Test wiedzy inwestorskiej zaliczony! Gaz zmieni polską elektroenergetykę. Tauron Wytwarzanie drugim producentem energii w Polsce



Podobne dokumenty
Pierwszy Ogólnopolski Test Wiedzy o Inwestowaniu za nami

Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla

Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro

Perspektywy rynku biomasy na TGE S.A. Dariusz Bliźniak V-ce Prezes Zarządu Towarowa Giełda Energii S.A

Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu

Dlaczego Projekt Integracji?

Rynek energii. Podmioty rynku energii elektrycznej w Polsce

Rynek energii elektrycznej w Polsce w 2009 roku i latach następnych

Grupa G.C.E. PROFITIA Management Consultants. Możliwości współpracy zwiększanie efektywności energetycznej

Zmiany na rynku energii elektrycznej w Polsce 2013/2014

VIII FORUM ENERGETYCZNE

Rozwój kogeneracji gazowej

Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność

ENERGETYKA W FUNDUSZACH STRUKTURALNYCH. Mieczysław Ciurla Dyrektor Wydziału Rozwoju Gospodarczego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej

Zarządzanie energią i środowiskiem narzędzie do poprawy efektywności energetycznej budynków

Wybrane aspekty bezpieczeństwa energetycznego w projekcie nowej polityki energetycznej państwa. Lublin, 23 maja 2013 r.

Konferencja. Silesia Power Meeting. Technologie Gazowe w Polskiej Mapie Drogowej Termin:

Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat działan objętych konkursem i potencjalnych beneficjentów.

REC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.

Uwarunkowania formalno prawne rynku energii elektrycznej w II połowie 2011 r. oraz latach następnych

Sprzedaż aktywów Vattenfall Heat Poland w świetle strategii dywersyfikacji źródeł przychodów PGNiG SA. Departament Strategii

Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Agenda. Rynek gazu w Polsce. 2 Prognozy rynkowe. Oferta gazowa Grupy TAURON - Multipakiet

Liberalizacja rynku gazu w Polsce

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH

Polska energetyka scenariusze

Sytuacja polskiej elektroenergetyki 2018 obrót detaliczny i hurtowy, klienci na rynku energii elektrycznej. Targi Energii 2018 Jachranka

PRIORYTETY ENERGETYCZNE W PROGRAMIE OPERACYJNYM INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

Wzrost efektywności energetycznej: uwarunkowania prawno-regulacyjne oraz mechanizmy wsparcia inwestycji.

Przewrotny rynek zielonych certyfikatów

Założenia optymalizacji OZE w działaniach na rzecz ograniczenia niskiej emisji / założenia do dyskusji/ Zbigniew Michniowski

Kogeneracja Trigeneracja

Elektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie

Polska energetyka scenariusze

Analiza rynku fotowoltaiki w Polsce

Podsumowanie roku 2012 na Towarowej Giełdzie Energii

Modernizacja ciepłowni w świetle wymagań stawianych w Dyrektywie MCP. Zbigniew Szpak, Prezes Zarządu Dariusz Koc, Dyrektor Zarządzający

Zadania regulatora w obszarze utrzymania bezpieczeństwa dostaw energii

Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju

Zagadnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

B+R w przemyśle a budowanie marki w kraju i zagranicą. Paweł PONETA

NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce

Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu Ziemnego

Silesia Power Meeting. Technologie Gazowe w Polskiej Energetycznej Mapie Drogowej Termin:

Agenda program 1 luty 2019 r.

Pilski Klaster Energetyczny. Piła, dnia r.

Podstawowe informacje o spółce PKO BP

Już 25 października rozpoczynają się międzynarodowe targi dla branży OZE

RPO mechanizmy finansowe wspomagania inwestycji EE i OZE

Oferta dla jednostek samorządu terytorialnego

Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Henryk Majchrzak Dyrektor Departamentu Energetyki Ministerstwo Gospodarki

Klastry energii Warszawa r.

Pilski Klaster Energetyczny. Legionowo, dnia r.

(dla Polski o 15%) Analiza mo liwo ci i warunków oraz korzystanie z wolnego rynku energii. Wymagaj od samorz dów nakre

Polski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty

Katowice, marca 2010 r.

Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną

RAPORT MIESIĘCZNY. za miesiąc lipiec sierpnia 2015

Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej

Analiza rynku fotowoltaiki w Polsce

System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec

INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU

Miło Cię widzieć. innogy

Narodowy Operator Systemu Dystrybucyjnego Gazu

Michał Tryuk Wiceprezes Zarządu TGE S.A. Warszawa, 23 września 2014 r.

Mechanizmy finansowania projektów zakresu energetyki - Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata

Stanowisko w sprawie dyskusji na temat kosztów energii z morskich farm wiatrowych i energetyki jądrowej.

Energia wiatrowa w twojej gminie 24 czerwca 2010, hotel Mercure, Wrocław. Energetyka wiatrowa w Polsce Stan aktualny i perspektywy rozwoju

Rola gazu w gospodarce niskoemisyjnej

Lokalna Polityka Energetyczna

RYNEK ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE - stan na 31 marca 2012 r. Raport TOE

CP Energia. Prezentacja Grupy CP Energia niezależnego dystrybutora gazu ziemnego. Warszawa, grudzień 2009

Wysokosprawne układy kogeneracyjne szansą na rozwój ciepłownictwa

RYNEK BILANSUJĄCY - RYNEK CZY MECHANIZM?

W drodze do efektywnego wykorzystania energii w budynkach użyteczności publicznej i przedsiębiorstwach

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce

JAK? TYLKO Z NAMI, PRZYGOTOWAĆ I WYDAĆ NAJLEPSZY

Wyniki finansowe Grupy PGNiG za 2015 rok. 4 marca 2016 r.

RYNEK ENERGII. Jak optymalizować cenę energii elektrycznej?

Zaproszenie do udziału w szkoleniu pt.

Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus

DEBATA: Konkurencyjność na rynku energii

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r.

Efektywne wykorzystanie

Skierniewice, r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej

Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku

Zarządzanie Energią w Poznaniu

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA

II POWSZECHNA WYSTAWA KRAJOWA KONKURENCYJNA POLSKA POZNAŃ, 2-15 CZERWCA 2014

Możliwość dofinansowania instalacji solarów ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata

Noble Securities S.A. na rynkach praw majątkowych, energii elektrycznej i gazu ziemnego Towarowej Giełdy Energii S.A.

Raport kwartalny Spółki SZAR S.A. I kwartał 2013 r. od r. do r.

Zachowania indeksów branżowych GPW czerwiec październik 2013, część 1

Raport kwartalny Spółki SZAR S.A. IV kwartał 2012 r. od r. do r.

Klastry Energii. Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o. Jednostka Realizująca Projekt Doradztwa Poznań, 25 kwietnia 2017 r.

Transkrypt:

Nr 11 (37) Listopad 2011 M a g a z y n G r u p y T a u r o N ISSN 1689-5304 wywiad Gaz zmieni polską elektroenergetykę strategia Tauron Wytwarzanie drugim producentem energii w Polsce Test wiedzy inwestorskiej zaliczony! energia w unii Skutki Mapy drogowej 2050 dla Polski

Wydarzenia Polska Energia 11 (37) 2011 foto: ARC foto: ARC Wiceprezes Taurona Krzysztof Zamasz odbiera wyróżnienie Nowy Impuls Dyrektor Łukasz Brzózka z nagrodą za jakość sprawozdania finansowego w raporcie Grupy Tauron Kolejne nagrody Tauron Polska Energia został wyróżniony w październiku dwiema znaczącymi nagrodami. Spółka została laureatem nagrody Nowy Impuls za rok 2011 oraz otrzymała wyróżnienie w konkursie The Best Annual Report 2010 2 Nowy Impuls to prestiżowe wyróżnienie przyznawane postaciom i firmom, których dokonania wskazują nowe drogi zmian służących wzrostowi i wspieraniu mechanizmów rozwoju sektora paliwowo-energetycznego, inicjatorom przekształceń, restrukturyzacji, wdrożeń nowych technologii i innowacji. Nagrodę dla Taurona odebrał 19 października, podczas VIII Kongresu Nowego Przemysłu w Warszawie, wiceprezes Krzysztof Zamasz. W uzasadnieniu przyznania Nowego Impulsu napisano m.in.: Po giełdowym debiucie Tauron Polska Energia konsekwentnie realizuje strategię rozwoju w sektorze wytwarzania i dystrybucji w Polsce, umacniając swoją pozycję na tym rynku. Tauron, będący w trakcie przejmowania śląskich aktywów dystrybucyjnych koncernu Vattenfall (Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny), tym samym aspiruje do roli lidera rynku dystrybucji pod względem obsługiwanych odbiorców, których liczba po skutecznym zakończeniu procesu akwizycji przekroczyłaby 5,2 mln. To stwarza Tauronowi szansę na szybszą poprawę aktywności działania. Dwa dni później, 21 października, Tauron Polska Energia otrzymał od kapituły konkursu The Best Annual Report 2010 wyróżnienie za jakość skonsolidowanego sprawozdania finansowego zamieszczonego w raporcie Grupy Tauron za 2010 r. Uroczysta gala finałowa zorganizowana przez Instytut Rachunkowości i Podatków odbyła się w sali notowań Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Wyróżnienie odebrał dyrektor Departamentu Rachunkowości i Podatków Łukasz Brzózka. Analizując raport roczny Taurona członkowie zespołu oceniającego zastosowanie międzynarodowych standardów rachunkowości i sprawozdawczości finansowej podkreślili, że nasz dokument pozwala w sposób przejrzysty i zagregowany prawidłowo ocenić sytuację finansową spółki, jej wyniki i przepływy pieniężne. Przyznane wyróżnienie stanowi potwierdzenie naszych działań ukierunkowanych na utrzymywanie wysokich standardów raportowania, które stanowią podstawę do prowadzenia wzorowych relacji z inwestorami. Nagroda cieszy nas tym bardziej, iż została przyznana za pierwszy raport roczny opublikowany przez Tauron jako spółkę giełdową mówi Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Wysoka ocena sprawozdania finansowego Grupy Tauron jest wynikiem pracy naszych służb finansowo-księgowych, jak również bieżącej, bardzo dobrej współpracy z naszym audytorem. Dzięki temu odbiorcy naszych raportów otrzymują rzetelną, przejrzystą i precyzyjną informację finansową podkreśla Krzysztof Zawadzki, wiceprezes zarządu Taurona ds. ekonomiczno-finansowych. Podstawowym celem konkursu jest stworzenie uznanych standardów sporządzania raportów rocznych wg MSSF/MSR, zgodnie z dobrymi praktykami w tym zakresie, a tym samym promowanie firm przygotowujących najlepsze skonsolidowane raporty roczne z punktu widzenia wartości użytkowej dla akcjonariuszy i inwestorów. Patronat nad konkursem objęło Ministerstwo Skarbu Państwa, Komisja Nadzoru Finansowego, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych oraz Business Center Club. W kapitule konkursu zasiadają przedstawiciele firm audytorskich i konsultingowych, instytucji finansowych, organizacji związanych z rynkiem kapitałowym oraz mediów.

od redakcji 2 Wydarzenia Kolejne nagrody 3 edytorial Aktywna jesień 4 Wydarzenia Gaz zmienia polską energetykę 6 Flesz Tauron rozwija kompetencje w fotowoltaice 130 mln euro zysku na CO 2 Unia skontroluje hurtowe rynki energii i gazu Będzie energia z oleju palmowego Projekty ustaw energetycznych już gotowe 8 BIZNES Kolejny produkt dla biznesu 9 Notowania Na fali wyprzedaży 10 Wydarzenia Katowice górą! 12 W Grupie Nowa farma wiatrowa Tauron liczy na zwiększenie sprzedaży Punkt Obsługi Klienta w nowej odsłonie Bezpieczniej dzięki Wierzchowicom Szkoły bogatsze o 40 tysięcy zł Pierwsi w alei mecenasów Wawelu Branża poznała nową markę 16 promocja O przyszłości i wyzwaniach 18 W Unii Skutki Mapy drogowej 2050 dla Polski 20 strategia Skoncentrowane wytwarzanie SAP w Tauronie 22 energetyczne naj... Kryzys energetyczny w Kalifornii 24 raport Prawie 27 miliardów na sieci 26 historia z energią w tle Europa w drodze do elektryfikacji 28 Energia inaczej Bitwa na surowce 30 Felieton Myślenie ma trudną przyszłość Aktywna jesień Ostatnie tygodnie przyniosły znaczące wydarzenia dla sektora elektroenergetycznego i Grupy Tauron. Pod koniec września spółka Tauron Ekoenergia (z Grupy Tauron) nabyła farmę wiatrową Lipniki o mocy 30,75 MW. To pierwszy park wiatrowy w strukturach Tauron Ekoenergii informuje Dariusz Stolarczyk, wiceprezes Taurona ds. korporacji i dodaje, że do końca 2014 r. Tauron planuje uruchomienie kolejnych takich farm o mocy 140 MW. Miło mi również donieść, że Tauron został wyróżniony nagrodą Nowy Impuls za 2011 r. oraz otrzymał wyróżnienie w konkursie The Best Annual Report 2010 za jakość skonsolidowanego sprawozdania finansowego zamieszczonego w raporcie Grupy Tauron za 2010 r. Przypomnę, że podczas Forum Ekonomicznego w Krynicy Tauron otrzymał tytuł Firmy Roku Europy Środkowo-Wschodniej. W ostatnich tygodniach Ministerstwo Gospodarki przygotowało projekty ustaw Prawo energetyczne, Prawo gazowe i ustawy o odnawialnych źródłach energii. Resort liczy, że tymi dokumentami nowy parlament zajmie się już na początku swojej działalności. Prezes URE wezwał przedsiębiorstwa obrotu energią do przedstawienia wniosków taryfowych na rok 2012 dla grupy G, w której dominują gospodarstwa domowe. Zapraszamy do zapoznania się z opiniami Jana Chadama, prezesa Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System. Rozmawialiśmy z nim o perspektywach oparcia sektora elektroenergetycznego na blokach wykorzystujących gaz ziemny. Jan Chadam jest zdania, że polski system przesyłu gazu jest obecnie przygotowany, żeby spełnić oczekiwania tylko części potencjalnych klientów z sektora elektroenergetycznego planujących budowę bloków gazowych. Prezes Gaz- -Systemu przypomniał, że jego firma zawarła już kilka umów o przyłączenie bloków elektroenergetycznych, w tym z Elektrociepłownią Stalowa Wola z Grupy Tauron. Poruszając temat perspektywy wzrostu zużycia gazu, rozmawialiśmy z prezesem Chadamem także o przyszłości gazu łupkowego. Z inicjatywy Ministra Skarbu Państwa, przy wsparciu m.in. Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych i Giełdy Papierów Wartościowych, w niezwykły sposób podsumowano Akcjonariat Obywatelski, program edukacyjny, którego Tauron jest partnerem. W połowie października odbył się bowiem w Warszawie pierwszy Ogólnopolski Test Wiedzy o Inwestowaniu. Wśród drużyn biorących w nim udział nie zabrakło reprezentacji spółek giełdowych z indeksu WIG20, przedstawicieli mediów, sportowców, artystów, polityków i studentów największych uczelni ekonomicznych w kraju. Miło nam również donieść, że zwycięzcą testu został student ekonomii z Katowic. W naszym dziale Historia z energią w tle prezentujemy początki elektroenergetyki w Europie. Czy wiedzieli Państwo, że zwiększony popyt na energię elektryczną na początku XX wieku związany był z wynalazkami odkurzacza i pralki, a kilka lat później lodówki? Zapraszam do lektury! Magdalena Rusinek Redaktor naczelna Wydawca: Tauron Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR dyrektor: Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 24 37 Redakcja: Polska Energia, ul. Lwowska 23, 40-389 Katowice, fax 32 774 25 24, e-mail: redakcja@tauron-pe.pl Redaktor naczelny: Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 21 Zastępca red. naczelnego: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 06 Zespół redakcyjny: Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 23, Marietta Stefaniak, marietta.stefaniak@tauron-pe.pl, tel. 32 774 25 33; Południowy Koncern Węglowy SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl, tel. 32 618 56 07; Tauron Wytwarzanie SA: Dariusz Wójcik, dariusz.wojcik@pke.pl, tel. 32 774 24 34; Tauron Ciepło SA: Karolina Kmon, kkmon@pec.katowice.pl, tel. 32 258 72 48; Tauron Sprzedaż sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, elzbieta.bukowiec@tauron-pe.pl, tel. 12 265 41 55; Tauron Obsługa Klienta: Katarzyna Sierszuła, katarzyna.sierszula@tauron-pe.pl, tel. 71 889 57 29; Tauron Ekoenergia: Monika Meinhart-Burzyńska, monika.meinhart-burzynska@tauron-ekoenergia.pl, tel. 75 754 68 07 Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa, Biuro reklamy: Gabriela Bajer, g.bajer@dp-group.com.pl, tel. 22 617 93 23 wew. 114 Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. Zdjęcie na okładce: Adam Stephan, numer zamknięto 25 października 2011 r. 3

wywiad Polska Energia 11 (37) 2011 Gaz zmienia polską energetykę Rozmowa z Janem Chadamem, prezesem Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System 4 rozmawiał: Emil Różański Kilka grup energetycznych, w tym Tauron, planuje inwestycje w nowe bloki energetyczne opalane gazem. Jak Pan ocenia te inwestycje? Rzeczywiście w ostatnim czasie obserwujemy szerokie zainteresowanie sektora elektroenergetycznego budową nowych bloków energetycznych w oparciu o gaz ziemny. Spodziewany w niedalekiej przyszłości wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną powoduje, że sektor elektroenergetyczny stoi przed ogromnym wyzwaniem. Z jednej strony istnieje pilna potrzeba podjęcia inwestycji w budowę nowych źródeł oraz intensywnej modernizacji starej, wyeksploatowanej struktury wytwórczej, a z drugiej konieczne jest spełnienie zaostrzonych wymogów i norm środowiskowych. Jak oceniają eksperci branży elektroenergetycznej, w perspektywie do 2015 r. szansę na powstanie mają jedynie jednostki gazowe, ze względu na krótszy czas budowy. Dlatego już dziś kilka poważnych spółek wytwórców energii elektrycznej prowadzi z Gaz-Systemem zaawansowane rozmowy w sprawie stworzenia możliwości przyłączenia do sieci przesyłowej i późniejszego świadczenia usługi przesyłania paliwa gazowego. Dotychczas Gaz-System zawarł już kilka umów o przyłączenie bloków elektroenergetycznych, w tym z Elektrociepłownią Skawina pod Krakowem, Elektrociepłownią Stalowa Wola z Grupy Tauron oraz elektrownią we Włocławku. Nowe jednostki energetyczne, każda o mocy 400 MW, zużyją ok. 1,5 mld m sześc. gazu rocznie. W ramach jednej z umów przewidziana jest dalsza rozbudowa mocy wytwórczej, w wyniku której nastąpi wzrost zużycia gazu o dodatkowe 0,5 mld m sześc. rocznie. Jak obecnie wygląda struktura zużycia gazu ziemnego w Polsce? O ile może wzrosnąć jego zużycie po uruchomieniu planowanych inwestycji w moce gazowe? W ostatnich latach zużycie gazu w Polsce kształtowało się na poziomie 13-14 mld m sześc. rocznie. Przyrost zapotrzebowania wynosił mniej niż 2 proc. rocznie i obserwowany był głównie wśród odbiorców w sektorach komunalno-bytowym i przemysłowym. Dominującym odbiorcą tego paliwa, ze względu na wielkość zapotrzebowania, jest przemysł zużywający około połowy całkowitego zapotrzebowania na gaz w Polsce. Innymi ważnymi konsumentami błękitnego paliwa są odbiorcy komunalni gospodarstwa domowe. Pozostali to handel, usługi, drobny przemysł. Sektor energetyczny nie ma obecnie istotnego udziału w krajowym zużyciu gazu (ok. 3 proc.). Sytuacja ta z pewnością ulegnie zmianie po intensyfikacji rozwoju elektroenergetyki opartej o to paliwo. Przyłączenie bloku o mocy około 400 MW to zużycie około 0,5 mld m sześc. gazu rocznie. Jeśli więc mówimy o kilkunastu takich obiektach, oznacza to, że zapotrzebowanie może wzrosnąć nawet o kilkanaście miliardów metrów sześciennych rocznie. Czy polski system przesyłu i dystrybucji gazu jest przygotowany na powstanie elektrowni gazowych? Jak Gaz-System przygotowuje się do inwestycji w moce gazowe w polskiej energetyce? Obecnie polski system przesyłu gazu jest przygotowany, żeby spełnić oczekiwania tylko części potencjalnych klientów z sektora elektroenergetycznego planujących budowę bloków gazowych. Dotychczas podpisaliśmy umowy o przyłączenie z kilkoma podmiotami, dla których zagwarantowaliśmy przepustowość w systemie przesyłowym i będziemy świadczyć usługę przesyłania po zrealizowaniu inwestycji przyłączeniowej. Gaz-System, angażując się w rozmowy z potencjalnymi wytwórcami energii, przygotowuje się do sprostania oczekiwaniom i wymaganiom przesyłowym. Konstruujemy nasze plany inwestycyjne i plany rozwoju w taki sposób, aby zapewnić w przyszłości możliwość przesyłu gazu do nowo budowanych obiektów elektroenergetycznych. Dający się zaobserwować wzrost popytu tego paliwa w branży elektroenergetycznej powoduje konieczność wzrostu jego importu, co z kolei przekłada się również na potrzebę rozbudowy infrastruktury przesyłowej. Już teraz Gaz-System inwestuje w budowę tysiąca kilometrów nowych gazociągów łączących polski system gazowy z sąsiednimi, budowany jest również terminal LNG w Świnoujściu. Rozbudowa sieci zapewni zwiększenie możliwości przesyłowych, co oznacza w konsekwencji zapewnienie możliwości przyłączenia w przyszłości kolejnych zgłaszających się elektrowni. Zakłada się, iż wszystkie obecnie realizowane inwestycje nie tylko zapewnią połączenie z systemem gazowym dla planowanych nowych inwestycji, ale również umożliwią dostęp branży elektroenergetycznej do nowych źródeł pozyskiwania gazu (na przykład skroplonego gazu ziemnego LNG). Czy z punktu widzenia Gaz-Systemu jest jakaś graniczna wielkość bloków gazowych? Możliwość przyłączenia do sieci przesyłowej i świadczenia usługi przesyłowej warunkowana jest kilkoma bardzo ważnymi aspektami. Najważniejszym jest wielkość godzinowa strumienia gazu. Drugim, niezmiernie ważnym, jest określenie, z którego kierunku punktu wejścia do systemu będzie dostarczany gaz, oraz w którym miejscu w systemie będzie odbierany. Istotne są także wymagania ciśnieniowe stawiane przez producentów instalowanych turbin gazowych, a także zakres regulacyjności i dynamika uruchamiania poszczególnych bloków. Każdy taki przypadek przyłączenia bloku gazowego rozpatrywany jest w Gaz-Systemie indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich uwarunkowań. Nie jesteśmy więc w stanie jednoznacznie wskazać, że istnieje możliwość przyłączenia mocy wytwórczych o konkretnej, zamkniętej wartości. Dziś większość gazu na polskim rynku pochodzi z Rosji. Czy w najbliższych latach możliwe jest zwiększenie wydobycia tego paliwa w Polsce i zwiększenie importu z innych kierunków? Tak, rzeczywiście obecnie zdecydowana większość gazu pochodzi z Rosji. Ta sytuacja powoli się zmienia. Już we wrześniu został uruchomiony nowy punkt importowy w południowej części kraju, w Cieszynie, który umożliwia dostawy 0,5 mld m sześc. gazu

rocznie, a w przyszłości nawet 2,5 3 mld m sześc. W 2011 r. Gaz-System zakończy realizację programu działań inwestycyjnych na Dolnym Śląsku, co umożliwi zwiększenie przesyłu z kierunku Niemiec przez punkt wejścia w Lasowie, w gminie Pieńsk koło Zgorzelca. Mówimy tu o rocznym przesyle 1,5 mld m sześc. Przeprowadzona w lipcu procedura udostępnienia dodatkowej przepustowości wykazała duże zainteresowanie użytkowników systemu przesyłem z tego kierunku. Jednocześnie w lipcu rozpoczęliśmy badanie rynku pod kątem dalszego zwiększenia przepustowości w punkcie Lasów. Wyniki wskazują na zainteresowanie powiększaniem przepustowości z tego kierunku dostaw. Wyniki przeprowadzonej procedury posłużą do określenia zakresu dalszych działań modernizacyjnych w systemie przesyłowym. Jednak podjęcie decyzji inwestycyjnych nastąpi po przeprowadzeniu procedur typu Open Season (czyli udostępnianie dodatkowej przepustowości przyp. red.) i potwierdzeniu przez użytkowników systemu zapotrzebowania na dalsze zwiększanie przepustowości w tym kierunku. Ponadto decyzją Prezesa URE z początkiem września weszła w życie Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej SGT, która umożliwia rewers na gazociągu jamalskim. (Chodzi o możliwość odbioru gazu nie bezpośrednio od kontrahenta, ale z przeciwnego kierunku. Firmy kupujące surowiec będą mogły zakupić wirtualny przesył gazu z Niemiec, ale realnie odebrać go za pomocą gazociągu jamalskiego z Rosji. Gaz-System pełni funkcję operatora na polskim odcinku gazociągu Jamał Europa przyp. red.). Tym samym otwiera to polski rynek na nowe kierunki dostaw, umożliwiając tym samym dywersyfikację kierunków importu gazu. Niewątpliwie najważniejszą, ze względu na możliwości importowe, inwestycją realizowaną przez Gaz-System jest budowa terminalu LNG w Świnoujściu, który umożliwi odbiór 5 mld m sześc. gazu rocznie, oraz infrastruktury liniowej gazociągów o łącznej długości ok. 1 tys. km, których uruchomienie planowane jest na rok 2014. Spodziewany wzrost zapotrzebowania na gaz, zwłaszcza w sektorze energetycznym, wymagać będzie zapewnienia nowych niezawodnych źródeł dostaw. W tym kontekście istotną rolę mogą odegrać niekonwencjonalne źródła gazu (w szczególności z łupków), których duże pokłady zlokalizowane są na terenie Polski. Wstępne szacunki mówią o wydobywalnych zasobach na poziomie ok. 1,4-3 bln m sześc. Ten kierunek pozyskania gazu może w przyszłości stanowić potencjalne źródło dla zasilenia polskiej elektroenergetyki. foto: ARC Jakie są, Pana zdaniem, największe trudności w rozwoju energetyki gazowej w Polsce? Na jej rozwój ma wpływ kilka czynników oczywiście dostęp do systemu gazowego, pozyskanie lub zakup gazu jako paliwa, ale także możliwość wyprowadzenia mocy oraz wymagania środowiskowe. Przy realizacji niektórych projektów barierę mogą stanowić ograniczenia infrastruktury przesyłu gazu. Wzrost popytu na to paliwo w branży elektroenergetycznej spowoduje również konieczność wzrostu jego importu, a to również przekłada się na potrzebę rozbudowy infrastruktury przesyłowej. Dlatego też Gaz-System uważnie przygląda się planom rozwoju elektroenergetyki, angażuje się w rozmowy, przygotowuje do zawarcia umów oraz realizuje inwestycje w systemie przesyłowym. Kolejną barierą dla rozwoju energetyki gazowej może być cena tego paliwa w Polsce. Wielu wytwórców energii elektrycznej podkreśla, że przy aktualnych kosztach zakupu gazu, inwestowanie w budowę jedynie elektrowni, bez kogeneracji, jest dla nich nieopłacalne. Dlatego też spółki te rozpoczęły poszukiwania tańszego gazu poza granicami kraju. Pojawienie się polskiego gazu łupkowego może znacząco zmienić rynek gazu, doprowadzając między innymi do spadków cen tego paliwa. Istotnym czynnikiem zwiększającym ryzyko inwestorów jest niepewność związana z przyszłym poziomem cen uprawnień do emisji CO 2 oraz ewentualnym dalszym zaostrzeniem wymagań środowiskowych. Warto zaznaczyć, że podstawowym walorem wykorzystania gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej jest znacząco niższa o ok. 30 proc. na jednostkę mocy emisyjność CO 2 niż węgla kamiennego. Poprzez politykę klimatyczną Unia Europejska promuje gaz jako rodzaj paliwa. W tych okolicznościach decyzje dotyczące wyboru technologii są spowolnione i trudne. Jednakże wszystko wskazuje na to, że rola gazu w energetyce będzie rosła. Branża gazownicza powinna to wykorzystać, bo w ten sposób pozyska nowych interesujących partnerów handlowych. 5

Flesz Polska Energia 11 (37) 2011 Tauron rozwija kompetencje w fotowoltaice Tauron Polska Energia, jako jeden z udziałowców, przystąpił 7 października do porozumienia o współpracy w formie spółki celowej pod nazwą Pierwiastki i Surowce Krytyczne. Nowy podmiot będzie stanowił platformę współpracy w zakresie badań nad optymalnymi technologiami wytwarzania paneli solarnych. Pozostałymi sygnatariuszami porozumienia i udziałowcami spółki celowej są KGHM Polska Miedź, Zakłady Górniczo-Hutnicze Bolesław oraz Akademia Górniczo-Hutnicza. Zadaniem spółki będzie realizacja prac studialnych, badawczych i rozwojowych dotyczących produkcji i przetwórstwa pierwiastków krytycznych oraz produkcji i sprzedaży innowacyjnych paneli solarnych. Jestem przekonana, iż to przedsięwzięcie pozwoli Grupie Tauron na rozwój Tauron może w przyszłości poszerzyć swoją ofertę o panele solarne obszaru nowoczesnych technologii wytwarzania zielonej energii oraz uzyskanie dostępu do wiedzy na temat surowców niezbędnych do produkcji paneli solarnych mówi Joanna Schmid, wiceprezes zarządu ds. strategii i rozwoju Taurona. Korzystne wyniki badań będą stanowiły podstawę do podjęcia decyzji o zaangażowaniu się Grupy Tauron w wytwarzanie paneli solarnych, co pozwoliłoby na poszerzenie naszej oferty produktowej oraz wejście na nowe rynki. Rozwój odnawialnych źródeł FOTO: Shutterstock energii jest dla nas szczególnie istotny z perspektywy coraz bardziej restrykcyjnej polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Przypomnę, że zgodnie ze strategią korporacyjną Grupy naszym celem do 2020 r. jest osiągnięcie 800 MW mocy zainstalowanej w odnawialnych źródłach energii dodaje prezes Schmid. Intencją wspólnego projektu jest również inwentaryzacja krajowych zasobów pierwiastków krytycznych stanowiących kluczowy element instalacji fotowoltaicznych, opracowanie i wybór technologii ich pozyskiwania oraz opracowanie studium wykonalności wytwarzania paneli solarnych. Ich wykorzystanie w przyszłości przy produkcji energii elektrycznej pozwoliłoby Tauronowi na ograniczenie ryzyka wynikającego z polityki energetyczno-klimatycznej UE oraz umożliwiłoby rozwój segmentu rozproszonych źródeł wytwórczych o mniejszej mocy instalowanych bezpośrednio u odbiorców końcowych. (EM) 130 mln euro zysku na CO 2 W połowie października minister środowiska Andrzej Kraszewski podpisał dwie kolejne umowy na sprzedaż jednostek emisji CO 2 (AAU) w ramach Protokołu z Kioto, które przyniosą Polsce nowe środki na ochronę klimatu i wsparcie wdrażania pakietu energetyczno-klimatycznego. Partnerem Polski jest tym razem Bank Światowy. Łączna wartość wszystkich zawartych przez Polskę umów sprzedaży to ok. 130 mln euro. Środki pochodzące ze sprzedaży jednostek AAU, czyli jednostek przyznanych emisji CO 2 w systemie ONZ, zostaną przekazane na rachunek klimatyczny Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Będą one przeznaczone na dofinansowanie realizacji programów i projektów powodujących redukcję emisji gazów cieplarnianych tym razem celem jest zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej. Chodzi m.in. o wykonanie izolacji termicznej ścian i dachów, wymianę drzwi i okien na energooszczędne oraz wymianę instalacji wentylacyjnych i oświetleniowych na energooszczędne. Realizacja umów pozwoli na termomodernizację ponad 150 budynków i zmniejszenie zużycia energii przez nie o 110 tys. MWh rocznie. Polska posiada trzecią co do wielkości, po Rosji i Ukrainie, nadwyżkę jednostek AAU na świecie: ok. 500 mln za lata 2008-2012. Polsce udało się zredukować emisje gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem 1988 (rok bazowy według Protokołu z Kioto) o 30 proc., podczas gdy zobowiązanie z Protokołu wynosiło 6 proc. przy jednoczesnym wzroście Produktu Krajowego Brutto. (ER) 6 Dochody z nadwyżek sprzedaży jednostek emisji CO 2 (AAU) zostaną wykorzystane jako dofinansowanie projektów rozwiązań z obszaru ochrony środowiska Foto: shutterstock

Projekty ustaw energetycznych już gotowe Ministerstwo Gospodarki przygotowało projekty ustaw Prawo energetyczne, Prawo gazowe i ustawy o odnawialnych źródłach energii. Resort gospodarki liczy, że tymi niezwykle ważnymi dla gospodarki dokumentami nowy parlament zajmie się już na początku swojej działalności. Projekty ustaw zawierają m.in. regulacje uwzględniające wymagania zamieszczone w unijnych dyrektywach. Ze szczególną nadzieją zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i specjalistów oczekiwana jest ustawa o odnawialnych źródłach energii (OZE). Zdaniem wielu ekspertów przy obecnym tempie rozwoju nie osiągniemy celu w zakresie energetyki odnawialnej, ale ustawa o OZE może to zmienić i zagwarantować inwestorom stabilny system wsparcia. (EM) Będzie energia z oleju palmowego Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zakwalifikował do biomasy na cele energetyczne paliwo w postaci pozostałości z procesu uzyskiwania oleju z palmy olejowca gwinejskiego. URE informuje, że energia elektryczna wytworzona w oparciu o to paliwo może być uprawniona do korzystania z systemu wsparcia, przy spełnieniu określonych parametrów. Wytwarzanie energii elektrycznej w oparciu o paliwo z oleju palmowego poddawane będzie wyrywkowej weryfikacji. Prezes URE w specjalnej informacji przypomniał kryteria, zgodnie z którymi paliwa lub odpady mogą być uznane za biomasę oraz zapowiedział sukcesywne zamieszczanie specyfikacji paliw zawierających parametry, których spełnienie będzie kwalifikowało dany rodzaj paliwa do biomasy. (ER) Palma olejowca gwinejskiego wytwarzany z niej olej uznany został za biomasę Foto: shutterstock Unia skontroluje hurtowe rynki energii i gazu Rada UE przyjęła 10 października rozporządzenie w sprawie integralności i przejrzystości rynku energii. Oznacza ono przyjęcie przez Unię nowych, ostrzejszych przepisów dotyczących hurtowego handlu energią elektryczną i gazem. Jest to ważny etap w rozwoju rynku wewnętrznego. Nowe przepisy dotyczące handlu przyczynią się do osiągnięcia uczciwych cen energii. Dzięki poprawie przejrzystości i integralności rynku budujemy zaufanie wszystkich jego uczestników do prawidłowego działania rynku wewnętrznego. Pomoże to w zwiększeniu konkurencyjności i zagwarantuje konsumentom najlepsze warunki przekonuje unijny komisarz ds. energii Günther Oettinger. Nowe przepisy przyjęte przez Radę Unii Europejskiej mają wejść w życie do końca 2011 r. Handel energią będzie po raz pierwszy monitorowany na poziomie Unii. Organy krajowe w państwach członkowskich będą nakładać kary, których celem jest powstrzymanie manipulacji na rynku i zapobieganie im. W szczególności rozporządzenie zakazuje stosowania informacji wewnętrznych podczas sprzedaży lub zakupu na hurtowych rynkach energii. Informacje wyłączne i mające wpływ na kształtowanie cen, należy ujawnić przed dokonaniem transakcji. Ponadto rozporządzenie zakazuje manipulacji oraz rozpowszechniania nieprawidłowych informacji, które dostarczają fałszywych lub wprowadzających w błąd sygnałów na temat podaży, popytu lub cen. Rozporządzenie zobowiązuje także podmioty zajmujące się obrotem energią do informowania Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) o transakcjach, bezpośrednio lub za pośrednictwem osoby trzeciej (np. brokerów lub systemów zgłaszania transakcji). Dane te obejmują cenę, ilość, datę i godzinę transakcji, nazwę sprzedającego i kupującego oraz beneficjenta. Obowiązek ten zostanie wprowadzony wraz z rozporządzeniem wykonawczym, które zostanie opracowane w nadchodzących miesiącach i w którym wyszczególnione będą dane, które należy przekazać. (EM) Poprawa przejrzystości europejskiego rynku energii i gazu zagwarantuje lepsze warunki konsumentom Foto: corbis 7

biznes Polska Energia 11 (37) 2011 Kolejny produkt dla biznesu Tauron Giełda Mix, oparty o indeksy towarowej giełdy energii, to nowy produkt oferowany klientom biznesowym, którzy zużywają dużo energii. To pierwsza tego typu oferta na rynku Produkt dołącza do bogatej gamy, jaką oferujemy klientom biznesowym, w szczególności dużym przedsiębiorstwom mówi Ireneusz Perkowski, prezes zarządu Tauron Sprzedaż. Mechanizm wykorzystywany przy pierwszych produktach z tej rodziny, czyli Tauron Giełda i Tauron Giełda Limit, zyskał zainteresowanie wśród naszych klientów, dlatego zdecydowaliśmy się rozszerzyć ofertę o Tauron Giełda Mix dodaje prezes Perkowski. Jak to działa? Produkt Tauron Giełda Mix to nowatorskie rozwiązanie na polskim rynku energii. Po pierwsze, klient otrzymuje propozycję umowy sprzedaży energii elektrycznej na dwa lata. Po drugie, cena sprzedaży jest ustalana w oparciu o mechanizm zbudowany z obiektywnych i niezależnych od sprzedawcy parametrów. Co ważne, dzięki zastosowanym rozwiązaniom, klient zyskuje ochronę przed niespodziewanym wzrostem cen, a w razie ich spadku, cena energii zostaje obniżona. Dlatego Tauron Giełda Mix to elastyczna oferta umożliwiająca dopasowanie algorytmów rozliczeniowych do potrzeb klienta i jego możliwości zaangażowania się w proces zakupu energii elektrycznej. Cena energii podąża bowiem za indeksami giełdowymi. Dla kogo? W pierwszym roku obowiązywania umowy, energia kupiona przez klienta może być rozliczana albo za stałą cenę, albo według algorytmu opartego o indeksy Rynku Dnia Następnego. W tym okresie ustalane są też warunki zakupu energii w czasie drugiego roku obowiązywania umowy. Do dyspozycji w tym okresie są dwa algorytmy rozliczeniowe posiłkujące się indeksami Rynku Terminowego Towarowego (RTT). W jednym z nich energia jest kupowana na zamówienie klienta wystarczy wskazać dzień (a więc indeks RTT), w którym ma zostać zakupiona. Przewiduje się możliwość złożenia nawet czterech zamówień przez klientów, w zależności od wielkości zużycia. Drugi z algorytmów nie wymaga zaangażowania klienta. Cena sprzedaży zostanie wyznaczona automatycznie na podstawie indeksów RTT. Tauron Giełda Mix to produkt skierowany do klientów biznesowych, reprezentujących duże przedsiębiorstwa, o rocznym zużyciu energii na poziomie co najmniej ośmiu gigawatogodzin. (MS) 8 Duże przedsiębiorstwa mogą kupować energię w cenach, które podążają za indeksami giełdowymi foto: corbis

Kome ntar z 250 notowania 250000 240 200000 210 150000 Wolumen obrotu [MWh] 220 Cena [PLN/MWh] Na fali wyprzedaży 230 Rafał Barchanowski 200 100000 Biuro Analiz Rynku Tauron Polska Energia 190 180 170 50000 160 Cena [PLN/MWh] Wolumen obrotu [MWh] Cena [PLN/MWh] Wolumen obrotu [MWh] Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej We wrześniu, podobnie jak w poprzednim 0 TGE i rynku bilansującym miesiącu, ton rynkom surowców nadawały światowe 150 1 wrz 4na wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz we wrześniu 2011 r. rynki finansowe i silne wyprzedaże wszelkiego typu TGE CRO TGE CRO aktywów. Praktycznie przesądzone już bankructwo 250 250000 Grecji i groźba recesji w USA oraz strefie euro spo240 wodowały testowanie nowych minimów przez akcje EUR/MWh 230 200000 i surowce. 65 220 Ceny ropy Brent w ciągu miesiąca obniżyły się o prawie 9,5 proc. ze 113,44 $/bbl do 102,76 $/bbl. 55 210 150000 Jeszcze silniej spadały kontrakty WTI, których wyceny 200 obniżyły się o prawie 11 proc., do 79,20 $/bbl. Silniej- 45 190 100000 szej przecenie nie poddał się jedynie węgiel, który 180 z uwagi na zbliżającą się zimę taniał we wrześniu o je- 35 170 50000 dyne 5 proc. do 121,4 $/t płacone za kontrakty CIF ARA Cal12. Bardzo dobrze skorelowane z notowaniami ropy 160 25 były ceny CO2, które w ciągu września dla EUA spot ob150 0 1 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz niżyły się z 12,75 /t do 10,69 /t, czyli o ponad 16 15 TGE CRO TGE CRO proc. Obawy o spadek zapotrzebowania na energię, NordPool EPEX spot OTE TGE wraz z kolejnymi aukcjami sprzedaży uprawnień przez trendy cenowe Grecję, powodowały łamanie kolejnych oporów i oba- 51 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz na rynkach ropy Brent i emisji CO 2 EUR/MWh wy o przyszłość całego systemu EU ETS. Pojawiły się we wrześniu 2011 r. 65 nawet prognozy wieszczące załamanie cen w II fazie USD/bbl EUR/t i możliwość zastąpienia systemu cap and trade progre13,00 116,00 55 sywnym podatkiem, który eliminowałby wysoką zmienność i niepewność inwestycyjną. 114,00 12,50 45 Ceny CO2 wywarły wpływ na notowania energii. Na 250 250000 112,00 rynku niemieckim Base Y-12 zniżkował we wrześniu 240 12,00 o ponad 2 do 56,46 /MWh, powracając do dołków 35 110,00 230 200000 z lipca br. Nieco inaczej przedstawiała się sytuacja na 220 11,50 108,00 rynku spot, który ze względu na ciepłą pogodę był sta25 bilny przez cały miesiąc, ze średnią ceną 52,64 /MWh. 210 150000 106,00 Tylko o 0,60 /MWh niższe były ceny spot na czeskim 11,00 15 200 OTE. Dzięki dobrej sytuacji hydrologicznej silnie spadły 104,00 NordPool EPEX spot OTE TGE 190 100000 Brent Oil Front month [USD/bbl] natomiast ceny na giełdzie NordPool spot, do średnio 5 10,50 BNX CO2 EUA spot [EUR/t] 180 1 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz 102,00 28,94 /MWh. Polskie ceny spot na TGE też były stabil50000 170 ne i średnio w ciągu miesiąca wyniosły 201,70 zł/mwh 100,00 10,00 (46,58 /MWh). Sytuacji tej sprzyjała zapewne słonecz1601 wrzusd/bbl 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz EUR/t na i ciepła pogoda, ze średnią temperaturą 15,4 st. C, 13,00 116,00 150 0 1 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz czyli o 3,3 st. C wyższą niż w ubiegłym roku. Średnie ceny energii 114,00 TGE CRO TGE CRO 28 września oficjalnie oddano też do użytku nowy blok 12,50 w kontraktach Spot na rynkach europejskich 858 MW w Bełchatowie. Wcześniej pracował on w fazie we wrześniu 2011 r. 112,00 rozruchu, powodując dużą zmienność cen na rynku bi12,00 lansującym, a w ostateczności średnią miesięczną cenę 110,00 EUR/MWh 65 CRO na poziomie 191,80 zł/mwh, czyli o prawie 10 zł 11,50 108,00 niższą niż na rynku spot. 55 We wrześniu mocno do euro obniżyła się złotówka. 106,00 11,00 Kurs wymiany z poziomu 4,14, na początku miesiąca, 45 104,00 wzrósł do 4,49, by po interwencjach NBP skorygować Brent Oil Front month [USD/bbl] się w okolice 4,41. Sprzyjało to eksportowi energii 10,50 BNX CO2 EUA spot [EUR/t] 102,00 z Polski do Niemiec i Czech. Na rynku kontraktów ter35 minowych obserwowaliśmy lekką korektę. Notowania 100,00 10,00 1 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz Base Q4-11 spadły przed dostawą z ponad 207 do 25 204,50 zł/mwh, a ceny referencyjnego na przyszły rok Base Y-12 najczęściej kształtowały się na poziomie 15 202,80 zł/mwh, co wnosząc po dużym wolumenie NordPool EPEX spot OTE TGE obrotu jest satysfakcjonującym obie strony pozio5 1 wrz 4 wrz 7 wrz 10 wrz 13 wrz 16 wrz 19 wrz 22 wrz 25 wrz 28 wrz mem cenowym. USD/bbl 116,00 EUR/t 13,00 9

Wydarzenia Polska Energia 11 (37) 2011 Eksperci komentujący wyniki testu (od lewej): wiceprezes TNS Pentor Jerzy Głuszyński, główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers prof. Witold Orłowski, prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Ludwik Sobolewski, minister skarbu państwa Aleksander Grad, prezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych Iwona Sroka, dziekan Wydziału Zarządzania UW prof. Alojzy Z. Nowak, współtwórca i były prezes giełdy Wiesław Rozłucki oraz prof. Tomasz Zaleśkiewicz z SWPS Katowice górą! Marcin Tuszkiewicz, student ekonomii z Katowic, został zwycięzcą pierwszego Ogólnopolskiego Testu Wiedzy o Inwestowaniu. Konkurs zorganizowano w niedzielę, 16 października, w gościnnym gmachu Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego 10 Jacek Wszoła nie miał większych problemów z rozwiązaniem testu Wiesław Rozłucki dyskutuje z prof. Tomaszem Zaleśkiewiczem Red. Anna Popek z TVP tym razem w roli uczestniczki, a nie prowadzącej Celem zainicjowanego przez Ministerstwo Skarbu Państwa konkursu było sprawdzenie wiedzy Polaków na temat oszczędzania, rynku kapitałowego i inwestowania. Był on również kulminacyjnym momentem działań realizowanych w roku 2011 w ramach programu Akcjonariat Obywatelski. Każdy uczestnik testu otrzymał specjalnego pilota i w ciągu dwudziestu sekund musiał odpowiedzieć na zadane w teście pytania. Były one pogrupowane w czterech kategoriach: ogólna wiedza ekonomiczna, zadania praktyczne, wiedza o giełdzie i psychologia inwestowania. Wyniki z auli zestawiano od razu z badaniami omnibusowymi, jakie dla potrzeb testu przygotował Pentor. Dzięki temu mogliśmy od razu porównać stan wiedzy inwestycyjno-kapitałowej przeciętnych Polaków i zebranych w auli uczestników testu. W zmaganiach indywidualnych i drużynowych liczyły się nie tylko poprawność odpowiedzi, ale także szybkość ich i udzielania. Udział w teście wzięli, zebrani w nowoczesnej auli Wydziału Zarządzania

Minister Aleksander Grad specjalnie dla Polskiej Energii : Uważam ten ogólnopolski test za znakomity pomysł. Wierzę, że będą następne i staną się one miernikiem jakości wdrażanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa, giełdę i najważniejszych akcjonariuszy programów edukacyjnych. Mam nadzieję na stały wzrost poziomu wiedzy ekonomicznej w społeczeństwie od banalnego policzenia odsetków od lokat, po bardziej zaawansowane, wyrafinowane inwestowanie na rynkach kapitałowych. Podobne testy powinniśmy robić odpowiednio często, by analizować, jaką wiedzę o inwestowaniu mają Polacy. Taki konkurs pokazuje także wiedzę liderów naszego życia społecznego, polityków, osób widocznych w życiu publicznym i gospodarczym, a przede wszystkim studentów. Zderzenie wiedzy tych liderów, którzy siłą rzeczy mają większą wiedzę ekonomiczną niż przeciętny Polak, pokazało, w jaką stronę powinniśmy pójść z naszym programem edukacyjnym. Dzisiaj wiemy już nieco więcej na temat sposobu ekonomicznego kształcenia młodzieży, a także o tym, jakimi sposobami docierać z tą wiedzą do wszystkich, którzy edukację mają już za sobą, a jeszcze chcą się uczyć. Wyniki testu potwierdzają znaną prawdę, że aby dzisiaj świadomie inwestować, trzeba mieć dużą wiedzę. foto: www.aleksandergrad.pl Magda Jethon, szefowa radiowej Trójki, reprezentowała drużynę mediów Hanna Bakuła, malarka i pisarka, okazała się znawczynią giełdy Indywidualni zwycięzcy w gronie ekspertów. Trzeci z prawej Marcin Tuszkiewicz Wiceprezes Taurona Joanna Schmid reprezentowała drużynę WIG20 UW, przedstawiciele spółek znajdujących się w prestiżowym indeksie WIG20 (Grupę Tauron reprezentowała wiceprezes Joanna Schmid), osobowości mediów i sportowcy. Wśród nich w auli zasiedli Grażyna Rabsztyn i Jacek Wszoła, reprezentujący wspomagany przez Taurona PKOl, prezes Polskiego Związku Koszykówki Grzegorz Bachański, prezes Tauron Basket Ligi Jacek Jakubowski oraz Andrzej Bachleda-Curuś, twórca programu Tauron Bachleda Ski. Na sali widoczni byli przedstawiciele mediów, m.in. Maciej Orłoś, Magdalena Jethon, Anna Popek. Własną drużynę wystawiła stacja TVN CNBC na czele z Romanem Młodkowskim. Artystów godnie reprezentowała Hanna Bakuła, która na co dzień jak się okazało udanie inwestuje na giełdzie. Swoją wiedzę mogli też sprawdzić internauci, dla których uruchomiono specjalny serwis. Przebieg testu oraz jego wyniki komentowali na gorąco znani ekonomiści. W ławach zasiedli jednak przede wszystkim studenci największych uczelni ekonomicznych naszego kraju. W rankingu zespołowym zwyciężył Uniwersytet Warszawski, ale nie do pobicia indywidualnie byli studenci Uniwersytetu Ekonomicznego z Katowic (na podium stanął także Wojciech Kaczmarczyk z tej uczelni) oraz UE w Poznaniu. (AO) Foto: Adam Stephan Prof. Alojzy Z. Nowak, dziekan Wydziału Zarządzania UW i zwycięska drużyna studentów Uniwersytetu Warszawskiego 11

W Grupie Polska Energia 11 (37) 2011 Ekoenergia Nowa farma wiatrowa Tauron Ekoenergia nabyła 28 września od niemieckiego koncernu energetycznego WSB Neue Energien 100 proc. udziałów firmy Lipniki wraz z farmą wiatrową Lipniki. Tym samym moc zainstalowana w odnawialnych źródłach energii Grupy Tauron wzrosła o 30,75 MW. Tę nowoczesną farmę uruchomiono w lipcu. Jest ona zlokalizowana w południowo- -zachodniej części województwa opolskiego, na terenie gminy Kamiennik w powiecie nyskim. Składa się z 15 turbin wiatrowych, a jej moc całkowita wynosi 30,75 MW. Farma Lipniki jest pierwszym parkiem wiatrowym w strukturach Tauron Ekoenergii informuje Dariusz Stolarczyk, wiceprezes zarządu Tauron Polska Energia. Lipniki udanie wpisały się w krajobraz Opolszczyzny Foto: Krzysztof Maciejak Do końca 2014 r. planujemy uruchomienie kolejnych farm wiatrowych o mocy 140 MW na terenie województw zachodniopomorskiego i pomorskiego. W 2010 r. nabyliśmy udziały w dwóch spółkach celowych posiadających projekty farm o mocy 40 MW (Wicko) oraz 100 MW (Marszewo). Obecnie trwają postępowania związane z tymi inwestycjami dodaje. Farmę w Lipnikach wybudowano zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, uwzględniając czynniki gospodarcze, społeczne i środowiskowe. Przedmiotem działania Taurona Ekoenergii jest obecnie wytwarzanie energii z wody. Jednak realizacja strategii korporacyjnej Grupy zmieni tę sytuację. Zgodnie z przyjętymi celami moc zainstalowana w odnawialnych źródłach energii Grupy wzrośnie w 2020 r. do ok. 800 MW. Wiatr będzie wówczas głównym źródłem pozyskiwania energii elektrycznej. (MM-B) wytwarzanie Tauron liczy na zwiększenie sprzedaży 12 Uroczysty moment podpisania listu intencyjnego W Stalowej Woli powstanie park technologiczno-przemysłowy. List intencyjny w tej sprawie podpisali 21 września przedstawiciele Tauron Polska Energia i miasta Stalowa Wola. Park przygotuje obszar inwestycyjny na potrzeby przemysłu, a następnie udostępni go inwestorom, którzy utworzą tam nowe zakłady. Tereny inwestycyjne przeznaczone będą szczególnie Foto: ARC dla podmiotów z branż o wysokiej energochłonności i zapotrzebowaniu na parę technologiczną, jak na przykład: chemia budowlana, odlewnictwo i obróbka metali, przetwórstwo owocowo-warzywne, przetwórstwo tworzyw i ceramika budowlana. Przedsięwzięcie wpisuje się w realizowany obecnie na terenie elektrowni projekt budowy bloku gazowo-parowego400 MW e i 240 MW t. Para technologiczna, która obok energii elektrycznej będzie produkowana przez nową jednostkę, zostanie wykorzystana przez przedsiębiorców działających w parku technologiczno-przemysłowym. Oznacza to dla nas zwiększoną sprzedaż, podniesienie efektywności bloku oraz zwiększenie sprzedaży świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji mówi Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Tauron udostępni dla potrzeb parku należące do spółki Tauron Wytwarzanie tereny Jelni (tj. obecnego miejsca magazynowania odpadów paleniskowych Elektrowni Stalowa Wola) oraz obszary przyległe, zleci wykonanie analiz prawno-ekonomicznych inwestycji oraz utworzy spółkę zarządzającą parkiem. Miasto uwzględni projekt w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, opracuje realizację inwestycji infrastrukturalnych na tym terenie dróg dojazdowych o odpowiednich parametrach oraz instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. (RuM)

TOK Punkt Obsługi Klienta w nowej odsłonie Nowy wygląd i nowe rozwiązania w zakresie obsługi tak najkrócej można opisać Punkt Obsługi Klienta, który od 7 października działa we Wrocławiu. To pierwsza placówka uruchomiona w ramach projektu optymalizacji sieci POK-ów w Grupie Tauron. Tauron Obsługa Klienta otworzył nowoczesny i funkcjonalny POK przy ul. Menniczej 20 we Wrocławiu. Podczas oficjalnego otwarcia symboliczną wstęgę przecięli członkowie zarządu Taurona Dariusz Stolarczyk i Krzysztof Zamasz wraz z prezes zarządu spółki Tauron Obsługa Klienta, Katarzyną Wierską-Kuberką. Zarówno wygląd, jak i sposób działania POK-u dostosowano do ciągle rosnących potrzeb klientów. Nowa siedziba zastąpi dotychczasowe punkty przy ul. Powstańców Śląskich i ul. Trzebnickiej. Punkt Obsługi Klienta jest położony w centrum miasta, dzięki czemu bardzo łatwo można do niego dotrzeć komunikacją miejską. Co więcej, wprowadzenie nowych rozwiązań i standardów w zakresie obsługi, umożliwi efektywniejszą zarówno dla firmy, jak i dla klientów pracę Punktu. Rozpoczęliśmy projekt, którego celem jest ułatwienie klientowi komunikacji ze swoim dostawcą i sprzedawcą energii elektrycznej. Jednym z jego elementów (oprócz aktywnej strony www oraz nowoczesnej infolinii) są nowe, funkcjonalne Punkty Obsługi. To miejsce przyjazne i łatwo dostępne, dostosowane dla osób niepełnosprawnych i rodziców z dziećmi (kącik zabaw). Odpowiednio przeszkolona załoga będzie ułatwiać klientowi załatwienie wszystkich spraw. U nas idea jednego okienka już działa mówi Katarzyna Wierska-Kuberka, prezes Tauron Obsługa Klienta. (KS) Nowoczesne wnętrze POK we Wrocławiu wyznacza standardy pozostałym punktom Wstęgę przecinają wiceprezesi zarządu Taurona Krzysztof Zamasz (z lewej) i Dariusz Stolarczyk Foto: ARC Foto: ARC Pod ogólnopolskim numerem infolinii Tauron Polska Energia 32 606 0 606 klienci mogą uzyskać informacje w zakresie: procesu przyłączeniowego umów kompleksowych (umowy, rozliczenia, windykacja) zawartych umów sprzedaży energii elektrycznej Autorzy projektu nowego POK zadbali o wygodę klientów Foto: ARC Tauron Obsługa Klienta rozwija również Elektroniczne Biuro Obsługi (E-bok), czyli platformę internetową, dzięki której z dowolnego miejsca, 24 godziny na dobę, będzie można sprawdzić stan swojego konta, tj. historię płatności i przeprowadzanych odczytów licznika energii elektrycznej oraz dotychczasowego zużycia energii. Nowością będzie także śledzenie wystawianych faktur i dokonywanie wizualizacji własnego zużycia energii w różnych okresach. 13

W Grupie Polska Energia 11 (37) 2011 dystrybucja Bezpieczniej dzięki Wierzchowicom W Wierzchowicach, w powiecie Ostatnie prace przed oddaniem obiektu do eksploatacji milickim (w północno-wschodniej części Dolnego Śląska) Tauron Dystrybucja kończy budowę GPZ (Głównego Punktu Zasilania) 110 kv/20 kv. Oddanie do eksploatacji tej stacji transformatorowej planowane jest na koniec października. Dzięki nowemu obiektowi poprawi się zasilanie w energię elektryczną miejscowości położonych pomiędzy Miliczem a Trzebnicą. Budowa związana jest z inwestycjami elektroenergetycznymi prowadzonymi przez PGNiG, który buduje w Wierzchowicach podziemny magazyn gazu (PMG) oraz zasilaną miejscowym gazem kontenerową elektrownię parowo- -gazową. Mimo trudnych warunków geologicznych GPZ realizowany jest w ekspresowym tempie zaledwie w 15 miesięcy. W związku z wysokim poziomem wód gruntowych konieczne było wykonanie specjalnego odwodnienia. Drugim poważnym utrudnieniem były wymagania z zakresu ochrony środowiska. Ponieważ prace prowadzono na obszarze chronionym Natura 2000, w pobliżu Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy, należało wykorzystać rozwiązania technologiczne najbardziej przyjazne dla ekosystemu. Ekipie budowlanej dała się też we znaki długa i niezwykle mroźna zima. Foto: Henryk Gałuszka GPZ zasilać będzie potężny podziemny magazyn gazu, dlatego należało zastosować technologie spełniające wysokie wymagania ochrony przeciwpożarowej. Na zewnątrz budynku nie ma charakterystycznych dla tego typu stacji urządzeń energetycznych. Wszystkie umieszczone zostały wewnątrz obiektu. Rozdzielnię wyposażono w wewnętrzny, automatycznie włączany przez specjalne czujniki, system gaśnic chroniący transformatory mocy. System odgromników zaopatrzony jest w urządzenia, które rejestrują wyładowania atmosferyczne. Oprócz tradycyjnego ogrodzenia, GPZ zaopatrzono w system barier mikrofalowych, wykrywających i sygnalizujących obecność na terenie stacji osób nieupoważnionych. Obecnie trwają pierwsze prace rozruchowe. Już wkrótce nowy obiekt będzie wsparciem dla infrastruktury elektroenergetycznej Tauron Dystrybucji. (AW) Ekoenergia Szkoły bogatsze o 40 tysięcy zł 14 Najmłodsi użytkownicy ze Szkoły Podstawowej w Siedlęcinie w sali przyrody Taurona Cztery najbardziej ekologiczne szkoły podstawowe z terenu działania Tauron Ekoenergii otworzyły uroczyście swoje nowe sale dydaktyczne do nauki przyrody. Pieniądze na nie wygrały w autorskiej akcji społecznej Tauron Ekoenergii. Wyjątkowy był początek roku szkolnego w czterech szkołach sąsiadujących z elektrowniami wodnymi Tauron Ekoenergii w Siedlęcinie (gm. Jelenia Góra), w Witoszowie Dolnym (gm. Świdnica), w Stankowicach (gm. Leśna) oraz w Osowcu w województwie opolskim (gm. Osowiec). Uczniowie rozpoczęli naukę w nowych, ufundowanych przez Tauron Ekoenergię, salach do nauki przyrody. W czasie wakacji zwycięskie szkoły przeprowadzały remont i zamawiały pomoce dydaktyczne niezbędne do wyposażenia Sali przyrody Tauron Ekoenergii. A było co wydawać, bowiem każda ze szkół laureatek otrzymała po 40 tys. zł. Wyremontowane, doposażone sale cieszą nauczycieli i rodziców, ale przede wszystkim to wielka radość dla uczniów, którzy sami na nie zapracowali. Nie przypuszczaliśmy, że nasza akcja może sprawić szkołom aż tyle radości mówi Małgorzata Wójcik-Stasiak, prezes zarządu Tauron Ekoenergii. Oczywiście zdawaliśmy sobie sprawę z faktu, że 40 tysięcy to kwota niebagatelna i jest o co powalczyć, ale konkurs okazał się przede wszystkim katalizatorem pozytywnych emocji. W projekt angażowały się dzieci, nauczyciele, rodzice, a nawet całe gminy. Wszyscy zajęli się aktywnie problemem ochrony środowiska. Za największy sukces akcji uważam praktyczną edukację ekologiczną dodaje prezes Małgorzata Wójcik- -Stasiak. Tym bardziej, że dzieci dalej będą zajmować się przyrodą już w ufundowanych przez Tauron Ekoenergię salach dydaktycznych. Szkoły podstawowe sąsiadujące z elektrowniami Tauron Ekoenergii czekają już na drugą edycję akcji. (MM-B) Foto: Krzysztof Maciejak

sprzedaż Pierwsi w alei mecenasów Wawelu Przypomniał też wcześniejsze tradycje związane z honorowaniem przez Wawel tych, którzy wspierali zamek. Tablicę Taurona w alei darczyńców odsłonili (od lewej): prof. Jan Ostrowski, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu, Michał książę Sapieha oraz Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia Odsłonięciem tablicy poświęconej Tauronowi otwarto aleję Darczyńców i Sponsorów Zamku Królewskiego na Wawelu. Uroczystość odbyła się 3 października, w dniu wernisażu wystawy Sapiehowie. Kolekcjonerzy i mecenasi. Tablice darczyńców i sponsorów mają upamiętniać ofiarność firm, instytucji oraz osób prywatnych. Otwarcie alei w dniu wernisażu wystawy Sapiehowie. Kolekcjonerzy i mecenasi ma utrwalać ideały przyświecające niegdyś mecenasom kultury i sztuki podkreślał prof. Jan Ostrowski, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. FOTO: ARC Tauron pierwszy Jest mi niezwykle miło, że Tauron ma zaszczyt być głównym partnerem wystawy Sapiehowie. Kolekcjonerzy i mecenasi oraz został uhonorowany pierwszą tablicą w alei Darczyńców i Sponsorów Zamku Królewskiego na Wawelu. To nie tylko wyróżnienie, ale i zobowiązanie do wspierania wartościowych wydarzeń kulturalnych powiedział podczas uroczystości Dariusz Lubera, prezes zarządu Tauron Polska Energia. Wawel odwiedza rocznie blisko trzy miliony turystów. Centrum Promocji i Informacji główny punkt obsługi ruchu turystycznego zamku jest więc dobrym miejscem do uhonorowania tych, którzy wspierają zamek. Jest to także znakomite miejsce na promocję marki Tauron. Dyrekcja Wawelu ma nadzieję, że nie zabraknie innych, którzy będą nagradzani tablicą w nowej alei darczyńców i sponsorów. Dzięki takiej formie wsparcia Zamek Królewski na Wawelu może przedstawiać pełniejszą ofertę turystyczną, wydawniczą oraz prowadzić w większym zakresie prace konserwatorskie i działalność naukową. Zaproszenie na wystawę Wystawa Sapiehowie. Kolekcjonerzy i mecenasi prezentuje dzieła z kolekcji zgromadzonej w ciągu 400 lat przez przedstawicieli jednej z najznamienitszych rodzin dawnej Rzeczypospolitej. Sarmackie oblicze rodu ukazuje unikatowa galeria przodków z kościoła św. Anny w Kodniu, złożona z 72 obrazów. Na wystawie znajdują się też militaria związane z odsieczą wiedeńską i zbiór pasów kontuszowych, a także wysokiej klasy dzieła sztuki zachodnioeuropejskiej. Wystawę Sapiehowie. Kolekcjonerzy i mecenasi oglądać można w Zamku Królewskim na Wawelu do 31 grudnia br. (EB) ciepło Branża poznała nową markę Tauron Ciepło zaprezentował po raz pierwszy swoją markę i plany rynkowe podczas konferencji branżowej XV Forum Ciepłowników Polskich. Międzyzdroje gościły w dniach 19-21 września uczestników XV Forum Ciepłowników Polskich. Spotkanie zostało zorganizowane przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie. Tegoroczne Forum toczyło się wokół zagadnień związanych z problemem Ciepło systemowe: rozwój czy regresja?. Blisko 550 osób związanych z branżą ciepłowniczą uczestniczyło w czterech sesjach tematycznych oraz jednej biznesowej, która została zaplanowana jako możliwość zaprezentowania sią głównych partnerów Forum. Była to doskonała okazja do ogłoszenia połączenia dwóch spółek ciepłowniczych Grupy w jedną firmę Tauron Ciepło. Uczestnicy poznali także hasło reklamowe, którym posługuje się ona w komunikacji z klientami Ciepło w każdym wnętrzu. Prezes zarządu Tauron Ciepło, Henryk Borczyk, przedstawił strategię biznesową Tauron Ciepło i omówił zjawiska zachodzące w ciepłownictwie. Po raz pierwszy w historii Forum stoiskom ustawionym w Domu Kultury towarzyszył w tym roku Hyde Park Tech, czyli prezentacje multimedialne wystawców. Swoje wyroby na wystawie EXPO prezentowało 35 dostawców. Przyznano również nagrody Laur Ciepłownictwa. Zgodnie ze zwyczajem, nagrody zostały wręczone 20 września w trakcie uroczystej gali, której gospodarzem był Tauron Ciepło. (KK) 15

Promocja Polska Energia 11 (37) 2011 O przyszłości i wyzwaniach Przełom września i października to dla branży energetycznej okres wypełniony konferencjami i spotkaniami. Tegoroczną dyskusję zdominowały rozważania na temat przyszłości i wyzwań stojących przed tym sektorem Stałym punktem w kalendarzu wydarzeń branżowych są Targi Energii. W tym roku, 19 i 20 września, zorganizowane zostały już po raz ósmy przez Towarzystwo Obrotu Energią oraz Izbę Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii w Centrum Kongresowym Warszawianka w Jachrance. Spotkali się na nich przedstawiciele wszystkich wiodących firm energetycznych oraz klienci, odbiorcy i kooperanci. Imprezie patronowali w tym roku Ministerstwo Gospodarki oraz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Warszawa: praktyka i nauka Konferencję w Warszawie otworzył Krzysztof Zamasz, prezes rady zarządzającej TOE oraz wiceprezes Tauron Polska Energia. Targi stanowiły platformę dyskusji, wymiany poglądów oraz ofert w zakresie rynku energii w Polsce. W tym roku zgromadziły ponad 280 osób. Tak jak w poprzednich latach, składały się z części seminaryjnej oraz tzw. handlowego parkietu targowego, na którym można było zapoznać się bezpośrednio z ofertami sprzedawców energii elektrycznej. Konferencję w Jachrance otworzył Krzysztof Zamasz, prezes rady zarządzającej TOE i wiceprezes Taurona Program targów uwzględniał bieżące wydarzenia na rynku energetycznym i jego problemy w czterech głównych aspektach. Pierwszy dotyczył kształtu rynku energii elektrycznej w 2011 r. i następnych latach, drugi uwzględniał planowane zmiany uwarunkowań funkcjonowania oraz form zakupu i sprzedaży energii elektrycznej w Polsce, kolejny odnosił się do praktycznego wymiaru działania rynku energii elektrycznej, a ostatni przedstawiał strategie działań odbiorców końcowych w świetle nowych ram prawnych i obecnej sytuacji na rynku energii elektrycznej. Foto: ARC 16 Honorowy patronat nad Targami Energii objął Marek Woszczyk, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Foto: ARC Tychy: nie tylko lokalnie Również o przyszłości dwóch branż ciepłowniczej i energetycznej rozmawiano w Tychach, podczas konferencji Wyzwania i inwestycje w obszarze energetyki i ciepła a polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, zorganizowanej 3 października przez tyską Okręgową Izbę Przemysłowo-Handlową. Skąd pomysł na takie przedsięwzięcie? Jak tłumaczą organizatorzy, przyjęcie w 2008 r. unijnego pakietu klimatyczno-energetycznego wzbudza zarówno duże kontrowersje, ale także zainteresowanie ze strony społeczeństwa i firm, nie tylko z sektora energetycznego. Spodziewany wzrost cen energii w najbliższych latach oraz konieczność zwiększenia dywersyfikacji poszczególnych źródeł energii, w domyśle stopniowe odejście od gospodarki opartej na

W konferencji zorganizowanej w Tychach uczestniczyli przedstawiciele biznesu, polityki i władz samorządowych. Dyskutowali o wyzwaniach stojących przed branżą ciepłowniczą i energetyczną węglu, prowadzić będzie do znaczących zmian społeczno-gospodarczych na terenie województwa śląskiego. Polska prezydencja stanowi w tym aspekcie szansę na promowanie naszego, krajowego punktu widzenia. Co Unia na to? Planowane zmiany wymuszają nie tylko dbałość o czystsze środowisko, ale również istotne nakłady na nowe technologie w branży energetycznej, zmianę świadomości społecznej oraz oszczędność energii, wymagają więc szerokich konsultacji branżowych. W tym właśnie celu zaproszono do dyskusji podczas tyskiej konferencji przedstawicieli samorządu, biznesu i polityki. W spotkaniu uczestniczyło niemal 200 osób. Obecni byli europosłowie Bogdan Marcinkiewicz, na co dzień zajmujący się problematyką energetyczną w pracach parlamentu europejskiego, oraz Małgorzata Handzlik. W konferencji uczestniczyła także minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska, która w swoim wystąpieniu położyła nacisk na zmiany alokacji środków w kolejnej perspektywie budżetowej Unii na lata 2014-2020. Jak zaznaczyła, w jej trakcie kilkunastokrotnie wzrosną nakłady na energetykę i wdrażanie nowoczesnych technologii. Środki zakontraktowane dla Polski to w tej chwili ponad 80 Podczas warszawskich Targów Energii największe firmy energetyczne zapraszały na swoje stoiska Foto: ARC Foto: ARC mld euro, czyli ok. 350 mld zł do wydania w ciągu najbliższych lat. Wartość OZE W trakcie tyskiej konferencji poruszono także inne problemy. Marek Kulesa, dyrektor biura Towarzystwa Obrotu Energią, omówił nowe uwarunkowania rynku energii elektrycznej w 2011 r., Jarosław Wajer z Ernst&Young wskazał, jaki wpływ na polskie przedsiębiorstwa mają koszty uprawnień do emisji CO 2, a Piotr Dziubałtowski, prezes zarządu Elektrociepłowni Tychy, dokonał analizy ryzyka na rynku dostawców biomasy. Dużym zainteresowaniem cieszył się również wykład prof. dr. Marka Ściążki, dyrektora Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, na temat strategicznych programów badawczo-rozwojowych dla polskiej energetyki. Uczestnicy zgodnie przyznali, że wynegocjowane zapisy pakietu klimatycznoenergetycznego, przyjętego 17 grudnia 2008 r. przez Parlament Europejski, wymagają znaczących zmian i dostosowania do polskich warunków gospodarczych. Szczególną uwagę zwrócono na niestabilność otoczenia prawnego, brak rozporządzeń do wprowadzanych ustaw, niepewność działalności w aspekcie otoczenia prawnego. Podkreślono znaczenie energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii, w tym biomasy, której dostępność jest zbyt mała do potrzeb, a jej dostawy są niestabilne. W tym kontekście istnieje konieczność wykorzystania osadów ściekowych z oczyszczalni, pod warunkiem zaliczenia ich do odnawialnych źródeł energii wymaga to jednak zmian w polskim prawodawstwie. Belgia, Holandia, Dania już takie przepisy posiadają i osad ściekowy zaliczany jest w tych państwach do odnawialnych źródeł energii. W przypadku Tychów, miasta gospodarza konferencji, takie zmiany rozwiązałyby wiele problemów. Jako cel postawiliśmy sobie skonfrontowanie wyzwań inwestycyjnych stojących przed śląskim sektorem energetycznym z możliwościami, jakie stawia przed nami nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Państwo ma stworzyć warunki, by opłacało się inwestować w rozwiązania ekologiczne. Przedsiębiorcy potrzebują wsparcia i pewności, że nic się nie zmieni w przepisach za kilka lat. Konferencja okazała się dużym sukcesem mówi Zbigniew Gieleciak, prezes zarządu Okręgowej Izby Przemysłowo-Handlowej w Tychach. (MS) 17

W Unii Polska Energia 11 (37) 2011 Skutki Mapy drogowej 2050 dla Polski Pod koniec września, czyli na prawie dwa miesiące przed szczytem klimatycznym w Durbanie, firma Badania Systemowe EnergSys przedstawiła raport PT. Wstępna ocena wpływu ustanowienia celów redukcji emisji wg dokumentu KE Roadmap 2050 na sektor elektroenergetyczny, gospodarkę i gospodarstwa domowe w Polsce Stanisław Tokarski prezes zarządu Tauron Wytwarzanie Jerzy Janikowski szef Biura Współpracy Międzynarodowej Taurona Raport powstał na zlecenie spółek Tauron Wytwarzanie oraz PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, a także Krajowej Izby Gospodarczej. Jest to pierwsza kompleksowa ocena skutków potencjalnego przyjęcia proponowanej przez Komisję Europejską długoterminowej strategii energetyczno-klimatycznej dla Polski. Stanowi ona równocześnie odpowiedź na dokument KE, szacujący wpływ tych propozycji na sytuację całej Unii Europejskiej. Cel opracowania Wykonana analiza ma na celu wstępne oszacowanie skutków, jakie może przynieść Polsce wdrożenie przez Unię Europejską planu działań prowadzących do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r., znanego pod nazwą Mapa drogowa 2050. Opracowanie opiera się na tych samych założeniach, które zostały przyjęte przez Komisję Europejską zarówno w zakresie proponowanych celów w samej Mapie drogowej 2050, jak też oceny ich oddziaływania zawartych w oficjalnym Impact Assessment. Dzięki temu możliwe staje się określenie, w jakim stopniu proponowana strategia może wpłynąć na polską gospodarkę oraz sytuację polskich gospodarstw domowych, a także porównanie tego wpływu do średniej wartości unijnej oszacowanej przez KE. Opracowana analiza może być zatem wartościowym narzędziem w rozmowach międzyrządowych nad ustaleniem ostatecznego kształtu zapisów Mapy drogowej 2050, modyfikacji przyjętych w niej celów oraz wprowadzenia mechanizmów równomiernie rozkładających ciężar nowych zobowiązań, jak i osiąganych korzyści, pomiędzy wszystkich członków Unii Europejskiej. 18 Foto: corbis Zakres analiz Obliczenia wykonane zostały w oparciu o założenia, dotyczące rozwoju gospodarczego kraju. Nałożono na nie dwa scenariusze popytowe: pierwszy, zakładający kontynuację dotychczasowej polityki oraz drugi efektywny, wymuszający bądź zachęcający do szerszego zastosowania urządzeń i rozwiązań energooszczędnych, w tym także pojazdów elektrycznych. W ten sposób określone zostały prognozy zapotrzebowania na energię. Na nie nałożono z kolei trzy warianty polityki klimatycznej: liberalny zakładający zerowe ceny uprawnień emisyjnych, wariant kontynuacji z wykorzystaniem systemu EU ETS i wzrostem cen uprawnień do ok. 50 euro za tonę w 2050 r., oraz wariant dekarbonizacji, zakładający redukcję emisji ga-

zów cieplarnianych o 80 proc. w skali całej Unii i wzrost cen uprawnień do poziomu 150 euro za tonę w 2050 r. W ten sposób powstało sześć podstawowych wariantów rozwoju systemu energetycznego w Polsce, dzięki czemu możliwa jest znacznie pełniejsza ocena skutków Mapy drogowej 2050 aniżeli ta wykonana przez Komisję Europejską. Warto w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, że dla scenariusza dekarbonizacji przyjęto optymistyczne założenia dotyczące dostępności technologii niskoemisyjnych i tempa wdrażania polityki klimatycznej, i dzięki temu poziom cen uprawnień w 2050 r. wyznaczono na ok. 150 euro. W analizach Komisji Europejskiej rozpatrywano bardziej pesymistyczny rozwój wydarzeń w tym obszarze, skutkujący wzrostem cen uprawnień do poziomu 200, a nawet 300 euro za tonę CO 2 w 2050 r. Uzyskane wyniki Wprowadzenie proponowanej długoterminowej unijnej polityki dekarbonizacyjnej zaowocuje w Polsce wzrostem cen energii elektrycznej i ciepła, co zostało przedstawione na prezentowanym wykresie. Hurtowe ceny energii będą w naszym kraju po 2020 r. aż trzy- lub czterokrotnie wyższe niż w roku 2005. O około 59-84 mld zł, w odniesieniu do aktualnej 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Koszty marginalne wytwarzania energii elektrycznej dla różnych wariantów polityki energetyczno-klimatycznej w cenach z 2005 r. zł/mwh lata 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2040 2050 Warianty z polityką dekarbonizacji } Warianty z obecną polityką klimatyczną } Warianty z zerowymi cenami CO2 } Źródło: Wstępna ocena wpływu ustanowienia celów redukcji emisji wg dokumentu KE Roadmap 2050 na sektor elektroenergetyczny, gospodarkę i gospodarstwa domowe w Polsce polityki, zwiększy się poziom niezbędnych inwestycji, a w odniesieniu do sytuacji bez ograniczania emisji CO 2 wzrost nakładów wyniesie aż 279-290 mld zł. Do tych kwot trzeba jeszcze dodać wzrost nakładów wynikających z wymagań dotyczących rozwoju odnawialnych źródeł energii, który tylko do roku 2030 szacowany jest na 40-60 mld zł. O 8-15 mld zł wzrosną roczne koszty wytwarzania energii (w porównaniu do obecnie przyjętej polityki), a wzrost kosztów z tytułu dotychczas przyjętych celów rozwoju OZE to dodatkowo 3-6 mld zł rocznie. Wielkości te nie uwzględniają kosztów zakupu uprawnień do emisji, które w latach 2020-2050 szacowane są na poziomie wyższym o 7-22 mld zł rocznie w porównaniu do obecnie przyjętej polityki. Sumarycznie, proponowana polityka dekarbonizacji gospodarki, której celem jest uzyskanie 80 proc. redukcji emisji, oznacza dla Polski spadek tempa wzrostu PKB o ok. 1,1 proc. w 2020 r. i jeszcze bardziej o ok. 3,5 proc. w roku 2050. Te same analizy pokazały jednak, że sama kontynuacja obecnej polityki klimatyczno-energetycznej będzie kosztowała Polskę utratę od 3,8 proc., przez 9,6 proc. do 7,6 proc. PKB w poszczególnych latach! W efekcie polityka klimatyczna spowoduje spadek PKB o 10-11 proc. w latach 2030-2050, co przełoży się na mniejszą liczbę miejsc pracy i niższe dochody gospodarstw domowych przy wyższych cenach energii. Wnioski dla Polski Już wstępne analizy wskazują na ogromne obciążenie Polski kosztami realizacji proponowanej Mapy drogowej 2050. Co gorsza, proces ten w przypadku naszego kraju będzie wiązał się z koniecznością importu wielu urządzeń oraz technologii, gdyż tego wymagać będą konieczne zmiany technologiczne. Korzyści gospodarcze z tego faktu odniosą przede wszystkim inne państwa, tam też będą najprawdopodobniej powstawały nowe miejsca pracy. Bardzo wyraźnie pojawia się także jeszcze jedno zagrożenie, którym jest sygnalizowana coraz częściej chęć utworzenia unijnego funduszu zasilanego przychodami ze sprzedaży na aukcjach uprawnień do emisji. Dodatkowo oznaczałoby to wówczas poza obniżeniem konkurencyjności naszej gospodarki i zwiększeniem obciążenia domowych budżetów utratę środków finansowych, którymi Unia chciałaby wspierać np. walkę ze zmianami klimatycznymi w krajach rozwijających się. Trudno zatem wyobrazić sobie możliwość zgody na przyjęcie zaproponowanych zapisów Mapy drogowej 2050 bez zagwarantowania w niej równomiernego podziału kosztów realizacji wytyczanych przez nią celów pomiędzy wszystkie kraje członkowskie Unii. Sprawiedliwy podział to np. taka sama wartość procentowa PKB przypadająca na głowę mieszkańca danego kraju, która byłaby przeznaczona na sfinansowanie długoterminowych celów polityki energetyczno-klimatycznej. W podobny sposób należałoby dzielić potencjalne korzyści, czyli np. powstające dodatkowe miejsca pracy. Przede wszystkim należałoby zadbać o to, aby wszystkie likwidowane miejsca zostały zastąpione nowymi, następnie zaś podzielić między wszystkie kraje członkowskie te nowo powstające. Przed Polską, sprawującą prezydencję w Radzie Europy, stoi także w najbliższym czasie poważne wyzwanie związane z przygotowaniem unijnego stanowiska przed szczytem klimatycznym w Durbanie. Opracowany raport winien zatem być wykorzystany do przemyślenia ostatecznych zapisów tekstu tego właśnie unijnego stanowiska. 19

Strategia Polska Energia 11 (37) 2011 Skoncentrowane wytwarzanie Spółka Tauron Wytwarzanie, która od września działa w ramach Grupy Tauron, to drugi pod względem wielkości producent energii w kraju i jeden z największych pracodawców na południu Polski. Spółka powstała w wyniku włączenia Elektrowni Stalowa Wola w struktury Południowego Koncernu Energetycznego Piotr Białowąs Dyrektor Departamentu Reorganizacji Powstanie Tauron Wytwarzanie podobnie jak spółek Tauron Ciepło (o której pisaliśmy w poprzednim numerze) i Tauron Dystrybucja wynika z realizacji strategii korporacyjnej Grupy Tauron, która zakłada budowę zintegrowanego modelu biznesowego. W jego ramach poszczególne podmioty Grupy, o podobnym profilu działalności, tworzą obszary biznesowe. Połączone spółki, tworzące Obszar Wytwarzanie, z pewnością skorzystają na efekcie skali. Zyskają możliwości lepszego wy- korzystania potencjału zasobów i majątku oraz efektywniejszego zarządzania ryzykiem. Wzrasta także wiarygodność takiego podmiotu w ocenie potencjalnych inwestorów. To bardzo istotne, zwłaszcza że firma realizuje duży program inwestycyjny. Tauron Wytwarzanie jest drugim pod względem wielkości wytwórcą energii elektrycznej w Polsce. Podstawową działalnością spółki jest wytwarzanie energii elektrycznej oraz wytwarzanie i zaopatrywanie klientów w parę wodną. Tauron Wytwarzanie dysponuje 5 282,7 MW e mocy elektrycznej zainstalowanej oraz 2 443,7 MW t mocy cieplnej osiągalnej. Południowy Koncern Energetyczny (obecnie Tauron Wytwarzanie) w 2010 r. wytworzył 21,5 tys. MWh energii elektrycznej Tauron Wytwarzanie Elektrownia Stalowa Wola 330 MWe, 366 MWt Elektrownia Łagisza 1060 MWe, 335,2 MWt Elektrownia Halemba 100 MWe, 58 MWt; Elektrownia Jaworzno III 1535 MWe, 371,6 MWt Elektrownia Łaziska 1155 MWe, 196 MWt Elektrownia Blachownia 165 MWe, 174 MWt Elektrownia Siersza 666 MWe, 365 MWt Elektrociepłownia Katowice 135,5 MWe, 459,4 MWt Zespół Elektrociepłowni Bielsko-Biała 136,2 MWe, 447 MWt 20 Elektrownia Łagisza (na zdj. blok 460 MW ) to jeden z dziewięciu oddziałów wytwórczych Tauron Wytwarzanie Foto: arc oraz 10 715,8 GJ ciepła. W stosunku do roku 2009 produkcja energii elektrycznej wzrosła o blisko 15 proc., natomiast ciepła o blisko 10 proc. Elektrownia Stalowa Wola wyprodukowała w 2010 r. 1,2 TWh energii elektrycznej oraz 1 791,3 TJ ciepła. Źródła wytwórcze spółki są zlokalizowane w zdecydowanej większości w pobliżu złóż węgla kamiennego, podstawowego paliwa w procesie produkcji energii elektrycznej i ciepła. Dodatkowo, w poszczególnych elektrowniach (Jaworzno III, Łaziska, Siersza, Bielsko-Biała, Stalowa Wola) węgiel kamienny jest współspalany z biomasą. Aktywa wytwórcze spółki, ze względu na cykl życia, wymagają prowadzenia programu modernizacji, remontów i konserwacji majątku wytwórczego. Konsolidacja wytwarzania jest również niezwykle ważna ze względu na procesy inwestycyjne prowadzone przez spółkę. Budowa mocy wytwórczych stanowi, obok realizowanego planu restrukturyzacji i poprawy efektywności, priorytet Grupy Tauron. W ramach programu inwestycyjnego Tauron Wytwarzanie