SCENARIUSZ LEKCJI Z ZAKRESU ORIENTACJI ZAWODOWEJ SZKOŁA : Technikum POZIOM NAUCZANIA, KLASA : IV kl. technikum, CZAS TRWANIA LEKCJI: Opracowała : TEMAT : 3 x 45 Beata Sienicka Odkrywanie swoich zainteresowań. CELE LEKCJI : Cel główny: Zapoznanie uczniów z rolą własnych zainteresowań. Cele szczegółowe: Po zajęciach uczeń powinien: wymienić ulubione rzeczy, fakty, określić swoje hobby, dokonać wyboru ulubionych zajęć, programów telewizyjnych, przedmiotów szkolnych, rozpoznać własną aktywność, FORMY PRACY : METODY PRACY: TECHNIKI PRACY : POMOCE DYDAKTYCZNE : praca samodzielna. dyskusja, forum, pogadanka, ćwiczenie, zestaw ćwiczeń, kwestionariusz zainteresowań zawodowych. 1
PRZEBIEG LEKCJI : I jednostka lekcyjna Lp. Etapy lekcji Czynności nauczyciela 1. Wprowadzenie do tematu Twoje zainteresowania. Pogadanka na temat: Jaki wpływ mają Twoje zainteresowania na planowanie ścieżki kariery zawodowej? Nauczyciel wprowadza uczniów do tematu mówiąc, że: Każdy uczeń technikum powinien znać swoje zainteresowania, wiedzieć jak spędza czas wolny, co lubi robić, czego jest ciekawy i o czym chętnie myśli. Większość młodych ludzi, nie zna siebie tak dobrze, jak by chcieli. Nie potrafią odpowiedzieć na proste pytania, co stanowi problem przy podjęciu jakiejkolwiek decyzji. Przewidywane czynności ucznia Uczniowie uczestniczą w pogadance. Czas 10 2. Rozwinięcie Nauczyciel proponuje zestaw ćwiczeń, które pozwolą na zebranie jak największej ilości informacji o sobie. Rozdaje następujące ćwiczenia: Ćwiczenie 1 Fakty-Ludzie-Rzeczy Ćwiczenie 2 Hobby Ćwiczenie 3 Zajęcia Po przeprowadzeniu każdego z ćwiczeń nauczyciel proponuje krótkie podsumowanie wykonanego zadania. 3. Zakończenie Nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej kontynuacji omawianego tematu na kolejnych zajęciach. Uczniowie wykonują samodzielnie proponowane ćwiczenia, a następnie analizują uzyskane wyniki i dzielą się refleksjami na forum klasy na temat wykonanego zadania. 30 5 2
II jednostka lekcyjna Lp. Etapy lekcji Czynności nauczyciela 1. Nawiązanie do tematu Twoje zainteresowania omawianego na poprzedniej lekcji. Nauczyciel przypomina uczniom zagadnienia omawiane na poprzednich zajęciach. 2. Ćwiczenia. Nauczyciel proponuje zestaw kolejnych czterech ćwiczeń, które pozwolą na zebranie jak największej ilości informacji o sobie. Rozdaje przygotowane ćwiczenia. Ćwiczenie 4 Programy telewizyjne Ćwiczenie 5 Przedmioty w szkole Ćwiczenie 6 Książki i czasopisma Ćwiczenie 7 Zestawienie zainteresowań Po przeprowadzeniu każdego z ćwiczeń nauczyciel proponuje krótkie podsumowanie wykonanego zadania, co w efekcie pozwoli na samoocenę ucznia. 3. Zakończenie Nauczyciel informuje uczniów o przewidywanej kontynuacji omawianego tematu na kolejnych zajęciach. III jednostka lekcyjna Lp. Etapy lekcji Czynności nauczyciela 1. Wprowadzenie Nauczyciel omawia znaczenie zastosowania Kwestionariusza Zainteresowań Zawodowych. 2. Ćwiczenia Nauczyciel proponuje uczniom wypełnienie Kwestionariusza Zainteresowań Zawodowych w celu określenie typu preferowanej przez ucznia aktywności. Rozdaje uczniom wcześniej przygotowane kwestionariusze. 3. Zakończenie Po wypełnieniu kwestionariusza nauczyciel rozdaje arkusz odpowiedzi i analizuje z uczniami Przewidywane czynności ucznia Uczniowie dzielą się refleksjami na temat poprzednich zajęć. Uczniowie wykonują samodzielnie proponowane ćwiczenia, a następnie analizują uzyskane wyniki i dzielą się refleksjami na forum klasy na temat wykonanego zadania. Przewidywane czynności ucznia Uczniowie wypełniają samodzielnie otrzymane kwestionariusze. Uczniowie analizują wypełniony przez siebie kwestionariusz w oparciu o Czas 10 30 5 min Czas 5 30 10 3
uzyskane wyniki. Zestaw ćwiczeń klucz odpowiedzi. Gdybyś pewnego dnia mógł robić tylko to, na co masz ochotę, to czym byś się zajmował? Jakie prace lubisz? Odpowiedz na te pytania, a dowiesz się więcej o swoich zainteresowaniach. Zainteresowania mogą zaważyć na wyborze drogi zawodowej. Jeżeli lubisz swoją pracę, to masz duże szanse odnieść sukces i być szczęśliwym. Przeczytaj instrukcje do każdej części. Sprawdź, które mówią, co naprawdę czujesz. Ćwiczenie 1. Ludzie - Fakty Rzeczy Zaznacz, jak bardzo lubisz robić każdą z tych rzeczy: często/ dosyć często, czasami, nigdy/ prawie nigdy. Kategoria Często/ Czasami Nigdy/ dosyć często prawie nigdy Ludzie Lubię być z ludźmi......... Mam dobre kontakty z ludźmi......... Lubię rozmawiać z ludźmi......... Chcę ludziom pomagać......... Fakty Czytam książki / gazety, aby uzyskać informacje......... Lubię dowiadywać się nowych rzeczy......... Zdobywanie informacji jest dla mnie powodem do dumy......... Wyszukuję informacje......... Rzeczy Lubię pracować rękoma......... Lubię reperować rzeczy......... Chcę wiedzieć jak to działa......... Umiem złożyć elementy w określoną całość......... 4
Ćwiczenie 2. Hobby Jakie hobby uważasz za ciekawe? Przeczytaj listę zajęć hobbistycznych poniżej. Zaznacz Twoje hobby i opisz je obok. Jeżeli zaznaczysz np. zbieranie, napisz, co kolekcjonujesz (monety, znaczki itp.) i dlaczego Ci się to podoba. Lubię Rodzaj hobby Co lubię najbardziej... Zbieranie:...... Sport:...... Muzyka:...... Czytanie:...... Kwiaty:...... Zwierzęta:...... Robótki ręczne:...... Szycie:...... Praca w drewnie:...... Fotografia:...... Sztuka:...... Inne:... Ćwiczenie 3. Zajęcia W jakich zajęciach bierzesz udział po lekcjach? Jaką rolę tam pełnisz? Jesteś organizatorem, czy uczestnikiem? Zaznacz, w jakich zajęciach bierzesz udział, potem opisz, w jaki sposób jesteś w to zaangażowany. Lubię Rodzaj zajęć Moje zaangażowanie... Kluby szkolne (wymień i opisz)...... Samorząd szkolny:...... Zespół muzyczny:...... Chór:...... Organizowanie zabaw:...... Gazetka szkolna:...... Sporty (wymień wszystkie):... 5
Ćwiczenie 4. Programy telewizyjne Zaznacz ten rodzaj programów telewizyjnych, które oglądasz co tydzień. Potem w każdej kategorii wpisz dwa lub trzy Twoje ulubione programy. Lubię Rodzaj programów Moje ulubione programy... Sportowe:...... Przygodowe:...... Humanistyczne/ teatr:...... Fantastyczno - naukowe:...... Komedie:...... Filmy rysunkowe:...... Teleturnieje:...... Muzyczne:...... Podróżnicze:...... Naukowe:...... Wiadomości:... Ćwiczenie 5. Przedmioty w szkole Które przedmioty w szkole lubisz najbardziej? Zaznacz te, w których jesteś dobry. Potem napisz, co Cię w nich interesuje najbardziej. Lubię Przedmioty Co mi się podoba?... J. polski:...... J. obce :...... Matematyka:...... Historia:...... WOS:...... Geografia:...... Biologia:...... Fizyka:...... Chemia:...... Informatyka:...... Wychowanie fizyczne:...... Religia:... 6
Ćwiczenie 6 Książki i czasopisma Jakiego rodzaju książki i czasopisma czytasz? Zaznacz, jakie czytasz, potem wpisz Twoje ulubione. Lubię Rodzaje książek Moje ulubione... Sport:...... Technika:...... Samochody:...... Ogrodnictwo:...... Satyryczne:...... Kosmos:...... Zwierzęta:...... Komputery:...... Historia:...... Ludzie:...... Bieżące wydarzenia:...... Inne:... Ćwiczenie 7 Zestawienie zainteresowań Przejrzyj Twoje odpowiedzi z ćwiczeń 1 6 w każdej kategorii. Wybierz 3 5 najważniejszych rzeczy z każdej części i wpisz je poniżej. Ludzie Fakty Rzeczy Hobby Zajęcia Programy telewizyjne Przedmioty szkolne Książki i czasopisma Pytania 1. Popatrz na zainteresowania wyliczone powyżej. Napisz kilka zdań na temat Twoich najważniejszych zainteresowań. 2. W jakiego rodzaju zawodach można by wykorzystać te zainteresowania? 7
KWESTIONARIUSZ ZAINTERESOWAŃ ZAWODOWYCH Odpowiedź szczerze na pytania, zakreślając po każdym z nich odpowiednio lub 1. Czy chciałbyś mieć teką pracę, w której kierujesz, kontrolujesz i planujesz działanie innych pracowników? 2. Czy bezinteresownie pomagasz innym? 3. Czy lubisz pracować nad jednym zadaniem dopóki go nie skończysz? 4. Czy lubisz mieć wiele spraw,, na głowie? 5. Czy lubisz konstruować i naprawiać różne rzeczy? 6. Czy lubisz brać na siebie odpowiedzialność za zadania i wywiązywać się z nich? 7. Czy lubisz pomagać kolegom w rozwiązywaniu problemów? 8. Czy wolałbyś taką prace, gdzie zawsze będziesz miał pewność, czego się od Ciebie oczekuje? 9. Czy lubisz książki i programy popularnonaukowe np. z dziedziny astronomii czy biologii? 10. Czy potrafisz projektować, wymyślać lub tworzyć różne przedmioty? 11. Czy lubisz kierować działaniami innych ludzi? 12. Czy jesteś w stanie pomagać ludziom, którzy są czymś zdenerwowani lub zmartwieni? 13. Czy projekty lub inne prace wykonujesz dokładnie, krok po kroku? 14. Czy lubisz zagłębiać się w problemy, nad którymi pracujesz? 15. Czy masz jakieś własne hobby, które Cię pochłania, jak np. budowanie modeli, uprawa ogródka, odnawianie starych mebli lub wywoływanie zajęć? 16. Czy chciałbyś mieć taką prace, gdzie byłbyś odpowiedzialny za podejmowane decyzje? 17. Czy chciałbyś wykonywać pracę polegającą na pytaniu ludzi o ich opinie w sprawach różnych rzeczy lub wydarzeń? 18. Czy chciałbyś opierać się w swojej pracy na wyraźnie określonych zasadach i regułach? 8
19. Czy rozwiązując problemy chciałbyś zawsze opierać się na nie podważalnych faktach? 20. Czy lubisz grę w szachy i inne gry wymagające logicznego myślenia? 21. Czy pełniłeś kiedykolwiek rolę lidera w jakimś klubie, zespole lub organizacji? 22. Czy chciałbyś opiekować się ludźmi, którzy są chorzy albo mają jakieś problemy życiowe? 23. Czy lubisz pracować nad jednym zadaniem przez dłuższy czas? 24. Czy podobałaby Ci się praca, w której każdy dzień niósłby nowe i różnorodne zadania? 25. Czy podoba Ci się praca wymagająca używania narzędzi lub maszyn? 26. Czy jest dla Ciebie ważne, aby mieć większe osiągnięcia niż inni? 27. Czy chciałbyś mieć pracę, która jest związana z poprawą warunków socjalnych? 28. Czy lubisz pracować według otrzymanych wytycznych? 29. Czy chciałbyś wykonywać prace badawcze? 30. Czy chciałbyś pracować z materiałem takim jak drewno, kamień, glina, tkanina lub metal? 31. Czy byłeś kiedyś odpowiedzialny za taki projekt albo zadanie, które wymagało dopilnowania różnych szczegółów, aby mogło zostać wykonane w całości? 32. Czy chciałbyś mieć pracę związaną ze służbą dla określonego środowiska? 33. Czy chciałbyś mieć taką pracę, gdzie Twoja czynność są na ogół ściśle kontrolowane? 34. Czy jesteś w stanie radzić sobie w sytuacji, gdy nieustannie dzieje się coś nowego i niespodziewanego? 35. Czy chciałbyś być przez cały dzień operatorem jakiegoś urządzenia? 36. Czy kiedyś byłeś odpowiedzialny za planowanie działań, które miał realizować ktoś inny? 9
37. Czy chciałbyś mieć stanowisko, które wymaga kontaktu z ludźmi cały dzień? 38. Czy podejmujesz się nowych zadań dopiero wtedy, gdy skończysz poprzednie? 39. Czy lubisz realizować zadania, które pozwalają Ci odkrywać nowe fakty bądź prawidłowości? 40. Czy lubisz prace ręczne, takie jak instalacje hydrauliczne, naprawa samochodów, szycie lub tapetowanie? 41. Czy wolisz raczej kierować pracą grupy, czy być jej członkiem? 42. Czy współpraca z ludźmi przychodzi Ci łatwo? 43. Czy chciałbyś mieć stanowisko, które wymaga stałego tempa pracy przez cały dzień? 44. Czy lubisz wypróbowywać różne, nawet niesprawdzone metody, aby całkowicie wykonać zadanie lub rozwiązać problem? 45. Czy cieszy Cię kiedy dzięki książkom lub programom telewizyjnym możesz dowiedzieć się, jak działają różne urządzenia? 46. Czy zwykle udaje Ci się nakłonić ludzi, żeby robili to, czego Ty chcesz? 47. Czy lubisz oglądać pracę innych ludzi? 48. Czy umiesz przyjmować polecenia? 49. Czy lubisz takie działania, których wynik daje się obiektywnie zmierzyć? 50. Czy raczej wolałbyś pracę nie wymagającą kontaktu z ludźmi? Źródło ćwiczeń: Zaplanuj karierę - Ćwiczenia Joan Kelly-Plate, Fundacja Gospodarcza NSZZ Solidarność 1998r. 10
Arkusz odpowiedzi Otocz kółkiem te numery pytań, na które odpowiedziałeś. Pomiń pytania, na które odpowiedziałeś. Zsumuj liczbę kółek w szeregach. Zapisz sumy ze znakiem równości. 1 6 11 16 21 26 31 36 41 46 = KIEROWNICZE 2 7 12 17 22 27 32 37 42 47 = SPOŁECZNE 3 8 13 18 23 28 33 38 43 48 = METODYCZNE 4 9 14 19 24 29 34 39 44 49 = INNOWACYJNE 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 = PRZEDMIOTOWE Zaznacz jeden lub dwa najwyższe wyniki, które oznaczają typ preferowanej przez Ciebie aktywności. Najniższy wynik oznacza aktywność, którą interesujesz się najmniej. Zastanów się z jakimi zawodami wiążą się określone zainteresowania. Pamiętaj również o tym, że trafna decyzja zawodowa musi być oparta nie tylko na zainteresowaniach, ale na takich czynnikach jak zdolności, umiejętności, warunki pracy, dostępność stanowisk, wymagania dotyczące wykształcenia itd. Typy zainteresowań są podane poniżej. Pamiętaj, że większość zawodów wymaga kombinacji rożnych zainteresowań. Np. dentysta pracuje z techniką (zainteresowania przedmiotowe), ale także z ludźmi (społeczne). KIEROWNICZE Osoby takie lubią podejmować się obowiązków i mieć kontrolę nad rzeczami. lubią być odpowiedzialne za zadania wymagające planowania, podejmowania decyzji i koordynowania pracy innych. Potrafią dawać instrukcje i wskazówki. Lubią organizować swoją działalność. Spostrzegają siebie samych jako osoby o dużej niezależności i samokontroli. SPOŁECZNE Osoby uspołecznione lubią mieć do czynienia z ludźmi zarówno w sytuacjach zawodowych jak i udzielając im pomocy. Chętnie opiekują się innymi i pomagają w rozpoznawaniu potrzeb i rozwiązywaniu problemów. Osoby uspołecznione lubią pracować i współpracować z innymi. Preferują takie działania, które wymagają kontaktów interpersonalnych. METODYCZNE Osoby metodyczne lubią działać według jasnych zasad i sprawdzonych metod realizacji zadań. Preferują pracę pod kierunkiem i kontroluj ą innych, według otrzymanych instrukcji. Pracują nad jednym zadaniem dopóki go nie skończą. Pracują rutynowo i wolą sytuacje pozbawione niespodzianek. INNOWACYJNE Nowatorzy lubią zgłębiać problemy i eksperymentować w tracie pracy nad rozwiązaniem kolejnych zadań. Interesuje ich inicjowanie i wymyślanie nowych i różnorodnych rozwiązań. Lubią przedmioty ścisłe. Przyjmują wyzwania, jakie stawiają im nowe i niespodziewane sytuacje. Łatwo przystosowują się do zmiennych warunków działania. PRZEDMIOTOWE Osoby o takich zainteresowaniach pracują przy pomocy narzędzi, maszyn, urządzeń technicznych. Lubią naprawiać i/lub wytwarzać przedmioty z różnych materiałów, wykorzystując w tej pracy opracowane i sprawdzone technologie. Interesują ich zasady działania i budowa różnych urządzeń. 11