1. Pomiar osiągnięć ucznia ZASADY PRZEDMIOTOWEGO OCENIANIA JĘZYK FRANCUSKI, JĘZYK HISZPAŃSKI Pomiar osiągnięć ucznia ma spełniać funkcję klasyfikującą i diagnostyczną. Odbywać się będzie na bieżąco, aby dostarczyć informacji o rozwoju ucznia, jego aktywności i osiągnięciach w ciągu semestru, oraz okresowo, aby opisać rozwój ucznia, jego aktywności i osiągnięcia pod koniec semestru lub roku szkolnego. 2. Planowane techniki oceniania i wystawiania ocen A. Testy Testy obiektywne zawierające klucz i ograniczoną liczbę poprawnych odpowiedzi Testy subiektywne w których nauczyciel ocenia wykonanie całości, zazwyczaj ustne lub pisemne, według określonego zestawu kryteriów. B. Techniki oceniania słownictwo uzupełnianie luk, rozpoznawanie zestawów wyrazów, rozpoznawanie prawidłowej pisowni; gramatyka luki w tekście, poprawianie błędów, wstawianie brakujących wyrazów, odszukiwanie zbędnych lub brakujących wyrazów, dobieranie struktur do bodźców wzrokowych, pytania wielokrotnego wyboru; słuchanie zaznaczanie odpowiedzi w okienku, pytania typu prawda / fałsz, wypełnianie formularzy, numerowanie, porządkowanie, rozróżnianie dźwięków, przekształcanie usłyszanej informacji w formę pisemną, rozróżnianie intonacji wzrastającej i opadającej, dobieranie, pytania wielokrotnego wyboru; mówienie dobieranie odpowiednich odpowiedzi, kończenie zdań, rozpoznawanie odpowiednich dźwięków, dobieranie właściwej intonacji, opisywanie ludzi / miejsc itp., ćwiczenia na luki informacyjne, ćwiczenia wielokrotnego wyboru, praca w parach i w grupach. czytanie pytania na zrozumienie, poprawianie błędnych informacji, porządkowanie akapitów, dopasowywanie informacji do obrazków, pytania wielokrotnego wyboru, pytania typu prawda / fałsz; pisanie historie obrazkowe, pisanie sterowane, mini-dialogi, pocztówki, uzupełnianie zdań / akapitów, listy nieformalne / formalne, artykuły do gazet, rozprawki, eseje argumentacyjne, opisy, recenzje. 3. Kryteria ocen wyrażone w procentach Ocena celująca (6) - 97% - 100% Ocena bardzo dobra (5) - 91% 96 % Ocena dobra (4) - 75% - 90% Ocena dostateczna (3) - 60% - 74% Ocena dopuszczająca (2) - 51% - 59% W klasach dwujęzycznych gimnazjum i liceum przeprowadzane są co roku testy zewnętrzne, przygotowywane przez sieć szkół dwujęzycznych z językiem francuskim w Polsce, we współpracy z Ambasadą Francji. Są to: - test połówkowy w klasie II gimnazjum - test końcowy w klasie III gimnazjum - test połówkowy w klasie II liceum Testy te są oceniane według następujących kryteriów : Ocena celująca (6) - 95% - 100% Ocena bardzo dobra (5) - 80% - 94% 1
Ocena dobra (4) - 65% - 79% Ocena dostateczna (3) - 50% - 64% Ocena dopuszczająca (2) - 40% - 49% 4. Kryteria wystawiania ocen semestralnych i końcoworocznych. Ocena semestralna lub końcoworoczna jest średnią ważoną poszczególnych ocen cząstkowych, z wyłączeniem laureatów i finalistów Olimpiady Języka Francuskiego, którzy otrzymują ocenę celującą semestralną lub końcoworoczną. W szczególnych przypadkach (np. zajęcie wysokiego miejsca w konkursie o zasięgu co najmniej regionalnym, udział w II etapie olimpiady Olimpiady Języka Francuskiego itp.) nauczyciel może wystawić uczniowi ocenę wyższą niż ta, która wynika ze średniej ważonej, jednakże nie jest on do tego zobowiązany. Elementy oceny Prace klasowe testy, sprawdziany 3 Kartkówki 1 Odpowiedzi ustne 1 Aktywność na lekcji 1 Prace długoterminowe - projekty 1 Systematyczność pracy 1 Waga oceny Ocenę wyższą otrzymuje uczeń, którego średnia ważona wynosi co najmniej n,75. Nauczyciel ma prawo zastosować inną wagę ocen pod warunkiem, że poinformuje o tym uczniów na początku roku szkolnego. Oceny bieżące i klasyfikacyjne semestralne mogą być poszerzone przez zastosowanie znaków: plus lub minus. Wartości tych znaków wlicza się do średniej ważonej zgodnie z poniższą tabelą: Cel Cel- Bdb+ Bdb Bdb- Db+ Db Db- Dst+ Dst Dst- Dop+ Dop Dop- Ndst (6) (6-) (5+) (5) (5-) (4+) (4) (4-) (3+) (3) (3-) (2+) (2) (2-) (1) 6,0 5,75 5,5 5,0 4,75 4,5 4,0 3,75 3,5 3,0 2,75 2,5 2,0 1,75 1 W klasach, gdzie języka francuskiego uczy więcej niż jeden nauczyciel, ocena semestralna lub końcoworoczna ogólna z języka francuskiego jest średnią ważoną ocen semestralnych lub końcoworocznych wystawionych przez poszczególnych nauczycieli, gdzie wagą jest liczba godzin tygodniowo prowadzona w danej klasie przez danego nauczyciela, z wyjątkiem zajęć w wymiarze 1 godziny w tygodniu, których waga wynosi 2. Ocenę ogólną pozytywną na koniec semestru lub roku może uzyskać uczeń, który u każdego z nauczycieli uzyskał co najmniej ocenę dopuszczającą na koniec semestru lub roku. Ocenę ogólną wyższą uzyskuje uczeń, którego średnia ważona ogólna wyniesie co najmniej n,6. Uczeń ma obowiązek przystąpić do każdej pracy klasowej i uzyskać z niej pozytywną ocenę z wyjątkiem uczniów klas licealnych, w których język francuski jest przedmiotem rozszerzonym lub nauczanym dwujęzycznie. W tych klasach uczeń ma obowiązek zaliczyć przynajmniej 70% przeprowadzonych sprawdzianów, z zastrzeżeniem, że średnia arytmetyczna ze wszystkich sprawdzianów wynosi minimum 2. Wśród poprawianych przez ucznia sprawdzianów mogą znaleźć się te wskazane przez nauczyciela jako obowiązkowe. Uczeń, który nie jest obecny na pracy klasowej pisze ją w terminie wskazanym przez nauczyciela. Uczeń może poprawić ocenę z pracy klasowej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Do średniej ważonej na koniec semestru lub roku liczy się ocena wyższa. Waga oceny z poprawy pracy klasowej wynosi 2. 2
5. Kryteria ocen wymagania programowe Sprawność rozumienia mowy ze słuchu. A. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna). - uczeń rozpoznaje i wyodrębnia przyswojone elementy językowe, - prawidłowo dzieli strumień mowy (w przypadku tempa naturalnego jest w stanie wyodrębnić jedynie fragmenty lub pojedyncze zdania), - jedynie sporadycznie rozróżnia słowa o podobnym brzmieniu, - prawidłowo określa formę wysłuchanego komunikatu, pod warunkiem, że ma ona postać modelową, - uczeń określa ogólny sens wysłuchanej wypowiedzi, - uczeń wyodrębnia informacje, które występują w zrozumiałych dla niego kontekstach i są wyrażone zrozumiałym językiem, jednak ma trudności w wydzieleniu tylko żądanych informacji, bądź rozgraniczeniu informacji głównych i drugorzędnych, ogólnych i szczegółowych; - uczeń zauważa silne, jednoznacznie wyrażone związki między poszczególnymi częściami wysłuchanego komunikatu, pod warunkiem, że jego struktura jest modelowa; - uczeń jest w stanie śledzić fabułę komunikatu tylko w wypadku jasnej struktury, zrozumiałego języka i dydaktycznego tempa wypowiedzi. B. Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra). W zakresie komunikatu osadzonego w znanym kontekście uczeń: - bardzo dobrze rozpoznaje i wyodrębnia przyswojone lub nowe elementy językowe; - prawidłowo dzieli strumień mowy (w tempie zbliżonym do naturalnego); - rozróżnia słowa o podobnym brzmieniu, ale tylko te, które włączył do indywidualnego, aktywnego zasobu leksykalnego; - prawidłowo rozróżnia i określa występujące w komunikacie typy intonacji i odmiany języka; - prawidłowo określa formę wysłuchanej wypowiedzi; - w nowym komunikacie uczeń rozpoznaje i wyodrębnia przyswojone elementy języka; - rozróżnia i określa występujące w komunikacie typy intonacji i odmiany języka; - prawidłowo określa formę wysłuchanej wypowiedzi. W zakresie rozumienia treści komunikatu osadzonego w znanym zakresie tematycznym uczeń: - bardzo dobrze określa ogólny sens wysłuchanej wypowiedzi; - prawidłowo wyodrębnia żądane informacje; - prawidłowo wyodrębnia główną ideę całej wypowiedzi; - zauważa związki między poszczególnymi częściami wysłuchanego komunikatu, wynikające z jego logicznej struktury; - jest w stanie śledzić fabułę komunikatu, jednak jest to zależne od samej struktury komunikatu, języka i tempa wypowiedzi; - na podstawie wysłuchanego komunikatu poprawnie określa intencje wypowiedzi, autora i potencjalnego adresata. W przypadku komunikatu nowego uczeń: - jest w stanie prawidłowo określić ogólny sens wysłuchanej wypowiedzi; - wyodrębnia główne, kluczowe informacje; - zauważa logiczną strukturę wypowiedzi; - jest w stanie śledzić fabułę komunikatu, jednak dopiero w trakcie drugiego, bądź trzeciego słuchania; - określa autora i potencjalnego adresata wypowiedzi. 3
C. Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra). W zakresie percepcji dowolnego komunikatu ustnego: - bardzo dobrze rozpoznaje i wyodrębnia przyswojone lub nowe elementy językowe; - prawidłowo dzieli strumień mowy (niezależnie od tempa wypowiedzi); - rozróżnia słowa o podobnym brzmieniu; - potrafi prawidłowo rozróżnić i określić występujące w komunikacie typy intonacji i odmiany języka; - prawidłowo określa formę wysłuchanej wypowiedzi ustnej. W zakresie rozumienia treści dowolnego komunikatu ustnego: - bardzo dobrze określa ogólny sens wysłuchanej wypowiedzi; - prawidłowo wyodrębnia w wysłuchanym komunikacie żądane informacje; - prawidłowo wyodrębnia główną ideę całej wypowiedzi, bądź też jej fragmentów; - wskazuje i określa związki między poszczególnymi częściami, wynikające z logicznej struktury komunikatu; - skutecznie śledzi fabułę komunikatu; - na podstawie wysłuchanego komunikatu poprawnie określa intencje autora i potencjalnego adresata. Sprawność mówienia A. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna). - uczeń popełnia błędy językowe, które częściowo zakłócają komunikację; - uczeń odtwarza przyswojone w procesie dydaktycznym reakcje językowe, związane ze skończoną liczbą sytuacji komunikacyjnych; - tempo wypowiedzi jest wolne, a wypowiedź nie jest płynna; - uczeń używa zdań prostych; - uczeń popełnia błędy w artykulacji, akcentuacji, intonacji jak i składni; - w zakresie kompetencji komunikacyjnej uczeń potrafi dokonać prawidłowego wyboru formy wypowiedzi, jednak odpowiedni styl stanowi problem; - uczeń w miarę poprawnie buduje wypowiedzi w sytuacjach relacjonowania, choć negocjowanie i argumentowanie stanowią trudność. B. Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra). - uczeń rzadko popełnia błędy językowe, które nieznacznie tylko zakłócają komunikację; - uczeń poprawnie stosuje zasady artykulacji, akcentuacji i intonacji; - tempo wypowiedzi zbliżone jest do naturalnego; - uczeń swobodnie operuje modelowymi strukturami morfosyntaktycznymi i zdaniowymi; - uczeń prawidłowo analizuje sytuację komunikacyjną i dokonuje prawidłowego wyboru odpowiedniej formy i stylu wypowiedzi, co jednak ma ścisły związek ze znajomością przez ucznia komunikatu; - budowane komunikaty trafnie odzwierciedlają intencje ich autora i są nośne komunikacyjnie; - w sytuacjach jakościowo nowych uczeń przejawia tendencję do przyjęcia postawy zachowawczej, co niekorzystnie wpływa na jakość budowanych komunikatów; ekspresja jest nadal poprawna, ale pojawiają się błędy leksykalne i/lub składniowe; uczeń stosuje proste modelowe zdania. C. Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra). - uczeń popełnia błędy sporadycznie i nie zakłócają one komunikacji; - uczeń prezentuje bardzo dobre opanowanie zasad artykulacji, intonacji, akcentuacji, struktur morfosyntaktycznych i modeli zdań; - uczeń wypowiada się w naturalnym tempie, jego komunikat jest spójny i ma czytelną formę; 4
- uczeń bezbłędnie podejmuje decyzje związane z wyborem formy, stylu, struktur morfosyntaktycznych i modeli zdań adekwatnych do sytuacji komunikacyjnej; - uczeń w sposób naturalny wykorzystuje akcent logiczny i środki paralingwistyczne; - uczeń nie musi świadomie wykorzystywać modelu dla zbudowania własnej wypowiedzi, jest w stanie wygenerować różnorodne komunikaty, stwarzając swój własny styl komunikowania się. Sprawność czytania A. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna). - uczeń wolno czyta tekst i ma tendencję do dosłownego tłumaczenia go; - ma niewystarczająco rozwinięte umiejętności rozpoznawania, rozróżniania i prognozowania jednostek leksykalnych, form gramatycznych i struktur morfosyntaktycznych; - uczeń w większości przypadków jest w stanie prawidłowo przewidzieć i określić przedmiot i treść wypowiedzi, jednak wyodrębnienie myśli przewodniej całego komunikatu lub jego części stanowi dla niego trudność; - uczeń nie potrafi rozgraniczyć informacji, faktów, czy opinii głównych od drugorzędnych, nie potrafi uogólnić głównej myśli komunikatu, natomiast uogólnienie na poziomie całego komunikatu nie sprawia mu trudności; - w zakresie interpretacji uczeń potrafi poprawnie określić formę i funkcję komunikatu; - uczeń niekiedy potrafi trafnie określić styl, adresata lub potencjalnego odbiorcę, natomiast określenie intencji lub opinii autora stanowi trudność; - opinie lub oceny mają charakter ogólnych stwierdzeń, jednak osadzonych w kontekście komunikatu. B. Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra). - uczeń dysponuje szerokim polem czytania, następuje zwiększenie tempa czytania; - uczeń dąży do zrozumienia sensu komunikatu, a nie do przetłumaczenia go; - w nowym tekście rozpoznaje, rozróżnia i przewiduje zarówno jednostki leksykalne, jak i formy gramatyczne, podejmuje próby określenia znaczeń nieznanych wyrazów na podstawie ich analizy i kontekstu; - uczeń potrafi przewidzieć i określić zarówno przedmiot, jak i treść komunikatu, myśl przewodnią całego komunikatu i jego części; - uczeń poprawnie wyodrębnia fakty, rozróżnianie głównych i drugoplanowych opinii stanowi jednak trudność; - uczeń potrafi dokonać uogólnień na poziomie fragmentów tekstu, na poziomie całego tekstu, natomiast ma kłopoty z uogólnieniem jego głównej myśli; - uczeń potrafi poprawnie określić formę i funkcję komunikatu, określić jego styl, wskazać adresata lub potencjalnego odbiorcę; - podejmuje próby określenia intencji autora; - formułowane opinie lub oceny są poprawne pod względem merytorycznym i językowym, choć często są powierzchowne, pozbawione elementów kreatywności i subiektywizmu. C. Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra). - uczeń potrafi w szybkim tempie zapoznać się i zrozumieć różnorodne komunikaty; - uczeń prawidłowo rozpoznaje, rozróżnia, przewiduje jednostki leksykalne lub formy gramatyczne, prognozuje struktury morfosyntaktyczne na podstawie kontekstów, określa znaczenia nieznanych słów; - prawidłowo przewiduje i określa przedmiot i treść wypowiedzi, potrafi ustalić logiczną strukturę komunikatu, jak i prawidłowo wyodrębnia różnorodne, żądane informacje, a także określa myśl przewodnią całego tekstu lub jego fragmentów; 5
- uczeń prawidłowo wyodrębnia informacje, fakty, opinie główne spośród drugorzędnych, dlatego jest w stanie dokonywać uogólnień; - uczeń prawidłowo określa formę, funkcję, styl, język komunikatu oraz intencje i opinie autora, określa adresata lub potencjalnego odbiorcę; - wyraża opinie i oceny na podstawie przeczytanego komunikatu. Sprawność pisania A. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna) - uczeń jedynie częściowo potrafi utworzyć komunikat pisemny; - z trudem operuje ograniczoną informacją, jednak jest w stanie część przytaczanych faktów wykorzystać dla przeprowadzenia wnioskowania lub dokonania uogólnień; - wypowiedź jest w miarę uporządkowana, choć logiczna struktura może być chwiejna; - uczeń tworzy tekst komunikatywny, tzn. błędy językowe nie zakłócają jego odbioru; - pod względem stylistycznym wypowiedź jest jednolita, chociaż nie zawsze styl komunikatu jest zgodny z formą i/lub tematem wypowiedzi; - uczeń przejawia tendencję do odtwarzania modelu, posługuje się prostymi strukturami zdaniowymi, posiada stosunkowo wąski zakres słownictwa; - uczeń często nie może sprostać wymogowi określonego limitu słów czy czasu. B. Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra) - uczeń w tworzonych przez siebie komunikatach pisemnych omawia w sposób wyczerpujący główne, najbardziej istotne jego aspekty; - uczeń stosuje prawidłowe i podporządkowane tematowi uogólnienia, dzięki temu konstrukcja wypowiedzi jest czytelna i konsekwentna; - uczeń świadomie wykorzystuje zabiegi stylistyczne dla uzyskania logicznej spójności tekstu; - tekst jest poprawny językowo, błędy leksykalne, składniowe, ortograficzne i interpunkcyjne pojawiają się sporadycznie; - stylistyka komunikatu jest jednolita i adekwatna do formy wypowiedzi; - uczeń buduje wypowiedzi zgodne z opanowanym modelem; - uczeń potrafi zbudować poprawny komunikat pisemny, spełniający warunek określonego limitu słów, w określonym limicie czasu. C. Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra). - uczeń w swych wypowiedziach pisemnych omawia i przedstawia zadany temat wieloaspektowo, dokonując trafnych wniosków i uogólnień; - tekst ma czytelną wyważoną kompozycję, a jego struktura logiczna jest spójna; - wypowiedź jest poprawna pod względem językowym, bogato reprezentowany jest zasób leksykalny i występują skomplikowane struktury składniowe; - w wypowiedzi błędy ortograficzne praktycznie nie występują, natomiast interpunkcyjne mogą sporadycznie pojawić się w nietypowych i złożonych konstrukcjach zdaniowych; - stylistyka komunikatu jest jednolita, adekwatna do formy, celu i tematu wypowiedzi; - uczeń świadomie dokonuje selekcji środków językowych dla wyrażenia obranego stylu; - uczeń tworzy zróżnicowane pod względem formy i treści komunikaty pisemne, które cechuje kreatywność, biegłość w posługiwaniu się językiem oraz indywidualny styl. Wymagania ponadprzedmiotowe A. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna) 6
- uczeń opanowuje wiadomości niezbędne dla zaliczenia określonego etapu nauczania, - w razie problemu, potrzebuje pomocy nauczyciela, - potrafi korzystać ze źródeł informacji, do których ma bezpośredni dostęp, - wymaga pomocy w planowaniu pracy i systematyczności w nauce, - z trudnością integruje opanowane elementy treści nauczania, - do korzystania z języka francuskiego / hiszpańskiego jako narzędzia komunikowania się musi być silnie stymulowany, - w działaniach zespołowych najczęściej podejmuje się wykonania prostszych zadań. B. Poziom wymagań rozszerzonych (ocena dobra) - uczeń prezentuje postawę otwartości i ciekawości wobec nowych wiadomości, - nie zawsze potrafi samodzielnie zauważyć i sformułować problem, - potrafi korzystać z typowych źródeł informacji, - potrafi zaplanować elementy swojej pracy, jest systematyczny, ale wymaga podpowiedzi dotyczącej metody pracy, - woli działać w sytuacjach mu znanych, według ustalonych procedur, - do wyników swojej pracy ma bardziej stosunek emocjonalny niż racjonalny, co obniża zdolność samokontroli i samooceny, - cechuje go gotowość do wykorzystywania języka francuskiego / hiszpańskiego jako narzędzia komunikowania się, - w działaniach zespołowych przejawia odpowiedzialność za efekty pracy grupy, potrafi podejmować decyzje, choć nie jest inicjatorem. C. Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra) - uczeń prezentuje postawę otwartości i ciekawości wobec nowych wiadomości, - samodzielnie zauważa i formułuje problemy, planuje sposób ich rozwiązania, - poszukuje, dociera i korzysta z różnorodnych źródeł informacji, które selekcjonuje i opracowuje, - racjonalnie i efektywnie planuje swoją pracę, biorąc odpowiedzialność za wyniki i konsekwencje swoich decyzji, - wykorzystuje język francuski / hiszpański jako narzędzie komunikowania się w sytuacjach typowych i nietypowych, - w działaniach zespołowych przejawia odpowiedzialność za efekty pracy grupy, umie podejmować decyzje, wywiązuje się z przydzielonych zadań, często je inicjując. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawach programowych, a braki te uniemożliwiają mu dalsze zdobywanie wiedzy. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w około 75% spełnia wymagania poziomu podstawowego, czyli oceny dostatecznej. Ma braki w opanowaniu podstaw programowych, ale nie przekreślają one możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z języka francuskiego / hiszpańskiego. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, dobrą i bardzo dobrą, a jednocześnie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami lub osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach, klasyfikując się do finałów na szczeblu regionalnym albo krajowym. 7