WYKŁAD III DOBRE PRAKTYKI ŁADU KORPORACYJNEGO
Ład/nadzór korporacyjny (ang. corporate governance) Definicja wąska zadaniem nadzoru korporacyjnego jest kreowanie wartości dla akcjonariuszy oraz ochrona interesów inwestorów Definicja szeroka wiąŝe się z całością relacji między kierownictwem spółki, jej akcjonariuszami i innymi grupami interesu (pracownikami, lokalną społecznością, instytucjami finansowymi). Nadzór motywuje organy spółki do działań mających na celu efektywne wykorzystanie zasobów spółki przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów poszczególnych grup Audyt wewnętrzny 2
Główne postanowienia kodeksów dobrych praktyk korporacyjnych Wprowadzają zasady polityki informacyjnej spółki, mającej na celu zapewnienie efektywnego dostępu do informacji Wprowadzają zasady odnośnie postępowania w przypadku zaistnienia konfliktu interesów lub moŝliwości jego wystąpienia (członków zarządu i rady nadzorczej) Wprowadzają zasadę niezaleŝności części członków rady nadzorczej Wprowadzają wymóg corocznej oceny efektywności systemu kontroli wewnętrznej. W ocenie tej kluczową rolę odgrywa Dział Audytu Wewnętrznego Wprowadzają obowiązek tworzenia Komitetu Audytu, odpowiedzialnego za jakość raportowania finansowego, efektywność systemu kontroli wewnętrznej, zarządzanie ryzykiem, nadzór nad audytem wewnętrznym i zewnętrznym, itp. Wprowadzają wymóg, aby część członków Komitetu Audytu była niezaleŝna Audyt wewnętrzny 3
Dobre praktyki ładu korporacyjnego w Polsce Dobre praktyki spółek notowanych na GPW zostały opracowane po raz pierwszy w 2002 r. Zmodyfikowano je w 2004 r., 2007 r. i 2010 r. Obecna wersja Dobrych Praktyk obowiązuje od 1 lipca 2010 r. Ich celem jest zwiększenie transparentności spółek giełdowych, poprawa komunikacji z inwestorami, wzmocnienie ochrony praz akcjonariuszy Są stosowane zgodnie z zasadą stosuj lub wyjaśnij, dlaczego nie stosujesz Pełny tekst: www.corp-gov.gpw.pl Audyt wewnętrzny 4
Wyniki badania ładu korporacyjnego w Polsce Deloitte 2007 Firma Deloitte przeprowadziła badanie na próbie badawczej obejmującej 500 największych firm działających w Polsce, według Listy 500 Rzeczpospolitej oraz spółki giełdowe. Stopa zwrotu ankiet wyniosła około 10%. Badanie przeprowadzono w marcu I kwietniu 2007 r. Poprzednie badanie przeprowadzono w 2002 r. Rezultaty ankiety z 2007 r. potwierdziły, Ŝe członkowie rad nadzorczych I zarządów demonstrują obecnie znacznie większą znajomość ładu korporacyjnego niŝ pięć lat wcześniej. Autorzy badania wskazują, Ŝe rozwój ładu korporacyjnego w Polsce będzie się koncentrował na procesach zarządzania ryzykiem, funkcjonowaniu audytu wewnętrznego, promowaniu zasad etyki wśród pracowników I kary menedŝerskiej Audyt wewnętrzny 5
Wyniki badania ładu korporacyjnego w Polsce Deloitte 2007 Czy w skład Rady Nadzorczej wchodzą członkowie niezaleŝni? 40.4% - tak, 3 lub więcej 21.2% - tak, dwóch 7.7% - tak, jeden 30.8% - nie Dobre praktyki korporacyjne zalecają, aby w skład rady wchodzili członkowie niezaleŝni, a w komitecie audytu stanowili oni większość. Członkowie niezaleŝni są bardziej obiektywni Audyt wewnętrzny 6
Wyniki badania ładu korporacyjnego w Polsce Deloitte 2007 W spółce istnieje procedura umoŝliwiająca pracownikom lub partnerom biznesowym anonimowe informowanie zarządu lub rady nadzorczej o nieprawidłowościach Tak i jest wykorzystywana 27.4% Tak, ale nie jest wykorzystywana 14.5% Nie, ale planowane jest wdroŝenie takiej procedury 17.7% Nie i nie jest to planowane 40.3% Przypominamy: do wykrywania naduŝyć zwykle dochodzi w wyniku donosu lub przypadku Audyt wewnętrzny 7
Wyniki badania ładu korporacyjnego w Polsce Deloitte 2007 Czy w spółce wdroŝono Kodeks Etyki (Dobrego Postępowania) dla pracowników? Tak, istnieje od 3 lat 30.5% Tak, wdroŝono w ciągu ostatnich 2 lat 9.7% Nie, ale jest to planowane 29% Nie i nie planujemy 55.8% Brak odpowiedzi 7.7% Nawet jeśli kodeks został wprowadzony, jedynie co trzecia spółka wymaga, aby jej pracownicy składali oświadczenia o zapoznaniu się z zasadami kodeksu i zobowiązali do jego przestrzegania. Audyt wewnętrzny 8
Przykładowy spis treści Kodeksu Etyki / Postępowania Biznesowego dla pracowników 1. Wprowadzenie 2. Ochrona uczciwości Zakres stosowania i zapewnienie zgodności Przejęcia spółek Umowa zatrudnienia Naruszenie postanowień Kodeksu Audyt wewnętrzny 3. Prowadzenie działalności biznesowej w odpowiedzialny sposób Konflikt interesów I interesy zewnętrzne Prawo antymonopolowe Zapobieganie praktykom korupcyjnym Oszustwa Ochrona aktywów PoŜyczki pracownicze Księgowość I dokumenty Zapobieganie praniu brudnych pieniędzy Zasoby informatyczne Ochrona danych Poufność informacji i informacje wewnętrzne Audyt wewnętrzny 9
Przykładowy spis treści Kodeksu Postępowania Biznesowego 4. Postępowanie w kontaktach z klientami, dostawcami i innymi partnerami społecznymi Nasi klienci Nasi dostawcy Przekazywanie i przyjmowanie prezentów oraz wyświadczanie grzeczności biznesowych Przekazywanie środków na cele polityczne Przekazywanie środków na cele polityczne i społeczne Komunikacja i media 5. Traktowanie ludzi z godnością I szacunkiem Prawa człowieka Zasady zatrudniania Zasady zarządzania kadrami Zgłaszanie wątpliwości I naruszeń 6. Bezpieczeństwo I higiena pracy oraz ochrona środowiska BHP Leki, alkohol, narkotyki Środowisko naturalne Audyt wewnętrzny 10
Gorąca linia (hotline) Wielojęzyczna, niezaleŝna usługa telefoniczna, umoŝliwiająca przekazywanie informacji odpowiednim przedstawicielom kierownictwa firmy, w celu przeprowadzenie dochodzenia Numer telefonu dostępny w kaŝdej spółce Wątpliwości moŝna zgłaszać anonimowo lub nie. Podanie danych osobowych pozwala na uzyskanie informacji zwrotnej. Wszystkie zgłoszenia są analizowane, sposób analizy zaleŝy od przypadku Dyrektor Audytu Wewnętrznego przygotowuje co najmniej raz do roku raport dotyczący wszystkich zgłoszonych spraw i przedstawia go Komitetowi ds. Audytu Audyt wewnętrzny 11
Od ładu korporacyjnego do społecznie odpowiedzialnego biznesu Odpowiedzialny biznes (ang. Corporate Social Responsibility CSR) dba o etykę, środowisko, lokalną społeczność, bezpieczeństwo pracy i rozwój pracowników, itp. Coraz więcej firm zaczyna traktować CSR jako część swojej strategii działania Wiele firm przygotowuje doroczne raporty ze swojej działalności w zakresie CSR W 2007 r. i 2008 r. dominuje zagadnienie wpływu biznesu na zmiany klimatyczne. Inne tematy to etyka w biznesie, ochrona praw człowieka w miejscu pracy, inwestowanie zgodne z potrzebami społeczeństwa i środowiska Audyt wewnętrzny 12
Przykładowa zawartość rocznego raportu CSR Przedstawienie firmy Zarządzanie korporacyjne (zgodność z prawem i statutem, zarządzanie ryzykiem, kodeks etyki, gorąca linia) Ochrona środowiska Ochrona zdrowia i bezpieczeństwo Działalność socjalna Komunikacja/dialog z partnerami społecznymi Załączniki, w tym protokół z audytu raportu Audyt wewnętrzny 13