ul. Szpitalna 5/5, 00-031 Warszawa, tel. (022) 828 91 28 wew. 135 fax. (022) 828 91 29 Społeczeństwo obywatelskie w Parlamencie RP V kadencji (2005-2009) Projekt badawczy Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych Nazwa partii politycznej: Partia Demokratyczna demokraci.pl Miejsce i data: Warszawa, 21.09.2005r. Podpis osoby wypełniającej ankietę w imieniu krajowego sztabu wyborczego: Michał Pietniczka LEGENDA: V TAK X - NIE ANKIETA 1. Czy w programie Państwa partii / komitetu wyborczego poruszane są kwestie dotyczące szeroko rozumianej kondycji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce (aktywności obywatelskiej, uczestnictwa w życiu publicznym, umiejętności i skłonności do samoorganizacji i samopomocy, podziału zadań między Państwem i samoorganizującymi się obywatelami (społecznościami lokalnymi / organizacjami etc.)? Nie Komentarz: Program Partii Demokratycznej demokraci.pl zawiera cały katalog rozwiązań wspierających budowę społeczeństwa obywatelskiego. Podstawowe kwestie to: edukacja dla społeczeństwa obywatelskiego, rozwijanie dialogu i konsultacji społecznych, wspieranie inicjatyw obywateli, wzmacnianie kontroli społecznej, wspieranie społecznej przedsiębiorczości stworzenie rynku usług społecznych dla organizacji pozarządowych tak, aby organizacje te mogły wykonywać działania, które dziś traktowane są jako zadania dla urzędów. 2. Czy w programie Państwa partii poruszone jest zagadnienia związane bezpośrednio z funkcjonowaniem organizacji pozarządowych w Polsce? Nie Strona 1 z 5
Komentarz: Program Partii demokratycznej demokraci.pl zawiera wiele rozwiązań dotyczących dialogu państwo społeczeństwo obywatelskie. Należy umacniać praktykę konsultowania działań administracji rządowej i samorządowej z przedstawicielstwem społeczeństwa obywatelskiego, czyli organizacjami pozarządowymi. Jak można to robić? Na przykład przygotowując obowiązujące dla rządu normy dobrych praktyk w zakresie konsultacji społecznych. Przykładem takiej współpracy jest powołanie Rady Działalności Pożytku Publicznego składającej się z dwudziestu członków (w połowie z przedstawicieli sektora publicznego i w połowie z organizacji pozarządowych). Demokraci.pl są otwarci na propozycje także innych rozwiązań służących powołaniu rozmaitych gremiów konsultacyjnych. Chodzi przede wszystkim o to, by powstawały na rozmaitych szczeblach miejsca i okazje do stałych spotkań i wymiany poglądów pomiędzy administracją a organizacjami pozarządowymi. Egzekwując przyjęcie zasady wysłuchania publicznego jako normy w procesie legislacyjnym, a także później jako składnika oceny skutków regulacji. Polega to na tym, że urzędnicy państwowi spotykają się z przedstawicielami organizacji pozarządowych i wysłuchują ich zdania. Można przy tym stworzyć miejsce w Internecie, gdzie wszystkie dokumenty podlegające konsultacjom będą dostępne wraz z informacją, kto, na jakich zasadach i w jakim terminie może zgłaszać do nich uwagi. Ważne byłoby zapewnienie wpływu środowisk pozarządowych na programowanie i monitorowanie działań finansowanych ze środków UE. Trzeba kształtować mechanizmy kontroli społecznej poprzez wsparcie dla niezależnej prasy lokalnej i lokalnych instytucji monitorujących funkcjonowanie władz. 3. Jak wyobrażają sobie Państwo współprace z organizacjami pozarządowymi w Parlamencie? (dla przykładu - w dwóch poprzednich kadencjach Parlamentu funkcjonowały ponadpartyjne Parlamentarne Zespoły ds. Organizacji Pozarządowych. Czy wybrani z Państwa list reprezentanci poprą także w tej kadencji istnienie takiego zespołu? Jakie inne metody współpracy z organizacjami pozarządowymi przewidują Państwo w ramach działalności Parlamentarnej?) Odpowiedź powyżej. 4. Czy w przypadku gdyby Państwa przedstawiciele weszli w skład rządu czy będziecie Państwo realizować jakieś szczególne propozycje instytucjonalnych form współpracy z organizacjami pozarządowymi? Odpowiedź powyżej. 5. Proszę zaznaczyć stwierdzenia, które pozostają w zgodzie z Państwa programem i oddają intencje Państwa przedstawicieli, którzy ewentualnie znajdą się w Parlamencie. V Organizacje pozarządowe (stosowanie do merytorycznych kompetencji które posiadają) powinny być dla administracji publicznej partnerem w realizacji zadań publicznych i wykonując te zadania korzystać ze wsparcia instytucji publicznych V Partnerstwo organizacji z władzami różnych szczebli w realizacji zadań publicznych powinno opierać się na zasadach pomocniczości, przejrzystości, równości, konkurencyjności Strona 2 z 5
V Umożliwienie organizacjom pozarządowym bycia solidnym partnerem władz wymaga wspierania instytucjonalnego i merytorycznego organizacji pozarządowych przez Państwo V Organizacje pozarządowe w drodze dialogu obywatelskiego powinny być włączane do konsultowania decyzji władz wszystkich szczebli V Szczegółowe sposoby prowadzenia konsultacji społecznych (m.in. z udziałem organizacji pozarządowych) powinien zostać opisany i przyjęty w formie odpowiednich regulacji V Należy doceniać działania i chronić niezależność tych organizacji pozarządowych, których zadaniem jest patrzenie władzy na ręce (m.in. zapobieganie korupcji). 6. Jaki Państwa zdaniem wpływ na funkcjonowanie organizacji pozarządowych w Polsce miało wprowadzenie Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie? Zdecydowanie pozytywny V Raczej pozytywny Raczej negatywny Zdecydowanie negatywny Komentarz (ewentualne propozycje zmian do ustawy): Uważamy, że pomimo ustawy wiele problemów, z którymi borykają się organizacje pozarządowe nie zostało rozwiązanych. W przyszłej kadencji należy przeanalizować działanie ustawy i wprowadzić niezbędne korekty. 7. Czy uważają Państwo, że w Narodowym Planie Rozwoju na lata 2007-2013 powinien zostać utrzymany zapowiadany na obecnym etapie prac nad NPR Sektorowy Program Operacyjny zorientowany na wsparcie rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w Polsce? Komentarz: Twórcą Narodowego Planu Rozwoju jest Jerzy Hauser, jeden z liderów Partii Demokratycznej demokraci.pl. 8. Czy uważają Państwo, że powinien istnieć wydzielony fundusz publiczny zorientowany na wspieranie inicjatyw obywatelskich (obecnie Fundusz Inicjatyw Obywatelskich)? 9. Czy są Państwo za utrzymaniem mechanizmu 1% alokacji podatku dochodowego na rzecz organizacji pożytku publicznego? Strona 3 z 5
Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Nie mamy zdania w tej sprawie 10. Czy organizacje pozarządowe powinny posiadać pewne przywileje prawno-podatkowe ze względu na szczególną funkcję pożytku publicznego, jaką pełnią na rzecz społeczeństwa? Komentarz Zdecydowanie tak, poda warunkiem, że zapobiegniemy sytuacjom, gdy organizacje pozarządowe są przykrywką dla działań organizacji będących przybudówkami partii politycznych, bądź przykrywką dla działań biznesowych. 11. Czy w Państwa programie są propozycje, które bezpośrednio dotyczą sfery prawnoregulacyjnej organizacji pozarządowych w szczególności regulacji podatkowych (np. zachęt dla filantropii lub ich ograniczenia, zmian w podatku dochodowym, które dotyczyłyby organizacji non-profit etc.)? Komentarz Odpowiedź w Komentarzu do pytania II. 12. W jakim kierunku Państwa zdaniem powinny być dokonane zmiany prawne i praktyki w stosunku do organizacji pozarządowych? Proszę zaznaczyć wszystkie działania, które uznają Państwo za właściwe: V zwiększenie liczby powierzanych i wspieranych zadań publicznych realizowanych przez organizacje pozarządowe V finansowe wspieranie rozwoju instytucjonalnego organizacji pozarządowych V wspólne przygotowywanie przez organizacje i władze publiczne strategii rozwiązywania problemów społecznych V wzmacnianie i współpraca z organizacjami wspierającymi rozwój trzeciego sektora (tzw. organizacji infrastrukturalnych) V utrzymanie specjalnej struktury w administracji centralnej odpowiedzialnej za rozwój i współpracę z sektorem obywatelskim (obecnie departament Pożytku publicznego w MPS) V wyznaczenie osób w innych instytucjach centralnych odpowiedzialnych za dialog obywatelski V stworzenie spójnej informacji o dostępnych dla organizacji środkach publicznych V prawne uregulowanie udziału organizacji w procesie konsultacji społecznych V deregulacja zapisów prawnych prowadząca do zmniejszenia kosztów funkcjonowania organizacji (np. wymóg posiadania osobnego subkonta na każdy projekt finansowany ze środków publicznych, gwarancje bankowe na całą wartość projektów europejskich) V wzmocnienie kontroli działalności merytorycznej organizacji pozarządowych X wzmocnienie kontroli finansowych w organizacjach pozarządowych Strona 4 z 5
13. Czy w strukturach komitetu wyborczego / partii wskazana jest osoba (osoby) odpowiedzialna za kontakt z organizacjami pozarządowymi? Nie Komentarz (jeśli możliwe lista osób) W Partii Demokratycznej demokraci.pl odpowiedzialni za kontakty z organizacjami pozarządowymi są: Tomasz Sadowski Jan Lityński 14. Inne informacje, które mogą mieć znaczenie dla tematyki związanej z sektorem obywatelskim w Polsce: Uważamy, że bez współpracy i zlecania zadań dla organizacji pozarządowych nie można w Polsce rozwiązać problemów biedy i niedostatku, marginalizacji społecznej, wykluczenia społecznego. Organizacje społeczne działające zgodnie z zasadą pomocniczości są ważnym instrumentem budowania tożsamości grup ludzi i obniżania poczucia bezradności i zagubienia wobec państwa. Są ważnym elementem tworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Strona 5 z 5