Szwajcarski elementarz 2015-06-15 16:48:57
2 Konfederacja Szwajcarska to górzyste państwo federacyjne, położone w sercu Europy, jedno z najbogatszych na świecie. Szwajcaria jest republiką związkową, jedną z najstarszych demokracji w Europie i jedną z nielicznych, funkcjonujących demokracji bezpośrednich. Należy do najbardziej rozwiniętych gospodarczo i cywilizacyjnie państw europejskich o wysokim potencjale naukowo-badawczym. Kraj liczy 41.284 km kw. Konfederacja Szwajcarska - skrót CH pochodzi od łacińskiej nazwy Confoederatio Helvetica - składa się z 26 kantonów, które mają dużą samodzielność, własne rządy, parlamenty i podatki. Jest krajem neutralnym politycznie. Nie uczestniczy w integracji europejskiej, chociaż związana jest z Unią Europejską dwoma pakietami umów bilateralnych (w ramach EFTA ang. European Free Trade Agreement oraz pakietu umów z 1999 r., a od grudnia 2008 r. Szwajcaria jest częścią Układu z Schengen).
Szwajcaria liczy 8,1 miliona mieszkańców, w tym ok. 22,0 proc. cudzoziemców, głównie z krajów sąsiedzkich i byłej Jugosławii. W stolicy kraju Bernie mieszka ponad 80 tys. osób (60 tys. w granicach aglomeracji miejskiej). 3
4
5 Największym miastem w Szwajcarii jest Zurych, kolejne to Genewa, Bazylea, Berno i Lozanna. Gęstość zaludnienia w Szwajcarii wynosi 198 osób na km kw. W stolicy mieszka ponad 138 tys. osób (390 tys. w granicach aglomeracji miejskiej). 42 proc. ludności. stanowią katolicy, a 35 proc. protestanci. W Szwajcarii żyje ok. 1937 tys. cudzoziemców (23,3 proc.). źródło: Bank Światowy (styczeń 2015 r.) Konfederacja Szwajcarska to górzyste państwo położone w sercu Europy. Blisko 60 proc. jej powierzchni zajmują Alpy. Graniczy z Włochami (734 km), Francją (572 km), Niemcami (346 km), Austrią (165 km) i Liechtensteinem (41 km). Na północy kraju panuje klimat umiarkowany, o charakterze górskim, w części południowej umiarkowany o cechach śródziemnomorskich. Z uwagi na strukturę i położenie państwa, w Szwajcarii są cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski i romansz (retroromański). Język niemiecki przeważa w części centralnej i wschodniej, francuski w zachodniej, a włoski w południowej. Spośród tych języków najbardziej rozpowszechnionym jest niemiecki: 63,7 proc. posługujących się, następne w kolejności to: francuski (20,4 proc.), włoski (6,5 proc.) i retoromański (0,5 proc.). Pozostałe to inne języki, którymi posługują się imigranci (8,9 proc.). W instytucjach publicznych, np. na dworcach, w hotelach a także w wielu urzędach, można swobodnie komunikować się po angielsku. Znajomość tego języka w Szwajcarii jest powszechna, bo uczy się go na różnych
6 poziomach we wszystkich typach szkół i służy często do komunikacji mieszkańców części niemieckojęzycznej z mieszkańcami części francuskojęzycznej. W części niemieckojęzycznej ludność porozumiewa się miejscowym dialektem niemieckiego. Walutą Szwajcarską jest frank szwajcarski (skrót CHF), dzielący się na 100 rapów (centymów). W obiegu są banknoty o nominałach: 10, 20, 50, 100, 200 i 1000 franków oraz monety 5, 10, 20, 50 rapów i 1, 2 i 5 franków. W strefie przygranicznej powszechnie akceptowane jest euro. Aktualny kurs euro na stronie www.nbp.pl. Bank Centralny Szwajcarii poprzez stosowane od września 2011 r. interwencje na rynku walutowym nie pozwala na osłabienie kursu franka do euro poniżej 1,20. Koszty tych operacji są szacowane już na kilkadziesiąt miliardów franków. Waluta szwajcarska traktowana jest wciąż jako bezpieczna przystań w czasach niestabilności monetarnej na świecie. Bardzo dobra sytuacja budżetowa i utrzymująca się niepewność w sprawie przyszłości euro jest dodatkowym sygnałem dla inwestorów, traktujących franka szwajcarskiego, jako pewną lokatę do czasu uregulowania problemów w strefie euro. W Szwajcarii istnieje możliwość zakupu towarów za euro. We wspólnej walucie europejskiej możliwe jest robienie zakupów w większych magazynach handlowych i praktycznie we wszystkich hotelach oraz w restauracjach. W euro jest przyjmowana też część opłat (np. za parkowanie, za paliwo oraz za inne produkty na stacjach benzynowych), jednakże jest tam stosowany niekorzystny przelicznik walutowy. Zakładanie kont przez osoby fizyczne oraz firmy nie stanowi na ogół problemu, aczkolwiek żąda się informacji o pochodzeniu pieniędzy. Niektóre banki mogą jednak odmówić założenia konta nie podając powodów. W przypadku kont firmowych jest wymagane przedłożenie dokumentów firmy (np. wyciągu z rejestru) oraz potwierdzenie legalności pochodzenia wpłacanych pieniędzy. Szwajcaria w międzynarodowych organizacjach Kraj należy do ONZ, WTO, OECD, EFTA, OBWE i Rady Europy. Berno obserwuje dyskusję w łonie Międzynarodowego Funduszu Walutowego dotyczącego reform instytucjonalnych tej organizacji z zaniepokojeniem. Utrata kierowniczej roli w Helvetistanie byłaby ciosem dla międzynarodowej pozycji Szwajcarii, jako liczącego się w świecie ośrodka finansowo-bankowego. Zasilając 24 mld dolarów rezerwy MFW (2012) Berno potraktował te środki, jako inwestycję w utrzymanie swej eksponowanej roli w tej organizacji. Szwajcaria pozytywnie ocenia współpracę z Polską w grupie szwajcarskiej. W kwietniu 2012 Polska i Szwajcaria podpisały porozumienie (Memorandum of Understanding) w sprawie nowych zasad współpracy i podziale przewodnictwa w konstytuancie szwajcarsko-polskiej w MFW i Grupie Banku Światowego. Od 2014 Polska sprawuje rotacyjnie, co dwa lata, przewodnictwo w grupie. Zgodnie z Memorandum Polska obejmie dwuletnie przewodnictwo od 1 stycznia 2016 r. Pozbawiona realistycznych przesłanek obrona tajemnicy bankowej osłabiła pozycję Szwajcarii na arenie międzynarodowej i doprowadziła do absencji przedstawicieli rządu federalnego w pracach G-20. Presja G-20, UE, OECD i USA, zwiększająca się izolacja Szwajcarii na arenie międzynarodowej oraz wpisanie na szarą listę państw niestosujących norm OECD w zakresie wymiany informacji finansowych spowodowały, że w marcu 2009 r. rząd federalny podjął decyzję o rezygnacji z tajemnicy bankowej i przyjęciu norm OECD w zakresie współpracy fiskalnej.
7 Szwajcaria przejęła na siebie zobowiązania art. 26 Umowy OECD o Międzynarodowej Pomocy Prawnej w sprawach Podatkowych i zadeklarowała gotowość do wymiany informacji bankowej z państwami, z którymi podpisała stosowne protokoły lub oddzielne umowy (także z Polską 20 kwietnia 2010). Szwajcaria została wykreślona z szarej listy OECD we wrześniu 2009 r. po podpisaniu wymaganej, dwunastej umowy bilateralnej o wymianie informacji podatkowych. W 2011 r. Szwajcaria podpisała umowy o opodatkowaniu oszczędności obcokrajowców w szwajcarskich bankach z Niemcami i Wielką Brytanią, a w 2012 z Austrią. Umowa z Austrią została ratyfikowana przez parlamenty obu państw, a umowa z Niemcami czeka na ratyfikacje w RFN. Rząd federalny w Berlinie ma problemy z ratyfikacją umowy w niemieckiej Izbie Związkowej. Opór występuje ze strony władz landowych (głównie tych, rządzonych przez SPD), które osiągają większe - niż wynika to z umowy - korzyści ze skupywania wykradzionych w Szwajcarii danych bankowych. Na przykład władze podatkowe niemieckiego kraju związkowego Nadrenia-Palatynat sfinalizowały w kwietniu 2013 r. zakup szwajcarskich danych bankowych, płacąc niezidentyfikowanemu pracownikowi banku Neue Aargauer Bank (spółka córka Credit Suisse) 4 mln euro. Na płycie CD zawierającej 40 tys. danych osobowych znajdują się informacje o niezapłaconych podatkach w Niemczech o wartości 0,5 mld euro. Szwajcaria chciałaby utrzymać uprzywilejowany status w dziedzinie podatkowej i w zakresie tajemnicy bankowej. Jednak kraje UE i USA negatywnie oceniają ucieczki kapitału przed opodatkowaniem i nieuczciwą konkurencją podatkową ze stron szwajcarskich kantonów. Urzędy podatkowe krajów związkowych Niemiec i USA nie wahają się przed zdobywaniem (różnymi metodami) list osób, którzy nie zadeklarowali posiadania kont w Szwajcarii. Rząd szwajcarski zdaje sobie sprawę, że na dłuższą metę nie będzie w stanie obronić dotychczasowych procedur tajemnicy bankowej. Parlament zatwierdził już kilka umów państwowych, w tym z USA, dotyczących ujawnienia informacji bankowych największego banku UBS i jest gotów do zawierania umów (na zasadzie wzajemności) w sprawie wymiany informacji bankowych z innymi krajami. Ważne linki i adresy Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Bremie Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Konfederacji Szwajcarskiej Elfenstrasse 9 Bern 6, Postfach 275 3000 Bern Switzerland / Szwajcaria tel.: +41 31 350 82 82 fax: +41 31 351 34 57 www.bern.trade.gov.pl e-mail: postmaster@weh-pl-bern.ch Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Konfederacji Szwajcarskiej
8 Elfenstrasse 20a 3000 Bern 15 Switzerland / Szwajcaria tel.: +41 (0)31 358 02 02 fax: +41 (0)31 358 02 16 www.berno.polemb.net e-mail: berno.amb.sekretariat@msz.gov.pl Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Bernie Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Konfederacji Szwajcarskiej Elfenstrasse 9 Bern 6, Postfach 275 3000 Bern Switzerland / Szwajcaria tel.: +41 31 350 82 82 fax: +41 31 351 34 57 www.bern.trade.gov.pl e-mail: postmaster@weh-pl-bern.ch Ministerstwo Finansów (Eidgenossisches Finanzdepartement) www.efd.admin.ch Ministerstwo Gospodarki (Eidgenossisches Volkswirtschaftsdepartement) ww.evd.admin.ch Ministerstwo Środowiska, Transportu, Energii i Komunikacji (Eidgenossisches Departement für Umwelt, Verkehr, Energie und Kommunikation www.uvek.admin.ch OSEC - Agencja Promocji Handlu Zagranicznego - http://www.osec.ch Samorządy gospodarcze: w gminach: www.ch.ch/verzeichnis/index.html w kantonach: www.ch.ch/verzeichnis/index.html Oficjalna prasa ekonomiczna: "Schweizerisches Handelsamtsblatt - www.shab.ch "Die Volkswirtschaft - www.dievolkswirtschaft.ch "Handelszeitung - www.handelszeitung.ch "Finanz und Wirtschaft - www.fuw.ch
9 "Tagesanzeiger - www.tagesanzeiger.ch Szwajcarska Agencja Prasowa - www.sda.ch/d/link/client Oficjalne strony o charakterze ekonomicznym: www.swissworld.org www.business.ch www.wirtschaft.ch www.wionline.ch Źródła: MG, MSZ, PAP
10