www.mrr.gov.pl tel. 022 461 31 45 media@mrr.gov.pl faks 022 461 33 10 Największe inwestycje w Polsce finansowane z funduszy unijnych Indykatywne wykazy indywidualnych projektów kluczowych niebawem ruszą inwestycje w ramach programów operacyjnych Infrastruktura i Środowisko oraz Innowacyjna Gospodarka Informacja prasowa 27 sierpnia 2007 roku Indywidualne projekty kluczowe to najwaŝniejsze inwestycje przewidziane do realizacji w najbliŝszych latach przy wykorzystaniu środków unijnych. Stanowią przedsięwzięcia o strategicznym znaczeniu, których wdroŝenie w istotny sposób przyczyni się do przyspieszenia rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju. Ogłoszenie Indykatywnych wykazów indywidualnych projektów kluczowych dla PO Infrastruktura i Środowisko oraz PO Innowacyjna Gospodarka otwiera moŝliwość rozpoczęcia procedury związanej z ich realizacją. Łącznie na listach znalazło się 350 projektów o wartości 42 560,95 mln euro. SPOSÓB PRZYGOTOWANIA INDYKATYWNYCH WYKAZÓW INDYWIDUALNYCH PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Wstępne wersje Indykatywnych wykazów indywidualnych projektów kluczowych zgodnie z ówczesnym brzmieniem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju zostały przyjęte przez Radę Ministrów 27 lutego 2007 r. Instytucje Zarządzające (IZ) poszczególnymi programami operacyjnymi umieściły projekty w Indykatywnym wykazie w oparciu o następujące kryteria: strategiczny charakter projektu, kwalifikowalność projektu oraz beneficjenta, zgodność projektu z celami Strategii Rozwoju Kraju, Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, programów operacyjnych oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi, skalę oddziaływania projektu (regionalna w RPO, ponadregionalna, krajowa w programach krajowych), stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz programu operacyjnego, dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu programu operacyjnego, inne kryteria specyficzne dla obszaru działania programu. Wpisanie projektu do Indykatywnego wykazu jest warunkową deklaracją jego realizacji i związane jest z zarezerwowaniem środków w ramach budŝetu programu. Projekty te nie będą zatem podlegały późniejszej procedurze konkursowej i nie będą konkurowały o środki z pozostałymi projektami.
Konsultacje społeczne Indykatywne wykazy indywidualnych projektów kluczowych, po wstępnej akceptacji przez Radę Ministrów, zostały poddane procesowi szerokich konsultacji społecznych, które rozpoczęły się z początkiem marca br. Wykazy projektów umieszczono na stronach internetowych MRR. Przeprowadzone zostały ogólnopolskie konferencje konsultacyjne w kaŝdym z sektorów, których dotyczą projekty kluczowe. Proces konsultacji społecznych zakończył się w kwietniu br. W jego następstwie sformułowano najczęściej zgłaszane uwagi, które stanowiły materiał do dalszych prac nad wykazami. Istotnym elementem, który w znaczący sposób wpłynął na obecny kształt wykazów, są działania związane ze współorganizacją przez Polskę Mistrzostw Europy w piłce noŝnej EURO 2012. W celu wypracowania propozycji zmian w programach operacyjnych oraz wykazach projektów kluczowych, pozwalających na skuteczne wykorzystanie środków UE do organizacji Mistrzostw powołano grupy robocze. Wskazano wiele projektów mających na celu wsparcie miast i regionów będących gospodarzami rozgrywek w spełnieniu zobowiązań zawartych w polskiej aplikacji do Europejskiej Unii Federacji Piłkarskich (UEFA). Wiele ze wskazanych inwestycji znajdowało się w wersji wykazu zaakceptowanej przez RM, jednakŝe dokonano przesunięć pomiędzy projektami podstawowymi i rezerwowymi, jak równieŝ dodano nowe projekty. Ponadto zaproponowano zmianę terminów realizacji niektórych projektów, tak aby osiągnęły one gotowość w roku 2011. Zatwierdzenie listy projektów Ostatecznego wyboru indywidualnych projektów kluczowych dla danego programu operacyjnego bez konieczności uzyskania akceptacji ze strony Rady Ministrów dokonuje Instytucja Zarządzająca. Listę wybranych projektów, zgodnie z przepisami znowelizowanej ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, ogłasza Minister Rozwoju Regionalnego w formie obwieszczenia w Monitorze Polskim. KLUCZOWE PROJEKTY DLA PROGRAMU OPERACYJNEGO INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Liczba i wartość projektów Do Indykatywnego wykazu indywidualnych projektów kluczowych dla PO IiŚ wpisanych zostało 205 przedsięwzięć, których łączna wartość wynosi 39 130,10 mln euro. Na liście podstawowej znalazło się 140 projektów o wartości 29 390,08 mln euro. Natomiast 65 projektów wartych łącznie 9 740,02 mln euro stanowi listę rezerwową. Dofinansowanie z funduszy unijnych Ogólna wartość dofinansowania dla projektów objętych Indykatywnym wykazem wynosi 25 036,85 mln euro. Projekty z listy podstawowej dofinansowane będą kwotą 18 658,53 mln euro, zaś na przedsięwzięcia z listy rezerwowej przeznaczonych zostało 6 378,32 mln euro. Kategorie projektów Projekty wpisane do Indykatywnego wykazu moŝna podzielić według kilku kategorii tematycznych: I. Środowisko (I i II priorytet PO IiŚ) 11 projektów na kwotę 479,98 mln euro; II. Transport (VI, VII, VIII. priorytet PO IiŚ) 117 projektów na kwotę 33 925,77 mln euro (wliczając projekty rezerwowe); III. Energetyka (X priorytet PO IiŚ) 30 projektów na kwotę 3 619,90 mln euro (wliczając projekty rezerwowe); IV. Kultura (XI priorytet PO IiŚ) 10 projektów na kwotę 463,60 mln euro (wliczając projekty rezerwowe); V. Zdrowie (XII priorytet PO IiŚ) 1 projekt na kwotę 17,00 mln euro, VI. Szkolnictwo wyŝsze (XIII priorytet PO IiŚ) 36 projektów na kwotę 623,85 mln euro (wliczając projekty rezerwowe). 2
Przykłady największych projektów Budowa drogi ekspresowej S-19 VIII priorytet: Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 2 022,20 mln euro Budowa drogi ekspresowej S-19, łączącej granicę państwa z Białorusią w Kuźnicy z południową granicą w Barwinku ze Słowacją. Budowa terminala do odbioru skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu X priorytet: Bezpieczeństwo energetyczne Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 400,00 mln euro Projekt polega na budowie instalacji skroplonego gazu ziemnego. Import skroplonego gazu ziemnego jest sposobem na zapewnienie ciągłości dostaw oraz pokrycie zwiększonego zapotrzebowania na gaz w naszym kraju. ZróŜnicowanie źródeł pozyskania gazu korzystnie wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski. Budowa Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku XI priorytet: Kultura i dziedzictwo kulturowe Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 60 mln euro Projekt ma powstać w Gdańsku, w historycznym miejscu na terenie Stoczni Gdańskiej przy Placu Solidarności. Sala BHP, gdzie w 1980 r. zostały podpisane historyczne Porozumienia Sierpniowe wraz z II Bramą Stoczni oraz promenadą wolności - szerokim traktem spacerowym prowadzącym do nabrzeŝa, stanowić będą jego integralną część. W Centrum Solidarności mają się znaleźć: muzeum, biblioteki, sale konferencyjne, instytuty naukowe, archiwa. Znajdą tu swoją siedzibę takŝe organizacje pozarządowe. Centrum Nowych Technologii "Ochota" Uniwersytetu Warszawskiego XIII priorytet: Infrastruktura szkolnictwa wyŝszego Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 75,20 mln euro Celem projektu jest budowa oraz wyposaŝenie kompleksu trzech obiektów o charakterze edukacyjno-naukowym pełniącego funkcje ośrodka nowoczesnych technologii, zlokalizowanego na terenie Kampusu Ochota Uniwersytetu Warszawskiego. CeNT stanowić będzie prowadzić działalność w obszarach nowych technologii takich jak biotechnologia, technologie biomedyczne, technologie informatyczne i informacyjne, a takŝe technologie waŝne dla monitoringu środowiska. W ramach CeNT planowane jest utworzenie Warszawskiej Szkoły Zaawansowanych Technologii (WaSZT) - elitarnej jednostki naukowo-dydaktycznej kształcącej studentów przede wszystkim na poziomie doktorskim, oraz prowadzącej studia podyplomowe w dziedzinach będących przedmiotem badań i działalności CeNT. Słuchacze WaSZT rekrutowani będą spośród kandydatów z całej Polski w drodze rygorystycznych egzaminów. Przewiduje się równieŝ przyjmowanie słuchaczy z innych krajów Unii Europejskiej. Studia w WaSZT będą miały charakter interdyscyplinarny, zarówno jeśli chodzi o ofertę dydaktyczną, jak i rodzaj przygotowywanych projektów naukowych i prac doktorskich. KLUCZOWE PROJEKTY DLA PROGRAMU OPERACYJNEGO INNOWACYJNA GOSPODARKA Liczba i wartość projektów Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla PO IG obejmuje 145 przedsięwzięć o łącznej wartości 3 430,85 mln euro. Na liście podstawowej znajduje 3
się 116 projektów, których wartość opiewa na 3 043,05 mln euro, natomiast pozostałe 29 to projekty rezerwowe, których łączna wartość wynosi 387,8 mln euro. Dofinansowanie z funduszy unijnych Maksymalny udział dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wydatkach kwalifikowanych projektu co do zasady wynosi 85%, z wyjątkiem projektów, w których występuje pomoc publiczna oraz projektów generujących dochód. Kategorie projektów Projekty znajdujące się w indykatywnym wykazie moŝna podzielić według kilku kategorii tematycznych: I. Badania i rozwój (I i II priorytet PO IG) 57 projektów na kwotę 1 261,20 mln euro; II. Instytucje otoczenia biznesu (III, IV, V priorytet PO IG) 20 projektów na kwotę 942,75 mln euro (wliczając projekty rezerwowe); III. Turystyka, informacja i promocja (VI priorytet PO IG) 20 projektów na kwotę 249 mln euro (wliczając projekty rezerwowe); IV. Informatyzacja (VII priorytet) 48 projektów na kwotę 977,9 mln euro (wliczając projekty rezerwowe). Przykłady sztandarowych projektów Dolnośląskie Centrum Materiałów i Biomateriałów Wrocławskie Centrum Badań (EIT+): II priorytet: Infrastruktura sfery B+R Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 140 mln euro Centrum Materiałów i Biomateriałów przyczyni się do rozwoju badań podstawowych z zakresu materiałów zaawansowanych, nowoczesnych działów biotechnologii i zaawansowanych technologii medycznych oraz będzie stanowić bazę dla Centrum Zaawansowanych Technologii w zakresie tworzenia merytorycznych podstaw prowadzenia badań stosowanych i technologicznych. Udostępnienie zabytkowych wyrobisk Kopalni Soli Wieliczka z wykorzystaniem odnowionego średniowiecznego szybu Regis : VI priorytet: Polska gospodarka na rynku międzynarodowym Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 10,5 mln euro Projekt polega na stworzeniu narodowego produktu turystyki kulturowej przez odbudowę i udostępnienie turystom zabytkowego średniowiecznego szybu Regis wraz z budynkami nadszybia oraz zabezpieczenie i włączenie do obecnej trasy turystycznej cennych pod względem kulturowym i architektonicznym komór wraz z chodnikami w najstarszej części Kopalni Soli Wieliczka. pl.id polska ID karta: VII priorytet: Społeczeństwo informacyjne - Budowa elektronicznej administracji Orientacyjny koszt całkowity inwestycji: 110 mln euro Projekt jest kontynuacją projektu PESEL2 realizowanego w ramach SPO WKP mającego na celu wprowadzenie nowych rozwiązań technicznych, prawnych i organizacyjnych, które w sposób istotny przyczyniają się do zminimalizoawnia bezpośredniego i osobistego udziału obywateli w trakcie podejmowania niezbędnych czynności administracyjnych. Głównym obszarem pl.id będzie budowa systemu elektronicznego potwierdzającego toŝsamość osób fizycznych w oparciu o dokument biometryczny i podpis elektroniczny. 4
OGŁOSZENIE LISTY I CO DALEJ? Umowa wstępna Równolegle z procesem konsultacji społecznych projekty znajdujące się w Indykatywnym wykazie poddane były szczegółowej weryfikacji przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, która objęła m.in. analizę stopnia przygotowania projektów oraz ocenę realności przyjmowanych przez beneficjentów załoŝeń i szacunków. W trakcie weryfikacji zostały równieŝ zebrane informacje dotyczące potrzeb instytucji zgłaszających poszczególne projekty w zakresie wsparcia doradczego w procesie przygotowania projektów (finansowanego ze środków pomocy technicznej). W terminie 3 miesięcy po ogłoszeniu ostatecznej listy projektów będą podpisywane umowy dotyczące przygotowania projektu indywidualnego tzw. pre-umowy pomiędzy beneficjentami, a Instytucjami Zarządzającymi lub Pośredniczącymi. Pre-umowy zawierają zobowiązanie beneficjenta do prawidłowego i terminowego przygotowania indywidualnego projektu kluczowego oraz zobowiązanie IZ/IP do ewentualnego udzielenia wsparcia finansowego, doradczego w przygotowaniu projektu. W przypadku braku gwarancji terminowego przygotowania bądź realizacji projektu moŝe nastąpić jego usunięcie z Indykatywnego wykazu. Środki zarezerwowane na realizację projektu, który zostanie usunięty, przeznaczone będą na projekty z listy rezerwowej lub zwiększą pulę środków dostępnych dla projektów wybieranych w procedurze konkursowej. Umowa o dofinansowanie Po ogłoszeniu ostatecznej listy projektów oraz po akceptacji programów operacyjnych przez Komisję Europejską, zostaną powołane Komitety Monitorujące dla poszczególnych programów operacyjnych, które zatwierdzą kryteria wyboru projektów do dofinansowania. Warunkiem koniecznym do uzyskania dofinansowania projektu objętego Indykatywnym Planem Inwestycyjnym jest przedstawienie przez beneficjenta do oceny Instytucji Zarządzającej pełnej dokumentacji projektu i wniosku o dofinansowanie w terminie ustalonym w pre-umowie oraz uzyskanie pozytywnego wyniku formalnej i merytorycznej oceny wniosku o dofinansowanie wraz z wymaganymi załącznikami. Wniosek o dofinansowanie projektu kluczowego, zawierający niezbędny zakres informacji oraz wymagane załączniki beneficjent składa w Instytucji Zarządzającej najpóźniej do dnia określonego w pre-umowie. Ostateczną decyzję w sprawie dofinansowania projektu, po zasięgnięciu opinii ekspertów, podejmuje Instytucja Zarządzająca, która (o ile nie przekazała tej funkcji innej instytucji) zawiera z beneficjentem umowę o dofinansowanie projektu. Proces podpisywania umów rozpocznie się w momencie wejścia w Ŝycie uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia danego programu operacyjnego. KIEDY KOLEJNE LISTY INDYWIDUALNYCH PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Zakładamy, Ŝe Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej zostanie zatwierdzony przed końcem sierpnia br. Natomiast w przypadku regionalnych programów operacyjnych wyłonienie indywidualnych projektów kluczowych oraz stworzenie indykatywnego wykazu leŝy w kompetencji Zarządów Województw, które przyjmują listę projektów w formie uchwały ogłaszanej w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Termin ogłoszenia list projektów kluczowych zaleŝy zatem od władz województwa. Negocjacje swoich RPO z Komisją Europejską zakończyło juŝ pięć województw: dolnośląskie, małopolskie, pomorskie, śląskie i wielkopolskie. 5
Schemat funkcjonowania indywidualnych projektów kluczowych dla krajowych i regionalnych programów operacyjnych. Przygotowanie wstępnego wykazu indywidualnych projektów kluczowych, w tym duŝych, dla poszczególnych PO PrzedłoŜenie wykazu do wstępnej akceptacji odpowiednio Rady Ministrów albo Zarządów Województw Konsultacje społeczne wykazu: - programy krajowe - MRR: strony internetowe, konferencje uzgodnieniowe - RPO - Zarząd Woj.: strony internetowe, konferencje uzgodnieniowe, konsultacja z Konferencją (określoną w art. 7 Ustawy) Weryfikacja projektów krajowych pod kątem stopnia przygotowania projektów do realizacji oraz realności przyjętych przez beneficjentów załoŝeń i szacunków Analiza potrzeb projektów w zakresie wsparcia doradczego finansowanego ze środków pomocy technicznej Akceptacja i obwieszczenie ostatecznych wykazów projektów kluczowych, w tym duŝych, dla poszczególnych PO przez Instytucje Zarządzające (MRR i Zarządy Województw) Podpisanie umów wstępnych (pre-umów) dotyczących przygotowania projektów do realizacji Przyjęcie przez KM kryteriów oceny projektów System zarządzania i monitoringu przygotowania indywidualnych projektów Przygotowanie projektów przez beneficjentów monitorowane przez instytucje systemu zarządzania i monitoringu projektów indywidualnych w oparciu o pre-umowy w uzasadnionych przypadkach wsparcie doradcze ze środków pomocy technicznej usuwanie projektów/uzupełnianie list podstawowych Nabór i ocena wniosków o dofinansowanie Ocena poprawności formalnej Ocena poprawności merytorycznej Podpisanie umowy o dofinansowanie WdroŜenie projektu Monitoring na podstawie informacji zbieranych w ramach sprawozdawczości zgodnie z Wytycznymi MRR w tym zakresie 6