EWALUACJA I INNOWACJE W EDUKACJI POPRAWA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA I JEJ UWARUNKOWANIA pod redakcją Jana Grzesiaka UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE Kalisz Konin 2012
Tytuł: Poprawa jakości kształcenia i jej uwarunkowania Tytuł serii: Ewaluacja i innowacje w edukacji Recenzja: prof. dr hab. Mirosław Kowalski prof. dr hab. Tomasz Zimny Redakcja naukowa: prof. dr hab. Jan Grzesiak Opracowanie redakcyjne: Piotr Bajak Korekta: Projekt okładki:. Copyright by Jan Grzesiak & WPA UAM w Kaliszu & PWSZ w Koninie Wszelkie prawa zastrzeżone ISBN: 978-83-62135-76-9 Wydawcy: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu 62-800 Kalisz, ul. Nowy Świat 28-30 tel. 062 767 07 30, e-mail: wpa@amu.edu.pl Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie 62-510 Konin, ul. kard. S. Wyszyńskiego 3C, tel. 063 249 72 09, e-mail: wydawnictwo@konin.edu.pl Druk: SOWA Sp. z o.o. ul. Hrubieszowska 6a 01-209 Warszawa tel. 022 431 81 40, fax 022 431 81 50 e-mail: sowadruk@sowadruk.pl
SPIS TREŚCI Jan GRZESIAK O poprawie jakości edukacji narodowej na forum 9 CZĘŚĆ I METODOLOGICZNE UWARUNKOWANIA POMIARU JAKOŚCI KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA Janusz MASTALSKI Flanelizacja współczesnej edukacji (dekonstrukcja ewaluacji) 17 Janusz MORBITZER O wybranych wartościach pedagogiki w epoce płynnej nowoczesności 27 Kazimierz WENTA Fraktalność edukacji otwartej w teorii i praktyce społecznej 39 Andrzej KRAWAŃSKI Aksjologiczne i teleologiczne dylematy edukacji fizycznej 47 Irena SMUCEROWICZ Aksjologiczne i etyczne aspekty ewaluacji w zapewnieniu jakości kształcenia w uczelniach wyższych 57 CZĘŚĆ II ZARZĄDZANIE PROCEDURAMI EWALUACYJNYMI W STRONĘ WYŻSZEJ JAKOŚCI KSZTAŁCENIA Jerzy JASIŃSKI, Artur ZIMNY Zarządzanie jakością kształcenia w szkole wyższej koncepcja wdrożenia i doskonalenia systemu 71 Stefan SZAŁACH Podstawowe funkcje zarządzania procesem przygotowania prac dyplomowych 81 Ewa NOWEL Usługa kreowana i usługa postrzegana w kontekście raportów ewaluacji pracy szkoły 87 Włodzimierz GOGOŁEK Bezpieczeństwo IT. Zakres edukacji szkolnej 101 CZĘŚĆ III UWARUNKOWANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA PO STRONIE NAUCZYCIELI I STUDENTÓW Marzena MAGDA-ADAMOWICZ Właściwości nauczyciela warunkiem efektywności pracy dydaktyczno-wychowawczej 113 Małgorzata KABAT Ewaluacja i refleksja edukacyjnego otoczenia nauczyciela 123 Bogdan URBANEK O nauczycielskiej tożsamości nie tylko przy tablicy 143
Adam MOŚĆICKI Nauczyciel dziś. Współczesne wyzwania i zagrożenia 153 Leszek PAWELSKI Doskonalenie nauczycieli może warto inaczej? 161 Paweł PRUSAK, Jadwiga SALA Nauczyciel w ewaluacji jakości procesu dydaktycznego w szkole wyższej 169 Anna KRAJEWSKA Poczucie podmiotowości studentów w ocenie uczestników procesu kształcenia wyniki badań 175 Jadwiga KNOTOWICZ, Stefan SZARY Uwarunkowania kształtowania kompetencji i odpowiedzialności nauczycieli w aspekcie jakości procedur w zakresie pomiaru i ewaluacji jakości kształcenia i wychowania 185 Aleksiej BOGUSTOW Экспериментальные методики преподавания удожественных дисциплин в курсе подготовки преподавателей детских художественных школ 191 CZĘŚĆ IV EWALUACJA A POPRAWA JAKOŚCI W EDUKACJI Jan GRZESIAK Determinanty poprawy jakości w obliczu krajowych ram kwalifikacji-kompetencji 197 Ryszard PARZĘCKI Ewaluacja kształcenia prozawodowego w liceum profilowanym 207 Agnieszka SZPLIT Jakość doradztwa zawodowego w opinii nauczycieli regionu świętokrzyskiego 215 Ewelina STRAWA Szóstoklasisto, sprawdź czy zdasz! Wykorzystywanie wyników egzaminu zewnętrznego po szkole podstawowej 223 Tomasz OLEJNICZAK, Marcin OLEJNICZAK Jakość kształcenia dorosłych w obliczu współczesnych wyzwań 231 Alina SZWARC Realizacja podstawy programowej gimnazjum w warunkach wielokulturowości w kontekście podniesienia efektywności kształcenia 239 Anatolij BURCZIK Традиции и развитие изобразительно-выразительных средств в современной акварельной живописи 247 Paweł TRZOS Wybrane aspekty możliwego nowatorstwa wczesnej edukacji muzycznej dziecka w kontekście wiedzy osobistej nauczycieli (w świetle badań własnych) 255 Krzysztof ZAJDEL Ocenianie a rzeczywiste osiągnięcia dydaktyczne 269
CZĘŚĆ V PRZEJAWY DĄŻEŃ KU WYŻSZEJ JAKOŚCI EDUKACJI Krystyna ŻUCHELKOWSKA Gry komputerowe jako nowe zjawisko społeczno-kulturowe 281 Katarzyna WOJCIECHOWSKA Nowatorstwo w pracy nauczyciela przedszkola potrzeba czy konieczność? 291 Kamila MOSINIAK Wielopodmiotowość ambasadorem wielozadaniowości ku organizowaniu dobrych praktyk pedagogicznych w szkole wyższej 299 Łarisa BIELAK Формирование патриотических чувств молодежи в процессе изучения белорусской народной песни на уроках дирижирования. 305 Aleksandr DUŁUB Эстетическое освоение пластики человека и создание художественного образа в набросках 309 Piotr OLEŚNIEWICZ, Klaudia RADWAŃSKA Atrakcyjność Turystyczna Gminy Janowice Wielkie 317 MARZENNA MAJCHRZAK, ANNA MARIA GŁUSZAK Nauczyciel wobec ucznia nieśmiałego w aspekcie organizowania pomocy psychologicznopedagogicznej w szkole podstawowej 335 Katarzyna MIŁEK, Maria JAMRUSZKA-GRZELUSZKA Twórczy nauczyciel w przedszkolu 347
CONTENTS Jan GRZESIAK On forum about the improvement of national education s quality 9 PART I METHODOLOGICAL ASPECTS OF QUALITY MEASUREMENT OF EDUCATION AND UPBRINGING Janusz MASTALSKI The flannelization of contemporary education 17 Janusz MORBITZER On selected values of pedagogy in the era of liquid modern world 27 Kazimierz WENTA Fractality of open education in social theory and practice 39 Andrzej KRAWAŃSKI Axiological and teleological dilemmas of physical education 47 Irena SMUCEROWICZ Axiological and ethical aspects of evaluations in affirmation of quality of education in superior colleges 57 PART II MANAGEMENT OF EVALUATION PROCEDURES IN THE WAY OF HIGHER QUALITY OF EDUCATION Jerzy JASIŃSKI, Artur ZIMNY The quality management of the education In higher education institution concept of implementing and improvement of system 71 Stefan SZAŁACH The main functions of management of the diploma papers preparation process 81 Włodzimierz GOGOŁEK ICT security. The scope of the school education 87 Ewa NOWEL Service of creating and service of perceiving in the context of school s evaluation rapports 101 PART III CONDITIONING OF EDUCATION QUALITY ON THE TEACHERS AND STUDENTS SIDE Marzena MAGDA-ADAMOWICZ Teacher s characteristics condition the effectiveness of teaching and educational work 113 Małgorzata KABAT The evaluation of and reflection on the teacher s educational environment 123
Bogdan URBANEK About teachers identity not only at the board 143 Adam MOŚĆICKI Teacher today contemporary challenges and dangers 153 Leszek PAWELSKI Improving teachers perhaps it is worthwhile differently? 161 Paweł PRUSAK, Jadwiga SALA The teacher in evaluation of quality of teaching in college 169 Anna KRAJEWSKA Feeling of the students subjectiveness in rating participants of process teaching the results of study 175 Jadwiga KNOTOWICZ, Stefan SZARY Conditions of creating teachers competences and responsibility in terms of quality of procedures used for measuring and evaluating teaching and nurturing quality 185 Aleksiej BOGUSTOW Experimental methods of teaching art subjects in the process of preparing teachers for working with children in art schools 191 PART IV EVALUATION VERSUS IMPROVEMENT OF QUALITY IN EDUCATION Jan GRZESIAK Determinants of quality improvement in the face of national framework of qualificationscompetences 197 Ryszard PARZĘCKI Evaluation of pro-vocational education in specialised secondary schools 207 Agnieszka SZPLIT The quality of teacher advisory system in opinion of the teachers from the Świętokrzyskie Region 215 Ewelina STRAWA Sixth grade pupil, check whether you will pass! Using results of external exam after primary school 223 Tomasz OLEJNICZAK, Marcin OLEJNICZAK The quality of adult education in the face of contemporary challenges 231 Alina SZWARC Realization of core curriculum in junior high school in condition of multiculturalism in the context of raising the quality of education 239 Anatolij BURCZIK Traditions and development of notional and word means in contemporary watercolour painting 247 Paweł TRZOS Chosen aspects of possible innovation in early music education of children in the context of individual teacher s knowledge 255 Krzysztof ZAJDEL Opinion and real didactic achievements 269
PART V THE ASPECTS OF PURSUIT TOWARDS HIGHER QUALITY OF EDUCATION Krystyna ŻUCHELKOWSKA Computer games as a new social cultural phenomenon 281 Katarzyna WOJCIECHOWSKA Innovation at work of a kindergarten teacher need or necessity? 291 Kamila MOSINIAK Multisubjectivity multitasking ambassador to the organization of good teaching practice in higher education 299 Łarisa BIELAK Kształtowanie uczuć patriotycznych młodzież w procesie studiowania białoruskiej pieśni narodowej na zajęciach dyrygowania 305 Aleksandr DUŁUB Estetyczne wartości plastyki i tworzenie obrazu artystycznego w szkicach 309 Piotr OLEŚNIEWICZ,, Klaudia RADWAŃSKA Tourist attractiveness Municipalities Janowice Wielkie 317 Marzenna MAJCHRZAK, Anna Maria GŁUSZAK The teacher s attitude towards shy student in the light of organizing psychological and pedagogical support in primary school 335 Katarzyna MIŁEK, Maria JAMRUSZKA-GRZELUSZKA The creative teacher in kindergarten 347