Analiza potrzeb szkoleniowych w powiecie chrzanowskim 2011 rok

Analiza potrzeb szkoleniowych w powiecie chrzanowskim 2011 rok Opracowanie: Agnieszka Woźniak Biel Samodzielny Specjalista ds. rozwoju zawodowego Marta Kitlińska Specjalista ds. rozwoju zawodowego- stażysta Chrzanów dn. 24.02.2011 r. Strona 1

1. CHRZANOWSKI RYNEK PRACY Analizując chrzanowski rynek pracy można zauważyć, że na terenie powiatu chrzanowskiego na dzień 31.12.2010r. było 10 074 podmiotów gospodarczych, gdzie zdecydowaną większość stanowiły firmy prywatne (97 %), a tylko 287 (2,6%) należy do sektora publicznego. W sektorze prywatnym największy udział procentowy według formy organizacyjno prawnej stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ( 79,3%) oraz spółki cywilne ( 9,1 %). Szczegółową strukturę podmiotów gospodarczych działających na terenie powiatu chrzanowskiego wg formy organizacyjno prawnej przedstawia wykres nr 1. Wykres nr 1. 541 992 242 8549 spółki handlowe fundacje, stowarzyszenia spółki cywilne osoby fiz. prowadzące dział. gosp. Najliczniejszą grupę wśród prywatnych przedsiębiorców stanowili pracodawcy prowadzący działalność handlową ( stanowili aż 45% ), bądź zajmujący się budownictwem ( 18 %) lub prowadzący działalność przemysłową ( 13 %). Niespełna co dziesiąta organizacja związana była z transportem. Do dynamicznie rozwijających się branż na naszym terenie należą również podmioty zajmujące się obsługą i wynajmem nieruchomości, usługami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej, usługami związanymi z zakwaterowaniem i wyżywieniem. Pod względem wielkości przedsiębiorstw powiat chrzanowski nie różni się od typowego wyglądu zarówno małych jak i dużych lokalnych rynków pracy. Dominują na nim firmy bardzo małe, zatrudniające co najmniej 5 osób, zaś firmy średnie stanowią ok. 30% Strona 2

wszystkich firm. Zdecydowana większość (aż 93%) ogółu zakładów pracy znajduje się na terenach miejskich, a w szczególności w samym centrum powiatu. Szczegółową strukturę podmiotów gospodarczych z terenu powiatu chrzanowskiego wg wybranych sekcji gospodarki przedstawia wykres nr 2. Wykres nr 2 10% 4% 4% 5% 1% 13% 18% 45% rolnictw o, leśnictw o budow nictw o transport i gospodarka magazynow a dziłalność finansow o-ubezpieczeniow a przemysł handel, napraw a pojazdów mechanicznych zakw aterow anie i w yżyw ienie obsługa nieruchomości Największy udział wśród podmiotów gospodarczych działających na terenie powiatu chrzanowskiego stanowiły podmioty zajmujące się: - handlem hurtowym i detalicznym, naprawą pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego, co stanowi aż 45% ogółu tj. 3 771 podmiotów - budownictwem- tj. 18 %- 1 505; - przetwórstwem przemysłowym tj. 13 % - 1 110; - transportem, gospodarką magazynową i łącznością tj. 10 %- 856; - usługami finansowymi i ubezpieczeniowymi.4 %- 322; - usługi gastronomiczne, zakwaterowania i wyżywienia 4 %- 326, - rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem tj. 1 %- 101; Z kolei wykres nr 3 przedstawia strukturę podmiotów gospodarczych w poszczególnych gminach na terenu powiatu. Strona 3

Wykres nr 3 Babice Trzebinia Libiąż Chrzanów Alwernia 0% 20% 40% 60% 80% 100% rolnictw o, leśnictw o budow nictw o transport i gospodarka m agazynow a dziłalność finansow o-ubezpieczeniow a przem ysł handel, napraw a pojazdów m echanicznych zakw aterow anie i w yżyw ienie obsługa nieruchom ości Analizując powyższy wykres można stwierdzić, iż we wszystkich gminach powiatu chrzanowskiego najwięcej podmiotów gospodarczych zajmuje się handlem hurtowym i detalicznym, naprawą pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego. W gminie Babice dość prężnie rozwija się również budownictwo, rolnictwo i przemysł, a w gminie Alwernia - budownictwo. 2.1 STRUKTURA OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W PUP CHRZANÓW ( STAN NA 31.12.2010r.) W chrzanowskim urzędzie pracy w końcu grudnia 2010r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 5 896 osób, w tym 3 180 kobiet i była wyższa o 510 osób w stosunku do listopada. Także w stosunku do grudnia 2009r. zanotowano wzrost liczby bezrobotnych o 533 osoby. Strona 4

Tabela nr 1 Miesiące Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych stan na 31.12.2010 roku Kobiety Styczeń 5939 3130 Luty 6187 3238 Marzec 6206 3215 Kwiecień 5601 2846 Maj 5383 2785 Czerwiec 5084 2689 Lipiec 4938 2616 Sierpień 4847 2631 Wrzesień 4939 2703 Październik 5115 2792 Listopad 5386 2890 Grudzień 5896 3180 Wykres nr 4 Stan bezrobotnych w 2010 roku utrzymywał tendencję zwyżkową w pierwszym kwartale; kwartał II i III charakteryzowały się tendencją spadkową, Strona 5

natomiast od września ubiegłego roku liczba osób bezrobotnych systematycznie wzrastała. Grudzień to okres, w którym zakończyły się prace sezonowe w budownictwie, leśnictwie, ogrodnictwie, przede wszystkim na uciążliwe warunki atmosferyczne. To również okres powrotów po zakończeniu aktywnych form zatrudnienia, gdyż rzadziej oferuje się pracę osobom wcześniej zatrudnionym na subsydiowanych miejscach pracy. Wśród rejestrujących się osób bezrobotnych były także osoby zwalniane z zakładów pracy na podstawie wcześniejszych, zgłaszanych przez pracodawców zwolnień grupowych, jak i zwolnienia z mniejszych zakładów pracy. W końcu roku w wielu przypadkach kończą się umowy na czas określony, których pracodawcy nie przedłużają. Ponadto wpływ na wzrastający poziom bezrobocia ma mniejsza liczba wolnych miejsc pracy, w tym również subsydiowanego zatrudnienia. W grudniu 2010 roku wskaźnik stopy bezrobocia liczony dla powiatu chrzanowskiego osiągnął poziom 13,1% co w porównaniu do grudnia 2009 roku oznacza wzrost o 1,2 punktu procentowego. Stopa bezrobocia dla województwa małopolskiego wyniosła natomiast 10,4% a dla kraju 12,3%. Zmiany stopy bezrobocia od roku 2009 przedstawia poniższy wykres. Wykres 5. Zmiany stopy bezrobocia w latach 2009-2010 Strona 6

W powiecie chrzanowskim stopa bezrobocia rosła od października 2009 roku aż do marca 2010. Od kwietnia do sierpnia zanotowano 1,5% spadek wartości stopy bezrobocia. O spadku zadecydował mniejszy niż w poprzednich miesiącach napływ nowych bezrobotnych i wzrost liczby wyłączeń z ewidencji z tytułu podjęcia pracy. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż od czerwca 2010 stopa bezrobocia w powiecie chrzanowskim wykazywała niższe wartości niż stopa bezrobocia liczona dla całego kraju. We wrześniu zanotowano wzrost stopy bezrobocia do poziomu 11,2%. Jednak nadal była ona niższa niż stopa bezrobocia w kraju. Na koniec roku stopa bezrobocia wzrosła do poziomu 13,1%. 2.2 STRUKTURA WYKSZTAŁĆENIA OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W PUP CHRZANÓW ( stan na 31.12.2010r.). Jak wynika ze struktury przedstawionej w tabeli nr 2, najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym, policealnym i średnim zawodowym oraz wykształceniem gimnazjalnym. Stanowią one 75% wszystkich osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie. Osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym stanowią 13 % ogółu zarejestrowanych, natomiast z wykształceniem wyższym 12%. Tabela nr 2 Poziom wykształcenia Liczba osób zarejestrowanych Stan na 31.12.2010 roku Wyższe 732 Policealne i średnie zawodowe 1454 Średnie ogólnokształcące 777 Zasadnicze zawodowe 1480 Gimnazjalne i poniżej 1453 Strona 7

Wykres nr 6 2.3 STRUKTURA STAŻU PRACY OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W PUP CHRZANÓW ( stan na 31.12.2010r.). W końcu roku 2010 roku odnotowano w ewidencji 1 086 osób nie posiadających stażu pracy. Grupa ta stanowiła 18,4% ogółu bezrobotnych. W populacji osób bez stażu w zestawieniu z analogicznym okresem roku ubiegłego nastąpił wzrost o 83 osoby. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż bez stażu pracy w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie figurowało więcej kobiet niż mężczyzn. Najliczniejszą grupę w strukturze bezrobotnych wg stażu pracy stanowiły osoby posiadające staż pracy od roku do 5 lat 1 529 osób (26 %). Niepokojące jest to, że w urzędzie pracy jest aż 798 osób, które posiadają staż pracy dwudziestoletni lub wyższy i nadal pozostają bez zatrudnienia. Stanowili oni na koniec roku 2010 13,5 % ogółu bezrobotnych. Strona 8

Tabela nr 3 Staż pracy Liczba osób zarejestrowanych Do 1 roku 887 1-5 lat 1529 5-10 lat 784 10-20 lat 812 20-30 lat 575 30 lat i więcej 223 Bez stażu 1086 Wykres nr 7 2.4 STRUKTURA OSÓB BĘDĄCYCH W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY ZAREJESTROWANYCH W PUP CHRZANÓW ( stan na 31.12.2010r.). Jak pokazują przemiany społeczno-gospodarcze ostatnich lat, osoby o niskich kwalifikacjach są rzadziej zatrudniane i w największym stopniu zagrożone bezrobociem. Ich sytuacja, w porównaniu z pracownikami średnio i wysoko wykwalifikowanymi, jest niewątpliwie gorsza. Drugą w kolejności pod względem liczebności zbiorowością wśród bezrobotnych powiatu chrzanowskiego są właśnie osoby bez wykształcenia średniego. Na koniec grudnia liczba tych osób wyniosła 2933 osoby i stanowiła 49,7 % ogółu bezrobotnych. W ewidencji chrzanowskiego urzędu pracy znajduje się także 1597 osób bez Strona 9

doświadczenia zawodowego (27,1%). Udział osób bez kwalifikacji zawodowych zwiększył się w porównaniu do roku 2009 o 0,3%. Niewątpliwie negatywnym zjawiskiem jest nadal utrzymujący się wysoki udział wśród bezrobotnych ogółem kobiet jak również osób długotrwale bezrobotnych. Kobiety stanowiły 53,9% w końcu roku 2010. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że pomimo wzrostu liczby kobiet w grudniu 2010 roku o 272 osoby w porównaniu do roku 2009, ich udział w liczbie bezrobotnych ogółem jest niższy o 0,5%. Analizując sytuację kobiet na rynku pracy powiatu chrzanowskiego w całym roku 2010 stwierdzić należy również, że od stycznia do listopada 2010 roku liczba kobiet spadła o 7,7%. Wzrost odnotowany w grudniu spowodowany był ogólnym wzrostem liczby bezrobotnych. Osoby długotrwale bezrobotne stanowiły 40% ogółu zarejestrowanych więcej o 4,9% niż w roku 2009 a ich liczba wzrosła od roku 2009 aż o 482 osoby. Długotrwale bezrobotni są mniej podatne na różne formy aktywizacji. Pozostawanie bez pracy uznają najczęściej za stan normalny i potrzeba dużo wysiłku, tak ze strony publicznych służb zatrudnienia, jak i ich samych, by ten stan zmienić. Długookresowe przebywanie bez pracy to także wynik braku chęci podejmowania jakiegokolwiek zatrudnienia przez osoby bezrobotne. Jedna z przyczyn takiej sytuacji jest rozwinięta na szeroką skalę szara strefa, w której osoby długotrwale bezrobotne stanowią większość pracujących. Osoby bezrobotne zamieszkałe na terenach wiejskich stanowiły na koniec grudnia 2010 roku tylko 33,7% wśród ogółu osób zarejestrowanych w chrzanowskim urzędzie pracy. W porównaniu z analogicznym okresem z ubiegłego roku, udział bezrobotnych zamieszkałych na wsi uległ dalszemu zmniejszeniu o 0,3%. W tej grupie osób dominowali bezrobotni nie posiadający gospodarstwa rolnego, stanowiąc ponad 99% ogółu bezrobotnych mieszkających na wsi. Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi podobnie jak w skali całego bezrobocia tylko nieliczni posiadają prawo do zasiłku dla bezrobotnych 16,2%. Kobiety stanowiły 54,7% omawianej populacji, natomiast osoby młode (w wieku 18-24 lata) 27,6% całej grupy. Szczegółową strukturę osób bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy przedstawia tabela nr 4 oraz wykres nr 8. Strona 10

Tabela nr 4 Bezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy Liczba osób zarejestrowanych W wieku do 25 roku życia 1451 Długotrwale bezrobotni 2357 Kobiety nie pracujące po urodzeniu dziecka 501 Powyżej 50 roku życia 1138 Bez kwalifikacji zawodowej 1328 Bez doświadczenia zawodowego 1597 Bez wykształcenia średniego 2933 Samotnie wychowujący dziecko do 18 roku życia 469 Po odbywaniu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 156 Niepełnosprawni 275 Wykres nr 8: Struktura osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy Strona 11

2.5 STRUKTURA ZAWODOWA OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W PUP CHRZANÓW ( stan na 31.12.2010r.). Na podstawie analizy statystycznej określono najliczniejszą grupę osób bezrobotnych uwzględniając strukturę zawodową czyli ostatnio wykonywany zawód bądź zawód wyuczony (na podstawie danych statystycznych PUP w Chrzanowie, stan na 31.12.2010 roku). Tabela nr 5 Struktura osób bezrobotnych wg zawodu Liczba osób zarejestrowanych w danym zawodzie Udział procentowy w stosunku do ogółu zarejestrowanych (%) Sprzedawca 489 8,3% Robotnik budowlany 222 4% Operator robotów I manipulatorów przemysłowych 189 3,2% Ślusarz 140 3% Pracownik biurowy 104 2% Asystent ekonomiczny 101 1,8% Krawiec 84 1,5% Magazynier 77 1,3% Robotnik gospodarczy 73 1,0% Nauczyciel 72 1,2% Górnik eksploatacji podziemnej 64 1,1% Sprzątaczka 64 1,1% Kucharz 61 1,0% Technik mechanik 61 1,1% Murarz 61 1,1% Mechanik pojazdów samochodowych 55 1,0% Spawacz 52 1,0% Elektromonter zakładowy 33 0,7% Fryzjer 40 0,7% Pracownik administracyjny 37 0,7% Kierowca samochodu ciężarowego 41 0,7% Bez zawodu 837 14,2% Strona 12

Wykres nr 9: Struktura osób bezrobotnych według struktury zawodowej. Na podstawie danych statystycznych zamieszczonych w tabeli nr 5 można stwierdzić, iż największą grupą bezrobotnych pozostających w ewidencji tutejszego Urzędu są osoby posiadające zawód sprzedawcy, stanowią oni bowiem aż 8,3% ogółu bezrobotnych. Kolejną liczną grupą są robotnicy budowlani stanowiący 4,0% osób zarejestrowanych w PUP, ślusarze (3,0%) oraz pracownicy biurowi ( 2,0%). Pozostałe zawody wymienione w tabeli nr 5 stanowią poniżej 2% ogółu osób bezrobotnych. Niepokojący jest również fakt, że są zarejestrowane osoby bez zawodu czyli takie, które mają wykształcenie podstawowe, bądź gimnazjalne a zarazem nie zetknęły się z pracą. Ta grupa bezrobotnych stanowi aż 14,1% ogółu bezrobotnych.. W związku z powyższym, uzasadnionym wydaje się przedstawienie tym osobom oferty szkoleń zawodowych, dających im możliwość nabycia konkretnych umiejętności. 3.1 ZAPOTRZEBOWANIE NA ZAWODY, ANALIZA OFERT PRACY. Na podstawie ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie w 2010 roku przeprowadzono analizę zapotrzebowania na zawody. Otrzymane wyniki charakteryzują rynek pracy szczególnie ten lokalny, gdyż najwięcej ofert i podjęć pracy występuje na terenie naszego powiatu. Strona 13

W 2010 roku pracodawcy zgłosili do Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie 3 224 oferty pracy (z czego ofert niesubsydiowanych było 1 859). Jednocześnie najwięcej ofert pracy zgłoszono w zawodach: pakowacz (171 ofert), sprzedawca (114 ofert); brukarz ( 105 ofert) robotnik budowlany ( 91); kierowca samochodu ciężarowego ( 73); mechanik maszyn i urządzeń ( 70); kasjer handlowy ( 68); sprzątaczka ( 65). W dalszej kolejności zawodami, które cieszyły się zainteresowaniem są: rozbieracz wykrawacz; przedstawiciel handlowy; pracownik biurowy; magazynier. Szczegółowe zapotrzebowanie na zawody przedstawione zostały w tabeli nr 6. Analizując oferty pracy zgłoszone do tutejszego Urzędu można wywnioskować, iż: - Najwięcej ofert pracy wpłynęło na stanowisko: pakowacz. Pod tym szeroko rozumianym terminem kryją się zawody takie jak: operator maszyn i urządzeń, operator maszyn pakujących, operator maszyn do produkcji wyrobów spożywczych. Jest to zawód, który nie wymaga dodatkowych kwalifikacji od osób zainteresowanych a charakter pracy jest ściśle związany z pracą przy taśmie produkcyjnej. Istotnym jest tutaj fakt, iż niemal wszystkie oferty pracy w tym zawodzie były ofertami niesubsydiowanymi. - Bardzo dużo ofert dotyczyło zawodu sprzedawcy, jednak niezmiennie osobom znajdującym się w ewidencji tut. Urzędu brakuje wymaganych kwalifikacji takich jak: umiejętność obsługi kasy fiskalnej czy posiadanie aktualnej książeczki SANEPIDU-u. Na 348 ofert pracy w zawodzie sprzedawcy, które wpłynęły do tut. Urzędu tylko 114 było ofertami nie wymagającymi dodatkowego wsparcia finansowego ze strony PUP w postaci prac interwencyjnych, stażu lub innej formy subsydiowanej. - Istotnym zawodem na chrzanowskim rynku okazał się mechanik maszyn i urządzeń, wymagający od osób bezrobotnych posiadania odpowiednich kwalifikacji. - Na chrzanowskim rynku pracy występuje duże zapotrzebowanie na kierowców kat. C oraz C+E, którzy posiadają pełne uprawnienia do wykonywania ww. zawodu tzn. ukończyli szkolenie z zakresu kwalifikacji wstępnej. Z reguły pracodawcy wymagają również dodatkowych uprawnień od kandydatów np. w zakresie przewozu materiałów niebezpiecznych wraz z cysternami. - W dalszym ciągu na lokalnym rynku pracy istnieje duże zapotrzebowanie w zawodach budowlanych, wśród których brakuje pracowników takich jak: robotnik budowlany. - W ubiegłym bardzo wielu pracodawców zgłaszało wolne miejsca pracy w zawodzie: Brukarz. Należy podkreślić iż najczęściej były to oferty niesubsydiowane. Strona 14

- Chrzanowski rynek pracy w dalszym ciągu wykazuje duży popyt na spawaczy oraz operatorów sprzętu ciężkiego. - Pracodawcy z branży usługowej zgłaszają zapotrzebowanie na pracowników na stanowiska: fryzjer, krawiec, pomoc kucharza, kucharz. Warto organizować szkolenia, dzięki którym osoby posiadające takie kwalifikacje i jednocześnie z różnych przyczyn nie wykonują tego zawodu od wielu lat, które pozwolą na powrót na rynek pracy. Tabela nr 6 Poszukiwany zawód Ilość wszystkich Liczba ofert pracy ofert pracy niesubsydiowanych Pakowacz 172 171 Sprzedawca 348 114 Brukarz 109 105 Pozostali pracownicy przy pracach prostych 100 100 Robotnik budowlany 105 91 Kierowca samochodu ciężarowego 73 73 Mechanik maszyn i urządzeń 71 70 Kasjer handlowy 77 68 sprzątaczka 65 65 Robotnik w przemyśle przetwórczym 58 56 Przedstawiciel handlowy 51 49 Rozbieracz -Wykrawacz 40 39 Doradca finansowy 39 39 Pracownik biurowy 227 33 magazynier 43 23 krawiec 27 20 Operator przetwórstwa mięsnego 21 20 telemarketer 20 19 Operator urządzeń pakujących 19 19 fryzjer 58 18 kucharz 35 14 Pomoc kuchenna 23 14 Robotnik gospodarczy 164 10 Zbrojarz-Betoniarz 7 6 Mechanik samochodów osobowych 17 5 Strona 15

3.2 MONITORING ZAWODÓW NADWYŻOWYCH I DEFICYTOWYCH. Analizując lokalny rynek pracy przedstawiono jeszcze wyniki, które porównują oferty pracy w zawodach, w których było najmniej zgłoszonych miejsc pracy w stosunku do struktury osób bezrobotnych, czyli zawody nadwyżkowe oraz zawody deficytowe, w których było więcej ofert pracy niż osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie. Zawody, w których w 2010r. zgłoszono najwięcej ofert pracy ( zarówno ofert subsydiowanych jak i niesubsydiowanych ) przedstawiono w tabeli nr 7. tabela nr 7 Nazwa zawodu Liczba osób zarejestrowanych w danym zawodzie (wyuczony lub wykonywany) Stan na 30.06.2010 roku Ilość ofert pracy Sprzedawca 369 231 Pracownik biurowy 110 190 Robotnik gospodarczy 42 124 Pakowacz 66 64 Robotnik budowlany 158 59 Pracownik administracyjny 24 51 Fryzjer 15 44 Kierowca samochodu ciężarowego 36 42 Brukarz 6 33 Kucharz 59 24 Magazynier 45 20 Rozbieracz - Wykrawacz 13 21 sprzątaczka 61 22 Księgowy 16 17 Ślusarz 127 13 Krawiec 84 10 Asystent ekonomiczny 88 6 Górnik eksploatacji podziemnej 66 0 Murarz 60 5 Technik mechanik 50 5 Strona 16

Sytuacja na lokalnym rynku pracy pod względem ilości otrzymanych ofert pracy uległa poprawie. W zawodach: sprzedawca, robotnik budowlany, robotnik gospodarczy, kierowca samochodu ciężarowego, pakowacz, fryzjer, kucharz wzrosła liczba ofert pracy. Największy wzrost odnotowały oferty w zawodzie: pakowacz. Pozytywnym zaskoczeniem jest również duża dynamika w zawodzie sprzedawcy. W I półroczu 2010r. największy deficyt ( czyli nadwyżkę popytu nad podażą) wykazywały następujące grupy zawodowe: pracownicy przy pracach prostych i handlu, pracownicy obrotu pieniężnego., agent ubezpieczeniowy, telemarketer, recepcjonistka, sprzątaczka, robotnik gospodarczy, sekretarka, fryzjer, księgowy, pakowacz, pomoc kuchenna. Należy wyjaśnić, iż w przypadku ofert pracy na pracownika biurowego spośród 190 ofert jakie wpłynęły do tut. Urzędu na dzień 30.06. tylko 10 ofert było ofertami niesubsydiowanymi. Pozostałe oferty w zawodzie: pracownik biurowy stanowiły oferty stażowe, prace interwencyjne oraz roboty publiczne. Reasumując, pracownik biurowy od kilku już lat stanowi zawód nadwyżkowy, co oznacza, iż liczba ofert pracy niesubsydiowanych w tym zawodzie jest znacznie niższa niż liczba osób posiadających ww. kwalifikacje. W powiecie chrzanowskim jednak większość zawodów wykazuje nadwyżkę siły roboczej. W badanym okresie najwyższy wskaźnik intensywności nadwyżki osiągnęły następujące zawody: specjalista administracji publicznej, elektryk, górnik eksploatacji podziemnej, szwaczka, cukiernik, technik mechanik, ślusarz, piekarz, krawiec, pracownik ochrony osób i mienia, magazynier. Do zawodów, które od kilku lat utrzymują nadwyżkę siły roboczej zaliczamy: asystenta ekonomicznego, kucharza oraz krawca. Do zawodów, które w ostatnich latach wykazują deficyt siły roboczej należą: brukarz oraz robotnik gospodarczy. Do zawodów dobrze rokujących, czyli które obecnie osiągają deficyt siły roboczej, a w przeszłości osiągały nadwyżkę, zaliczamy: księgowego, telemarketera, agenta ubezpieczeniowego oraz mechanika maszyn i urządzeń przemysłowych. Powyższe wnioski potwierdza również Barometr zawodów opracowany przez Wojewódzki Urząd pracy w Krakowie Jest on prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2011r. Badanie zostało przeprowadzone z udziałem pracowników tut. Urzędu w IV kwartale ubiegłego roku. Strona 17

NADWYŻKA RÓWNOWAGA DEFICYT BAROMETR ZAWODÓW 2011 Agenci ubezpieczeniowi Brukarze Specjaliści ds. finansowych Fryzjerzy Operatorzy koparek Samodzielni księgowi Diagności samochodowi Specjaliści ds. programów unijnych Cieśle i stolarze budowlani Floryści Instruktorzy nauki jazdy kasjerzy kierowcy samochodów ciężarowych kierowcy autobusów operatorzy sprzętu do robót ziemnych magazynierzy malarze budowlani opiekunowie osób starszych i niepełnosprawnych opiekunki dziecięce sprzedawcy spawacze sekretarki tynkarze projektanci i programiści stron internetowych asystenci ekonomiczni betoniarze i zbrojarze cukiernicy górnicy graficy komputerowi kelnerzy i barmani murarze nauczyciele obuwnicy piekarze pielęgniarki i położne portierzy pracownicy socjalni robotnicy budowlani ślusarze sprzątaczki specjaliści administracji publicznej 3.3 WYKAZ POTRZEB SZKOLENIOWYCH OSÓB UPRAWNIONYCH DO SZKOLENIA Powiatowy Urząd Pracy sporządza wykaz potrzeb szkoleniowych osób bezrobotnych i poszukujących pracy z wykorzystaniem m.in. zgłoszeń osób uprawnionych. Na przełomie 2010 i 2011r. tut. urząd celem rozpoznania potrzeb szkoleniowych przeprowadzał ankiety wśród osób zgłaszających się do PUP. Podsumowanie zebranych ankiet przedstawia tabela nr 8. Tabela nr 8 Nazwa szkolenia Liczba osób Obsługa koparko- ładowarki 22 Obsługa wózka widłowego 22 Kasa fiskalna 16 Spawacz 13 Obsługa komputera podstawowa+ rozszerzona 14 Pracownik ochrony osób i mienia 12 Operator sprzętu ciężkiego 12 Szkolenia językowe 4 Florystyka 4 Strona 18

Zbrojarz, betoniarz 3 Murarz, tynkarz 4 Uprawnienia SEP 3 Księgowość 2 Pracownik biurowy 2 Fliziarz - Posadzkarz 3 Kadry i płace 2 Z analizy ankiet złożonych przez osoby uprawnione do szkolenia wynika, iż największym zainteresowaniem cieszą się następujące kierunki kursów: obsługa sprzętu ciężkiego oraz wózka widłowego, spawacz różnymi metodami., pracownik ochrony osób i mienia. Dużym zainteresowaniem cieszą się szkolenia z zakresu obsługi kasy fiskalnej czy obsługi komputera, zarówno kurs podstawy jak i moduł rozszerzony. Ponadto osoby bezrobotne wykazywały chęć do udziału w szkoleniach ogólnobudowlanych: : zbrojarzbetoniarz, murarz- tynkarz, uprawnienia SEP do 1 KV, spawacz. Kolejna kategoria szkoleń najczęściej wskazywanych przez osoby bezrobotne to: obsługa programów magazynowo- sprzedażowych, kosmetyczka, specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych, kucharz. 3.4 SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ ZAKOŃCZONYCH SZKOLEŃ Istotną informacją przy ustalaniu kierunków szkoleń na dany rok jaką specjalista ds. rozwoju zawodowego powinien wziąć pod uwagę jest efektywność realizowanych szkoleń z lat poprzednich. Najwyższy wskaźnik podjęć pracy w ostatnich latach odnotowały następujące szkolenia: Rok 2009 - Lider Aktywności Zawodowej 100% - Brukarz 55% - Pokojowa w hotelu 50% - Kelner- barman 45% - ABC własnej działalności gospodarczej, czyli pierwsze kroki w biznesie 38% - Świadectwo kwalifikacji 31% - Prawo jazy kat. C, E, D 27% - Operator sprzętu ciężkiego 25% - Obsługa wózka widłowego- -27% - Spawacz 40% Strona 19

Rok 2010 - Operator sprzętu ciężkiego 46% - Spawacz 30% - prawo jazdy kat. C, E, D 30% - Obsługa wózka widłowego 33% - Kwalifikacja wstępna, kurs dokształcający dla kierowców 40% - Specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych 45% - ABC własnej firmy 88% - Stylizacja paznokci 33% 4. WYKAZ POTRZEB SZKOLENIOWYCH ZGŁASZANYCH PRZEZ PRACOWNIKÓW TUT. URZĘDU /pośrednicy pracy, lider klubu pracy, doradcy zawodowi/. Na podstawie obserwacji i kontaktu z osobami bezrobotnymi a także na podstawie analiz potrzeb rynku pracy oraz ofert pracy liderzy klubu pracy zauważają potrzebę przeprowadzenia w 2011r. następujących szkoleń: - Księgowość z obsługą programu Płatnik lub Symfonia. - Magazynier z obsługą wózka widłowego oraz komputerem - Obsługa kasy fiskalnej i terminali płatniczych - Opiekun osób starszych i dzieci z elementami rehabilitacji - Mała gastronomia z elementami własnej firmy - Kelner Barman z obsługa kasy fiskalnej - Przedstawiciel handlowy - Nowoczesne techniki wykańczania wnętrz. Doradcy zawodowi w wyniku rozmów z osobami bezrobotnymi i poszukującymi pracy oraz pracodawcami zauważyli duże zapotrzebowanie na szkolenia: - Sprzedawca kasjer handlowy z obsługą różnego typu kas fiskalnych, terminali płatniczych - Kucharz catering z modułem prowadzenia własnej działalności - Magazynier z obsługą kas fiskalnych, wózka widłowego i komputerowym programem do fakturowania - Monter sieci wod-kan-gaz i co - Profesjonalna obsługa komputera - Opiekunka dziecięca - Projektant mebli - Spawacz Strona 20

- Brukarz wykwalifikowany robotnik drogowy - Pracownik ochrony z licencją - Pokojowa z nowoczesnymi technikami sprzątającymi. W minionym roku pracodawcy zgłosili do tut. Urzędu 1859 ofert pracy z tzw. wolnego rynku. Najczęściej były to oferty na następujące stanowiska: pracownik linii produkcyjnej, sprzedawca, pracownik branży ubezpieczeniowej, brukarz, robotnik budowlany, sprzątaczka, kierowca samochodu ciężarowego, kasjer handlowy, rozbieracz- wykrawacz, krawiec, fryzjer, spawacz, murarz. Biorąc powyższe pod uwagę pośrednicy pracy proponują wprowadzić do planu szkoleń w roku 2011 następujące kierunki kursów: Sprzedawca, kasjer Magazynier Kierowca samochodu ciężarowego Kierowca autobusu Szkolenia z branży budowlanej: cieśla, zbrojarz-betoniarz, murarz, brukarz, robotnik budowlany. Kucharz, pomoc kucharza Fryzjer Krawiec Sprzątaczka Mechanik pojazdów samochodowych. Dokonując analizy lokalnego rynku pracy pod kątem ustalenia potrzeb szkoleniowych należy wziąć pod uwagę także oferty zamieszczane na stronach internetowych o zasięgu terytorialnym czy lokalnej prasie. Poza ww. stanowiskami pracodawcy poszukują pracowników z określonymi umiejętnościami na następujące stanowiska: księgowy, informatyk, administrator sieci, projektowanie stron www z grafiką komputerową, kierowca z uprawnieniami na przewóz materiałów niebezpiecznych. Pracodawcy bardzo często wymagają od potencjalnych pracowników rozbudowanego zakresu umiejętności i kwalifikacji. Dla przykładu kandydat na stanowisko sprzedawca powinien znać obsługę kasy fiskalnej oraz komputera, posiadać umiejętności profesjonalnej obsługi klienta, musi być zaznajomiony z technikami sprzedaży oraz w niektórych branżach posiadać książeczkę sanepidu. Pracodawcy Strona 21

często wymagają od pracowników dodatkowych umiejętności, jak znajomość języków obcych. Opierając się na analizie liczby podjęć pracy po szkoleniach realizowanych w 2009 i 2010r. specjalista ds. rozwoju zawodowego proponuje przeprowadzenie następujących szkoleń w 2011r.: Operator sprzętu ciężkiego, spawacz, brukarz, specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych, ABC własnej firmy. Są to szkolenia, po których odnotowano najwyższą efektywność podjęć pracy. Ponadto uzasadnionym wydaje się przeprowadzenie szkoleń, które cieszyły się największym zainteresowaniem wśród osób uprawnionych do tej formy aktywizacji. Analizując ankiety potrzeb szkoleniowych specjalista ds. rozwoju zawodowego proponuje zrealizowanie następujących kierunków kursów: obsługa wózka widłowego, spawacz różnymi metodami., pracownik ochrony osób i mienia, obsługa kasy fiskalnej obsługa komputera, zarówno kurs podstawy jak i moduł rozszerzony, specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych, kucharz. Ustalając kierunki szkoleń należy również wziąć pod uwagę zmieniające się przepisy prawa, które często powodują zmianę zapotrzebowania na kwalifikacje na rynku pracy. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku zawodu: opiekunka dziecięca. W dniu 23.02.2011r. podpisana została "Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 ". Ustawa przewiduje, że od 2011r. funkcjonować będą żłobki, kluby dziecięce oraz dzienni opiekunowie. Upraszcza ona zasady zakładania żłobków, które przestaną być zakładami opieki zdrowotnej, zachęci do tworzenia tego typu placówek przy zakładach pracy, a także do legalnego zatrudniania niań. Według ww. ustawy opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być m.in. osoba z wykształceniem średnim, która odbędzie 280 godzinne szkolenie przed zatrudnieniem jako opiekun. Można zatem przypuszczać, iż zapotrzebowanie na zawód opiekunka dziecięca wzrośnie. Większość osób zarejestrowanych w tut. Urzędzie to kobiety. Zorganizowanie dla tej grupy osób bezrobotnych wspomnianego wyżej szkolenia zwiększy ich szanse na podjęcie zatrudnienia. Strona 22

5. ELEMNTY STRATEGII POWIATU CHRZANOWSKIEGO. Jednym z celów strategicznych w strategii powiatu chrzanowskiego na lata 2006 2015 jest promocja zatrudnienia i aktywizacja rynku pracy w powiecie chrzanowskim. W związku z kryzysem gospodarczym, który dotarł również do Polski, stopa bezrobocia od końca roku poprzedniego zaczęła wzrastać. W związku z tym instytucje zajmujące się problemem bezrobocia, muszą kontynuować z jeszcze większą starannością proces intensywnego aktywizowania osób bezrobotnych jak i pracodawców. Aktywizacja powinna stanowić działanie kompleksowe, polegające między innymi na: motywowaniu osób bezrobotnych, szeroko pojętym doradztwie, budowaniu u pracodawców pozytywnego wizerunku osób znajdujących się w ewidencji Urzędu oraz przekonania pracodawców do tworzenia nowych miejsc pracy. W związku z trudną sytuacją gospodarczą w Polsce jak i na świecie, należy uświadomić osobom bezrobotnym istotę przystosowania się do zmieniających się potrzeb na rynku pracy. Polskie społeczeństwo nadal jest mało mobilne oraz przywiązane do stabilnej sytuacji życiowej. Oznacza to, iż osoby niechętnie zmieniają nie tylko swoje miejsce zamieszkania ale również zakłady pracy oraz wykonywane zawody. Stanowi to wyzwanie dla pracowników Urzędu zajmujących się rozwojem zawodowym osób bezrobotnych. Jedną z form aktywizacji osób bezrobotnych są szkolenia. Udział w szkoleniach jest nie tylko źródłem nowej wiedzy i umiejętności ale także jest formą oderwania się od problemów nurtujących osoby bezrobotne oraz stanowi forum wymiany doświadczeń przez osoby poszukujące pracy. Obecnie szkolenia są kluczem do sukcesu na rynku pracy. Pracodawcy coraz wyżej podnoszą poprzeczkę dla kandydatów. Kompleksowe szkolenia, dostosowane do potrzeb zarówno osób bezrobotnych jak również pracodawców, mogą mieć pozytywny wpływ na stopę bezrobocia w powiecie chrzanowskim. WNIOSKI: 1. Powiat chrzanowski boryka się z problemem wysokiego bezrobocia wśród osób bez zawodu bez kwalifikacji zawodowych. Jest to o tyle niebezpieczne, że osoby te z powodu braku kwalifikacji nie podejmują zatrudnienia albo są to prace proste, często mało płatne. Brak motywacji do aktywizacji jest często wynikiem tzw. dziedzicznego bezrobocia. W związku z powyższym należy przedstawić tym osobom obszerną propozycję szkoleń zawodowych, po ukończeniu, których takie osoby zdobędą odpowiednie kwalifikacje do podjęcia nowego zatrudnienia. 2. Problem braku zatrudnienia szczególnie silnie dotyczy kobiet. To one często nie znajdują zatrudnienia ze względu na swoją sytuację rodziną. Często stereotypy, iż Strona 23

kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka mają zdezaktualizowane kwalifikacje i w związku z powyższym są mniej atrakcyjne dla potencjalnego pracodawcy. Dlatego grupę tą powinno się objąć indywidualną formą aktywizacji obejmującą nie tylko szkolenia ale także indywidualnym poradnictwem zawodowym. 3. W roku 2011 uzasadnione wydaje się powtórzenie niektórych szkoleń z roku poprzedniego. Ma to swoje uzasadnienie w dużym zainteresowaniu danym kierunkiem szkolenia (liczba osób, która przystąpiła do rekrutacji znacznie przewyższała planowaną ilość miejsc na szkoleniach), jak również napływem ofert pracy w tych zawodach. Można tu wymienić kursy: obsługa wózka widłowego, operator sprzętu ciężkiego, kasjer handlowy, spawacz. 4. Przy tworzeniu planu szkoleń należy wziąć pod uwagę potrzeby szkoleniowe osób bezrobotnych. W wyniku zbierania ankiet udało się ustalić, iż w roku 2011 osoby bezrobotne najbardziej byłyby zainteresowane ukończeniem szkoleń z zakresu miedzy innymi: obsługi sprzętu ciężkiego, wózka widłowego, kasy fiskalnej, komputera wraz z programami graficznymi czy spawania. Ponadto osoby bezrobotne wykazywały chęć do udziału w szkoleniach ogólnobudowlanych: : zbrojarz- betoniarz, murarz- tynkarz, uprawnienia SEP do 1 KV Kolejna kategoria szkoleń najczęściej wskazywanych przez osoby bezrobotne to: specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych, kucharz. 5. Ważną informacją dla stworzenia dobrego planu szkoleń na rok 2011 jest informacja o efektywności szkoleń z roku 2010. Z analizy zeszłorocznych kursów wynika, iż największą efektywnością wykazały się następujące szkolenia: spawacz, operator sprzętu ciężkiego, brukarz, specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych, zawodowy kierowca kat. C, D wraz z kwalifikacją wstępną. 6. Pomimo dużej liczby ofert w zawodzie sprzedawcy, ta grupa osób stanowi jedną z najbardziej licznych grup osób bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie. Ponadto w obecnej sytuacji na rynku pracy osoba wykonująca zawód sprzedawcy powinna posiadać umiejętność nie tylko obsługi kasy fiskalnej ale również obsługi komputera. W związku z powyższym szkolenia skierowane do tej grupy powinny być bardziej kompleksowe czyli powinny zawierać zarówno moduł obsługi kasy fiskalnej, komputera jak również technik sprzedaży i obsługi klienta. 7. Z uwagi na dużą liczbę ofert pracy ( głównie subsydiowanych ) w zawodzie pracownika biurowego, a jednocześnie mniejszą liczbę osób zarejestrowanych w tym zawodzie należy uzupełnić lukę kompetencyjną. Zakres obowiązków pracowników zajmujących się pracami Strona 24

biurowymi jest bardzo szeroki i obejmuje prace związane z m.in.: kadrami, płacami, księgowością, oraz znajomością specjalistycznych programów komputerowych takich jak: Microsoft Word, Microsoft Excel, Accces, Płatnik, Subiekt czy Auto-Cad. W związku z powyższym uzasadnionym wydaje się przeprowadzenie szkoleń związanych z prowadzeniem biura, księgowością czy też płacami i kadrami. 8. Duża liczba ofert pracy w zawodzie kierowcy, a równocześnie duża efektywność podjęć pracy po tego typu szkoleniach wskazuje, iż istnieje potrzeba przeprowadzania kursów prawa jazdy kat. C, E, D jak również kursów uzupełniających takich jak: kwalifikacja wstępna dla kierowców, przewóz materiałów niebezpiecznych. Opracowania dokonano na podstawie następujących danych: - Dane statystyczne PUP w Chrzanowie, - Informacje od pracowników tutejszego Urzędu tj. od pośredników pracy, lidera klubu pracy, doradców zawodowych, - Strategia województwa małopolskiego na lata 2007 2013, - Strategia powiatu chrzanowskiego na lata 2006 2015, - Ankiety złożone przez osoby bezrobotne, - Barometr zawodów nadwyżkowych i deficytowych, - Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych za I półrocze 2010r., - Efektywność zakończonych szkoleń w 2009 i 2010 roku. Strona 25