5 Testy sprawdzajàce (wersja a i b)

Testy 63 5 Testy sprawdzajàce (wersja a i b) Poni ej przedstawiono standardy wymagaƒ egzaminacyjnych z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Opisujà one umiej tnoêci oczekiwane od uczniów na koƒcowym egzaminie gimnazjalnym. Testy sprawdzajàce, zamieszczone w tym rozdziale, opracowano z uwzgl dnieniem tych standardów. Testy sprawdzajàce przygotowano wed ug standardów wymagaƒ zalecanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu. Standard I Stosowanie niezb dnych terminów, poj ç i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Uczeƒ: 1. Stosuje terminy i poj cia matematyczno-przyrodnicze: czyta ze zrozumieniem, na przyk ad w podr cznikach lub w prasie, teksty, w których wyst pujà terminy i poj cia matematyczno-przyrodnicze, wybiera odpowiednie terminy i poj cia do opisu zjawisk, w aêciwoêci, zachowaƒ obiektów i organizmów, stosuje terminy dotyczàce racjonalnego u ytkowania Êrodowiska. 2. Wykonuje obliczenia w ró nych sytuacjach praktycznych: stosuje w praktyce w asnoêci dzia aƒ, pos uguje si przybli eniami, pos uguje si jednostkami miar. 3. Pos uguje si w asnoêciami figur: oblicza miary figur p askich. Standard II Wyszukiwanie i stosowanie informacji. Uczeƒ: 1. Odczytuje informacje przedstawione w formie: tekstu, mapy, tabeli, wykresu, rysunku, schematu, fotografii. 2. Operuje informacjà: selekcjonuje, porównuje, analizuje, przetwarza, interpretuje, czytelnie prezentuje, wykorzystuje w praktyce. Standard III Wskazywanie i opisywanie faktów, zwiàzków i zale noêci, w szczególnoêci przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych. Uczeƒ: 1. Wskazuje prawid owoêci w procesach, w funkcjonowaniu uk adów i systemów: wyodr bnia z kontekstu dane zjawisko, okreêla warunki wyst powania zjawiska, opisuje jego przebieg w czasie i przestrzeni, wykorzystuje zasady i prawa do objaêniania zjawisk. 2. Stosuje zintegrowanà wiedz do objaêniania zjawisk przyrodniczych: àczy zdarzenia w ciàgi przemian, wskazuje wspó czesne zagro enia dla zdrowia cz owieka i Êrodowiska przyrodniczego, analizuje przyczyny i skutki oraz proponuje sposoby przeciwdzia ania wspó czesnym zagro eniom cywilizacyjnym, potrafi umiejscowiç sytuacje dotyczàce Êrodowiska przyrodniczego w szerszym kontekêcie spo ecznym. Standard IV Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiej tnoêci do rozwiàzywania problemów. Uczeƒ: 1. Stosuje techniki twórczego rozwiàzywania problemów: formu uje i sprawdza hipotezy, kojarzy ró norodne fakty, obserwacje i wyniki doêwiadczeƒ oraz wyciàga wnioski. 2. Opracowuje wyniki: ocenia, interpretuje, przedstawia. 3. Analizuje sytuacj problemowà: dostrzega i formu uje problem, okreêla wartoêci dane i szukane (okreêla cel). 4. Tworzy modele sytuacji problemowej: wyró nia istotne wielkoêci i charakterystyki sytuacji problemowej, zapisuje je w terminach nauk matematycznoprzyrodniczych. 5. Tworzy i realizuje plan rozwiàzania: rozwiàzuje równania, nierównoêci stanowiàce model problemu, uk ada i wykonuje procedury osiàgania celu. Testy sprawdzajàce opracowa y doêwiadczone nauczycielki geografii: Anna Wawrzkowicz i Justyna Knopik

grupa a Zró nicowanie Êrodowiska przyrodniczego Test sk ada si z 11 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 53 punkty.... imi i nazwisko... data 1 2 Po àcz strza kami region Polski z jednostkà tektonicznà, na której si znajduje: Kotlina OÊwi cimska obszar fa dowaƒ prekambryjskich Pojezierze Mazurskie obszar fa dowaƒ paleozoicznych Góry Âwi tokrzyskie obszar fa dowaƒ mezozoicznych i kenozoicznych Wypisz najwa niejsze wydarzenia z przesz oêci geologicznej Polski, które wystàpi y w podanych okresach. Karbon... Czwartorz d... 3 Uzupe nij zdania. (0 8 pkt.) Najm odszym zlodowaceniem w Polsce by o zlodowacenie.... W wyniku dzia alnoêci wód polodowcowych powsta y takie formy jak:...,... i.... Krajobraz, w którym formy pozostawione przez làdolód sà s abo widoczne nazywamy krajobrazem.... Wyst puje on w... cz Êci Polski. yzna gleba o du ej mià szoêci próchnicy, powstajàca na lessach to.... R dziny to gleby yzne, lecz trudne w uprawie. Powstajà na ska ach.... 4 Surowiec mineralny Uzupe nij tabel. 5 (0 6 pkt.) Wypisz krainy geograficzne, znajdujàce si w pasie: rudy miedzi wapieƒ i dolomit Wyst powanie Zag bie Koniƒskie region Olkusko-Zawierciaƒski a) pojezierzy:... b) gór:...,..., Brama... 6 Korzystajàc z mapy obok, wykonaj polecenia. a) Wpisz obok strza ek odpowiednie skróty nazw mas powietrza nap ywajàcych na obszar Polski. b) Napisz, jak zmieni si pogoda pod wp ywem danej masy powietrza. A A. latem... zimà... B.... B

7 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Izotermy lipca majà uk ad po udnikowy.... Najwy sza Êrednia roczna temperatura powietrza wyst puje na Pojezierzu Suwalskim.... Najd u szy okres wegetacyjny w Polsce wyst puje na Nizinie Âlàskiej.... Halny to zimny i porywisty wiatr wiejàcy w górach.... Ba tyk jest morzem ch odnym i silnie zasolonym.... Na Ba tyku wyst pujà niskie p ywy i niewielkie falowanie.... (0 6 pkt.) 8 (0 6 pkt.) Na podstawie diagramu klimatycznego, uzupe nij zdania i wykonaj polecenie: Najcieplejszym miesiàcem jest..., którego Êrednia temperatura wynosi... C. Najch odniejszym miesiàcem jest... z temperaturà... C. Oblicz rocznà amplitud temperatury w Suwa kach.... W Suwa kach klimatyczna zima wyst puje w miesiàcach.... Najwy sza suma opadów wyst puje w miesiàcu... i wynosi... mm. 9 (0 10 pkt.) Obok nazw rzek i jezior wpisz odpowiednià liter lub liczb, którà oznaczono je na mapie. Rzeki: (cyfry) Jeziora (litery) San... Soliƒskie... Nysa u ycka... Haƒcza... Bóbr... ebsko... Pilica... Âniardwy... Rega... yna... 10 WyjaÊnij terminy: gràd... park narodowy... 11 PodkreÊl poprawnà odpowiedê. Park narodowy z wybrze em klifowym i krajobrazem m odoglacjalnym to: (0 1 pkt.) S owiƒski Park Narodowy, Wielkopolski Park Narodowy, Woliƒski Park Narodowy, Park Narodowy UjÊcie Warty.

grupa b Zró nicowanie Êrodowiska przyrodniczego Test sk ada si z 11 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 53 punkty.... imi i nazwisko... data 1 2 Po àcz strza kami region Polski z jednostkà tektonicznà, na której si znajduje. Sudety obszar fa dowaƒ prekambryjskich Kotlina Sandomierska obszar fa dowaƒ paleozoicznych u awy WiÊlane obszar fa dowaƒ mezozoicznych i kenozoicznych Wypisz najwa niejsze wydarzenia z przesz oêci geologicznej Polski, które wystàpi y w podanych okresach. Kambr... Trzeciorz d... 3 Uzupe nij zdania. (0 8 pkt.) Najstarszym zlodowaceniem w Polsce by o zlodowacenie.... W wyniku dzia alnoêci làdolodu powsta y takie formy jak:...,... i.... Krajobraz charakteryzujàcy si dobrze zachowanymi formami polodowcowymi to krajobraz.... Wyst puje on w... cz Êci Polski. Na obszarze u aw WiÊlanych wyst pujà urodzajne gleby.... Najpopularniejszà glebà strefowà w Polsce, powsta à na piaskach i wirach, jest.... 4 Uzupe nij tabel. Surowiec mineralny Wyst powanie Zag bie Lubelskie sól kamienna 5 (0 6 pkt.) Wypisz krainy geograficzne, znajdujàce si w pasie: gips Zag bie Tarnobrzeskie a) pobrze y:...,...,... b) kotlin:...,..., Brama... 6 Korzystajàc z mapy obok, wykonaj polecenia. B a) Wpisz obok strza ek odpowiednie nazwy mas powietrza nap ywajàce na obszar Polski. b) Napisz, jak zmieni si pogoda pod wp ywem danej masy powietrza. A A. latem... zimà... B....

7 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Izotermy stycznia majà uk ad po udnikowy.... (0 6 pkt.) Najwy sza Êrednia roczna temperatura powietrza w Polsce wyst puje na u awach WiÊlanych.... Najkrótszy okres wegetacyjny w Polsce wyst puje w Kotlinie Sandomierskiej.... WPolsce przewa ajà wiatry z kierunku zachodniego.... Ba tyk jest morzem szelfowym o Êredniej g bokoêci 459 m.... Wzd u wybrze a Ba tyku dominuje wybrze e klifowe.... 8 (0 6 pkt.) Na podstawie diagramu klimatycznego, uzupe nij zdania i wykonaj polecenie: Najcieplejszym miesiàcem jest.... Jego Êrednia temperatura wynosi... C. Najch odniejszym miesiàcem jest... z temperaturà... C. Oblicz rocznà amplitud temperatury we Wroc awiu.... We Wroc awiu klimatyczna zima wyst puje od... do.... Najwy sza suma opadów wyst puje w miesiàcu... i wynosi... mm. 9 (0 10 pkt.) Obok nazw rzek i jezior wpisz odpowiednià liter lub liczb, którà oznaczono je na mapie. Rzeki (cyfry) Jeziora: (litery) Bug... Mamry... Nysa K odzka... Gop o... S upia... Gardno... Dunajec... Gocza kowickie... Biebrza... Drw ca... 10 WyjaÊnij terminy: ols... pomnik przyrody... 11 PodkreÊl poprawnà odpowiedê. Najmniejszy park narodowy w Polsce, w którym wyst puje rzeêba krasowa to: (0 1 pkt.) Tatrzaƒski Park Narodowy, Ojcowski Park Narodowy, Karkonoski Park Narodowy, Biebrzaƒski Park Narodowy.

grupa a Podzia administracyjny i struktura ludnoêci Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 25 punktów.... imi i nazwisko... data 1 2 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Najwy szy przyrost naturalny w okresie powojennym wystàpi w Polsce w latach 80.... Przyrost naturalny w Polsce stale wzrasta.... Polacy sà spo eczeƒstwem starzejàcym si.... Na podstawie piramidy p ci i wieku wykonaj polecenia. a) Odczytaj z wykresu i wpisz liczb kobiet i m czyzn, którzy mieli 65 69 lat w 2002 roku. liczba kobiet... liczba m czyzn... b) Wpisz poni ej zjawisko (wy /ni demograficzny), które wystàpi o w okresie zaznaczonym strza kami. W zaznaczonym okresie w Polsce wystàpi.... Podaj przyczyn tego zjawiska...... Piramida p ci i wieku ludnoêci Polski w 2002 r. 3 Na podstawie danych statystycznych i mapy konturowej Polski, wykonaj zadania: Województwo podkarpackie powierzchnia 17 900 km 2, liczba ludnoêci 2 100 tys. a) Oblicz Êrednià g stoêç zaludnienia woj. podkarpackiego.... b) Zakreskuj obszar tego województwa na mapie. c) Wpisz nazw stolicy tego województwa... 4 WyjaÊnij terminy: a) aglomeracja monocentryczna......, na przyk ad... b) migracja......

5 (0 1 pkt.) Na podstawie danych statystycznych, narysuj wykres s upkowy, przedstawiajàcy struktur wieku ludnoêci wpolsce. Liczba ludnoêci w % 75 50 25 LudnoÊç w wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym Liczba ludnoêci w % 24 61 15 6 Wypisz 3 najliczniejsze mniejszoêci narodowe mieszkajàce w Polsce. a)... b)... c)... 7 Zaznacz na mapie odpowiednimi numerami obszar wyst powania grup etnicznych. 1 Kaszubi 2 owiczanie 3 Kurpie 4 Podhalanie 8 Uzupe nij zdania: a) Od 1 stycznia 1999 roku w Polsce jest... województw. b) Ârednia g stoêç zaludnienia to... os/km 2. c) Najwi ksza g stoêç zaludnienia wyst puje w województwie.... d) Na wsi mieszka obecnie... % Polaków.

grupa b Podzia administracyjny i struktura ludnoêci Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 25 punktów.... imi i nazwisko... data 1 2 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Pierwszy powojenny ni demograficzny wystàpi w Polsce na prze omie lat 60. i 70.... Od lat osiemdziesiàtych XX w. przyrost naturalny stale roênie.... WPolsce dominuje ludnoêç w wieku przedprodukcyjnym.... Na podstawie piramidy p ci i wieku wykonaj polecenia: a) Odczytaj z wykresu i wpisz liczb ch opców i dziewczàt urodzonych po 1998 roku. liczba dziewczàt... liczba ch opców... b) Wpisz poni ej zjawisko (wy /ni demograficzny), które wystàpi o w okresie zaznaczonym strza kami. W zaznaczonym okresie, w Polsce wystàpi.... Podaj przyczyn tego zjawiska...... Piramida p ci i wieku ludnoêci Polski w 2002 r. 3 Na podstawie danych statystycznych i mapy konturowej Polski, wykonaj zadania: Województwo warmiƒsko-mazurskie powierzchnia 24 200 km 2, liczba ludnoêci 1 430 tys. a) Oblicz Êrednià g stoêç zaludnienia województwa warmiƒsko-mazurskiego.... b) Zakreskuj obszar tego województwa na mapie. c) Wpisz nazw stolicy tego województwa... 4 WyjaÊnij terminy: a) aglomeracja policentryczna......, na przyk ad... b) urbanizacja......

5 (0 1 pkt.) Na podstawie danych statystycznych, narysuj wykres s upkowy, przedstawiajàcy procentowà struktur zatrudnienia ludnoêci czynnej zawodowo. Liczba ludnoêci w % 75 50 25 LudnoÊç pracujàca w: rolnictwie, leênictwie, rybo ówstwie przemyêle i budownictwie us ugach Liczba ludnoêci w % 30 24 46 6 Wypisz 3 paƒstwa, w których wyst pujà najliczniejsze skupiska Polonii. a)... b)... c)... 7 Zaznacz na mapie odpowiednimi numerami obszary wyst powania mniejszoêci narodowych. 1 Ukraiƒcy 2 Bia orusini 3 Niemcy 4 Tatarzy 8 Uzupe nij zdania: a) W 2002 roku, w Polsce mieszka o... osób. b) Wspó czynnik feminizacji wynosi obecnie... c) Najmniejsza g stoêç zaludnienia wyst puje w województwie.... d) W miastach mieszka...% Polaków.

a grupa Przemys Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 30 punktów.... imi i nazwisko... data 1 WyjaÊnij, na czym polega ekonomiczna funkcja przemys u. 2 Do podanego surowca mineralnego dopisz miejsce jego eksploatacji na terenie Polski. a) w giel brunatny... b) ropa naftowa... c) rudy cynku i o owiu... d) sól kamienna... e) gips... 3 Do podanych czynników lokalizacji dopisz w aêciwy dzia przemys u. hutnictwo aluminium, przemys elektroniczny, przemys mleczarski, produkcja cementu, przemys celulozowo-papierniczy a) baza surowcowa... b) baza energetyczna... c) zasoby wodne... d) wykwalifikowana kadra pracowników... e) rynek zbytu... 4 WyjaÊnij terminy: a) adunek masowy...... b) okr g przemys owy...... 5 PodkreÊl miejscowoêci, które sà portami handlowymi. Ko obrzeg, Szczecin, eba, Gdynia, W adys awowo, Gdaƒsk

6 Na mapie, numerami od 1 do 4, zaznaczono elektrownie. Wpisz do tabeli nazwy i typy tych elektrowni. (0 8 pkt.) Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa elektrowni Typ 7 Po àcz odpowiedni okr g przemys owy z dominujàcà w nim ga zià przemys u. GórnoÊlàski Okr g Przemys owy przemys mineralny ódzki Okr g Przemys owy przemys energetyczny Sudecki Okr g Przemys owy przemys w ókienniczy 8 Na podstawie wykresu, odpowiedz na poni sze pytania: Jak zmieni a si iloêç produkowanej energii elektrycznej w latach 1980 2000? Jakie by y tego przyczyny?...

b grupa Przemys Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 30 punktów.... imi i nazwisko... data 1 WyjaÊnij, na czym polega spo eczna funkcja przemys u. 2 Do podanego surowca mineralnego dopisz miejsce jego eksploatacji na terenie Polski. a) w giel kamienny... b) gaz ziemny... c) rudy miedzi... d) siarka... e) granit... 3 Do podanych czynników lokalizacji dopisz w aêciwy dzia przemys u. przemys farmaceutyczny, przemys w ókienniczy, produkcja w dlin, hutnictwo elaza, produkcja porcelany a) baza surowcowa... b) baza energetyczna... c) zasoby wodne... d) wykwalifikowana kadra pracowników... e) rynek zbytu... 4 WyjaÊnij terminy: a) adunki drobnicowe...... b) oêrodek przemys owy...... 5 PodkreÊl miejscowoêci, które sà portami rybackimi. Ko obrzeg, Ustka, Gdynia, eba, Szczecin, Gdaƒsk

6 Na mapie, numerami od 1 do 4, zaznaczono elektrownie. Wpisz do tabeli nazwy i typy tych elektrowni. (0 8 pkt.) Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa elektrowni Typ 7 Po àcz odpowiedni okr g przemys owy z dominujàcà w nim ga zià przemys u. Warszawski Okr g Przemys owy przemys paliwowo-energetyczny Sudecki Okr g Przemys owy przemys elektroniczny Gdaƒski Okr g Przemys owy przemys drzewno-papierniczy 8 Na podstawie wykresu, odpowiedz na poni sze pytania: Jak zmienia o si wydobycie w gla kamiennego w latach 1980 2000? Dlaczego nastàpi y zmiany w wielkoêci wydobycia?...

a grupa Rolnictwo Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 25 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Do wymienionych cech, okreêlajàcych przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa, dopisz odpowiednià krain geograficznà. Pojezierze Suwalskie, Pojezierze Pomorskie, Nizina Âlàska, u awy WiÊlane Tereny równinne... Krótki okres wegetacyjny... Mady rzeczne... 2 Opisz poziom mechanizacji rolnictwa w Polsce. Oceƒ jego wp yw na rozwój rolnictwa. 3 Wpisz nazwy dwóch krain geograficznych, w których uprawia si : a) pszenic... b) ziemniaki... 4 WyjaÊnij terminy: chów zwierzàt... od óg... 5 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Polska jest znana na Êwiecie z hodowli koni czystej krwi arabskiej.... Na najlepszych glebach uprawia si yto i ziemniaki.... Najwi kszy odsetek u ytków rolnych zajmujà grunty orne.... WPolsce hoduje si g ównie trzod chlewnà, byd o i drób....

6 Przedstaw na wykresie prostokàtnym struktur wielkoêciowà gospodarstw rolnych w Polsce. Sporzàdê legend. 54% poni ej 5 ha 27% 5 10 ha 11% 10 15 ha 0 % 50 % 100 % 8% powy ej 15 ha 7 Wypisz pi ç zmian, które nale a oby wprowadziç w polskim rolnictwie, aby produkcja rolna sta a si op acalna. 8 Porównaj poni sze dane statystyczne. Zapisz wnioski. Kraj Polska Grecja Zatrudnienie w rolnictwie w % 29,7 15,9 Udzia rolnictwa w tworzeniu PKB w % 3,8 7,3

b grupa Rolnictwo Test sk ada si z 8 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 25 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Do wymienionych cech, okreêlajàcych przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa, dopisz odpowiednià krain geograficznà. Wy yna Lubelska, u awy WiÊlane, Nizina Âlàska, Beskidy Górzyste ukszta towanie terenu... D ugi okres wegetacyjny... Czarnoziemy... 2 Opisz struktur wielkoêci gospodarstw rolnych w Polsce. Oceƒ jej wp yw na rozwój rolnictwa. 3 Wpisz nazwy dwóch krain geograficznych, w których uprawia si : a) buraki cukrowe... b) rzepak... 4 WyjaÊnij terminy: hodowla zwierzàt... ugór... 5 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Buraki cukrowe i pszenica wymagajà najlepszych gleb.... Brukiew i koniczyna nale à do roêlin pastewnych.... Pog owie koni w Polsce ciàgle wzrasta.... WPolsce dominuje chów byd a mi snego....

6 Przedstaw na wykresie prostokàtnym udzia poszczególnych klas bonitacyjnych w ogólnej powierzchni gleb w Polsce. Sporzàdê legend. 3% klasa I i II 23% klasa III 40% klasa IV 22% klasa V 0 % 50 % 100 % 12% klasa VI 7 Wypisz pi ç cech polskiego rolnictwa. 8 Porównaj poni sze dane statystyczne. Zapisz wnioski. Kraj Polska Hiszpania Zatrudnienie w rolnictwie w % 29,7 6,4 Udzia rolnictwa w tworzeniu PKB w % 3,8 3,8

grupa a Us ugi oraz zanieczyszczenie i ochrona Êrodowiska przyrodniczego... imi i nazwisko... data Test sk ada si z 10 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 36 punktów. 1 2 PodkreÊl terminy dotyczàce us ug. mleczarnia, biuro maklerskie, sàd, produkcja mebli, rybo ówstwo dalekomorskie, PKS Wpisz do tabeli po dwie zalety i wady podanych rodzajów transportu w Polsce. (0 8 pkt.) Transport Zalety Wady 1) 1) samochodowy 2) 2) 1) 1) lotniczy 2) 2) 3 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. 4 Ârednia g stoêç linii kolejowych w Polsce wynosi ponad 20 km/100 km 2.... Przez teren Polski prowadzà tranzytowe rurociàgi, gazociàgi i linie energetyczne.... Polski transport morski s u y g ównie do przewozu pasa erów.... Najwi kszym portem lotniczym w Polsce jest lotnisko w Balicach.... Transport Êródlàdowy jest jednym z najtaƒszych Êrodków transportu.... Wypisz po dwie zalety korzystania z us ug Poczty Polskiej i poczty elektronicznej. Poczta Polska 1) 1) Poczta elektroniczna 2) 2)

5 WyjaÊnij terminy: eksport... pestycydy... 6 Na podstawie danych statystycznych oblicz saldo handlu zagranicznego Polski w 1999 r. Odpowiedz na pytanie. wartoêç importu: 45 mld USD wartoêç eksportu: 37 mld USD Jakie znaczenie dla gospodarki naszego kraju ma taka wartoêç handlu zagranicznego? 7 PodkreÊl artyku y, które Polska importuje. samochody, owoce jagodowe, samoloty, siarka, meble, sprz t komputerowy 8 Po àcz strza kami opis z miastem lub regionem, którego dotyczy. Miasto z Jarmarkiem Dominikaƒskim Karpacz Odbywa si tam sp yw prze omem Dunajca Gdaƒsk Organizuje si tam Piknik Country Dolina Pràdnika Le y u stóp Karkonoszy Pieniny Miejsce z Maczugà Herkulesa Mràgowo 9 Wypisz trzy kraje, które Polacy najch tniej odwiedzajà zimà.......... 10 Wypisz dwa êród a zanieczyszczeƒ wód powierzchniowych wyst pujàcych w Polsce.

grupa b Us ugi oraz zanieczyszczenie i ochrona Êrodowiska przyrodniczego... imi i nazwisko... data Test sk ada si z 10 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 36 punktów. 1 2 PodkreÊl instytucje, które Êwiadczà us ugi. cukrownia, PKP, biuro podró y, huta szk a, policja, leênictwo Wpisz do tabeli po dwie zalety i wady podanych rodzajów transportu w Polsce. Transport Zalety Wady 1) 1) (0 8 pkt.) kolejowy 2) 2) 1) 1) morski 2) 2) 3 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. 4 WPolsce istnieje tylko oko o 300 km autostrad.... Gazociàg Przyjaêƒ biegnie z Rosji do Niemiec, omijajàc Polsk.... Najwi ksza g stoêç sieci kolejowej wyst puje we wschodniej Polsce.... Najwi cej towarów przewozi si w Polsce drogà wodnà przez Kana Gliwicki i Odr.... Polska ma po àczenia promowe tylko ze Szwecjà.... Wypisz po dwie zalety korzystania z us ug telefonii stacjonarnej i telefonii komórkowej w Polsce. Telefonia stacjonarna 1) 1) Telefonia komórkowa 2) 2)

5 WyjaÊnij terminy: import... eutrofizacja... 6 Na podstawie danych statystycznych oblicz saldo handlu zagranicznego Polski w 1990 r. Odpowiedz na pytanie. wartoêç importu: 9 mld USD wartoêç eksportu: 14 mld USD Jakie znaczenie dla gospodarki naszego kraju ma taka wartoêç handlu zagranicznego? 7 PodkreÊl artyku y, które Polska eksportuje. lekarstwa, statki, boksyty, miedê, meble, owoce cytrusowe 8 Po àcz strza kami opis z miastem lub regionem, którego dotyczy. Najwi ksza twierdza Êredniowiecznej Europy Mi dzyzdroje Zabytkowa kopalnia soli kamiennej Tatry Miasto, w którym znajduje si polska aleja gwiazd Kudowa Zdrój MiejscowoÊç uzdrowiskowa w Sudetach Wieliczka Region ze Êpiàcym rycerzem Malbork 9 Wypisz trzy kraje, których obywatele najliczniej odwiedzajà Polsk.......... 10 Wypisz dwa êród a zanieczyszczeƒ atmosfery w Polsce.

grupa a Krainy geograficzne cz. I Ni Polski Test sk ada si z 9 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 26 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Przedstaw na rysunkach 3 etapy powstawania jeziora przybrze nego. (0 1 pkt.) 1 2 3 2 Wpisz nazw parku narodowego, w którym znajdujà si jeziora przybrze ne. (0 1 pkt.) 3 Uzupe nij zdania. a) Wysoczyzny morenowe, zwane... sà zbudowane z gliny morenowej. b) Najwy szym wzniesieniem Pojezierza Pomorskiego jest... o wysokoêci... c) W klimacie peryglacjalnym na Nizinie... utworzy y si pokrywy lessowe. 4 Wypisz po 2 cechy krajobrazu Pojezierza Wielkopolskiego i Pojezierza Pomorskiego. Uzupe nij zdanie. Pojezierze Wielkopolskie:... Pojezierze Pomorskie:... Ró nice w krajobrazie sà spowodowane... 5 Wypisz surowce mineralne, wyst pujàce na obszarze Polski: a) w okolicy Inowroc awia... b) na Polesiu Lubelskim...

6 Rozpoznaj, przedstawiony na fotografii, typ jeziora polodowcowego. Wpisz dwa przyk ady jezior tego typu, wyst pujàcych w Polsce. Fotografia przedstawia jezioro.... J. MIA DUN Do jezior tego typu nale à równie :...... 7 Po àcz strza kami podane miasta z w aêciwà krainà geograficznà. Gdynia Pojezierze Wielkopolskie Poznaƒ Nizina Mazowiecka Kalisz Pobrze e Gdaƒskie ódê Nizina Wielkopolska 8 Na poni szej mapie zaznacz odpowiednimi numerami podane obiekty geograficzne. 1) Puszcza Bia owieska 2) jezioro Gop o 3) Woliƒski Park Narodowy 4) Kotlina Warszawska 5) Opole 9 Wpisz krain geograficznà o najlepszych warunkach dla rozwoju rolnictwa, le àcà w pasie Nizin Ârodkowopolskich. Uzasadnij swój wybór.

grupa b Krainy geograficzne cz. I Ni Polski Test sk ada si z 9 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 26 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Przedstaw na rysunkach 3 etapy powstawania wybrze a klifowego. (0 1 pkt.) 1 2 3 2 Wpisz nazw parku narodowego, w którym wyst puje wybrze e klifowe. (0 1 pkt.) 3 Uzupe nij zdania. a) Liczne piaszczyste wzniesienia, usypane na obszarach niepokrytych roêlinnoêcià, nazywamy... b) Najwy szym wzniesieniem Pojezierza Mazurskiego jest... o wysokoêci... c) Na Polesiu Lubelskim wyst pujà jeziora pochodzenia.... 4 Wpisz, jakie roczne sumy opadów atmosferycznych wyst pujà na Pojezierzu Pomorskim i Pojezierzu Wielkopolskim. Uzupe nij zdanie. Pojezierze Wielkopolskie:... Pojezierze Pomorskie:... Ró nice wielkoêci opadów sà spowodowane...... 5 Wpisz surowce mineralne wyst pujàce na obszarze Polski: a) w okolicy Gorzowa Wielkopolskiego... b) w Kotlinie Warszawskiej...

6 Rozpoznaj, przedstawiony na fotografii, typ jeziora polodowcowego. Wpisz dwa przyk ady jezior tego typu, wyst pujàcych w Polsce. Fotografia przedstawia jezioro.... Z. GRABOWIECKI Do jezior tego typu nale à równie :...... 7 Po àcz strza kami podane miasta z w aêciwà krainà geograficznà. Olsztyn Nizina Âlàska eba Pojezierze Wielkopolskie Gniezno Pobrze e Koszaliƒskie Wroc aw Pojezierze Mazurskie 8 Na poni szej mapie zaznacz odpowiednimi numerami podane obiekty geograficzne. 1) Mierzeja WiÊlana 2) Puszcza Kampinoska 3) Wie yca 4) Biebrzaƒski Park Narodowy 5) Toruƒ 9 Wpisz krain geograficznà o najlepszych warunkach dla rozwoju rolnictwa, le àcà w pasie pobrze y. Uzasadnij swój wybór.

a grupa Krainy geograficzne cz. II Test sk ada si z 9 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 40 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Do podanego opisu dopisz w aêciwà krain geograficznà. Wy yna Krakowsko-Cz stochowska, Wy yna Âlàska, Wy yna Kielecka, Roztocze a) Kraina z ysicà, ysà Górà i ysogórami... b) Najwy szym wzniesieniem tej krainy jest Wielki Dzia... c) Wy yna ze ska ami wapiennymi i ruinami Orlich Gniazd... d) Dominuje tam krajobraz przemys owy... 2 (0 6 pkt.) Korzystajàc z zamieszczonej obok mapy rozmieszczenia wybranych surowców mineralnych, wykonaj polecenia. a) Uzupe nij legend mapy, wpisujàc nazwy surowców. b) Uzupe nij tabel. Numer surowca Miejsce wyst powania: kraina geograficzna lub miejscowoêç 1. 2. 3. 3 WyjaÊnij terminy: flisz... wàwóz... 4 Wpisz krainy geograficzne, w których odnajdziemy podane obiekty geograficzne. go oborza... turnie... B dne Ska y... wàwozy lessowe...

5 Scharakteryzuj Êrodowisko przyrodnicze Karkonoszy, wpisujàc do tabeli w aêciwe terminy geograficzne. (0 8 pkt.) góry fa dowe, 2655, marmur, Ânie ka, granit, Karkonoski, Tatrzaƒski, Morskie Oko, góry zr bowe, Góry Sto owe, Karpaty, Sudety, Rysy, 1602, Kozi Wierch, Wielki Staw, kaledoƒska i hercyƒska, 2499, Góry Âwi tokrzyskie, alpejska Cecha Êrodowiska przyrodniczego Orogeneza Typ gór aƒcuch górski Najwy szy szczyt: nazwa wysokoêç w m n.p.m. Ska y Jeziora Park narodowy Elementy Êrodowiska 6 Oblicz, jaka temperatura b dzie na szczycie Kasprowego Wierchu (1985 m n.p.m.), je eli w Zakopanem (850 m n.p.m.), jest 16 C. Pami taj, e Êrednio co 100 metrów temperatura obni a si o 0,6 C. 7 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Pustynia B dowska le y na granicy Wy yny Âlàskiej i Wy yny Krakowsko-Cz stochowskiej.... Najwy szym szczytem Beskidów jest Barania Góra.... Jezioro Czorsztyƒskie i Jezioro Ro nowskie wybudowano na Sole.... W pasie wy yn nie ma adnego parku narodowego.... Reliktem trzeciorz dowym w Tatrach jest ostró ka tatrzaƒska.... 8 Na mapie konturowej Polski zaznacz odpowiednimi numerami podane miasta. 1) Nowy Targ 2) Tarnobrzeg 3) Kudowa Zdrój 4) Lublin 5) Bielsko-Bia a 9 Wpisz trzy powody, dla których warto odwiedziç Zakopane.............

b grupa Krainy geograficzne cz. II Test sk ada si z 9 zadaƒ. Przy ka dym poleceniu podano liczb punktów, którà mo na uzyskaç za prawid owà odpowiedê. Maksymalnie mo na zdobyç 40 punktów.... imi i nazwisko... data 1 Do podanego opisu dopisz w aêciwà krain geograficznà. Wy yna Âlàska, Wy yna Kielecka, Wy yna Lubelska, Niecka Nidziaƒska a) Kraina z formami krasu gipsowego... b) Najwy szym wzniesieniem tej krainy jest Góra Êw. Anny... c) Kraina z go oborzami... d) Kraina wàwozów lessowych... 2 (0 6 pkt.) Korzystajàc z zamieszczonej obok mapy rozmieszczenia wybranych surowców mineralnych, wykonaj polecenia. a) Uzupe nij legend mapy, wpisujàc nazwy surowców. b) Uzupe nij tabel. Numer surowca Miejsce wyst powania: kraina geograficzna lub miejscowoêç 1. 2. 3. 3 WyjaÊnij terminy: rekultywacja... turnie... 4 Wpisz krainy geograficzne, w których odnajdziemy podane obiekty geograficzne. po oniny... flisz... Ânie ne Kot y... Jaskinia Ânie na...

5 (0 8 pkt.) Scharakteryzuj Êrodowisko przyrodnicze Tatr Polskich, wpisujàc do tabeli w aêciwe terminy geograficzne. góry fa dowe, 2655, piaskowiec, Ânie ka, granit, Karkonoski, Tatrzaƒski, Kocio omniczki, góry zr bowe, Magurski, Karpaty, hercyƒska, Sudety, 1602, Rysy, Kozi Wierch, Czarny Staw, kaledoƒska, 2499, Góry Âwi tokrzyskie, alpejska Cecha Êrodowiska przyrodniczego Orogeneza Typ gór aƒcuch górski Najwy szy szczyt: nazwa wysokoêç w m n.p.m. Ska y Jeziora Park narodowy Elementy Êrodowiska 6 Oblicz, jaka temperatura b dzie na szczycie Turbacza (1310 m n.p.m.), je eli w Nowym Targu (680 m n.p.m.), jest 10 C. Pami taj, e Êrednio co 100 metrów temperatura obni a si o 0,6 C. 7 Zaznacz literà P zdanie prawdziwe, a literà F fa szywe. Âwistaki yjà w Polsce tylko w Karkonoszach.... W Beskidach kosodrzewina wyst puje tylko na Pilsku i Babiej Górze.... Najwy szym szczytem Pienin jest Tarnica.... Puszcza Jod owa znajduje si w Górach Âwi tokrzyskich.... Na Wy ynie Lubelskiej wyst pujà wody mineralne.... 8 Na mapie konturowej Polski zaznacz odpowiednimi numerami podane miasta. 1) Kazimierz Dolny 2) Busko Zdrój 3) Wa brzych 4) Zakopane 5) Tarnów 9 Wpisz trzy powody, dla których warto odwiedziç Kraków.............

Klucz odpowiedzi a b Nr Standard zad. wymagaƒ wersja a Oczekiwana odpowiedê Oczekiwana odpowiedê wersja b Kryterium punktowania I. Zró nicowanie Êrodowiska przyrodniczego 1. II.2 Kotlina OÊwi cimska obszar fa dowaƒ mezozoicznych i kenozoicznych; Pojezierze Mazurskie obszar fa dowaƒ prekambryjskich; Góry Âwi tokrzyskie obszar fa dowaƒ paleozoicznych Sudety obszar fa dowaƒ paleozoicznych; Kotlina Sandomierska obszar fa dowaƒ mezozoicznych i kenozoicznych; u awy WiÊlane obszar fa dowaƒ prekambryjskich za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1 pkt; razem 3 pkt 2. I.1 Karbon fa dowanie hercyƒskie; Czwartorz d làdolód skandynawski Kambr fa dowanie kaledoƒskie; Trzeciorz d fa dowanie alpejskie za wpisanie w aêciwego wydarzenia do podanego okresu 1 pkt; razem 2 pkt 3. I.1 pó nocnopolskie; równiny sandrowe, jeziora rynnowe, pradoliny; staroglacjalnym, Êrodkowej; czarnoziem; w glanowych po udniowopolskie; moreny, drumliny, kemy; m odoglacjalny, pó nocnej; mady; gleba bielicowa za ka dy w aêciwie wpisany wyraz 1 pkt; razem 8 pkt. 4. II.2 w giel brunatny; Zag bie Lubiƒsko- -G ogowskie; rudy cynku i o owiu; Wy yna Âlàsko-Krakowska w giel kamienny; okolice Bochni; siarka; Niecka Nidziaƒska za ka dà poprawnà odpowiedê 1 pkt; razem 4 pkt 5. I.1 a) Pojezierze Mazurskie, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Wielkopolskie; b) Sudety, Karpaty, Morawska a) Pobrze e Szczeciƒskie, Pobrze e Koszaliƒskie, Pobrze e Gdaƒskie; b) OÊwi cimska, Sandomierska, Krakowska za ka dà prawid owà krain geograficznà 1 pkt; razem 6 pkt. 6. II.2 A Polarne kontynentalne, latem ocieplenie i bezchmurna pogoda; zimà niskie temperatury, s oneczna pogoda; B Polarne zwrotnikowe morskie, Wzrost temperatury powietrza i burze 7. II.2 F, F, P, F, F, P, P, F, F, P, F, P 8. III.1 lipiec, 17 C, styczeƒ, 5 C; 17 C ( 5 C) = 22 C; grudzieƒ, styczeƒ, luty, marzec; sierpniu, 93 A Polarne morskie, latem och odzenie, wzrost zachmurzenia i opady; zimà ocieplenie i opady deszczu ze Êniegiem, odwil ; B Arktyczne, Przymrozki wiosenne, silne mrozy i obfite opady Êniegu lipiec, 19 C, styczeƒ, 1 C; 19 C ( 1 C) = 20 C; styczeƒ, luty; lipiec, 86 za prawid owà nazw masy powietrza 1 pkt; za ka de wyjaêniajàce stwierdzenie 1 pkt; razem 5 pkt. za ka dà prawid owà ocen 1 pkt; razem 6 pkt. za ka dà poprawnie wpisanà odpowiedê 1 pkt, (za poprawne okreêlenie klimatycznej zimy 1 pkt); razem 6 pkt. 9. II.1 1 Rega, 2 Bóbr, 3 yna, 4 San, 5 Pilica, 6 Nysa u ycka; A Haƒcza, B Âniardwy, C Soliƒskie, D ebsko 1 Nysa K odzka, 2 Drw ca, 3 Bug, 4 S upia, 5 Biebrza, 6 Dunajec; A Gocza kowickie, B Gardno, C Mamry, D Gop o za prawid owe przyporzàdkowanie po 1 pkt.; razem 10 pkt. 10. I.1 gràd wielogatunkowy las liêciasty z przewagà d bu i grabu; park narodowy to teren o wybitnych walorach przyrodniczych i krajoznawczych, w którym dzia alnoêç cz owieka jest zakazana lub znacznie ograniczona ols las w dolinach rzecznych, o przewadze olchy czarnej; pomnik przyrody pojedynczy obiekt przyrodniczy obj ty ochronà za prawid owo wyjaênione poj cie 1 pkt; razem 2 pkt 11. I.1 Woliƒski Park Narodowy Ojcowski Park Narodowy za poprawne podkreêlenie 1 pkt II. Podzia administracyjny i struktura ludnoêci 1. II.2 F, F, P, P, F, F, 2. II.2 II.1 IV.1 a) 980 tys., 650 tys. b) wy demograficzny, du a liczba urodzeƒ po zakoƒczeniu II wojny Êwiatowej a) 900 tys., 980 tys. b) wy demograficzny, echo powojennego wy u demograficznego za ka dà prawid owà ocen 1 pkt; razem 3 pkt za ka dà poprawnie wpisanà odpowiedê 1 pkt; razem 4 pkt 3. I.1 II.2 I.1 a) 2100 tys. : 17 900 km 2 = 117,3 os/km 2 b) c) Rzeszów a) 1430 tys. : 24 200 km 2 = 59,1 os/km 2 b) c) Olsztyn za prawid owe obliczenie 1 pkt; za poprawne zakreskowanie powierzchni woj. 1 pkt; za wpisanie w aêciwego miasta 1 pkt; razem 3 pkt 4. I.1 a) zespó miast sk adajàcy si z jednego du ego miasta i wielu mniejszych, np. warszawska; b) zmiana miejsca zamieszkania na sta e lub na pewien czas a) zespó miast, wêród których nie ma wyraênie dominujàcego miasta, np.: Êlàska; b) wzrost liczby ludnoêci miast, powstanie nowych oêrodków miejskich za prawid owo wyjaênione poj cie 1 pkt; za podanie przyk adu 1 pkt; razem 3 pkt

Klucz odpowiedzi a b Nr Standard zad. wymagaƒ wersja a Oczekiwana odpowiedê 5. II.2 6. I.1 a) niemiecka, b) ukraiƒska, c) bia oruska a) USA, b) Niemcy, c) Francja 7. I.1 8. I.1 a) 16, b) 122, c) Êlàskim, d) 38 wersja b a) 38,2 mln, b) 106,5, c) warmiƒsko- -mazurskim lub podlaskim, d) 62 Kryterium punktowania za prawid owe narysowanie wykresu 1 pkt za ka dy przyk ad 1 pkt; razem 3 pkt za ka dy poprawnie wpisany na map numer 1 pkt; razem 4 pkt za ka dà poprawnie wpisanà odpowiedê 1 pkt; razem 4 pkt III. Przemys 1. III.1 Eksploatacja surowców mineralnych. Produkcja dóbr i energii Tworzenie miejsc pracy. Poprawa warunków ycia ludnoêci za ka dà prawid owà odpowiedê 1 pkt; razem 2 pkt 2. II.2 a) okolice np. Turoszowa, Konina, Be chatowa, b) na p n. od Przylàdka Rozewie, c) np. Olkusz, Bukowno, d) np. K odawa, Inowroc aw, e) Niecka Nidziaƒska a) np. Zag bie GórnoÊlàskie, Lubelskie, b) np. okolice PrzemyÊla, Lubaczowa, Gorzowa Wielkopolskiego, c) Zag bie Lubiƒsko-G ogowskie, d) np. okolice Tarnobrzega, Grzybowa, e) np. Strzegom, Strzelin za poprawnie dopisane miejsce wyst powania do ka dego surowca 1 pkt; razem 5 pkt. 3. II.2 a) produkcja cementu, b) hutnictwo aluminium, c) przemys celulozowo-papierniczy, d) przemys elektroniczny, e) przemys mleczarski a) produkcja porcelany, b) hutnictwo elaza, c) przemys w ókienniczy, d) przemys farmaceutyczny, e) produkcja w dlin za ka de prawid owe dopasowanie 1 pkt; razem 5 pkt. 4. I.1 a) towar, który transportuje si luzem w adowniach np. zbo e, w giel; b) zespó kilku oêrodków przemys owych po o onych blisko siebie a) towary, które mo na podzieliç na sztuki lub opakowania np. samochody, kontenery; b) miasto, w którym jest rozwini ty przemys za prawid owo wyjaênione poj cie 1 pkt; razem 2 pkt 5. II.2 Szczecin, Gdynia, Gdaƒsk Ko obrzeg, Ustka, eba za ka de poprawne podkreêlenie 1 pkt; razem 3 pkt 6. III.1 1. Be chatów cieplna 2. Kozienice cieplna 3. W oc awek wodna 4. arnowiec wodna 1. Solina wodna 2. Rybnik cieplna 3. Turów cieplna 4. ydowo wodna za prawid owo wpisanà nazw elektrowni 1 pkt; za poprawne okreêlenie typu elektrowni 1 pkt; razem 8 pkt. 7. II.2 GórnoÊlàski OP przemys energetyczny ódzki OP przemys w ókienniczy Sudecki OP przemys mineralny Warszawski OP przemys elektroniczny Sudecki OP przemys drzewno-papierniczy Gdaƒski OP przemys paliwowo-energetyczny za prawid owe przyporzàdkowanie 1 pkt; razem 3 pkt 8. II.2 III.1 IloÊç produkowanej energii elektrycznej w latach 1980 2000 wzros a. Zmiany te sà zwiàzane z rosnàcym zapotrzebowaniem na energi elektrycznà Wydobycie w gla kamiennego zmniejsza o si. Ze wzgl du na du e koszty eksploatacji za ka dà poprawnie wpisanà odpowiedê 1 pkt; razem 2 pkt IV. Rolnictwo 1. II.2 2. IV.5 3. II.2 4. II.2 Nizina Âlàska Pojezierze Suwalskie u awy WiÊlane 1 traktor na 12 ha, Poziom mechanizacji rolnictwa jest niezadowalajàcy, poniewa najwi cej jest ma ych gospodarstw. Nie ka dy rolnik posiada traktor. Stan techniczny tego sprz tu jest z y a) u awy WiÊlane, Wy. Lubelska, Niz. Âlàska; b) Niz. Wielkopolska, Niz. Podlaska, Polesie Lubelskie, Poj. Wielkopolskie Utrzymywanie zwierzàt w celu uzyskania mi sa, mleka, jaj, itd. Grunt nieuprawiany i nieobsiewany przez kilka lat 5. II. 2 P, F, P, P P, P, F, F Beskidy Nizina Âlàska Wy yna Lubelska Dominujà ma e gospodarstwa (do 5 ha); Struktura jest niekorzystna, poniewa ma e gospodarstwa przynoszà ma y zysk, a ze wzgl du na rozdrobnienie, podnoszà koszty produkcji a) u awy WiÊlane, Wy. Lubelska, Niz. Âlàska, Poj. Wielkopolskie; b) Niz. Âlàska, Pobrze e S owiƒskie, u awy WiÊlane, Niz. Szczeciƒska Utrzymywanie zwierzàt w celu udoskonalenia kolejnych pokoleƒ lub stworzenia nowej rasy bardziej odpowiadajàcej potrzebom gospodarczym. Grunt nieobsiany mimo wykonanej orki lub nawo enia za ka de prawid owe dopasowanie 1 pkt; razem 3 pkt za okreêlenie poziomu, struktury 1 pkt; za ocen 1 pkt; razem 2 pkt za ka dà poprawnie wpisanà krain 1 pkt; razem 4 pkt za ka de poprawne wyjaênienie 1 pkt; razem 2 pkt za ka dà prawid owà ocen 1 pkt; razem 4 pkt

Klucz odpowiedzi a b Nr Standard zad. wymagaƒ 7. III.1 8. IV.1 wersja a Oczekiwana odpowiedê Podniesienie poziomu kultury rolnej, udost pnienie rolnikom korzystnych kredytów, zwi kszenie dop at dla rolników, àczenie si rolników w spó dzielnie, rozwój us ug dla rolnictwa, rozwój i unowoczeênienie przemys u rolno-spo ywczego W Polsce jest prawie dwukrotnie wi ksze zatrudnienie w rolnictwie ni w Grecji. Polskie rolnictwo ma o po ow mniejszy udzia w tworzeniu PKB ni rolnictwo greckie. Wniosek: W Polsce nale y zmniejszyç zatrudnienie w rolnictwie i zwi kszyç jego wydajnoêç wersja b 6. II.20 _ Niski stopieƒ towarowoêci, du a liczba ma ych gospodarstw, nadmiar osób zatrudnionych w rolnictwie, ma a wydajnoêç, niski poziom wykszta cenia rolników, niski poziom mechanizacji i chemizacji, niskie plony, np. zbó, dominujà gospodarstwa prywatne W Polsce jest prawie pi ciokrotnie wi ksze zatrudnienie w rolnictwie ni w Hiszpanii. W obydwu krajach udzia rolnictwa w tworzeniu PKB jest taki sam, mimo znacznej ró nicy zatrudnionych. Wniosek: Rolnictwo polskie jest ma o wydajne i zbyt du o Polaków pracuje w rolnictwie (zmniejszyç iloêç zatrudnionych) Kryterium punktowania za prawid owe narysowanie wykresu 1 pkt; za w aêciwe wype nienie legendy 1 pkt; razem 2 pkt za ka dà cech /zmian 1 pkt; razem 5 pkt. za ka dà cech 1 pkt; za wniosek 1 pkt; razem 3 pkt V. i VI. Us ugi oraz zanieczyszczenie i ochrona Êrodowiska przyrodniczego w Polsce 1. II.2 biuro maklerskie, sàd, PKS PKP, biuro podró y, policja za podkreêlenie dwóch terminów 1 pkt; za podkreêlenie trzech 2 pkt 2. III.1 Transport samochodowy: zalety dociera bezpoêrednio do odbiorcy, szybki, rozwini ta sieç dróg; wady zanieczyszczenie Êrodowiska, brak autostrad, dróg szybkiego ruchu i obwodnic, ma a adownoêç, z y stan dróg. Transport lotniczy: zalety szybki, bezpieczny, wady wysokie ceny biletów, nie dociera bezpoêrednio do odbiorcy Transport kolejowy: zalety du a adownoêç, tania eksploatacja, wady nie dociera bezpoêrednio do odbiorcy, du e opóênienia w ruchu, brak nowoczesnego sprz tu. Transport morski: zalety du a adownoêç, mo liwoêç transportu na du e odleg oêci, wady powolny, nie dociera bezpoêrednio do odbiorcy za ka dà zalet i wad 1 pkt; razem 8 pkt. 3. II.2 F, P, F, F, P P, F, F, P, F za ka dà prawid owà ocen 1 pkt; razem 5 pkt. 4. III.1 Poczta: atwy dost p (us ugi w ca ym kraju), jednakowa cena produktów w ca ym kraju. Poczta elektroniczna: dost p do odbiorcy o ka dej porze, bezpoêredni kontakt z odbiorcà Telefonia stacjonarna: mo na korzystaç o ka dej porze, po àczenie z ka dà instytucjà. Telefonia komórkowa: mo na korzystaç w dowolnym miejscu i porze, mo liwoêç komunikacji w przypadku zagro enia, mo na korzystaç z internetu za ka dà cech 1 pkt; razem 4 pkt 5. I.1 Eksport wywóz (sprzeda ), towarów i us ug za granic ; Pestycydy chemiczne Êrodki ochrony roêlin Import przywóz (zakup), towarów i us ug z zagranicy; Eutrofizacja nadmierne u yênianie wód za ka de poprawne wyjaênienie 1 pkt; razem 2 pkt 6. I.2 8 mld USD konsekwencje: odp yw pieni dzy z kraju, zahamowanie wzrostu gospodarczego 5 mld USD konsekwencje: rozwój gospodarczy kraju, nap yw pieni dzy za prawid owe obliczenie 1 pkt; za ka dà konsekwencj 1 pkt; razem 3 pkt 7. II.2 Samochody, samoloty, sprz t komputerowy Statki, miedê, meble za podkreêlenie dwóch artyku ów 1 pkt; za podkreêlenie trzech 2 pkt 8. II.2 Jarmark Dominikaƒski Gdaƒsk, sp yw Dunajcem Pieniny, Piknik Country Mràgowo, Karkonsze Karpacz, Maczuga Herkulesa Dolina Pràdnika Twierdza Êredniowieczna Malbork Kopalnia soli Wieliczka Aleja gwiazd Mi dzyzdroje Uzdrowisko Kudowa Zdrój Âpiàcy rycerz Tatry za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1 pkt; razem 5 pkt. 9. III.1 S owacja, W ochy, Austria Niemcy, Czechy, Ukraina za ka dy kraj 1 pkt; razem 3 pkt 10. III.1 Âcieki komunalne, Êcieki przemys owe, nawozy naturalne, substancje ropopochodne Produkcja energii elektrycznej i cieplnej, transport samochodowy, przemys (np. hutniczy) za ka de êród o 1 pkt; razem 2 pkt

Klucz odpowiedzi a b Nr Standard zad. wymagaƒ wersja a Oczekiwana odpowiedê wersja b Kryterium punktowania VII. Krainy geograficzne cz. I Ni Polski 1. II.2 1) zatoka; 2) zalew, cz Êciowo zamkni ty mierzejà; 3) jezioro przybrze ne a) klif; b) klif podci ty niszà; c) cofni ty brzeg za prawid owe rysunki trzech etapów 1 pkt 2. I.1 S owiƒski Park Narodowy Woliƒski Park Narodowy poprawna odpowiedê 1 pkt 3. I.1 4. IV.1 5. III.1 6. II.2 a) k pami; b) Wie yca, 328 m n.p.m.; c) Âlàskiej Pojezierze Wielkopolskie: liczne wysoczyzny, ma o jezior, niskie wzniesienia; Pojezierze Pomorskie: du o jezior, znaczne ró nice wysokoêci wzgl dnej; Przyczyna ró nic: denudacja na Poj. Wielkopolskim, wczeêniejsze wycofanie si làdolodu z Poj. Wielkopolskiego a) sól kamienna, sól potasowa; b) w giel kamienny jezioro morenowe; np. Âniardwy, Mamry, Niegocin, Dargin a) wydmami; b) Dylewska Góra, 312 m n.p.m.; c) krasowego Pojezierze Wielkopolskie: niskie roczne sumy opadów (mniej ni Êrednia roczna dla Polski); Pojezierze Pomorskie: wysokie roczne sumy opadów (wi ksze ni Êrednia roczna suma opadów dla Polski); Przyczyna ró nic: Poj. Wielkopolskie le y w cieniu opadowym a) ropa naftowa, gaz ziemny; b) i warwowy jezioro rynnowe; np. Ta ty, Jeziorak, Gop o, Wdzydzkie, Haƒcza za ka dà prawid owà odpowiedê 1 pkt; razem 4 pkt za w aêciwà charakterystyk ka dego pojezierza 1 pkt; za podanie przyczyny ró nic 1 pkt; razem 3 pkt za ka dy surowiec 1 pkt; razem 3 pkt za prawid owy typ jeziora 1 pkt; za ka dy przyk ad 1 pkt; razem 3 pkt 7. II.2 Gdynia Pobrze e Gdaƒskie Poznaƒ Pojezierze Wielkopolskie Kalisz Nizina Wielkopolska ódê Nizina Mazowiecka Olsztyn Pojezierze Mazurskie eba Pobrze e Koszaliƒskie Gniezno Pojezierze Wielkopolskie Wroc aw Nizina Âlàska za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1 pkt; razem 4 pkt 8. III.2 Sprawdzenie poprawnego zaznaczenia za ka de prawid owe zaznaczenie na mapie 1 pkt; razem 5 pkt. 9. III.1 Nizina Âlàska, poniewa sà tam miejscami bardzo dobre gleby (czarnoziemy), klimat jest bardzo sprzyjajàcy (krótkie zimy, suche i ciep e lato), najd u szy w Polsce okres wegetacyjny, dost p do wody u awy WiÊlane, poniewa sà tam dobre gleby (mady), teren jest równinny, klimat sprzyjajàcy ( agodne zimy, niezbyt upalne lato), dost p do wody za podanie krainy 1 pkt; za poprawne uzasadnienie 1 pkt; razem 2 pkt VII. Krainy geograficzne cz. II 1. II.2 a) Wy yna Kielecka / G. Âwi tokrzyskie b) Roztocze c) Wy. Krakowsko-Cz stochowska d) Wy yna Âlàska a) Niecka Nidziaƒska b) Wy yna Âlàska c) Wy yna Kielecka d) Wy yna Lubelska za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1 pkt; razem 4 pkt 2. II.2 III.1 a) 1. ropa naftowa, 2. w giel kamienny, 3. gips; b) Zag bie Podkarpackie, Zag bie GórnoÊlàskie, Niecka Nidziaƒska a) 1) granit, 2) w giel kamienny, 3) siarka; b) Strzegom, Wy yna Lubelska, Tarnobrzeg za ka dy poprawnie nazwany surowiec 1pkt; za poprawne wpisanie miejsca wyst powania surowca 1 pkt; razem 6 pkt. 3. I.1 flisz na przemian u o one warstwy piaskowców i upków; wàwóz g boka dolina o stromych zboczach i wàskim dnie rekultywacja dzia ania polegajàce na przywróceniu wartoêci terenom zdegradowanym przez przemys ; turnie ska y miejscami poroêni te przez mchy i porosty za ka de prawid owe wyjaênienie - 1 pkt; razem - 2 pkt 4. II.2 Góry Âwi tokrzyskie; Tatry; Góry Sto owe; Wy yna Lubelska Bieszczady; Beskidy, np. Beskid Âlàski; Karkonosze; Tatry za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1pkt; razem 4 pkt 5. II.2 W kolejnych wersach tabeli: kaledoƒska i hercyƒska, zr bowe, Sudety, Ânie ka, 1602, granit, Wielki Staw, Karkonoski W kolejnych wersach tabeli: alpejska, fa dowe, Karpaty, Rysy, 2499, granit, Czarny Staw, Tatrzaƒski za ka de prawid owe przyporzàdkowanie 1pkt; razem 8 pkt. 6. I.2 1985 m n.p.m. 850 m n.p.m. = 1135 m, (1135 m 0,6) : 100 = 6,81 ; 16 6,8 = 9,2 C 1310 m n.p.m. 680 m n.p.m. = 630 m, (630 m 0,6) : 100 = 3,78 ; 10 3,8 = 6,2 C za prawid owe zapisanie zale noêci 1 pkt; za obliczenie ró nicy temp. 1 pkt; za obliczenie temp. na szczycie 1 pkt; razem 3 pkt 7. II.2 P, F, F, F, P F, P, F, P, P 8. III.1 Sprawdzenie poprawnego zaznaczenia za ka dà prawid owà ocen 1 pkt; razem 5 pkt. za ka de prawid owe zaznaczenie na mapie 1pkt; razem 5 pkt. 9. III.1 np. miejsce wypadowe w Tatry, miejscowoêç uzdrowiskowa, liczne muzea i miejsca zwiàzane z yciem i twórczoêcià znanych ludzi, liczne imprezy sportowe, mo liwoêç uprawiania sportów zimowych np. liczne zabytki najwy szej klasy (Wawel, Sukiennice) i ciekawe miejsca (Kazimierz), by a stolica Polski, liczne imprezy kulturalne za ka dy argument 1pkt; razem 3 pkt