Słowo wskazujące kierunek Dialog Jezusa z pierwszymi uczniami (J 1,35-42) Ks. Łukasz Simiński Cele katechetyczne wymagania szczegółowe analiza i interpretacja dialogu Jezusa z pierwszymi uczniami Łk 4,1-13 rozwijanie umiejętności wykorzystywania nowych sposobów komunikacji do głoszenia Dobrej Nowiny uwrażliwianie na konieczność dawania świadectwa słowem i przykładem Treści nauczania wymagania szczegółowe po katechezie uczeń wyjaśnia, w jaki sposób świadectwo Jana Chrzciciela i pierwszych apostołów pociągnęło innych do Jezusa po katechezie uczeń potrafi określić, czym jest mem i jak można wykorzystać go w ewangelizacji po katechezie uczeń na podstawie orędzia papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu umie uzasadnić konieczność szukania nowych metod głoszenia słowa Bożego Formy organizacji zajęć: zbiorowa, grupowa, indywidualna Metody i techniki dydaktyczne: rozmowa kierowana, praca z tekstem, tworzenie komiksu, słowaklucze, przygotowanie mama. Środki dydaktyczne: tekst J 1,35-42, przedmioty wskazujące drogę prezentacja PowerPoint (zał. 1), przedmioty wskazujące drogę zdjęcia (zał. 2), szary papier, materiały do pisania, fragment Orędzia Papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu (zał. 3), małe kartki, flamastry, klej, przykładowe rodzaje powołania (zał. 4). I. W STRONĘ TEKSTU BIBLIJNEGO KTÓRĘDY DO CELU? Każdy człowiek poszukuje sensu życia, pragnie znaleźć cel do którego będzie dążył. Nie jest łatwe odnalezienie właściwej ścieżki. Niejednokrotnie potrzebujemy pomocy w znalezieniu dobrego kierunku i środków do podążania nim. Bóg ze Swoim Słowem przychodzi nam z pomocą, a także posyła niejednokrotnie do nas ludzi, którzy są świadkami Jego Słowa. Aktywizacja Metoda: rozmowa kierowana Materiały: przedmioty wskazujące drogę prezentacja PowerPoint (zał. 1), przedmioty wskazujące drogę zdjęcia (zał. 2) Nauczyciel wprowadzając do tematu rozpoczyna rozmowę kierowaną. Na wstępie pokazuje prezentację (zał. 1) bądź wydrukowane zdjęcia (zał. 2), a następnie zadaje pytania: 1. Do czego służą przedstawione przedmioty? 2. W czym mogą nam pomóc?
3. Czy zdarzyło się wam zgubić drogę albo nie wiedzieć jak trafić do celu? 4. Co można zrobić w sytuacji, gdy się nie ma żadnego z prezentowanych przedmiotów? Katecheta wysłuchuje odpowiedzi uczniów, prowadzi rozmowę w taki sposób, by uczestnicy mogli zauważyć, że słowo drugiego człowieka może wskazać nam cel i właściwy kierunek. Na koniec tej części prowadzący robi podsumowanie, podprowadzając pod tekst J 1,35-42. Puenta Pytając przypadkowo spotkaną osobę o drogę, o to jak dotrzeć do poszukiwanego miejsca, liczymy że jej wskazówki pomogą osiągnąć cel. To właśnie wypowiedziane przez nią słowo może nam wskazać właściwy kierunek. W życiu również zdarza się, że nie wiemy, co robić, w którą stronę pójść, jaką drogę życiowego powołania obrać. Bardzo często szukamy wtedy kogoś, kto nam podpowie, kto doradzi, kogo słowo wskaże odpowiedź. W Piśmie Świętym spotykamy mnóstwo osób, które szukają odpowiedzi, ale także tych, którzy tej odpowiedzi udzielają. II. W TEKŚCIE BIBLIJNYM KTO KOMU POWIEDZIAŁ? Ewangelia jest Słowem Życia, Słowem które daje człowiekowi odpowiedź na pytanie o to, jak żyć. Tym Słowem jest Jezus Chrystus. Ta część spotkania będzie miała na celu ukazanie dialogów Jezusa z pierwszymi uczniami jako właśnie jako spotkania ze Słowem, które pociąga i nadaje sens życiu. Uczniowie, analizując tekst Ewangelii Jana 1,35-42, będą odkrywali, że słowo Jezusa nadaje sens życiu apostołów oraz że ich świadectwo może być dla kogoś niezbędne w odkrywaniu własnej drogi powołania. Aktywizacja Metoda: praca z tekstem, tworzenie komiksu Materiały: tekst J 1,35-42, szary papier, materiały do pisania Klasa zostaje podzielona na grupy czteroosobowe. Uczniowie w grupach zapoznają się tekstem Ewangelii wg św. Jana 1,35-42. Celem lepszego zrozumienia dialogów pomiędzy poszczególnymi osobami mają za zadanie przygotować komiks. Pracując zespołowo na dużym arkuszu szarego papieru, uczniowie rysują proste postacie i w dymkach komiksowych zapisują dialogi między nimi. Komiks powinien zawierać pięć scen dialogów. Po wykonaniu zadania następuje prezentacja prac na forum klasy. Przykładowe sceny, do których zostaną dopisane dialogi: 1. Jan i uczniowie. 2. Jezus pyta dwóch uczniów. 3. Wezwanie Jezusa. 4. Rozmowa Andrzeja z Szymonem. 5. Jezus mówi do Szymona.
Puenta Pierwsi uczniowie Jezusa są przykładem osób szukających sensu życia, drogi powołania. Kiedy na słowo Chrystusa poszli za Nim, odnaleźli cel i sens swojej egzystencji. Stali się jednocześnie świadkami i apostołami Słowa, którego doświadczyli. Ktoś, kto doświadczył w swoim życiu obecności Chrystusa i stał się Jego uczniem, nie jest w stanie zatrzymać tylko dla siebie radości wynikającej ze spotkania z Nauczycielem. Każdy, kto odkrył sens życia i sposób realizacji swojego życiowego powołania przeżywanego razem z Jezusem, pragnie innym o tym powiedzieć. Słowo mające wymiar świadectwa może podciągnąć innych do Boga. III. Z TEKSTU BIBLIJNEGO W ŻYCIE - I TY MOŻESZ POKAZAĆ INNYM JEZUSA Każdy człowiek powinien byś apostołem, który wskazuje na Jezusa Baranka Bożego. Pójście za Mesjaszem dokonuje się poprzez realizację życiowego powołania i dawanie świadectwa. Odnalezienie swojej drogi w życiu może nie być łatwą sprawą, ale dla każdego Chrystus proponuje coś odpowiedniego. Posyła również ludzi, którzy pomagają nam odkryć cel i sens życia razem z Jezusem. Sposobów głoszenia Dobrej Nowiny jest wiele. W dobie szybko rozwijającej się cyfryzacji społeczeństwa trzeba umieć wykorzystywać do tego współczesne metody audiowizualne. Młodzi ludzie większość swojego wolnego czasu spędzają korzystając z Internetu, dlatego warto wykorzystać tą przestrzeń jako miejsce głoszenia słowa Bożego. Aktywizacja 1 Metoda: praca z tekstem, słowa-klucze Materiały: fragment orędzia papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu (zał. 3), małe kartki, flamastry, szary papier, klej Prowadzący dzieli klasę na grupy 4-5 osobowe, które będą miały za zadanie we fragmencie Orędzia Papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu wyłowić kluczowe słowa. Słowa-klucze każda grupa zapisuje pojedynczo na pięciu małych kartkach. Następnie katecheta prosi, aby z tych kartek grupy ułożyły figurę, która pokazywałaby konstrukcję danego tekstu. Figurę należy nakleić na szary papier. Każda grupa prezentuje swoją figurę na forum klasy, a pozostałe grupy mają możliwość interpretacji prezentowanych prac. Autorzy dopiero na koniec zabierają głos i przedstawiają swoją interpretację ułożonej figury. Na koniec nauczyciel podsumowuje wszystkie wypowiedzi zwracając uwagę na konieczność głoszenia Słowa oraz wykorzystywania do tego nowych metod, zwłaszcza związanych ze środowiskiem wirtualnym. Jakie słowa są kluczowe w tym tekście? Zał. 3: Orędzia papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu
Portale społecznościowe: bramy prawdy i wiary; nowe przestrzenie dla ewangelizacji. Orędzia papieża Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu Chciałbym rozważyć rozwój cyfrowych sieci społecznościowych, które sprzyjają tworzeniu się nowej "agory" - otwartej przestrzeni publicznej, w której ludzie dzielą się swoimi pomysłami, informacjami, opiniami i gdzie mogą również powstawać nowe więzi i formy wspólnoty ( ). Wyzwaniem, przed którym muszą stanąć sieci społecznościowe, jest to, aby były one rzeczywiście powszechne: wspomagać je będzie wówczas pełny udział wierzących, którzy pragną dzielić się orędziem Jezusa i wartościami godności ludzkiej, które krzewi Jego nauczanie. Wierzący dostrzegają bowiem coraz bardziej, że jeśli Dobrej Nowiny nie będzie można poznać także w świecie cyfrowym, to może być ona nieobecna w doświadczeniu wielu osób, dla których ta przestrzeń egzystencjalna jest ważna. Świat cyfrowy nie jest światem paralelnym ani czysto wirtualnym, lecz dla wielu ludzi, zwłaszcza najmłodszych, stanowi część codziennej rzeczywistości. Sieci społecznościowe są owocem ludzkiej interakcji, ale same z kolei nadają nowe kształty dynamice komunikacji, tworzącej relacje: uważne zrozumienie tego środowiska jest zatem warunkiem wstępnym znaczącej w nim obecności. Umiejętność korzystania z nowych języków potrzebna jest nie tyle, aby nadążać za duchem czasu, ale właśnie po to, żeby pozwolić nieskończonemu bogactwu Ewangelii znaleźć takie formy wyrazu, które byłyby w stanie dotrzeć do umysłów i serc wszystkich ludzi ( ). Ostatecznie jednak, jeśli nasze dzielenie się Ewangelią może wydać dobre owoce, to dokonuje się to zawsze dzięki wewnętrznej mocy Słowa Bożego, które porusza serca zanim jeszcze podejmiemy jakikolwiek wysiłek. Zaufanie w moc działania Boga winno zawsze przekraczać wszelką pewność pokładaną w korzystaniu ze środków ludzkich ( ). Istnieją sieci społecznościowe, które w świecie cyfrowym stwarzają współczesnemu człowiekowi okazje do modlitwy, medytacji lub dzielenia się Słowem Bożym ( ). Nie powinno brakować nam konsekwencji czy spójności w wyrażaniu naszej wiary i świadectwa o Ewangelii w rzeczywistości, w której przychodzi nam żyć - fizycznej czy cyfrowej. Kiedy jesteśmy w jakikolwiek sposób obecni dla innych, jesteśmy wezwani, by umożliwić poznanie miłości Bożej aż po krańce ziemi (Źródło: KAI, 24.01.2013). Przykładowe słowa-klucze: wyzwanie, sieci, Ewangelia, dotrzeć, wszystkich, itp. Aktywizacja 2 Metoda: przygotowanie mema 1 Materiały: przykładowe rodzaje powołania (zał. 4) Uczniowie pracują indywidualnie Każdy będzie miał za zadanie przygotować mem prezentujący różne formy pójścia z Chrystusem. 1 Wśród młodzieży ogromną popularnością cieszą się rozpowszechniane w Internecie memy. Memy, są to bardzo proste przedstawienia graficzne, często z krótkim wyjaśnieniem słownym, komentujące bieżące wydarzenia bądź prezentujące opinie, myśli i refleksje ich twórców. Są one dostępne m.in. na www.demotywatory.pl lub www.besty.pl. Samuel Rodrigo Pereira, dziennikarz i znawca sieci, od lat zajmujący się tworzeniem memów, stwierdza, że obecnie są one najlepszym narzędziem komunikacji. Przez mem, który działa na emocje odbiorcy, stara się przekazać treść zarówno zabawną, jak i poważną, zmuszającą do refleksji. Podkreśla jednocześnie, że bardzo ważne jest, aby reagować z pomysłem. Istotą funkcjonowania memu jest szybkość i prostota. Przekazując treści za jego pomocą, przekazujemy je szybciej i łatwiej, a odbiorca nie nudzi się oraz istnieje szansa, że łatwiej przekonamy go do naszych poglądów. Bardzo ciekawym rodzajem są memy religijne, które młodzi katolicy wykorzystują do promowania religii oraz przekazu konserwatywnych treści religijnych.
Każdy uczeń losuje sobie jeden przykład realizacji życiowego powołania. Przykładowe rodzaje powołania: 1. Powołanie do kapłaństwa życie służbie sakramentalnej 2. Powołanie do kapłaństwa życie w służbie Słowa 3. Powołanie do kapłaństwa życie w służbie Słowa 4. Powołanie do życia zakonnego życie modlitewne i kontemplacyjne 5. Powołanie do życia zakonnego życie w służbie chorym i ubogim 6. Powołanie do małżeństwa przekazywanie życia (potomstwo) 7. Powołanie do małżeństwa wspólnota męża i żony 8. Powołanie do życia w samotności służba drugiemu człowiekowi Uczniowie mają w prostej formie graficznej z krótkim komentarzem przedstawić wylosowaną przez siebie formę pójścia za Jezusem. Zadanie może być zlecone jako praca domowa. Przygotowane przez uczniów memy można wykorzystać do akcji ewangelizacyjnej w szkole bądź w danej miejscowości. Można je rozwiesić na tablicach ogłoszeń oraz umieścić na stronie internetowej parafii czy też na portalach społecznościowych. Dzięki temu więcej osób będzie mogło się dowiedzieć, że Jezus każdego powołuje do pójścia za Nim, a to może realizować się w różny sposób.