Podręcznik edycji tekstu dla inteligentnych
Spis treści Ogólne zasady edycji tekstu...3 Struktura dokumentu tekstowego...3 Strona...3 Akapit...3 Znak...3 Znaki niedrukowane...4 Twarda spacja, miękki i twardy enter...4 Spacje, wcięcia i tabulatory...4 Spacje...4 Wcięcia...4 Tabulatory...5 Używanie tabulatorów...5 Rodzaje tabulatorów...5 Pierwszy przykład zastosowania tabulatorów...5 Drugi przykład zastosowania tabulatorów...5 Nagłówek (główka) i stopka...5 Przypisy...5 Przeznaczenie przypisów...6 Rodzaje przypisów...6 Style w dokumentach tekstowych...6 2
Ogólne zasady edycji tekstu 1. W obrębie akapitu nie naciskamy klawisza Enter na końcu wiersza. 2. Na końcu linii nie powinno pozostawać słowo jednoznakowe. 3. Przed znakami interpunkcyjnymi nie wstawiamy spacji. 4. Przed nawiasami oraz cudzysłowami otwierającymi należy wstawić spację, a po nich nie. Natomiast po zamykających odwrotnie. 5. Przed myślnikiem (długa kreska) i po nim wstawia się spacje. Łącznika (krótka kreska) nie oddziela się spacjami. 6. Strona tytułowa nie powinna zawierać numeru strony. 7. Klawisz Spacja służy tylko i wyłącznie do oddzielania wyrazów (pojedynczy odstęp). Struktura dokumentu tekstowego Dokument tekstowy można formatować na poziomie znaku, akapitu i strony. Strona Dla strony możemy ustalić następujące atrybuty: rozmiar strony (np. A4, A5), marginesy, orientację (poziomą lub pionową), nagłówek, stopkę i inne. Akapit Akapit to część tekstu zakończona naciśnięciem klawisza Enter. Dla akapitu możemy ustalić: wcięcie akapitowe odsunięcie pierwszego wiersza akapitu od marginesu wcięcie przed i po tekście odsunięcie akapitu od lewego i prawego marginesu odstęp od góry i od dołu interlinię 1 wyrównanie Znak Dla znaku, czyli pojedynczej litery możemy ustalić: rodzaj czcionki Czcionki w zależności od kroju dzielimy na bezszeryfowe i szeryfowe. Czcionka szeryfowa charakteryzuje się kreseczkami na zakończeniu liter np. Times New Roman. Kreseczki pełnią funkcję ozdobników. Czcionka bezszeryfowa np. Arial jest pozbawiona ozdobników. styl czcionki: pogrubienie, podkreślenie, kursywa (czcionka pochyła) rozmiar czcionki Rozmiar czcionki mierzymy w punktach drukarskich (1 punkt= 0,35 mm). kolor Znaki niedrukowane Znaki niedrukowane to np. spacja, enter, znak tabulatora. Widzimy je na ekranie monitora po włączeniu przycisku. 1 Interlinia to odstępu między wierszami. 3
Twarda spacja, miękki i twardy enter Twarda spacja (spacja nierozdzielająca) jest stosowana wtedy, jeśli chcemy, żeby bez względu na układ tekstu dwa wyrazy nie zostały rozdzielone. Edytor traktuje je wówczas jako jeden wyraz, choć na wydruku widzimy dwa. Miękki enter kończy jedną linię tekstu i przechodzi do drugiej, bez kończenia akapitu. Miękkiego entera używa się głównie do: 1. przejścia do nowej linii w obrębie wyliczania bądź punktowania tam przejście do nowego akapitu oznaczałoby automatyczne wstawienie nowego numeru lub punktora, 2. w tytułach, 3. w utworach poetyckich 4. podczas pisania tekstu w kolumnach, 5. w dialogach. Twardy enter (Ctrl+Enter) służy do przejścia na kolejną stronę, nawet gdy tekst nie wypełnił całej jej długości wyznaczonej przez parametry. Pierwszy znak za końcem strony znajduje się na następnej kartce. Spacje, wcięcia i tabulatory Spacje Spacji używa się do rozdzielania wyrazów, natomiast nie należy ich stosować do wyrównywania tekstu, rozmieszczania tekstu w wierszu (np. rozpoczynania pisania od dowolnego miejsca wiersza) wykonywania wcięć pierwszego wiersza akapitu czy całych akapitów. Formatowanie tekstów za pomocą spacji może przysparzać problemów podczas zmiany parametrów formatowania tekstu. Mało jest wówczas możliwości automatyzowania tych czynności. Jeśli tekst lub liczby mają być rozmieszczone równo w kolumnach, to nawet wstawienie takiej samej liczby spacji niekoniecznie musi spowodować, że będą one równo rozmieszczone, zwłaszcza na wydruku. Wcięcia Wcięcie wyznacza odległość tekstu od marginesów (lewego lub prawego). Wcięcie może również określać odległość, na jaką tekst wychodzi poza marginesy. W poprawnie zredagowanym tekście akapit powinien być wyróżniony wcięciem pierwszego wiersza. Najlepiej wykonać je za pomocą odpowiedniego suwaka na linijce lub w opcji Format/Akapit Można wykonywać wcięcie całego akapitu z lewej lub/i z prawej strony. Tabulatory Używanie tabulatorów Tabulatory stosuje się do przesuwania tekstu w określone miejsce wiersza - głównie do umieszczania tekstu w kolumnach, gdy nie stosuje się zapisu w tabeli. Po naciśnięciu klawisza TAB wprowadzany jest znak tabulacji, a tekst zostaje przesunięty do miejsca określonego właśnie przez tabulator. Jest to znak biały (niedrukowalny).ustawienia PUNKTÓW TABULACJI SĄ ZWIĄZANE Z AKAPITEM. Jeżeli użytkownik nie wstawił żadnego takiego punktu w akapicie znajdują się automatycznie, równomiernie rozmieszczone (zazwyczaj co 1cm) punkty tabulacji. Nie zaleca się wykonywania wcięcia pierwszego wiersza akapitu klawiszem Tab. Rodzaje tabulatorów tabulator wyrównujący do lewej strony tabulator środkowy (centrujący) tabulator wyrównujący do prawej strony 4
tabulator dziesiętny (wyrównuje tekst wokół separatora dziesiętnego, czyli przecinka) Pierwszy przykład zastosowania tabulatorów Imię Nazwisko Klasa Średnia ocen Marek Sałacki Ib 5,91 Iwona Niedbalska IIb 5,8 Monika Piękna IIIb 4 Jarosław Madry Ia 2,04 Drugi przykład zastosowania tabulatorów Artykuł...Cena Bombka...8,80zł Bałwanek...35,50zł Choinka...123,45zł Nagłówek (główka) i stopka Nagłówek (główka) i stopka są obszarami odpowiednio na górnych i dolnych marginesach każdej strony, które mogą zawierać tekst i grafikę. Elementy wstawione w obszarze nagłówka i stopki powtarzają się na każdej stronie dokumentu. Przypisy Przypisy wydzielone fragmenty tekstu w publikacji, powiązane z tekstem głównym za pomocą odsyłaczy. Odnoszą się do poszczególnych wyrazów, zwrotów i fragmentów tekstu głównego. Stanowią uboczny lub pomocniczy nurt rozważań albo wskazują dodatkowe informacje o danym fragmencie utworu. Przeznaczenie przypisów W przypisach zawarte są zazwyczaj komentarze, dygresje, objaśnienia terminów fachowych, dane biograficzne, informacje o mniej istotnych zjawiskach, wydarzeniach, poglądach czy problemach, często też informacje o innych pracach. Umieszczane są przede wszystkim przez autora tekstu, ale też przez jego redaktorów, tłumaczy i wydawców. Rodzaje przypisów Ze względu na miejsce ich umieszczenia wyróżnia się: przypis dolny najczęściej spotykana forma przypisu pojawiającego się na tej samej stronie publikacji co treść, do której się odnosi, poniżej pola tekstu ograniczonego separatorem mającym zwykle postać cienkiej poziomej linii, przypis końcowy tworzony i numerowany niezależnie od przypisów dolnych, mający zazwyczaj charakter dygresji, nieco luźniej związanych z dokumentem niż przypisy dolne i umieszczany na końcu rozdziału, sekcji lub całego dokumentu (publikacji). Style w dokumentach tekstowych Styl to zestaw elementów formatowania, które można stosować do tekstu. Styl może dotyczyć strony, akapitu lub znaku. 5