Sprawdzian wiedzy i umiej tnoêci z dzia u Atmosfera i klimat

Transkrypt

1 Sprawdzian wiedzy i umiej tnoêci z dzia u Atmosfera i klimat Zakres podstawowy. Grupa A 1. Atmosfera ma budow warstwowà. Odpowiedz, w którym z poni szych punktów warstwy uporzàdkowane sà prawid owo. [1 p.] a) troposfera, jonosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera b) troposfera, stratosfera, magnetosfera, termosfera, egzosfera c) troposfera, mezosfera, ozonosfera, termosfera, egzosfera d) troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera Odpowiedê: Na podstawie opisu rozpoznaj warstw. [1 p.] W dolnej cz Êci tej warstwy zachodzà bardzo silne, poziome ruchy powietrza (pràdy strumieniowe). Skupia ona oko o 20% masy powietrza atmosferycznego i niewielkà iloêç wody. Do wysokoêci oko o km temperatura jest sta a ( 55ºC), powy ej 25 km temperatura roênie i w górnej cz Êci wynosi 0ºC. Nazwa warstwy:. 3. Z podanych terminów podkreêl czynniki klimatotwórcze, które majà wp yw na temperatur powietrza. Wybierz jeden z podkreêlonych przez Ciebie czynników i wyjaênij jego wp yw na temperatur powietrza. szerokoêç geograficzna, opady atmosferyczne, wilgotnoêç powietrza, wysokoêç nad poziomem morza, pràdy konwekcyjne Wp yw na temperatur powietrza: Korzystajàc z danych w tabeli, oblicz: a) rocznà amplitud temperatury powietrza, b) Êrednià rocznà temperatur powietrza, c) rocznà sum opadów atmosferycznych. OkreÊl stref klimatycznà, w jakiej znajduje si stacja pomiarowa X. Stacja pomiarowa X WysokoÊç n.p.m. 156 Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 9,9 9,5 4,2 4,7 11,9 16,8 19,0 17,1 11,2 4,5 1,9 6,8 O [mm] Obliczenia: Odpowiedê: a) , b) , c) Strefa klimatyczna stacji:

2 5. Na mapie synoptycznej Europy zaznacz literà W wy baryczny, literà N ni baryczny. Strza kami wyrysuj kierunki krà enia mas powietrza w ni u (uwzgl dnij dzia anie si y Coriolisa). 6. Na podstawie mapy synoptycznej zamieszczonej w zadaniu 5. opisz pogod we Francji. Uwzgl dnij wszystkie zjawiska i procesy pogodowe ukazane na mapie. 7. Przyporzàdkuj regionom geograficznym odpowiednie wartoêci opadów rocznych. a) Pustynia Atakama 1) poni ej 25 mm rocznie b) pó nocno-wschodnie Indie (np. Assam) 2) mm rocznie c) Kujawy 3) mm rocznie d) po udniowo-zachodnia cz Êç Gór Skandynawskich 4) powy ej 3000 mm rocznie 5) mm rocznie Odpowiedê: a) , b) , c) d)

3 8. Odpowiedz, który z diagramów przedstawia klimat morski. Na jego podstawie okreêl cechy klimatu morskiego (uwzgl dnij wahania temperatury powietrza, opady atmosferyczne). Diagram A Diagram B Diagram przedstawiajàcy klimat morski: Cechy klimatu morskiego: Na schemacie cyrkulacji powietrza atmosferycznego zaznacz komórk Hadleya. Opisz w punktach, co dzieje si z powietrzem w tej strefie. 18 wiatry pasaty zachodnie chodnie wswiatry

4 Sprawdzian wiedzy i umiej tnoêci z dzia u Atmosfera i klimat 1. Zakres podstawowy. Grupa B Uporzàdkuj warstwy atmosfery w kolejnoêci od najni ej do najwy ej po o onej wzgl dem powierzchni Ziemi. a) Mezosfera warstwa b) Troposfera warstwa c) Egzosfera warstwa d) Stratosfera warstwa [1 p.] 2. Na podstawie opisu rozpoznaj warstw. W strefie tej nast puje spadek temperatury powietrza do wartoêci oko o 55ºC w jej górnej cz Êci. Wraz z wysokoêcià maleje tak e ciênienie. Tu skupia si prawie 99% pary wodnej zawartej w atmosferze. W górnej warstwie wiejà silne wiatry (tak zwane pràdy strumieniowe). [1 p.] Nazwa warstwy: Z podanych terminów podkreêl czynniki klimatotwórcze, które majà wp yw na wielkoêç i intensywnoêç opadów atmosferycznych. Wybierz jeden z podkreêlonych przez Ciebie czynników i wyjaênij jego wp yw na opady. pràdy morskie, temperatura powietrza, wilgotnoêç powietrza, ukszta towanie powierzchni làdów, amplituda temperatury powietrza. Wp yw na opady atmosferyczne: Korzystajàc z danych w tabeli, oblicz: a) rocznà amplitud temperatury powietrza, b) Êrednià rocznà temperatur powietrza, c) rocznà sum opadów atmosferycznych. OkreÊl stref klimatycznà, w jakiej znajduje si stacja Y. Stacja pomiarowa Y WysokoÊç n.p.m. 147 Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 1,1 0,8 4,0 8,2 13,9 16,0 19,1 17,7 13,8 9,7 3,6 0,8 O [mm] Obliczenia: Odpowiedê: a) , b) , c) Strefa klimatyczna stacji:

5 5. Na mapie synoptycznej Europy zaznacz literà W wy baryczny, literà N ni baryczny. Strza kami wyrysuj kierunki krà enia mas powietrza w wy u (uwzgl dnij dzia anie si y Coriolisa). 6. Na podstawie mapy synoptycznej zamieszczonej w zadaniu 5. opisz pogod w Finlandii. Uwzgl dnij wszystkie zjawiska i procesy pogodowe ukazane na mapie. 7. Przyporzàdkuj regionom geograficznym odpowiednie amplitudy temperatur rocznych. a) Manaus (Brazylia) 1) powy ej 45ºC b) Barrow (Alaska) 2) oko o 18ºC c) Szczecin 3) oko o 2ºC d) Astana (Kazachstan) 4) powy ej 30ºC 5) oko o 40ºC Odpowiedê: a) , b) , c) d)

6 8. Odpowiedz, który z poni szych diagramów przedstawia klimat kontynentalny. Na jego podstawie okreêl cechy klimatu kontynentalnego (uwzgl dnij wahania temperatury powietrza, opady atmosferyczne). Diagram A Diagram B Diagram przedstawiajàcy klimat kontynentalny: Cechy klimatu kontynentalnego: 9. Na schemacie cyrkulacji powietrza atmosferycznego zaznacz komórk Ferrela. Opisz w punktach, co dzieje si z powietrzem w tej strefie. wiatry pasaty zachodnie chodnie wswiatry 21

7 Sprawdzian wiedzy i umiej tnoêci z dzia u Atmosfera i klimat Zakres rozszerzony. Grupa A 1. Z podanych sk adników powietrza atmosferycznego wykreêl te, które stanowià sk adniki sta e. [1 p.] 2. ozon, para wodna, tlen, argon, zwiàzki siarki, ksenon, dwutlenek w gla, metan Przyporzàdkuj sferom atmosfery ich w aêciwoêci. a) troposfera 1) spadek temperatury do wartoêci 273,2ºC w górnej cz Êci b) stratosfera 2) wzrost temperatury do 1500ºC w jej górnej warstwie c) mezosfera 3) na wysokoêci km wyst puje najwi ksza koncentracja trójatomowego tlenu d) termosfera 4) ciênienie maleje przeci tnie o 5 hpa na 100 m wysokoêci e) egzosfera Odpowiedê: a) , b) , c) , d) , e) Opisz wp yw na promieniowanie bezpoêrednie dwóch wybranych przez Ciebie czynników Korzystajàc z danych w tabeli, oblicz dla stacji A i B: a) rocznà amplitud temperatury powietrza, b) Êrednià rocznà temperatur powietrza, c) rocznà sum opadów atmosferycznych. Odpowiedz, która z tych stacji znajduje si w strefie klimatu umiarkowanego ciep ego kontynentalnego. Uzasadnij swojà odpowiedê. Stacja pomiarowa A Stacja pomiarowa B WysokoÊç n.p.m. 156 WysokoÊç n.p.m. 147 Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 9,9 9,5 4,2 4,7 11,9 16,8 19,0 17,1 11,2 4,5 1,9 6,8 O [mm] Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 1,1 0,8 4,0 8,2 13,9 16,0 19,1 17,7 13,8 9,7 3,6 0,8 O [mm] Obliczenia: Odpowiedê: a) stacja A: , stacja B: b) stacja A: , stacja B: c) stacja A: , stacja B:

8 W strefie klimatu umiarkowanego ciep ego kontynentalnego znajduje si stacja Uzasadnienie: Na mapie synoptycznej Europy zaznacz literà W wy baryczny, literà N ni baryczny. Opisz zjawiska, jakie wyst pujà na froncie ciep ym. 6. Na podstawie mapy synoptycznej zamieszczonej w zadaniu 5. opisz pogod, jaka b dzie w dniu nast pnym w Hiszpanii. Uwzgl dnij wszystkie zjawiska i procesy pogodowe. 23

9 7. Przy zdaniach zawierajàcych prawdziwe informacje wpisz liter P, a przy zdaniach zawierajàcych informacje b dne liter B. a) Opady konwekcyjne sà wywo ane wznoszeniem si powietrza na skutek silnego nagrzania pod o a b) Czàstkowe ciênienie pary wodnej stanowiàce cz Êç ciênienia atmosferycznego nazywamy wilgotnoêcià bezwzgl dnà c) Osad lodowy powstajàcy w wyniku zamarzania kropli deszczu lub m awki na silnie ozi bionych przedmiotach to go oledê d) Bryza to wiatr, który wieje latem znad morza, zimà zaê znad làdu Odpowiedz, który z poni szych diagramów przedstawia klimat monsunowy. Na jego podstawie opisz cechy klimatu monsunowego. Diagram A Diagram B t [ºC] t [ºC] Klimat monsunowy jest przedstawiony na diagramie: Cechy klimatu monsunowego: 9. Na schemacie cyrkulacji powietrza atmosferycznego zaznacz komórk Hadleya. Opisz w punktach, co dzieje si z powietrzem w tej strefie. wiatry pasaty zachodnie chodnie wswiatry 24

10 10. Korzystajàc z rysunku przedstawiajàcego efekt fenowy, wykonaj polecenia. Odpowiedzi wpisz w wyznaczonych na rysunku miejscach. [5 p.] A. Zaznacz wy (W) i ni baryczny (N) oraz kierunek przemieszczania si mas powietrza. B. Oblicz temperatur powietrza na szczycie i po stronie zawietrznej u podnó a góry. C. Oblicz ciênienie atmosferyczne na szczycie góry. WysokoÊç bezwzgl dna 3800 m n.p.m. Temperatura CiÊnienie oêrodek baryczny oêrodek baryczny WysokoÊç bezwzgl dna 1000 m n.p.m. Temperatura +5ºC CiÊnienie 920 hpa WysokoÊç bezwzgl dna 1800 m n.p.m. Temperatura CiÊnienie Obliczenia: 11. WyjaÊnij, jakie znaczenie dla ycia na Ziemi ma dwutlenek w gla i ozon. Znaczenie dwutlenku w gla:. Znaczenie ozonu:

11 Sprawdzian wiedzy i umiej tnoêci z dzia u Atmosfera i klimat 1. Zakres rozszerzony. Grupa B Z podanych sk adników powietrza atmosferycznego wykreêl te, które stanowià sk adniki zmienne. ozon, para wodna, tlen, argon, zwiàzki siarki, ksenon, dwutlenek w gla, metan [1 p.] 2. Przyporzàdkuj sferom atmosfery ich w aêciwoêci. a) troposfera 1) najni sza temperatura w ca ej atmosferze ( 273,2ºC) b) stratosfera 2) w dolnej cz Êci wyst pujà zjonizowane czàsteczki tlenu, azotu, helu i wodoru c) mezosfera 3) do wysokoêci 25 km temperatura jest sta a ( 55ºC), powy ej tej wysokoêci nast puje wzrost temperatury do 0ºC d) termosfera 4) spadek temperatury wraz z wysokoêcià do wartoêci 55ºC e) egzosfera Odpowiedê: a) , b) , c) , d) , e) Opisz wp yw na ciênienie atmosferyczne dwóch wybranych przez Ciebie czynników Korzystajàc z danych w tabeli, oblicz dla stacji A i B: a) rocznà amplitud temperatury powietrza, b) Êrednià rocznà temperatur powietrza, c) rocznà sum opadów atmosferycznych. Odpowiedz, która z tych stacji znajduje si w strefie klimatu umiarkowanego ciep ego przejêciowego. Uzasadnij swojà odpowiedê. Stacja pomiarowa A Stacja pomiarowa B WysokoÊç n.p.m. 156 WysokoÊç n.p.m. 147 Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 9,9 9,5 4,2 4,7 11,9 16,8 19,0 17,1 11,2 4,5 1,9 6,8 O [mm] Elementy klimatu I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII T [ºC] 1,1 0,8 4,0 8,2 13,9 16,0 19,1 17,7 13,8 9,7 3,6 0,8 O [mm] Obliczenia: Odpowiedê: a) stacja A: , stacja B: b) stacja A: , stacja B: c) stacja A: , stacja B:

12 W strefie klimatu umiarkowanego ciep ego przejêciowego znajduje si stacja Uzasadnienie: Na mapie synoptycznej Europy zaznacz literà W wy baryczny, literà N ni baryczny. Opisz zjawiska, jakie wyst pujà na froncie ch odnym. 6. Na podstawie mapy synoptycznej zamieszczonej w zadaniu 5. opisz pogod, jaka b dzie w dniu nast pnym we Francji. Uwzgl dnij wszystkie zjawiska i procesy pogodowe. 27

13 7. Przy zdaniach zawierajàcych prawid owe informacje napisz liter P, a przy zdaniach zawierajàcych informacje b dne liter B. a) Ewaporacja jest to proces przechodzenia wody ze stanu ciek ego w stan gazowy b) Do osadów atmosferycznych zaliczamy: ros, szron, deszcz, szadê c) Mg a adwekcyjna powstaje podczas nap ywu ciep ych i wilgotnych mas powietrza nad wych odzone pod o e d) Procesami klimatycznymi sà: obieg wody w przyrodzie, szerokoêç geograficzna i obieg ciep a Odpowiedz, który diagram przedstawia klimat równikowy wybitnie wilgotnego. Na jego podstawie opisz cechu klimatu równikowego wybitnie wilgotnego. Diagram A Diagram B t [ºC] t [ºC] Klimat równikowy wybitnie wilgotny jest przedstawiony na diagramie: Cechy klimatu równikowego wybitnie wilgotnego: Na schemacie cyrkulacji powietrza atmosferycznego zaznacz komórk Ferrela. Opisz w punktach, co si dzieje z powietrzem w tej strefie. wiatry pasaty zachodnie chodnie wswiatry 28

14 10. Korzystajàc z rysunku przedstawiajàcego efekt fenowy, wykonaj polecenia. Odpowiedzi wpisz w wyznaczonych na rysunku miejscach. [5 p.] A. Zaznacz wy (W) i ni baryczny (N) oraz kierunek przemieszczania si mas powietrza. B. Oblicz temperatur powietrza na szczycie i po stronie zawietrznej u podnó a góry. C. Oblicz ciênienie atmosferyczne na szczycie góry. WysokoÊç bezwzgl dna 3600 m n.p.m. Temperatura CiÊnienie oêrodek baryczny oêrodek baryczny WysokoÊç bezwzgl dna 1000 m n.p.m. Temperatura +10ºC CiÊnienie 980 hpa WysokoÊç bezwzgl dna 1400 m n.p.m. Temperatura CiÊnienie Obliczenia: 11. WyjaÊnij, dlaczego do powierzchni Ziemi dociera tylko po owa promieniowania S oƒca. 29