Podnoszenie warto ci dodanej Czyli jak przetworzy prac hodowcy na jeszcze wi cej pracy Ziemowit Pirta Gdynia, pa dziernik 2015 r.
Po co to komu? Hodowla i chów ryb Sprzeda ryb Sprzeda bez dodatkowych wymogów Sprzeda wymagaj ca spe nienie dodatkowych wymogów WARTO DODANA
Formy sprzeda y Sprzeda bez dodatkowych wymogów Sprzeda narybku i handlówki na ywo Sprzeda ryby wie ej (skrzynie z lodem, kasza lodowa)? Sprzeda na grobli (detal) Jedyny obowi zek hodowcy: - dokument HDI z wpisanym nr rodka transportu Uprawniony podmiot zewn trzny - odbiorca przejmuje odpowiedzialno za transport poza gospodarstwo, - HDI identyfikuje tylko ród o pozyskania ryb
Formy sprzeda y Sprzeda z warto ci dodan 1. owisko wpu i z ów, 2. Sprzeda na ywo w asnym transportem, 3. Sprzeda ryb wie ych na miejscu i w asnym transportem (sprzeda bezpo rednia), 4. Sprzeda ryb wie ych i wst pnie przetworzonych na miejscu i w asnym transportem (sprzeda bezpo rednia), 5. Sprzeda ryb przetworzonych na ma skal (MLO), 6. Sprzeda da z ryb i garma erki lokalnie (sma alnia, restauracja + MLO), 7. Sprzeda ryb przetworzonych na du skal (pe ne przetwórstwo),
owisko wpu i z ów Dodatkowa inwestycja i koszty: - akwen przeznaczony na owisko, - obs uga w dkarzy, konserwacja i utrzymanie czysto ci, Wymogi formalne - brak z zastrze eniem kwestii podatkowych Wymogi fiskalne - brak - w przypadku sprzeda y ryb - konieczno opodatkowania op at za wst p i inne poza rybami produkty lub us ugi konieczno prowadzenia pozarolniczej dzia alno ci gospodarczej Dobry sposób na dywersyfikacj dochodów ma ych, rodzinnych gospodarstw zw aszcza w po czeniu z innymi formami dzia alno ci dodatkowej prowadzonej przez jednego z ma onków lub innych cz onków rodziny.
Sprzeda na ywo asnym transportem Dodatkowa inwestycja i koszty zwi zane z w asnymi rodkami transportu: - zakup rodków transportu, - konserwacja, serwis, amortyzacja, ubezpieczenia i podatki, - szkolenia w asne i pracowników, - bie ce ledzenie przepisów dotycz cych transportu drogowego. Wymogi formalne - weterynaryjne: - zg oszenie prowadzenia transportu ywych zwierz t (wymogi wobec przewo nika), - szkolenie w zakresie kierowcy/konwojenta ywych zwierz t, - op ata za wydanie licencji na przewóz ywych zwierz t (610 z / 5 lat), - konieczno rejestrowania d szych przewozów w systemie TRACES - transportowe (pow. 3,5 t): - za wiadczenie na przewóz rzeczy na potrzeby w asne (op ata 500 z + 100 z ), - mo liwo wykonywania przewozu wy cznie przez w ciciela lub jego pracowników, - konieczno posiadania dodatkowych uprawnie kierowcy wykonuj cego przewozy, - przestrzeganie wymogów dot. czasu pracy i przewozów (tachograf) Rozwi zanie dla du ych hodowli chc cych uniezale ni si od du ych odbiorców Wymogi fiskalne - brak - w przypadku sprzeda y ryb z w asnej hodowli
Sprzeda ryb wie ych na miejscu i w asnym transportem (sprzeda bezpo rednia) Dodatkowa inwestycja: - budowa pomieszcze (pomieszczenia) na potrzeby sprzeda y bezpo redniej, - wyposa enie (skrzynie, ch odnia, wytwornica lodu, myjnia) - ewentualne rodki transportu (izoterma, ch odnia) Wymogi formalne - weterynaryjne: - zg oszenie zamiaru prowadzenia dzia alno ci w formie sprzeda y bezpo redniej - PIW (CDN), - zg oszenie rodków transportu wykorzystywanych do transportu ywno ci PIW, - spe nianie wymogów sanitarnych (CDN), - SANEPID: - dodatkowe badania dla wykonuj cych prac przy sprzeda y bezpo redniej (kontakt z ywno ci ), - badania wody przeznaczonej do kontaktu z ywno ci (min raz w roku), Wymogi fiskalne - brak - w przypadku sprzeda y ryb wie ych (nieprzetworzonych) Minimalne wymogi, jakie nale y spe ni by prowadzi sprzeda konsumentowi ko cowemu (bez konieczno ci HDI), lub w przypadku dostaw asnych do handlu (odpowiedzialno za przewóz i pakowanie ywno ci).
Sprzeda ryb wie ych i wst pnie przetworzonych na miejscu i w asnym transportem (sprzeda bezpo rednia) Dodatkowa inwestycja: - budowa pomieszcze na potrzeby sprzeda y bezpo redniej i przerobu, - wyposa enie (skrzynie, ch odnie, wytwornica lodu, myjnia, sto y, pom. na odpady) - ewentualne rodki transportu (izoterma, ch odnia) Wymogi formalne - weterynaryjne: - zg oszenie zamiaru prowadzenia dzia alno ci w formie sprzeda y bezpo redniej - PIW (CDN), - zg oszenie rodków transportu wykorzystywanych do transportu ywno ci PIW, - spe nianie wymogów sanitarnych (CDN), - SANEPID: - dodatkowe badania dla wykonuj cych prac przy sprzeda y bezpo redniej (kontakt z ywno ci ), - badania wody przeznaczonej do kontaktu z ywno ci (min raz w roku), Wymogi fiskalne - konieczno uzyskania indywidulanego rozstrzygni cia w zale no ci od przyj tej formy przetwarzania (w wi kszo ci przypadków dzia alno pozarolnicza) Dzia alno pozwalaj ca na sprzeda konsumentowi ko cowemu i jednostkom handlowym ryb wst pnie przetworzonych
Sprzeda bezpo rednia Wymogi rozporz dzenie MRiRW z 29 grudnia 2006 r (Dz.U. nr 5 poz. 38-2007 rok) Co mo emy: 2.1 Gdzie mo emy: 2.2???
Sprzeda bezpo rednia Wymogi rozporz dzenie MRiRW z 29 grudnia 2006 r (Dz.U. nr 5 poz. 38-2007 rok) Jakie wymogi: 4.1 I inne Wymogi wobec zak adów ró ni si w zale no ci od podej cia Powiatowego Inspektoratu Weterynarii wa nym elementem powodzenia prowadzenia takiej dzia alno ci s dobre relacje z PIW
Sprzeda ryb przetworzonych na ma skal (MLO) Dodatkowa inwestycja: - budowa pomieszcze na potrzeby przerobu, sprzeda y i przechowywania, - wyposa enie (skrzynie, ch odnie, wytwornica lodu, myjnia, sto y, pom. na odpady, urz dzenia przetwórcze, w dzarnie, pakowarki itp.) - ewentualne rodki transportu (izoterma, ch odnia) Wymogi formalne - weterynaryjne: - zg oszenie zamiaru prowadzenia dzia alno ci MLO - PIW (CDN), - zg oszenie rodków transportu wykorzystywanych do transportu ywno ci PIW, - spe nianie wymogów sanitarnych (CDN), - badania produktów, procedury produkcyjne, termin przechowywania, - HACCP, - SANEPID: - dodatkowe badania dla wykonuj cych prac przy sprzeda y bezpo redniej (kontakt z ywno ci ), - badania wody przeznaczonej do kontaktu z ywno ci (min raz w roku), - rynkowe (PIH) - konieczno etykietowania produktów, - wymogi dotycz ce sk adu, zawarto ci sk adników konserwuj cych itp. - oznakowanie partii towarów wraz z powi zaniem z partiami surowców itp. Pierwszy etap do inwestycji w przetwórstwo, raczej nastawiony na rozwój w kierunku pe nego przetwórstwa rzadziej umocnienia si na rynku lokalnym Wymogi fiskalne - dzia alno pozarolnicza opodatkowana podatkiem dochodowym mo liwo uznania jako KUP dostaw wewn trznych
Sprzeda da z ryb i garma erki lokalnie (sma alnia, restauracja + MLO), Dodatkowa inwestycja: - budowa pomieszcze na potrzeby przerobu, gastronomii, sprzeda y i przechowywania, - wyposa enie (skrzynie, ch odnie, wytwornica lodu, myjnia, sto y, pom. na odpady, urz dzenia przetwórcze, w dzarnie, pakowarki itp. wyposa enie gastronomiczne) - ewentualne rodki transportu (izoterma, ch odnia) Wymogi formalne - weterynaryjne: - zg oszenie zamiaru prowadzenia dzia alno ci MLO - PIW (CDN), - zg oszenie rodków transportu wykorzystywanych do transportu ywno ci PIW, - spe nianie wymogów sanitarnych (CDN), - badania produktów, procedury produkcyjne, termin przechowywania, - HACCP, - SANEPID: - dodatkowe badania dla wykonuj cych prac przy sprzeda y bezpo redniej (kontakt z ywno ci ), - badania wody przeznaczonej do kontaktu z ywno ci (min raz w roku), - zg oszenie prowadzenia pozosta ych placówek gastronomicznych zale nie od asortymentu - rynkowe (PIH) - konieczno etykietowania produktów, - wymogi dotycz ce sk adu, zawarto ci sk adników konserwuj cych itp. - oznakowanie partii towarów wraz z powi zaniem z partiami surowców itp. Rozwi zanie dla gospodarstw inwestuj cych w sprzeda na rynku lokalnym powi zan z prowadzeniem dzia alno ci turystycznej wykorzystuj cych hodowl jako atut (np. sma alnia + owisko + MLO + sklep firmowy) Wymogi fiskalne - dzia alno pozarolnicza opodatkowana podatkiem dochodowym mo liwo uznania jako KUP dostaw wewn trznych
Dzia alno marginalna, lokalna i ograniczona Wymogi rozporz dzenie MRiRW z 8 czerwca 2010 r (Dz.U. nr 113 poz. 753-2010 rok) Co mo emy: 2.1 Gdzie mo emy: 2.2
Pe ne przetwórstwo tzw. numer UE - sprzeda bezpo rednia i MLO to dobre rozwi zania po rednie, - pe ne przetwórstwo mo e by rozwi zaniem sezonowym (np. wy cznie podczas sprzeda y przed wi tecznej), - skomplikowanie, zakres inwestycji i obci formalnych s znacznie szersze ni w przypadku chowu i hodowli odr bny podmiot Dochodowe przetwórstwo to konieczno osi gni cia efektu skali lub posiadanie unikatowego produktu gwarantuj cego wysok mar, Na rynku nie ma ju miejsca na podmiotu ewoluuj ce z ma ych i rednich podmiotów w d szym czasie Polska posiada obecnie nadmiern zdolno przetwórcz m.in. w wyniku wdra ania PO Ryby 2007-2013
Wnioski Wszystkie formy dzia alno ci podnosz ce warto dodan ce poboczn dzia alno ci gospodarstw rybackich, mog by dobrym ród em dodatkowych dochodów dla ma ych i rednich gospodarstw. Sprzeda bezpo rednia i MLO to stosunkowo atwe formy przetwarzania ryb, w których nadzór sprawowany jest wy cznie przez PIW. Gospodarstwa prowadz ce sprzeda na grobli b musia y pr dzej czy pó niej zg osi przynajmniej prowadzenie sprzeda y bezpo redniej. W ramach wsparcia RiM 2014-2020 przewidziane s rodki zarówno na podnoszenie warto ci dodanej, jak i dywersyfikacj dzia alno ci poprzez jej rozszerzenie w kierunku dzia alno ci powi zanych z akwakultur. W obecnych realiach rynkowych próg wej cia w pe ne przetwórstwo jest bardzo wysoki, wymaga uruchomienia du ego zak adu lub posiadania unikatowego produktu mimo to bardzo trudno b dzie zdoby rynki zbytu i utrzyma si na rynku.
Dzi kuj za uwag Ziemowit Pirta - Gdynia, pa dziernik 2015 r.