WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA GIMNAZJUM Tmt Poziom podstwowy Poziom rozszrzony 1 Systm wykrywni skżń i lrmowni 2 Zsdy zchowni się po ogłoszniu lrmu 3 Zdni obrony cywilnj i ochrony 4 Sytucj kryzysow 5 Zgrożni powodziow ROZDZIAŁ 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE dziłni systmu wykrywni wyjśni, czmu służy systm skżń i lrmowni wykrywni skżń i sygnły lrmow, środki lrmowni lrmow wyjśni, n czym polgją tbl lrmów i dziłni systmu wykrywni sygnłów lrmowych skżń i lrmowni zsdy postępowni po rozpoznj omwi zsdy rodzj zchowni lrmów się i ogłoszniu lrmu (tkż po sygnłów po lrmowych ogłoszniu lrmu ogłoszniu lrmu w szkol) wyjśni, zchowuj jk nlży się się włściwi sygnł, procdur, dziłni zchowć (zgodni po z usłyszniu instrukcją) po rjony zbiórki, dziłni w lrmu ogłoszniu lrmu w szkol sytucjch niprzwidzinych omwi sposoby prktyczn sposoby przciwdziłni pnic ogłszni lrmu; odpowidzilność krn i morln z niuzsdnion dziłni ROZDZIAŁ 2. POWSZECHNA SAMOOBRONA I OBRONA CYWILNA wkucj podstwow szkoły dokumnty zgodni ONZ wymini podstwow z rgulując odpowidnią funkcjonowni procdurą, z dokumnty ONZ rgulując udziłm obrony cywilnj obsrwtorów n świci dziłni obrony cywilnj n (strżków podstwy prwn świci z funkcjonowni Pństwowj Strży ochrony Pożrnj) wymini podstwy prwn sposoby i przciwdziłni obrony cywilnj w pnic dziłni ochrony i Rzczypospolitj Polskij obrony cywilnj zgrożni dl jdnostk i w Rzczypospolitj Polskij grup społcznych chrktryzuj njczęstsz historyczn doświdczni sytucj stnowiąc zgrożni dotycząc zbiorowj ochrony dl jdnostki wymini zgrożni dl cl i zdni obrony cywilnj grup społcznych obron cywiln w Polsc zdfiniowni sytucji kryzysowj uzsdni koniczność wyjśni znczni trminu rodzj kryzysów i wynikjąc z istnini zorgnizownj sytucj kryzysow nich zgrożni dl pojdynczych ochrony wymini i omwi njczęstsz osób podj nzwę cntrlngo orgnu zgrożni zdrowi i życi n i zbiorowości (tbl lub schmt) pństw odpowidzilngo z skutk powodzi, pożru, hurgnu ktstrofy nturln obronę cywilną; wymini i innych sytucji kryzysowych sytucj kryzysow wywołn trnow orgny obrony cywilnj zgrżjących loklnj omwi cl i zdni obrony ROZDZIAŁ przz człowik 3. ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA społczności I DZIAŁANIA RATOWNICZE cywilnj zrządzni przyczyny powodzi kryzysow wymini omwi przyczyny instytucj powodzi zjmując idntyfikuj znk rozpoznwczy OC zdni orgnów pństw w się wymini zrządznim zdni orgnów kryzysowym zkrsi ochrony pństw w zkrsi ochrony przciwpowodziowj przciwpowodziowj
Tmt 6 Zgrożni pożrow 7 Wypdki i ktstrofy 8 Ewkucj i zwirząt z trnów zgrożonych 9 Ukłd oddchow y i ukłd krążni 10 człowik Łńcuch przżyci. Systm rtownictw w Polsc. Poziom podstwowy monitorowni stnu wód orz urządzń hydrotchnicznych postępowni podczs podnoszni się stnu wody (zbzpiczni ludzi, mini uzsdni potrzbę obsrwcji stnu wód orz urządzń hydrotchnicznych wyjśni, jk nlży się zchowywć w czsi powodzi i czgo w czsi powodzi robić ni wolno i inwntrz) njczęstsz przyczyny pożrów wkucj plnown i dorźn wymini i uzsdni nizbędn wymini njczęstsz dziłni przygotowując do chrktrystyk zsdy postępowni zgrożń przyczyny pożrów wkucji z trnów zgrożonych bzpiczństwo pożrowych w wybrnych podczs mijscch powodzi powodzią chrktryzuj zgrożni ochron (dom, szkoł, wody i sklp, żywności świątyni, pożrow w domu, szkol i kino) njbliższj okolicy środki gśnicz podręczny sprzęt gśniczy, jgo przznczni i typow rozmiszczni w obiktch publicznych (w tym w szkol) posługiwni się podręcznym sprzętm przyczyny trgicznych gśniczym zdrzń kryzysowych znki ochrony przciwpożrowj (ktstrofy: komunikcyjn, lgorytmy postępowni budowln, rtowniczgo w wypdku przmysłow) pożru orz zsdy wkucji lgorytm postępowni w sytucji gszni środki ochrony zrzwi zbiorowj ogni i wystąpini ktstroflnych odziży zsdy płonącj przprowdzni n zgrożń człowiku wkucji z rjonów zgrożonych lub objętych zdrznim kryzysowym smowkucj (wkucj spontniczn) zsdy zoptrzni w wodę i żywność podczs wymini podstwow środki gśnicz omwi przznczni podręczngo sprzętu gśniczgo i wskzuj jgo typow rozmiszczni w obiktch publicznych (tkż w szkol) idntyfikuj znki wyjśni znczni trminów ochrony wypdk i ktstrof przciwpożrowj omwi przyczyny wypdków orz wyjśni, jk nlży się ktstrof komunikcyjnych i zchowć w przypdku tchnicznych dostrzżni pożru omwi zsdy zchowni się wyjśni, wyjśni jk znczni nlży gsić trminu podczs wypdków i ktstrof zrzwi wkucj ogni (komunikcyjnych, innych) wyjśni, omwi zsdy jk nlży wkucji gsić odziż plącą się i zwirząt n człowiku z trnów zgrożonych wyjśni zsdy zoptrzni wkuownj w wodę i żywność wymini główn przsłnki do podjęci wkucji spontnicznj wkucji orz chrktryzuj njistotnijsz ROZDZIAŁ 4. PIERWSZA POMOC I RESUSCYTACJA w rjonch dotkniętych kryzysm zsdy opuszczni mijsc funkcjonowni sposoby zbzpiczni ukłdu zgrożonych omwi funkcjonowni oddchowgo i mgzynowni człowik żywności i wody kompltuj ukłdu oddchowgo sprzęt i wyposżni budow ochron ukłdu dóbr mtrilnych krążni człowik przydtn człowik podczs wkucji; znczni w rjonch prwidłowgo zgrożonych lub uzsdni omwi funkcjonowni swój wybór funkcjonowni objętych zdrznim ukłdu ukłdu krążni człowik oddchowgo koncpcj łńcuch kryzysowym i ukłdu przżyci krążni wyjśni wymini zsdy koljn ocny ogniw ukłdu dl orgnizcj życi człowik i dziłni oddchowgo łńcuch przżyci; i krążni omwi ich systmu rtownictw w Polsc wzywni ; numry lrmow bzpiczństwo rtownik (ABC) znczni wyjśni, jk dził w Polsc systm rtowniczy
Pr ogr m nu cz ni... Tmt Bzpiczństw o osoby rtującj i rtowngo 11 13 Ngł ztrzymni krążni. Rsuscytcj. Zdłwini 14 Pirwsz pomoc. Aptczk pirwsz j. Krwwini. 15 Krwotok Obrżni z nos kończyn 16 Zsłbnięci. Ból w kltc pirsiowj 17 Wychłodzni i odmrożni Poziom podstwowy zsdy postępowni sptyczngo rsuscytcj krążniowooddchow rozpoznwni stnu osoby poszkodownj pozycj bzpiczn tchnik prowdzni rsuscytcji krążniowooddchowj wdług wytycznych Europjskij Rdy Rsuscytcji AED utomtyczny dfibryltor zwnętrzny; okoliczności użyci dfibryltor znczni czsu w pirwszj ptczk pirwszj njczęstsz przyczyny zrniń i krwotoków (krwwiń) rodzj krwwiń; udzilni pirwszj w przypdku krwwiń odpowidnio główn przyczyny do ich złmń, rodzju wstrząs zwichnięć krwotoczny i skręcń njprostsz sposoby optrunki tmując udzilni krwwini w krwotok obrżnich z nos kończyn uniruchmini zsłbnięci przyczyny, kończyn zstosowni postępowni chusty trójkątnj ból w kltc pirsiowj jko objw stnu zgrożni życi udzilni przy zsłbnięcich i w przypdkch bólu w kltc pirsiowj wychłodzni sposoby udzilni osobom wychłodzonym odmrożni udzilni przy odmrożnich tmprtur odczuwln zgrożni wynikjąc z intnsywnych opdów śnigu, porywistych witrów i brdzo niskich tmprtur; prwidłow zchowni w tkich sytucjch wymini numry lrmow i omwi włściwy sposób wzywni omwi zsdy postępowni wyjśni, n czym polg sptyczngo rsuscytcj krążniowooddchow dl i bzpiczngo rtownik wykonuj wstępną ocnę poszkodowngo; prwidłowo bd jgo oddch (n mnkini) wymini zgrożni dl osoby niprzytomnj ukłd poszkodowngo w pozycji bzpicznj wykonuj smodzilni rsuscytcję krążniowooddchową u dorosłych i dzici omwi znczni czsu w (n mnkinch) udzilniu pirwszj wyjśni, n czym polg wymini zwrtość ptczki pomoc rtownicz w pirwszj ; posługuj się zdłwiniu ptczką pirwszj wyjśni, do czgo służy wymini rodzj krwwiń utomtyczny dfibryltor udzil przy zwnętrzny, n czym polg jgo krwwiniu odpowidnio do dziłni i gdzi powinin się jgo rodzju znjdowć udzil w przy przypdku obrżnich krwwini kończyn z nos dmonstruj sposoby użyci wyjśni, chusty trójkątnj dlczgo krwotok i wstrząs krwotoczny zgrżją życiu wyjśni, czym jst zsłbnięci, i omwi zsdy postępowni w przypdku zsłbnięci wyjśni znczni bólu w kltc pirsiowj jko objwu stnu zgrożni życi wyjśni omwi skutki zsdy dziłni postępowni z niskij poszkodownym tmprtury skrżącym n się n ból orgnizm w kltc ludzki pirsiowj wymini części cił njłtwij ulgjąc odmrożniom wyjśni, n czym polg pirwsz pomoc: w wychłodzniu w odmrożniu wyjśni, od czgo zlży tmprtur odczuwln
1 0 Pro gr m nu cz ni...lk cji Tmt 18 Oprzni trmiczn i chmiczn 19 Porżni prądm lktryczny m. Pioruny 20 Pomoc tonący m. Zgrożni złmni Poziom podstwowy oprzni trmiczn i chmiczn okoliczności, objwy, postępowni, pirwsz pomoc udr słonczny i udr ciplny objwy, postępowni, pirwsz pomoc postępowni w czsi upłów m lodu 21 Ztruci typow objwy i 22 Wypd k drogow y 23 Wpływ substncji promini o- twórczych n ludzi, zwirzęt, żywność i wodę omwi zgrożni wynikjąc z intnsywnych opdów śnigu, porywistych witrów i brdzo niskich tmprtur orz prwidłow omwi skutki zchowni dziłni w wysokij tkich tmprtury sytucjch n orgnizm człowik udzil osobi poszkodownj n skutk oprzni trmiczngo udzil osobi poszkodownj n skutk oprzni chmiczngo: skóry przłyku i przwodu udzilni osobi wyjśni, pokrmowgo jki skutki wywołują porżonj prądm lktrycznym porżni oczu prądm główny wyłącznik wyjśni lktrycznym znczni i od czgo trminów zlży zsilni, bzpiczniki udr stopiń słonczny obrżń i udr pioruny ciplny wyjśni, jk udzilić jk nlży się zchowywć w wyjśni, osobi porżonj jk możn prądm pomóc przyczyny utonięć czsi burzy, czgo nlży osobi, wymini któr njczęstsz lktrycznym ucirpił zsdy udzilni tonącym unikć wskutk przyczyny wyjśni, udru utonięć jk nlży się złmni lodu omwi wyjśni, zchowywć prwidłow jk nlży i czgo nlży unikć postępowni postępowć, by w czsi burzy w bzpiczni czsi upłów udzilić osobom njczęstsz okoliczności ztruć pirwsz pomoc w przypdkch ztruć njczęstsz przyczyny wypdków komunikcyjnych morln i prwn obowiązki w zkrsi nisini ofirom wypdków postępowni rtownicz n tonącym wyjśni, jk nlży postępowć, wyjśni, n czym polg by bzpiczni udzilić pirwsz pomoc przy osobom tonącym n skutk ztrucich: złmni lodu pokrmowych lkmi wymini gzmi njczęstsz przyczyny środkmi wypdków chmicznymi drogowych uzsdni znczni udzilni pirwszj poszkodownym w wypdkch mijscu wypdku drogowgo drogowych ROZDZIAŁ 5. OCHRONA PRZED SKAŻENIAMI omwi zsdy zchowni się zjwisko prominiotwórczości podczs wyjśni udzilni znczni trminu i jgo prktyczn wykorzystni prominiotwórczość poszkodownym zgrożni omwi wpływ substncji w wypdkch drogowych ndmirnym prominiotwórczych n prominiownim rkcj orgnizmów żywych n nprominiowni (chorob poprominn) ochron zwirząt domowych i gospodrskich przd skżnim ludzi, zwirzęt, żywność i wodę podj wysokość dwki prominiowni, któr wywołuj typow objwy choroby poprominnj
Progrm nucz11 Tmt Poziom podstwowy zbigi snitrn i zbigi spcjln służby monitorując poziom podj przykłdy wykorzystni promi- niotwórczości w służbi ludzkości rdicji wyjśni, n czym polgją zbigi snitrn i zbigi spcjln 24 Zbzpiczn i żywności i wody przd skżnimi skżni i zkżni; źródł skżń zsdy bzpiczngo przchowywni żywności i wody ochron żywności i wody przd skżnimi ochron płodów rolnych i psz wlory ochronn różnych rodzjów opkowń postępowni w przypdku zgrożni skżnimi wyjśni znczni trminów: podj nzwy instytucji w Polsc, skżni i zkżni w rmch których dziłją służby wymini możliw źródł skżni monitorując poziom rdicji wymini sposoby zbzpiczni żywności i wody przd skżnimi chrktryzuj wlory ochronn różnych rodzjów opkowń uzsdni koniczność stłj ochrony wody i żywności, zwłszcz w czsi zdrzń kryzysowych prominiotwórczymi ROZDZIAŁ 6. ZAGROŻENIA omwi CHEMICZNE sposoby postępowni 25 Postępow ni z skżoną żywno ścią i uzdtnini plnowni skżonj wilkości żywności zpsów i skżonj wody wody i żywności n potrzby trminy: swojj odkżni, rodziny, n dzktywcj okrślony czs; (mchniczn, indywiduln fizyczn, zpsy chmiczn), żywności dzynfkcj, dzynskcj, w wyjśni, przypdku n czym zgrożni polg skżnimi uzdtnini prominiotwórczymi skżonj żywności i plnuj wody wilkość zpsów wody i wyjśni żywności znczni potrzby trminów: swojj rodziny, odkżni, n okrślony dzktywcj czs wodą 26 Oznkow ni substncji toksyczny ch 27 Postępow ni w wypdku wrii drtyzcj (mchniczn, fizyczn, piktogrmy wyjśni znczni trminu chmiczn), oznczni środków nibzpicznych (w piktogrm dzynfkcj, dzynskcj, tym toksycznych) orz mijsc ich wymini rodzj oznkowń drtyzcj ksponowni substncji toksycznych i mijsc ich postępowni po uwolniniu się ksponowni substncji chmicznj rozpoznj znki substncji ochron ludzi przd dziłnim toksycznych n pojzdch i substncji szkodliwych budowlch smopomoc (jk sobi rdzić bz proponuj dziłni chroniąc z zwnątrz) ludzi przd dziłnim i lokln smowkucj zgrożni (dorźn chmiczn wzywni spontniczn) fchowj w sytucji uwolnini się substncji szkodliwych z obiktów przmysłowych i środków trnsportu do środowisk rtowni ofir zdrzni zstępcz środki ochrony dróg oddchowych i skóry substncji wyjśni zsdy szkodliwych postępowni w przypdku przdstwi wrii instlcji zsdy chmicznj i postępowni środk trnsportu w okolicznościch orz nkzujących rozszczlnini opuszczni zbiorników z zgrożongo substncjmi toksycznymi mijsc wymini zgrożni lokln stwrzn przz przmysł i trnsport podj przykłdy zstępczych środków ochrony dróg oddchowych i skóry