Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała
Garnitur szyty na miarę czy może utarte standardy? Jakie dokumenty są konieczne aby transakcja była udana, a co najważniejsze bezpieczna i komfortowa dla jej Stron KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 2
Etap I Faza Wstępna (Przygotowanie do transakcji) Termsheet Umowa o zachowaniu poufności Non - disclosure agreement (NDA) List Intencyjny Letter of Intent Memorandum of understanding KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 3
Umowa o zachowaniu poufności (NDA) podstawy kodeksowe art. 72[1] 1 KC Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba ze strony uzgodniły inaczej. art. 72[1] 2 KC W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 4
Umowa o zachowaniu poufności (NDA) co istotne w NDA definicja tzw. informacji poufnej, przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji to za mało, wpływ NDA na proces Due diligence, czy warto robić listę ujawnionych dokumentów (wykorzystanie VDR), zakres podmiotowy odpowiedzialności, tzn. kogo wiąże NDA, zakres przedmiotowy odpowiedzialności, tzn. co można ujawnić a czego nie, kary umowne czy zasady ogólne, a może jedno i drugie, co lepsze i dla kogo, czas związania zobowiązaniem do zachowania poufności, czas określony czy nieokreślony, co lepsze i dla kogo KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 5
List Intencyjny / Termsheet / MOU to zazwyczaj jeszcze nie umowa nie wiąże rąk, ich treść może być przedmiotem wstępnych negocjacji, podstawowe uzgodnienia stron, harmonogram negocjacji i kolejnych etapów transakcji, mogą zawierać postanowienia typu NDA, klauzula wyłączności w negocjacjach ( exclusivity clause ), wiążący/niewiążący zależy od stron transakcji dopuszczalne rozwiązania pośrednie, granicą art. 353[1] KC, to zazwyczaj nie oferta, a zaproszenie do rozpoczęcia/kontynuowania negocjacji, Termsheet i MoU jako bardziej rozwinięte formy Listu intencyjnego. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 6
List Intencyjny / Termsheet / MoU na co należy uważać Nazwa dokumentu może być myląca nie zawsze może chodzić o intencje. art. 60 KC Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Triki i nieczyste zagrania w dokumentach przygotowawczych jakie wprowadzać klauzule zabezpieczające przed nieuczciwością drugiej ze stron KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 7
Etap II Faza Due diligence (badanie przedmiotu transakcji) Termsheet Raport z Due diligence List Intencyjny Letter of Intent Due diligence Memorandum of understanding List Ujawniający Disclosure Letter KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 8
Rekonesans ( side visit ) jako sposób na rozpoczęcie badania Due diligence Czy bezpośredni kontakt z zarządem spółki - celu zawsze jest dobrym rozwiązaniem dla Sprzedającego? KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 9
Na początek Co powinniśmy wiedzieć zanim rozpoczniemy badanie? www.rkkw.pl informacje medialne informacje publiczne powiązania kapitałowe i osobowe opinie os. 3 raporty bieżące (spółki publiczne)? księgi wieczyste rejestr zastawów skarbowych rejestr zastawów strona www bazy znaków towarowych KRS KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 10
Kwestionariusz Due diligence - zestaw standardowych pytań o co należy pytać i jak szczegółowo Kwestie podstawowe: (1) sprawy korporacyjne; (2) powiązania kapitałowe; (3) umowy z bankami finansowanie działalności; (4) pozwolenia i zgody decyzje administracyjne; (5) stosunki handlowe; (6) własność intelektualna; (7) nieruchomości; (8) majątek ruchomy; (9) kwestie podatkowe; (10) ubezpieczenie; (11) spory sądowe; (12) sprawy pracownicze; (13) ochrona danych osobowych; (14) kwestie środowiskowe; i inne. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 11
Zespół do przeprowadzenia Due diligence Mniej istotne dokumenty czytane są zazwyczaj tylko raz rzetelność jako cecha najbardziej pożądana u prawników tak samo jak kompetencje merytoryczne, podział tematów według doświadczenia i wiedzy poszczególnych członków zespołu, samo badanie Due diligence to nie przepisywanie danych do raportu... Członkowie Zespołu Zespół Koordynator Członkowie Zespołu KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 12
Data room właściwe badanie Due diligence zgromadzenie dokumentów w jednym miejscu; zestaw dokumentów związany z kwestionariuszem Due diligence, co w przypadku przetargu (organizacja logistyka)? zasady dostępu i korzystania z data room (warto o tym pomyśleć w Liście intencyjnym), ograniczenia w Umowie o zachowaniu poufności (NDA), virtual data room (VDR) co to jest? aktualne trendy KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 13
Dostęp do źródeł informacji a kalkulacja ryzyka co należy zrobić jak zorientowaliśmy się, że brakuje istotnych dokumentów? kontaktu bezpośredniego z pracownikami spółki celu, nie zastąpi analiza dokumentów klauzule typu change of control raport bez kalkulacji ryzyka to pół raportu. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 14
Na koniec Executive summary co to jest? Wpływ badania na zasadność transakcji, Wpływ badania na cenę transakcyjną. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 15
Wykorzystanie wyników badania Due diligence Raport z Due diligence nie powinien być ujawniany sprzedającemu, nie stanowi załącznika do Umowy Inwestycyjnej i nie ma formalnego związku z Listem Ujawniającym, Zatajanie przed sprzedającym wad przedmiotu transakcji wykrytych przez kupującego nie zawsze może okazać się korzystne dla kupującego, przed-transakcyjne Due diligence służy weryfikacji godziwości ceny, w najgorszym wypadku dealbreaker, co to jest culpa in contrahendo, po transakcyjne Due diligence służy weryfikacji jakości nabytego towaru i ustalenia ewentualnej szkody, KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 16
List Ujawniający komu służy i kogo chroni Wszystko co powiesz (nie) może być użyte przeciwko Tobie, ale nie gdy chodzi o cenę, papierek lakmusowy procesu Due diligence, lista grzechów głównych sprzedającego, uzupełniany przez strony w trakcie prowadzenia badania Due diligence, Przyznać się od razu, a może poczekać, warto podzielić się ze sprzedającym wnioskami z Due diligence jeśli mogą one wpływać na obniżenie ceny, Jeśli się przyznasz to w przyszłości - nie będziesz za to odpowiadał, KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 17
Etap III Faza Realizacyjna zawieramy Umowę Zapewnienia Gwarancyjne Due diligence Umowa Inwestycyjna Pozostałe dokumenty transakcyjne KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 18
Umowa Inwestycyjna co zazwyczaj powinno w niej być Spis streści: (1) Komparycja (2) Definicje (3) Preambuła (4) Przedmiot umowy (5) Cena (6) Warunki (7) Oświadczenia i zapewnienia (8) Odpowiedzialność Stron / Kary umowne (9) Zabezpieczenia (10) Rozwiązanie Umowy / Odstąpienie (11) Zakaz konkurencji (12) Zachowanie poufności (13) Zawiadomienia i korespondencja (14) Rozwiązywanie sporów / Zapis na sąd polubowny (15) Postanowienia końcowe KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 19
Zapewnienia Gwarancyjne ( Reps and warranties ) oświadczenia wiedzy stanowiące gwarancje ze strony sprzedającego, czy odniesienie do wiedzy ogranicza odpowiedzialność sprzedającego, określenie przesłanek odpowiedzialności za złożenie nieprawdziwych zapewnień i oświadczeń, regulacje kodeksowe te same zasady dla każdej umowy sprzedaży - niezależnie od jej przedmiotu, odpowiedzialność na zasadzie winy czy może na zasadzie ryzyka, rękojmia a gwarancja KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 20
Etap IV Zamknięcie transakcji tzw. Closing Zawiadomienia o osiągnięciu pozycji dominującej Zmiany w organach Spółki Spełnienie warunków Umowa Inwestycyjna Zamknięcie transakcji Zgody korporacyjne Zawiadomienia o nabyciu akcji/udziałów Protokoły zdawczo - odbiorcze KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 21
Podsumowanie Umowa o zachowaniu poufności (NDA) Lisy Intencyjny / Termsheet / MoU Due diligence Umowa Inwestycyjna Zamknięcie transakcji KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 22
Dziękuję za uwagę KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy ul. Wilcza 46 (II piętro) 00-679 Warszawa Tel.: + 48 22 541 70 80 Fax: + 48 22 213 30 07 email: office@rkkw.pl; krzysztof.rapala@rkkw.pl; KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 23