Seria: APROBATY TECHNICZNE APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-8881/2012 Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. Nr 249, poz. 2497), w wyniku postępowania aprobacyjnego dokonanego w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie, na wniosek firmy: Fabryka Armatury Hawle Sp. z o.o. ul. Piaskowa 9, 62-028 Koziegłowy stwierdza się przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą: Opaski przyłączeniowe HAKU i HAWEX oraz nasadki odcinające do sieci i instalacji wodociągowych w zakresie i na zasadach określonych w Załączniku, który stanowi integralną część niniejszej Aprobaty Technicznej ITB. Termin ważności: 27 marca 2017 r. D Y R E K T O R Instytutu Techniki Budowlanej Załącznik: Postanowienia ogólne i techniczne Marek Kaproń Warszawa, 27 marca 2012 r. Aprobata Techniczna ITB AT-15-8881/2012 jest nowelizacją Aprobaty Technicznej COBRTI INSTAL AT/2007-02-1639. Dokument Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8881/2012 zawiera 20 stron. Tekst tego dokumentu można kopiować tylko w całości. Publikowanie lub upowszechnianie w każdej innej formie fragmentów tekstu Aprobaty Technicznej wymaga pisemnego uzgodnienia z Instytutem Techniki Budowlanej.
AT-15-8881/2012 str. 2/20 Z A Ł Ą C Z N I K POSTANOWIENIA OGÓLNE I TECHNICZNE SPIS TREŚCI 1. PRZEDMIOT APROBATY... 3 2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA... 5 3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA... 6 3.1. Surowce i materiały... 6 3.2. Właściwości techniczne... 7 3.3. Znakowanie... 8 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT... 9 4.1. Pakowanie.. 9 4.2. Przechowywanie... 9 4.3. Transport 9 5. OCENA ZGODNOŚCI... 9 5.1. Zasady ogólne... 9 5.2. Wstępne badanie typu... 10 5.3. Zakładowa kontrola produkcji... 10 5.4. Badania gotowych wyrobów... 11 5.5. Częstotliwość badań... 11 5.6. Metody badań... 12 5.7. Pobieranie próbek do badań.. 12 5.8. Ocena wyników badań... 12 6. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE... 12 7. TERMIN WAŻNOŚCI... 13 INFORMACJE DODATKOWE... 14 RYSUNKI... 16
AT-15-8881/2012 str. 3/20 1. PRZEDMIOT APROBATY Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są opaski przyłączeniowe HAKU i HAWEX oraz nasadki odcinające, przeznaczone do przyłączania przewodów rurowych, kształtek i armatury do rurociągów z polietylenu (PE) i nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) PVC-U. Opaski HAKU i nasadki odcinające produkowane są przez firmę E. Hawle Armaturenwerke GmbH, 4840 Vöcklabruck, Austria, a opaski przyłączeniowe HAWEX produkowane są przez firmę Hawle Armatury spol. s.r.o.,25 242 Jesenice u Prahy, Czechy. Upoważnionym przedstawicielem producentów w Polsce jest Fabryka Armatury Hawle Sp. z o.o., ul. Piaskowa 9, 62-028 Koziegłowy. Aprobata obejmuje: a) opaski przyłączeniowe umożliwiające: - nawiercanie przewodów rurowych opróżnionych z czynnika, - nawiercanie przewodów rurowych bez zamykania przepływu, po połączeniu opaski z nasadką odcinającą lub armaturą zaporową, b) opaski przyłączeniowe odcinające umożliwiające nawiercanie przewodów rurowych bez zamykania przepływu w przewodzie, c) nasadki odcinające przeznaczone do opasek przyłączeniowych. Opaski HAKU (rys. 1 - nr kat. 5250 składają się z żeliwnego korpusu (1) z króćcem gwintowanym, w którym osadzona jest uszczelka gumowa (4) i żeliwnej obejmy (2), w której umieszczona jest wkładka gumowa (3). Po umieszczeniu na rurze (6), korpus (1) i obejma (2) łączone są przy pomocy śrub (5) ze stali odpornej na korozję, wkręcanych w gwintowane otwory w obejmie (2). Opaski HAKU (nr kat. 5250) przeznaczone są do montażu na rurach o zewnętrznej średnicy nominalnej od d n 40 do d n 315. Opaski HAKU (rys. 2 - nr kat. 5250) składają się z żeliwnego korpusu (1) z króćcem gwintowanym, w którym osadzona jest uszczelka gumowa (4) i obejmy (2) z taśmy stalowej, odpornej na korozję pokrytej wkładką gumową (3). Po umieszczeniu na rurze (8), korpus (1) i obejma (2) łączone są przy pomocy przyspawanych do obejmy śrub (5), nakrętek (6) i podkładek kulistych (7) ze stali odpornej na korozję. Opaski HAKU (rys. 2 - nr kat. 5250) przeznaczone są do montażu na rurach o zewnętrznej średnicy nominalnej od d n 250 do d n 600.
AT-15-8881/2012 str. 4/20 Opaski HAKU (rys. 3 - nr kat. 5230) składają się z żeliwnego korpusu (1) z króćcem kołnierzowym, w którym osadzona jest uszczelka gumowa (4), i żeliwnej obejmy (2), w której umieszczona jest wkładka gumowa (3). Po umieszczeniu na rurze (8), korpus (1) i obejma (2) łączone są przy pomocy stalowych śrub (5), nakrętek (6) i podkładek płaskich (7) ze stali odpornej na korozję. Opaski HAKU nr kat. 5230 przeznaczone są do montażu na rurach o nominalnej średnicy zewnętrznej od d n 110 do d n 280. Opaski odcinające HAKU (rys. 4 - nr kat. 5210) wykonane są jako fabrycznie zmontowany zestaw złożony z opaski HAKU z króćcem gwintowanym (nr kat. 5250) oraz nasadki odcinającej (nr kat. 3270). Opaski odcinające HAKU (rys. 5 - nr kat. 5310) składają się z żeliwnego korpusu (1) z króćcem gwintowanym, w którym osadzona jest uszczelka gumowa (4), i żeliwnej obejmy (2), w której umieszczona jest wkładka gumowa (3). W korpusie opaski znajduje się komora zaporowa umożliwiająca odcięcie przepływu wody przez króciec opaski. Po umieszczeniu na rurze (6), korpus (1) i obejma (2) łączone są przy pomocy śrub (5) ze stali odpornej na korozję, wkręcanych w gwintowane otwory w obejmie (2). Opaski odcinające HAKU (nr kat. 5310) przeznaczone są do montażu na rurach o nominalnej średnicy zewnętrznej od d n 63 do d n 160. Opaski HAKU (nr kat. 5230 i nr kat. 5250) umożliwiają nawiercanie opróżnionych z czynnika przewodów rurowych. Po wkręceniu do króćca opaski nr kat. 5250 nasadki odcinającej nr kat. 3270 lub po połączeniu króćca opasek nr kat. 5230 lub 5250 z armaturą zaporową (zasuwą lub zaworem zaporowym przystosowanym do połączenia z króćcem opaski i aparatem do nawiercania) możliwe jest nawiercanie przewodów bez zamykania przepływu. Opaski odcinające HAKU (nr kat. 5310) umożliwiają nawiercanie przewodów rurowych bez zamykania przepływu. Opaski HAWEX (rys. 6 - nr kat. 5270) składają się z żeliwnego korpusu (1) z króćcem gwintowanym, w którym osadzona jest uszczelka gumowa (4), i żeliwnej obejmy (2) pokrytej wkładką gumową (3). Po umieszczeniu na rurze (8), korpus (1) i obejma (2) łączone są przy pomocy stalowych śrub (5), nakrętek (6) i podkładek płaskich (7) ze stali odpornej na korozję. Opaski HAWEX (nr kat. 5270) przeznaczone są do montażu na rurach o nominalnej średnicy zewnętrznej od d n 75 do d n 225. Opaski HAWEX umożliwiają nawiercanie rurociągów opróżnionych z czynnika. Po wkręceniu do króćca opaski nr kat. 5270 nasadki odcinającej nr kat. 3270, lub połączeniu króćca opaski z armaturą zaporową (zasuwą lub zaworem zaporowym przystosowanym do
AT-15-8881/2012 str. 5/20 połączenia z króćcem opaski i aparatem do nawiercania) możliwe jest nawiercanie przewodów bez zamykania przepływu. Nasadki odcinające (rys. 7 - nr kat. 3720) składają się z żeliwnego korpusu (1) zakończonego dwoma króćcami gwintowanymi: - króćcem z gwintem zewnętrznym R (wymiar gwintu wg rys. 7) służącym do połączenia nasadki odcinającej z opaską przyłączeniową, - króćcem z gwintem wewnętrznym G (wymiar gwintu wg rys. 7) służącym do połączenia nasadki odcinającej z przewodem rurowym, kształtkami lub armaturą. W korpusie nasadki znajduje się komora zaporowa wyposażona w dwie uszczelki (2) z elastomeru NBR i pierścień podporowy (3) z polioksymetylenu POM. Komora zamykana jest pokrywą (4) z polioksymetylenu POM, przykręcaną dwiema śrubami (5) ze stali odpornej na korozję do korpusu nasadki. Przepływ wody przez nasadkę można zamknąć wsuwając pomiędzy uszczelki (2) komory zaporowej płytkę (produkt o nazwie handlowej pilot o numerze katalogowym 8401), która przesłoni otwór w korpusie nasadki. Korpusy i obejmy opasek i nasadek pokryte są powłoką z żywicy epoksydowej nakładanej metodą fluidyzacyjną (z wyjątkiem powierzchni gwintu). Wymagane właściwości techniczne wyrobów objętych Aprobatą podano w p. 3. 2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA Opaski przyłączeniowe HAKU i HAWEX są przeznaczone do przyłączania przewodów rurowych, kształtek lub armatury do rurociągów sieci i instalacji wody zimnej przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Mogą być przeznaczone też do sieci i instalacji kanalizacyjnych, przez które przepływają nieagresywne ścieki komunalne. Opaski przyłączeniowe HAKU i HAWEX przeznaczone są do montażu na rurach z polietylenu PE i niezmiękczonego poli(chlorku winylu) PVC-U o nominalnych średnicach zewnętrznych d n przedstawionych na rys. 1 7. Dopuszczalne wartości ciśnienia roboczego p r i temperatury t r czynnika w przewodach rurowych, na których montowane są opaski, przedstawiono w tablicy 1.
AT-15-8881/2012 str. 6/20 Tablica 1 Rury Poz. Nr kat. wyrobu PE PVC-U p r, bar t r, C p r, bar t r, C 1 5270 16 x k 40 16 x k 40 2 5230 16 x k 40 16 x k 40 3 5250 16 x k 40 16 x k 40 4 5310 16 x k 30 16 x k 30 5 5210 16 x k 30 16 x k 30 Opaski przeznaczone są do montażu na rurach: - z PE spełniających wymagania normy PN-EN 12201-1 - z PVC-U spełniających wymagania normy PN-EN 1452-2 Wartości współczynnika k = f( t r ) przyjmuje się w przypadku rur z PE wg PN-EN 12201-1, a w przypadku rur z PVC-U wg PN-EN 1452-2 Montaż opasek przyłączeniowych należy wykonywać zgodnie z instrukcją opracowaną przez producenta. Przy dokręcaniu nakrętek i śrub łączących korpusy i obejmy opasek przyłączeniowych należy stosować moment siły zgodny z wytycznymi producenta. Zgodnie z Atestami Higienicznymi Nr HK/W/0170/01/2007 i HK/W/0455/01/2011, wydanymi przez Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, wyroby objęte Aprobatą spełniają wymagania higieniczne i mogą być stosowane w instalacjach wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA 3.1. Surowce i materiały Podstawowe materiały stosowane do produkcji opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX i nasadek odcinających przedstawiono w tablicy 2. Tablica 2 Poz. Rodzaj materiału Gatunek Wymagania wg 1 Żeliwo sferoidalne EN-GJS-400-18 PN-EN 1563:2006 2 Żeliwo szare EN-GJL-250 PN-EN 1561:2012 3 Stal odporna na korozję 1.4303, 1.4308, 1.4541, PN-EN 10088-3:2007 1.4401 4 Stal niestopowa St 8, St 8.8 PN-EN 10250-1:2001 5 Elastomer akronitylo-butadienowy NBR PN-EN 681-1:2002 Elastomer etyleno-propylenowy EPDM 6 Polioksymetylen POM Specyfikacja producenta Śruby, nakrętki, podkładki powinny spełniać wymagania norm PN-EN ISO 4017:2011, PN-EN ISO 4032:2004 i PN-EN ISO 7089:2004. Klasa własności mechanicznych powinna być określona zgodnie z wymaganiami norm PN-EN 3506 1 do 3:2009
AT-15-8881/2012 str. 7/20 Właściwości surowców i materiałów stosowanych do produkcji opasek przyłączeniowych i nasadek odcinających objętych Aprobatą oraz sposób ich sprawdzania i odbioru nie są objęte niniejszą Aprobatą Techniczną ITB i powinny być określone w systemach zapewnienia jakości Producenta. 3.2. Właściwości techniczne 3.2.1. Wymagane właściwości techniczne opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX i nasadek odcinających. Wymagane właściwości techniczne opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX oraz nasadek odcinających przedstawiono w tablica 3. Poz. 1 Wygląd zewnętrzny Właściwości techniczne Wymagania wg p. 3.2.1.1 Tablica 3 Metody badań wg oględziny okiem nieuzbrojonym 2 Wymiary p. 3.2.1.2 p. 5.6.1 3 Ochrona przed korozją p. 3.2.1.3 p. 5.6.2 4 Szczelność przy ciśnieniu wewnętrznym p. 3.2.1.4 PN-EN 1074-1:2002 5 Szczelność przy podciśnieniu p. 3.2.1.5 PN-EN 1074-1:2002 6 Odporność na działanie środków dezynfekcyjnych p. 3.2.1.6 PN-EN 1074-1:2002 7 Wytrzymałość p. 3.2.1.7 p. 5.6.3 (nie dotyczy nasadek odcinających) 3.2.1.1. Wygląd zewnętrzny. Na powierzchni opasek przyłączeniowych i nasadek odcinających nie mogą występować widoczne ubytki materiału i wyszczerbienia krawędzi. Krawędzie i naroża powinny być zaokrąglone. 3.2.1.2. Wymiary. Wymiary swobodne odlewanych części opasek przyłączeniowych powinny być zgodne z wymiarami nominalnymi w granicach odchyłek dopuszczalnych określonych w dokumentacji konstrukcyjnej wg normy PN-EN ISO 8062:1997. Wymiary gwintów króćców przyłączeniowych powinny być zgodne z wymiarami nominalnymi w granicach odchyłek dopuszczalnych wg norm PN-EN ISO 228-1:2005 i PN- EN 10226-1:2006. Wymiary gwintu śrub i nakrętek łączących korpusy i obejmy opasek przyłączeniowych powinny być zgodne z wymiarami nominalnymi wg normy PN ISO 724:1995 w granicach odchyłek dopuszczalnych wg normy PN ISO 965-2:2001.
AT-15-8881/2012 str. 8/20 3.2.1.3. Ochrona przed korozją. Wewnętrzne i zewnętrzne powierzchnie części opasek przyłączeniowych i nasadek odcinających wykonanych z żeliwa powinny być równomiernie pokryte żywiczną powłoką ochronną o barwie niebieskiej. Powłoka powinna odpowiadać wymaganiom normy PN-EN 14901:2006. Śruby, nakrętki i podkładki ze stali niestopowej powinny być zabezpieczone powłoką ochronną Delta Magni. 3.2.1.4. Szczelność przy ciśnieniu wewnętrznym. Podczas badania nie powinny wystąpić oznaki uszkodzenia badanej opaski i oznaki nieszczelności na powierzchni opaski i przewodu rurowego. 3.2.1.5. Szczelność przy podciśnieniu. Podczas badania szczelności przy podciśnieniu wzrost ciśnienia wewnątrz badanego zestawu nie może być większy niż 0,02 bar. 3.2.1.6. Odporność na działanie środków dezynfekcyjnych. Opaski i nasadki poddane działaniu środków dezynfekcyjnych nie mogą wykazywać oznak uszkodzenia i powinny spełnić wymaganie szczelności przy ciśnieniu wewnętrznym. 3.2.1.7. Wytrzymałość. Podczas badania wg p. 5.6.4 nie mogą wystąpić oznaki uszkodzenia opaski przyłączeniowej 3.2.2. Wpływ na jakość wody. Opaski przyłączeniowe i nasadki odcinające objęte Aprobatą powinny posiadać Atest Higieniczny wydany przez Państwowy Zakład Higieny w Warszawie, stwierdzający, że mogą być stosowane w instalacjach wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 3.3. Znakowanie Opaski przyłączeniowe i nasadki odcinające powinny być trwale i czytelnie oznakowane. Oznakowanie powinno zawierać co najmniej następujące informacje: - nazwę lub znak (logo) producenta Hawle - symbol materiału, z którego wykonane są obejmy np. GJS 400 - ciśnienie nominalne PN 16 - wymiar np. DN 100/G 1 ¼
AT-15-8881/2012 str. 9/20 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Pakowanie Opaski przyłączeniowe HAKU i HAWEX oraz nasadki odcinające objęte Aprobatą powinny być pakowane do pudełek kartonowych lub koszy i umieszczane na paletach. Na każdym opakowaniu powinna być naklejona etykieta zawierająca co najmniej następujące dane: - nazwę i typ wyrobu, - nazwę i adres Producenta, - ilość szt. - wymiar, - nr katalogowy, - datę produkcji, - numer Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8881/2012, - numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności, - znak budowlany. Sposób oznakowania wyrobów znakiem budowlanym powinien być zgodny z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobu deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi zmianami). 4.2. Przechowywanie Wyroby, opakowane według p. 4.1, należy przechowywać w pomieszczeniach zamkniętych, w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem lub zniszczeniem. 4.3. Transport Wyroby, opakowane według p. 4.1, powinny być przewożone w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem i zniszczeniem określony w instrukcji transportowania opracowanej przez Producenta. 5. OCENA ZGODNOŚCI 5.1. Zasady ogólne Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby, których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i
AT-15-8881/2012 str. 10/20 stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli Producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8881/2012 i oznakował wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198/2004, poz. 2041, z późniejszymi zmianami), oceny zgodności opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX oraz nasadek odcinających z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8881/2012 dokonuje Producent (lub jego upoważniony przedstawiciel) mający siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, stosując system 4. W przypadku systemu 4 oceny zgodności, Producent może wystawić krajową deklarację zgodności na podstawie: - wstępnego badania typu przeprowadzonego przez producenta lub na jego zlecenie, - zakładowej kontroli produkcji. Do czasu ustalenia przez Komisję Europejską wymaganych właściwości, jakie powinny mieć wyroby kontaktujące się z wodą przeznaczoną do spożycia przez ludzi, które podlegać będą w tym zakresie systemowi 1+ oceny zgodności, należy stosować się do postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61/2007, poz. 417). 5.2. Wstępne badanie typu Wstępne badanie typu jest badaniem potwierdzającym wymagane właściwości techniczno-użytkowe, wykonywanym przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. Wstępne badanie typu opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX oraz nasadek odcinających obejmuje: a) szczelność przy ciśnieniu wewnętrznym, b) szczelność przy podciśnieniu, c) odporność na działanie środków dezynfekcyjnych, d) wytrzymałość. Badania, które w procedurze aprobacyjnej były podstawą do ustalenia właściwości techniczno użytkowych wyrobów objętych Aprobatą, stanowią wstępne badanie typu w ocenie zgodności. 5.3. Zakładowa kontrola produkcji Zakładowa kontrola produkcji obejmuje: 1) specyfikację i sprawdzanie surowców i materiałów,
AT-15-8881/2012 str. 11/20 2) kontrolę i badania w procesie wytwarzania oraz badania gotowych wyrobów (p. 5.4), prowadzone przez Producenta zgodnie z ustalonym planem badań oraz według zasad i procedur określonych w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji, dostosowanych do technologii produkcji i zmierzających do uzyskania wyrobów o wymaganych właściwościach. Kontrola produkcji powinna zapewniać, że wyroby są zgodne z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8881/2012. Wyniki kontroli produkcji powinny być systematycznie rejestrowane. Zapisy rejestru powinny potwierdzać, że wyroby spełniają kryteria oceny zgodności. Poszczególne wyroby lub partie wyrobów i związane z nimi szczegóły produkcyjne muszą być w pełni możliwe do identyfikacji i odtworzenia. 5.4. Badania gotowych wyrobów 5.4.1. Program badań. Program badań obejmuje: a) badania bieżące, b) badania okresowe. 5.4.2. Badania bieżące. Badania bieżące obejmują sprawdzenie: a) wymiarów, b) wyglądu zewnętrznego, c) szczelności przy ciśnieniu wewnętrznym. 5.4.3. Badania okresowe. Badania okresowe obejmują sprawdzenie : a) szczelności przy podciśnieniu, b) odporności na działanie środków dezynfekcyjnych, c) wytrzymałości. 5.5. Częstotliwość badań Badania bieżące wyrobu powinny być wykonywane zgodnie z ustalonym planem badań, ale nie rzadziej niż dla każdej partii wyrobów. Wielkość partii wyrobów powinna być określona w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji. Badania okresowe należy wykonywać nie rzadziej niż raz na 3 lata.
AT-15-8881/2012 str. 12/20 5.6. Metody badań 5.6.1. Wymiary. Sprawdzanie wymiarów należy przeprowadzać przy pomocy uniwersalnych narzędzi pomiarowych. Sprawdzanie gwintów należy przeprowadzać przy pomocy sprawdzianów zgodnie z wymaganiami norm PN-ISO 1502:1998 i PN-EN 10226-3:2006. 5.6.2. Ochrona przed korozją. Wygląd powłok ochronnych należy sprawdzać przez oględziny okiem nieuzbrojonym. Badania powłok, obejmujące sprawdzenie grubości, przyczepności, usieciowienia, odporności na uderzenia i odporności na katodową korozję podpowłokową, należy wykonywać według wytycznych GSK odpowiadających wymaganiom norm DIN 3476 (P) i DIN 30677-2. 5.6.3. Wytrzymałość. Badanie wykonywane jest bez udziału wody. Badanie polega na zamontowaniu opaski przyłączeniowej na rurze i równomiernym wkręcaniu śrub łączących korpus i obejmę opaski kontrolowanym momentem siły Ms do momentu gdy wartość momentu Ms osiągnie wartość 2 x M max, gdzie M max maksymalny moment deklarowany przez producenta lub wartość 200 Nm, jeżeli 2 x M max jest większa niż 200 Nm. 5.7. Pobieranie próbek do badań Próbki wyrobów do badań należy pobierać losowo, zgodnie z wymaganiami normy PN-83/N-03010. 5.8. Ocena wyników badań Wyprodukowane wyroby należy uznać za zgodne z wymaganiami niniejszej Aprobaty Technicznej ITB, jeżeli wyniki wszystkich badań są pozytywne. 6. USTALENIA FORMALNO - PRAWNE 6.1. Niniejsza Aprobata Techniczna ITB zastępuje Aprobatę Techniczną COBRTI INSTAL AT/2007-02-1639. 6.2. Aprobata Techniczna AT-15-8881/2012 jest dokumentem stwierdzającym przydatność opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX i nasadek odcinających do stosowania w budownictwie w zakresie wynikającym z postanowień Aprobaty. Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1 p. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. Nr 92/2004, poz. 881, z późniejszymi zmianami) wyroby,
AT-15-8881/2012 str. 13/20 których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, jeżeli producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8881/2012 i oznakował wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami. 6.3. Aprobata Techniczna ITB nie narusza uprawnień wynikających z przepisów o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności obwieszczenia Marszałka Sejmu RP z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. Nr 119, poz.1117). Zapewnienie tych uprawnień należy do obowiązków korzystających z niniejszej Aprobaty Technicznej ITB. 6.4. ITB wydając Aprobatę Techniczną nie bierze odpowiedzialności za ewentualne naruszenie praw wyłącznych i nabytych. 6.5. Aprobata Techniczna ITB nie zwalnia producentów z odpowiedzialności za właściwą jakość wyrobów oraz wykonawców montujących wyrób od odpowiedzialności za właściwe zastosowanie tych wyrobów i prawidłowe wykonanie robót montażowych. 6.6. W treści wydawanych prospektów i ogłoszeń oraz innych dokumentów związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem w budownictwie opasek przyłączeniowych HAKU i HAWEX i nasadek odcinających, należy zamieszczać informację o udzielonej tym wyrobom Aprobacie Technicznej ITB AT-15-8881/2012. 7. TERMIN WAŻNOŚCI Aprobata Techniczna ITB AT-15-8881/2012 jest ważna do 27 marca 2017 r. Ważność Aprobaty Technicznej ITB może być przedłużona na kolejne okresy, jeżeli jej Wnioskodawca, lub formalny następca, wystąpi w tej sprawie do Instytutu Techniki Budowlanej z odpowiednim wnioskiem nie później niż 3 miesiące przed upływem terminu ważności tego dokumentu. KONIEC
AT-15-8881/2012 str. 14/20 INFORMACJE DODATKOWE Normy i dokumenty związane PN-EN 12201-1:2011 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do przesyłania wody i do ciśnieniowego odwadniania kanalizacji. Polietylen (PE) - Część 1: Wymagania ogólne PN-83/N-03010 Statystyczna kontrola jakości. Losowy wybór jednostek produktu do próbki PN-EN 1452-2:2010 Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych - Systemy przewodowe z niezmiękczonego poli(chlorku winylu) PVC-U do przesyłania wody - Rury PN-EN Odlewnictwo. Żeliwo sferoidalne 1563:2000/A2:2006 PN-EN 10088-3:2007 Stale odporne na korozję. - Część 3: Warunki techniczne dostawy półwyrobów, prętów, walcówki, drutu, kształtowników i wyrobów o powierzchni jasnej ze stali nierdzewnych ogólnego przeznaczenia PN-EN 1561:2012 Odlewnictwo. Żeliwo szare PN-EN 10250-1:2001 Odkuwki stalowe swobodnie kute ogólnego zastosowania. Część 1: Wymagania ogólne PN-EN 681-1:2002 Uszczelnienia z elastomerów - Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających - Część 1: Guma PN-EN ISO 4017:2011 Śruby z gwintem na całej długości z łbem sześciokątnym - Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 4032:2004 Nakrętki sześciokątne, odmiana 1. Klasy dokładności A i B PN-EN ISO 7089:2004 Podkładki okrągłe- Szereg normalny. Klasa dokładności A PN-EN 3506-1 do 3:2009 Właściwości mechaniczne części złącznych ze stali nierdzewnych, ze stali nierdzewnej. Część 1:Śruby i śruby dwustronne; Część 2: Nakrętki; Część 3: Śruby bez łba z gwintem na całej długości oraz podobne części złączne nie podlegające rozciąganiu PN-EN 1074-1:2000 Armatura wodociągowa - Wymagania użytkowe i badania sprawdzające - Część 1: Wymagania ogólne PN-EN ISO 8062:1997 Odlewy. System tolerancji wymiarowych i naddatków na obróbkę skrawaniem PN-EN ISO 228-1:2005 Gwinty rurowe połączeń ze szczelnością nie uzyskiwaną na gwincie. Część 1: Wymiary, tolerancje i oznaczenie
AT-15-8881/2012 str. 15/20 PN-EN 10226-1 i 3:2006 Gwinty rurowe połączeń ze szczelnością uzyskiwaną na gwincie Część 1: Gwinty stożkowe zewnętrzne i gwinty walcowe wewnętrzne - Wymiary, tolerancje i oznaczenie; Część 3: Weryfikacja sprawdzianami granicznymi PN ISO 724:1995 Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia. Wymiary nominalne PN ISO 965-2:2001 Ap1:2003 PN-EN 14901:2006 PN ISO 1502:1998 DIN 3476:1996 Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia. Tolerancje. Część 2: Wymiary graniczne gwintów zewnętrznych i wewnętrznych ogólnego przeznaczenia. Klasa średniodokładna Rury, kształtki i wyposażenie z żeliwa ciągliwego - Powłoki epoksydowe rur, kształtek i wyposażenia z żeliwa ciągliwego (praca przy dużym obciążeniu - wymagania i metody badań Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia. Sprawdziany i sprawdzanie Corrosion protection of water valves and pipe fittings by epoxy powder or liquid epoxy resin linings DIN 30677-2:P2 1988 External corrosion protection of burried valves; heavy-duty thermoset plastics coatings GSK Wytyczne Stowarzyszenia Ochrony Antykorozyjnej Sprawozdania z badań, oceny 1. Protokoły z badań odbiorczych w ramach zakładowej kontroli produkcji opasek do nawiercania dla rur tworzywowych HAKU, HAWEX oraz nasadki odcinające, Laboratorium zakładowe Fabryki Armatury Hawle Sp. z o.o., Koziegłowy, 12. 2011 r. 2. Nr 56/11. Protokół badawczy kontroli zewnętrznej zgodnie z przepisami dotyczącymi kontroli jakości wg wytycznych GSK (Stowarzyszenia Ochrony Antykorozyjnej), MPA Hannower, 11.2011 r. 3. Nr HK/W/0170/01/2007 i HK/W/0455/01/2011. Atesty Higieniczne Państwowego Zakładu Higieny PZH w Warszawie.
AT-15-8881/2012 str. 16/20 RYSUNKI Rys. 1. Opaska HAKU z króćcem gwintowanym nr kat. 5250 do rur 40 d n 315... 16 Rys. 2. Opaska HAKU z króćcem gwintowanym nr kat. 5250 do rur 250 d n 600. 16 Rys. 3. Opaska HAKU z króćcem kołnierzowym nr kat. 5230.. 17 Rys. 4. Opaska odcinająca HAKU nr kat. 5210.. 17 Rys. 5. Opaska odcinająca HAKU nr kat. 5310.. 18 Rys. 6. Opaska HAWEX z króćcem gwintowanym nr kat. 5270. 18 Rys. 7. Nasadka odcinająca nr kat 3270. 19
AT-15-8881/2012 str. 17/20 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Rura Wielkość d n Gwint G króćca wg normy PN-EN ISO 228-1 40-1 - - - 50-1 - - - 63-1 1 1/4 1 1/2 2 75-1 1 1/4 1 1/2 2 90 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 110 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 125-1 1 1/4 1 1/2 2 140-1 1 1/4 1 1/2 2 160-1 1 1/4 1 1/2 2 180-1 1 1/4 1 1/2 2 200-1 1 1/4 1 1/2 2 225-1 1 1/4 1 1/2 2 250-1 1 1/4 1 1/2 2 280 - - - - 2 315 - - - - 2 Rys. 1. Opaska HAKU z króćcem gwintowanym nr kat. 5250 do rur 40 d n 315 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Nakrętka 7.Podkładka 8.Rura d n Wielkość Gwint G króćca wg normy PN-EN ISO 228-1 250 1 1 1/4 1 1/2 2 280 1 1 1/4 1 1/2 2 315 1 1 1/4 1 1/2 2 400 - - 1 1/2 2 450 - - 1 1/2 2 500 - - 1 1/2 2 600 - - - 2 Rys. 2. Opaska HAKU z króćcem gwintowanym nr kat. 5250 do rur 250 d n 600
AT-15-8881/2012 str. 18/20 Wielkość DN Kołnierz PN 16 wg normy PN-EN 1092-2 Rys.3 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Nakrętka 7. Podkładka 8.Rura DN 110 80 - - 125 80 - - 140 80 100-160 80 100-180 80 100-225 80 100-250 80 - - 280 - - 150 Rys. 3. Opaska HAKU z króćcem kołnierzowym nr kat. 5230 d n Wielkość Gwint G króćca wg normy PN-EN ISO 228-1 G 1 G 2 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Rura 7.Komora zaporowa 125 140 225 1 1 1/4 1 1/2 2 1 1/4 1 1/2 2 2 1 1 1/4 1 1/2 2 1 1/4 1 1/2 2 2 1 1 1/4 1 1/2 2 1 1/4 1 1/2 2 2 Rys. 4. Opaska odcinająca HAKU nr kat. 5210
AT-15-8881/2012 str. 19/20 Wielkość d n Gwint G króćca wg normy PN-EN ISO 228-1 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Rura 7.Komora zaporowa 63 3/4 1 1 1/4 - - 75-1 1 1/4 1 1/2 2 90 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 110 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 125-1 1 1/4 1 1/2 2 140-1 1 1/4 1 1/2 2 160-1 1 1/4 1 1/2 2 Rys. 5. Opaska odcinająca HAKU nr kat. 5310 1.Korpus 2.Obejma 3.Wkładka 4.Uszczelka 5.Śruba 6.Nakrętka 7.Podkładka 8. Rura Wielkość Gwint G króćca wg normy PN-EN ISO 228-1 75 3/4 - - - 2 d n 90 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 110 3/4 1 1 1/4 1 1/2 2 125-1 1 1/4 1 1/2 2 140-1 1 1/4 1 1/2 2 160-1 1 1/4 1 1/2 2 180-1 1 1/4 1 1/2 2 200-1 1 1/4 1 1/2 2 225-1 1 1/4 1 1/2 2 Rys. 6. Opaska HAWEX z króćcem gwintowanym nr kat. 5270
AT-15-8881/2012 str. 20/20 R Wielkość G d, mm 1.Korpus 2.Uszczelka 3.Pierścień podporowy 4.Pokrywa 5.Śruba 1 ¼ 1 27 1 ½ 1 ¼ 31 2 1 ½ 37 2 2 42 G gwint rurowy wg PN-EN ISO 228-1, R gwint rurowy wg PN-EN 10226-1 Rys. 7. Nasadka odcinająca nr kat 3270