziom rozszerzony Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych

Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku. Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ubezpieczenie Ryzyka Śmierci lub Kalectwa wskutek Nieszczęśliwego Wypadku Ogólne Warunki Ubezpieczenia Umowy Dodatkowej do Ubezpieczeń Uniwersalnych Ogólne Warunki Ubezpieczenia Ryzyka Śmierci lub Kalectwa

Bardziej szczegółowo

l skiego Dnia Budowlanych

l skiego Dnia Budowlanych WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 Konferencja III l skie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomo ci wraz z obchodami l skiego Dnia Budowlanych - 2011 Katowice, 28 wrze nia 2011 r. Sala Sejmu l skiego

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki

Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych. Ubezpieczenie Składki Ogólne warunki umowy dodatkowej do ubezpieczeń uniwersalnych Ubezpieczenie Składki OGÓL NE WA RUN KI UBEZ PIE CZE NIA SKŁAD KI US/J/3/2007 Ni niej sze ogól ne wa run ki ubez pie cze nia sto su je się wy

Bardziej szczegółowo

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u

Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Po zna je my wy da rze nia z dzie j w PRL -u Scenariusz lekcji w III klasie gimnazjum Przed sta wia my Ko le an kom i Ko le gom pro po zy cjê sce na riu sza lek cji ote ma cie nie ³a twym, szcze g l nie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM i Gazetą Wyborczą. Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Wiedza o społeczeństwie Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od po wie dzi.

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z PERNEM Chemia Poziom podstawowy Listopad 2010 W klu czu są pre zen to wa ne przy kła do we pra wi dło we od po wie dzi. Na le ży rów nież uznać od po wie dzi

Bardziej szczegółowo

u j e d n o l i co ny te kst u staw y

u j e d n o l i co ny te kst u staw y CIT NOWE PRAWO 2012 u j e d n o l i co ny te kst u staw y Czwartek nr 302 (9118) 29 grudnia 2011 TOMASZ WAWER Czwartek G 2 CIT 2012 29 grudnia 2011 rp.pl/prawo Ujednolicony tekst ustawy o podatku dochodowym

Bardziej szczegółowo

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK.

1. PRZEWODNIK. 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów PRZEWODNIK. PRZEWODNIK Rozdzia³ 1, str. 1 SKUTECZNE ZARZ DZANIE SPÓ DZIELNI MIESZKANIOW Spis treœci 1. PRZEWODNIK 1.1. Spis treœci 1.2. Zespó³ autorski 1.3. Skorowidz rzeczowy 1.4. Wykaz skrótów 1.5. Objaœnienia piktogramów

Bardziej szczegółowo

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl

RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 Na świe cie trwa ci cha re wo lu cja: zmie nia się ro la ko biet w no wych tech no lo giach. Ich wpływ, do tych czas nie wiel ki, za czy

Bardziej szczegółowo

ŚLĄSKĄ WIELKĄ NAGRODĄ BUDOWNICTWA

ŚLĄSKĄ WIELKĄ NAGRODĄ BUDOWNICTWA Szanowni Państwo! Rada Śląskiej Izby Budownictwa wspólnie z uczestnikami Forum Budownictwa Śląskiego uprzejmie informuje, że została otwarta IV edycja Konkursu ŚLĄSKIE BUDOWANIE 2014 którego celem jest

Bardziej szczegółowo

Wilno: magia historii

Wilno: magia historii Wilno: magia historii Są miejsca magiczne na ziemi, ale drugiego takiego jak Wilno nie ma JAROSŁAW DUMANOWSKI Wil no by ło i jest mia stem ma gicz - nym, nie zwy kle waż nym dla wszyst kich za miesz ku

Bardziej szczegółowo

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim

Jaki podatek. zapłaci twórca? podatki. prawo. Twór ca i ar ty sta wy ko naw ca w pra wie au tor skim Jaki podatek zapłaci twórca? Zbliża się czas rozliczenia z fiskusem. Wielu twórcom rozliczenia podatkowe mogą nastręczać trudności, zwłaszcza, gdy prowadzą kilka rodzajów działalności, albo osiągają przychody

Bardziej szczegółowo

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe

JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe JUŻ PRA CU JĄ! materiały prasowe Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach działania

Bardziej szczegółowo

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9

Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM. G d y n i a 2 0 0 9 Marek Ko odziej INFORMATYKA PROGRAM NAUCZANIA DLA GIMNAZJUM G d y n i a 2 0 0 9 Program nauczania do nowej podstawy programowej (Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 23.2.2008 r.) skonsultowany

Bardziej szczegółowo

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia:

Otwar cie 1. Zna cze nie Otwar cie 1 ma na stę pu ją ce zna cze nia: 20 Wspólny Język 2010 Wspólny J zyk 2010 Standard Otwar cie Zna cze nie Otwar cie ma na stę pu ją ce zna cze nia: A) 5 kar w si le 12 17, B) układ 4441 z czwór ką ka ro w si le 12 17, C) układ 4 ka ra,

Bardziej szczegółowo

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej

Fotografia kliniczna w kosmetologii i medycynie estetycznej aparatura i technika Dr n. farm. Sławomir Wilczyński Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego z OML w Sosnowcu, SUM w Katowicach Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. fiz. Barbara Pilawa

Bardziej szczegółowo

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN

Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN Numer 3 (64) Rok XIX Lipiec 2014, ISSN 1505-7704 Pre zes Za rzą du Spół dziel ni Miesz ka nio wej ROW Jan Gra bo wiec ki wy róż nio ny ty tu łem Me ne dżer -Spół dziel ca No wo cze sne za rzą dza nie jest

Bardziej szczegółowo

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym

Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym Ścianka z płyt gip so wo- -kar to no wych na rusz cie aluminiowym szpachelka (15 cm) NARZĘDZIA piła długa linijka drobnoziarnisty papier ścierny nóż z wymiennym ostrzem kuweta na zaprawę kuweta na klej

Bardziej szczegółowo

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty

Unij ne pie nią dze na do cho do we pro jek ty LUTY 2009 15 lutego 14 marca 2009 nr 2/27 Wydawnictwo Eurosystem Warszawa www.forumsamorzadowe.pl ISSN 1897-0079 INDEX 226424 Cena 12 zł (0% VAT) FORUM SAMORZĄDOWE n i e z a l e ż n y m i e s i ę c z n

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM Geografia Poziom podstawowy Listopad 2011 W ni niej szym sche ma cie oce nia nia za dań otwar tych są pre zen to wa ne przy kła do we po praw ne od.

Bardziej szczegółowo

Konstrukcja szkieletowa

Konstrukcja szkieletowa Obudowa wanny Obudowę wanny mocuje się na konstrukcji szkieletowej zbudowanej z listewek o grubości 40 x 40 mm, rozstawionej wzdłuż boków wanny i przymocowanej do ściany. NARZĘDZIA poziomnica wyrzynarka

Bardziej szczegółowo

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry

Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry Tomasz LATAWIEC członek SIDiR Re no wa cje bez wy ko po we prze wo dów in fra struk tu ry pod ziem nej miesz czą się w sze ro ko ro zu mia nej dzie - dzi nie in ży nie rii sa ni tar nej i ochro nie śro

Bardziej szczegółowo

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych

Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych Konstruowanie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych BE ATA DZIE WIĘC KA Głów nym za da niem wy cho waw czo dy - dak tycz nym re ali zo wa nym przez pla - ców ki przed szkol ne jest stwo rze

Bardziej szczegółowo

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so -

Metoda projekt w. badawczych. Po szu ku j¹c no wych spo so b w za in te re so - Metoda projekt w badawczych Me to da pro jek t w jest spo so bem wspie ra nia ak tyw ne go za an ga o wa nia i ce lo we go ucze nia siê oraz roz wo ju in te lek tu al ne go, a dla nie kt rych na uczy cie

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010

Rada Unii Europejskiej. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 Rada Unii Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2010 1 Autorzy: Aleksander Parzych, Aureliusz Wlaź Projekt graficzny serii: Techna Studio www.techna.pl Zdjęcia na okładce i w tekście: The Audiovisual

Bardziej szczegółowo

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku

Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Mi chał Gra bia, Grze gorz So ko łow ski, Piotr Ho łu bo wicz In sty tut Lo gi sty ki i Ma ga zy no wa nia GS1 Polska Pierw sze in no wa cyj ne wdro że nie sys te mu EPC/RFID na pol skim ryn ku Śle dząc

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Miejsce na naklejk z kodem ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM CHEMIA Instrukcja dla zdajàcego POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut 1. Spraw dê, czy ar kusz eg za mi na cyj ny za wie ra 11 stron (zadania

Bardziej szczegółowo

!L"SK" WIELK" NAGROD" BUDOWNICTWA

!LSK WIELK NAGROD BUDOWNICTWA Szanowni Pa!stwo! Rada!l"skiej Izby Budownictwa wspólnie z uczestnikami Forum Budownictwa!l"skiego uprzejmie informuje, #e zosta$a otwarta III edycja Konkursu!L"SKIE BUDOWANIE 2013 którego celem jest promocja

Bardziej szczegółowo

str. 4 str. 12 str. 26 str. 58 i 63 W NUMERZE: V-lecie Forum Budownictwa Śląskiego Podziękowania za dobre budowanie

str. 4 str. 12 str. 26 str. 58 i 63 W NUMERZE: V-lecie Forum Budownictwa Śląskiego Podziękowania za dobre budowanie W NUMERZE: V-LECIE FORUM BUDOWNICTWA ŚLĄSKIEGO TADEUSz WNUK Integracja i konsolidacja... 4 DzIAŁANIA RzĄDU str. 4 V-lecie Forum Budownictwa Śląskiego Integracja i konsolidacja Śląskich Budowlanych Sta

Bardziej szczegółowo

Budowa i zasada działania. Budowa. instrukcja obsługi grupy pompowej. powrót GW 1/2. zasilanie GW 1/2

Budowa i zasada działania. Budowa. instrukcja obsługi grupy pompowej. powrót GW 1/2. zasilanie GW 1/2 instrukcja obsługi grupy pompowej Rys. 1. Budowa grupy pompowej powrót 2 3 GW 1/2 6 7 1 zasilanie 4 GW 1/2 1. zawór termostatyczny ZT 2. zawór regulacyjny ZR 3. zawór odcinający G1" belki zasilającej 4.

Bardziej szczegółowo

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2!

StReFA UmIeJętnoścI CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! O szkolnictwie dualnym i Programie K2 (Kariera i Kompetencje) rozmawiano podczas Konferencji z udziałem minister Joanny Kluzik-Rostkowskiej CHCEMY OSIĄGNĄĆ K2! KatowicKa specjalna strefa ekonomiczna wraz

Bardziej szczegółowo

Środ ka mi ochro ny indywidualnej wska za ny mi w oce nie ry zy ka za wo do we go przy ob słu dze LPG są także: oku

Środ ka mi ochro ny indywidualnej wska za ny mi w oce nie ry zy ka za wo do we go przy ob słu dze LPG są także: oku BHP NA STACJACH LPG Pra cow nik, przy stę pu jąc do pra cy na sta no wi sku ope ra to ra LPG po wi nien za po znać się z oce ną ry zy - ka za wo do we go dla je go sta no wi ska oraz sto so wać odzież

Bardziej szczegółowo

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów

Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Mi ro sław An to no wicz, Hen ryk Zie la skie wicz Ro la trans por tu ko le jo we go w ryn ku prze wo zu sa mo cho dów Bran ża au to mo ti ve wy ko rzy stu je no wo cze sne roz wią za nia lo gi stycz ne,

Bardziej szczegółowo

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li?

Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Skąd się bie rze si ła drę czy cie li? Drę czy ciel nie jest ani ta ki zły, ani ta ki sil ny, na ja kie go wy glą da. Sam, bez po mo cy dzie ci, drę czy ciel jest ni kim. q Si ła drę czy cie la bie rze

Bardziej szczegółowo

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1

ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011: :34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 1 ul-czaspracy_kampoznaj-wzn-zus2011:02 2011-09-05 11:34 Strona 2 Przydatne pojęcia Czas pra cy to czas, w któ rym po zo sta jesz w dys - pozycji

Bardziej szczegółowo

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa?

Medyczny laser CO2. C jaki aparat jest optymalny dla lekarza medycyny estetycznej/dermatologa? 1 3aparatura i technika Dr n. farm. S 0 0awomir Wilczy Ґski Katedra i Zak 0 0ad Podstawowych Nauk Biomedycznych, Wydzia 0 0 Farmaceutyczny z OML w Sosnowcu 0 1l 0 2skiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Biuletyn. FIDIC warunki kontraktowe str. 10. Fundusz Spójności. Decyzja środowiskowa na realizację przedsięwzięcia str.

Biuletyn. FIDIC warunki kontraktowe str. 10. Fundusz Spójności. Decyzja środowiskowa na realizację przedsięwzięcia str. nr 2, grudzień 2007 Biuletyn inwestycje budownictwo konsulting doradztwo rozjemstwo arbitraż procedury KONSULTANT Fundusz Spójności wyzwaniem dla Polski str. 3 Decyzja środowiskowa na realizację przedsięwzięcia

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK NIEMIECKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2010 Instrukcja dla zdającego Czas pracy 120 minut 1. Sprawdź, czy ar kusz eg za mi

Bardziej szczegółowo

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym.

Sztuka i komputer. Fotografia opracowana w kom pu te ro wym pro gra mie gra ficz nym. Sztuka i komputer Jak już wie cie, za po mo cą kom pu te ro wych pro gra mów gra ficz nych moż na wy ko ny wać róż ne dzie ła pla stycz ne, czy li two rzyć gra fi kę kom pu te ro wą. Ta ki ob raz moż na

Bardziej szczegółowo

186 budynków Spółdzielni w ciągu 60 lat!

186 budynków Spółdzielni w ciągu 60 lat! 186 budynków Spółdzielni w ciągu 60 lat! li sto pa dzie 1957 ro ku w Pi le utwo rzył się Ko mi tet Or ga ni za - cyj ny Pil skiej Spół dziel ni Miesz ka nio wej. 27 li sto pa da 1957 r. zwo ła ne zo sta

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki

Elżbieta Judasz. Prawo pra cy. pierwsze kroki Elżbieta Judasz Prawo pra cy pierwsze kroki War sza wa 2012 Aktualizacja Katarzyna Piecyk Pro jekt okład ki www.jsphoto.eu Opra co wa nie re dak cyj ne Izabella Skrzecz Opra co wa nie ty po gra ficz ne

Bardziej szczegółowo

250 pytań rekrutacyjnych

250 pytań rekrutacyjnych 250 pytań rekrutacyjnych które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi 250 pytań rekrutacyjnych, które pomogą Ci zatrudnić właściwych ludzi Autorzy Katarzyna Chudzińska dyrektor zarządzający zasobami ludzkimi

Bardziej szczegółowo

Lublin moje miasto. (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go

Lublin moje miasto. (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go Lublin moje miasto Forum edukacyjne (hi sto ria, kul tu ra, go spo dar ka i spo łe czeń stwo) Pro po zy cja pro jek tu in ter dy scy pli nar ne go Ome to dzie pro jek tu sły szał chy ba każ dy z nas. Wie

Bardziej szczegółowo

VII Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości

VII Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 PATRONAT HONOROWY MINISTER INFRASTRUKTURY I ROZWOJU WOJEWODA ŚLĄSKI MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO VII Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości Katowice, 10

Bardziej szczegółowo

www.nie bo na zie mi.pl

www.nie bo na zie mi.pl Nie bo Na Zie mi www.nie bo na zie mi.pl Kon rad Mi lew ski Wszel kie pra wa za strze żo ne. Nie au to ry zo wa ne roz po wszech nia nie ca ło ści lub frag men tu ni niej szej pu bli ka cji w ja kiej kol

Bardziej szczegółowo

ISSN 1233-9784 11/2012

ISSN 1233-9784 11/2012 ISSN 1233-9784 11/2012 W numerze: PrzejÊciowe wsparcie krajowe w 2013 r. Zmiana ustawy o paszach Ponad 1,5 mld zł dla przetwórstwa PłatnoÊci bezpoêrednie za 2012 r. PROW 2007-2013 dla przedsi biorców Wydawcy:

Bardziej szczegółowo

Walizki. Walizki i pojemniki zamykane

Walizki. Walizki i pojemniki zamykane Założyciel firmy Georg Utz 1916 1988 Pod kluczem 62 i pojemniki zamykane 63 Systemy zamknięć Po jem ni ki RA KO moż na za my kać za po mo cą po kry - wy z za wia sa mi. Je że li do te go na dłuż szym bo

Bardziej szczegółowo

Jędrzej Tucholski (1932 2012)

Jędrzej Tucholski (1932 2012) Jędrzej Tucholski (1932 2012) Dwu dzie ste go pierw sze go ma ja 2012 r. zmarł w War sza wie Ję drzej Tu chol ski, dłu go let ni wi ce dy rek tor ar chi wum In sty tu tu Pa mię ci Na ro do wej. W In sty

Bardziej szczegółowo

Glo ba li za cja utoż sa mia na jest czę sto

Glo ba li za cja utoż sa mia na jest czę sto Pro ce sy glo ba li za cyj ne wpol sce *) Zróż ni co wa nie prze strzen ne Ce lem opra co wa nia jest pre zen ta cja zmian zróż ni co wa nia re gio nal ne go pro ce sów glo ba li za cyj nych w Pol sce.

Bardziej szczegółowo

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI

Rozdział 4. Blokada nadgarstka PODSTAWY WSKAZANIA DO ZASTOSOWANIA ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Rozdział Blokada nadgarstka PODSTAWY Blo ka da nad garst ka po le ga na znie czu le niu trzech ner wów: pro mie nio we go, po środ ko we go oraz łok cio we go. 1. Nerw łok cio wy ma ga łąz kę czu cio wą

Bardziej szczegółowo

Śląski Dzień Budowlanych 2013

Śląski Dzień Budowlanych 2013 WYDANIE SPECJALNE ISSN 1643-6350 Śląski Dzień Budowlanych 2013 V Śląskie Forum Inwestycji, Budownictwa, Nieruchomości Katowice, 18 września 2013 r. Sala Sejmu Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa.

Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa. Debiuty na GPW zapowiadały na przyszły rok m.in. spółki grupy PKP i Jastrzębska Spółka Węglowa. Po 11 debiutach giełdowych w mijającym roku przyszły rok na warszawskiej giełdzie zapowiada się równie dobrze,

Bardziej szczegółowo

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych

Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P. Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Ogólne warunki grupowego pracowniczego ubezpieczenia na życie GRU/P Ogólne warunki dodatkowych ubezpieczeń grupowych Szanowni Państwo, Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych Klientów, zamieściliśmy

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z.

Ubezpieczenia osobowe. Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY. Allianz ubezpieczenia od A do Z. Ubezpieczenia osobowe Og lne Warunki Ubezpieczenia Sp³aty Kredytu dla Kredytobiorc w Banku PAKIET MULTIBEZPIECZNY Allianz ubezpieczenia od A do Z. Spis treœci.........................................................................................................

Bardziej szczegółowo

Prze słan ki i za kres sto so wa nia lo gi sty ki w go spo da ro wa niu za so ba mi krwi

Prze słan ki i za kres sto so wa nia lo gi sty ki w go spo da ro wa niu za so ba mi krwi Ja cek Szoł ty sek, Se ba stian Twa róg Aka de mia Eko no micz na w Ka to wi ca ch 1 Prze słan ki i za kres sto so wa nia lo gi sty ki w go spo da ro wa niu za so ba mi krwi Zło żo ność pro ce sów za cho

Bardziej szczegółowo

MOIM ZDANIEM W NUMERZE: Forum Budownictwa Śląskiego - 1 (27) Szanowni Państwo!

MOIM ZDANIEM W NUMERZE: Forum Budownictwa Śląskiego - 1 (27) Szanowni Państwo! W NUMERZE: Moim zdaniem... 3 DZIAŁANIA RZĄDU Kryzys nie zaszkodzi śląskim inwestycjom Rozmowa z ELŻBIETĄ BIEŃKOWSKĄ, ministrem rozwoju regionalnego... 4 PARLAMENT EUROPEJSKI O pierwszej polskiej kadencji

Bardziej szczegółowo

Wy ko rzy sta nie ener gii wod nej w Pol sce. do celów energetycznych 2

Wy ko rzy sta nie ener gii wod nej w Pol sce. do celów energetycznych 2 An na Sto bier ska 1 Wy ko rzy sta nie ener gii wod nej w Pol sce do celów energetycznych 2 Abs trakt Au tor ka w pra cy opi su je bu do wę je zior za po ro wych i spo sób ich wy ko rzy sta nia do ce lów

Bardziej szczegółowo

Biuletyn. informacyjny 9/2015. W numerze: Po moc dla po szko do wa nych przez su sz. Co z no we go PROW mo e byç w tym ro ku ISSN 1233-9784

Biuletyn. informacyjny 9/2015. W numerze: Po moc dla po szko do wa nych przez su sz. Co z no we go PROW mo e byç w tym ro ku ISSN 1233-9784 Biuletyn ISSN 1233-9784 informacyjny 9/2015 W numerze: Po moc dla po szko do wa nych przez su sz Pre fe ren cyj ne kre dy ty kl sko we Co z no we go PROW mo e byç w tym ro ku W numerze: MRiRW O no wych

Bardziej szczegółowo

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się

Nie pod le głość Li twy w 1990 r. sta ła się ZE ŚWIATA Wspieranie rozwoju dziecka na Litwie Na świe cie za uwa ża się wy raź ną ten den cję do wspie ra nia roz wo ju dziec ka. Uza leż nio ne jest to jed nak od tra dy cji edu ka cyj nych, kul tu ro

Bardziej szczegółowo

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3

str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 str. 28 DZIENNIK URZÊDOWY KG PSP 1 2 Zarz¹dzenie nr 3 Ko men dan ta G³ówne go Pa ñ stwo wej Stra y Po a r nej z dnia 24 lu te go 2006 r. w spra wie spo so bu pro wa dze nia przez prze³o o nych do ku men

Bardziej szczegółowo

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji

Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Jak działa mikroskop? Konspekt lekcji Zajęcia zgodne z niniejszym konspektem przeprowadzono z uczniami klasy I gimnazjum podczas Klubu Młodego Odkrywcy DawBas, działającego przy Zespole Szkół w Górsku.

Bardziej szczegółowo

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele

1 3Przyj 0 1cie FOT. MAT. PRASOWE CUKIERNIA KACZMARCZYK. 58 magazyn wesele 1 3Przyj 0 1cie W E S E L N E 58 magazyn wesele 1 3 Tortowy zawr t g 0 0owy C o fantazjach w 0 2wiecie s 0 0odko 0 2ci C u kier ni czy 0 2wiat roz wi ja si 0 1 w b 0 0y ska wicz - nym tem pie, ofe ru j

Bardziej szczegółowo

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w

OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w OGسLNE ZASADY zamieszczania nekrolog w I. DEKLARACJA WYDAWCY II. OKREعLENIA Ago ra SA, wy daw ca Ga ze ty Wy bor czej wiad czy kom plek so wà usùu gو Ne kro lo gi, po le ga jà cà na za miesz cza niu ne

Bardziej szczegółowo