MODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH 1. Diagram przepływu danych (DFD) 2. Weryfikacja modelu strukturalnego za pomocą DFD Modelowanie SI - GHJ 1
Definicja i struktura DFD Model części organizacji rozważany z punktu widzenia systemu przetwarzania informacji Przedstawia przemieszczanie informacji lub dokumentów wewnątrz systemu i między systemem a jego środowiskiem Składa się z diagramu kontekstowego i diagramów niższych poziomów, otrzymanych z dekompozycji diagramu kontekstowego Modelowanie SI - GHJ 2
Struktura DFD Diagram kontekstowy przedstawia system jako jeden proces i jego środowisko Na diagramie najniższego poziomu występują procesy elementarne, które nie mogą być dalej dekomponowane, ale są uzupełniane tekstową specyfikacją DFD dostarcza szczegółów różnego poziomu złożoności, od ogólnych do szczegółowych Modelowanie SI - GHJ 3
Rodzaje DFD Fizyczny DFD przedstawia działanie systemu za pomocą fizycznych szczegółów takich jak: kto wykonuje proces, mechanizm wykonywania, sposób i miejsce przechowywania informacji Logiczny DFD przedstawia działanie systemu (funkcje) bez ograniczeń technologicznych z pominięciem procesów transportujących dane zmieniających nośnik wsadowych edycyjnych i kontrolnych Modelowanie SI - GHJ 4
DFD w metodyce CASE*Method Diagram kontekstowy poziom zerowy, definiuje zakres aplikacji i jej granice, pokazuje jeden proces razem z obiektami zewnętrznymi i przepływami danych. Poziom pierwszy (diagram najwyższego poziomu) pokazuje główne procesy (funkcje) razem z obiektami zewnętrznymi, magazynami danych i przepływami danych. Diagramy niższego poziomu (2, 3 do N) są wynikiem dekompozycji (rozszczepienia) procesów (funkcji) z diagramów wyższego poziomu. Modelowanie SI - GHJ 5
DFD w metodyce CASE*Method c.d. Tworzony jest tylko logiczny diagram. Służy przede wszystkim do weryfikacji Diagramu hierarchii funkcji oraz Diagramu obiekt-związek. Modelowanie SI - GHJ 6
Elementy Diagramu przepływu danych Obiekt zewnętrzny/terminator (external entity) Proces / funkcja (process, function) Strumień (przepływ) danych (data flow) Magazyn danych (składnica) obiekt wewnętrzny (data store) Modelowanie SI - GHJ 7
Obiekt zewnętrzny Przedstawia źródło (nadawcę) lub miejsce przeznaczenia (odbiorcę) informacji w środowisku systemu. Może być to : osoba, organizacja lub system informacyjny. Oznaczenie duplikatu KLIENT Nazwa obiektu Modelowanie SI - GHJ 8
Proces/Funkcja Działanie, które przedstawia transformację informacji z wejściowej na wyjściową. Procesy: aktualizacji, które zmieniają wartość informacji, skreślania, które usuwają informacje nieaktualne, wyszukiwania, które przenoszą informację z jednego miejsca do innego, wprowadzania, które umożliwiają pamiętanie i transformację informacji Modelowanie SI - GHJ 9
Reprezentacja graficzna procesu Kod referencyjny 2 Nazwa procesu/funkcji Nabycie towaru od dostawcy Dział zakupów Miejsce fizycznej realizacji procesu/ funkcji Modelowanie SI - GHJ 10
Przepływ danych Przedstawia informację wejściową lub wyjściową dla procesu Przedstawia przemieszczanie informacji wewnątrz systemu lub między systemem a środowiskiem Odpowiada różnym postaciom przenoszenia informacji: dokument, komunikat ustny, wiadomość elektroniczna Przepływ danych dozwolony jest w obu kierunkach między procesem i magazynem danych, między procesem i obiektem zewnętrznym, między procesami Modelowanie SI - GHJ 11
Graficzna reprezentacja przepływu danych Nazwa przepływu KLIENT życzenie 1.1 Odebranie życzenia Kierunek przepływu Modelowanie SI - GHJ 12
Magazyn danych Przedstawia składnicę (miejsce przechowywania) informacji wejściowych lub wyjściowych Oznaczenie duplikatu D2 Konta dostawców Kod referencyjny Nazwa magazynu Modelowanie SI - GHJ 13
Diagram kontekstowy KLIENT życzenie rezerwacji potwierdzenie KSIĘGOWOŚĆ żądanie potwierdzenia zapotrzebowanie rynku na kursy 0 Zapewnienie wysokiej jakości kursów szkoleniowych słuchacz dla wystawienia rachunków szczegóły o wykonaniu cele MARKETING KIEROWNICTWO FIRMY Modelowanie SI - GHJ 14
MARKETING 0 zapotrzebowanie rynku Zapewnienie wysokiej jakości kursów szkoleniowych 1 Opracowanie i dopasowanie kursów do wymagań rynku nowy/poprawiony kurs istniejący kurs wymagania dla kursu D1 D2 Kursy Edycje kursów KIEROWNICTWO FIRMY KLIENT KSIĘGOWOŚĆ docelowa zyskowność życzenie rezerwacji lub anulowania potwierdzenie żądanie potwierdzenia 3 Administrowanie rezerwacjami słuchaczy, zasobów i wykładowców słuchacz dla wyst. rach. 2 Zaplanowanie kursów zgodnie z wymaganiami i zyskowności plan kursów 4 szczególy edycji plan kursów, plan. zyskowności rezerwacja wykładowcy rezerwacja zasobu rezerwacja dla słuchacza Śledzenie wykonania w stosunku do celów D3 D4 D5 rezerwacja D2 Rezerwacje wykładowców Rezerwacje zasobów Rezerwacje słuchaczy Edycje kursów poziom zyskowności KIEROWNICTWO FIRMY szczegóły o wykonaniu Modelowanie SI - GHJ 15
2 Zaplanowanie kursów zgodnie z wymaganiami rynku i zyskowności MARKETING zapotrzebowanie rynku 21 Analiza zapotrzebowania i ustalenie liczby uczestników wymagania dla kursu D1 Kursy KIEROWNICTWO FIRMY 22 liczba uczestników plan zyskowności docelowa zyskowność Ustalenie edycji dla kursów i planowanej zyskowności szczegóły edycji D2 Edycje kursów 23 szczegóły edycji Opracowanie harmonogramu kursów plan kursów Modelowanie SI - GHJ 16
Równoważenie przepływów Na diagramach niższych poziomów mogą pojawić się tylko te przepływy, które wystąpiły już na diagramie 1-ego poziomu Modelowanie SI - GHJ 17
Ogólne zasady budowy magazynów danych na podstawie modelu strukturalnego Atrybuty stanowią elementy danych tego samego magazynu danych, który odpowiada encji (obiektowi) związanej z tymi atrybutami. Encja (obiekt) nie może być podzielona na różne magazyny danych. Magazyn danych może odpowiadać jednej encji lub kilku encjom. Związek między encją A i B może być ujęty oddzielnie przez magazyn A, B lub jednocześnie przez oba. Modelowanie SI - GHJ 18
Weryfikacja modelu funkcji Czy w DHF istnieją funkcje, których nie ma w DFD? Czy powinny być uwzględnione? Czy istnieje zgodność 1:1 między EBF na DHF i funkcjami element. na DFD? Czy z modelowania przepływów wynikły zdarzenia nie uwzględnione w DHF? Modelowanie SI - GHJ 19
Weryfikacja modelu funkcji c.d. Czy zdefiniowane użycie encji i atrybutów przez f. element. zgadza się z zawartością przepływów wykorzystywanych przez f. element. DFD? F63 Pracownik Wydział D2 Wydziały F64 F65 R R? F65 Sporządzenie listy pracowników wydziału D1 Pracownicy Modelowanie SI - GHJ 20
Weryfikacja modelu informacji Czy dane wymagane przez magazyny danych są równoważne encjom i/lub atrybutom w DO-Z? Czy dla każdej encji i każdego atrybutu istnieje magazyn danych, w którym ona/on występuje? D2 Wydziały? WYDZIAŁ symbol nazwa Modelowanie SI - GHJ 21
Weryfikacja modelu informacji c.d. Czy wykorzystanie danych przez funkcje DFD jest zapewnione przez związki zdefiniowane w DO-Z? PRACOWNIK D2 Wydziały nazwisko imię D1 Pracownicy F65? Sporządzenie listy pracowników wydziału WYDZIAŁ symbol nazwa Modelowanie SI - GHJ 22
Weryfikacja modelu informacji c.d. Czy dla każdego magazynu danych, dla którego proces (funkcja) powoduje zmianę stanu znajdującej się w nim encji, istnieje atrybut rejestrujący tę zmianę stanu? D2 Kursy liczba godzin F226 Dopasowanie kursu? zmieniona liczba godzin do wymagań KURS numer liczba godzin Modelowanie SI - GHJ 23
Kontrola spójności stan bieżący licznika stan z poprzedniego miesiąca cena netto Logika funkcji:? F534 Oblicz należność za zużytą energię za miesiąc kwota netto kwota brutto kwota VAT do zapłaty kwota brutto = (stan bieżący stan poprzedni) * cena brutto cena brutto = cena netto + cena netto * %VAT/100 do zapłaty = kwota brutto + niedopłata - nadpłata Modelowanie SI - GHJ 24