Doświadczenie 1 Tytuł: Badanie właściwości sodu Odczynnik: Sód metaliczny Szkiełko zegarkowe Metal lekki o srebrzystej barwie Ma metaliczny połysk Jest bardzo miękki, można kroić go nożem Inne właściwości (wartościowość I, elektroujemność 0.9, gęstość 0,97 g/cm 3, temp. topnienie 97,81 0 C, temp. wrzenia 882,9 0 C
Doświadczenie 2 Tytuł: Reakcja sodu z wodą Sód, woda destylowana, fenoloftaleina Probówka, lejek, zlewka, bibuła filtracyjna do osuszenia sodu, folia aluminiowa {sód należy osuszyć i umieścić w perforowanej folii aluminiowej} Sód gwałtownie reaguje z wodą Wydziela się bezbarwny, palny gaz Roztwór zabarwia się na malinowo Wnioski: Sód reaguje z woda tworząc wodorotlenek sodu 2Na + 2H 2O 2NaOH + H 2
Doświadczenie 3 Tytuł: Porównanie właściwości sodu i potasu Metaliczny sód, metaliczny potas, woda destylowana, fenoloftaleina Reakcje przebiegają bardzo gwałtownie, pojawia się malinowe zabarwienie, wydziela się gaz. Wniosek: W reakcjach tych powstają zasady i wydziela się wodór. Reakcje tych metali z wodą są egzoenergetyczne oba metale w trakcie reakcji ulegają stopieniu, przyjmując kształt kulki K reaguje gwałtowniej z wodą niż Na. (Można to wytłumaczyć w oparciu o konfigurację elektronową Na, K. Elektron walencyjny potasu jest bardziej oddalony od jądra ( jest na powłoce N) czyli jest słabiej przyciągany przez jadro łatwiej więc odrywa się od atomu podczas reakcji z innymi pierwiastkami czy związkami chemicznymi. Aktywność litowców rośnie wraz ze wzrostem promienia atomowego od litu do fransu).
Doświadczenie 4 Tytuł: Barwienie płomienia przez związki litowców i berylowców.. Roztwory soli LiCl, NaCl, KCl, CaCl 2 Pręcik platynowy, palnik, W każdym przypadku obserwujemy charakterystyczne zabarwienie płomienia. Wnioski: Związki litu barwią się na kolor karminowy Związki sodu barwią się na kolor żółty Związki potasu barwią się na kolor fioletowy Związki wapnia barwią płomień na kolor ceglastoczerwony ( w wysokich temp. płomienia sole litowców i berylowców wyparowują a ich pary pobudzone do świecenia zabarwiają płomień w charakterystyczny sposób. Ta właściwość jest stosowana do wykrywania litowców i berylowców w różnych materiałach i do produkcji ogni sztucznych.
Doświadczenie 5 Tytuł: Badanie właściwości wodorotlenku sodu. Granulki wodorotlenku sodu, woda, bibuła Statyw, probówka, szkiełko zegarkowe Wodorotlenek sodu to białe ciało stałe Dobrze rozpuszcza się w wodzie, czemu towarzyszy wydzielanie ciepła Stały wodorotlenek sodu pochłania wodę i reaguje ze szkłem, niszczy bibułę i działa żrąco na skórę Wniosek: Wodorotlenek sodu należy przechowywać w szczelnie zamkniętych plastikowych naczyniach, nie dotykamy granulek NaOH gołymi rękoma.
Doświadczenie 6 Tytuł: Reakcja zobojętniania zasady sodowej kwasem solnym. Roztwór NaOH, fenoloftaleina, roztwór HCl Kolbka płaskodenna, biureta, statyw Roztwór zabarwił się na malinowo, co potwierdza obecność jonów OH Dodanie kwasu spowodowało odbarwienie roztworu, czyli znikniecie tych jonów. Wniosek: Zaszła reakcja zobojętniania polegająca na łączeniu się jonów wodoru H+ z jonami wodorotlenowymi OH i powstaniu niezdysocjowanych cząsteczek wody. Zapis cząsteczkowy Zapis jonowy Skrócony zapis reakcji
Doświadczenie 7 Tytuł: Reakcja węglanu wapnia z kwasem solnym Węglan wapnia, rozcieńczony kwas solny, woda wapienna. Probówki, statywy, korek z rurką odprowadzającą Reakcja przebiega gwałtownie Wydziela się gaz, który powoduje zmętnienie wody wapiennej Wnioski: Wydzielający się CO 2 powoduje zmętnienie wody wapiennej co skutkiem powstania trudno rozpuszczalnego osadu CaCO 3 CaCO 3 + 2HCl CaCl 2 + CO 2 + H 2 O CO 2 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + H 2 O CaCO 3 + H 2 O + CO 2 Ca(HCO 3 ) 2
Doświadczenie 8 Tytuł: Rozkład termiczny wapieni Wapień, woda wapienna Probówki, korek z rurką odprowadzającą, palnik. W wyniku ogrzewania na dnie pierwszej probówki powstaje biały proszek Wydziela się bezbarwny gaz powodujący zmętnienie wody wapiennej. Wnioski: Zaszła reakcja chemiczna: CaCO 3 CaO + CO 2 Powstał tlenek wapnia którego nazwa potoczna to wapno palone
Doświadczenie 9 Tytuł: Gaszenie wapna palonego Tlenek wapnia, woda, fenoloftaleina Parowniczka Reakcja zachodzi bardzo energicznie, Wydziela się ciepło, Roztwór barwi się na malinowo. Wnioski: Zaszła reakcja: CaO + H 2 O Ca(OH) 2
Doświadczenie 10 Tytuł: Prażenie gipsu krystalicznego (odwadnianie gipsu) Kryształki gipsu Probówka, palnik Na ściankach probówki skrapla się para wodna, Pozostaje biały lub szary proszek. Wnioski: Zaszła reakcja: 2(CaSO 4 x 2H 2 O) Ca(SO 4 ) 2 x H 2 O + 3H 2 O Doświadczenie 11 Tytuł: Otrzymywanie wodorotlenku magnezu Tlenek magnezu (proszek), woda destylowana, fenoloftaleina Probówka Tlenek magnezu przereagował z wodą Roztwór zabarwia się na malinowo Wnioski: Tlenek magnezu reaguje z wodą tworząc wodorotlenek magnezu MgO + H O Mg(OH 2 ) 2