Praca dyplomowa napisana w Katedrze Techniki Dentystycznej pod kierunkiem naukowym prof. Vaclava Bednara
CEL I ZAKRES PRACY Celem pracy było wykazanie róŝnic i zastosowania drutów ortodontycznych w aparatach stałych Zakres pracy obejmował badania Zakres pracy obejmował badania wytrzymałościowe wybranych drutów ortodontycznych oraz charakterystyki badanych łuków uŝywanych w konkretnych systemach aparatów stałych
Kształt łuków zębowych Heterodoncja - jest to zróżnicowanie w uzębieniu charakterystyczne dla ssaków, osobników wszystkożernych i posiada cztery podstawowe typy zębów różniące się miedzy sobą kształtem oraz wielkością i przeznaczeniem. - siekacze oraz kły - zęby które ze względu na swoją budowę mają funkcje odgryzania kęsów pokarmów stałych. Zęby przedtrzonowe oraz trzonowe - to zęby, których podstawową funkcją jest miażdżenie i ścieranie wcześniej odgryzionych kęsów pokarmu.
Ortodontyczne przesuwanie zębów Przesuwanie zębów uzależnione jest od siły, kierunku, oraz czasu przez jaki została ona przyłożona do danego zęba. Wielkość siły jest różna dla poszczególnych zębów, oraz jest rozpatrywana pod względem naturalnego ułożenia zęba a także naturalnej ruchomości zęba w zębodole.
Podstawy Biologiczne Fizjologiczne ruchy zębów są wyzwalane przez małe, spontaniczne siły maskulatury oralnej oraz przez zęby podczas żucia, połykania, zaciskania, ścierania. Te fizjologiczne ruchy pobudzają do rozwoju tkanek przyzębia jednak nie prowadzą do trwałych zmian ustawienia zębów. Amortyzowane są po przez włókna Sharpey'a znajdujące się między korzeniem zęba a zębodołem.
Fizjologiczna wędrówka zębów w łuku zębowym - Leczenie ortodontyczne powoduje trwałe przesunięcie pozycji zęba - Fizjologiczna odnowa kości(osteoklasty, osteoblasty, osteocyty) - Fizjologiczna przemiana ozębnej, tkanki łącznej, dziąsła. - Apozycyjna przemiana w przyroście grubości cementu korzeniowego - Pojawienie się strefy nacisku i ciągnienia zęba - Mechanizm przekazywania informacji o apozycji lub resorpcji kości
Resorpcja pośrednia -Działanienaząbzbytdużejsiły - Nieodwracalna martwica ozębnej - Resorpcja kości zębodołu - Zwiększenie grubości ozębnej dzięki poliferacji Resorpcja bezpośrednia - Występowanie przy słabym nacisku - Wzmożona poliferacja komórek - Zapoczątkowanie apozycji kości - Wbudowanie włókna ozębnej w warstwę tkanki okostnej - Powstanie obrąbka kostnawego
Ciągłość siły a reaktywność zębów w łuku - Celowe użycie stałej siły działającej na ząb - Łatwe odkształcenie i deformacja wyrostka zębodołowego - Przyjęcie siły nacisku przez włókna kolagenowe bez ich rozerwania - Zdolność kości do odkształcenia - Wpływ wieku pacjenta na efekt leczenia - Dobranie siły nie zaburzające krążenia krwi
Charakterystyka aparatów ortodontycznych APARATY ORTODONTYCZNE ZAMKI: -Dwuszczelinowe -Edgewise -Begga -Siamese a ŁUKI: -Czynne -Bierne -NiTi -Memoria - z odwróconą krzywą Spee -z haczykami i kulkami ograniczającymi ELEMENTY DODATKOWE: -Ligatury -Sprężyny -Naciągi -Gumy - Łuki podniebienne
Stopy z pamięcią kształtu /shape memory alloys/ - Definicja: Materiały posiadające zdolność pozornej trwałej deformacji - Formy procesu pamięci kształtu - jednokierunkowa - dwukierunkowa - pseudoelastyczność(superelastyczność) - Powstanie platea u w zakresie deformacji
Generacje łuków ortodontycznych -PIERWSZA: Łuki niklowo-tytanowe nie wykorzystujące zjawiska pamięci kształtu Przykłady: Ni-Tinol(UNITEK) Ni-Tinol(UNITEK) ze wsteczną Spee
Generacje łuków ortodontycznych -DRUGA: Łuki wykorzystujące pseudoelastyczność podczas aktywacji sprężyny lub ligatury. Cechują się charakterystycznym diagramem roboczym, z płaszczyzną uwarunkowaną fazową transformacją. Przykłady: Ni-Tinol SE(UNITEK) Orthonol(Rocky Mountain) Sentalloy(GAC) Reatitan(Dentaurum)
Generacje łuków ortodontycznych -TRZECIA: Łuki inteligentne wykorzystujące możliwość dokładnego nastawienia stosunku temperatury transformacji do temperatury jamy ustnej pacjenta. Przykłady: Superelastic S(Forestadent) Ni-Tinol XL(UNITEK) Neo Santalloy(GAC) Przekroje stosowane przez firmę Forestadent
Generacje łuków ortodontycznych -CZWARTA: Łuki niklowo-tytanowe umożliwiające odmiennych wartości sił w jednym łuku. Stosowane często jako łuki początkowe ze względu na ich miękkość w temperaturze pokojowej. Przykłady: BioForce(GAC) Triple Force(Forestadent)
Dogięcia I oraz II rzędu Zagięcia w trzech płaszczyznach umożliwiają równoległe przesuwanie zębów za pomocą łuku czworokątnego. Zagięcia w płaszczyźnie poziomej, zagięcia pierwszego rzędu, określane są też jako insets lub offsets, odpowiadają oralno - westybularnym przesunięciom poszczególnych zębów. Zagięcia w płaszczyźnie pionowej, zagięcia drugiego rzędu lub zagięcia angulacyjne realizują mezjalne nachylenia koron wszystkich zębów w łuku zębowym. Dodziąsłowe zagięcie końca łuku służące do prostowania trzonowca
Skala sztywności dla dogięć I iii rzędu na wybranych materiałach
Charakterystyczne cechy pozostałych drutów D-Rect 8-włóknowy drut o przekroju prostokątnym ze stali nierdzewnej. Cechuje go duża giętkość i dostosowawcza szerokość do szczeliny zamka. Turbo wire drut pleciony ze stopu Ni-Ti. Umożliwia kontrolę torque nawet w przypadku poważnych zaburzeń okluzji. Azurloy drut o doskonałej plastyczności. Doskonale nadaje się do zastosowania w momentach w których można wykorzystać obróbkę cieplną celem zwiększenia współczynnika sprężystości. Force 9-9-włóknowy przeplatany drut o prostokątnym przekroju ze stali nierdzewnej.. Charakteryzuje się dużą giętkością używaną do 3 wymiarowej kontroli. Wallaby zbudowany ze stopu chromu i polecany we wszystkich etapach leczenia lekkiego (niwelowania zgryzu głebokiego).
Część doświadczalna Próba przeginania dwukierunkowego wielokrotne przeginanie próbki zamocowanej na jednym końcu o kąt 90 stopni w przeciwnych kierunkach wokół wałka o określonym promieniu zgodnie z zaleceniami normy PN ISO 7801.
Część doświadczalna Statyczna próba rozciągania przeprowadzona w firmie Travipol Zabrze Sp. z o.o. -test 1 drut GAC-USA -test 2 drut sprężynowy z brązu BD60 ( CuSn6 ) -wykaz drutów sprężynowych z metali kolorowych i niklu wraz z atestem brązu CuSn6, a także druty firmy Valbruny z Dąbrowy Górniczej, które przez odbiorców sa konfekcjonowane i sprzedawane także jako druty ortodontyczne. Wyrtrzymałość Średnica Numer testu na rozciąg. próbki R m MPa Granica plastyczności R e0,2 1 1,71 1399,87 799,33 4,2 2 1,20 791,01 183,56 31,9 3 5,50 560,44 23356 98,1 4 5,51 566,82 276,2 54,6 5 1,15 619,34 234,54 65,0 Parametry wytrzymałościowe dla drutów produkcji Valbruna. A 5 %
WNIOSKI : Zarówno druty ortodontyczne stalowe jak i NiTinolowe po przez swoje właściwości wytrzymałościowe i plastyczne mogą z powodzeniem być uŝywane przy odmiennych wadach zgryzu i dysfunkcjach. Nie moŝemy jednak zapomnieć o przeciwwskazaniach jakimi są uczulenia na domieszki metali nieszlachetnych a takŝe sile ciągnienia jaką generują uŝyte do leczenia łuki.
Dziękuję za uwagę