Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 SPRAWOZDANIE Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry - 2006 za 2013 r. Wrocław, 14 maja 2014 r. 1
SPIS TREŚCI 1. Informacje wprowadzające 5 2. Koordynacja i współpraca w zakresie realizacji zadań Programu dla Odry-2006 7 3. Współpraca w ramach Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem (MKOOpZ) 14 4. Wykorzystanie rezerwy celowej przeznaczonej na realizację Programu dla Odry-2006 w 2013 r. 15 5. Efekty rzeczowe uzyskane w ramach realizacji Programu dla Odry-2006 w 2013 r. 17 6. Kontrole oraz monitoring inwestycji realizowanych w ramach Programu dla Odry-2006 18 7. System Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry (SIPDO) 23 8. Podsumowanie 26 2
SPIS TABEL Tabela 1. Rozliczenie wykorzystania rezerwy celowej budżetu państwa na Program dla Odry-2006 w 2013 r. 15 Tabela 2. Efekty rzeczowe realizowanych zadań osiągnięte w 2013 r. 17 Tabela 3. Zestawienie zadań inwestycyjnych wytypowanych do kontroli w 2013 r. 19 Tabela 4. Zestawienie wizytacji monitorujących realizację zadań przy udziale środków Programu dla Odry-2006 23 WYKAZ MAP Mapa 1. Wybrane struktury przestrzenne predysponowane do koncentracji działań rozwojowych na obszarze IPPON 24 Mapa 2. Powiązania komunikacyjne na tle sieci osadniczej 25 Mapa 3. Systemy ochrony przyrody 25 3
OBJAŚNIENIE SKRÓTÓW UŻYTYCH W SPRAWOZDANIU PEŁNOMOCNIKA RZĄDU DO SPRAW PROGRAMU DLA ODRY-2006 ZA 2013 R. BKP OPDO Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry BRRE Bank Rozwoju Rady Europy BWP Biuro Wdrażania Projektu FS Fundusz Spójności JV CES Joint Venture w składzie: CES Consulting Engineers Salzgitter GmbH, Royal Haskoning Division Water, Pracownia Ekosystem S.A. KZGW Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej MBOiR Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju MKOOpZ Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej POPDO Projekt Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry RAP Plan Przesiedleń RDLP Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych RZGW Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej UE Unia Europejska WWW Wrocławski Węzeł Wodny DZMiUW we Wrocławiu Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu K PZMiUW we Włocławku Kujawsko - Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku LZMiUW w Zielonej Górze Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze Rejonowy Oddział WZMiUW w Ostrowie Wielkopolskim Rejonowy Oddział Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Ostrowie Wielkopolskim Rejonowy Oddział WZMiUW w Lesznie Rejonowy Oddział Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Lesznie WZMiUW w Łodzi Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi WZMiUW w Opolu Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu WZMiUW w Poznaniu Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu w km 0+000-38+387 lub w km 464,3-466,6 określenie lokalizacji i długości odcinków rzek lub wałów przeciwpowodziowych, na których prowadzone było zadanie realizowane w ramach Programu dla Odry-2006. Jest to standardowy sposób określania położenia obiektów hydrotechnicznych oraz miejsc prowadzonych regulacji cieków stosowany w hydrologii i hydrotechnice ZZMiUW w Szczecinie Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie 4
1. Informacje wprowadzające Program dla Odry-2006, zwany dalej,,programem, obejmujący swym zakresem modernizację Odrzańskiego Systemu Wodnego, jest realizowany jest przez Radę Ministrów na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego,,program dla Odry-2006 (Dz. U. Nr 98, poz. 1067 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 216, poz. 1827, z 2008 r. Nr 220, poz. 1427 oraz z 2009 r. Nr 161, poz. 1277), zwanej dalej,,ustawą. W ustawie zostały określone cele oraz nakłady na finansowanie zadań Programu. Jej integralną część stanowią załączniki, które określają: planowany model finansowania Programu - nakłady roczne 2002-2016, poziom cen 2001 r. (załącznik nr 1), planowane środki finansowe na realizację zadań Programu (załącznik nr 2), planowane nakłady na realizację Programu w zakresie zadań inwestycyjnych, poziom cen 2001 r. (załącznik nr 3), planowane nakłady na realizację Programu w zakresie zadań modernizacyjnych (załącznik nr 4). Podstawowe zadania Programu zostały wymienione w art. 2 ustawy. Są to: zbudowanie systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrona środowiska przyrodniczego i czystości wód, usuwanie szkód powodziowych, prewencyjne zagospodarowanie przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów, zwiększenie lesistości, utrzymanie i rozwój żeglugi śródlądowej, energetyczne wykorzystanie rzek. Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006, zwanym dalej,,pełnomocnikiem, jest Wojewoda Dolnośląski. Nadzór nad działalnością Pełnomocnika sprawuje Prezes Rady Ministrów. W 2013 r. funkcję Pełnomocnika sprawował Aleksander Marek Skorupa. Zgodnie z 2 rozporządzenia z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 (Dz. U. Nr 31, poz. 278), Pełnomocnik upoważniony jest do podejmowania działań w zakresie: 1) koordynowania realizacji zadań Programu, o którym mowa w ustawie; 2) współpracy w zakresie działań w dorzeczu Odry, podejmowanych w ramach Inicjatywy Szczecińskiej, Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem oraz innych inicjatyw międzynarodowych; 5
3) współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami, a także międzyrządowej współpracy w zakresie problematyki zrównoważonego rozwoju dorzecza Odry; 4) współpracy w zakresie środków pochodzących z funduszy wspólnotowych; 5) współpracy z instytucjami rządowymi, samorządowymi oraz innymi podmiotami finansującymi Program; 6) opracowywania projektów dokumentów niezbędnych do określenia w ustawie budżetowej środków na realizację Programu oraz opracowywanie preliminarza wydatków zgodnie z kierunkami zadań, ustalonymi przez Komitet Sterujący Programu dla Odry-2006; 7) przygotowywania planów finansowo-rzeczowych oraz harmonogramu działań podejmowanych w ramach Programu; 8) podejmowania działań zmierzających do pozyskiwania pozabudżetowych środków finansowych na realizację Programu ze źródeł krajowych i zagranicznych; 9) analizowania i oceniania rozwiązań prawnych i ekonomicznych z dziedzin związanych z realizacją Programu; 10) inicjowania kontroli przebiegu realizacji inwestycji i projektów Programu; 11) realizacji innych zadań powierzonych przez Radę Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, związanych z Programem oraz ze zrównoważonym rozwojem dorzecza Odry. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy organem opiniodawczo-doradczym Rady Ministrów jest Komitet Sterujący Programu dla Odry-2006. W skład Komitetu wchodzą: przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów jako Przewodniczący, przedstawiciele ministrów właściwych do spraw: gospodarki wodnej, finansów publicznych, administracji publicznej, członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, rozwoju wsi, rozwoju regionalnego, gospodarki, transportu, gospodarki morskiej i środowiska, przedstawiciele wojewodów: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, przedstawiciele zarządów województw: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, kujawsko- -pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, przedstawiciele nauki reprezentujący dziedziny ekologii, gospodarki wodnej i ochrony wód, przedstawiciele organizacji ekologicznych. Zadania Komitetu zostały wymienione w art. 5 ust. 4 ustawy. Należą do nich: ustalanie kierunków realizacji zadań, inicjowanie działalności związanej z realizacją zadań Programu, ocenianie stanu prac oraz wyznaczanie kierunków ich realizacji, opiniowanie i inicjowanie aktów prawnych związanych z realizacją zadań Programu, 6
prowadzenie konsultacji społecznych przy realizacji Programu oraz poszczególnych inwestycji przewidzianych w Programie. Pracami Komitetu kieruje Prezydium, w skład którego wchodzi Przewodniczący oraz dwóch członków Komitetu, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. W związku ze zmianą na stanowisku Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, Prezes Rady Ministrów powołał w dniu 17 czerwca 2013 r. do składu Prezydium Komitetu Pana Witolda Sumisławskiego. W 2013 r. skład Prezydium Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006 kształtował się następująco: 1. Aleksander Marek Skorupa - Przewodniczący, 2. Witold Sumisławski - Wiceprzewodniczący - przedstawiciel Ministra Środowiska (od dnia 17 czerwca 2013 r., wcześniej Janusz Wiśniewski), 3. Marek Michalski - Wiceprzewodniczący - przedstawiciel Ministra Infrastruktury i Rozwoju (wcześniej Ministra Rozwoju Regionalnego). W ubiegłym roku odbyły się dwa posiedzenia Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006 (w dniach: 23 kwietnia i 11 grudnia). Zgodnie z 11 ust. 1 Regulaminu pracy Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006, Sprawozdanie z działalności Komitetu Sterującego za pierwsze półrocze 2013 r. przesłane zostało Prezesowi Rady Ministrów w dniu 11 lipca 2013 r., natomiast za 2013 r. w dniu 29 stycznia 2014 r. W 2013 r. obsługę Pełnomocnika zapewniał Wydział Programu dla Odry-2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, którego Dyrektorem jest Stanisław Zięba. 2. Koordynacja i współpraca w zakresie realizacji zadań Programu dla Odry-2006 a) umowa pożyczki z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy W dniu 11 maja 2007 r. z inicjatywy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji została podpisana umowa pożyczki pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i MBOiR na częściowe sfinansowanie POPDO. Jego głównym elementem są dwa najważniejsze zadania ujęte w Programie: Budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny oraz modernizacja WWW. Wartość pożyczki z Banku Światowego wynosi 140,1 mln euro. Ponadto zawarta została umowa kredytu z BRRE na kwotę 204,9 mln euro. Całkowita wartość POPDO wynosi 505 mln euro, w tym planowano pozyskanie co najmniej 130 mln euro z FS. Nadzór nad jego realizacją sprawują Minister Administracji i Cyfryzacji oraz Minister Środowiska. 7
b) Komitet Sterujący Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu rzeki Odry Pełnomocnik uczestniczył w dwóch posiedzeniach Komitetu Sterującego Projektu, które odbyły się w 2013 r. w dniach: - 13 marca w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji W trakcie posiedzenia omówiono harmonogram realizacji zadań oraz kwestię przedłużenia umów kredytowych z MBOiR i BRRE. Przedstawiono także aktualny stan realizacji zadań POPDO. W ramach modernizacji WWW nie stwierdzono większych zakłóceń w przebiegu działań. Zasygnalizowano jednakże, że w przypadku kontraktu B2-3.2 - Przystosowanie Kanału Miejskiego do przepuszczania wód powodziowych. Przebudowa koryta Odry od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy. Przystosowanie stopnia Rędzin do przepuszczania wód powodziowych, występują problemy we współpracy z wykonawcą - chińską firmą Sinohydro. W związku z tym, że firma ma trudności ze zgromadzeniem potencjału sił i środków niezbędnych dla rozpoczęcia robót, zalecono wzmocnienie zespołu odpowiadającego za koordynację inwestycji o eksperta, który będzie dysponował przede wszystkim odpowiednią wiedzą prawniczą. W trakcie posiedzenia, przedstawiono także problemy i zagrożenia związane z realizacją drugiego zadania POPDO - zbiornika Racibórz. Poinformowano między innymi, że Dyrektor RZGW w Gliwicach zadeklarował, iż podpisze umowę z wykonawcą zbiornika dopiero po uzyskaniu zapewnienia finansowania inwestycji w całym okresie jej realizacji. Pan Witold Sumisławski Prezes KZGW zakomunikował, że w tym względzie podjęte zostały stosowne działania, między innymi złożony został wniosek o sfinansowanie części robót budowlanych zbiornika Racibórz ze środków NFOŚiGW. Pan Stanisław Gawłowski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska poinformował, że w związku z tym, że zbiornik Racibórz jest inwestycją priorytetową, na jego realizację środki finansowe zostaną zapewnione. Zaznaczył przy tym, że NFOŚiGW będzie mógł włączyć się w proces finansowania w latach 2016-2017, tj. po zakończeniu finansowania budowy Zbiornika Świnna Poręba. W trakcie posiedzenia poinformowano również, że podpisany został kontrakt na realizację pakietu zadań C2.1 - Opracowanie algorytmów weryfikacji jakości pomiarów hydro - - metereologicznych i prognoz hydrologicznych. - 18 grudnia w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Członków Komitetu Sterującego Projektu poinformowano o głównych problemach wynikających z bieżącej realizacji POPDO, w tym w zakresie sporu pomiędzy konsultantem wsparcia technicznego JV CES a RZGW w Gliwicach dotyczącego zasad rozliczania wizyt ekspertów oraz menagera kontraktu. Komitet Sterujący przyjął propozycję zawarcia ugody z JV CES i zapłaty 8
w związku z tym na jego rzecz 75 tys. euro. Poza tym, omówiono kwestię współpracy DZMiUW we Wrocławiu z PKP S.A. przy zawarciu umów dotyczących przebudowy mostów kolejowych w ramach Podkomponentu B3. Przedstawiono także działania podejmowane w zakresie aneksowania umów zawartych z MBOiR oraz BRRE na współfinansowanie POPDO. Głównym tematem rozmów podczas tego spotkania były jednak kwestie dotyczące zapewnienia finansowego dla zadań: B3-1 - Odcinek Przelew Odra - Widawa do Mostu Kolejowego (ul. Krzywoustego) oraz B3-2 - Odcinek rzeka Widawa od Mostu Kolejowego (ul. Krzywoustego) do ujścia do rzeki Odry. Poinformowano, że do końca lutego 2014 r. planowane jest zawarcie kontraktów na realizację wyżej wymienionych zadań i w związku z tym bardzo istotne jest pozyskanie brakujących środków finansowych na wykonanie tych inwestycji. Zwrócono uwagę, że jedynym możliwym źródłem finansowania mogą być środki z rezerwy celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych oraz Programu. Pan Stanisław Huskowski Przewodniczący Komitetu Sterującego zobowiązał Pełnomocnika do dokonania analizy wysokości środków możliwych do przekazania w 2014 r. jako wkład do sfinansowania tych zadań. c) budowa zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze (województwo śląskie) W 2013 r. nastąpiło zdecydowane przyśpieszenie realizacji przedmiotowej inwestycji. Po zakończeniu procedury wyboru zgodnie z procedurami Banku Światowego, w dniu 18 czerwca 2013 r. Dyrektor RZGW w Gliwicach podpisał umowę z wykonawcą robót budowlanych, którym jest firma Dragados S.A. Po przejęciu terenu budowy przystąpiono do prac ziemnych przy zaporze czołowej (obiekt nr 1), polegających na wykonywaniu dróg technologicznych umożliwiających dojazd sprzętu budowlanego do miejsca powstania stawu Plinc. Następnie, po przygotowaniu terenu, wykonano wykop stawu wraz z kanałami doprowadzającymi i odprowadzającymi wodę oraz przeniesiono do niego roślinność ze starorzecza potoku Plinc. W pasie realizacji zapory czołowej prowadzono także prace związane z wykopem pod budowlę przelewowo-spustową, polegające między innymi na zabudowaniu ścianki szczelnej. Na zaporze lewobrzeżnej (obiekt nr 2) przystąpiono do usuwania nadkładu, tzw. hałdy Bieńkowice, natomiast na zaporze prawobrzeżnej (obiekt nr 3) wykonano odcinek próbny przesłony przeciwfiltracyjnej. W ramach prac mających na celu zagospodarowanie czaszy zbiornika (obiekt nr 5) wyburzono zabudowania na 8 nieruchomościach. Jednocześnie, w ramach prac przygotowawczych ukończono wycinkę ponad 11 000 drzew oraz modernizację istniejącej i instalację nowej sieci piezometrów dla potrzeb monitorowania poziomu wód gruntowych. Poza powyższymi działaniami, na terenie 17 udokumentowanych stanowisk archeologicznych prowadzono także wyprzedzające badania archeologiczne. 9
Ponadto, w związku z rozwiązaniem umowy z dotychczasowym konsultantem wsparcia technicznego JV CES, RZGW w Gliwicach przeprowadził procedurę wyboru konsultanta mającego sprawować nadzór budowlany oraz wykonywać funkcję inżyniera kontraktu dla budowy zbiornika Racibórz. Efektem tych działań było podpisanie w dniu 12 sierpnia 2013 r. umowy na usługi konsultingowe z firmą Ove Arup & Partners International Ltd. RZGW w Gliwicach wyłonił także konsultantów do spraw hydrotechniki, środowiska, RAP oraz obsługi prawnej, których zadaniem jest wzmocnienie potencjału BWP w Raciborzu. Należy zaznaczyć, że zaawansowane są również prace przygotowawcze do rozpoczęcia budowy nowej jednostki osiedleńczej, jaką jest wieś Nowe Nieboczowy, która będzie miejscem zamieszkania i bytowania dotychczasowych mieszkańców wsi Nieboczowy i Ligota Tworkowska. W dniu 27 marca 2013 r. RZGW w Gliwicach podpisał umowy: z gminą Lubomia na budowę infrastruktury technicznej i obiektów użyteczności publicznej, a także z Diecezją Katowicką na budowę kościoła. Ponadto, na mocy ostatecznej decyzji Starosty Wodzisławskiego z dnia 16 października 2013 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla dróg gminnych wraz z infrastrukturą, tereny niezbędne pod realizację dróg publicznych we wsi Nowe Nieboczowy stały się własnością gminy Lubomia i tym samym sfinalizowano proces pozyskiwania terenu pod inwestycję. Poza tym, w dniu 9 października 2013 r. Starosta Wodzisławski wydał decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę dróg wewnętrznych, sieci i urządzeń kanalizacyjnych oraz sieci i urządzeń elektroenergetycznych. Ponadto, po przeprowadzonej procedurze wyboru wykonawcy zadania polegającego na zaprojektowaniu i budowie lokalnej oczyszczalni ścieków, gmina Lubomia podpisała w dniu 14 października 2013 r. umowę z firmą CTE Carbotech Engineering S.A. Szczecin. Przystąpiła także do procedury wyboru Konsultanta - Inżyniera Kontraktu dla realizacji infrastruktury wsi Nowe Nieboczowy (kontrakt A3-7 pn. Nadzór budowlany, włącznie z wykonywaniem funkcji Inżyniera Kontraktu i usługami Zarządzania Kontraktem i projektowania w ramach projektu: Budowy Infrastruktury Drogowej i Technicznej oraz Gminnej na Terenie Nowej Wsi ). Na terenie wsi Nowe Nieboczowy rozpoczęto także budowę 24 domów mieszkalnych, z czego pod koniec roku 2013 znaczna ich część znajdowała się już w stanie surowym zamkniętym. Nie odnotowano niepokoi społecznych, a prowadzony dialog z lokalną społecznością i władzami Gminy Lubomia zapewniał współpracę wszystkich stron przy realizacji planu przesiedleń. W dniu 18 listopada 2013 r. z inicjatywy Pełnomocnika odbyła się w siedzibie Starostwa Powiatowego w Wodzisławiu Śląskim narada robocza dotycząca postępu prac przy realizacji zbiornika. W spotkaniu tym uczestniczyli między innymi przedstawiciele: inwestora bezpośredniego, czyli RZGW w Gliwicach, BKP OPDO, Pan Henryk Siedlaczek Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, 10
a także samorządowcy z terenu powiatów: raciborskiego i wodzisławskiego. Spotkanie poprzedziła wizytacja terenów budowy zbiornika Racibórz Dolny oraz wsi Nowe Nieboczowy. Ponadto, w dniu 17 września 2013 r. teren budowy zbiornika wizytował Pan Bronisław Komorowski Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. d) Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego W 2013 r. nastąpiło również znaczne przyśpieszenie realizacji priorytetowego zadania Programu, jakim jest modernizacja WWW. W ramach Podkomponentów B1 - Przebudowa obiektów ochrony przeciwpowodziowej) i B2 - Modernizacja murów oporowych, kanałów i budowli hydrotechnicznych trwała realizacja ośmiu kontraktów na wykonanie robót budowlanych, które zostały podpisane w 2012 r. Ponadto, w grudniu ubiegłego roku zakończono roboty budowlane na kontrakcie B1-1 - Modernizacja obwałowania Blizanowice - Trestno, którego wykonawcą jest firma Energopol Szczecin S.A. Jedyny problematyczny kontrakt to Przystosowanie Kanału Miejskiego do przepuszczania wód powodziowych. Przebudowa koryta Odry od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy. Przystosowanie stopnia Rędzin do przepuszczania wód powodziowych (B2-3.2), który jest realizowany przez chińską firmę Sinohydro Corporation Limited. Wobec zagrożenia nieterminowego ukończenia przedsięwzięcia podejmowane były niezbędne działania, które miały na celu zmobilizowanie wykonawcy do planowej realizacji prac budowlanych. W ramach Podkomponentu B3 Przebudowa kanału przeciwpowodziowego w dolinie Widawy nie zostały jeszcze podjęte prace budowlane. W ramach tego zadania zakończono główne prace projektowe, a ponadto realizowano procedury pozyskiwania niezbędnych pozwoleń administracyjnych oraz kontynuowano wybór wykonawców prac budowlanych dla kontraktów B3-1 Odcinek Przelew Odra - Widawa do Mostu Kolejowego (ul. Krzywoustego) i B3-2 Odcinek rzeka Widawa od Mostu Kolejowego (ul. Krzywoustego) do ujścia do rzeki Odry. W dniu 2 października 2013 r. odbyła się konferencja poświęcona modernizacji WWW. Podczas spotkania, w którym udział wzięli Pełnomocnik oraz Marszałek Województwa Dolnośląskiego, omawiano między innymi postęp prac realizowanych w ramach Podkomponentu B1. Ponadto, w dniach 8 i 30 października 2013 r. Pełnomocnik dokonał przeglądu prac realizowanych w ramach modernizacji WWW. Podczas wizytacji zapoznał się ze stanem realizacji następujących zadań Programu: Kotowice - Siedlce - przebudowa wału przeciwpowodziowego (kontrakt B1-2, obiekt WWW nr 1), Siechnice - przebudowa wału przeciwpowodziowego (kontrakt B1-2, obiekt WWW nr 20a). Wizytował także miejsce planowanej budowy obiektu WWW nr 40 Przelew Odra Widawa - Jaz klapowy (kontrakt B3-1). Ponadto, w trakcie wizytacji przedstawiony został Pełnomocnikowi stan zaawansowania prac realizowanych w ramach 11
kontraktów: B2-3.1 - Modernizacja i udrożnienie Kanału powodziowego wraz z międzywalem na odcinku od dolnego stanowiska jazu Bartoszowice do ujścia do Starej Odry (zadanie nr 1), Udrożnienie Starej Odry od dolnego stanowiska jazu Psie Pole do mostów kolejowych Poznańskich (zadanie nr 4), B2-3.2 - Przebudowa koryta Odry na odcinku od mostów kolejowych Poznańskich do ujścia Widawy (zadanie nr 6), Przystosowanie stopnia wodnego Rędzin do przepuszczania wód powodziowych (zadanie nr 7) oraz B2-4.2 - Przebudowa jazu Wrocław I (zadanie nr 10). Podczas wizytacji Pełnomocnik podkreślał znaczenie wyżej wymienionych inwestycji, a także zwracał uwagę na konieczność przyśpieszenia tempa prac budowlanych. e) inne spotkania W 2013 r. w ramach koordynacji zadań oraz współpracy, Pełnomocnik lub wyznaczeni przez niego przedstawiciele uczestniczyli w następujących spotkaniach i konferencjach: 19 lutego Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczył w posiedzeniu inaugurującym prace Komitetu Naukowo-Technicznego,,Kongresu Wodnego, które odbyło się w siedzibie Ministerstwa Środowiska. Celem Kongresu jest budowa platformy dla efektywnego wdrażania zintegrowanej gospodarki wodnej w kontekście: warunków mających wpływ na funkcjonowanie składowych oraz systemu zintegrowanej gospodarki wodnej oraz podziału kompetencji i współpracy instytucjonalnej w obszarze inżynierii oraz gospodarki wodnej z uwzględnieniem potrzeb kompetencyjnych i zasad kształcenia kadr, 16 i 17 kwietnia w Karpaczu odbyła się 37 narada Grupy Roboczej W5,,Planowanie polsko - - niemieckiej Komisji do Spraw Wód Granicznych, w której uczestniczył przedstawiciel Pełnomocnika. W jej trakcie omawiano między innymi kwestie monitoringu dla polskiej i niemieckiej części obszaru dorzecza rzeki Nysy Łużyckiej, a ponadto zagadnienia bilansu wodnego dla Nysy Łużyckiej oraz bilansu ilościowo-jakościowego rzeki Odry, 17 kwietnia Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczył w przekazaniu do eksploatacji, zrealizowanej przy udziale środków Programu, inwestycji pn. Smardzew - zbiornik wodny, gm. Sieradz, Wróblew, pow. sieradzki, 24 kwietnia przedstawiciel Pełnomocnika uczestniczył w posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. W trakcie obrad dyskutowano na temat możliwości rozwoju województwa przy wykorzystaniu rzeki Odry dla celów żeglugowych, transportowych, turystycznych. Omówiono także realizację inwestycji przeciwpowodziowych, w tym stopień wykorzystania środków krajowych i możliwości wykorzystania środków UE, 12
21-22 maja Pełnomocnik wraz z Dyrektorem Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczyli w ogólnokrajowym sympozjum,,hydrotechnika XV 2013 w Ustroniu, które zostało zorganizowane przez Śląską Radę Naczelnej Organizacji Technicznej FSNT w Katowicach, Instytut Inżynierii i Gospodarski Wodnej Politechniki Krakowskiej oraz Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB. Konferencja poświęcona była aktualnym problemom gospodarki wodnej oraz ochronie przed powodzią w kontekście ekstremalnych zjawisk pogodowych. Podczas konferencji Pełnomocnik przedstawił referat na temat stanu realizacji,,programu dla Odry-2006. 18 czerwca Pełnomocnik uczestniczył w Ministerstwie Środowiska w podpisaniu umowy na realizację suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny, 28 czerwca w siedzibie Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie odbyła się V Konferencja Bezpieczeństwa Powodziowego w Regionie Wodnym Środkowej Wisły, w której uczestniczył Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006. Na spotkaniu przedstawione zostały między innymi propozycje prac mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa powodziowego w regionie wodnym Środkowej Wisły, 3 września Pełnomocnik wziął udział w spotkaniu poświęconym spójności systemu ochrony przeciwpowodziowej Wrocławia, które odbyło się w siedzibie BKP OPDO, 19 września przedstawiciel Pełnomocnika uczestniczył w III Konferencji Odrzańskiej w Sławęcicach zorganizowanej przez Urząd Miasta Kędzierzyna-Koźla, Naczelną Organizację Techniczną FSNT Rada w Opolu, Opolską Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa w Opolu, Opolską Izbę Gospodarczą w Opolu oraz Klub Ochrony Środowiska Śląska Opolskiego. Podczas spotkania debatowano na temat znaczenia Odry w życiu społecznym i gospodarczym lokalnych społeczności, 25 października Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczył w posiedzeniu Komisji Rozwoju, Promocji i Turystyki w Starostwie Powiatowym w Kłodzku. Podczas spotkania omawiano między innymi stan realizacji zadań Programu w powiecie kłodzkim, 7 i 8 listopada Pełnomocnik w ramach koordynacji realizacji Programu dokonał przeglądu zadań realizowanych na terenie województwa lubuskiego oraz zachodniopomorskiego. W pierwszym dniu pobytu wizytował zadanie inwestycyjne pn. Głęboka - Ledno - odbudowa i modernizacja wałów rzeki Odry w km 464,3-466,6 w gminie Trzebiechów. Zakończona już inwestycja zapewnia bezpieczeństwo przeciwpowodziowe mieszkańcom miejscowości: Ledno, Głębokie, Głuchów, Trzebiechów i Borki oraz chroni około 14 000 ha gruntów rolnych. Kolejnego dnia Pełnomocnik zapoznał się ze stanem zaawansowania modernizacji wałów przeciwpowodziowych Wyspy Puckiej oraz wykonaniu opaski brzegowej w miejscowości Dębce. W programie oględzin znalazły się także następujące inwestycje: przebudowa przejścia żeglownego w moście kolejowym zwodzonym na rzece Regalicy, zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Gryfino, modernizacja 13
przeciwpowodziowa na odcinku rzeki Gryfino-Marwice, zabudowa regulacyjna w rejonie miejscowości Widuchowa oraz kompleksowa modernizacja Jazu Widuchowej, 18 grudnia w Szczecinie odbyły się negocjacje treści Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o wspólnej poprawie sytuacji na drogach wodnych na pograniczu polsko-niemieckim (ochrona przeciwpowodziowa, warunki przepływu i żeglugi), w których uczestniczył Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006. 3. Współpraca w ramach Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem (MKOOpZ) W dniu 12 lutego 2008 r. decyzją Ministra Środowiska Pan Stanisław Zięba Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu włączony został do składu delegacji Rzeczypospolitej Polskiej w MKOOpZ, a następnie do polskiej części Grupy Roboczej,,Powódź (G2). W 2013 r. w siedzibie Sekretariatu Komisji we Wrocławiu odbyły się dwie narady Grupy G2: - w dniach 26 i 27 marca - 20 Narada, - w dniach 18 i 19 września - 21 Narada. W trakcie spotkań poszczególne delegacje przedstawiały informacje na temat inwestycji realizowanych w zakresie ochrony przeciwpowodziowej w poszczególnych państwach. Członkowie delegacji polskiej przekazywali informacje na temat realizacji dwóch kluczowych zadań Programu, tj. budowy suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny oraz modernizacji WWW, a także informowali o stanie zaawansowania prac dotyczących inwestycji przeciwpowodziowych w Kotlinie Kłodzkiej oraz w dorzeczu rzek Kwisy i Bobru. Ponadto, zgodnie z mandatem, Grupa Robocza,,Powódź (G2) zajmowała się koordynacją zadań związanych z wdrażaniem Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dz. Urz. UE L 288 z 06.11.2007, str. 27) na terenie Międzynarodowego Obszaru Dorzecza Odry. W związku z tym, w ramach spotkań Grupy G2, dyskutowano nad koncepcją opracowania mapy przeglądowej, za pośrednictwem której udostępniane będą mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego z poszczególnych krajów, leżących w dorzeczu Odry. Podjęto także prace mające na celu przygotowanie projektu wspólnego planu zarządzania ryzykiem powodziowym na Międzynarodowym Obszarze Dorzecza Odry. 14
4. Wykorzystanie rezerwy celowej przeznaczonej na realizację Programu dla Odry-2006 w 2013 r. Lp. Z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej w 2013 r. na realizację Programu wynoszącej 71 584 000 zł wykorzystana została kwota 67 012 608,57 zł, co stanowiło 94 % planu. Szczegółowe informacje dotyczące wydatkowania rezerwy przez poszczególnych dysponentów przedstawione zostały w tabeli 1. Tabela 1. Rozliczenie wykorzystania rezerwy celowej budżetu państwa na Program dla Odry-2006 w 2013 r. Dysponent Część budżetu Kwota decyzji Ministra Finansów Plan po zmianach Wykonanie budżetu Kwota niewydatko- -wana 1. 2. 3. 4. 5. (kol. 6+7) 6. 7. 1. 2. 3. 4. Minister Środowiska w tym: RZGW Gliwice RZGW Wrocław RZGW Szczecin RZGW Poznań Minister Środowiska - Lasy Wojewoda Dolnośląski w tym: DZMiUW we Wrocławiu Pełnomocnik Wojewoda Kujawsko-Pomorski 22 41 85/02 32 590 000,00 4 589 000,00 16 669 000,00 6 512 000,00 4 820 000,00 33 929 377,00 4 859 000,00 16 319 167,00 7 931 210,00 4 820 000,00 30 608 207,56 4 849 968,29 13 716 623,62 7 241 576,11 4 800 039,54 3 321 169,44 9 031,71 2 602 543,38 689 633,89 19 960,46 1 500 000,00 1 500 000,00 1 500 000,00 0,00 8 939 000,00 8 740 848,00 8 232 193,43 508 654,57 8 639 000,00 300 000,00 8 639 000,00 101 848,00 8 185 796,09 46 397,34 453 203,91 55 450,66 85/04 2 722 000,00 2 722 000,00 2 722 000,00 0,00 5. Wojewoda Lubuski 85/08 5 148 000,00 6 391 493,00 6 391 493,00 0,00 6. Wojewoda Łódzki 85/10 1 141 000,00 1 119 151,00 400 338,41 718 812,59 7. Wojewoda Opolski 85/16 4 966 000,00 4 966 000,00 4 965 246,09 753,91 8. Wojewoda Śląski 85/24 3 651 000,00 1 288 131,00 1 266 131,00 22 000,00 9. Wojewoda Wielkopolski 85/30 6 135 000,00 6 135 000,00 6 134 999,09 0,91 10. Wojewoda Zachodniopomorski 85/32 4 792 000,00 4 792 000,00 4 791 999,99 0,01 Część 83 Rezerwa celowa na realizację Programu dla Odry 2006 w roku 2013 71 584 000,00 71 584 000,00 67 012 608,57 4 571 391,43 W 2013 r. z przyznanych przez Ministra Finansów środków finansowych nie została wykorzystana kwota 4 571 391,43 zł, stanowiąca 6% rezerwy celowej. Przyczyny takiego stanu przedstawiono poniżej: RZGW we Wrocławiu nie wykorzystał kwoty 2 602 543,38 zł. Powodem tej sytuacji były m.in.: przedłużające się procedury przetargowe i uzgodnieniowe, nieterminowe realizacje przez biura projektów umów na opracowanie dokumentacji projektowo- - kosztorysowej oraz brak decyzji zatwierdzającej dokumentację geologiczno - inżynierską. 15
Nie wydatkowano części środków m.in. na następujących zadaniach: Suchy zbiornik przeciwpowodziowy rz. Bystrzyca Dusznicka w km 8+900 m. Szalejów, Monitoring przeciwpowodziowy na obiektach hydrotechnicznych RZGW we Wrocławiu wraz z automatyzacją infrastruktury, Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na pot. Goworówka m. Roztoki Bystrzyckie, Odtworzenie zabudowy regulacyjnej rz. Ścinawka m. Tłumaczów - - Ścinawka oraz Suchy zbiornik przeciwpowodziowy na pot. Duna m. Krosnowice. Wojewoda Łódzki nie wykorzystał kwoty 718 812,59 zł. Powodem niewykorzystania środków było niezrealizowanie przez wykonawcę kompletnej dokumentacji projektowo - - kosztorysowej uniemożliwiające wydanie decyzji administracyjnej (pozwolenia na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego) i wykup gruntów na zadaniu Dolina Warty X - przebudowa lewostronnego wału przeciwpowodziowego rz. Warty w km 4+250-10+010, przebudowa lewostronnego wału przeciwpowodziowego rz. Myi w km 0+000-0+715, przebudowa prawostronnego wału przeciwpowodziowego rz. Myi w km 0+000-4+250 gm. Sieradz, pow. sieradzki. Ponadto, przyczyną niewydatkowania środków było niezrealizowanie wykupów nieruchomości niezbędnych do realizacji inwestycji pn. Przebudowa prawego wału przeciwpowodziowego rzeki Warty - dolina Warty VIA, odcinek od km 6+160 do km 6+860 na terenie miasta Sieradza, pow. sieradzki. RZGW w Szczecinie nie wykorzystał kwoty 689 633,89 zł. Powodem niewydatkowania większej części tych środków była oszczędność wynikająca z rozstrzygnięć przetargowych. Ponadto w ogłoszonym przetargu nieograniczonym dotyczącym zadania Modernizacja szlaku żeglownego na Odrze swobodnie płynącej w celu zapewnienie zimowego lodołamania: Rejon m. Kostrzyn nad Odrą, rz. Odra km 613,5-614,7 żaden wykonawca nie złożył oferty. Wojewoda Dolnośląski nie wykorzystał środków finansowych w wysokości 453 203,91 zł. Przyczynami niewykorzystania były oszczędności wynikające z przeprowadzonych przetargów na zadaniach realizowanych przez DZMiUW we Wrocławiu m.in. Domaszków - Tarchalice - - odtworzenie naturalnej retencji przeciwpowodziowej doliny rzeki Odry, gm. Wołów oraz konieczność uzupełnienia dokumentacji - w tym raportów oddziaływania na środowisko. Pełnomocnik Rządu ds. Programu dla Odry-2006 nie wydatkował 55 450,66 zł z powodu mniejszego niż planowano zakresu prac. Wojewoda Śląski nie wykorzystał kwoty 22 000,00 zł z powodu opóźnienia wykonawcy w oddaniu zadania pn.: Zabezpieczenie przeciwpowodziowe doliny rzeki Warty w km 748+400-763+500 poprzez odcinkową regulację rzeki wraz z obwałowaniem na terenie gmin: Poczesna, Kamienica Polska, Poraj, pow. częstochowski i myszkowski, woj. śląskie. 16
RZGW w Poznaniu nie wydatkował kwoty 19 960,46 zł. Wynikało to z różnicy pomiędzy wartościami kosztorysowymi, a rzeczywistymi kosztami prowadzonych inwestycji (zadania wykonano rzeczowo w całości). RZGW w Gliwicach nie wykorzystał kwoty 9 031,71 zł z powodu poniesionych niższych niż planowano kosztów zadań. W pozostałych trzech jednostkach suma niewykorzystanych środków wyniosła 754,83 zł. Pomimo tego, iż inni dysponenci zgłaszali uzasadnione wnioski informujące o możliwości wykorzystania dodatkowych środków finansowych, to terminy, w których informowano Pełnomocnika o niewykorzystaniu środków, uniemożliwiły skierowanie wniosku do Ministra Finansów o przeprowadzenie korekty decyzji i przekazanie ich innemu dysponentowi (zwiększając budżety wojewodów). 5. Efekty rzeczowe uzyskane w ramach realizacji Programu dla Odry-2006 w 2013 r. W tabeli 2 przedstawiono uzyskane w 2013 r. w ramach Programu efekty rzeczowe. Tabela 2. Efekty rzeczowe realizowanych zadań osiągnięte w 2013 r. Grupa zadań Rodzaj zadań Efekt rzeczowy Jednostka miary Budowle regulacyjne Budowle przeciwpowodziowe Regulacja rzek i potoków 56,76 km Urządzenia regulacyjne (przepusty, śluzy żeglugowe) 49 szt. Budowa i przebudowa wałów 39,75 km Budowa zbiorników retencyjnych - szt. Modernizacja zbiorników wodnych - szt. Odbudowa struktury drzewostanów 2335,46 ha Zalesienia gruntów 48,03 ha Lasy Budowa i odbudowa zbiorników małej retencji Urządzenia na obiektach małej retencji (zastawki, przelewy itp.) 115 szt. 347 szt. Poniżej przedstawiono opis ważniejszych prac zrealizowanych w ramach zadań wymienionych w tabeli 2: W ramach komponentu Budowle regulacyjne: RZGW w Szczecinie przeprowadził prace regulacyjne odcinkowe ubezpieczenia brzegów rzeki Odry Zachodniej na długości 14,75 km, 17
RZGW w Poznaniu przeprowadził prace pogłębiarsko-udrożnieniowe Kanału Ślesińskiego na łącznej długości 32 km, K PZMiUW we Włocławku przeprowadził regulację Kanału Jeleń (pow. sępoleński) na łącznej długości 5,71 km. W ramach komponentu Budowle przeciwpowodziowe: WZMiUW w Opolu wybudował i zmodernizował wały przeciwpowodziowe na rzece Odrze na łącznej długości 6,6 km (m.in. w miejscowościach Kędzierzyn-Koźle 1,8 km, w gminie Skarbimierz 1,34 km oraz w gminie Popielów 2,54 km), DZMiUW we Wrocławiu odbudował 3,9 km wałów przeciwpowodziowych polderu Lipki-Oława oraz 5,8 km wałów przeciwpowodziowych polderu Blizanowice-Trestno, ZZMiUW w Szczecinie w ramach zadania Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Szczecina, Polic i terenów przyległych do Jeziora Dąbie i Zalewu Szczecińskiego odbudował 16,6 km wału przeciwpowodziowego Dąbie-Inoujście i 3 km wału przeciwpowodziowego na wyspie Puckiej. W ramach komponentu Lasy: RDLP w Katowicach wykonała odbudowę drzewostanu na łącznej powierzchni 1375,23 ha w województwach śląskim, opolskim i dolnośląskim, a także zalesiła 43,84 ha gruntów na obszarze powiatów: głubczycki, nyski, prudnicki, namysłowski, opolski, brzeski, kędzierzyńsko- -kozielski, oławski. Ponadto odbudowanych zostało 13 zbiorników małej retencji. RDLP we Wrocławiu przebudowała strukturę drzewostanu na powierzchni 939,35 ha, na obszarze powiatów: bolesławiecki, zgorzelecki, polkowicki, kłodzki, złotoryjski, jaworski, lwówecki, wałbrzyski, jeleniogórski, lubański. Ponadto odbudowano, zmodernizowano i wyremontowano 85 zbiorników małej retencji, 10 zastawek i 227 innych urządzeń wodnych dla potrzeb małej retencji. 6. Kontrole oraz monitoring inwestycji realizowanych w ramach Programu dla Odry-2006 W dniu 28 grudnia 2012 r. w Wydziale Programu dla Odry-2006 został sporządzony plan kontroli na rok 2013. W przedmiotowym planie zostały ujęte zadania przewidziane do realizacji przy udziale środków Programu w 2013 r. Wykaz zadań wytypowanych do kontroli zawiera tabela 3. 18
Tabela 3. Zestawienie zadań inwestycyjnych wytypowanych do kontroli w 2013 r. Lp. Wyszczególnienie zadań do kontroli Jednostka realizująca zadanie Dysponent środków 1. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Szczecina, Polic i terenów przyległych do Jeziora Dąbie i Zalewu Szczecińskiego - Wyspa Pucka ZZMiUW w Szczecinie Wojewoda Zachodniopomorski 2. Głęboka - Ledno - odbudowa i modernizacja wałów rzeki Odry, gm. Trzebiechów, pow. zielonogórski, woj. lubuskie LZMiUW w Zielonej Górze Wojewoda Lubuski 3. Modernizacja stopni wodnych na Dolnej i Górnej skanalizowanej Noteci: modernizacja stopnia wodnego Drawsko w km 170+97 gm. Drawsko i Krzyż, pow. czarnkowsko - trzcianecki, woj. wielkopolskie RZGW w Poznaniu Minister Środowiska W dniach 27 i 30 września 2013 r. pracownicy Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie przeprowadzili kontrolę zadania inwestycyjnego pn.,,zabezpieczenie przeciwpowodziowe Szczecina, Polic i terenów przyległych do Jeziora Dąbie i Zalewu Szczecińskiego - Wyspa Pucka realizowanego przez ZZMiUW w Szczecinie. W ramach czynności kontrolnych zapoznano się z niezbędną dokumentacją finansową, a także dokonano wizytacji w terenie, w trakcie której oceniono efekty rzeczowe wykonanych robót budowlano-montażowych. Działalność jednostki w zakresie realizacji ww. zadania oceniono pozytywnie, nie stwierdzając zagrożeń w terminowym wykonaniu inwestycji. W dniu 26 września 2013 r. odbyła się kontrola w trybie uproszczonym, której celem było sprawdzenie przebiegu realizacji wieloletniego zadania inwestycyjnego pn.,,głęboka - Ledno - - odbudowa i modernizacja wałów rzeki Odry w km 464,3 466,6. Analiza dokumentów źródłowych przedłożonych do kontroli przez LZMiUW w Zielonej Górze wykazała, że przekazane przez Wojewodę Lubuskiego środki finansowe z rezerwy celowej Programu w odniesieniu do ww. wieloletniego zadania inwestycyjnego w latach 2012-2013 zostały wykorzystane zostały zgodnie z przeznaczeniem, a kontrolowaną działalność w tym zakresie oceniono pozytywnie. Ponadto, w wyniku przeprowadzonych oględzin w terenie ustalono, że roboty na zadaniu zostały zakończone, wykonano je zgodnie z dokumentacją projektową (techniczną) oraz umową zawartą z Wykonawcą, a obiekt przygotowano do odbioru technicznego. W czasie wizytacji miejsca realizacji inwestycji kontrolujący stwierdzili także dobrą jakość wykonywanych robót, nie wnosząc żadnych uwag. W okresie od 4 do 29 listopada 2013 r. odbyła się kontrola zarządzona przez Ministra Środowiska (realizowana przez Prezesa KZGW) zadania pn. Modernizacja stopni wodnych 19
na Dolnej i Górnej skanalizowanej Noteci: modernizacja stopnia wodnego: Drawsko w km 170+97 gm. Drawsko i Krzyż, pow. czarnkowsko - trzcianecki, woj. wielkopolskie. Ponadto, ze względu na konieczność prowadzenia stałego monitoringu postępu wykonania założeń Programu oraz analizy istniejących problemów, Pełnomocnik wystąpił do dysponentów środków z prośbą o udzielenie informacji na temat kontroli przeprowadzonych z własnej inicjatywy w 2013 r., a dotyczących zadań realizowanych w ramach Programu. Z informacji uzyskanych od Ministra Środowiska wynika, że w okresie od 8 do 12 kwietnia 2013 r. odbyła się kontrola problemowa w RZGW w Szczecinie. W ramach kontroli analizie poddane zostały następujące zadania inwestycyjne: Przebudowa przejścia żeglownego w moście kolejowym zwodzonym na rzece Regalicy km 733,7, Zabezpieczenie przejścia żeglownego pod Mostem Długim w Szczecinie na rzece Odrze Zachodniej, a także Akcja lodołamania na rzece Odrze w sezonie 2011/2012 oraz 2012/2013. Na podstawie przeanalizowanej dokumentacji przetargowej dla zadania inwestycyjnego pn. Przebudowa przejścia żeglownego w moście kolejowym zwodzonym na rzece Regalicy km 733,7 ustalono, że RZGW prawidłowo zastosowało wymagane procedury z zakresu zamówień publicznych oraz rozliczeń cywilno-prawnych. Stwierdzono także, że czyniono konsekwentne starania o terminowe wykonanie i rzetelne rozliczenie zadania, skutecznie egzekwując od wykonawcy usunięcie stwierdzonych wad, a także należne kary umowne za nieterminowe wykonanie zamówienia. Natomiast, kontrolowane zadanie pn. Zabezpieczenie przejścia żeglownego pod Mostem Długim w Szczecinie na rzece Odrze Zachodniej wykonano w zakresie i w terminie określonym umową. Do zastosowanych procedur oraz sposobu rozliczenia zadania nie wniesiono uwag. W ramach przedmiotowej kontroli ustalono także, że zarówno w sezonie 2011/2012, jak i 2012/2013 Wykonawcę zadania pn. Akcja lodołamania na rzece Odrze wybierano zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, 984, 1047 i 1473 oraz z 2014 r. poz. 423), nie stwierdzając przy tym żadnych nieprawidłowości. Na podstawie przeprowadzonego postępowania kontrolnego działalność RZGW w Szczecinie w zakresie wyżej wymienionych zadań inwestycyjnych została oceniona pozytywnie. Ponadto, zespół kontrolujący Ministra Środowiska przeprowadził w dniach 13-17 maja 2013 r. kontrolę problemową w RZGW we Wrocławiu dotyczącą między innymi wybranych zagadnień z zakresu: udzielania zamówień publicznych dla realizacji inwestycji z udziałem środków unijnych oraz zgodności faktycznych terminów realizacji inwestycji z harmonogramami. Na podstawie skontrolowanych postępowań o zamówienie publiczne, działalność RZGW we Wrocławiu została oceniona pozytywnie z zastrzeżeniami. Stwierdzona podczas kontroli 20
nieprawidłowość dotyczyła kwestii formalnych i wykraczała poza zakres postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Działalność RZGW we Wrocławiu w zakresie skontrolowanych zagadnień dotyczących zgodności faktycznych terminów realizacji inwestycji z harmonogramami oceniono pozytywnie z zastrzeżeniami. Spośród 16 inwestycji finansowanych ze środków Programu, 4 zostały zrealizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem w roku 2012, natomiast 3 są w trakcie realizacji i mają zostać wykonane zgodnie z umową. W przypadku 9 inwestycji terminy realizacji określone harmonogramem przedłużono aneksem do umowy. RZGW we Wrocławiu wskazał, że wszystkie opóźnienia w realizacji tych inwestycji oraz związana z nim konieczność aneksowania umów, wynikała z przyczyn niezależnych od wykonawcy robót. Ponadto, odnośnie inwestycji pn. modernizacja WWW jednostka wskazała, że występują opóźnienia w realizacji prac przygotowawczych oraz robót właściwych i w związku z tym zobowiązała wykonawców do przedłożenia programu naprawczego. W wystąpieniu pokontrolnym zalecono zwiększenie nadzoru nad prowadzonymi inwestycjami w zakresie ich zgodności z harmonogramami określonymi w umowach z wykonawcami, w tym w szczególności wykorzystanie istniejących instrumentów kontrolnych i audytowych. Wojewoda Wielkopolski poinformował Pełnomocnika, że w 2013 r. odbyły się trzy kontrole z zakresu wykorzystania środków finansowych przekazanych w 2012 r. z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na realizację Programu. Kontrole przeprowadzono w następujących jednostkach: WZMiUW w Poznaniu - w dniu 22 lipca 2013 r., Rejonowym Oddziale WZMiUW w Ostrowie Wielkopolskim - w dniu 23 lipca 2013 r. oraz Rejonowym Oddziale WZMiUW w Lesznie - w dniu 9 września 2013 r. Analiza dokumentów, dokonana w ww. instytucjach, nie wykazała nieprawidłowości, a przyznane środki finansowe przekazane w 2012 r. z rezerwy celowej budżetu państwa na realizację Programu zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. Wojewoda Opolski przekazał informację, że w dniach 17 października 2013 r. oraz 13 listopada 2013 r. zespół kontrolny przeprowadził oględziny miejsc realizacji inwestycji finansowanych z rezerwy celowej przeznaczonej na realizację Programu. W ramach wizytacji terenowej zapoznano się ze stanem realizacji następujących przedsięwzięć: - Modernizacja i uzupełnienie prawostronnego obwałowania rzeki Odry na odcinku km 160+200 - - 163+700 w miejscowościach Borki, Dobrzeń Mały i Dobrzeń Wielki, - Budowa wału przeciwpowodziowego rzeki Odry w km 66+300-77+000 Przewóz - Podlesie - Miejsce Odrzańskie, gm. Cisek I etap Przewóz w km 0+000-3+500 (km rzeki Odry 71+000-77+000), - Budowa wału przeciwpowodziowego rzeki Odry w km 66+300-77+000 Przewóz - Podlesie - Miejsce Odrzańskie, gm. Cisek - II etap Podlesie w km 3+500-7+800 (km rzeki Odry 67+000-71+000). 21
Po przeprowadzeniu wizytacji terenowych kontrolujący stwierdzili, że zakres wykonanych i realizowanych prac nie stanowi zagrożenia w terminowym wykonaniu zadań. Z informacji uzyskanych od Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych wynika, że w 2013 r. kontrolą objęto zadania realizowane przez RDLP we Wrocławiu. W dniach 18 i 19 kwietnia 2013 r. w Nadleśnictwie Oława, Miękinia oraz Legnica przeprowadzono kontrolę funkcjonalną zadań finansowanych ze środków budżetu państwa w ramach Programu. Celem kontroli był przegląd na gruncie prac wykonanych w roku 2012 oraz wykonanych lub planowanych do wykonania w 2013 r. w oparciu o Zasady Hodowli Lasu oraz Instrukcję Ochrony Lasu. W ramach przedmiotowej kontroli sprawdzono także przygotowywaną dokumentację rozliczeniową pod kątem zgodności wydatków z planowaną do podpisania umową dotacji. Kontrolujący nie wnieśli zastrzeżeń do zadań wykonanych na gruncie oraz do sposobu dokumentowania zdarzeń gospodarczych. Dokonano także kontroli terenowej zadań, realizowanych w ramach Programu, z zakresu przebudowy struktury drzewostanów. Zakres przedmiotowych kontroli obejmował przegląd powierzchni, na których zostały wykonane prace odnowieniowe oraz zabezpieczenia nowych nasadzeń przed zwierzyną w formie ogrodzeń. Kontrole te zostały przeprowadzone w następujących nadleśnictwach: Lwówek Śląski - 19 lutego 2013 r. - 21 maja 2013 r., Miękinia - 19 kwietnia 2013 r. - 20 czerwca 2013 r. oraz 15 kwietnia 2013 r. - - 19 czerwca 2013 r., Wołów - 21 czerwca 2013 r. - 10 lipca 2013 r., Legnica - listopad 2013 r., Żmigród - wrzesień, październik, listopad 2013 r. (w jednostce tej dodatkowo skontrolowano jakość wykonania melioracji agrotechnicznych oraz prac polegających na bieżącym przygotowaniu gleby), Oława - 26-28 listopada 2013 r. Na podstawie lustracji terenowej stwierdzono, że wszystkie prace zostały wykonane prawidłowo, zgodnie z obowiązującymi Zasadami Hodowli Lasu oraz Instrukcją Ochrony Lasu. Ponadto, pracownicy Wydziału Programu dla Odry-2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu przeprowadzili w 2013 r. wizytacje monitorujące realizację wybranych zadań realizowanych w ramach Programu. Monitoringiem objęto wybrane zadania w różnej fazie realizacji. W ich trakcie dokonywano przeglądu dokumentacji danej inwestycji, a także przeprowadzono wizje terenowe na obszarze jej realizacji. Ustalenia i wyniki wizytacji udokumentowano każdorazowo notatkami. Zestawienie wizytacji zawiera tabela 4. 22
Tabela 4. Zestawienie wizytacji monitorujących realizację zadań przy udziale środków Programu dla Odry-2006 Lp. Data wizytacji Inwestor 1. 09.09.2013 r. 2. 07.10.2013 r. 3. 07.10.2013 r. RZGW we Wrocławiu WZMiUW w Poznaniu WZMiUW w Poznaniu 4. 16.10.2013 r. WZMiUW w Opolu 5. 29.10.2013 r. WZMiUW w Łodzi Planowany termin Nazwa zadania realizowanego w ramach realizacji zadania Programu Bystrzyca Dusznicka w miejscowości Szalejów. 2011-2013 Etap II i III, gmina Kłodzko Południowy Kanał Obry - regulacja rzeki w km 0+000-38+387. Etap I, gmina Sława, 2012-2014 Przemęt, Wolsztyn, powiat wschowski i wolsztyński Południowy Kanał Obry - obwałowania rzeki w km 0+000-38+387. Etap I, gmina Sława, 2012-2014 Przemęt, Wolsztyn, powiat wschowski i wolsztyński 2013-2014 Modernizacja i uzupełnienie prawostronnego obwałowania rzeki Odry na odcinku km 160+200-163+700 w miejscowościach: Borki, Dobrzeń Mały i Dobrzeń Wielki, powiat opolski 2011-2013 Doszczelnienie lewego wału przeciwpowodziowego rzeki Warty w km 18+600-19+000 i w km 19+900-20+150, miejscowość Ligota, Witów, gmina Burzenin, powiat sieradzki 7. System Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry (SIPDO) SIPDO jest narzędziem informatycznym wspomagającym zarządzanie inwestycjami Programu, których realizacja wiąże się bezpośrednio lub pośrednio z działalnością Pełnomocnika. Spełnia ono również funkcję informacyjną dla jednostek odpowiedzialnych za zadania Programu, jak również dla zwykłych użytkowników dysponujących dostępem do Internetu. W 2013 r. kontynuowane były prace związane z funkcjonowaniem i rozwojem Systemu. Na stacjach roboczych oraz na nowym serwerze zostało zainstalowane aktualne oprogramowanie firmy ESRI, zakupione w grudniu 2012 r. Sam serwer także poddano konfiguracji, która umożliwiła działanie na nim dwóch wirtualnych maszyn, na których znalazły się baza danych geoprzestrzennych oraz aplikacja internetowa umożliwiająca publikację serwisów mapowych w sieci Internet. W minionym roku wszystkie dane dotychczas zgromadzone w starym SIPDO zostały przeniesione na tak przygotowany serwer. Cały czas trwają prace nad budową nowego portalu mapowego, który ma zastąpić obecnie funkcjonującą aplikację. Jest to konieczne ze względu na fakt, że rozwiązania zastosowane blisko dekadę temu przy budowie systemu nie są przystosowane do obecnych standardów, co w znaczący sposób ogranicza jego funkcjonalność, a często nawet uniemożliwia korzystanie z aplikacji SIPDO. Zaznaczyć należy, że wszystkie wymienione prace są wykonywane przez pracowników Wydziału Programu dla Odry-2006, nie powodując konieczności zlecania tych zadań podmiotom zewnętrznym. 23