Writer wzory matematyczne Procesor Writer pracuje zazwyczaj w trybie WYSIWYG, podczas wpisywania wzorów matematycznych nie całkiem. Wzory wpisujemy w oknie edytora wzorów w postaci tekstu. Tekst ten jest przetwarzany w locie przez program Writer na wzór matematyczny. Koncepcja takiego sposobu pisania wzorów matematycznych wywodzi się z języka TeX. Został on stworzony przez wybitnego matematyka i informatyka Donalda Knutha. Knuth stworzył ten język, gdyż był niezadowolony z wyglądu swojej książki The Art of Computer Programming. Trochę nie docenił pracochłonności, zakładał, że napisze język w pół roku, potrzebował ośmiu lat, ukończył pracę w 1985 roku.
strona 2 Edytowanie nowego wzoru: umieszczamy kursor w miejscu, gdzie ma być wzór, wybieramy Wstaw => Obiekt => Formuła. Edytowanie istniejącego wzoru: dwukrotnie klikamy we wzór. W obu przypadkach kończymy edycję poprzez kliknięcie w głównym oknie dokumentu. Jeżeli dokument zawiera dużo wzorów, to warto dostosować program Writer: umieścić dodatkowy przycisk na pasku narzędzi Widok => Paski narzędzi => Dostosuj... => pasek narzędzi Standardowy => przycisk Dodaj => kategoria Wstaw => polecenia Formuła, w polu Zapisz w warto wybrać edytowany właśnie dokument, przed: po:
strona 3 wyłączyć wyświetlanie wzorów Narzędzia => Opcje... =>LibreOffice.org Writer => Widok odznaczyć Grafika i obiekty, wyświetlany jest tylko aktualnie edytowany wzór. Jest to ważne, gdy dokument zawiera dużo wzorów, a komputer jest kiepski. Możemy wpływać na wielkość tworzonych wzorów. Podczas pisania wzoru wybieramy Format i jedną z pięciu pozycji, najważniejsze, to Rozmiar czcionki i Tryb tekstowy. 1 n=1 n = π2 2 6 n=1 1 n = π2 2 6 Pierwszy wzór został napisany czcionką rozmiaru 14 pkt, a drugi rozmiaru 26 pkt. W tym wierszu użyłem trybu tekstowego 1 = 2 i=0 2, i
strona 4 poniżej jest ten sam wzór, z ta samą wielkością czcionki bez trybu tekstowego (wzór wystawiony): 1 = 2 i=0 2 i Podczas pisania wzorów Writer oferuje nam trzy rodzaje pomocy (od najbardziej elementarnej): Widok => Elementy wzoru PPM w oknie edycji wzou
strona 5 Pomoc => Pomoc OpenOffice.org (F1), mimo iż korzystamy z programu Writer warto wybrać z listy rozwijanej program OpenOffice.org Math. Ten poziom pomocy wygląda inaczej w pakiecie LibreOffice wymaga dostępu do sieci. Przykład W kodzie źródłowym podział na wiersze nie ma znaczenia (ale nie możemy dzielić słów kluczowych over, sin, lbrace,...): x^2 over sin(x)`+`cos(x)
~~x^2 over {sin(x)}`+`cos(x) newline x^2 over {sin(x)`+`cos(x)} ~~lbrace 1,2,3,dotslow rbrace. Wygenerowany wzór: strona 6 x 2 sin x cos x x 2 x 2 sin x cos x sin x cos x {1,2,3, } Nawiasy klamrowe { }służą tylko do grupowania (wymuszenia kolejności działań) i są niewidoczne. Kolejność można wymusić również nawiasami okrągłymi ( ), te są widoczne. Jeżeli chcemy we wzorze użyć nawiasów klamrowych, to wpisujemy w edytorze słowo kluczowe lbrace lub rbrace. Kilka ważnych porad Pisanie nawiasów nie do pary (przedział domkniętootwarty, warunkowa definicja funkcji): x`in`[0,1) newline x`in`left[0,1 right)
strona 7 x x [0,1 W górnym wierszu jest standardowa sygnalizacja błędu składniowego. f(x)`=`left lbrace dotslow right none f x = { Elementy skalowalne (nawiasy), dostosowujące wielkość do zawartości, poprzedzamy je słowem kluczowym left lub right. ({x^3`+x^2} over e^{x^5}) newline left ({x^3`+x^2} over e^{x^5} right) x3 x 2 e x5 x3 x 2. e x5 Uzupełnianie kodu, który został wpisany automatycznie po skorzystaniu z pomocy nroot{<?>}{<?>} wszystkie ciągi <?> musimy zastąpić właściwą treścią nroot{4}{sin(x)+cos(x)}
strona 8 4 sin x cos x Traktowanie wpisanego tekstu dosłownie, należy go umieścić w cudzysłowie a`=`sup left[ 0,1 right ) newline a`=`"sup" left[ 0,1 right ) a = [0,1 a = sup [0,1 Tworzenie kolumny (stosu), służy do tego polecenie stack{} vec v`=`left[ stack{2 # 4 # 77} right],~~vec w`=`left[ {alignr stack{2 # 4 # 77}} right] [ 2 v = 4 77] [ 2, w = 4 77] nawiasy są skalowalne, elementy drugiego stosu (wektor w ) są dodatkowo wyrównane do prawej. Tworzenie tablicy (macierzy) f(x)`=`left lbrace matrix{x^2 #alignl x`<`0 ## {1-x} over 2 # alignl
strona 9 x`in`[0,1] ## sin(%pi x) # alignl x`>`1} right none { x 2 x < 0 1 x f ( x) = x [0,1] 2 sin(π x) x > 1 (1) elementy drugiej kolumny są wyrównane do lewej, elementy pierwszej kolumny mają wyrównanie domyślne (centrowanie), A`=`left[ matrix{1#2#3#4##2#3#4#1##3# 4#1#2##4#1#2#3} right] 2 3 4 2 3 4 1 A =[1 3] 3 4 1 2 4 1 2 Istnieje możliwość numerowania wzorów i wstawiania odnośników do nich. Porównaj wzór powyżej. Efekty nie są zachwycające. Przy wzorze wstawiamy zakładkę Wstaw => Zakładka, w dokumencie zakładka nie
strona 10 jest widoczna. W innym miejscu wstawiamy odnośnik Wstaw => Odwołanie. Dokumenty zawierające wzory matematyczne warto zapisywać w formacie PDF wyglądają ładniej. Są dwa sposoby utworzenia pliku PDF: Plik => Eksportuj jako PDF... musimy wtedy (możemy?) wybierać parametry eksportu, przydatne mogą być dwa parametry dostępne w zakładce Ogólne, zakres stron oraz decyzja o eksportowaniu zakładek, komentarzy i pustych stron. Przycisk na pasku narzędzi