01/13 inside DAS MAGAZYN NEWS-MAGAZIN INFORMACYJNY VON FIRMY FERDINAND FERDINAND GROSS GROSS TEMAT NUMERU: Klasowy prymus Google przeszukuje cały świat. Ale jak to właściwie działa? Str. 4 i 5 PONADTO: Dobre interesy Obecność firmy Ferdinand Gross na targach przynosi owoce Str. 2 Aplikacje z chmurą Najważniejsze dokumenty zawsze pod ręką także w smarftfonie Str. 3 Z praktyki Wszystko o śrubach: Od produkcji do uszlachetniania Str. 6 Blask blednie Ceny złota spadają ale jeszcze nie osiągnęły dna Str. 7 PLUS: Chrom piękny i pożyteczny Wszystko o lśniącym surowcu Str. 8
MY: Aktualności Pasjonujące rozmowy, interesujące spotkania Ciągły kontakt z klientami: Ferdinand Gross, specjalista od elementów złącznych, demonstruje obecność na wszystkich ważnych targach branżowych. Kontakt z klientami jest dla firmy Ferdinand Gross sprawą priorytetową. Dokładamy starań, aby jak najlepiej poznać potrzeby naszych klientów i na tej podstawie ciągle doskonalić nasz portfel usług. Bardzo dobre okazje do pielęgnowania tych stosunków daje obecność na branżowych targach.czy to i+e we Freiburgu, Fastener Fair w Stuttgarcie, intec w Lipsku, Targi Hannoverskie, czy Turning Days Süd w Villingen-Schwenningen Wasz specjalista od elementów złącznych zawsze był na miejscu i służył poradami i informacjami. Szczególnie cieszyliśmy się z możliwości zaprezentowania naszego nowego stoiska na targach Fastener Fair w Stuttgarcie wyposażonym w tor wyścigowy Carrera, Pasjonujące rozmowy, pasjonujące wyścigi: Po raz pierwszy firma Ferdinand Gross pokazała się na nowym stoisku targowym wyposażonym w tor wyścigowy Carrera. na którym ścigaliśmy się z naszymi klientami. Liczne spotkania z najróżniejszymi dostawcami z Europy i Azji oraz potencjalnymi, nowymi klientami utwierdziły nas w przekonaniu, że musimy w dalszym ciągu wystawiać się ze strony 7 dowiedzą się Państwo, gdzie można nas spotkać jeszcze w tym roku. Premierę przeżyliśmy na Targach Hannoverskich: zaprezentowaliśmy się tam po raz pierwszy na własnym stoisku. To była trafna decyzja, a nagrodą za jej podjęcie było wiele owocnych rozmów i ciekawych kontaktów. Bardzo cieszyliśmy się ze wzrostu zainteresowania naszym narzędziem wizualizacyjnym FALCON do systemu Kanban (więcej w artykule po prawej stronie). Wydawca: Ferdinand Gross GmbH & Co. KG 70771 Leinfelden-Echterdingen Daimlerstraße 8 Phone: +49 711 1604-0, Fax: -2609 inside@schrauben-gross.de Redakcja: Thomas Erb (red. odpowiedzialny) Kathrin Schenk Koncepcja, tekst, layout: zwippgruppe, 73614 Schorndorf www.zwippgruppe.com Pomimo starannego opracowania nie odpowiadamy za treść. Wszystkie prawa zastrzeżone IMPRESSUM Wspinamy się na szczyt Nowa kampania reklamowa firmy Ferdinand Gross na szczycie: te fotografie powstały na najwyższej górze w Niemczech. Wyżej już się nie da: Zugspitze, najwyższa niemiecka góra, stanowi tło dla nowej kampanii reklamowej firmy Ferdinand Gross. Dlaczego właśnie Zugspitze? Ponieważ to tam Pistenbully 600 firmy Kässbohrer odnajduje się w swoim żywiole. Rok temu firma Ferdinand Gross przejęła zarządzenie częściami typu C w firmie Kässbohrer. Wynikiem jest szyty na miarę system, dopasowany do specjalnych wymagań i warunków na miejscach W górę, na szczyt: Peter Hofstadt, kierownik działu gospodarki materiałowej i logistyki w Kässbohrer Geländefahrzeug AG pracy wzdłuż linii montażowej. Spółka Kässbohrer Geländefahrzeug AG oszczędza dzięki tej zmianie nie tylko czas, lecz także żywą gotówkę dlatego Peter Hofstadt, kierownik działu gospodarki materiałowej i logistyki, uznał, że oczywiście weźmie udział w naszej kampanii i w ten sposób wpisze się na naszą listę referencyjną. Tak powstały fantastyczne zdjęcia w imponującym plenerze można je już podziwiać w wielu specjalistycznych magazynach. 2 inside: jeden13
MY: Aktualności DOSKONALENIE JAKOŚCI Wcześniejszy dostęp do towaru Ustawiczne dążenie do optymalizacji: Dział Zakupów w firmie Ferdinand Gross stworzył przejrzysty system zaopatrzeniowy. W przyszłości z dostawcami zamiast dotychczasowych warunków CIF (Cost insurance and fright) uzgadniane będą warunki EXW (Ex Works) i FOB (Free on Board). Towar będzie teraz przejmowany przez system już w kraju nadawcy. Dzięki temu firma Ferdinand Gross będzie śledzić ( tracking ) towar od momentu załadunku na statek. Wcześniej specjaliści od śrub przejmowali kontrolę na towarem dopiero w porcie docelowym. Ciągle w poszukiwaniu ulepszeń: Kierownik Działu Zakupów Patrick Speth NOWA WERSJA TERAZ TAKŻE W SMARTFONACH FALCON jeszcze precyzyjniejszy i mobilny FALCON, rewolucyjny program wizualizacyjny do systemu Kanban firmy Ferdinand Gross, został zaktualizowany do poziomu wersji 2.1. Zaimplementowana nowa funkcja eksportu w postaci plików Excel z indywidualnie zaprogramowanymi filtrami umożliwia kupującemu jeszcze celniejsze i efektywniejsze zarządzanie częściami typu C. Statystyki, analizy i szybkie reagowanie na szczytowe zapotrzebowania przestają być problemem dzięki temu narzędziu analitycznemu a ponadto wszystkie dane od zużycia przez rotację aż po ceny są całkowicie przejrzyste. FALCON mobile jest już dostępny w sklepach Google Play (Android) i Apple App (ios). W aktualnej wersji aplikacja dysponuje dwiema funkcjami: z jednej strony udostępnia informacje o pojemnikach wzgl. artykułach Kanban przez urządzenia mobilne z portalu FALCON, z drugiej strony przejmuje i przekierowuje skany pojemników na poziom zleceń. Warunkiem korzystania z aplikacji jest ważna rejestracja na portalu FALCON. Potrzebują Państwo szczegółowych informacji? Broszura do ściągnięcia znajduje się na stronie NASZE ULUBIONE APLIKACJE Będę wtedy bujał w chmurze Foto: Spectral-Design/Fotolia.com Najważniejsze dokumenty, notatki lub zdjęcia zawsze dostępne: usługi z chmurą synchronizują pliki na prawie każdym urządzeniu dzięki odpowiednim aplikacjom także w smart fonie. Przyjrzeliśmy się kilku bezpłatnym aplikacjom: Amazon CloudDrive : 5 GB pamięci gratis. Dane niedostępne dla osób trzecich. Dostęp tylko przez przeglądarkę; Cloud Player na Android, iphone, Kindle Fire. www.amazon.de Apple icloud : 5 GB pamięci gratis. Dane niedostępne dla osób trzecich. Aplikacja zintegrowana w MacOS X od 10.7 i od ios 5, Windows Vista i 7. www.apple.com/de/icloud Dropbox : 2 GB pamięci gratis. Dane dostępne dla osób trzecich. Aplikacja dostępna na Android, Blackberry, iphone, ipad, Kindle Fire. www.dropbox.com Box : 10 GB pamięci gratis. Dane niedostępne dla osób trzecich. Na Android, iphone, ipad, Win Phone. www.box.com Google Drive : 5 GB pamięci gratis. Dane dostępne dla osób trzecich. Aplikacja na Android, iphone, ipad. www.google.com Sugarsync : 5 GB Speicher gratis. Dane dostępne dla osób trzecich. Aplikacja na Android, Blackberry, iphone, ipad, Symbian, Win Phone. www.sugarsync.com Telekom Cloud : 25 GB pamięci gratis. Dane dostępne dla osób trzecich. Aplikacja na Android, iphone, ipad, Win Phone. www.telekom.de/cloud Przy całym tym komforcie nie wolno jednak zapomnieć o tym, że nasze dane umieszczamy na obcym serwerze często znajdują się one w innych krajach, np. w USA, w których obowiązują odmienne przepisy o ochronie danych. inside: jeden13 3
TEMAT: Numeru Klasowy prymus Kto mówi wyszukiwarka, ten myśli Google w Niemczech 90% użytkowników korzysta z oferty z Mountain View. Ale jak działa ta maszyna? Atrakcyjna, młoda i kolorowa: Tak można określić nie tylko markę Google, ale także design jej pomieszczeń technicznych. *Źródła do naszego artykułu o Google: webhits.de, online-motor-deutschland.de, statista.de, comscore.com, omaxis.de, google.de, wikipedia.de, seo-gold.de, text-gold.de, spiegel.de, stern.de, sistrix.de Misją Google jest uporządkowanie światowych zasobów informacji, tak by stały się powszechnie dostępne i użyteczne to hasło widnieje na stronie domowej Google. Taki wspaniały cel postawili sobie Larry Page i Sergey Brin. 4 września 1998 r. ten duet utworzył swoje przedsiębiorstwo Google Inc. i jeszcze tego samego dnia uruchomił pierwszą testową wersję wyszukiwarki on-line. Dziś, po prawie 15 latach, na całym świecie na ponad 60% zapytań w sieci odpowiada Google. W Niemczech firma z kalifornijskiego Mountain View osiągnęła w kwietniu 2012 r. 90-%-owy udział w rynku i objęła swoim zasięgiem 38 milionów użytkowników. Ale jak funkcjonuje ta wyszukiwarka? Największym osiągnięciem Google jest bez wątpliwości crawling : kiedy wyszukiwarka powstawała w latach 90-tych ubiegłego wieku, przeszukiwanie i indeksowanie zawartości całego Internetu trwało wiele miesięcy. Obecnie Google wykorzystuje tysiące serwerów indeksujących do codziennego aktualizowania indeksu. Do crawlingu używane są tzw. roboty indeksujące (pająki). Są to małe programy, które rozpoczynają wyszukiwanie od kilku stron internetowych, z których kierują się do dalszych stron. Każde słowo ląduje w bazie danych wyszukiwarki. W tym tzw. indeksie odbija się Google i spółka, czyli cały Internet, zanim jego zawartość zostanie poddana analizie i priorytetowaniu według różnych kryteriów. W zależności od ważności i cyklu aktualizacji roboty indeksujące wracają na strony internetowe i powtarzają proces, aby wyniki wyszukiwania były zawsze aktualne. Kryteria ustalania kolejności wyników wyszukiwania są dobrze strzeżoną tajemnicą. Faktem jest, że pozycja rankingowa, czyli miejsce, które zajmuje wynik wyszukiwania, ma ogromne znaczenie, ponieważ powiedzmy to szczerze kto będzie klikaniem przebijał się przez masę stron internetowych, 4 inside: jeden13
TEMAT: Numeru»Googlowanie«stało się synonimem wyszukiwania w sieci. kiedy szuka np. lodówki do sprzedania. Nikt. Jakie czynniki wykorzystuje zatem Google do oceny stron internetowych? Dlaczego przy powyższym przykładzie pierwsze miejsce (klikane przez ponad 50 % użytkowników) zajmuje wielka sieć handlowa, a nie specjalistyczny sklep zza rogu, który oferuje znakomitą obsługę? Odpowiedzieć na to pytanie mógłby Matt Cuts, który w Google odpowiada za algorytm pozycjonowania. Ale pan Cuts milczy jak kamień. Wiadomo jest tylko tyle: o pozycjonowaniu decyduje ponad 200 różnych czynników. Tajemniczość Google umożliwiła stosowanie bardzo szczególnej formy marketingu on-line: pozycjonowanie (ang. Search Engine Optimization, w skrócie: SEO). Fachowcy obejmują tym pojęciem wszystkie działania, których celem jest zajęcie możliwie najwyższego miejsce na stronie wyników wyszukiwania przez Google. Z doświadczenia wiadomo, że oprócz wielu warunków technicznych (prawidłowa budowa strony internetowej, itd.) bardzo ważne są określone czynniki: Po pierwsze użytkownik musi móc znaleźć stronę. Konkretnie: Nic nie daje to, że na stronie internetowej jest mowa o urządzeniach chłodniczych kto chce kupić lodówkę, ten będzie szukał pojęcia lodówka. To prowadzi to następnego ważnego kryterium: tzw. haseł. Aby Google wiedział, co jest tematem strony internetowej, określone hasła (słowa-klucze) muszą na niej występować z określoną częstotliwością w naszym przykładzie byłoby to słowo lodówka. Jednak wniosek, że wystarczy powtarzać hasło jak najwięcej razy w tekście, jest błędny. Google jest dziś już w stanie analizować zawartość tzw. content strony. Korzystne pozycjonowanie uzyskują dobrze napisane i przydatne dla użytkownika teksty. Nie do przecenienia są także backlinks, czyli odsyłacze z innych stron do naszej oferty. Jeżeli strona cieszącej się dużym poważaniem instytucji, przykładowo fundacji Warentest, zawiera linki do naszej strony, ponieważ nasza lodówka uzyskała dobry wynik w jej testach, to w Google mamy plusy a w idealnym przypadku przesuwają one nas o kilka miejsc w górę. Widzimy więc, że kolejność na stronie wyników wyszukiwarki Google nie jest przypadkowa i zależy od najróżniejszych czynników, na których część możemy wpływać. POZYCJONOWANIE Doświadczenie i zmysł Agencje SEO nie mają lekko: Poruszają się one w sferze, którą trudno pojąć. A mimo to odnoszą sukcesy. Agencja pozycjonująca (SEO) odgrywa w dzisiejszym marketingu on-line kluczową rolę w walce o udziały rynkowe i ogólny sukces przedsięwzięcia komercyjnego. Dobre agencje pozycjonujące przede wszystkim doradzają klientom, ponieważ wiedzą dokładnie, w których segmentach leżą możliwości optymalizacji u klienta. Jednak nie każda agencja pozycjonująca jest prawdziwą agencją pozycjonująca: Google & Co. rozpoznają coraz lepiej niepożądane praktyki, jak automatyczne ustawianie nieprzydatnych linków lub publikowanie i rozpowszechnianie bezużytecznych tekstów. Nie wahają się też ani sekundy i automatycznie nakładają kary, aż po długookresowe usunięcie z indeksu a to oznacza katastrofę dla każdego przedsiębiorstwa. HISTORIA GIGANTA Od roku 1998 do dziś historia Google 4 września 1998 r. studenci informatyki Larry Page i Sergey Brin założyli spólkę Google Inc.. Ich kapitał początkowy o równowartości 810.000 euro pochodził od rodzin, przyjaciół i przede wszystkim do Andreasa von Bechtolsheim, jednego ze współzałożycieli firmy Sun Microsystems. W lutym 1999 r. firma Google miała biuro w Palo Alto z ośmioma pracownikami i notowała do 500.000 zapytań dziennie. W czerwcu 2000 r. indeks Google obejmował już ponad miliard stron Google stał się czołową wyszukiwarką na rynku. 29 kwietnia 2004 r. firma Google ogłosiła wejście na giełdę Larry Page i Sergey Brin stali się multimiliarderami. Pod koniec roku 2012 firma zatrudniała po przejęciu Motorola Home i Motorola Mobile 53.861 pracowników, a jej marka należała już od lat do najcenniejszych na światowym rynku. Liczne dalsze produkty, jak np. przeglądarka Chrome, serwis mapowy Google Maps, poczta elektroniczna Google Mail lub system operacyjny do smartfonów Android uzupełniają ofertę giganta. inside: jeden13 5
TECHNIKA: Zarządzanie jakością Foto: Mike Reed/Fotolia.com Z praktyki Dla praktyki Formowanie na zimno WSZYSTKO O ŚRUBACH / CZĘŚĆ 1 Jak produkuje się śruby? Jakie metody produkcji stosuje się? Jakie materiały nadają się do produkcji tych elementów złącznych? I jak się je uszlachetnia? Jakie powłoki są dostępne? Odpowiedzi na te i dalsze jeszcze pytania dotyczące śrub będziemy publikować w przyszłych wydaniach inside zawsze na tym miejscu. Zaczynamy od jednej z trzech możliwości produkcji: od formowania na zimno, które należy do kategorii obróbki bezwiórowej. W kolejnym wydaniu zajmiemy się również bezwiórowym formowaniem na gorąco, a następnie formowaniem przez obróbkę skrawaniem na tokarkach. Jak zwykle wszystkie artykuły z tej małej serii będą dostępne do ściągnięcia ze strony. Do produkcji wielkich ilości śrub najczęściej wykorzystuje się formowanie na zimno. Ta bezwiórowa metoda spełnia wiele wymagań. ŚŚruby z łbem, nakrętki i podobne elementy złączne są dziś produkowane najczęściej bezwiórowo. Jedną z metod bezwiórowych jest tzw. formowanie na zimno. Wyciskanie na prasie wielostopniowej jest idealnym sposobem produkcji wielkich ilości śrub przy średnicach (obecnie) do maks. M 36 i długościach całk. do ok. 10 x d. Materiał wyjściowy jest dostarczany w postaci drutu nawiniętego na bębny te kręgi drutu mogą ważyć do 800 kg. W urządzeniach przed prasą drut jest cięty na odcinki i prostowany. Do takiej produkcji nadają się stale niestopowe oraz pręty ze stali do nawęglania i ulepszania cieplnego. Przy tej metodzie wykorzystywane mogą być także stale nierdzewne i kwasoodporne oraz miedź, mosiądz, aluminium i stopy aluminiowe. Nowoczesne pracy do wyciskania na zimno działają wielostopniowo w jednym skoku przebiegają po sobie kolejne operacje: cięcie drutu, wstępne formowanie łba, spęczanie, gratowanie i redukcja części do gwintowania. Następnie za pomocą gwinciarki wykonywany jest gwint, również bezwiórowo. Rowek gwintu jest walcowany na powierzchni trzonu śruby między szczękami płaskimi lub rolkami na zimno. Zalety formowania na zimno: Utwardzanie na zimno podczas formowania (podwyższanie granicy plastyczności) Prawie nieobecne starty materiału Korzystny przebieg włókien Prasa i walcarka najczęściej są jedną jednostką, tzw. śrubiarką (boltmaker). Te wielostopniowe prasy są niezwykle wydajne: mogą produkować do 300 śrub na minutę. Zastosowanie znajdują także jeszcze inne maszyny: prasa dwustopniowa, gratownica, ostrzarka i wreszcie walcarka gwintów. Śruba powstaje w sześciu etapach: cięcie drutu, wstępne formowanie, spęczanie, gratowanie, redukowanie części gwintowanej, walcowanie gwintu na zimno. 6 inside: jeden13
GOSPODARKA: Rynki Gospodarka rośnie Gospodarka niemiecka rośnie: Niemcy są jedynym krajem w strefie euro, który wykazuje wzrost produktu krajowego brutto. Foto: VRD/Fotolia.com Najlepsza w klasie: żadna z wielkich, europejskich konkurentek gospodarki niemieckiej nie rośnie lepiej. Międzynarodowa organizacja ekonomiczna OECD prognozowała dla niej niedawno na bieżący kwartał wzrost produktu krajowego brutto o 0,6 % w porównaniu z kwartałem poprzednim. Natomiast Francja i Włochy muszą ponownie liczyć się z kurczeniem się wydajności gospodarki. To głównie te dwa kraje niepokoją obecnie ekonomistów: Francja, pod względem wielkości druga po Niemczech gospodarka w Europie, będzie musiała nastawić się na minus rzędu 0,2 % w bieżącym kwartale. To grozi osunięciem się kraju w recesję. Dla zajmujących trzecie miejsce Włoch sytuacja jest jeszcze bardziej ponura: tu OECD przewiduje minus 0,4%. Włoska gospodarka znajduje się w recesji od połowy 2011 roku. Jest to najdłuższa faza osłabienia od 20 lat. W obliczu słabego wzrostu w Europie OECD postuluje dalsze rozluźnienie polityki pieniężnej. Europejski Bank Centralny ma jeszcze swobodę, uważają badacze. Inflacja jest niska, a popyt słaby. Powinna zaistnieć możliwość rozminięcia się z docelowymi deficytami, aby możliwe było zastosowanie środków stabilizujących koniunkturę. Potrzebujemy zdecydowanych kroków politycznych, aby uzyskać trwały wzrost przede wszystkim w strefie euro, w której rozwój nie rozkłada się równo, uważa główny ekonomista OECD Pier Carlo Padoan. TARGOWY ROZKŁAD JAZDY Spotkajmy się na targach BUDAPESZT (HU) Automatyzacja Przemysłu 28-31 maja 2013 r. Hungexpo Budapester Messezentrum www.industriautomation.hu POZNAŃ (PL) ITM Międzynarodowe Targi Innowacji, Technologii i Maszyn 4 7 czerwca 2013 r. Międzynarodowe Targi Poznańskie http://machtool.mtp.pl/en/ Blask blednie Inwestorzy powinni chyba rozejrzeć się za alternatywnymi lokatami: Cena złota znalazła się pod rosnącym naciskiem. Przez dwanaście lat cena złota zmieniała się tylko w jednym kierunku: w górę. Teraz wydaje się, że ten trend kończy się: w połowie kwietnia kurs uncji złota na nowojorskiej giełdzie surowców spadł poniżej 1.500 USD na najniższy poziom od lipca 2011 r. Wszystko wskazuje na to, że spadek będzie trwał dalej. Analitycy banku inwestycyjnego Goldman Sachs prognozują spadek ceny złota w nadchodzących dwunastu miesiącach poniżej 1.400 USD. Jako jego powód podają m.in. poprawę sytuacji ekonomicznej w USA. Inne wielkie banki, jak Société Générale lub Bank of America, również ogłaszają koniec boomu złota, a Citigroup słyszy wręcz pogrzebowy dzwon. W tym samym tonie wypowiada się spekulant hedgingowy George Soros: Złoto już nie jest bezpieczną lokatą. Liczni profesjonalni inwestorzy już wycofali wielkie środki z największego światowego złotego funduszu SPDR Trust. TURNING DAYS NORD (D) Targi Technologii Toczenia 12 14 czerwca 2013 r. Westfallenhallen Dortmund www.turning-days.de BRNO (CZ) Międzynarodowe Targi Budowy Maszyn 7 11 września 2013 r. Messe Brünn www.bvv.cz/de/msv/msv- 2013/daten-fakten/ Foto: Gina Sanders/Fotolia.com inside: jeden13 7
SUROWCE: Portret Nasze surowce Dziś badamy chrom Piękny i pożyteczny Srebrzysty, mocny, ciągliwy i kowalny: chrom jest niezwykle wytrzymałym metalem ciężkim i jest stosowany przede wszystkim do uszlachetniania stali. Chrom jest uznawany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Mineralogiczne (IMA) za minerał, ale w przyrodzie w czystej postaci występuje tylko bardzo rzadko dotychczas znanych jest jedynie dziesięć takich lokalizacji. Dlatego chrom jest pozyskiwany przede wszystkim z chromitu, minerału wydobywanego odkrywkowo lub z niewielkich głębokości. Chrom i związki chromu znajdują najróżniejsze zastosowania: chromowanie twarde (powłoki chroniące przez zużyciem i korozją) chromowanie dekoracyjne (np. felgi i armatury) jako katalizator Według międzynarodowego stowarzyszenia International Chromium Development Association (ICDA) w roku 2006 łączne wydobycie chromitu w Afryce Południowej (36 %), Indiach (19 %), Kazachstanie (17 %) oraz Brazylii, Zimbabwe, Turcji i Finlandii pokrywało 13 % światowego zapotrzebowania. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 5% 2.5% jako pigment w farbach i barwnikach jako składnik zapewniający odporność na korozję i wysokie temperatury w stalach i stopach nieżelaznych Chrom nie jest materiałem bezpiecznym dla ludzi: o ile chrom metaliczny i związki chromu trójwartościowego zazwyczaj nie są szkodliwe dla zdrowia, to związki chromu sześciowartościowego są groźne w przypadku doustnego zażycia jest groźne: są one bardzo trujące.od dawna znane jest rakotwórcze działanie sześciowartościowych związków chromu. Od roku 2007 stosowanie chromu (VI) do powłok na elementach złącznych jest w wielu dziedzinach zabronione. Przemysł przestawił produkcję niezliczonych części na niezawierające chromu sześciowartościowego materiały alternatywne. Jednak człowiek nie może obyć się bez chromu: trójwartościowy chrom jest elementem śladowym istotnym dla trawienia cukru. Żródła: International Chromium Development Association, Mineralien-Atlas, enius.de, Thomas Seilnacht, steine-und-minerale.de, wikipedia.de; Foto: Alchemist-hp 8 inside: jeden13