POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Wyniki oceny wartości użytkowej krów mlecznych część analityczna W grudniu 2013 roku populacja krów mlecznych wynosiła 2 299 083 sztuk stanowiąc 94,2% ogólnego pogłowia krów w Polsce (wg danych sygnalnych GUS, Pogłowie bydła i owiec według stanu w grudniu 2013 r.). Specjaliści ARR i IERiGŻ-PIB wskazują, że w 2013 roku nastąpiło wyraźne osłabienie dynamiki redukcji pogłowia krów mlecznych w Polsce. Należy podkreślić, że w stosunku do grudnia 2012 roku, w pierwszej połowie 2013 roku zanotowano wzrost (0,62%) krajowej populacji krów mlecznych do poziomu 2 360 598 sztuk. Jednocześnie w drugiej połowie roku nastąpił spadek, zatem porównując okres całego roku pogłowie krów mlecznych w Polsce zmalało o 47 014 sztuk (2,0%). Można przypuszczać, że rekordowe ceny skupu mleka, duży popyt na surowiec mleczny i rosnąca konkurencja przedsiębiorstw przemysłu mleczarskiego, a także wysoka wartość zwierząt, mogą wyhamowywać rejestrowaną od wielu lat tendencję spadkową w pogłowiu krów mlecznych. Pomimo tendencji spadkowej pogłowia krów mlecznych w Polsce, sukcesywnie wzrasta liczebność populacji aktywnej osiągając poziom 700 995 sztuk według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku. W porównaniu z analogicznym okresem 2012 roku odnotowano wzrost liczebności ocenianych krów mlecznych o 44 655 sztuk (6,8%). Wykres nr 1 przedstawia procentowy udział poszczególnych województw w pogłowiu krów mlecznych objętych oceną wartości użytkowej oraz ogółem w kraju, wg stanu w grudniu 2012 roku. Wykres 1. Rozkład procentowy pogłowia krów mlecznych z populacji aktywnej i masowej wg województw 22% 21% 20% 19% 18% 17% 16% 15% 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 2,4% 1,4% 8,3% 6,4% 4,9% 6,5% 1,0% 0,7% 5,4% 8,0% 1,6% 3,9% 17,1% 21,6% 3,2% 1,7% 0,9% 2,5% 18,2% 18,8% populacja aktywna 4,5% 2,8% 2,0% 1,9% 0,8% 2,6% populacja masowa 8,4% 8,0% 18,9% 11,8% 2,5% 1,2% 18
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku, udział krów ocenianych w krajowym pogłowiu krów mlecznych ogółem wyniósł 30,49% co w stosunku do analogicznego okresu w roku 2012 stanowi wzrost o 2,51%. Rysunek nr 1 przedstawia zmiany, w stopniu objęcia oceną wartości użytkowej krajowego pogłowia krów mlecznych. Szczegółowe dane, w układzie regionalnym i wojewódzkim, dotyczące porównania wielkości populacji ocenianej w stosunku do pogłowia krów mlecznych ogółem wg stanu na koniec 2013 roku przedstawia tabela nr 12 (część tabelaryczna opracowania). Rysunek 1. Procentowy udział populacji ocenianej w pogłowiu krów mlecznych ogółem stan na koniec grudnia wg województw 2013 2012 ZACHODNIO- ZACHODNIO- LEGENDA poniżej 9,9% 10,0-19,9% 20,0-29,9% 30,0-39,9% 40,0-49,9% powyżej 50% W 2013 roku, w 20 334 oborach pod kontrolą użytkowości przeciętnie ocenianych było 679 028,9 krów mlecznych, co w porównaniu do danych za rok 2012 daje wzrost populacji aktywnej o 25 779,7 sztuki (3,95%). Rysunek nr 2 przedstawia porównanie w układzie terytorialnym, poziomu pogłowia krów mlecznych (dla wartości przeciętnych) w populacji aktywnej w Polsce w 2012 i 2013 roku. 19
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Rysunek 2. Przeciętny stan ocenianych krów mlecznych w Polsce wg województw 2013 2012 ZACHODNIO- ZACHODNIO- LEGENDA poniżej 10 tys. 10-20 tys 20-30 tys. 30-40 tys. 40-50 tys. 50-100 tys. powyżej 100 tys. W 2013 roku średnia wielkość stada pod oceną wartości użytkowej wynosiła w Polsce 33,4 sztuk krów (0,6%). Rysunek nr 3 przedstawia porównanie, w układzie terytorialnym, przeciętnej wielkości stad pod oceną wartości użytkowej w 2012 i 2013 roku. Szczegółowe dane dotyczące przeciętnej wielkości stad bydła mlecznego pod kontrolą użytkowości w poszczególnych województwach w 2013 roku, przedstawia tabela nr 2 (część tabelaryczna opracowania). Rysunek 3. Przeciętna wielkość ocenianego stada krów mlecznych wg województw 2013 2012 ZACHODNIO- ZACHODNIO- LEGENDA poniżej 20 szt. 20,0-29,9 szt. 30,0-49,9 szt. 50,0-79,9 szt. powyżej 80 szt. 20
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH W sektorze prywatnym w 2013 roku, oceną wartości użytkowej objęte było przeciętnie 645 680 krów mlecznych stanowiąc 95% całej populacji aktywnej. W stosunku do 2012 roku w sektorze odnotowano wzrost pogłowia o 24 883 sztuki (4%). W gospodarstwach rolników indywidualnych w 2013 roku kontrolą użytkowości objęto 540 829 krów tj. blisko 80% całej populacji ocenianej, w porównaniu do roku poprzedniego liczebność zwierząt w sektorze gospodarstw indywidualnych wzrosła o 27 561 sztuk (5%). W sektorze publicznym w roku 2013 pogłowie krów mlecznych pod kontrolą użytkowości wynosiło 33 348 sztuk co daje 5% całego pogłowia ocenianego. Szczegółowe dane na temat wyników oceny wartości użytkowej prowadzonej w 2013 roku w poszczególnych instytucjach i sektorach przedstawia tabela nr 5 (część tabelaryczna opracowania). Dla porównania udział krów ocenianych w krajowym pogłowiu krów mlecznych ogółem uwzględniając formę własności przedstawia się następująco: Krowy mleczne z populacji (w tys. szt.): masowej * aktywnej Sektor prywatny 2 265,9 646,0 28,5% rolnicy indywidualni 2 186,3 541,0 24,7% Sektor publiczny 33,1 33,0 99,7% *dane GUS stan w grudniu 2013 roku Według danych na dzień 31 grudnia 2013 roku, struktura stad ocenianych z uwzględnieniem liczebności utrzymywanych w nich zwierząt, przedstawiała się następująco: obsada krów w oborze <10 10-19 20-49 50-149 150-299 300-499 > 500 Polska 1 093 5 457 10 362 2 376 259 80 46 udział w strukturze 5,6% 27,7% 52,7% 12,1% 1,3% 0,4% 0,2% +/- w stosunku do 2012 r. -131-261 +501 +304 +13 +4 +4-10,7% -4,6% 5,1% 14,7% 5,3% 5,3% 9,5% Strukturę pogłowia krów mlecznych w gospodarstwach ocenianych obrazują poniższe dane: obsada krów w oborze <10 10-19 20-49 50-149 150-299 300-499 > 500 Polska 7 787 81 535 317 644 177 155 53 745 30 674 32 455 udział w strukturze 1,1% 11,6% 45,3% 25,3% 7,7% 4,4% 4,6% +/- w stosunku do 2012 r. -1 001-3 361 +19 573 +22 536 +2 567 +1 599 +2 742-11,4% -4,0% 6,6% 14,6% 5,0% 5,5% 9,2% Wykres nr 2 przedstawia porównanie struktury stad i pogłowia populacji aktywnej uwzględniając skalę chowu bydła, szczegółowe dane wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku zawierają tabele nr 15 i 16 (część tabelaryczna opracowania). 21
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Wykres 2. Struktura obór i krów ocenianych stan na dzień 31 grudnia 52,7% 45,3% obory krowy 1,1% 1,3% 0,4% 0,2% 5,6% 7,8% 4,4% 4,6% 11,6% 12,1% 25,3% 27,7% <10 10-20 20,01-50 50,01-150 150,01-300 300,01-500 >500 W dniu 31 grudnia 2013 roku udział procentowy poszczególnych metod oceny krów mlecznych w kraju przedstawiał się następująco: +/- w stosunku do grudnia 2012 roku A4 186 151 sztuk tj. 26,6% krów ocenianych + 6 440 + 2,18% AT4 483 879 sztuk tj. 69,0% krów ocenianych + 42 289 + 4,88% A8 30 965 sztuk tj. 4,4% krów ocenianych - 4 074-5,90% Wykres nr 3 przedstawia graficzne porównanie liczby krów mlecznych wg stanu zanotowanego na koniec grudnia od 2006 do 2013 roku z uwzględnieniem stosowanych metod oceny. Szczegółowe dane dotyczące oceny wartości użytkowej bydła mlecznego w podziale na metody oceny zawiera tabela nr 11 i 14 (część tabelaryczna opracowania). 22
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Wykres 3. Udział procentowy metod oceny w latach 2006-2013 stan na dzień 31 grudnia A4 AT4 A8 100% 95% 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 5,87% 5,34% 4,42% 9,44% 7,94% 6,77% 17,23% 13,64% 48,33% 53,26% 59,54% 62,92% 64,85% 66,39% 67,28% 69,03% 34,44% 33,10% 31,02% 29,14% 28,38% 27,74% 27,38% 26,55% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Głównym celem oceny wartości użytkowej jest gromadzenie danych, które umożliwiają hodowcy prowadzenie właściwej pracy hodowlanej w stadzie, a co za tym idzie zwiększenie opłacalności produkcji poprzez genetyczną poprawę cech użytkowych posiadanych zwierząt. Porównanie, na przestrzeni ostatnich kilku lat, możliwości produkcyjnych populacji krów mlecznych objętych kontrolą użytkowości przedstawia się następująco: Lata przeciętna liczba krów mleko kg tłuszcz białko kg % kg % tłuszcz + białko 2006 520 666 6 664 279 4,18 221 3,32 500 2007 526 888 6 688 282 4,22 223 3,33 505 2008 567 477 6 817 282 4,14 228 3,34 510 2009 579 910 6 935 289 4,17 231 3,33 520 2010 598 402 6 980 292 4,18 234 3,35 526 2011 625 015 7 135 295 4,13 236 3,30 531 2012 653 249 7 396 307 4,15 249 3,36 556 2013 679 029 7 441 310 4,16 250 3,36 560 + / - 25 780 45,0 3 0,01 1 0,00 4 Od lat w czołówce województw, gdzie hodowcy osiągają wyniki przewyższające średnią krajową dla wydajności kg mleka i jego składników, plasuje się: zachodniopomorskie, kujawsko- -pomorskie, śląskie, wielkopolskie, opolskie, dolnośląskie i lubuskie. Pomimo spadku wydajności w stosunku do 2012 roku, czołowe miejsce w rankingu województw o najwyższych wynikach oceny wartości użytkowej zajęło lubuskie, gdzie przeciętny wynik krowy mlecznej rejestruje się na poziomie: liczba krów mleko tłuszcz białko tłuszcz + białko Lubuskie 6 895,5 8 341 330 3,95 284 3,41 614 +/- w stosunku do 2012 r. -321,8-115 -3 0,01-4 0,00-7 23
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Należy podkreślić, że najlepsze w 2013 roku zwierzę pod oceną użytkowości mlecznej, krowa KARLA o numerze identyfikacyjnym PL-005181094428 (rasa HO III laktacja) córka buhaja EVE- RETT US-129909510, utrzymywana w Kombinacie Rolnym Szestno Sp. z o.o. z miejscowości Lembruk woj. warmińsko-mazurskie, osiągnęło wydajność na poziomie: mleko tłuszcz białko tłuszcz + białko 20 317 kg 586 kg 2,88% 573 kg 2,82% 1 159 kg Rysunki nr 4 i 5 przedstawiają graficzne porównanie zmian przeciętnej dla wydajności kg mleka i jego składników, uzyskane od krów pod kontrolą użytkowości w latach 2012 i 2013. Rysunek 4. Przeciętna wydajności dla kg mleka krów ocenianych wg województw 2013 2012 ZACHODNIO- ZACHODNIO- LEGENDA poniżej 6 tys. 6,0-6,4 tys. 6,5-6,9 tys. 7,0-7,4 tys. 7,5-7,9 tys. powyżej 8 tys. Rysunek 5. Przeciętna wydajności dla sumy kg tłuszczu i białka krów ocenianych wg województw 2013 2012 ZACHODNIO- ZACHODNIO- LEGENDA 400-499 kg 500-549 kg 550-599 kg powyżej 600 kg 24
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Szczegółowe dane dotyczące wyników oceny wartości użytkowej bydła mlecznego w 2013 roku w Polsce zawarto w tabelach nr 2 i 6 (część tabelaryczna opracowania). Uwzględniając formę własności, przeciętna wydajność kg mleka oraz jego składników uzyskana od krów ocenianych w 2013 roku kształtowała się na poziomie: liczba krów mleko tłuszcz białko sektor prywatny 645 680,5 7 329 306 4,17 246 3,36 +/- w stosunku do 2012 roku +24 883,5 44 3 0,01 1 0,00 rolnicy indywidualni 540 828,8 7 142 301 4,21 240 3,36 +/- w stosunku do 2012 roku +27 561,5 51 3 0,01 2 0,00 sektor publiczny 32 348,4 9 608 383 3,99 325 3,38 +/- w stosunku do 2012 roku 896,2 86 8 0,05 3 0,00 Szczegółowe dane nt. przeciętnych wydajności ocenianych krów mlecznych w poszczególnych instytucjach i sektorach przedstawia tabela nr 5 (część tabelaryczna opracowania). Uwzględniając rozróżnienie ze względu na metodę prowadzenia oceny, przeciętna wydajność kg mleka oraz jego składników uzyskana od krów ocenianych w 2013 roku przedstawia się następująco: Metoda oceny liczba krów mleko tłuszcz białko A4 182 772,1 8 598 347 4,04 291 3,38 +/- w stosunku do 2012 roku 2 535,00 90 3 0,00 3-0,01 AT4 465 019,8 7 040 296 4,21 237 3,36 +/- w stosunku do 2012 roku 27 800,10 37 3 0,02 2 0,01 A8 31 237,0 6 633 283 4,26 221 3,33 +/- w stosunku do 2012 roku -4 555,40 33 3 0,02 1-0,01 Szczegółowe dane nt. przeciętnych wydajności ocenianych krów mlecznych wg metod oceny przedstawia tabela nr 11 (część tabelaryczna opracowania). Szacunki Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wskazują, że w 2013 roku przeciętna wydajność mleczna krów ras mlecznych z populacji masowej osiągnęła stan: 5 350 kg mleka (Rynek Mleka Wrzesień 2013, dane IERiGR-PIB). Wyniki porównania poziomu wydajności zwierząt populacji masowej do aktywnej, wykazują dużą przewagę krów poddanych ocenie wartości użytkowej sięgającą ponad 2 tys. kg mleka (+28%). Lata Krowy ogółem kg/szt. Krowy oceniane kg/szt. + / - kg mleka 2006 4 399 6 664 + 2 265 34,0% 2007 4 503 6 688 + 2 185 32,7% 2008 4 621 6 817 + 2 196 32,2% 2009 4 714 6 935 + 2 221 32,0% 2010 4 841 6 980 + 2 139 30,6% 2011 4 980 7 135 + 2 155 30,2% 2012 5 194 7 396 + 2 202 29,8% 2013 5 350 7 441 + 2 091 28,1% 25
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA W 2013 roku krajowa produkcja mleka od krów objętych kontrolą użytkowości osiągnęła wynik prawie 5 053 mln kg (4 906 mln l), co daje wzrost na poziomie blisko 5% (+221 mln kg) w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. IERiGR-PIB ocenia, że produkcja mleka w Polsce mogła wynieść około 12 508 tys. ton i być mniejsza o 1,2% od zarejestrowanej w 2012 roku. Można szacować, że udział populacji aktywnej krów mlecznych w krajowej produkcji mleka wyniósł w 2013 roku około 40%, jednocześnie 50% całości skupowanego w kraju surowca mlecznego (9 587 mln l) pochodzi z obór gdzie prowadzona jest ocena wartości użytkowej. Analiza przeciętnej wydajności kg mleka i jego składników uzyskanych w 2013 roku, w stosunku do analogicznego okresu 2012 roku, wskazuje na następujące tendencje w rasach: Rasa CZARNO-BIAŁA * CZERWONO-BIAŁA * SIMENTALER POLSKA-CZERWONA JERSEY MONTBELIARDE BIAŁOGRZBIETA POLSKA CZERWONO-BIAŁA POLSKA CZARNO-BIAŁA BROWN SWISS SZWEDZKA CZERWONA NORWESKA CZERWONA * dotyczy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej 26 przeciętna mleko tłuszcz białko liczba krów szt. kg kg % kg % 594 610,9 7 588 315 4,15 254 3,35 15 528,5 55 4 0,02 2 0,00 21 560,6 6 936 292 4,21 234 3,38 1397,30 62 4 0,02 2 0,01 10 150,3 5 862 245 4,18 202 3,45 438,6 36 4 0,04 1 0,00 2 858,2 3 646 161 4,41 123 3,38 17,6-77 -1 0,07-2 0,03 1 047,9 5 746 298 5,19 220 3,83-3,3 35 1-0,01 1 0,00 2 428,0 7 224 291 4,03 253 3,50 176,2 19 3 0,04 0-0,01 433,7 4 168 169 4,05 136 3,26 49,9-136 -4 0,03-6 -0,04 3 511,9 4 610 192 4,17 151 3,27 65,8-69 0 0,07-1 0,02 2 081,9 4 659 195 4,18 153 3,28-43,3 37 4 0,05 1 0,00 220,6 7 125 321 4,50 253 3,55 38,3 369 12-0,08 12-0,01 169,2 7 511 334 4,44 269 3,58-2,8 28 5 0,04 1 0,00 89,6 7 426 342 4,60 261 3,51 31,3 312 15 0,01 11 0,00
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Szczegółowe dane w układzie rasowym, dotyczące wyników oceny wartości użytkowej bydła mlecznego w 2013 zawarto w tabelach nr 3, 4, 7 i 8 (część tabelaryczna opracowania). Strukturę rasową pogłowia krów ocenianych przedstawia wykres nr 4. Szczegółowe dane na temat struktury rasowej populacji aktywnej w Polsce w 2013 roku prezentuje tabela nr 17, a w układzie wojewódzkim tabela nr 3 (część tabelaryczna opracowania). Wykres 4. Struktura rasowa krów ocenianych w Polsce w 2013 roku 1,94% pozostałych ras stanowią 0,15% 0,36% 0,31% 0,42% 0,52% HO 87,56% 0,06% 0,06% 0,03% 0,02% 0,01% MM 5,82% RW 3,18% pozostałe 1,94% SM 1,50% ZR RP MO ZB JE BG INNE SR BS NR Porównanie przeciętnej długości okresu międzywycieleniowego, wg ocenianych w Polsce ras bydła mlecznego przedstawia się następująco: HO RW SM RP JE MO BG ZR ZB BS SR NR 2012 436 423 412 404 412 409 404 409 424 469 425 444 2013 438 423 413 410 412 417 399 410 417 450 426 411 +/- w stosunku do 2012 r. 2 0 1 6 0 8-5 1-7 -19 1-33 Przeciętną długość okresu międzywycieleniowego dla populacji ocenianej bydła mlecznego przedstawia wykres nr 5. 27
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Wykres 5. Przeciętny okres międzywycieleniowy wg województw (w dniach) 440 441 426 427 432 432 433 433 433 430 436 436 433 435 435 436 437 439 421 423 425 424 421 416 2013 2012 Podlaskie Lubelskie Mazowieckie Śląskie POLSKA Zachodniopomorskie Wielkopolskie Lubuskie Dolnośląskie Świętokrzyskie Pomorskie Kujawsko-Pomorskie Łódzkie Warmińsko-Mazurskie Opolskie Podkarpackie Małopolskie Porównanie przeciętnej dla wieku I-go wycielenia krowy pierwiastki, wg ocenianych w Polsce ras bydła mlecznego przedstawia się następująco: HO RW SM RP JE MO BG ZR ZB BS SR NR 2012 829 832 876 853 810 872 893 812 876 920 849 759 2013 824 826 870 846 798 873 919 830 884 903 827 795 +/- w stosunku do 2012 r. -5-6 -6-7 -12 1 26 18 8-17 -22 36 Przeciętne dla wieku I-go wycielenia krowy pierwiastki dla populacji ocenianej bydła mlecznego przedstawia wykres nr 6: Wykres 6. Średni wiek I-go wycielenia wg województw (w dniach) 885 862 868 855 798 794 812 804 811 806 814 808 825 814 831 821 824 822 825 825 830 826 831 827 834 833 848 838 846 842 848 848 854 846 2013 2012 Podkarpackie Podlaskie Warmińsko-Mazurskie Małopolskie Zachodniopomorskie Pomorskie Lubuskie Mazowieckie POLSKA Lubelskie Świętokrzyskie Śląskie Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Opolskie Łódzkie 28
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH Pozostałe, wybrane cechy płodnościowe krów mlecznych ocenianych w 2013 roku przedstawia zestawienie poniżej: Wiek 1 wycielenia Okres między- -wycieleniowy Okres między-ciążowy Okres ciąży Okres zasuszenia sektor prywatny 828 153 280 62 +/- w stosunku do 2012 r. -4 1 1 0 0 rolnicy indywidualni 832 152 280 61 +/- w stosunku do 2012 r. -4 1 2 0 1 sektor publiczny 796 433 154 278 66 +/- w stosunku do 2012 r. -5-2 -1-1 0 POLSKA 826 153 280 62 +/- w stosunku do 2012 r. -4 1 1 0 0 Okres: HO RW SM RP JE MO BG ZR ZB BS SR NR między-ciążowy 156 141 124 121 127 125 114 125 134 165 147 130 +/- w stosunku do 2012 r. 1 0 2 5 1 2-5 6-3 -19 2-19 ciąży 280 282 286 285 282 284 280 283 282 293 279 285 +/- w stosunku do 2012 r. -1 0-1 -1 0 1-3 1 2 5 1-3 zasuszenia 62 64 69 78 65 67 80 66 70 69 87 58 +/- w stosunku do 2012 r. 1 0 1-3 3 1 2-1 -4-7 9-9 Szczegółowe dane na temat użytkowania rozpłodowego ocenianych krów mlecznych przedstawiają tabele nr 19-24 (część tabelaryczna opracowania). Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, mając na uwadze jakość oraz rzetelność świadczonych usług zootechnicznych, a co za tym idzie autentyczność wyników prowadzonej oceny wartości użytkowej, prowadzi stały nadzór pracy zootechników oceny i inspektorów nadzoru. Na przestrzeni 2013 roku przeprowadzono w terenie kontrole wewnętrzne z zakresu nadzoru oceny wartości użytkowej bydła mlecznego wg następującej ilości i kategorii: 29
POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA Superkontrole 630; kontrole przeprowadzenia próbnego doju 2 536; inne kontrole pracy zootechnika, w tym dokumentacji hodowlanej 2 353 Doradztwo żywieniowe w Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka wprowadzając coraz to szerszy wachlarz świadczonych usług wychodzi naprzeciw potrzebom swoich hodowców. W 2008 roku została powołana grupa wysoko wyspecjalizowanych doradców z zakresu żywienia zwierząt i paszoznawstwa. Obecnie w grupie pracuje siedem osób, które docierają do gospodarstw położonych na terenie całej Polski. Doradztwo żywieniowe świadczone przez PFHBiPM co prawda jest usługą odpłatną, ale charakteryzuje się indywidualnym podejściem do każdego stada bydła mlecznego oraz pełnym obiektywizmem. W 2013 roku Doradcy Żywieniowi PFHBiPM odwiedzili 871 gospodarstw, obejmując usługą 32 515 krów. Oprócz hodowców indywidualnych, którym zależy na obniżeniu kosztów jednostkowych produkcji mleka przy zachowaniu odpowiednich parametrów i wydajności, z usług doradczych korzystają również podmioty zewnętrzne, do których zaliczamy m.in. Danone, OSM Bieruń, OSM Włoszczowa, SM Spomlek w Radzyniu Podlaskim, SM Spomlek O/w Elblągu, SM Spomlek O/ w Chojnicach, CEKO Sp. z o.o. w Goliszewie oraz Zakład Mleczarski Sp. z o.o. w Płońsku z/s w Skarżynie Należy zaznaczyć iż prawidłowe, efektywne żywienie jest o tyle ważnie, że to właśnie ono w strukturze kosztów bezpośrednich produkcji mleka stanowi największy udział, ok. 65%. Śledząc notowania na rynku pasz, nawozów czy środków ochrony roślin, ceny wykazują wciąż tendencje wzrostowe, co może przyczynić się do tego, że koszty ponoszone zarówno na pasze własne jak i z zakupu mogą osiągnąć znacznie większe wartości niż w latach ubiegłych. Aby ułatwić hodowcom odnalezienie się w tak trudnych warunkach rynkowych, doradcy PFHBiPM przy układaniu dawki pokarmowej wyliczają indywidualne koszty ponoszone na produkcję pasz własnych. Każda, nawet symboliczna obniżka kosztów żywienia, przy określonej skali produkcji mleka może przynieść satysfakcjonujące efekty ekonomiczne. Każda wizyta Doradcy Żywieniowego rozpoczyna się kompleksową analizą raportów wynikowych a także badaniem pasz. W 2013 roku laboratorium wykonało około 3 825 analiz pasz. Ponad 39% analiz dotyczyło kiszonki z kukurydzy, a 29% to analizy kiszonki z traw. Aby wyjść naprzeciw potrzebom hodowców bydła mlecznego Laboratorium w Kobiernie rozszerzyło zakres świadczonych usług o cztery nowe pasze: kiszonka roślin motylkowatych z trawami, kiszone ziarno kukurydzy, siano oraz TMR na bazie kiszonki z kukurydzy. W 2013 roku w ramach współpracy z Katedrą Żywienia Zwierząt Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie poszerzyliśmy także zakres kalibracji kiszonki z kukurydzy, kiszonki z traw oraz kiszonki z lucerny o nowe parametry: BTJN białko rzeczywiście trawione w jelicie cienkim obliczone na podstawie dostępnego azotu w żwaczu BTJE białko rzeczywiście trawione w jelicie cienkim obliczone na podstawie dostępnej energii w żwaczu BTJP białko paszy (nie rozkładane w żwaczu), rzeczywiście trawione w jelicie cienkim JWO, JWK, JWB jednostka wypełnieniowa owiec, jednostka wypełnieniowa krów mlecznych, jednostka wypełnieniowa rosnącego bydła 30
WYNIKI OCENY WARTOŚCI UŻYTKOWEJ KRÓW MLECZNYCH JPM, JPŻ jednostka paszowa produkcji mleka, jednostka paszowa produkcji żywca smo strawność masy organicznej Jedynie dobre indywidualne i obiektywne doradztwo, wnikliwa analiza dokumentacji związanych z kontrolą użytkowości mlecznej, badanie pasz, wiedza hodowców oraz znajomość własnego stada gwarantują maksymalizację efektów przy minimalizacji kosztów. 31