OCENIANIE SZKOLNYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW W KLASCH I III 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, opublikowane w dniu 5 stycznia 2009 r. w Dzienniku Ustaw Nr 4, poz.17 2.Program nauczania zgodny nową podstawą programową Funkcje oceny opisowej. Informacyjna (co uczniowi udało się poznać, opanować, zrozumieć, jakie zdobył umiejętności itp.) Motywacyjna (zachęca do podejmowania dalszego wysiłku, wskazuje na możliwość osiągnięcia sukcesu oraz dodaje uczniowi wiary we własne siły) Korekcyjna (co trzeba zmienić w pracy z uczniem, aby uzyskał lepsze efekty) Rodzaje ocen: wstępna ocena rozwoju ucznia i jego możliwości - w klasie I, stanowi podstawę do zapewnienia każdemu uczniowi maksymalnego rozwoju, ocena bieżąca - informująca ucznia o jego postępach i zachowaniu, wyraźnie wskazująca osiągnięcia i to, co należy usprawnić, ocena podsumowująca: śródroczna i końcoworoczna - wyrażona na piśmie, stanowi syntetyczną informację o osiągnięciach ucznia, końcowa ocena rozwoju ucznia i jego możliwości - diagnozy końcowej - w klasie III Klasyfikacyjne oceny: śródroczna i roczna są ocenami opisowymi wyrażonymi zdaniami, które odzwierciedlają zachowanie oraz poziom osiągniętych umiejętności w obrębie poszczególnych dziedzin edukacji: umiejętność wypowiadania się technikę czytania i pisania podstawy ortografii i gramatyki liczenie w zależności od poziomu nauczania rozwiązywanie zadań tekstowych ogólną wiedza o otaczającym świecie zaangażowanie w zajęcia o charakterze artystycznym i sportowym osobiste osiągnięcia uczniów. 1
W procesie oceniania uwzględniane są następujące obszary: Indywidualne predyspozycje i możliwości dziecka w opanowaniu materiału edukacyjnego. Stopień zaangażowania ucznia i wkład pracy w procesie zdobywania wiadomości i umiejętności. Postępy dziecka w rozwoju społeczno emocjonalnym. Ocenie podlegają postępy uczniów w edukacji: POLONISTYCZNEJ w zakresie: czytania z przygotowaniem, czytanie bez przygotowania, ustnych wypowiedzi, pisania (kaligrafia), recytacji, pisania ze słuchu i z pamięci, znajomości lektur, uczestniczenia w zabawach teatralnych. MATEMATYCZNEJ w zakresie: położenia przedmiotów i określania kierunków w przestrzeni, rachunku pamięciowego, układania i rozwiązywania zadań tekstowych, umiejętności geometrycznych, umiejętności praktycznych. PRZYRODNICZEJ w zakresie: rozpoznawania roślin i zwierząt, poznawania warunków koniecznych do rozwoju roślin i zwierząt, poznawania korzyści, jakie przynoszą środowisku rośliny i zwierzęta, poznawania zagrożeń dla człowieka ze strony przyrody, rozumienia i stosowania zasad ochrony przyrody, rozpoznawania i nazywania zjawisk atmosferycznych. MUZYCZNA w zakresie: znajomości i stosowania różnych rodzajów aktywności muzycznej, podstaw tworzenia muzyki. PLASTYCZNA w zakresie: rozpoznawania wybranych dziedzin sztuki, wyrażania własnych myśli i uczuć w różnorodnych formach plastycznych. 2
TECHNICZNA w zakresie: poznawania i obsługiwania urządzeń, własnej działalności konstrukcyjnej, organizacji warsztatu pracy, bezpieczeństwa komunikacyjnego. KOMPUTEROWA w zakresie: umiejętności obsługi komputera, wyszukiwania i korzystania z informacji, tworzenia tekstów i rysunków, zasad bezpiecznego korzystania z komputera. WYCHOWANIE FIZYCZNE I EDUKACJA ZDROWOTNA w zakresie: zaangażowania w zajęcia, sprawności fizycznej, wiedzy na temat ochrony własnego zdrowia, przestrzegania zasad bezpieczeństwa. SPOŁECZNA w zakresie: przestrzegania przyjętych reguł, umiejętności zgodnego współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi. Metody sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów: ustne sprawdzanie wiadomości i umiejętności uczniów, prace pisemne, kartkówki - trwają nie dłużej niż 15 minut i nie muszą być zapowiadane. Nauczyciel musi sprawdzić je w ciągu trzech dni, sprawdziany - trwają od 30-45 minut i muszą być zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem - nauczyciel musi sprawdzić je w ciągu tygodnia; w tygodniu mogą być tylko dwie takie prace, testy trwają 2/3 godziny i mogą być przeprowadzane w częściach w ciągu 2 dni; muszą być zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem - nauczyciel musi sprawdzić je w ciągu.2 tygodni; muszą być zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem - nauczyciel musi sprawdzić je; w ciągu tygodnia może być jeden taki test, obserwacja uczenia się (praca w grupie), posługiwanie się książką (głównie w przedmiotach humanistycznych), aktywność, zadania domowe, prace samodzielne np. albumy, makiety, plansze informacyjne, wykonywanie ćwiczeń praktycznych (przede wszystkim w przedmiotach 3
artystycznych" oraz wychowaniu fizycznym). Ocena bieżąca. Odbywa się każdego dnia, w trakcie wykonywania zadania, bądź tuż po jego wykonaniu. Polega na stałym informowaniu ucznia o jego zachowaniu i postępach. Dziecko otrzymuje potwierdzenie tego, co poprawnie wykonało oraz dalsze wskazówki do pracy. Ocenienie odbywa się w czterostopniowej skali: BRAWO! Gdy uczeń w pełni wykorzystał swoje możliwości wykonując pracę. Zadanie zostało zrobione bardzo dobrze. DOBRZE Gdy uczeń popełnił nieznaczne błędy lub nie wykorzystał w pełni swoich możliwości. POSTARAJ SIĘ Podczas wykonanej pracy pojawiły się błędy. Praca nie została wykonana na miarę możliwości ucznia. PRACUJ WYTRWALE Zadanie z licznymi błędami, wykonane niestarannie. W bieżącym ocenianiu stosowane są symbole, oznaczające postępy uczniów oraz zachowanie. Jest to również wersja oceniania przedstawiana rodzicom na początku roku szkolnego: W drugim semestrze klasy III oceny bieżące ustala się w stopniach według następującej skali: 1 6 stopień 6, uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia. Korzysta z różnych źródeł informacji. Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych. Proponuje rozwiązania niekonwencjonalne. Potrafi samodzielnie wnioskować, uogólniać i dostrzegać związki przyczynowo- skutkowe. Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, zawodach sportowych. stopień 5, uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania w danej klasie. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach. 4
stopień 4, uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli opanował wiadomości określone programem nauczania w danej klasie na poziomie przekraczającym wymagania zawarte w podstawie programowej. Poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne. stopień 3, uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli słabo opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie wymagań zawartych w podstawie programowej, większość zadań wykonuje pod kierunkiem nauczyciela, wymaga dodatkowego wyjaśnienia sposobu wykonania pracy, nie przestrzega limitów czasowych, często nie kończy rozpoczętych działań. stopień 2, uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli słabo opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie wymagań zawartych w podstawie programowej, większość zadań wykonuje pod kierunkiem nauczyciela, wymaga dodatkowego wyjaśnienia sposobu wykonania pracy, nie przestrzega limitów czasowych, często nie kończy rozpoczętych działań. stopień 1 uczeń otrzymuje wówczas, jeżeli nie opanował wiadomości i umiejętności określonych przez podstawę programową, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy. Uczeń nie jest w stanie rozwiązać zadania o niewielkim stopniu trudności. Odmawia wykonania zadania, nie próbuje, nie stara się, niszczy prace, nie radzi sobie z zadaniami nawet z pomocą nauczyciela. Oceny te stawiane są w zeszytach, na kartach pracy oraz wytworach plastyczno technicznych. Poza tym stosowane są wszelkie formy oceniania wspomagającego, jak pisanie recenzji prac, pochwały słowne oraz symbole: + i -. bz - brak zadania, bp - brak pomocy, zeszytu, 0 - nieobecność dziecka podczas ocenianych zajęć. Podczas oceniania bieżącego stosowane są również elementy OCENIANIA KSZTAŁTUJĄCEGO: 1. Formułowanie celów lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia. 2. Podawanie nacobezu, dzięki czemu uczeń wie, jakie wiadomości i umiejętności musi opanować. 3. Podawanie czteroelementowej informacji zwrotnej. 4. Wykorzystywanie na lekcji technik samooceny i wzajemnego oceniania się uczniów oceny koleżeńskiej. Promocja do klasy programowo wyższej. Uczeń klasy I-III otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej. W wyjątkowych przypadkach Rada Pedagogiczna może postanowić o powtórzeniu klasy przez ucznia na podstawie opinii wydanej przez lekarza lub poradnię psychologicznopedagogiczną w porozumieniu z rodzicami ( prawnymi opiekunami ) dziecka. Dostosowanie wymagań. 5
Na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno - pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. Zasady pracy z uczniem zdolnym. Oparte są na: włączaniu ucznia do pomocy w prowadzeniu zajęć, kierowaniu przez ucznia pracą zespołową, udziale ucznia w konkursach przedmiotowych, udziale w kołach zainteresowań, zaangażowaniu w pomoc koleżeńską, przygotowaniu uroczystości szkolnych i klasowych oraz przygotowywaniu dla niego zadań dodatkowych. Ocenianie wspomagające. Ocenianie ucznia w nauczaniu zintegrowanym jest jawne i odbywa się na bieżąco w klasie, podczas wielokierunkowej działalności ucznia. Nauczyciel sprawdza wykonywane prace, chwali za wysiłek, za chęci, za pracę. Nagradza uśmiechem, pochwałą, gestem oraz wskazuje, co uczeń powinien zmienić, poprawić czy wyeksponować. Podkreśla, więc osiągnięcia ucznia, ale nie porównuje go z innymi uczniami. Nauczyciel stosuje wszystkie dostępne sposoby oceniania wspomagającego, tj.: obserwuje ucznia i jego pracę, rozmawia z nim i motywuje do dalszych wysiłków. Uczeń powinien mieć pewność, że w toku uczenia się ma prawo do popełniania błędów, do rzetelnej informacji, z której jasno wynika, co zrobił dobrze, co źle, a co musi zmienić, aby było lepiej. Taka informacja wywołuje motywację do dalszego wysiłku w celu dokonywania korekty poprzez kolejne działania. Sposoby informowania uczniów i ich rodziców o indywidualnych osiągnięciach. Wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania przedstawiane są uczniom na jednych z pierwszych zajęć w danym roku szkolnym. Wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania przedstawiane są rodzicom na pierwszym zebraniu w danym roku szkolnym. Sprawdzone i ocenione prace kontrolne, zeszyty dyktand, prace samodzielne uczeń i rodzice otrzymują do wglądu, zawsze, gdy zajdzie taka potrzeba. Informacje o postępach ucznia w nauce i pracy rodzice uzyskują podczas kontaktów indywidualnych z nauczycielem, podczas zebrań z rodzicami organizowanymi zgodnie z kalendarzem szkolnym. Ocenę śródroczną otrzymuje rodzic po zakończeniu semestru na specjalnie przygotowanym arkuszu, odrębnym dla poszczególnych poziomów nauczania (kl. 6
I, II, III). Ocenę roczną otrzymuje rodzic w dniu zakończenia roku szkolnego na świadectwie szkolnym. Po zakończeniu klasy uczeń może zostać nagrodzony dyplomem lub nagrodą książkową. Ocena zachowania. Ocena zachowania w klasach I III jest opisowa. Uwzględnia funkcjonowanie ucznia w środowisku szkolnym w następujących aspektach: 1. spełnianie przez ucznia obowiązków szkolnych punktualnie przychodzi na zajęcia, ma usprawiedliwione nieobecności w szkole, dba o podręczniki, zeszyty i przybory szkolne, przygotowuje się do zajęć szkolnych. 2. Kultura osobista. dba o własny wygląd i kulturę osobistą, grzecznie odnosi się do kolegów i starszych osób, używa na co dzień form grzecznościowych, nie kłamie, nie skarży, 3. Działania na rzecz innych. dba o wystrój i porządek w klasie, szkole i otoczeniu, wypełnia obowiązki dyżurnego, przestrzega zasad i norm zachowania, potrafi współpracować z kolegami w zespole, pomaga innym Opracowanie: mgr Danuta Kamińska mgr Jadwiga Kozołub mgr Agnieszka Kłoś Opole 2012 r. 7